relsen speelden uitmtintena, evenals van
Gasteren en voor de tooneelaankleeding heb-
ben wij niets dan lof.
Op enkele stukken van het Gezelschap Cor
Ruys wilden wij nog gaarne even wijzen. In
„Wie van de heeren?"was Cor Ruys als de
barbier met het verloren geheugen onbetaai-
baar. Ook het Systeem Azai's amuseerde kos-
telijk. Een mooie opvoering was die van Pu
berteit, het Engelsche stuk Young Woodley,
dat in Engeland zooveel van zich deed spre-
ken. Tilly Lus toonde hierin weer eens haar
groote gaven. Maar ook Jan C. de Vos Jr.
en Nico de Jong waren voortreffelijk. Hot
stuk speelt aan een Engelsche kostschool,
waar een der leerlingen liefde opvat voor de
jonge vrouw van een der leeraren.
Ook in M'n Zuster en ik, van Verneuil en
Berr gaf Tilly Lus weer mooi werk te aan
6chouwen.
Van het gezelschap de Speeldoos met de
van Kerckhovens, Louis de Bree, v. Warme-
lo e. a. noemen wij het buitengewone lach-
succes Hij, Zij en de Pekingees, dat ook in
Alkmaar in 1929 zal opgevoerd worden.
Een ander goed blijspel van dit gezelschap
was: Geld ligt op straat.
Van het Holl. Tooneel noemen wij Vier da-
gen uit het leven van een onfatsoenlijk meis-
je, De leeuw en de muis, Vergeten Melodie,
Vriend Fritz en diverse reprises, o. a. van de
Familie Lehman. Louis de Vries blijft de
wakkere leider van het gezelschap.
Nadat het gezelschap van Heiri ter Hall's
revue was ontbonden, zagen wij de zoo be
kende commere der revue Mevr. Roosje
Kohlerv. Gelder als actrice terug bij het
gezelschap Verstraete en Braakensiek. Zij
trad op in Fata Morgana van Jhr. van
Riemsdijk en het kluchtspel Lolotte op In-
spectie.
Het stuk de Medailles van een Oude
Vrouw werd eerst gespeeld door Willem
d. Veer met Mevr. de Boer. Later nam Mevr.
Tartaud haar plaats in. Dit stuk werd ook in
Alkmaar gegeven.
In onze stad blijkt wel liefde voor het too
neel te bestaan, doch niet zooveel dat gezel-
schappen, die hier op eigen risico komen, vol-
daan naar huis kunnen gaan.1
Het Comitd voor Tooneeluitvoeringen te
'Alkmaar mag zich echter gelukkig rekenen.
Het heeft nagenoeg geen plaatsen meer over
en de twee uitvoeringen die het dit seizoen
reeds heeft gegeven: Het Polltieraadsel en
Het Chineesche Landhuis vonden algemeene
waardeering.
Ook Enkele Zondagavond-voorstellingen
in het Gulden Vlies vonden vrij veel belang-
stelling.
De Kon. Rederijkerskamer Bilderdijk hand-
haafde hare gunstige reputatie en maakt
zich thans op om over enkele maanden haar
60-jarig bestaan te herdenken met een feest-
voorstelling.
Ook het Alkmaarsch Tooneel werkt ijverig
voort en de vereeniging T. O. P. ontwikkelt
zich op tooneelgebied meer en meer. Zoo
wordt dus ook de dilettantentooneelspeelkunst
in onze stad niet vergeten.
In Juni overleed in Indie de bekende acteur
Henri Brondgeest, de ideale Dolle Hans.
Geheel onverwacht kwam tegen het einde
van 't jaar (ongeveer half December) het
bericht dat de groote acteur Hubert la Roche
in Belgie was overleden. In onze gewone edi-
tie werd reeds op de groote kunst van dezen
Vlaming gewezen.
Met de beste wenschen voor den bloei van
het tooneel in ons land en van het tooneelle-
ven in Alkmaar besluiten wij dit overzicht,
dat misschien iets onvermeld heeft gelaten,
maar waarin getracht is, voorname tooneel-
gebeurtenissen uit '28 de revue te laten pas
seeren.
G.
