DAGBLAD VGOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. de „VAFIADIS" Clgaret. No. 25 Honderd sen er dertlgsle faargang Dagelijksch ©verzicht. Gelukkige meag^ng van eerste kwaliteiten dat is BaiStewland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, nitgegeven. 'Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar /2.-, franco door bet geheele Rijk 2.50. Afzonderlijke en bewljsnnmniers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENj Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote leiters naar plaafsrnimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrnkkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Directeur: C. KRAK. Telef.nr. Administrate 3. Telefoonnr. Redaciie 33. Poslgiro 37060. Hoofdredacteur: TJ. N. ADEMA. 30 JA1UARI DE ELZAS-KWESTIE IN DE FRANSCHE KAMER. [)t derde zitting verloopt Mm. Dahlet en Poincare aan het woord Niemand wenscht te interrumpeeren. De derde zitting van de Fransche Kamer ever de Elzas-kwestie is gisteren kalm ver- loope-n Dit kwatn, omdat slechts twee spre- kers het woord voerden, n.l. de Elzasset in- terpellant Dahlet en Poincare. De eerste, die tot de onafhankelijke linkerzijde behoort, trachtte wel heftige interrupties te ontkete- nen, maar het bleek, dat alle partijen er de voorkeur aan gaven, Dahlet rustig te lat n uitspreken, om hem de gelegenheid .e ontnemen, later te kunnen klagen dat het Fransche parlement aan den vertegenwoor- diger van den Elzas niet veroorloofde, zijn b^chuldigingen tegen de regeering uiteen te Ktta1- Dahlet zeide in zijn rede, dat de autonomis- tische beweging niet den terugkeer tot Duitschland aan de orde gesteld heeft; ze is slechts verzet tegen de centralisatie. De re geering heett bepaalde fouten gemaakt, maai het probleem is in werkelijkheid een gevoels- kwestie. De politiek van de Fransche regee ring in den Elzas heeft iets van een dicta- tuur; daarom is zij failliet gegaan. Als aan gene ziide van den Rijn bepaalde veiwachtin- gen gerezen zijn, is aat het gevolg van fou ten van de regeering. Dahlet besloot zijn rede met de woorden, dat men in Frankrijk het begane onrecht moet inzien, de offers van onrechtvaaidig- schadeloos stellen en een volkomen tweeta- ligheid toelaten. Hoewel nog drie interpellanten het wooid moesten hebben, nam Poincare toen het woord, omdat, naar hij zeide, de Kamer met weet van de komedie, welke in den Elzas ge- speeld wordt. Bij zijn bespreking van de interpellaties river den Elzas zeide hij, dat het lebat niet zal eindigen tnet een motie van vertrouwen in de regeering, maar uitsluitend met een be- tooging van sympathie en vertrouwen je- gens Elzas-Lotharingen. Poincare herinnerde er aan, dat de eerste zorg van Frankrijk voor Elzas-Lotharingen was het te redden van een financieele cata- strofe. Frankrijk besteedde 2.123 millioen om de markten terug te koopen, dit tot nul ge- daald waren en bevoordeelde aldus de tl- zassers en Lotharingers boven de Franschen. Frankrijk gaf meer dan twee milliard uit om 300 verwoeste Elzasser gemeenten te her- stellen Het stelde zich tot taak de Industrie en den handel van Elzas-Lotharingen te be- vorderen, welks Kamers van Koophandel een- parig erkennen, dat alle industrieen in El zas-Lotharingen zich zonder schade aan het Fransche regime aanpasten. Een groot aan- tal er van namen zelfs in omvang toe, zooals de textielindustrie, de productie van kali, pe troleum, gietijzer, staal, de brouwerijen, de chocoladefabrieken. Poincare legde den na- druk op den grooten vooruitgang van de spoorwegexploitatie, de electrische industrie en, de kapitaalsbeleggingen, de toenemende opbrengst van granen en wijnen. Frankrijk, aldus Poincare, betreurt