DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BERICHT VOOR ALKMAAR
S. Kit©
MID'lOli. SMHRSSOn
8. MB ©If.
Dagelijkscli overzichi
No. 2f>«
Oil nummer bestaal alt 2 btaden.
Honderd dertigste laargang
1928
Deze Courant ivordl ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feesfdagen, aitgegeven.
Abonnementsprijs bij vooruiSbetaling per 3 maanden voor Alkmaar /2. franco door
bet geheele Rijk /2.50.
Afzonderlijke en bewtjsmimmers 5 cents.
PRIJS DER OEWONE ADVERTENTl£Ni
Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrafmfe.
Brieven franco aan de N. V. Boek* en Handelsdrukkerjj vjh HCRMs. COSIER £i ZOON»
Voordam C 9.
Directeur: C. KKAK.
I)IV§8llO
Telef.nr. Admin isfratie 3. sh
Telefoonnr. Redactie 33.
Postgiro 37 06.
Hoofdredacteun Tj. N. ADEMA.
18 DEC.KMIBEK
VAN
Met het oog op a.s. feestdagen ver-
zoeken wij onze clientele de wasch
Zaterdag a.s. gereed te hebben om
- - afgehaaid te warden. - -
DE TOESTAND IN ROEMENIe.
De verkiezingen voor het Parle-
merit; eigenaardige verkiezmgs-
method.eswat Maniu zich ten
doel heeft gesteld.
De Parlements-verkiezingen in Roemenie
hebben de gewone overweidigende overwin-
ning gebracht voor het Kabinet Maniu. Der
gelijke overwinningen hebben, in de jaren na
den oorlog, alle regeeringen in Boekaresi.
behaald. Toen generaal Averescu in 1920 de
verkiezingen leidde, of juister gezegd, maak-
te, kon hi] voor zijn volkspartij 215 zetels be-
reiken, terwijl de liberalen onder Bratianu
maar 8 mandaten konden verkrijgen. Toen
Jonel Bratianu nauwdijks twee jaar later
nieuwe verkiezingen uitschreef, verkregen de
liberalen 318 mandaten en de partij van
Averescu maar 10. Als nu Maniu over onge-
veer 350 mandaten beschikt, terwijl de libera
len, die tot nu toe 293 mandaten hadden, on
geveer 13 zetels in de Kamer verkrijgen, mag
men ook den uitslag van deze verkiezing niel
anders taxeeren, dan Roemeensche verkiezin
gen over het algemeen. Alleen moet er wor
den toegegeven, dat Maniu er naar heeft ge
streefd, om dezen keer zooveel mogelijk vrije
verkiezingen door te zetten en zekere geweld
methodes af te schaften Maar het verkie-
zingsstelsel van Roemeriie maakt werkelijk
democratische verkiezingen nauwelijks moge
lijk. Volgens de geldige kieswet verkrijgt de
partij, die minstens 40 percent der uitge-
brachte stemmen op zich vereenigt, dadelijk
60 percent der mandaten; buitendien worden
haar de stemmen der „splinter"-partijen toe-
gekend, en buitendien door zekere bereke
nings-methodes nog verscheidene andere
voordeelen toegestaan. Maniu bezit van de
387 mandaten in de Kamer er ongeveer 350;
dit aantal is wel het grootste, dat een regee-
ringspartij tot nu toe in de Kamer heeft be
zeen Maar dit moet toch altijd weer worden
beschouwd uit het oogpunt van de kieswet,
die alles behalye democratisch is. De libe
ralen hebben door deze, door hen zelf ge-
schapen, kieswet zich niet alleen nief de blij-
vende heerschappij in het land kunnen verze-
keren, maar ziin dooi de toepassing ervan
nog bijzonder in de diepte gevallen. Dit is
aan te teekenen als de ironie van een paitij-
politiek
De nationaal-zaranisten zitten dus na de
verkiezingen vast in het zadel en ze moeten
nu zien, of en hoe ze hun paard kunnen gaan
beriiden De leider der partij heeft in zijn
manifesten aan het voile groote beloften ge
daan, hij moet trachten er tenminste een ge-
deelte van te vervullen. Herstel van den
staatsrechtelijken toestand, opfrissching van
het Parlementarisme, hervorming van het
bestuur in den geest van decentralisatie', ont
politizeeren der ambtenaren, goede verstand-
houding tusschen kroon en natie, bescher-
ming der minderheden, economische en finan
cieele hervormingen, al deze dingen staan op
het programma van het Kabinet Maniu. Tot
de financieele kwesties behoort vooral het
verschaffen van credieten voor staat en yolk,
bevordering van toestroomen van buiten
landsch kapitaal en buitenlandsche werk
krachten; verder gelijkstelling van het buiten
landsche kapitaal met het binnenlandsche,
en het scheppen van een doelmatige arbeids
wet. Roemenie moet onder Maniu dus in po
litiek, sociaal en economisch opzicht worden
geregenereerd. Maniu wil Roemenie in de ge-
lederen van de groote Europeesche democra-
tieen brengen en de moreele en cultureelc
aansluiting aan Midden- en West-Europa be-
reiken.