Sport
Het jaar 1928 zal in de geschiedenis der
jport steeds bekend blijven als het jaar der
Olympische Spelen, die voor ons land van
zoo geweldig groote beteekenis geweest zijn
en waarbij verschillende zaken, als't prach-
tige Olympisch Stadion te Amsterdam en de
oede organisatie bij alle buitenlandsche
eelnemers de grootste bewondering hebben
gevondeu. Amsterdam en ons land hebben
langen tijd in het brandpunt der wereldbe-
langstelling gestaan en talrijke vreemdelin-
gen hebben onze hoofdstad en ons land na-
der leeren kennen en hebben later in hun
eigen land teruggekeefd, zeker met enthousi-
asme over Nederland gesproken.
Het eerste groote succes werd door Neder
land behaald op hockeygebied. Wel wist men
voor dien tijd, dat het hockeyspel in ons land
groote vorderingen had gemaakt, maar dat
ons land zich in het groote wereldtoumooi,
waaraan Voor-Indie, Duitschland, Denen
ken en Belgie als de meest bekende landen
deelnamen, tweede zou plaatsen, had mer
niet verwacht.
Door een overwinning op Duitschland be
zette Nederland de eerste plaats in de eene
afdeeling. Het geweldige Britsch-Indische
team, waartegen geen doelpunt gescoord kon
worden, werd natuurlijk nummer een in de
andere afdeeling en zoo werd op den Zater-
dag voor Pinksteren de finale Holland—
Britsch-Indie gespeeld. Ook wij moesten te
gen de wonderspelers verliezen, ook wij kon-
den de O. niet doen verdwijnen, maar ten
aanschouwe van een publiek zoo talrijk als
nog nimmer een hockeywedstrijd bijwoonde
verloren wij op zeer eervolle wijze met
3—0 van Britsch-Indie. Duitschland bezette
eervol de derde plaats, door Belgie te ver-
slaan.
Dat ons land op hockeygebied tot de beste
van het continent behoort werd tegen het
einde van November nog eens bewezen toen
ons elftal naar Engeland trok en daar tegen
het elftal van den E. Hockey Bond 1—1 ge-
lijk speelde.
Op voetbalgebied waren wij minder geluk.
kig. De twee superieure elftallen van Uru
guay en Argentinie benamen de andere decl-
nemers alle kans en wij waren zoo onfortuin-
lijk reeds in de eerste ronde tegen Uruguay te
loten, waardoor wij meteen na een match,
waarvoor geweldige belangstelling bestond
(men herinnert zich de Amsterdamsche ta-
freelen om plaatskaarten) van verdere deel-
neming waren uitgesloten.
In het troosttournooi speelden wij nog te
gen Belgie en Chili. Na verschillende mooie
wedstrijden (Duitschland—Uruguay was
zeer sensationeel) kwamen ten slotte Uru
guay en Argentinie in den eindstrijd Het
resultaat was een gelijk spel. 's Woensdags
werd de match overgespeeld, wat een nieuwe
record-recette voor het O. C. beteekende,
waarin Uruguay met 2—1 van Argentinie
won. Italie bezette de derde plaats.
Na een rustpoos kwamen toen in de zomer
maanden de athletiek-, zwem- en gymnastiek-
wedstrijden, benevens de ruiterspelen. Het
athletiek-succes was gering, maar de dames
Braun en Baron zorgden voor prachtige sue-
cessen voor ons land (de Olympische vlag
voor ons land in top) bij de zwemwedstrijden.
Ook bij de gymnastiek onderscheidden de da
mes zich bijzonder en wonnen den eersten
prijs. De heeren hadden het zwaarder
waren niet zoo succesvol.
De ruiterspelen waren een prachtig be-
sluit. H. M. de Koningin, die reeds eerder
met Z. K. H. den Prins en H. K. H. Prinses
Juliana van Hare belangstelling had doen
blijken, reikte op den laatsten'Zondag zelf
de prijzen uit, tegen welk feit nog door den
Kerkeraad der Chr. Ger. Gemeente te Am
sterdam in een adres werd geprotesteerd.
Onze oud-stadgenoot, de architect Jan
Wils, behaalde voor zijn prachtig bouwwerk
in den kunstwedstrijd bouwwerken den
eersten prijs.
Wat het Nederlandsche voetbal betreft zij
nog gemeld, dat gedurende de Paaschdaeen
vrijwel de besltssing viel, ten gunste van
Feijenoord, doordat die club met 1—0 en
30 van Ajax won.
