Sll«afsiil6 tfiiiant.
if
iiGnilercS een gh derate Jaargang.
I rpait 8 Febriiari.
Londeiscb aanteekenboek.
Bechfszaken
tyuep dn&iqC
ESinnenland
No. 33
Het psychologisch effect van zulk een
verkiezingsveld*ocht met behulp der
nieuwste technische wonderen, is niet
gemakkelijk te voorspellen. Maar het
zal waarschijnlijk gunstig zijn omdat de
mechanische voordracht eerder en meer
op verstand dan op gevoel zal werken.
De kunst van den demagoog moet on
der den invloed der mechanica in verval
raken. In plaats van naar eenige politie
ke meetings te gaan waar men in een
reeds bestaande overtuiging kan wor
den gesierkt (alleen conservatieven
gaan naar conservatieve meetings, al
leen liberalen naar liberale), kan men
in de toekomst een goed debat thuis
hooren, waarin zoowel een medestander
als ten tegenstander zijn zaak zal be-
pleiten. Dat is zeker de beste manier de
kiezers tot denken te dwingen. Rheto-
riek en persoonlijk magnetisme zullen
minder en minder invloed kunnen doen
gelden. Dat is een goed ding. Indien men
daarbij voegt de machtige zucht naar
meer kennis, die de gemeenschap heeft
aangegrepen, dan kan men slechts zeg
gen dat het karakter van verkiezingen
er beter op wordt, dat redeiijkheid en
gezond oordeel er een veel grooter fac
tor in zullen worden.
Terub naar molligheid.
Mr. C. B. Cocran, een „showman" bij
uitnemendheid en een der vermaardste
ondernemer van publieke vermakelijk-
heia in Londen, heeft verklaard dat de
meisjes van het ballet in zijn nieuwe re
vue de ampele vormen van de Venus
van Milo moeten hebben. Deze moderne
Paris heeft geen gouden appelen be-
schikbaar voor de jonge dame met het
figuur van een telegraafpaal, dat zoo
lang in de mode is geweest. Hij is te-
ruggekeerd tot het, waarschijnlijk juis-
te, inzicht Jat molligheid de vrouw siert.
Er was een tijd in Engeland en el
ders, meen ik mij te herinneren dat
„plump" samenging met „pleasant"
waar het de vrouw betrof het ver-
heugt mij te kunnen mededeelen dat Mr.
Cochran in zijn opvatting steun vindt
bijde vrouwen. De enorme lunch
rooms van Lyons b.v. leveren nu elken
dag het bewijs dat vrouwen niet meer
vasten of nagenoeg vasten op mager-
heid bevorderende spijsjes. Roomsoezen
en puddingen, dit bij algemeene erken-
ning „bindweefsel maken", vinden ruim
aftrek. Een vrouwelijk arts hier heeft
mij verteld dat de „chemists", die eens
handen vol geld verdienden aan even
duur als schandelijk vermagerend vocht,
hun omzet in dit goedje hard achteruit
zien gaan. Deze dokteres is zelf een ge-
zellige dikkert en zij stelde het ver
schijnsel om persoonlijke redenen en om
beroepsredenen, samenhangend met
haar ideaal een gezond vrouwenras te
helpen scheppen, met diepo voldoening
vast. En nu wacht ik het oogenblik af
waarop ik de vrouwen in de Londensche
straten zichtbaar zal zien zwellen.
GASCORRUPTIE.
Het gerechtshof te Arnhem heeft gisteren
weer twee gevallen van z.g. gascorruptie te
behandeien geliad, beide hooger beroepzaken
van de rechtbank te Zwolle. Het eerste geval
betrof J. A., 65 jaar oud, oud-directeur der
gemeentegasfabriek te Harderwijk, die tot
200 boete of 30 dagen hechtenis was ver-
oordeeld wegens het aannemen van steekpen-
ningen. De president wees er op dat de heer
A. zich kan beroepen op een geheel vlekke'oos
verledendat hij indertijd eervol ontslagen is
op eigen verzoek wegens gevorderden leeftijd
en dat hij toen zelfs een gouden medaille -voor
verdienste heeft ontvangen.