Voot zoover de situatie tot nu toe is te over-
zien, schijnen de kansen voor Maniu niet on-
gunstig te zijn Maar de dingen moesten toch
niet zoo optimistisch worden opgevat, als dit
door de vrienden van Maniu in het buiten
land geschiedt; ze voorzien Maniu al van
voorschot-lauweren, die voor hem alles behal
ve wenschelijk zijn Er dringen zich bijna te
veel vrienden op aan de regeering Maniu,
die, zonder de werkelijke situatie te kennen,
de zeker goede voornemens van Maniu eer-
der zouden kunnen bemoeilijken of zelfs on
mogelijk maken. „Wat minder lof zou me
voorloopig liever zijn", heeft Maniu dezei
dagen tegen een politiek vriend gezegd, met
het oog op zulke stemmen.
In het begin heeft men gevreesd, dat de
links-georienteerde elementen van de natio-
naal-zaranistische partij, die onder leiding
van den landbouw-minister Mihalake staan,
door radicale maatregelen tegen het groot
grondbezit en kapitaal zouden optreden,
maar deze vrees is ongegrond gebleken. Er
wordt noch aan een uitbreiding van de
agraar-hervorming, noch aan een sterkere
belasting van het groote kapitaal gedacht.
De interne politieke situatie van Roemenie
is daardoor gekenmerkt, dat het tot nu toe
bestaande minderheids-blok is uiteen gespat,
daar de Duitschers zich hebben aangesloten
bi] de regeering, terwijl de Hongaren van
Zevenburgen als de eenige minderheid van
de oppositie in de Kamer verschijnen. Wel
hebben de Hongaren betrekkelijk groot suc-
ces gehad: ze verkregen ineer mandaten dan
de liberalen, wat heel veel wil zeggen voor
de politieke veranderingen in Roemenie. De
sociaal-democraten houden voor het eerst
weer hun intocht in de Kamer, daar ze naast
de Duitsche minderheden en de Zionisten op
de regeeringslijst hebben gestaan. Opmerke-
lijk is, dat de dynastische kwestie vereffend
schijnt te zijn. Doordat de regeering door de
nationaal-zaranisten is overgenomen, moet de
vroegere kroonprins Karol ook de laatste
hoop op den Roemeenschen troon opgeven.
Overigens zal het Kabinet Maniu in het
begin nog met groote moeilijkheden hebben
te kampen. Behalve de kwesties der binnen
landsche politiek moet de geheele financieele
situatie van het land worden opgehelderd. De
leenings-onderhandelingen moeten eindelijk
tot een doel komen; de regeering moet alle
krachten inspannen, om de kritieke economi
sche situatie te verbeteren Tengevolge van
de laatste mislukte oogst is de algemeene
economische toestand zoo slecht geworden,
dat het tot ernstige gevolgen zou kunnen lei
den, wanneer het zoo blijft De'Tieele econo
mic van Roemenie verwacht voorloopig al
haar heil van de buitenlandsche leening
Maar eerst moet ze kunnen worden gesloten
en dan zal moeten blijken, of de gekoesterde
verwacbtingen ook intreden
Bsjifesilastd
DUITSCHLAND.