In het geheel heeft ons Ned. Elftal in 1928
tien officieele wedstrijden gespeeld en wel de
volgende:
11 Maart A'dam Nederland—Belgie 1—1
1 April Antwerpen Nederl.—Belgie 0—1
22 April A'dam Nederl.Denemarken 20
6 Mei Bazel Nederland—Zwitserland 1—2
30 Mei A'dam (O.S.) Ned.—Uruguay 0—2
5 Juni R'dam (troosttournooi)
Nederland—Belgie 3—1
8 Juni R'dam (troosttournooi)
lr Ned—Chili 2-2
15 Juni R dam NederlandEgypte 1
4 Nov. A'dam Nederland—Belgie 1—1
2 Dec. Milaan Nederland—Italie 2—3
Op zwemgebied dient nog gememoreerd
een prestatie van Mej. Leibbrandt. Zij zwom
n.l. over de Zuiderzee van Stavoren naar
Enkhuizen.
Bij tennis maakte Nederland een vrij goed
figuur in de Davis Cup wedstrijden. Wij
moesten in Praag door verhindering van
Diemer Kool met slechts 3—2 verliezen.
Mej. Kea Bouman onderscheidde zich ook
nu weer.
In Wimbledon wist zij het echter niet tot
de demi-finale te brengen.
Op de overdekte banen op Marlot bij den
rlaag werden in November nog interessante
wedstrijden gehouden tegen de beroemde
Franschen, Cochet, Borotra en Brugnon.
Onze spelers hadden tegen hen niet veel
kans. Marinkelle was goed op dreef.
Wat Alkmaar betreft zij nog het volgende
gememoreerd.
Allereerst de paardensport. 1928 is voor
de Kennemer Sportclub een zwart jaar ge
weest. Verschillende omstandigheden (v.n.'
strenge handhaving wedverbod) hebben er
toe medegewerkt, dat de belangstelling ver-
minderde en de courses, die nog op het pro-
gramma stonden, geannuleerd moesten wor
den. Met teleurstelling mag zeker gedacht
worden aan de schitterende coursedagen, die
vroeger op ons mooie sportterrein werden
gehouden en het blijft meer dan jammer, dat
wij in Alkmaar mooie sport en een bron van
gemeente-inkomsten moeten missen.
Door V. V. V. werden wederom een drietal
motorraces georganiseerd, die een zeer groot
succes waren. Vele rijders, waaronder de
meest bekenden, kwamen uit, en de publieke
belangstelling was groot, vooral bij de
eerste race. De baan hield zich uitstekend.
Enkele kleine valpartijen, die zonder noe-
menswaardige ongelukken afliepen, kwamen
voor.
Met geluidversterkers werden de uitslagen
aan het publiek thans bekend gemaakt.
De voetbalvereeniging Alcmaria herstelde
zich in't vorig seizoen na een onfortuinlijk
begin en onderscheidde zich vooral in de Be-
ked wedstrijden.
Tegen R. C. H. moest Alcmaria ten slotte
verliezen.
In het nieuwe seizoen bleef Alcmaria tot
23 December in de running voor het kam-
pioenschap. Toen verkleinde een onverwachte
5—2 nederlaag in Hoorn de kansen. Doch
met groote krachtsinspanning kan nog veel
bereikt worden.
Waartoe Alcmaria in staat is, bewees zij
nog eens op den Tweeden Kerstdag, toen
Go Ahead uit Deventer met 52 werd ge-
slagen.
e lagere elftallen van Alcmaria hidden
zich kranig.
Op turngebied mag naast de uitvoeringen
der verschillende vereenigingen wel de aan
dacht gevestigd worden op de schitterende
uitvoering die de Zwitsersche Olympiade-
ploeg hier op het Doelenveld gaf, daartoe
uitgenoodigd door de vereeniging de Halter.
De krachtsport gaat ook in Alkmaar Iang-
zaam vooruit, doch zal zeker nog wel meer
van zich doen hooren.
Maar dat onze stad zich op sportgebied
ook in 1929 zal doen gelden, mag met zeker-
heid verwacht worden.
eigenbaat bij het verdedigen van de samen-
voeging. Of zij een stapje nader zal betee-
kenen tot het ontwapenings-ideaal, waarop
de voorstemmers hoopten, dient nog te wor
den afgewacht. Dat de indiening op 12 Nov.
van een wetsvoorstel tot toetreaing tot het
z.g. Kellogg-pact ter uitbanning van den
oorlog er een gevolg van is, is nog niet zoo
heel zeker.
