Pluiinveeteelt
Rechtszaken
Buitenland
Tot predikant bij de Herv. Evang. te
X/inschoten is beroepen de heer J. A. Raabe
L:e Burg op Texel.
Prinses Juliana zal haar colleges aan
lie Leidsche Universiteit hervatten op Dins-
idag 22 Januari in het gebouw van de
kweekschool voor zeevaart. Dit college wordt
gegeven door proi. dr. W. B. Kristensen,
noogleeraar in de geschiedenis der godsdien-
sten in het algecneen en de phaenomenologie
yan den godsdienst.
PREDIKBEURTEN TE ALKMAAR.
20 Januari 1929.
Groote Kerk, voorm. 10.30 uur, Ds. Deet-
man. (Bij koud weer in de Consistoriekamer
Woensdagavond 7 uur in de consistorieka
mer, Ds. Hak.
Kapel, voorm. 10 uur, Ds. Hak.
Avond 6 uur, Ds. Verwaal. Avond half 8
Jeugddienst, Ds. L. D. Poot, van Haarlem.
Gereformeerde Kerk, voorm. 10 uur, Ds
Meijer. Avond 5.30 uur, Ds. Meijer. Hei-
deib. Cat. Zond. 34
Hersteld Aposiolische Gemeente, Tous-
saintstraat. Voormiddag 10 uur en nam. 5
uur en Woensdagavond 8 uur dienst.
Evangelisch-Luthersche Gem. Jeugddienst
van de Federatie.
Rem. gemeente half elf, Ds. H. Cramer.
Rem. pred. te Gouda.
Luthersche Kerk, n.m. 7 uur, Dienst van
de Vrijzinnige Jeugdkerk 13—19 jaar, o.l v.
Ds. A. M. van de Laar Krafft, van Rotter
dam.
LEGER DES HEILS.
Zaterdag 19 Jan., 8 uur n.m., Openlucht-
tamenkomst op de Steenenbrug.
Zondag 20 Jan. 7 uur v.m. Bidstond.
10 uur v.m. Heiligingsdienst.
3.30 uur n.m. Openluchtsamenkomst op
de Paardenmarkt.
8 uur n.m. Heilsbijeenkomst.
Dinsdag 22 Jan. 8 uur n.m. Soldatenmee-
m5onderdag 24 Jan. 8 uur n.m. Openbare
"eil«"8fflTDEOM0EVIN0.
BERGEN, 's avonds 7 uur, Ds. v. d. Kie-
boom.
,,Looft den Heer", Vereeniging tot Verbrei
ding der Waarheid, in de Boschkapel, Kerke-
laan 17, voorm. 10 uur, dienst. 12.15
Zondagsschool.
Doopsgezinde Kerk, 10.30 uur, Ds. Wcs-
tr a
Rechtz. Herv. E. V. „Maranatha", 10 uur
vm, de heer Dun, van Alkmaar.
DIRKSHORN, voorm. 10 uur,
leeuw.
DRIEHUIZEN, voorm. 10 uur, geen
dlGROOT-SCHERMER, voorm. 9.30 urn
Ds. Rooker.
HEILOO, voorm. 10 uur, Ds. Eilerts de
1 Iaan.
Evangelisatielokaal, v.m. 10 uur, Ds. w.
A. Hoek, van Amsterdam.
H.-HUGOWAARD, voorm. 10 uur, Ds
Bockc
OTERLEEK, voorm. 10 uur, Ds. Loijsen^
STOMPETOREN, voorm. 10 uur, Ds
He|&HERMERHORN, voorm. 10 uur, Ds.
Boerendonk.
VEENHUIZEN, voorm. 10 uur, Ds. v.
Baalen.
URSEM, voorm. 10 uur, Ds. Kruizinga.
OBDAM, geen dienst (vacature).
ZUID SCHERMER, voorm. 10 uur, Ds
Groot.
Ds. de
opvorderde. Laatstgenoomde vlel hier-
mede van zijn voetstuk: hij bleek n.l.
allerminst de Hilversumsche makelaar
te zijn, voor wien hij zich had uitgege-
ven; in werkelijkheid was hij een ge-
wone kellner!
En zoo kwarr het dat de 53-jarige
pseudo-makelaar G. B. en zijn compag-
non in de comedie, de 46-jarige W. J. N.,
die een „echte" makelaar is, zich giste"-
middag terzake v. n oplichting voor de
reeds vermelde 5000.hadden te ver-
antwoorden voor de Vierde Kamer der
rechtbank te Amsterdam.