geen enkel dezer offers. De gekozen vertegenwoor- digingen der drie departementen hebben aan Frankrijk hun erkentelijkheid betuigd voor hun ontwikkeling en hun welvaart. De ma laise berust dus op geen enkele economische oorzaak. Het vraagstuk van de Elzas is niet, zoo ging Poincare voort, een kwestie van minis- teries, het is veel meer een kwestie, die heel Frankrijk aangaat. Met deze redevoering kon het debat nog niet als geeindigd worden beschouwd. Mor- gen wordt dan ook nog een vierde zitting aan het brandende vraagstuk gewijd en dan zal allereerst Poincare zijn rede, die hij gis teren onderbrak, voortzetten. Het wordt echter hoog tijd, dat het vraag- stuk tot een oplossing komt. met een schaar gaf. De man was onmiddellijk dood. De vrouw stelde zichzelf ter beschik- king van de politie, die ook den zoon heeit gearresteerd. ENGELAND. HET „BAKVISCH"-K1ESRECHT. De mannen verre in de minderheid. Het aantal vrouwelijke kiezers. Zooals men weet zullen bij de a.s. verkie- zingen de vrouwen voor het eerst volgens de nieuwe kieswet stemmen, waarbij de kyesge- rechtigde leeftijd der vrouw van 30 tot zi jaar werd teruggebracht Volgens de bladen hebben de meuw opge- stelde kiezerslijsten de mannen doen schnk- ken. Want er is uit gebleken, dat het aanta: vrouwelijke kiezers dat der manneliike nog meer zal overtreffen dan aanvankelijk werd gedacht. Toen in den afgeloopen zomer de z e Flapper Vote Act werd aangenomen, heette het dat er 5.240.000 vrouwen tusschen de een-en-twintig en dertig jaar aan t kiezers- corps zouden worden toegevoegd, waardoor de vrouwen een meerderheid van 2.20( .00 stemmen op de mannen zouden verlangen Thans echter blijkt uit de registers, dat men de sterkte der vrouwen heeft onderschat, he.- geen volgens de vrouwen wel eens vaker gebeurt. In het kiesdistrict Hull is het verschil zelfs 30 terwijl alleen reeds in Kensington 40.000 nieuwe vrouwelijke kie zers het kiezerscorps komen versterken. lo. dusver hadden in Kensington 84.930 vrou wen stemrecht. De misrekening der autoriteiten is zelts zoo groot geweest, dat b.v. in Wandsworth 5000 vrouwen meer zullen stemmen dan men had geschat. In de meeste plaatsen scheeit het duizenden stemmen. De tegenstanders van het kiesrecht voor ,bakvisschen" lachen reeds schamper. Heb ben zij er niet voor gewaarschuwd? arresteerd en worden als gijzelaars in bewa ring gehouden. Verder wordt nog medege deeld, dat Habib Oellah het plan zou hebben. alle modeme bouwwerken, die tijdens het be- wind van Aman Oellah tot stand zijn geko- men, in de lucht te laten springen. De Britsche gezant blijft te Kaboel Reuter verneemt van bevoegde zijde dat er zich nog geen omstandigheden hebben voor- gedaan welke een vertrek van den Bntschen Sezant zouden kunnen motiveeren. Als het weer het toeliet zouden de vreemde onder- dan en te Kaboel, die daartoe den wensch te kennen gaven Maandag per vliegtuig uit Kaboel worden weggehaald met volledi, toestemming der Afghaansche autoriteiten Er zijn, eveneens samen met deze autoritei ten, schikkingen getroffen voor een wekelijk- schen luchtpostdienst Pesjawar— Kaboel. Plunderingen te Kaboel. Te Kaboel is het weder tot op zich zelf staande ongeregeldheden gekomen. Z°o mr- den de huizen van twee Duitsche beambten geheel leeggeroofd. Bij de meeste dezer on geregeldheden gaat het om daden van per sooniijke wraak. Britsch mititaire vliegtuig maakl een noodlanding. Een der beide groote Britsche mititaire vliegtuigen, gebezigd voor het evacueeren der vreemdelingen uit Kaboel, dat Dinsdagmor- gen derwaarts was vertrokken, was onderweg genoodzaakt een noodlanding te doen. Een klein vliegtuig is uit Pesjawar ver trokken om de