MOORD IN EEN GEVANGENIS
Een gevangene sc/uet twee bewa-
kers neer.
De tot levenslange tuchthuisstraf veroor-
deelde moordenaar Bernecker kreeg gister-
murgen in het tuchthuis te Insterburg be-
zoek van een familielid. Toen de bewaker
Zacharias een bezoeker bij Bernecker in de
eel liet, had Bernecker plotseling een revol
ver in de hand en schoot den bewaker neer
De te hulp snellende bewaker Naujoks werd
eveneens neergeschoten De eerste bewaker
was op slag dood, de tweede werd in le-
vensgevaarlijken toestand naar het ziekenhuis
gebracht Daarna kon de moordenaar met den
bezoeker uit de eel komen
Omhent het gebeurde wordt verder ge-
meld, dat Bernecker en zijn bezoeker Lank
bij de nadering van een derden bewaarder in
de eel van Bernecker vluchtten en de deur
barricadeerden. Agenten der Schutzpolizei
werden te hulp geroepen en openden de deur
Lank, die licht gewond was, gaf zich over
en werd opgesloten, Bernecker lag bewuste-
loos op den grand met een schot in het
hoofd, dat hij volgens Lank zichzelf had toe-
gebracht. toen hij zag, dat ontkomen on-
mogelijk was. Hij leeft nog, maar men ver
wacht, dat zijn einde nabij is.
BLOEDIG LIELDESDRAMA.
In een huis in de Lyzeumstrasse te Mainz
raakte een 17 jarige arbeider in twist met een
16-jarigen venter om een meisje met wie zij
beiden in relatie stonden Plotse'ing greep de
16-jarige jongen een mes en bracht daarmee
zijn tegenstanders een steek tusschen de
schouders toe, welke de longen raakte Tij-
dens het vervoer naar een ziekenhuis is de
ongeiukkige overleden.
FRANKRIJK.
GROCTVORST NICOLAAS VAN
RUSLAND ERNSTIG ZIEK.
Naar het B. T. A, uit Antibes meldt, is
grootvorst Nicolaas van Rusland, de bekende
Russische legeraanvoerder uit den grooten
oorlog, daar ernstig ziek geworden. Zijn toe
stand schijnt zeer ernstig te zijn.
AFGHANISTAN.
DE OPSTAND TEGEN AMANOELA.
Zijn positii
Te Pesjawar en Nieuw-Delhi zjjn alarmee-
rende telegrammen over de ontwikkeling van
den opstand in Afganistan gekomen. Het
heet, dat de gevechten bij de hoofdstad niets
te maken hebben met den opstand der Sjin
waris in het Noord-Oosten des lands, of-
schoon zij in dezelfde bron hun oorsprong
vinden De gevechten rondom Kaboel zijn
geleverd door in opstand gekomen troepen,
die zich tegen koning Amanoela verklaard
hebben.
Naar Maandag nit Tehtran gemeld werd,
heeft het Afgaansche gezantschap aldaar een
communique over den oestand in Afganistan
gedurende de laatste vier en twintig uur ge-
publiceerd. Volgens dit communique zijn de
regeeringstroepen er in geslaagd opstandige
afdeelingen in de districten Jalalabad en
Daki te verslaan. Vier honderd opstandelin-
gen zouden zijn gedood.
Er was een bericht, dat koning Amanoela
reeds uit Kaboel in een fort gevlucht zou zijn,
maar dit is door de Afgaansche legatie te
Londen tegengesproken.
ENOELAND.
DE ZIEKTE DES KONINGS.
Voor den eersten keer geslapen zon
der kalmeerend middel.
Gemeld wordt dat het bulletin van
gisteren melding maakt van een verde-
re lichte verbetering in den toestand
van den koning. Vernomen wordt dat
de \,oorden „natuurlijke slaap" betee-
kenen dat de koning voor den eersten
keer sedert zijn ziekte een ernstig ka-
rakter kreeg vier-en-twintig uur heeft
doorgebracht zonder kalmeerend mid-
del. Deze slaap is precies wat noodig is
om den koning zijn krachten terug te
geven.
De kansen op herstel veel grooter
dan enkele dagen geleden.