B. verklaarde dat N. hem had ver-
zocht, zich valschelijlc uit te geven voor
den bekenden Hilversumschen make
laar, omdat N. geld noodig had. N. da-r-
entegen beweerde dat hij stel'ig geloofu
had, dat B. opdracht had, de huizen te
verkoopen. Voorts verzekerde N. dat hij
de 5000.aan B. heeft gegeven en er
zelf 300 provisie van heeft genoten
Het O. M. zeide, dat het zijn vaste
overtuiging was dat N. in de gehaole
transactie in de hoofdrol heeft gespeeld.
N. is de man geweest, die B heeft ge-
bruikt om aan geld te komen Spnoein-
de de oplichting zeer geraffineerd; de
eisch tegen N. luidde een jaar en drie
maanden en tegen B. vier maanden
gevangenisstraf. Voorts wees do officicr
er op dat N. onlangs op het parket is ge
weest in verband met een pas, welke hij
noodig had om naar het buitenland te
gaan. Uit vrees voor vlucht verzocht hij
daarom N.'s onmiddellijke gevangsino-
ming.
Provinceaal nieuws
ESMOND AAN ZEE.
De heer C. Sloot, die volgens de Oud-Ka-
tholieke lijst de plaats moest innemen van
het vertrokken raadslid mevr. Glas-Prins,
heeft daarvoor bedankt. Aan de beurt is nu
de heer L. Dekker.
WARMENHUIZEN.
Vereeniging voor Verz. tegen Ziekenhuisvcr
pleging, alhier, in't cafe Wester.
Onder voorzitterschap van den heer H. E
Dijken werden eerst de steeds voorkomend'-
punten der agenda behandeld, waarna de
twee belangrijkste onderwerpen dezer verga
dering aan de orde werden gesteld, n.l. vast-
stelling van maatregelen tot herstel van den
ongunstigen financieelen toestand en samen-
steiling der agenda voor de a.s. algemeene
jaarvergadering.
Het jaar 1928 is door veelvuldige opname
van patienten in ziekenhuizen zoo abnormaal
ongunstig geweest voor de vereeniging, dat
tegenover een batig saldo van't vorige jaar
ten bedrage van 500.een nadeelig
saldo ad 600 ontstond! Deze toestand wijst
zeker op het bestaansrecht der vereeniging
maar stelde het Bestuur voor een moeilijke
taak.
Reeds werden voorloopige maatregelen ge
troffen, om aan alle verp'ichtingen te kunnen
blijven voldoen, maar het bestuur zal in ver
band hiermede aan de Algem. Verg. voorstel-
len, de contributie tijdelijk van 214 cent tot
314 cent per betalend lid te verhoogen.
In verband met dit belangrijke voorstel is
het zeer gewenscht, dat de leden in grooten
getale ter alsrem. vergadering komen.
De daardoor te toonen belangstelling
in de grootste plaatselijke vereeniging zal
door het steeds actieve bestuur ten hoogs'e
worden gewaardeerd
ZWAAR LETSEL DOOR SCHULD.
De Haagsche rechtbank heeft een chauf
feur uit Den Haag, aan wiens schuld het te
wijten zou zijn geweest, dat hij in den avona
van den 19en Juli van het vorige jaar op de
Koninginnegracht met een door hem bestuur-
den automobiel in aanrijding is gekomen met
een motorrijwiel, welks bestuurder tengevol-
ge daarvan ernstig werd gewond, terzake
van het veroorzaken van zwaar lichamelijk
letsel dcor schuld, veroordeeld tot t 200 boe-
te subs. 40 dagen hechtenis. De eisch was
drie maanden gevangenisstraf.
ERNSTIGE OPLICHTING.
Op 1 Maart 1927 werd zekere heer van
der V. er door den makelaar van E. van
in kennis gesteld, dat eenige perceelen
in Pieter Nieuwlanderstraat en Dapper-
straat te Amsterdam te koop waren
voor 50.000.—. De heer van der V. toon-
de zich niet ongeneigd de huizen te koo-
pen, voor er ecnt r deflni? eve stappen
konden worden ondernomen, vernam
hij dat de perceelen al verkocht waren
De heer van der V. beschouwde de zaak
als afgedaan, doch toen hij kort daarna
hoorde dat de verkoop niet was doorge-
gar.r, stelde hij zich in verbinding met
den makelaar W. J. N., van wien de be-
tref'ende medeuc ling afkomstig was.