De procureur-generaal, mr. Cnopius, her-
innerde er in zijn requisitoir aan, dat het
aantal gascorrupties thans zoo groot is, dat
langzamerhand een standaardstraf is vast-
gesteld van tweehonderd gulden of daarom-
trent. Spr. eischte dan ook in dit geval beves-
tiging van het vonr.is der rechtbank.
Het tweede geval betrof J. van W., gewe-
zen directeur van de gasfabriek te Nijkerk,
die door dezelfde rechtbank was veroordeeld
tot een gevangenisstraf wegens het aannemen
van steekpenningen. Verdachte verklaarde
daar geen bezwaar in te hebben gezien, om
dat het algemeen gedaan werd.
De procureur-generaal eischte bevestiging
van het vonnis van de rechtbank te Zwolle,
daar hij meende, dat er in dit geval terecht
afgeweken was van de standaardstraf, die in
een geldboete bestond.
Mr. L. Stadig uit Amersfoort meende, dat
het bewijs niet geleverd was en vroeg vrij-
spraak, subs, oplegging van een geldboete.
IJKWET CONTRA MELKBESLU'IT?
Voor het kantongerecht te Wageningen is
wederom behandeld de strafzaak tegen een
melkventer, die was gedagvaard. omdat hij
op zijn melkwagen voorhanden had gehad
flesschen inhoudende melk, op welke fles-
schen wel de inhoud stond uitgedrukt, maar
die niet waren geijkt.
Zooals indertijd reeds is gemeld, heeft
eenzelfde zaak op 16 November j 1 vooi het
Wageningsche kantongerecht gediend, De
zelfde melkventer werd toen door den kan-
tonrechter vrijgesproken, op grond van de
omstandigheid, dat het ten laste gelegde feit,
de overtreding van art. 29 lid 3 van de IJk-
wet, niet wettig en overtuigend was bewezen.
Immers ter zitting was gebleken, dat in ons
land flesschen niet kunnen worden geijkt,
daar zij niet zijn genoemd in het Reglement
op de maten en gewichten. De kantonrechter
overwoog, dat ten opzichte van een melk-
flesch al werd aangenomen, dat deze volgens
art. 6 van de IJkwet, als maat moest worden
beschouwd, omdat de inhoud daarop stond
uitgedrukt, om de bovengenoemde reden geen
stempelmerk werd „vereischt" en sprak den
verd. deswege vrij. Tevens was ter zitting
van 16 November j.l. gebleken, dat de in
houd juist op de flesschen vermeld was, om
te voldoen aan een wettelijk voorschrift, na-
melijk aan art. 13 van het Melkbesluit, het-
welk voorschrijft, dat de verpakking van ge-
pasteuriseerde of gesteriliseerde melk, waar-
van in dit geval sprake was, moet vermel-
den de hoeveelheid der melk in die verpak
king, in casu de flesch, aanwezig.
De ambtenaar van het O.M had op die
strafzitting er reeds op gewezen, dat, indien
de flesschen, in plaats van de woorden:
„inhoudende", de woorden „bevattende'' (een
bepaald aantal c 1. melk) vermeldden, er naar
zijn meening aan den eisch van het Melkbe
sluit was voldaan, en toch geen overtreding
van de IJkwet plaats vond, omdat een dus-
danige flesch niet als maat zou zijn aan te
merken, daar immers de „inhoud" daarop niet
stond uitgedrukt.
Het O.M, deelde thans mede in dezen op
nieuw een dagvaarding te hebben uitge-
bracht, omdat het de zaak tevens over een
anderen boeg wilde gooien. Primair was aan
den verd. wederom ten laste gelegd de over
treding van art. 29 lid 3 van de IJkwet,
maar bovendien subsidair de overtreding van
art. 29 lid 1 dierzelfde wet, namelijk het
voorhanden hebben van andere, dan wette-
lijke maten.
