DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. S. KROM. Stoomerij VerverQ Buitenland Alleen voor de maand JANUARI Dames Japonnen Stoomen f2.- No. 5 Dit nnmmer bestaat uit 2 bladen. Honderd een en dertigste Jaargang 1929 Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs ^ii vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2.franco door het gehcel® Bijk 2.50. Afzonderlijke en bewijsnummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Directeur: C. KRAK. JIVWIMC* Telef.nr. Adminisfralie Tdef^onnr. Redacfre 33. Postgiro 37060. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. te Dagelijksch owerzichf DE DUITSCHE HERSTELBETALINGEN. Het rapport van Parker Gilbert. De geschiedenis van het herstel vraagstuk. Een commissie zal warden benoemd. Moeilijk op tossen vraagstukken. We hebben het de vorige week al een paar fceer gehad over Parker Gilbert en zijn rap port. De1 kwestie is echter b-elangrijk ge- noeg, om er nog even op terug te komen vandaar, dat we er vandaag ons overzicht aan wijden. Parker Gilbert is de agent-generaal voor de Duitsche herstelbetalingen en als zoodanig is hij een van de meest belangrijke personen uit de internationale wereld. In het begin van 1929 heeft hij zijn vierde jaarverslag over de werking van het Dawes-plan gepubli- ceerd, als een soort leiddraad voor de tegen eind Januari of tegen begin Februari bijeen komende commissie. De gevolgtrekkingen, die Parker Gilbert in zijn rapport maakt, zijn dat de regeling van het Dawes-plan uitstekend werkt, dat Duitschland aan al zijn verplichtingen cor rect voldoet en dat er geen aanleiding be staat om eraan te twijfelen, dat de schulde- naar de normale annui'teit van twee en een half milliard kan voldoen. Een resultaat dus, waarmee een land, het welk nog slechts enk-ele jaren geleden op de slagvelden de nederlaag leed en aan den ranc van den afgrond scheen te staan, tevreden kan zijn. Tot goed begrip der zaak een kleine blik terug in de geschiedenis van de herstel betalingen. Parker Gilbert heeft er reeds herhaaldelijk op gewezen, dat de regeling van het Dawes- plan van 1924 slechts een tijdelijke oplossing was en dat het werk van die commissie daar- om gevolgd moest worden door een defini- tieve vaststelling van het eindbedrag van de herstelschuld van Duitschland, teneinde zoo- doende de thans nog bestaande onzekerheic voor alle partijen uit den weg te nemen. Hoe meer de toestand veranderde en de positie van Duitschland, dat door de toe- treding tot den Volkenbond geacht kon wor den het recht te hebben verworven als ge- lijkgerechtigde te worden behandeld, te midden der andere mogendheden zich wij- zigde, des te krachtiger deed de behoefte zich gevoelen aan normaler verhoudingen. In Duitschland nam het verlangen toe, om zich te bevrijden van de buitenlandsche con- trole en zelf verantwoordelijk te worden voor de nakoming van zijn verplichtingen In Frankrijk, dat volgens de regeling van Spa recht heeft op 52 pCt. van de Duitsche betalingen, wil men thans ook graag een be slissing zien, om zoodoende de beschikking te krijgen over groote bedragen. Deze groote bedragen heeft het noodig, om de z.g. han- delsschuld aan Amerika (ongeveer 10 milliard franc) te betalen. Geleidelijk ontstond dus een gunstiger at mosfeer voor een definitieve oplossing, gun stig, niet, omdat de verhoudingen er beter op werden, maar omdat de toestanden in de landen zich wijzigden. Toen kwam in Augustus Stresemann te om- het Kellogg-pact te onderteekenen on bij die gelegenheid is deze kwestie door Brand, Poincare en Stresemann ook be- sproken. In September een maand later dus werd de Rijnlandkwestie, die ten nauwste samenhangt met de herstelbetalingen offi- cieel door den Rijkskanselier Miiller aan de orde gesteld, met het gevolg, dat in de reso- lutie van 16 Sept. o.m. werd overeengekomen, een nieuwe commissie van deskundigen te vormen voor de „definitieve en volledige re geling van het herstelvraagstuk. I oen begon de actie van Parker Gilbert, om de verschillende moeilijkheden uit den weg te ruimen. Daartoe reisde hij begin October naar Londen en hesprak met Chur chill de kwestie. 