N. vertelde den heer v. d. V. dat hij de
huizen niet meer in handen had; hij zou
hem echter in aanraking brengen met
den bekenden, als tusschenpersoon op-
tredenden makelaar B. uit Hilversum
Kort daarna had ten kantore van N. een
conference plaats, waar dc heer van der
V. en zijn broeder kennis maakten met
den heer B., die hen als de makelaar uit
HiWersum wera voorgestcld. Men kwam
overeen dat de gebroeders van de V. de
bewuste perceelen voor 50.000.zou-
den koopen. Naclat de heer B., naar hij
voorga* wegens drukke werkzaamheden
vertrokken was, verzocht N. dt gebroe
ders of zij de contracten wilden teeke-
nen. De heeren van der V. waren daar-
toe bereid; cchter a'.leen ten overstaan
van bun notaris, den heer H. Deze ver-
klaar e dat cor de te sluiten transactie
de makelaar B. een schriftelijke vol-
macht van den eigenaar der huizen
moest overleggen en N. bood dadelijk
aan, Jcze volmacht te gaan halen.
's Middags kwam hij met de volmacht,
die door B. onderteekend was, terug en
de gebroeders ■"an der V. betaalden
daarop zonder bezwaar de bij het opma-
ksn van het ontract bedongen tien pro-
cent van de 1 oopsom, zijnde 5000. Dat
er bedrog in het spel was bleek eerst,
toen zij een hypotheek op de perceelen
wilden ncmen en hun notaris daartoe
van den heer B. de eigendomsbewijzen
HEEMSKERK.
Met een simpel berichtje hebben wij
reeds me'.ding gemaakt, dat op de bolbloe-
mencnarkt Maandag voor het soort William
Pitt 15 cent voor een tulp gemaakt werd.
Woensdag werd deze prijs nog verhoogd tot
1614 cent.
Voor den tijd van het jaar mag dit een
respectabele prijs genoemd worden.
Ondertrouwd. A. I. Janse en J. C.
Beentjes.
Getrouwd. E. Bruins en P. M. Robijns
H. A. Smit en M. C. Rijs. A- P- Klaasse
en M. W. de Ruytcr.
B e v a 11 e n. G. Dam-Ruyter, z. G.
Kuyl-Kemps, z. C. A. v. Zanten—Appel,
z. D. Adrichem-Mooij, z. P. Limmen—
Slenters, z. P. Baltus-v. d. Roos, d. H.
Limmen-Kuyer, d. W. B. v. Hoolwerff-
door de ter vergadering verkozen commlssie
nagezien en bij monde van den heer J. Koning
werd de vergadering geadviseerd de ver-
schillende posten in totaal goed te keuren
Aan het financieele verslag ontleenen we dat;
ontvangen was 647.08, uitgegeven
601.87, alzoo een batig saldo van 72.21.
Medegedeeld werd door den voorzitter, dat
door het bestuur zelve is opgemaakt een roos
ter van aftreden van 4 leden en twee jaar van
3 leden, waardoor om de 4 jaar een geheel
nieuw bestuur zou kunnen gekozen zijn. Dit
voorstel van het bestuur werd zonder meer
door de vergadering aanvaard.
De daaropvolgende verkiezing had tot uit-
slag, dat de period, aftredenden, n.l. D. Sta-
pel, D. Wit, G. M. R. de Haan en echtge-
noote, wedorm herkozen werden.
Daarna volgde de verkiezing van twee
nieuwe bestuursleden vac. Jac. Edel en echt-
genoote. Gekozen werd de heer Jac. Heertjes
en mej. M. Speets—de Vries.
Het bestuursvoorstel subsidie aanvragv
tuinbouwvereen. „Ons Belang" ontlokte nog-
maals, evenals het vorige jaar, een tamelijk
heftige discussie uit, door de critiek welke de
heer R)h. Koning uitoefende op het bestuur
der Floralia-veren. door het niet uitreiken
van z.g.n. vraag-programma's aan enkele
leden van ,,Ons Belang", woonachtig te Rus-
tenburg.