Dat intusscLen de vredesgedachte groeien-
de is, blijkt ook uit het verdrag, op 10 Maart
door onzen toemaligen min. van buitenl.
zaken Beelaerts van Blokland namens Ne
derland gesloten met zijn Franschen ambt-
genoot Briand. Zij teekenden n.l. een verzoe-
nings- en arbitrage-verdrag, waarbij beide
landen zich verbonden alle geschillen, van
welken aard ook, vreedzaam te vereffenen,
indien het onmogelijk is gebleken deze langs
diplomatieken weg uit de wereld te helped.
Voorzoover uit het korte hieromtrent gepu-
bliceerde bericht valt op te maken, komt
hierdoor het gebruikelijke voorbehoud betref-
fende de geschillen „de eer of de levensbelan-
gen der natie rakende", te vervallen en ko
men kortweg alle geschillen ten slotte bij den
rechter of arbiter. Indien dit zoo is, is het
een belangrijke schrede voorwaarts bij de tot-
nogtoe gesloten tractaten en sluit het de mo-
dijkheid van een oorlog tusschen de beide
nden vrijwel uit.
De tegenstanders van de vaccinatie heb
ben weder een jaartje vrijstelling gekregen
van de verplichte inenting.
De voorstanders van Zondagsrust ook
voor de openbare vervoermiddelen hebben
hun wenschen nog niet vervuld gezien, maar
wel heeft minister v. d. Vegte zijn goedkeu-
ring onthouden aan voorstellen van de Ned.
Spoorwegen tot uitbreiding van den treinen-
loop op Zondag.
De uitspraak van het parlement, waarbij
afgezien werd van de radio-belasting, heeft
niet nagelaten groote voldoening te verwek-
ken in net dagelijks groeiende leger van
luisteraars.
Minder vreugde zal veroorzaakt zijn door
het besluit van 12 Juli der Eerste Kamer tot
goedkeuring van het invoerrecht op klom-
pen, tot steun van de eigen industrie. De
vraag: „vrijhandel of niet?" werd ontken-
nend beantwoord, zeer tot spijt van de vrij-
handelaars, die misschien niet geheel ten on-
reclite vreezen, dat we met doorgevoerde pro-
tectie den verkeerden kant uitgaan ten na-
deele van het groote publiek.
Vermelden wij hierbij als zeer opvallend,
dat juist in dien tijd de heer H. Colijn in de
Volkenbondscommissie tegen invoerrechten
een scherpe rede hield, die zeer veel bijval
oogstte.
Een troost blijft over, n.l. dat de volks-
vertegenwoordiging niet maar zonder meer
op verzoeken tot het heffen van hooger in
voerrechten overgaat. Het verwerpen van het
aardewerk-noodwetje in Maart door de
Tweede Kamer is hlervoor het bewijs.
Een wet, waarbij voor de naamlooze ven-
nootschappen verschillende nieuwe bepalin-
gen zullen gelden, alle ter verhooging van de
zekerheid van haar bestaan, en om misbrui-
is dit jaar aangenomen (30 Maart door de
Tweede en 10 Mei door de Eerste Kamer).
Belangrijk kan blijken de wijziging in de
kieswet (16 Juni door de Tweede Kamer
goedgekeurd)waarbij het stemmen bij vol-
macht mogelijk wordt. Men zal wel middelen
vinden om eventueel misbruik tegen te gaan.
De voorzitters van de beide Kamers onzer
volksvertegenwoordiging werden ook voor
het nieuwe zittingsjaar (aangevangen op 18
Sept.) in hunne functies herbdnoemd. De
heer Ruys de Beerenbrouck (van de Tweede
Kamer) heeft het voorzitterschap tijdelijk
moeten neerleggen wegens ziekte. Het werd
toen waargenomen door oud-minister dr. de
Visser, terwijl zoo nu en dan ook de heer
Schaper den voorzittershamer hanteerde.
Van de belangrijke wetsvoorstel len, in de
Troonrede bij de opening der Kamerzitting
aangekondigd, heeft nog slechts dat op de fi-
nancieele verhouding tusschen rijk en ge-
meenten het departement verlaten. Wij wach-
ten nog op die betreffende wijziging huwe-
lijksgoederenrecht, de natuurbeschermings-
en monumentenwet en de vaststelling van mi-
nimumloonen in de huisindustrie. Allemaal
onderwerpen, waarvan de regeling als actu-
eel kan worden beschouwd.