In medische kringen, zoo meldt de
Britsche draadlooze dienst, werd de
meening geuit dat de kansen op herstel
veel beter lijken dan enkele dagen gele
den. De natuurlijke slaap draagt er veel
toe bij de kracht van den patient op te
bouwen en de neiging tot verbetering
wijst er duidelijk op, dat het hart een
weinig sterker moet zijn.
Gisteravo'nd zob opnieuw stralenthe-
rapio (behandeling met ultraviolette
stralen) worden toegepast. Het doel is
de kracht door middel van het hart te
versterken om weerstand te bieden aan
de uitputtende uitwerking der alge
meene infectie of bloedvergiftiging.
Men is van meening dat de in het bul
letin vermelde natuurlijke slaap werd
teweeg gebracht door de nieuwe stra-
lenbehandeling.
Het avondbulletin luidt minder
gunstig.
Het volgende bulletin werd gister-
avond uit het Buskingham Palace ge-
publiceerd: De koning is ietwat onrus-
tig. De onlangs geconstateerde vooruit-
gang heeft zich de laatste paar uren niet
voortgezet.
ZUID-SLAVIe.
EEN DRIEDEELIG ZUID-SLAVIe?
Grondwetsherziening in den maak?
De correspondent van de „Voss. Zeitung"
te Belgrado meldt aan zijn blad, dat een op-
positieblad in Laibach berichten bevat om-
trent een plan van den minister-president
Korosefsj tot revisie van de Zuid-Slavische
grondwet. Volgens dit ontwerp zou Zuid
Slavie in drie autonome staatsgebieden ver
deeld worden, die een gemeenschappelijke
buitenlandsche politiek en gemeenschappelijk
leger en een gemeenschappelijken postdienst
zouden hebben Het centrale-parlement zou
uit afgevaardigden der autonome parlemen-
ten van de drie staatsgebieden en uit verte-
genwoordigers van economische corporaties
bestaan.
De grenzen der drie gedeelten worden aldus
gedacht: Zuid-Servie, Montenegro, het
grootste gedeelte van Woiwodina en Bosnie
zouden Servisch zijn; geheel Kroatie Slavo
nic en het overige gedeelte van Bosnie en
Woiwodina zou Kroatisch gebied worden
terwijl Slowenie uit de twee prefecturen Lai
bach en Marburg zou bestaan.
POLEN.
EEN SPOORWEGONGELUK.
Vier dooden en zes gewortden.
Zondagavond is op de lijn Kattowitch
Posen een ernstig spoorw^gongeluk ge
beurd; twee goederentreinen liepen bij
het station Wielun-Pontnow op elkaar.
Twee personen werden gedood en zes
zwaar gewond; vier en vsertig goede
renwagons werden vernield.
LETHLAND.
STRENGE WINTER IN NOORDOOST
EURGPA.
Een krachtige koudegolf is in Riga begon-
nen. De thermometer is plaatselijk tot op 18
graden onder nul gezakt.
De zich vormende ijsmassa's beginnen de
scheepvaart ten zeerste te belemmeren Ook
op de Rigasche zeekust begint zich ijs te
vormen
Naar uit Leningrad gemeld wordt is het
Oostelijk gedeelte van den Finlandschen zee-
boezem van Kroonstad tot Leningrad met
ijs bedekt. Het stoombootverkeer kan nog
slechts met behulp van ijsbrekers in stand
worden gehouden.
PORTUGAL.
WEER ONRAAD!
Te Porto heeft de politie een honderd-
tal bommen, waperten en munitie in be-
slag genomen.
NOORWEGEN.
EEN GEDENKSTEEN VOOR
AMUNDSEN.
In de geboorteplaats van Amundsen.
Borge bij Sarpsorg, is Zondag een ge-
denksteen voor Amundsen onthuld.
Vele duizenden personen uit de naaste
en verre omgeving waren bij de onthul-
ling tegenwoordig. Prins Olaf, die den
steen onthulde, wees er op, dat het
Noorsche volk geen beter voorbeeld voor
moed en durf kan vinden dan Roald
Amundsen.
FINLAND.
DE REGEERINGSCRISIS
IN FINLAND.