Na heel wat over en weer gepraat bleek
het een klein ondoordacht verzuim te zijn van
het bestuur, hetwelk in de toekomst wel niet
meer zal gebeuren, hoewel zeer terecht werd
opgemerkt, dat er altijd wel vergissingen en
fouten zullen blijven voorkomen. Daarna
werd het bestuursvoorstel bij acclamatie aan-
genomen.
Bij de rondvraag werd besloten
I. op den ingeslagen weg, n.l. 't verstrek-
ken van zaacl en (of) bollen en binnen- en
buiten-planten, benevens stekplanten, voort
te gaan;
II. de verloting van 1000 laten a 0.2o
wederom te doen plaats hebben;
III. de jaarverg. in Januari 193'0 en de
tentoonstelling op 21 en 22 Sept. 1929 te
doen houden;
IV. een reglement in werking te laten tre-
den, hetwelk ter vergadering werd behandeld
en alzoo aangenomen;
V. de contributie te verhoogen van 0.25
op f 0.50 per lid boven de 16 jaar.
Daar de rondvr. niets bijzonders meer op-
leverde, dankte de voorz. de aanwezigen
voor de gevoerde besprekingen. Ook de niet
aanwezige uittredende bestuursleden, Jac.
Edel en echtgenoote, voor't vele wat ze voor
de vereeniging hebben gedaan en sloot de ver
gadering.
BESTRIJDING TUBERCULOSE
BIJ RUNDVEE.
Een regeltng in de prov. Utrecht.
De samenwerkende landbouworganisaties
in de prov. Utrecht hebben een regeling voor
de bestrijding der rundveetuberculose ge
maakt, welke afgifte van gezondheidsbewij-
zen, doch geen merking der reactieaieren m-
houdt.
Voor't overige is het 6ysteem: tuberculi-
neeren minstens een maal per jaar, samen-
o-aand met klinisch onderzoek der reageer-
ders, isoleering of afmaken der lijders (ter
beoordeeling van't bestuur), zooveel mogelijk
afzonderlijk stellen der reageerende dieren,
onderzoek der nieuwkoopen binnen een week,
en wering van nieuv Loopen met open t.b.c.,
eenige malen nieronderzoek per jaar, zoo noo
dig met microscopisch onderzoek der meek,
voorts tuberculosevrije opfok met speciale be-
paling voor zelfkazende boeren.
Tenslotte wordt bepaald, dat bij dezelfde
vereeniging zich kunnen t ansluiten veehou-
ders, die onder rijksvoorschrift de tuberculose
wenschen te bestrijden. Zij ontvangen dan
wel eenige tegemoetkoming van't rijk (50
cts. per koe en f 25 bij afmaken wegens open
t b.c.), maar daar staat, zooals bekend tegen
over, dat zij al hun reactiedieren moeten laten
merken door een gaatje in het oor. Dit is dus
de vijfde provincie, die liever het rijkssubsidie
mist, dan de reactiedieren teekent. Daar ko
men dan nog bij de boeren, aangesloten bij
het Melkcontrolestation Amsterdam, met te
samen pl.m. 5000 dieren.
slechts als hulp-instituut bestaat verzet,
drdgt haar voortdurend het gevaar van ver-
lies van haar niet streng-geloovige leden.
DENEMARKEN.
ZWEEDSCHE TORPEDOBOOT AAN
DEN GROND.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat de nieuw-
ste torpedoboot der Zweedsche vloot bij Kal-
mar aan den grond is geloopen.
ITALIe.
GUNSTIGE CIJFERS.
Het resultaat van den strijd te
gen de misdaad op Sicilie.
Het aantal misdaden van diefstal, afper-
sing en wraakoefening, behandeld voor het
hof van beroep te Palermo bereikte in 1922
met 2365 zaken zijn hoogtepunt. Verleden
jaar bedroeg het slechts 293. Het aantal
moorden en moordaanslagen, dat behandeld
werd was 1537 in 1922, 355 in 1927 en
s'echts 231 in 1928. Er is in de zes jaren
van het fascistische bewind dus wel een
groote vooruitgang te bespeuren en de bla-
aen laten niet na daarop de aandacht te ves-
tigen en het huidige bewind er den noodigen
lof voor toe te zwaaien.
POLEN.
ROOFOVERVAL.
Gisteren werd een koopman uit Chorzow
op den openbaren weg door 2 roovers over-
vallen, die hem zijn aktetasch met 800 Zloty,
alsmede verscheidene wissels en andere pa
pieren van waarde afhandig maakten. De
daders konden niet worden gevat.