Met de besprekingen met Belgie over de
bekende verbindingen met den Rijn is het
nog niet veel verder gekomen, ondanks't feit,
dat men daar zoowel als in ons land (23
April minister Beelaerts van Blokland in de
Eerste Kamer) zegt een toenadering van het
grootste belang te achten. De troonrede ge-
waagde wel van een vermoedelijk bevredi-
gende uitkomst der besprekingen, maar men
schiet toch nog niet hard op.
Curasao kreeg een nieuwen gouverneur
ter vervanging van mr. Brantjes, die op 21
Aug. op verzoek eervol ontslag kreeg. De
nieuwbenoemde was het oud-Kamerlid ir. L.
A. Fruytier, hoofdinspecteur van den arbeid
te Groningen, een Zeeuw van geboorte.
Binnenland
We staan weer in de poort van het nieuwe
jaar. Straks komt Vader Tijd om weer een
deel af te sluiten van hetgeen ons toegewezen
is en allerwege zet men zich om den slag van
12 af te wachten en rond den haard de ba-
lans op te maken van het heenvliedende jaar.
In groote trekken zullen wij hieronder na-
gaan wat 1928 ons land bracht.
De wetgevende arbeid.
Onze wettenfabriek, die parlement heet,
werkte dit jaar weer geducht, maar niet alom
is men met al deze nieuwe wetten ingenomen.
De samenvoeging van de departementen
van oorlog en marine, verleden jaar in Juni
reeds door de Tweede Kamer goedgekeurd,
kreeg den 17c!en Februari van de Eerste
Kamer hare bekrachtiging met 25 tegen
18 stemmen geen erg groote meerder-
heid dus maar het werd toch nog
13 Augustus alvorens de vestiging van het
departement van defensie een feit werd.
Tot zoolang bleef minister Lambooy naast
„Oorlog" ook „Marine" waarnemen. Door
zijn benoeming tot hoofd van het nieuwe mi-
nisterie ging zijn tractement met 8000 te
rug, men kan hem dus niet besehuldigen van1
ken tegen te gaan, zal spoedig in werking
kunnen treden, nu onze senaat er zijn goed
keuring aan heeft gehecht. De groote stroom
van bezwaarschriften, die tegen het ontwerp
inkwamen nadat verleden jaar de Tweede
Kamer het had aangenomen, schijnt wel
grooten invloed te hebben gehad, immers er
waren 21 tegenstemmers onder de senatoren,
van wie er 45 aan de stemming deelnamen.
Een andere maatregel, waartegen groote
adie is ontketend, is het wetsontwerp op de
winkelsluiting, in Juni bij de Tweede Kamer
ingediend. Zij is het logische gevolg van de
arbeidsverkorting en de agitatie zal dan ook
wel niet veel uitwerken.
Met de aanvulling van het W. v. S. met
bepalingen tegen de flesschentrekkerij (22
Febr. door de Tweede Kamer aangenomen),
zal men ongetwijfeld meer zijn ingenomen.
Dat de regeering heeft gemeend hare goed
keuring te moeten onthouden aan het door de
beide Kamers aangenomen initiatief-voorstel-
Zijlstra (bedoelend het aantal leerlingen per
onderwijzer te verminderen) heeft velen ten
zeerste teleurgesteld, overtuigd als zij waren
dat het onderwijs in klassen van meer dan 40
kinderen weinig vruchtdragend zal zijn. Zou
zij meenen dat met de wederinvoering van
den 7-jarigen leerplicht en afschaffing van
het instituut van assistenten, waartoe nog in
het oude zittingsjaar door beide Kamers
werd besloten, voldoende is gedaan tot ver-
heffing van het onderwijs, dat eenige jaren
geleden ter wille van de veiligstelling van
den gulden zoo'n geduchten knoei kreeg?
Van invoering van het staatspensioen zal
voorloopig nog wel niets komen, nu de motie-
Sannes den 25 Mei verworpen is. Trouwens,
er zal wel niemand zijn geweest waar-
schijnlijk ook de voorsteller zelf niet die
aanneming ervan verwacht heeft. Er zullen
nog wel heel wat propaganda-vergaderingen
en dito redevoeringen gehouden moeten wor
den alvorens de eisch z<5o stellig wordt, dat
de volksvertegenwoordiging dien niet meer
durft afwijzen. Of de nieuwe verkiezingen
van 1929 voldoende „Staatspensioenneer-
ders" in de Kamer zullen brengen of dat de
partijen die den eisch daar voor op haar pro
gram als punt van urgentie hebben gesteld,
sterk genoeg zullen worden om het verlang-
de te Ifunnen behalen, is hoogst twijfelachtig.