Als getuigen werd o.a. gehoord de heer
L. Feberwee, ijker, chef van dienst te Arn
hem. Deze betoogde, dat flesschen niet kon-
den worden geijkt, omdat zij niet worden ge
noemd in het Reglement op de maten en ge
wichten, dat berust op art. 12, 4e alinea van
de IJkwet.
De ambtenaar van het O.M mr. H R. de
Zaaijer, vroeg in zijn requisitoir vrijspraak
van het primair ten laste gelegde, de over
treding van art. 29, lid 3 van de IJkwet, op
dezelfde gronden, waarop deze vrijspraak
.vroeger door den kantonrechter was gege
ven. Het subsidiair ten laste gelegde achtte
het O.M. echter wettig en overtuigend be
wezen. Volgens art. 6 van de IJkwet staat
vast, dat deze flesschen als maten zijn te
beschouwen, omdat de inhoud daarop staat
uitgedrukt, namelijk „inhoud 90cl." en „in-
houd 95 cl.". Deze maat is echter niet wette
lijk, en omdat zij in strijd is met art. 4 van
de IJkwet, niet is een toegelaten veelvoud
van een maat, genoemd in art. 3 van de wet,
en omdat, zooals reeds boven vermeld, ze
niet voldoet aan de voorwaarden gesteld
krachtens art. 12 laatste lid van de IJkwet
De eisch luidde, daar het een principieele
kwestie betrof, twee geldboeten van vijftig
cent en verbeurdverklaring der beide in be-
slag genomen flesschen.
De raadsman van verd., mr. H. Veenstra,
te 's-Gravenhage, kon zich vereenigen met
een vrijspraak ten opzichte van het primaire,
maar niet met een veroordeeling ten opzichte
van het subsidiaii ten laste gelegde feit Deze
flesschen zijn niet als „maat" in den zin van
art. 6 van de IJkwet te beschouwen. Dat op
die flesschen staat vermeld: „inhoud 90 c.l.."
of: „inhoud 95 cl", doet aan dit feit niets
af, daar dit alleen is bedoeld als een gerust-
stelling voor den kooper en tevens dient om
te voldoen aan den eisch van he' Melkbesluit
Deze flesschen zijn nimmer als inhoudsmaat
bedoeld, dit moge ook hieruit blijken, dat de
flesschen melk, inhoudende 90 of 95 c.l melk,
voor denzelfden prijs worden verkocht en
bovendien beide ongeveer 97 a 98 cl. melk
bevatten. De Haagsche politie heeft bij di
verse apothekers maten, met inhoudsstreepjes.
in beslag genorr.en, eveneens wegens over
treding der IJkwet. De ambtenaar van het
O.M. aldaar weigerde echter tot vervolging
over te gaan en de waarn. hoofdeommissa-
ris van politie te 's-Gravenhage had daarop
last gegeven aan zijn ondergeschikten, om
deze apothekers verder met rust te laten.
Mr. Veenstra concludeerde tot vrijspraak.
De kantonrechter zal over een week von
nis wijzen.
cMZum. 95-er£5c6
nci-
lijnmeel overblijfselen bevat van
nus, een zwaar vergiftig zaad.
Bij de Erven H. v. W. is een koe en bij
W. P. een pink aan de gevolgen gestor-
ven. De meeste andere dieren zijn aan
de beterhand.
EEN SOUVEREIN VORST?
Graaf van het vorstendom Geleen.
Woensdag heeft de H-erlensche kanton
rechter uitspraak gedaan in de zaak van dr.
F. Leufkens te Heenen, die tereciit had ge-
staan voor het feit, dat hij in de Saroled-
straat aldaar als bestuurder van eei: auto
daarmede had gereden, zonder dat on of aan
de voor- en achterzijde van dat rijtuig be
hoorlijk zichtbaar was aangebracht een
nummer met letter.
Verdachte, die de bekeuring had uitgelokt,
voerde tot zijn verdediging aan, dat de Ne-
derlandsche strafwet niet op hem toepasse-
liiK was, omdat hij souverein vorst is en
graaf van het vorstendom Geleen-Wachten-
donk en als zoodanig zou vallen onder de in
art. 8 van het W. van S. bedoelde volken-
rechtelijke uitzonderingen.