oorzaken der landing op te sporen en hulp te bieden. dat dit de gemakkelijkste weg zou zijn om te komen tot een nieuwe, steviger regeling van de betrekkingen tusschen beide landen. Naar men weet is Nintsjitsj uitverkoren als Servsch onderhandelaar over een meuw ■verdrag en zal de oud-minister zich eerst- daags daartoe naar Rome begeven. HONGARIJE BRAND OP DE PETROLEUM- BRONNEN VAN MORENI. Drie boortorens en tal van reservoirs vernield. Reeds 50 millioen lei schade. Naar de Boekarester bladen uit Morem melden, is aldaar ccor kortsluiting brand ontstaan in een petroleumbron De brand breidde zich snel uit en heeft reeds drie boor torens en tal van reservoirs vernield. Het vuur is nog niet gebluscht en er bestaat ge vaar voor uitbreiding. De schade wordt voorloopig op 50 millioen lei 750.000) geschat. Morem is sinds 1904 het riikste petro'eumgebied van Roe- menie. Het is geleger in het district Prahova, dat van ouds het petroleumdistrict bij uitne- mendheid is. De productie van het gebied van Moreni bedroeg een paar jaar geleden 900.000 ton 's jaars, d.w.... vrijwel de heltt van de heele Roemeensche productie. IJS-ONGELUK TE LONDEN. Ook in Engeland eischt het ijs zijn slacht- offers. Zondag zijn in verschillende plaatsen schaatsenrijders door't ijs gezakt en verdron k6Een ongeluk, dat snoote ontsteltenis heeft newekt, is het verdrinken van een 25-jarigen jongeling in de Serpetine, de bekende vijver m het Londensch Hyde Park. Hi] waagde zic op het nog zwakke iis, dat eensklaps door- brak, zoodat hij in de diepte verdween. Een andere rijder trachtte hem te redden, zakte echter zelf door het ijs en moest zijn pocingen ongeven. Men is met te weten ge komen wie de man r' want toen de menigte hem wilde huldiger /'ong hii met zijn natte kleeren in een taxi en verdween. JEUGD EN WELDADIGHE1D Vijfduizend knapen naar de kerk Een zekere rur. Ballard, een filantroop te Plymouth, heeft de jeugd op eigenaardige wijze wil'en bijbrengen wat een ware weldoe- ner is. Hij liet bekend maken, dat elke on gen boven de negen jaar, die Zond^ochtendjl ter kerke zou verschijnen om den speciaai door hem georganiseerden dienst bij te wo- nen, tien shilling zou ontvangen om ze voor een weldadig doel te gebruiken. Dit denkbeeld sloeg in bij de jeugd. Twee uur voor de opening der kerkdeuren stonden reeds meer dan 5000 knapen te wachten, zoodat het noodig was drie op e'.kaar volgen- de diensten te houden. Zij werden door Rev. Miners geleid, in tegenwoordigheid van het 1 Parlementslid Hore-Belisha en het hoofd van een der lagere scholen. De geestehjke sprak over den Timmerman van Nazareth, aie er naar streefde de naakten te kleeden, de hon- gerigen te voeden, de zieken te bezoeken en de behoeftigen A verzorgen Na den dienst kreeg elke knaap van den mayor een briefkaart, waarop hij zijn naam en adres had te schrijven met de mededeeling of hij een pak kleeren, schoenen of boeken wenschte. Wi de hij de tien shilling in geld i hebben dan diende hij te vermelden voor welk doel hij ze dacht te besteden. BELGIe. de BORMS-HULDE TE ANTWERPEN. Door het stadsbestuur toegelaten In strijd met het van anti-Vlaamsche zijde verspreide gerucht als zou de Borms-hulde op 3 Februari a.s., te Antwerpen, niet door- gaan, wegens verbod van de stedelijke auto riteiten, meldt het dagblad ,,De Schelde thans dat het Antwerpsche stadsbestuur wel degelijk toestemming tot het houden van de ze betooging heeft gegeven. De volksverga- dering heeft plaats in het Rubenspaleis, des ochtenas 10 uur, waarna om 12 uur de straatbetooging zal worden gehouden. Een tweede Borms-hulde tegen 24 Febr. wordt te Aalst op touw gezet. GRIEKENLAND. VENIZELOS OVER DE OORLOGS- SCHULDEN. Venizelos