En intusschen wachten duizenden arme oude
menschen op den dag der overwinning!
Een op 21 Sept. ingediend wetsontwerp tot
wijziging der Ouderdomswet 1919, bevat-
tend o.a. de instelling van de weduwenrente,
wacht nog op afhandeling door de Kamer,
evenals het een week later verschenen wets
ontwerp tot herziening van de financieele
verhouding tusschen het rijk en de gemeen-
ten. Verschillende gemeenten hopen door de
ze wet eenige verlichting van drukkende las-
ten te krijgen, die mede door tal van rijks-
wetten met welker uitvoering de gemeenten rikaanschen staatssecr. Kellogg te Washing-
Radio en lacbivaart.
Dat wij in ons land met de verpolitiekte
radio voor vreemde dingen zouden komen te
staan, is van den beginne af te wachten ge
weest. Zeer eigenaardig echter is wel, dat op
den verjaardag van prinses Juliana een
nationale feestdag omdat het hier geldt het
toekomstig hoofd van den staat geen
oranjeliederen e. 'd. door de radioluisteraars
konden worden opgevangen, maar wel poli-
tieke redevoeringen van een anti-koningsge-
zinde partij. Er was wel een nationaal
programma geweest, maar minister van der
Vegte had de uitzending daarvan verboden
op grond van een overeenkomst tusschen de
A. V. R. O. en de V. A. R. A., waarbij deze
den 1 Mei en den vooravond (d. i. dus den
avond van 30 April, den verjaardag der
prinses) kreeg voor hare uitzending. Het con
tract is gehandhaafd. maar intusschen ge-
looven wij niet dat een socialistische radio-
uitzending in een ander land mogelijk zou
zijn op een dag als de meergenoemde, en
't zal de vraag zijn of het hier mogelijk zal
blijven.
Mag het op 30 April gebeurde de werelc
verbar.cd hebben, v^rbazingwekkend (maar
dan in gunstigen zin) is de invloed dien Ne
derland en zijn industrie hebben gehad en
nog hebben in de radio-wereld. Alom toch
wordt de superioriteit van de Nederlandsche
radio-industrie erkend en het is een groote
voldoening voor een klein land, dat het thans
de gelegenheid tot het voeren van gewone te-
lefoongesprekken met Indie kan openen. De
officieele opening van het nieuwe ontvang-
station te Noordwijk op 10 Nov. dient hier
nog gememoreerd te worden.
Niet alleen op het gebied van de radio, ook
op het terrein van de luchtvaart staat ons
kleine land mee in de eerste gelederen. Dat
hebben de tochten door de lucht naar Indie
bewezen, die terecht overal aandacht trokken
en in Engeland zelfs afgunst verwekten. Ze
ker, de vijf vluchten, waarvan de eerste onde
leiding van kapitein Koppen, die ook verle
den jaar heen en terug vloog, zijn niet alle
even schitterend geweest, maar men vergete
niet, dat de verschillende landingsterreinen
in het Verre Oosten nog bij lange na niet
voldoende zijn ingericht en dat de tegensla
gen juist daaraan zijn te wijten. Maar afge-
schrikt hebben zij den moed niet. Immers
ging 11 Dec. opnieuw een postvliegtuig op
weg ondanks mist en kou (deze twee maakten
een noodlanding nabij Gotha in Thuringen
noodzakelijk doordat zich ijs op de vleugels
had gevormd, een zeldzaam voorkomend ge-
val). Na twee dagen oponthoud snorde de
brommende vogel weer verder, Indie tege
moet.
Ondanks alle tegenslagen blijft de moed
behouden en de tijd is niet ver meer, dat er
een geregelde postverbinding tusschen Ne
derland en Insulinde zal bestaan. De behoef
te aan een dergelijk vlug vervoermiddel
wordt wel gevoeld blijkens de vele poststuk-
ken die bij de nu reeds ondernomen vluchten
werden meegevoerd. Ook in Indie zelf ziet
men het belang van een snelle verbinding
met het moederland in. De vliegtuigen (een
ervan werd bij een landing te Cawnport z6o
beschadigd, dat het niet ter plaatse hersteld
kon worden) werden bij aankomst uitbundig
begroet. Maar ook voor den dienst in Insu
linde zelf heeft men het vliegtuig in gebruik
genomen. Op 1 Nov. werden de eerste bur-
gerluchtvaartdiensten door de N. I. L. M.
geopend, waarvoor de Indische regeering ge
durende vijf jaar een subsidie van een milli
oen gulden verleent.