AMERIKA.
EEN BRUTALE OVERVAL.
In de voorn. Park Avenue te New York zijn
gisteren 5 gewapende jonge mannen 'n juwe-
lierswinkel binnengedrongen, ontwapenden
een particulieren detective, die aan de zaak
verbonden was, bonden vijf anderen, die in
den winkel waren, en sloten ze op In een
achterkamer. Daarna plunderden ze den
winkel en narnen een waarde van 200.000
dollar, vooral aan diamanten, mee Nogkost-
baarder steenen hebben ze over het hooid
gezien.
ZWARE BRAND IN HOLLYWOOD.
Gisternacht is een gebouw der Para-
mount-Lasky Filmmaatschappij te Holly
wood in vlammen opgegaan. Door dezen
brand, die door ongeveer 50.000 menschen
werd gadegeslagen, is er in de fabricatie
der spreekfilms een vertraging van 2 maan
den te verwachten. Zes brandweerlieden en
vier employe's der maatschappij bekwamen
min of meer ernstige brandwonden.
Ingezcinden sfukken
(Buiten verantwoo- dcU/kheid van de Re
daetic. De npnnme in deze ruhriek bewiis
orenszins dnt de -edrrHie er mede inefrmt
OOSTENRIJK.
DE CONFESSIES TE WEENEN.
En de wonderen van de statistiek.
Borst, d. L. Slikker-Doeter, d. Kl. Klin- We lezen in het „Hb!d.":
kenberg-Wentink, d
Overleden: Chr. Goudeleeuw, 2 jaar,
Vertrokken: W. A. Baltus naar Am
sterdam. Jac. Beentjes naar Limmen
M. Visser naar Beverwijk. H. Diemer n.
Castricum.
HENSBROEK.
Onder voorzitterschap van burgemeester
Kooiman hield de Floralia-yereeniging al
hier haar tweede algemeene (jaarlijkschel
vergadering in het locaal van den heer K. d
Boer.
De voorzitter opende met een hartelijk wel-
komstwoord en memoreerde, dat het afgeloo-
pen jaar voor de vereeniging over alle kanteu
goed geweest is. De samenwerking met de
burgerij, alsook met het bestuur onderling is
steeds van opbouwenden aard geweest. Het
gepresteerde, te weten de gehouden tentoon
stelling in September 1928, de verschillende
bestuursvergaderingen, enz., enz., op dat alles
kunnen wij met genoegen t-erug zien. Met de
beste wenschen voor het komende jaar, achtte
spreker deze vergadering voor geopend.
Daarna werden door den secretaris, den
heer C. Boot, de notulen der vorige vergade
ring voorgelezen, en na een opmerking van
den heer Joh. Koning over een kleine onjuist-
heid, bij de vermelding van de door laatstge-
noemde gesproken woorden, zonder meer
goedgekevd. Zoo ook geschiedde met het
daarna voorgelezen jaarverslag, waaraan
wij ontleenen, dat het ledenaantal gestegen
is van 115 tot 170 leden. Deze stijging is
hcofbzakelijk t; danken aan het toetreden van
vele jengeren
Voorts w<rd in lmt jaarverslag mededee
ling gedaan, dar <ic heer Jac. Edel en echtge
noote zich uit het bestuur der vereeniging
terugtrokken en dat de penningmeesteresse,
mej N Kok, als zoodanig bedankt had en in
deze vacature voorzien was door de verkie
zing van mr" M. Wit—Helder.
De voorzitter bedankte de secretaris voor
z'n keurig jaarverslag.
De boeken der penningm. (esse) werden
Voor de revolutie was Weenen zoo goed
als geheel R. Katholiek, afgezien dan van de
Joousche, de klein protestantsche en oud-
katholieke gemeenten. Men verliet zelden
zijn kergenootschap, want aan het uittreden
uit de Kerk waren zekere nade.len verbon
den. In de laatste negen jaar voor den oor-
log zijn maar 8264 gevallen voorgekomen,
meest overgangen van de eene Kerk naar de
andere; tijaens den oorlog 2000. De negen
jaren na den oorlog hebben 140.000 uittre-
dingen gebracht, waaronder bijna 120.000
u.t de R.K. Kerk, en voor ongeveer drievier-
den, zonder het toetreden tot een andere
Kerk, („Konfessionslos" geworden zijn de
meesten dus). De propaganda der Sociaalde-
mocraten, die in Oostenrijk (op het voor-
beeld der Russische communisten) actief op-
treden om afscheiding van de Kerk te bevor-
deren, heeft daartoe ongetwijfeld bijgedra-
gen.