De kantonrechter overwoog in ijn vonnis
ook o.a. dat, daargelaten of in het algemeen
<A stelling, dat een vreemde souverein, wan-
neer hii zich op Nederlandsch grondgebied
bevindt binnen het rijk in Europa, niet aan
de Nederlandsche strafwet onderworpen zou
zijn, opgaat, de verdachte in elk geval het
bestaan van een vorstendom als bovenge-
iioemd niet aannemelijk heeft gemaakt, veel
minder bewezen.
De kantonrechter veroordeeldte verdachte
ovcreenkomstig den eisch van het O. M. tot
betaling eener geldboete van f 3 subsidiair 2
dagen hechtenis.
JOHAN H. BEEN 70 JAAR.
Het is vreemd, zegt de Telg., dat men in't
leven soms rectitstreeks afstevent op een doel,
dat men immer als een schrikbeeld nog
hoopte te vermijden. En als men dan eenmaal
is aangeland daar, waar men wel gewenscht
had nooit terecht te zullen komen, dat blijkt
het menigmaal, diat de grillige speling van
wat men noodlot of omstandigheden mag
noemen, het nog zoo gek niet heeft doen uit-
vallen.
Dergelijke overwegingen zullen ook wel
menigmaal bij de Brielschen archivaris, die
heden zijn zeventigsten geboortedag viert, zijn
opgekomen. Want had hij immer, toen de jon-
genskiel hem nog om de sehouders gleed, het
schoolmeesterschap als zijn laatste verkiezing
verwenscht, op ruim achttienjarigen leeftijd
stond Johan H. Been voor een klas van een
honderdtal kinderen.
En toch welk een onderwijzer is hij gewor-
den!
Nog leven de herinneringen aan zijn boei-
ende manier van verteller. gedurende zijn
ruim twintigjarige schoolmeestersloopbaan
voort. Hoe kon hij de jongens bit zijn lessen
in de Vaderlandsche Geschiedenis tot geest-
drift brengen. De zucht tot vertellen zat hem
in het bloed, geboren causeur als hij was! En
van zijn talenten hebben waarlijk niet alleen
de jongens uit zijn eigen klassen, uit zijn on-
middelijke omgeving geprofiteerd. Zijn vaar-
dige pen heeft er voor zorg gedragen, dat
zijn heldenteekening, zijn voorstelling van de
zee en van oude wapenfeiten ook talloos vele
kinderfantasieen in het geheSle land heeft ge-
prikkeld. Hoeve'en zullen als met gespannen
aandacht verslonden zijn geweest in zijn ver-
Lalen. Ja, welke gedachte men ook moge heb
ben omtrent zijn geliefkoosde onderwerpen,
feit is en blijft, dat de verteller ze behandelde
met meesterschap.
Reeds als onderwijzer, maar niet minder
als archivaris van het door hem zoo uit de
vergete'heid teruggehaalde stadje Brielle, be-
steedde hij al zijn vrijen tijd aa.n bronnenstu-
die, navorschingen en schrijven. Het moet
soms wel den indruk gegeven hebben, alsof
alle groote zeehelden in de stad, waar Alva
zijn bril verloor, waren gewonnen en geboren
Sommige eigenaardigheden van zijn ver-
haaltrant daargelaten, hebben Been's verha-
len uit't verleden van Den Briel en de geschie
denis van het zeewezen alle recht op waar-
deering, o.a. ook door een uitgebreide feiten'
kennis. Kon de gemeenteraad van Den Briel
dan ook ooit verstandiger gedaan hebben
dan toen hij in 1895 den onderwijzer Been
benoemde tot archivaris? 26 Maart 1920
heeft op die vraag met een beslist neen geant-
woord Die dag toch, waarop hij zijn 25-ja-
rig archivarissehai' herdacht, gaf wel het on
omstootelijk bewijs, dat hij, in zijn „eigen
vaderland" zelf, hoogelijk gewaardeerd en
geeerd werd.