heeft Maandag in de Kamer ver- klaard zich niet te kunnen voorstellen dat de mogendheden Griekenland zouden dwingen zijn oorlogsschulden te betalen, terwijl aan Bulgarije voorloopig ontheffing is verleend van betaling van de herstelschulden. S*»ANJE. MILITAIR'E OPSTAND. Muitend regiment artillerie stelt kanonnen op te Cuidad Real. Bij de opening der zitting van de Natio nale Vergadering legde Primo de Rivera een verklaring af waaruit bleek dat er in heel Spanje in den afgeloopen nacht een opstan- dige beweging zou uitbreken. De beweging is overal mislukt behalve in Ciudad Real, de hoofdstad der provincie van dien naam. waar het eerste regiment lichte artillerie bij het krieken van den dag in openlijken op stand is gekomen. Het bracht de stukken go- schut naar buiten, bezette de kleine kazerne der gendarmerie, plaatste kanonnen op stra- ten en wegen en hield de aankomende en ver- trekkende treinen aan. De regeering heeft geen verdere berichten maar kan mededeelen, dat in heel het overige Spanje volkomen rust heerseht. Er zijn maat- regelen genomen om de opstandige beweging den kop in te drukken. •voor de verbreiding van ce lees- en schrijf- kunst onder de volksmassa gedaan. Het analphabetisme in zijn grofsten vorm bestaat zelfs nog in de districten van de hoofdsteden. In het gouvernement Moskou zijn weliswaar slechts 12 pCt. anahabeten, maar in eenige nationale sowjet-republieken bestaat de bevolking nog voor ten minste de helft uit personen, die lezen noch schrijven kunnen. Ka'enin meent, dat het congres voor alles moet vaststellen welke fouten bij het bestrij- dingswerk gemaakt worden, om betere en snellere resultaten te bereiken. ZELFMOORD VOOR DE RECHTBANK. Te Orsjansk v.n Wit-Rusland) heeft de districts-commissaris van politie Solowjef zich onder de voorlezing van een vonnis, waarbij hij wegens ambtsmisbruik tot drie jaar gevangeniss'raf veroordeeld werd, van het leven beroofd. Solowjef had in den bur- geroorlog meegevocbten en het tot regiments- commandant in het Roode leger gebracht. In zijn politiedistrict had hij een verbitteraen strijd gevoerd tegen eenige rechters, die hij ervan verdacht ondei een deken te ligo'en met de sowjets vijandig gezinde elementen. hp stood terecht wegens het doods- hieten van een man, die volgens zijn /.eggen gevangenen uit de voorloopige hechtenis had trachten te bevrijden. In de opwinding over het vonnis, dat hij door vija dige rechtes onrechtvaar- dig geveld vond, heeft hij zelfmooid ge- pleegd. AFGHANISTAN. DE STRIJD OM DEN TROON. De nieuwste prentendent. Old- ministers als gijzelaars. Habib Oellahls allesbehalve halve maat landsche bank en aan de boeren goedkoope Uit Kaboel wordt gome, fflet ziJn hypotheeken op hun gebouwen en andere be- troonpretendent J h t :j8 •- .- troepen van Jagdalak oprukt naar net oo 1 K M verder gelegen Djallalabad. Hij heett verklaard, dat hij voorstander is van ,samen- werking met Engeland en hij heeft den tn- gelschen gezant te Kaboel ervan in kennis D - steld, dat hij binnen korten tijd te Kabo.l hoopt te zijn om daar een verdrag met En geland te sluiten. Koning Habib Oellah heeft verklaard, dat hij Kaboel niet zonder strijd aan Aman Uel- lah's troepen zal overwegen. Door een te I Kaboel aangekomen vliegtuig zijn ongeveer dertig Europeanen naar Pesjawar gebractit De voormalige ministers in het katumy van 1 Aman Oellah zijn door Habib Oellah ge- DUITS GHL AND. knoeierijen. In Sleeswijk Holstein zijn groote knoeie rijen ontdekt, gepleegd door een paar man nen die optraden als agenten eener Neder- landsche bank en aan de boeren goed' hypotheeken op hun gebouwen en ande zittingen beloofden. De mannen lieten voor