Hier zij nog herinnerd aan de totstandko-
ming van een telefoonverbinding tusschen
Nederland en Amerika. De opening ge
schiedde officieel te Den Haag in het ge-
bouw van het hoofdbestuur der posterijen en
afkeurden de wijze waarop de eisch werd ge-
demonstreerd.
De tol-oorlog begon te Muiden op Zondag
10 Sept. en werd later voortgezet te Weesp,
in de Zaanstreek en elders. De aanval in
Muiden, geleid door Floris Vos, was het he-
vigst en leidde tot een z6o geweldige ver-
keers-versperring, dat men den weg wel
moest vrijgeven. Er vloeiden een paar pro-
cessen uit voort: tegen Floris V. wegens wei-
gering van tolbetaling en tegen den tolgaar-
der wegens verkeersbelemmering (hij was
aangeklaagd door Vos). Laatstgenoemde
werd vrijgesproken en in de eerste zaak ver-
klaarde de Amsterdamsche rechtbank zich
onbevoegd de opheffing van den tol te ge-
lasten, den heer Vos veroordeelend in de kos-
ten van het geding.
Inmiddels werd door het „revolutionnair"
optreden de aandacht zoodanig gevestigd op
een misstand, dat verschillende gemeente-
besturen en andere autoriteiten tot het in-
zicht kwamen, dat het heffen van tol toch
ook eigenlijk uit den tijd js. Het gevolg was,
dat sedert dien verscheidene tollen werden
opgeruimd en onder deze ook die te Muiden,
een resultaat, dat door verzoekschriften niet
bereikt kon worden. Te verwachten is, dat
andere tollen, waarvoor nu nog concessies
loopen, wel zullen volgen.
Hoe men ook over de aanvallen op tollen
mag oordeelen, het is toch niet te ontkennen,
dat een dergelijk protest tegen den misstand
noodig was eer tot opheffing ervan werd be
sloten en men mag Floris V. dankbaar zijn
dat hij den knoop heeft doorgehakt.
telegrafie, in tegenwoordigheid van verschil
lende genoodigden, o.a. den minister van bui
tenlandsche zaken. Deze sprak met den Ame-
werden belast, zoo zwaar zijn geworden
Met veel moeite heeft minister De Geer
zijn wetsontwerp op de heffing van belasting
op nalatenschappen en schenkingen van Ne-
derlanders in den vreemde door de Tweede
Kamer aangenomen gezien, maar niet voor-
dat hij er eerst nog eenige wijzigingen in had
aangebracht, nadat de behandeling op 22
Maart was geschorst tengevolge van de ver-
werping van art. 2.
Een wetsvoorstel tot het inrichten van een
ambtswoning voor den minister van buiten
landsche zaken, twee jaar eerder reeds ver-
dedigd met het oog op het steeds belangrijker
worden van het ambt, maar toen verworpen,
ton, waarna verschillende andere gesprekken
gevoerd werden.
Revolutionnaire dadtn.
Aldus werden betiteld de aanvallen, die
dezen herfst gedaan werden op verschillende
tollen in ons geliefde vaderland. Het geld
hier een actie van automobilisten en motor-
rijders, die meenden dat het heffen van tol
uit den booze geacht moet worden, vooral
sinds de wegenbelasting werd ingevoerd. De
billijkheid van den eisch „weg met de tollen"
kon men niet ontkennen, en dit is dan ook
niet gebeurd door de autoriteiten, die alleen
De onbewaakte overwegen en
spoorweg-ongev alien.
Herhaaldelijk hebben dit jaar weer de on
bewaakte overwegen slachtoffers geeischt. In
vele gevallen werden de ongelukken veroor
zaakt door een tekort aan oplettendheid van
de zijde der getroffenen. Hierbij dient er ech
ter tevens wel even op gewezen te warden,
dat op tal van plaatsen het uitzicht op de
spooroaan verre van vrij is en zoolang de
Nederlandsche Spoorwegen die belemmerirt-
gen niet hebben opgeruimd, gaan zij met vrij
uit.
Het eerste ongeval, dat onze aanteckenin-
gen ons te zien geven, is 4 Febr. gebeurd bij
Akkrum en trof den heer J. Lakeman, die tot
een paar maanden te voren onder onze stad-
genooten behoorde. Hij kwam er nog goed af,
maar zijn auto werd vernield.