't Gevolg was, dat Churchill en 1 oincare ond-erhandelingen begonnen over de brandende kwestie. ^arker Gilbert had tot resul- Dec. de tusschen Duitschland en zijn vijf schuldeischers verkregen overeen- stemming kon worden gepubliceerd. Een commissie van deskundigen zou worden be noemd, die de opdracht zou krijgen, Voor st tell en uit te werken voor een volledige en definitieve regeling van het herstelprobleem. Zoowel Frankrijk als Duitschland haastten zich, hun resjx voorstellen bekend te maken en aangezien Frankrijk op het oude stand- punt staan bleef, en Duitschland daaraan niet voidoende kan, is de oplossing van het vraagstuk voor de commissie wellicht een te zware taak. In elk geval, gemakkelijk zal het niet zijn, om een goede oplossing te vinden Dit is te betreuren, omdat daardoor de foenadenng van beide landen ten zeerste belemm-erd wordt. En het nog steeds bezet houden van het Rijnland, en de stijfkoppig- heid van Frankrijk dragen er zeer zeker het hunne niet toe bij, dat wijst op een verbroe- dering der vol ken. 7 JAYt AHI VREDESVERDRAG. EEN ENGELSCHE STEM OVER HET RAPPORT VAN PARKER GILBERT Het Engelsche radicale weekblad New Sta tesman schrijft: „De openbaarmaking van het jaarverslag van den agent-generaal voor de herstelbelan- gen heeft een storm van verontwaardiging en schimpscheuten in Duitschland ontketend. Er is echter weinig reden om voor deze eens- luidende protesten sympathie te gevoelen. Door Parker Gilbert van onkunde en over- dreven optimisme, en zelfs van nog erger dingen te beschuldigen, schijnt de Duitsche pers twee dingen te vergeten: het eerste is, dat de samenvattingen van den agent-gene- laai van Duitschland's economische positie totdusver opmtrkelijk juist zijn gebleken en het tv/eede, dat zijn voorspelling aangaande Duitschland's vermogen om- te betalen, over- eenstemt met de opvattingen van bijkans alle buitenlandsche waarnemers, met inbegrip van vele die de tegenwoordige Engelsch- Fransche politick tegenover Duitschland sterk afkeuren, maar die niettemin gedwon- gen zijn te erkennen, dat er thans op zijn minst evenveel economische welvaart in Duitschland heerscht als in welk ander Euro- peesch land ook. Erkend moge worden, dat het verslag, van Duitsch standpunt be- schouwd, op een ongelukkig oogenblik ver- schijnt, en wij- vertrouwen, dat de Britsche regeering zal toezien, dat het in handen van de Franschen geen middel van chantage wordt. Het is ook lhogelijk, dat Parker Gil bert niet voldoende aandacht schenkt aan de Duitsche bewering, dat de herstelbetalingen grootendeels met geleend geld zijn verricht Er is echter een ding, dat aan het Duitsche volk heel duidelijk moet gemaakt worden. Voor er eenige wijziging in de houding van Amerika tegenover oorlogsschulden komi, moet Europa betalen voor de onzinnige dwaashied om het opgehoopte kapitaal van jaren in de lucht te paffen. Het is een onaan- gename last in vele opzichten een zwaar dere last voor ons dan voor Duitschland maar hij moet door al de vroegere oorlogvoe- renden van Europa gedragen worden. En door tegen