het schatten van d-, waarde der goederen een flinke som betalen en daarna hoorde men niets meer van hen. De knoeiers veranderden herhaaldelijk den naam van de Nederland- sche bank in wier opdracht zij beweerden te handelen. HAAR MAN GEDOOD. Te Berlijn Lichterfelde !:wam een koopman dronken thuis en kreeg al gauw woorden met zijn zoon, dien hij te lijf ging. Toen hij den knaap wilde wurgen en deze luid om hulp Schreeuwde, kwam de moeder toesnel'en, die haar man niet minder dan viiftien steken ZUID-SLAVI8. EEN NIEUWE COURANT. Volcens een telegram uit Belgrade aan de Engelsche bladen heeft de weduwe van Ste fan Raditsj, den Kroatischen leider een dag blad gesticht, de „Vrije Stem in de plaats van het orgaan van de Kroatische boeren- partij'j|dat onlangs door de politie is opgehe- ven. HET SERVISCH-ITALIAANSCH VRIENDSCHAPSVERDRAG. Een verdraglooze toekomsl. Den 27en Januari was de tweede en laat- ste ver'enging met een half jaar van he Servisch-Italiaansch vriendschapsverdrag ten einde. Men ken, de geschiedenis Toen Servie anderhalf jaar gelegen wilde onderhandelen over vernieuwing van het verdrag, verklaar- de Italie zich daartoe slechts bereid als eerst de verdragen van Nettuno, die Servie nog steeds niet geratificeerd had, van kracht zou den zijn geworden De poging daartoe leidde tot onlusten in Kroatie en Dalmatie en tot den val van Nintsjitsj als minister van buitenlandsche zaken. Italie gaf toen een half jaar uitstel en in Juli, op het aatste oogen- blik nogmaals. Ditmaal heeft het van een stilzwijgende verlenging van het verdrag met willen weten, om zoo tie Serviers tot spoed aan te zetten. Een jaar, of zelfs een half jaar sre'eden zou dat een gevaarlijke politiek zijn geweest. Thans nu de oppositie den mond is gesnoerd, de opwinding over het Italiaan- sche fractaat met Albame is bedaard en de Servische politiek noodgedwongen weer tot den koers van Nintsjitsj terug is gekeerd, kunnen er ten hoogste eenige ongemakken uit den verdragloozen toestand voortvloeien De Belgrader Politika schrijft terecht, dat af- loop van het verdrag geen wijinging behoeft te beteekenen in de Italiaansch-Servische trekkingen, die tot dusver met alleen ge- grond waren op het verdrag van 27 Jan 1924, maar voora' ook op den feitelijken toe- stand en op den wensch van bade volken om vreedzaam samen te leven De Politika zegt, dat het kalm laten af- loopen van het verdrag niet anders beteekent, 1 dan dat beide regeeringen overtuigd waren, ROFMENI8. DE PETROLEUMBRAND Omtrent den petroleumbrand meldt een V. D-berichl de volger.de bijzonderheden: Maandagavond is op het petroleumterrein te Moreni tengevolge van kortsluiting brand uitgebroken in een bion van de maatschappij „Oiea", waardoor groote materieele schade werd v'eroorzaakt. Een bron van de ^Roma nia Petrolisca" werd vernield en de olievoor raden werden voor het grootste gedeelte een prooi der vlammen. Het vuur, dat zich ten- gevolcre van den krachtigen wind snel uit- breidde, tastte ook een installatie van de Phonix-maatschappdj, de bron Unira aan, die evena'is een bron van de ..Colombia' werd De maiericele schade werd te middernacht re.