Toen het 1 April 1922 350 iaar geleden
was, dat Den Brie! door de Watergeuzen
werd ingenomen, was het natuurlijk Brielle's
schatbewaarder om wien alles draaide. Mede
in verband met zijn hierbij verrichte werk-
zaamheden werd hij geridderd.
Joh. Been zeventig jaar! Een grijsaard dus
reeds, maar in zijn hart jong gebleven. Wie
zoo oud wordt, behoeft den ouderdom niet te
zeer te vreezen. Iemand heeft eens gezegd: te
leeren blijft de grijsheid eeuwige jeugd. Wie
Been kent in zijn zoeken van de jeugd zal het
toestemmen, dat met een variant op dat ge-
vleugelde woord cretuigd kan worden: Als
Been te leven, blijft de grijsheid eeuwige
jeugd beschoren.
Moge den griisaard nog vele jaren van on-
gebroken levenslust en werkzaamheid gege
ven worden.
HOLLANDSCHE MAATSCHAPPIJ
VAN LANDBOUW.
Hoofdbestuursvergadering
In de jongste hoofdbestuursvergadering
van de Hollandsche Maatschappij van Land-
bouw, onder voorzitterschap van dr. H. J.
Lovink heeft de heer D. de Boer eenige me-
dedeelingen gedaan over de conferentie, wel
ke te Alkmaar gehouden is over de aanstel-
ling van een handelsconsulent voor Noord-
Holland. De gedachte, dat het kaascontrole
station N.-Holland het geld hiervoor zou
kunnen geven, ontmoette ter vergadering
eenparig verzet.
Ook het bedxag, dat genoemd werd, alles
bij elkaar f 4500, werd a I igevcchten en on-
voldoende geoordeeld.
De werkzaamheden, welke zood'anige func-
tionaris zal hebben te vervullen stond eem-
gen niet duidelijk voor den geest. Voor de
bevordering van den export van zuivel in 't
buitenland werd gewezen op den handels
consulent der F.N.Z. Voor de buitenlandsche
belangen van alle landbouwproducten werd
gewezen op het bestaan van de Nederland
sche Landbouwhandelskamer te 's-Graven
hage en de landbouwconsulenten in het bui
tenland.
Ook achtte men de verhouding tot den
handel niet voldoende duidelijk.
Een en ander zal nader onder de oogen
worden gezien.
De commissie ter bestudeering van de or-
ganisatie voor destructie van vee en vleesch,
bestaande uit de heeren D. Appel, G. Braat
en den secretaris, den heer 1. P. Huisman,
heeft haar rapport bij het hoofdbestuur in-
gediend. Op verzoek der commissie werd> be-
sloten, de publicatie van dit rapport nog
aan te houden tot de commissie gelegenheid
heeft gehad te infonneeren naar de bedrijfs-
resultaten van den destructor te Midwoud
over 1928,
In verband met het vertrouwelijk ter be-
oordeeling ingekomen wetsontwerp land-
bouwarbeidswet en de opmerkingen hier-
over van het Kon. Ned. Landbouw-Comite
is nagegaan hetgeen de staatscommissie 1906
over de bescherming van den landarbeid
leeft geschreven. Een samenvatting was aatl
de agenda dezer vergadering toegevoegd.
Tieruit blijkt, dat de door het K.N.L.C. ge-
opperde bezwaren en de zienswijze der ge-
noemde staatscommissie goed met elkandc-r
overeensteenmen. Na een korte bespreking-
blcek, dat het hoofdbestuur zich met de
zienswijze van het K.N.L.C. kan vereenigen.
Besloten werd, dit mee te deelen.
Hierna werd besproken het rapport over
„werkloosheidsverzekering" hare bestrijding
en het platteland" en cpdracht van't hoofd
bestuur door den secretaris opgesteld. Aan
den secretaris werd hulde gebracht voor zijn
werk. Besloten werd het rapport laten
drukken en te verspreiden, ten einde gelegen
heid te geven tot een ernstige behandelmg
van dit voor den landbouw gev/ichtige en
gevaarlijke onderwerp.