Gilbert's geloof in hun vermogen om hun last te dragen te protesteeren, doen de Duitschers zichzelven werkelijk geen goed. Zij zullen niemand overtuigen en, terwijl zij de geprikkeldheid van hun vijanden vererge- ren, vervreemden zij de sympathie van hun vrienden van zich." GILBERT OVER DEN TAAK VAN DE DESKUNDIGEN COMMISSIE. Zaterdagavond laat en in den loop van Zondag heeft Parker Gilbert diepgaande be- sprekingen gevoerd met staatssecretaris Kellogg en Mellon, terwijl bovendien nog een aantal deskundigen bij deze besprekingen aanwezig wareri. De conferenties met Coo- lidge en Hoover zul'en in de eerstvolgende 3 dagen plaatsvinden. Da-arna zal Gilbert weer naar Londen vertrekken en met de lei- dende kringen van Wallstreet onderhande- len. De hoofdzaak der deskundigen voor de reparatieonderhandelingen is volgens Parker Gilbert het vaststellen van de totaalsom. Nog geen beslissing over de benoeming der deskundigen. De reparatiecommissie heeft zich Zater- dag in gewone zitting met de loopende zaken bezig gehouden doch nog geen beslissing ge- nomen inzake de benoeming van de deskun- digencommissie. Het is niet zeer waarschijn- lijk, dat deze formeele aangelegenheid' voor den terugkeer van den voorzitter van de commissie en Franschen gedelegeerden Ohapsal naar Parijs, hetgeen ongeveer 10 of 11 Januari zal zijn, geregeld zal worden. Naar de „Exce?sior" meldt, zal Jean Par- mentier, die als Fransch deskundige ge- noemd wordt, zich zal terugtrekken uit zijn arnbt van commissaris van 1 de transfercom- missie in Berlijn. Als zijn opvolger wordt genoemd Rist, vice-president van de Ranque de France. Ook zou Gutte, die als Belgisch deskundige in aanmerking schijnt te komen, uit deze commissie treden. DUITSCHLAND. H'ET DROEVIG GEVAL. Het vijftienjarige meisje, dat dezer dagen in zieltogenden staat in een boschhut bij Salzbach gevon-den is, naast het lijk van een arbeider, die haar den laatsten tijd met zijn attenties vervolgd had, is in het ziekenhuis te Rastatt overleden. Uit het onderzoek van het lijk is gebleken. dat er tusschen den man en het meisje een heftige worsteling moet iebben plaats gegrepen. MIJNWERKERS. BEDWELMD Doch buiten levensgevaar In een schacht van de mijn Fiirstenstein bij Waldenburg zijn tien mijnwerkers door gif- tigc gassen bedwelmd. Verleden jaar heeft in die schacht een brand gewoed, die afge- damd was. Men wilde nu nagaan of de brand gedoofd was en maakte daarom een gat in de afdamming. Daaruit stroomde toen het gas, dat de mannen bedwelmde. Een dadelijk te hulp gesnelde reddingskolonne wist de man nen in het leven te terug te roepen, van wie er vijf dadelijk naar huis konden gaan, terwijl de overigen in het ziekenhuis moesten worden opgenomen. Zij zijn echter buiten levensge vaar. GROOTE BRAND IN EEN R.K. KERK In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft in het stadje Mors, in de nabijheid van Duisburg. een groote brand gewoed, waar- aan de R.K. kerk ten offer viel. Toen de brand te ongeveer half vier's nachts bemerkt werd, laaiden de vlammen reeds hoog op en kleurden den hemel rood. De brandweer stond er vrijwel machteloos tegenover en moest zich voornamelijk beperken tot het be schermen der gebouwen en huizen in de om- geving van de kerk tegen de rondvliegende vonken. Het grootste gevaar vormde de toren, waaruit de vlammen recht omhoog sloegen en die een reusachtige fakkel geleek.' Een paniek maakte zich van de ongeveer 1400 menschen, die het schouwspel gadesloegen, meester toen de toren begon te wankelen, maar gelukkig viel hetg evaarte loodrecht omlaag, zoodat al- leen de in de