--.1s op meer dan 50 millioen lei geschat. Alle pogingen om het vuur meester te 'wor den waren vergeefsch. De telegraaf- en telefoonverbindingen met de petroleumterreinen zijn alle gestoord. De arbeiders die in dit gebied wonen, moesten hun woningen ontruimen. Om tien uur waren de andere bronnen geisoleerd, zoodat voor deze geen gevaar meer bestaat. GIETHOORN IN FINANCIEELE MOE1L1JKHEDEN Gistermiddag is op het provinciaali gou- vernementsgebouw te Zwolle een oespre- king gehouden tusschen den minister van binnenlandsche zaken. mr J. B. Kan, Ged Staten van Overijsel en het gemeentebestuur van Giethoorn. De laatste jaren sloot de begrooting van van Giethoorn geregeld met een aanzienlijk tekort. Het tekort van eenige jaren is gedekt door een leening; van andere jaren staat net not* open. Voor den dienst 1928 is het f 5500, voor dien van 1929 9500 bij een - totale belastingopbrengst van 22 0C0 a 23.000. Opvoering van belastingen is bijna ondoenlijk, daar er een bevolking is van veelal arme landbouwers. De belasting is sterk progressief tot f 2300 en oedraa.gt dan 17 pet. De belastingaftrek is f 650. Van de 364 aangeslagenen zijn er 299 beneden d-e 1000, 41 van 1000 tot f 2000, 8 van 2000 tot f 2300 en 10 boven de 2300. 16 menscben zijn niet aangeslagen. Reeds geruimen tijd geleden gaven bed, Staten te kennen, mee te willen werken tot steurverleening, mits d€ raad van Giethooiti een meer evenredige belasiing invcerde (in de omliggende plattelandsgemeenten is de af- trek gemiddeld 400, de progressie minder sterkf en ook verder aan bepaalde voorwaar- den voldeed, o.a. pensioenverhaal, andere schoolgeldregeling, verhooging van de grondlasten van f 10 tot f 40. De raad blijkt in meerderheid hier niets van te willen weten. De conference van gistermiddag was een poging om uit de impasse te geraken De v.d en s.d. raadsleden blijven echter op hun standpunt staan. De minister zal nader over wegen wat in dezen gedaan kan worden. HF.VIGE SNEEUWVAL IN ROEMENIe Tengevolge van den hevigen sneeuwval in Roemenie moesten tal van treinverbindingen gestaakt worden. In Zevenbergen, Oud-Roe- menie, Bessarabie en in de Boekowina mws- 'en vtrscheidene treinen in het open veld den strijd tegen de sneeuw opgeven. Aangezien de treinen ook niet door hulplocomotieyen be- reikt konden worden, moesten de reizigers met sleden worden afg-ehaald. Op sommige plaatsen ligt de sneeuw vijf meter hoog. RUSLAND. DE STRIJD TEGEN HET ANALPHABETISME Te Moskou is het tweede congres bijeen van de vereeniging Weg met het analphabe tisme. Kalinin, de voorzitter van den al-Rus- sischen sowjet, begroet het congres met een artikel in de Iswestija, waarin hi] o.m. schrijft: in de twee jaar, welke sedert het eerste congres van de vereeniging verloopen 1 zijn, is wel veel bereikt, dat de aandacht ver- j dient, maar streng genomen heeft de vereeni- ging nog niet eens het fundamenteele werk DE AANNEMERS EN HET RIJK. Het Tweede Kamerlid Krijger had den minister van Waterstaat vragen gesteld in verband met het zich onthouden door een aantal Nederlandsche aannemers na 1 Jan. j.l. van inschrijving naar de uitvoering van Rijkswerken. De minister heeft hierop uitvoe- rig geantwoord. Hieruit blijkt, dat de bepa- lingen betreffende borgtocht en beslechting van geschillen reeds geruimen tijd zijn aan dacht hebben. Over de borgstelhng is over- leg gepleegd met de provinciale besturen, het- welk tot een ook voor de bonden aannemelijke oplossing heeft geleid. Met den minister is van gedachte gewisseld over de beslechting van geschillen; een voorloopig ontwerp werd om advies aan de bonden toegezonden. Vervolgens is op 13 December j 1. een be spreking gehouden, die tot geen resulta-at heeft geleid, omdat nog niet alle adviezen den minister hadden bereikt. Doch bierbij hebben de afgevaardigden er met geen enkel woord op gewezen, dat de datum van 1 Jan. (voor het voeren van hun actie door onthou- ding aan inschrijving) ten opzichte van de andere overheidslichamen werd gehandhaafd ten opzichte van het Rijk was en is nog steeds sreen datum gesteld en namen zij AL&HAARSGHE GOQRANT u*c ujMicmcu ctio ugenten eener iveuci- i „™pih Hat de nieuwe

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1