Na eenige bespreking werd besloten dit
punt voorloopig te laten rusten. In oeginsel
werd het bevorderen van de verzekering on
der de boeren ten zeerste toegejuicht.
Besloten werd over te gaan tot stichting
van een veevoederbureau voor Zuid-Holland
en samenwerking te zoeken met het bestaan-
de ve voederbureau in Noord-Holland van
Holland's Noorderkwartier en de Vereeni-
ging van oud-leerlingen te Schagen.
Als lid van het dagelijksch bestrar (vaca-
ture W. Slooten) werd gekozen de heer B.
Biesheuvel.
In verband met een in een te Zwolle ge
houden vergadering van de provinciale
lancbouwmaatschappijen genomen besluit
om de Holl. Mij van Landbouw uit te noodi-
gen, een van de twee leden in den raad van
toezicht van het centraal-bureau uit het Ne-
derl. Landbouw-Comite aan te wijzen, werd
als zoodanig gekqzen de secretaris, de heer
T. P. Huisman.
Vertrouwelijk was ingekomen een vooront-
werp van wet, regelende den uitvoer van
landbouwproducten. In principe juichte het
hcofdbestuur toe het streven, den uitvoer
van onze landbouwproducten te regelen zoo-
dat alleen het beste kan worden geexpor-
teerd, doch vcorzichtigheid achtte men ge-
bod°n.
Besloten werd een commissie te benoemen
om dit voorontwerp te bestudeeren. In deze
commissie werden gekozen de heeren P.
Leeuwenburgh (aardappelen-akkerbouw-pro
ducten), J. Blauboer (zuivel), D. Appel (var-
kens) en A. Mijs (uien en akkerbouw-produc-
ten).
De secretaris deelde nog mee, dat de re-
kening over 1928 sluit met een voordeelig
saldo van ongeveer f 4000 on dat het boek
houdbureau gestadig groeit.
CENTRALE BOND VAN NEDERL.
POST-, TELEGRAAF- EN TELEFOON-
PERSONEEL.
Gister werd te Utrecht in de groote zaal
van „Tivoli" het congres geopend van den
Centralen Bond van Nederl. Post-, Tele-
graaff- en Telefoonpersoneel (C.B.P.T.T),
dat druk bezocht was.
Op het congres waren de afdeelingen en
vakgroepen met circa 300 afgevaardigden uit
het geheele land vertegenv/oordigd.
De voorzitter, de heer H. M. Roos, schet-
ste in zijn openingsrede het resultaat der
salarisonderhandelingen. Hij merkte op, dat
er groote grieven overbleven, waaronder met
name de regeling, waarbij de ongehuwde
ambtenaren 3 van hun salaris moeten
missen, omdat zij ongehuwd zijn en die voor
het stelsel van het z.g. inhouden van de bei
de laatste periodieke verhoogingen in de
plaats is getreden. Ook de groote midden-
groep van het kantoorpersoneel wordt nog
steeds onvoldoende beloond.
Houdt de vakbond evenwel rekening met
alle nadeelige factoren, die mede invloed heb
ben uitgeoefend e houdt de organisatie voorts
rekening met het matig bedrag, dat door de
regeering ter beschikking werd esteld, dan
kan de post-groep, in dat raam gezien, voor
het lagere personeel met bevrediging op het
eind-resultaat terugzien. Voor het overige
personeel zullen de resultaten echter tegen-
vallen. Er had meer bereikt kunnen worden,
indien andere organisaties het P. T. T.-perso-
neel beter hadden gesteund.
Daarnaast werd door spreker aan de reor-
ganisatie van het staatsbedrijf der P. en T.
herinnerd. Erkend werd, dat er door de nieu
we vereenvoudigde personeelsformatie in de
toekomst een gezondere toestand mogelijk
werd gemaakt. Erkend wer dook, dat he
niveau, waarop de verschillende groepen wor
den gesteld, beter is dan oorspronkelijk in det
gedachtengang van het bekende rapport
Nolting lag opgesloten.