nabijheid liggende lagere school licht beschadigd werd. Het grootste gevaar was nu voorbij en de brandweer kon thans krachtiger ingrijpen. Tegen den morgen was dan ook alle gevaar geweken. De kerktoren en het orgel zijn door de vlammen totaal ver- nield, terwijl het interieur van de kerk zwaar beschadigd werd. Het staat nog niet vast, hoe de brand is ontstaan. Alhoewel de schade bij na geheel door verzekering gedekt wordt, wordt de Katholieke bevolking door deze ramp zwaar getroffen, want de kerk, die 45 jaar oud is, was de eenige Katholieke kerk in Mors. DOOR DEN SCHRIK GEDOOD? Bij het oprichten van een mast voor een nieuwe hoogspaningsleiding van Braunwei- ler naar Dormagen is Vrijdagavond een ern- stig ongeluk gebeurd. De nieuwe mast werd opgericht naast een hoogspanningsleiding van 100.000 volt. Tijdens het oprichten kwam de mast in een slingerende beweging, waardoor over een afstand van 1 Vi M. een vonk oversprong met een zwaren knal. Vier arbeiders kregen lichte brandwonden, terwijl 2 arbeiders op slag gedood waren. Daar zij geenerlei brandwonden vertoonen, neemt men aan dat zij door den schrik zijn gedood. FRANKRIJK. MOORDENARES VRIJGESPROKEN. Een tragisch proces. Het Assisenhof der Seine heeft een vrouw, die den man met wien zij leefde, met een re volver doodgeschoten had, vrijgesproken. De man, een dronkaard, die haar mishandelde, had haar een jaar geleden de deur willen uitjagen met haar zes kinderen, waarvan hij de vader was. Hij was op dat oogenblik dronken en sloeg alles kort en klein. Uit vrees dat hij de kinderen zou ombrengen had zij, zoo verklaarde zij, hem tijdens zijn slaap doodgeschoten. Het proces tragische bijzonderheid werd bijgewoond door de blinde vrouw van het slachtoffer, die twintig jaar geleden door haar man in een gesticht was geplaatst. Het was deze ongelukkige vrouw, die zich civiele partij gesteld had. Na een uur beraadslaagd te hebben, sprak de jury haar vrij. Een collecte, op voorstel van haar verdediger, mr. Campinchi onder de juryleden gehouden, bracht 285 francs op. De civiele partij kreeg een franc schade- loosstelling. ENGELAND. DE TOESTAND VAN DEN KONING. Het gisteravond te kwart over acht uitge- geven bulletin meldt: De koning had een rustigen dag en er is eenige verbetering in den toestand van Zijne Majesteit. De koning is Zaterdag overgebracht van zijn slaapkamer, waar hij tot nu toe ver- pleegd werd, naar een der ontvangkamers, welke blijkbaar beter geschikt is en tijdelijk als ziekenkamer zal worden gebruikt. Men acht het een bevredigend teeken, dat de be- handelende geneesheeren den toestand van den koning zoodanig vonden, dat zij het ver- vcer naar een andere kamer mogelijk acht- ten. toonstelling door hem in bruikleen afge- staan. MERKWAARDIG SPOORWEGONGELUK Ongeveer W? K. M. buiten Blackpool is een ijzeren traliewerk op een brug door een van Manchester komende trein weggerukt. 6 op de baan werkende arbeiders werden op de 10 M. lager liggende emplacementen ge- slingerd' en zwaar gewond. Een van hen viel op de rails en werd door een juist voorbijrij- dende trein gegrepen. Beide beenen moesten hem worden geamputeerd. Een andere ar beider is inmiddels aan bekomen inwendige kneuzingen overleden, terwijl de overige 4 zwaar hoewel niet levensgevaarlijk gewond werden. DE CHOLERA-EPIDEMIE IW INDIe. De cholera-epidemie in het Zuiden van Britsch-Indie heeft, naar Vaz Dias meldt, sinds September reeds 6900 dooden geeischt NOG EEN STRAATONTPLOFFING. T wee ton steen omhoog geslingerd Donderdagavond heeft te Londen wederom een straatontploffing plaatsgehad, n.l. in Streaham Highroad, een