De op de agrarische partij, de kleine
gi'^ndbezitters, steunende regeering van
Sunila, is na een jaar bestaan te heb
ben, afgetreden. Verleden jaar Decem
ber viel de sociaal-democratische regee-
ring-Tanner, waarna Sunila zijn kabi
net vormde. De positie van de regeering
was reeds langen tijd onzeker en in de
kringen van haar politieke tegenstan
ders werden er reeds herhaaldelijk
duiclelijke toespelingen op ge-
maakt, dat een politiek fijngevoeliger
regeering eerder haar conclusies ge-
trokken had uit herhaai le politieke ne-
derlagen. Een maand geleden ongeveer
werden de aanvallen op dc regeering
gevaarlijk: eerst de interpellatie van de
Zweedsche fractie naar aanleiding van
de beperking van de Zweedsche school-
autonomie, waarbij de regeering een
nederlaag slechts ontging, omdat de so
ciaal-democraten zich bij de stemming
onthielden. Toen ging de Rijksdag de
begrooting van landsverdediging be-
snoeien en ten slotte bastte de bon bij de
bHia..deling van de ambtenarensalaris-
sen. De minister-nr ident gaf den amb
tenaren, die om salarisverhooging vroe-
gen, theoretisch gelijk, maar de practi-
sche gevolgen bleven uit. Daarbij kvvam
het verwijt, dat de regeenng bij benoe-
mingen meer op de politieke kleur van
de f llicitanten dan op bun geschikt-
heid lette, en dat de burgerwacht zich
op cntoelaatbare wijze in de b^noemin-
gen mengde. Een voorstel van den voor-
zitter tot de orde vr n den dag over te
gaan werd met 83 tegen 82 stemmen
verworpen en dientengevolge is de re
geering thans afgetreden. Over de vor-
ming van de nieuwe regeering is nog
weinig t_ zeggen. Vermoed wordt, dat de
sociaal-democraten nu weer aan het be-
wind zullen komen.
ROEMENIe.
DE SENA ATS VERKIEZING IN
ROEMENIe.
Groote meerderheid voor de regeering.
Zaterdag zijn in Roemenie de verkie
zingen gehouden voor den Senaat. De
regeeringspartij verwierf alle zetels, op
drie na, die aan de Hongaarsche min-
derhedenpartij toevielen. De Senaat telt
200 leden, een voor elk district, elke Ka
mer van Koophandel en tike universi-
teit, die voor den tijd van vier jaar ge-
kozen worden en voorts nog eenige offi-
cieele leden, die krachtens hooge bur-
gerlijke, militaire of geestelijke functies
deel van den Senaat uitmaken.
Na den uitslag van de „geheel vrije"
Kamerverkiezingen, is deze uitslag voor
den Senaat geen verrassing meer. Het
kabinet Maniu beschikt nu in beide Ka-
mers over een flinke meerderheid. Als
het er nu maar in slaagt de financieele
moeilijkheden van het oogenblik op te
lossen, kan het verder ongestoord zijn
hervormingsprogramma tot uitvoering
brengen.
AMERiKA.
HET GESCHIL TUSSCHEN BOLIVIe
EN PARAGUAY.
De strijd in het Gran Sehaco-gebied.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat vol
gens daar ontvangen berichten bij de laatste
gevechten in het Gran Chaco-gebied 200 Pa-
ragueesche soldaten gedood werden. De Boli-
viaansche troepen zouden bovendien een
groot aantal gevangenen hebben gemaakt
Verder wordt gemeld, dat de Bolivianen tot
nu toe 3 forten hebben veroverd. Aanvallen
op andere forten faalden, aangezien zij na
een gevecht, dat 8 uur duurde, door Para-
gueesche cavalerie werden teruggeworpen
Tot nu toe heeft Paraguay in het grensgeoied
5000 man saamgetrokken. De grootte van de
VAN
i.
Deze maand nog het stoomen van
een Heerencostuum I3.2S.
(Alleen voor Alkmaar) wat nog voor
Donderdag wordt ontvangen kan voor
de Kerstmis terug.