De R.K. Kerk in OosKnrijk heeft de laat
ste jaren, ongeveer 114.000 menschen door
uittreding verloren, de protest, en oud-kath.
Kerken, die den naam hebben verdraagzamer
in geloofszaken te zijn en nationaal-gezind,
hebben per saldo ongeveer 30.000 leden ge-
wonnen. De Joodsche gemeente heeft een
7000 leden verloren.
Elke geloofsgemeenschap mag sinds de
revolutie vrij haar eerediensten. Er zijn nu
baptisten, methodisten, quakers en andere
vroeger hier onbekende secten, maar geen er
van is nog door de regeering als kerkgenoot-
schap „erkend". Daarom worden aanhan-
gers van al deze groepen in de officieele sta
tistiek als „zonder godsdienst" opgenomen.
Zij moeten intusschen een vrij gering per
centage van het totale aantal godsdienstbo-
zen vormen, want talrijk zijn haar leden niet.
De laatste statistieicen hebben in R.K.
kringen ongerustheid gewekt. Men over-
weegt er maatregelen om het verlies tegen te
gaan. Zoolang echter de RK. Kerk in Oos
tenrijk zich tegen de voile wettelijke erken-
ning van het burgerlijke huwelijk dat nu
Geerde Redactie!
Mag ik voor dit zeer bescheiden bedoeldc
briefje een plaats in Uw Blad erlangen? Ik-
dank U bij voorbaat.
Met groot genoegen las ik dat mijn collc-
ga HulTebroeck zijn 25-jarig jubileum ten
Uwent vierde in net Gulden Vlies. even
als ik. Zijne verdiensten als dichter-zangei
werden door den heer Burgemeester op he?
tooneel aangetoond. Als Vlaming en Groot
Nederlander en kunstenaar werd hij gehul
digd. Ik gun het mijn collega van harte en
hij heeft het waarlijk wel verdiend. Met van
Riemsdijk en mij behoort hij tot de drie eeni
ge kunstenaars die hier in Holland voor het
waarachtige dichter-zangerschap in aanmer-
king kunnen komen. Er zijn nog wel enkele
moppige dilettanten maar die komen als
kunstenaars niet er aan te pas.
Op het zelfde tooneel, in de zelfde stad en
waarachtig zeker wel met de zelfde rechten
vierde ik bp den 14den Decetnber mijn ju
bileum voor een leege zaal, zonder een
woordje van wien dan ook en zonder de ge-
ringste waardeering Ben ik dan als maar
Hollander zijnde niet in tel? Is mijn werk
minder? Deed ik minder voor ons volk als
volksdichter? Vergat men mijne drie mobili
satie-jaren? Ben ik minder kunstenaar? Dit
laatste zeker toch wel niet!
Wat heeft dan Hullebroeck op mij voo
dat hij als vreemdeling wel bij U der moeit
waard is en ik genegeerd werd?
Schrijnend, pijnlijk is het voor mij te meer
waar ik de reden van dit toch wel beieedigen-
de ervaren niet kan opsporen.
Weet U het, geeerde Redactie?
Aanbevelend
J. H. SPEENHOFF
(Wij geiooven, dat de heer Speenhoff wat
te pessimistisch is. Wij beschouwen hem
evenals hij dit zich zelf doet zeker als een
onzer grootste kunstenaars, als een man, aan
wien oris volk veel te danken heeft.
En wij geiooven niet, dat Speenhoff hier
zoo impomdair is als hij dit thans wel gelieli
voor te stellen.
Immers, nog maar enkele jaren geleden
heeft de dichter-zanger hier ook een Jubi
leumavond gehad en daarvoor was een comt
te uit de burgerij gevormd, waarvan ook
schrijver dezes toen deel uitmaakte.