VEEVERGIFTIGING.
Het is gebleken, dat verdachte ziekte-
verschijnselen onder het vee van eenige
veehouders te Houten zijn ontstaan door
de voedering van lijnmeel, dat vergifti-
ge bestanddeelen bevat. Het onderzoek
te Wageningen heeft uitgewezen, dat het I
Van onzen Londenschen Correspondent.
Radio en variete sluiten vrede.
Londen, 24 Jan.
De hoofden van variete-theaters hier heb-
ben tot nu toe hun medewerking onthouden
aan den dienst van 'net radio-vermaak.
Microphonen waren op het variete-tooneel
ongeziene zaken. En artiesten, die contrac-
ten hadden met de voornaamste onderne-
mers, vonden in die contracten een bepa-
ling, die hun verbood naar Savoy Hill te
gaan om er bij te dragen aan de radio-pro-
gramma's. Dat eenheidsfront der variete-
directeuren kon den laatsten tijd niet vol-
ledig worden gehandhaafd. r n nu de voor
naamste ondernemer van variete's in Lon
den, Sir Oswald Stoll, in Jit opzrcht ook
bakzeil heeft gehaald, kan men zeggen dat
het eenheidsfront in elkaar is gestort. net
verzet is niet meer. Het aanvantelijk
zicht dat het volk niet naar een artiest zou
komen luisteren indien het hem thuis kon
hoot en is prijs gegeven Dif inzicbt schynt
logisch en natuurlijk; maar de ervaring
leert anders.
Toen b.v. radio voor het eerst haar mtree
deed en men muziek van allerlei aard «n
huis aangelegd kon krijgen, als gas, water
en electriciteit, alleen veel goedkooper,
•was het gevoelen algemeen dat de gramo-
phoon in diep verval zou raken. De utt-
komst was echter heel anders. De gramo-
phoonhandel begon terstond op weergaloo-
ze wijze te bloeien. De winsten der gramo-
hocn-maatschappijen rezen enorm en de
aandeelen werden zelfs voorwerp van
koorlsige speculatie. Radio was voor dit
verschijnsel verantwoordelijk. Zij die een
melodie of een lied in hun luidspreker had
den gehoord dat hun bijzonder beviel be-
sielden de gramophoonplaat opdat zij net
genoegen opnieuw en zoo vaak als zij ver
kozen zouden kunnen ondergaan.
Op dezelfde wijze hebben de hoof Jen
van schouwburgen geleerd dat de uitzen-
ding per radio van een gedeelte van een
tooneelstuk als een lokaas is, dat het pu-
bliek naar hun huizen brengt. En wat voor
de gramophoon en de schouwburgen waar
is gebleken, zal ook wel waar zijn voor de
variete's' en de „music halls". Het feit dat
de radio niet bij machte is de voile betee
kenis van een rooden neus of van een pot-
sierlijk costuum over te brengen moet een
prikkel zijn voor den luisteraar den rooden
ncus en het potsierlijk costuum, als nood-
zakelijke completementen van uitgespro-
ken grappigheid of uitgezongen leutigheid,
te gaan bekijken.
Zelfs indien men straks televisie zal heb
ben die nog wel veel tijd zal eischen voor
parfectie is te verwachten dat de repro-
ductie slechts het verlangen naar het oor-
spronkelijke zal prikkelen. Dit hebben
de heeren van het variete nu ingezien. En
daarom komt er nog meer variatie in de
programma's van de B. B. C., die overigens
naar veler oordeel al te veel ,,elck wat
ivils" verschaffen.
Mechanica en politiek.