Boliviaansche troepenmacht is niet bekend
Uit La Paz wordt echter gemeld, dat men
3000 man versterking heeftg ezonden.
De bemiddelingspogingen van den
V olkenbona.
Over het algemeen is men van meening,
dat de pogingen van den Volkenbond om tot
een vreedzame oplossing te komen, slechts
weinig kans van slagen hebben Aan Engel-
sche zijde schijnt men niet overtuigd te zijn
van de doelmatigheid van de Volkenbonds-
actie en schijnt men ook niet van plan den
Volkentond voor te stellen positieve stappen
te doen, omdat men in geen geval wil ingrij-
pen, zoolang van Amerikaansche zijde be
middelingspogingen worden gedaan Men is
van meening, dat een Amerikaansche bemid-
delinorsnoging meer kans op succes zal heb
ben dan een poging van andere zijde.
Een nota van Chili.
De regeering van Chiii heeft een nota aan
Bolivie gericht, waarin het onmiddellijk ein-
digen der militaire operaties en het onmiddel
lijk accepteeren van een bemiddelingsvoorstel
wordt geeischt, opdat een oorlog vermeden
worde. De staten van Amerika hebben den
plicht op zich genomen, niets te doen vvaar-
door de Amrikaansche vrede is gevaar zou
kunnen worden gebracht, zoodat ook Bolivie
den plicht heeft den vreedzamen weg te be-
wandelen. Deze Chileensche nota is het ant-
woord op een nota van Bolivie, waarin aan
Chili gevraagd wordt, welke houding dit land
in het conflict dacht aan ten emen.
Vreugde te La Paz.
Uit La Paz wordt gemeld, dat het bericht
van het succes van de Boliviaansche troepen
bij het fort Mariscal Lopez een patriottische
betooging ten ci-volge had. De bevolking
trok door de straten van de hoofdstad naar
het paleis. De president en de minister van
buitenlandsche zaken maanden de bevolking
aan de rust te bewaren
DE MODERNE MAAGDENROOF.
Een der ontvoerdt meisjes onlvluchi
De zeventig bereden bandieten, die de-
zer dagen in het Mexicaansche stadje
Jicotopec 22 meisjes uit een bioscoop
haalden en ontvoerden, zijn met een
slachtoffer minder, maar terwijl hun
eigen gelederen met drie man gedund
waren, in de bergen aangekomen.
Het twee-en-twintigste meisje toch,
aldus weet de Tel. te melien, heeft on-
derweg weten te ontvluehten. Met ge-
havende kleeren, overdekt met bloedige
schrammen en verwor.d door twaalf
messteken, is het arme meisje door een
patrouille aan den weg langs uen voet
van den berg Colima gevonden. Het is
de 17-jarjge Anita Garcia Ybarra. Of-
schoon to'taal uitgeput, heeft zij het ver-
haal a haar wedervaren kunnen doen
waarbij bleek, dat men haar heeft laten
loopen, toen zij heUhoofd der bendo en
twee zijner lnanschapnen met een mes
had gedood. Later vond zij een paard,
waarop zij terugkeerde, totdat haar
krachten haar begaven en zij neerviel.
HOOVER'S REIS DOOR ZUID-
AMERIKA.
Een betooging tegen de bemoeizucht
der Ver. Staten te Montevideo.
Hoover is Zondag met een Argentijn-
schen kruiser van Buenos Aires naar
Montevideo vertrokken. President Irri-
goyen en verdere leden van de» Argen-
tijnsche regeering deden hem een harte-
lijk uitgeleide.
In de hoofdstad van Uruguay, waar
Hoover per trein van de haven aan-
kwam, werd hij het voorwerp van een
betooging tegen de Vereenigde Staten.
De betoogers, die zich voor het station
hadden opgesteld, riepen: „Leve Sandi-
no!" Sandino is, naar men weet, de
leider van de opstandelingen in Nica-
raguay, die een guerillaoorlog is blijven
voeren tegen de Amerikaansche troe
pen, toen deze gewapenden steun had
den verleend aan het conservative be-
wind aldaar om den liberalen opstand
te onderdrukken.
De politie heeft de betoogers uiteen
gedreven, - -
HAARSCHE CODRANT