drukke winkelstraat. Twee stukken steen, elk ter zwaarte van bijna een ton, werden omhoog geslingerd, waar door een groot gat in het plaveisel ontstond. Over een groote uitgestrektheid werden de winkels in duister gehuld. Men vermoedt dat de ontploffing ontstond in een mangat van de electrische geleiding. SPANJE. EEN DOCHTER DES KONINGS BESTOLEN. In de kerk Uit Madrid wordt gemeld, dat aan de in fante Beatrice, dochter van koning Alfons, tijdens den dienst in de kerk een handtasch is ontstolen. De tasch bevatte behalve geld ook juweelen. KONINGIN MARY OP DE TENTOON- STELLING VAN HOLLANDSCHE KUNST. Zaterdagmidag heeft Koningin Mary, ver- gezeld door den Hertog en de Hertogin van York, een bezoek gebracht aan het Burling- son House, waar op het oogenblik de Ten- toonsteling van Hollandsch Kunst gehouden wordt. Eenige Hollandsche meesters, in het b.ezit van Koning George, zijo voor deze ten-i POLEN. ZALESKI BESTOLEN. Naar eerst thans bekend wordt, werd op Nieuwsjaarsdag de Poolsche minister van buitenlandsche zaken Zaleski gedurende de reis van Praag naar Pilsen bestolen. In den trein is een gedeelte van zijn bagage verdwe- nen. Vrijdag werd in verband hiermede te Presburg een persoon aangehouden, bij wien verscheidene diplomatieke stukken en andere bescheiden, die den Poolschen minister van buitenlandsche zaken waren ontstolen, wer den gevonden. De man had ook een inbraak bij een goud- smid op zijn geweten, welke hij gedurende de Kerstdagen had gepleegd. HANDEL IN BLANKE SLAVINNEN? De Express Poranny meldt, dat te War- schau gedurende de laatste tien dagen vijf- tien jonge meisjes tusschen 13 en 16 jaar spoorloos zijn verdwenen. De veronderstel- lin-g wordt geuit, dat handelaars in blanke slavinnen de hand in het soel hebben. AFGHANISTAN. DE OPSTAND TEGEN DEN KONING. Is prins Mohammed Omar Khan bij de cpstandelingen? Naar uit Kaboel gemeld wordt, hebben in de omgeving van Djallalabad hevige gevech- ten tusschen de regeeringstroepen en de op- standelingen plaats. Naar verder gemeld wordt, deelen de op- standelingen in een opfoep aan het Afghaan- sche volk mede, dat de uit Indie gevluchte oom van koning Aman Oella, prins Moham med Omar Khan, zich bij hen bevindt en den strijd tegen de regeeringstroepen leidt. In den oproep wordt opnieuw de eisch ge steld, dat koning Aman Oella aftreedt. Kolonel Lawrence. Reuter verneemt uit gezaghebbende bron- dat de berichten volgens welke de Afghaan- sche autoriteiten de arrestatie van den uit den wereldoorlog als leider van den opstand der Arabieren tegen Turkije bekend gewor- den kolonel Lawrence zouden hebben bevo- len, daar hij betrekkingen met de leiders van den opstand in Afghanistan zou hebben on- derhouden, niet geloofwaardig worden ge acht. Er wordt op gewezen dat kolonel Law rence bij de Britsche luchtstrijdkrachten in Indie dienst doet. RUSLAND. GROOTVORST NICOLAI NICOLAJEWITSCH OVERLEDEN. Volgens een telegram uit Nice is Groo*- vorst Nicolai Nicolajewitsch van Rusland in zijn villa te Antibes overleden. Nicolai Nicolajewitsch was de oom van Czaar Nicolaas II. Hij werd in 1856 te Pe tersburg geboren en huwde met Prinses Ana- stasia van Montenegro. In den Russisch- Turkschen oorlog van l877-'78 was hij offi- cier bij de Generate Staf, in 1895 werd hij in specteur-generaal der cavallerie en bij de mo- bilisatie in 1914 opperbevelhebber van het VAN (Zijde en Plissee extra). Russische leger. Tijdens den wereldoorlog was hij een der voornaamste militaire per- soonlijkheden van Rusland. In plaats van de door den chef van de Generate Staf verorden- de afwachtende houding nam hij