De heer Van Amerongen. die toen voorzi.
ter van dat Comite was, heeft den heer
Speenhoff in tegenwoordigheid yan een
entbousiast pubbek in een redevoenng ge-
huldigd en er is toen een uitvoerig verslag
met een beschouwing van zijn persoon en
zijn kunst in onzcourant verschenen. Kan
de oorzaak dus misschien hierin liggen, daf
de heer Speenhoff wel eens wat vlug achtct
elkaar iubileert en dat het niet steeds moge
lijk Hijkt daarvoor nieuwe comite's te vor-
men? Red. Alkm. Crt
Vragen, deze rubriek betreffende, kunnen
door de abonne's worden gezonden aan Dr. te
Hennepe, Diergaara singel 96a, Rotterdam.
Postzegel van 7J4 cent voor antwoord inslui-
ten en blad vermslden.
Ziektebestrijding door oordeelkundig Fokken.
Over sluipmoordenaars en geharnaste ridders.
Onder pluimvee komen zeer veel ziekten
voor, die soms besmettelijk zijn, soros niet.
Vooral de besmettelijke veroorzaken enorme
schade en tot de gevaarlifkste moeten gere-
kend worden: pest, cholera, klein sche ziekte,
tuberculose, diphtherie, pullorura en ooccidio-
sis. In beschrijvingen over ziekten wordt 'eel
over bacterien gepraat en het publiek komt
daardoor tot een bacteriecrisis, die aan den
eenen kant, als zij tot reinheid en desinfectie
opwekt wel goed is, doch aan den andsren
kant vaak een heel voorname zaak doet ver-
geten. Er kan n.l. geen besmettelijke ziekte
zijn of er moet naast de smetstof ook een daar
voor gevoelig dier zijn. Dat is nu een der voor-
naamste punten in de bestrijding der ziekten
.1. de dieren ongevoelig maken of ongevoeli-
ge dieren te fokken.
Zeer veel diersoorten zijn van nature onge
voelig voor menschencholera ei. de mensch is
ongevoelig voi.r kippencholera, althan tot ze-
knre grens. Een muis is erg gevoelig voor
miltvuur, een konijn minder en een rat heele-
maal niet. Een schildpad en een krokodil zijn
ongevoelig voor een der vergiftigste bacterien,
n.l. die der kaakklem en zoo zijn er nog een
massa voorbeelden op te noemen.
Hoe geweldig gevoelig aan den anderen
kant sommige dieren voor smetstoffen zijn kan
blijken uit de volgende proef. Men kan kippen
binnen de 24 uur dooden door ze in te spuiten
met o. ooo, ooo, ooo, ooo, ol kubieke centime
ter cholerabacillen-cultuur, terwijl duiven nog
sterven aan o, ooo, ooo, ooo, ooo, ooo, ooo, ol
,een sextrillioenste) kubieke centimeter. In 1
kubieke centimeter zitten dus minstens sextril-
lioen bacterien, d.w.z. met 66n druppeltje
smetstof kan men gemakkelijk alle kippen en
duiven ter wereld binnen 24 uur dooden aan
cholera. Het spreekt dus wel van zelf hoe ont.
zettend gevaarlijk dergelijke smetstoffen zijn
en hoe men door onzichtbare hoeveelheden
mest, bloed of ander vocht van een ziek dier
aan schoenen, handen of kleeren mee te ne-
men, taiiijke dieren hesmetten kan. Hierdoor
is te verklaren hoe somm,gs ziekten zooals
cholera soms eno.m veel slachtoffers eischen
en hoe als eenmaal drinkwater of slooten te
Vjlendam besmet zijn, de zaak hsast niet
miir te .edden is.
En toch zien we dat niet alle dieren aan een
besmetteiijke ziek e sterven als zij besmet
den. Heel ouid lijk ziet men dit bij de rat-
tenverdelgingen muizen etc. Deze berust er
op dat men ratten en muizen voert met bacte-
rieeulturen welke bij hen een socrt typhus ver
oorzaken. In een korten tijd breidt zich deze
ziekte onder de dieren uit en doet ze sterven.
En toch.... een jaar later zitten de huizen,
pakhuizen, stallen enz. weer vol en als men
dan hetzelfde .niddel toepast, helpt het niet
eer. Hoe komt dat nu?
Onder elke partij dieren zijn er eenige van
nature sterke, dan de anderen en deze weer-
staan de besmetting en blijven dus over. Nu
kunnen deze zich spoedig daarop vermenigvul-
digen en krijgt men dus al heel gauw een ge-
slacht muizen en ratten dat gewoonweg van de
geboorte af ongevoelig is. Spoedig verdwijnt
deze ongevoeligheid weer in volgende geslach-
ten als zij niet voortdurend gesteund worden
door fokproeven in bepaalde richting, wat na-
tuurlijk bij ratten niet plaats vindt.