Te Stadskanaal (Gr.) werd een 35-jarige
man met zijn fiets overreden en gedood op
13 Febr. Deze dag maakte vier kinderen tot
halve weezen.
Drie dagen later werd te Withe de land-
bouwer W. overreden en gedood en 17 April
trof tusschen Echten en Koekange een koet-
sier eenzelfde lot. Het paard werd eveneens
gedood. Den 27sten van diezelfde maand vie-
len er twee slachtoffers: te Woerden een
koopman en te Nieuw Scheemda (Gr.) een
doofstomme arbeider.
Het lijstje is nog niet uitgeput: 6 Juli werd
te Driewegen (Z.) dr. Folmer met zijn auto
overreden en gedood. Erger nog was het on-
geluk dat on 6 Sept. bij Westerlee (onder den
rook van Winschoten) plaats had: een losse
locomotief overreed een wagen waarop vier
personen, van wie drie werden gedood (onder
deze was een kind van pl.m. 4 jaar); de vier-
de werd ernstig gewond. Een motorrijder, die
op 3 Oct. bij Enschede een onbewaakten
overweg wilde oversteken, moest dit met zijn
leven boeten. Beter liep het af te Beets (Fr.)
op 8 Nov. en te Dokkum op den 17den
dier maand. In beide gevallen werden voer-
tuigen aangereden en vernield, terwijl de be-
stuurders er goed afkwamen.
Als een der jongste van dergelijke onge-
vallen noemen we nog het droevig gebeuren
op 11 Dec. bij den overweg aan den straat-
weg OldenzaalEnschede, toen een fiets,
waarop een man en een vrouw zaten, werd
overreden. De man stierf direct, de vrouw
werd ernstig gewond en kon nog meedeelen,
dat zij den trein wel hadden gezien, maar dat
de man had gedacht de rails nog juist te kun
nen oversteken.
Wat spoorwegongevallen betreft, slaat de
maand Januari een helaas droevig record.
Op den 7en ontspoorde bij Koog-Zaandijk
een goederenwagen met storing in het trein-
verkeer in beide richtingen als gevolg en
twee dagen later deed zich een zelfde ongeval
voor in dezelfde buurt. Noodlottiger gevolgen
had het ongeval, dat op 7 Jan. plaats vond
te Zandvoort. Door het weigeren der remmen
liep een trein met voile kracht tegen het
stootblok, dat op zij werd geschoven; on
danks deze heftige botsing was de trein nog
niet tot stilstand gekomen, de locomotief be-
schadigde nog ernstig het stationsgebouw en
trof toen meteen een zestal personen, van wie
6en terstond en een nog twee dagen later
stierf. Aan het station Leiden liep den 10
Jan. een personentrein op een paar goede-
renwagens.
Een goederentrein overreed op 20 Aug. bi»
Delft twee rangeerders, die beide werden ge
dood.
Den 11 Dec. ontspoorde op het emplace
ment te Rotterdam een locomotief met 15 wa-
fens. Er ontstond toevalligerwijze geen ver
eersstoornis door, wijl het ongeval plaats
vond op een ongebruikt spoor, maar de ma-
teneele schade was zeer groot
Verkeersongevallen.
Neen, we zijn nog niet aan het eind van
het ongelukken-relaas. Ons rest nog de ru-
briek „Verkeersongevallen", die ook telken-
jare langer werd naarmate het gebruik van
motoren op de wegen toenam Onze wegen
zijn nog slechts bi] hooge uitzondering inge
richt op een druk verkeer, ze zijn vaak smai
en bochtig en wat den ondergrond betreft
deugen ze ook in vele gevallen absoluut niet.
Gelukkig dat er door de wegenbelasting een
fonds is verkregen, waaruit men het verbete-
ren of het aanleggen van geheel nieuwe we
gen kan bekostigen.
Verschillende wegen zijn reeds in goeden
staat gebracht, maar ontzaglijk veel blijft er
nog op dit gebied te doen en't zal nog wel
eenige jaren duren eer de achterstand ^eheel
is ingehaald. Ook in Noordholland boven
het Noordzeekanaal blijft nog zeer veel te
doen.
Geen wonder dat op wegen, die zoo weinig
beantwoorden aan de huidige verkeers-
eischen, ongelukken moesten gebeuren, voor
al als sommige motorrijders of chauffeurs ze,
wendien nog aauzagen voor racebanen. Wij
tirrt«-rl AM L a1 A a! at A a A A 1 f 4 A