het initiatief tot het Augustus-offensief tegen Oost-Pruis- sen. Ten slotte gelukte het hem toch niet, de overwinning te behalen en hij was ook mede- verantwoordelijk voor de Russische neder laag van Tannenberg. In 1915 werd hij van zijn post ontheven en benoemd tot onder- koning van den Kaukasus en opperbevelheb ber van het Kaukasus-leger. Na de Russische revolutie vertrok hij naar Frankrijk, waar hij sedert bleef wonen. BROODGEBREK IN MOSKOU. Naar uit Moskou gemeld wordt, is in de laatste dagen het broodgebrek in Moskou no.f sterker geworden. De G.P.OE. en de officier van justitie hebben talrijke arrestaties doen plaats vinden, daar zij van meening zijn, dat het broodgebrek te wijten is aan particuliere speculatie. Zoo werd de bekende broodhan- delaar in Moskou Werobjew gearresteerd, die groote partijen graan clandestien gekocbt heeft. Men spreekt in Moskou van de moge- lijkheid, dat er in het begin van Februari in de Sowjetsteden broodkaarten zullen worder, ingevoerd. Ook in Leningrad doet het gebrek"" aan brood zich gevoelen. De Sowjetbeambten heb ben 1.1. reeds het bakken van koek en andere zoetigheden uit tarwemeel verboden. DE ABDICATIE VAN DEN TSAAR. Het relaas van een ooggetuige. Generaal Danilow, de chef van den staf der legers op het Russische Noordfront in 1917 onder generaal Roessky, den opperbe velhebber, geeft in de „Revue des Deux Mon- des" een treffend verslag van de wijze, waar- op keizer Nicolaas II te Pskow abdiceerde. De abdicatie had plaats na een pijnlijke discussie in den keizerlijken trein. „De keizer" aldus vertelt generaal Danilow „wendde zich, waarschijnlijk on- bewust, verscheidene keeren naar het raam van het rijtuig, waarvan de blinden waren neergelaten. Zijn gewoonlijk onaandoenlijk gezicht vertrok zenuwachtig. Zijn lippen waren in actie op een wijze, zooals ik nooit tevoren bij hem had waargenomen. Men kon voelen, dat een vreeselijke, pijnlijke beslissing vorm in zijn ziel aannam. „Niets verbrak de stilte. De deur en de ramen waren hermetisch gesloten. Dat deze overweldigende stilte toch mocht worden gebroken Plotseling keerde de keizer zich met een bruuske beweging tot ons en zeide met vaste stem: „Ik heb besloten. Ik ben bereid te abdi- ceeren ten gunste van mijn zoon Alexis. Hier- na sloeg hij op zijn borst een groot teeken van het kruis. Ook wij sloegen een kruis. Ver- volgens ging de keizer voort: „Ik dank u alien. Ik dank u voor uw moed en trouw. Ik hoop, dat dit zoo zal blijven onder de regee ring van mijn zoon". Later consulteerde de tsaar zijn genees- heer en vernam, dat de gezondheidstoestand van den tsarewitsj de mogelijkheid van de uitoefening der regeering uitsloot. Toen de tsaar denzelfden avond de afgevaardigden van Sjoelgin, geen druk op den tsaar oefenden. Generaal Danilow verklaart, dat de afge vaardigden van den Doema, Goetsjkof en den Doema ontmoette, gaf hij dan ook zijn besluit te kennen om t^e abdiceeren ten gun ste van zijn broer, grootvorst Michae Alexandrowitsj. AMERIKA DE GRIEP. Reeds 12.000 dooden. Naar de „Monday" uit Washington meldt, is volgens een door de gezondheidscommis- sie uitgebracht rapport het aantal dooden tengevolge van de op het oogenblik in de V. S. heerschende griepepidemie gestegen tot 12000. Men vreest, dat het aantal dooden nog aanzienlijk hooger zal worden voor de epide mie ten einde is. GRIEKENLAND. 1 GROOTE BRAND IN ATHENE. Verscheidene winkels alhier op de fruit- mark t zijn door een brand verwoest. De scha de wordt geschat op S. 150.000, 1 CODRANT, MiaVI rsstm MM HBSB08HBSt*c V'

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1