Toch hebben wij in deze ervaring de kern
van een bestrijdingsmethode van besmettelijke
ziekten waar ik al geruimen tijd de aandacht
op gevestigd heb en die mijns inziens zeer veel
belooft voor de toekomst. Door het doorfok-
ken met z.g. ongevoelige exemplaren heeft de
landbouw bij granen verrassende resullaten be-
reikt en graansoorten gekweekt die ongevoelig
zijn voor bepaalde schimmelzickten. bij mar-
motten heeft men al opgemerkt dat als men
met tegen een bepaalde ziekte ingevoelige die
ren doorfokte men dan in de volgende ge-
slachten ook ongevoelige dieren kreeg en dat
als men deze dieren 1 i'-iste met gevoelige
marmotten de ongevoeligheid zich net precies
overe-fde als andere erflijke eigenschapperi
(kieuren, haarvorm, enz., Dit zelfde is nu bij
proeven met witte muizen en Japansche mui
zen ook gebleken. We zijn dus thans zoover
dat we weten dat de ongevoeligheid tegen be
paalde ziekten overerft. Dat nu is een zeer be-
langrijk punt en in den laatsten tijd heeft men
bij pluimvee zeer helangrijke proeven in deze
richting genomen.
Zelt huldig ik al jaren lang dit foksysteem op
mijn proeffokstation te Volendair, met de een-
den. Ik houd deze dieren onder betrekkelijk
ongunstige omstandigheden, 's winters betrek
kelijk guur en koud, vaak dik in de sneeuw,
nooit zwemwater, nooit groenvoer. Daardoor
heb ik thans een stam eenden gefokt die er
als het ware tegen kunnen doordat wat er niet
tegen kon van zelf stierf. Ik voel er niets voor
om zwakkelingen kunstmatig in leven te hou
den, Wat zwak is moet er uit en mag niet voor
de fokkerij gebruikt worden.
Dit zeifde principe heeft men nu en in nog
sterkere mate ook bij kuikens toegepast. Mer
heeft een groote partij kuikens kunstmatig be
smet met pullorum. Natuurlijk tierf het groot.
ste aantal, doch eenige bleven goed gezond.
Deze waren dus van nature ongevoelig. Van
deze kuikens heeft men het vo'gende jaar weer
gefokt en toen men van deze dieren de kuikens
weer besmettte naast gewone k ikens toen zag
men dat onder de z.g. ongevoelig gefokte kui
kens dc ziekte veel en veel minder heerschte
dan onder de gewone kuikens.
Men is thans bezig met een dergelijke proef
bij de z g. Klein'sche ziekte, een soor? typhus
der kippen die in ons land nog al schade ver-
oorzaakt. De Klein'sche bacil is een zusje van
de ull< rum bacil.
Men besmette op het proefstation in Iowa
220 kippen en daarvan stierven er 105 of 47.7
pet. Van de kippen die niet ziek werden is ver-
der gefokt en bleek dat de nakomelingen be-
ter tegen de ziekte bestand waren dan gewone
kippen,
Ziehier dus een nieuwe richting in de fokke
rij, n.l, het aitzoeken en doorlokken van onge
voelige dieren, Hoewel ik dag-in iag-uit mijn
werk vind in de smetstoffen, zie ik toch de toe
komst de bestrijding van besmettelijke ziek
ten niet in het bacterifin-vangen doch in verbe-
tering der hygienische omstandigheden en het
fokken van weerstandbiedende dieren.
Bij de hygiene behoort ook zooveel mogelijk
vernietigen van smetstof, doch absoluut alle
smetstotfen vernietigen dat bereikt men nooit,
daar ze ons op veel te veel onbereikbare wegen
op het lijf valien (met voedsel, water, inge-
ademde lucht, enz. enz.) Als onze dieren met
zorg gefokt zijn en gekozen zijn uit ongevoeli
ge dieren dan stuiten al deze sluipmoordenaars
op geharnaste lichamen die hun in tijd van een
oogenblik onschadelijk maken zoodat ze niet
de kans krijgen het lichaam ziek te maken.
Dr. TE HENNEPE.