Iedereen in Engeland, die nu den rijpen
leeftijd van 21 jaar heeft bereikt, staat op
de kiezerslijst- De uitzonderingen vormen
alleen misdadigers en krankzinnigen. Jonge
vrouwen worden niet langer gediskwalifi-
ceerd. Het gevolg is natuurlijk geweest dat
het kiezerskorps ontstellend groot is ge-
worden. En dit l.eeft de vraag doen rijzen
hoe aan die milxioenen de politieke kennis
moet worden bijgebracht, zonder welke zij
niet behoorlijk en oordeelkuidig hun stem
kunnen uitbrengen. Vraagstukken der mo-
derne politiek zijn vaak ingewikkeld en
moeilijk, te moeilijk voor middelmatige
hersenen die in een bevolking nochtans
steeds overheerschen. Zij die niet aan de
mocratic als regeeringsvorm gelooven heb
ben in dit feit steun voor hun opvatting.
Maar nu er voor volwassen zooveel ge-
legenheid is meer kennis op te doen en
kwesties van maatschappelijk belang te be-
studeeren, mag men misschien vertrouwen
r het peil van kennis in de massa gelei-
delijk hoqger komt en dat veel meer kia-
zers bij de stemming oordeel aan den dag
leggen dan men geneigd is te gelooven. Het
is alles veronderstelling. Trouwens alles
w t met staatkundige politiek verband
houdt behoort tot de meest inexacte we-
tenschappen. Hier zijh drie partijen, die elk
voor zich meenen dat zij de politieke wijs-
heid in pacht hebben. Welker wijsheid is
de ware? De onze, zegt de Liberaal, die
den kiezer, die conservatief of „labour"
stemt, een dwaas of beleefder een on-
oordeelkundig mensch noemt. Er is reden
t egelooven dat de meeste kiezers bij stem
ming niet zoo zeer het staatsbelang in het
oog hebben als hun eigen belang of hun
vermeend eigenbelang.
De eerste schermutselingen in den ver-
kiezingsveldtocht zijn aangevangen. De po
litieke partijen heben zich althans het
hoofd niet gebroken over de vraag hoe den
millioenen kiezers politiek be! id moet wor
den bijgebracht, hoe zij moeten leeren
door studie en diep overleg te kiezen
tusschen de tegenstrijdige politieke theo-
rieen die men van alle kanten hoort ver-
kondigen. Wel daarentegen hebben die par-
tiien zich, elk voor zich, het hoofd gebro
ken over de vraag hoe zij het best zooveel
mogelijk kiezers kunnen bewerken, dat wil
zeggen, invloed op hen kunnen uitoefenen
in dien zin dat de kiezer zijn eigen oordeel
prijs geeft onder de hynose van het zoet
gefluit der vaardigste politieke bezweer-
ders. Daar komen verkiezingscampagnes
ten slotte op neer.
Tegelijk met de komst van die extra mil
lioenen kiezers zijn nieuwe strijdmiddelen
voor verkiezingen gekomen. De politieke
partijen hebben beseft dat de gansche
techniek van haar stemmen zoekende cam-
pagnes veranderd moet worden. Mechanica
en electrophonische middelen staan haar
nut a dienste. Met die middelen kunnen
veel meer menschen worden bereikt en be-
werkt dan vroeger het geval kon zijn. De
B. B. C. en andere methoden om te spre-
ken tot een gehoor, waarmede de spre-
ker niet in rechtstreeksche aanraking
is, zullen den politieken krijg die op
komst is mechaniseeren, zooals de ech-
te oorlog ook meei en meer vermechani-
seerd wordt. De heer Baldwin heeft
reeds in e enviertal steden tegelijk ge-
sproken, met behulp van telephoonlij-
nen, microphonen en luidsprekers. Stil-
le en sprekende films, waarmede men
per as den boer opgaat (en de assen
voortbewogen door den alles doordrin-
genden motor) zullen gewagen van be-
drijf en opvatting der groote politieke
corypheeen. De gramophoon gaat rede-
voeringen reproduceeren overal waar
menschen zich willen laten samendrij-
ven voor politiek doel.
(sk
De man.JEn zet nu alsJebUeft de plannen uit Je hoofd om
op ons reisje een massa nieuwe dlngen te koopen Je debt nlets
noodig en to leder geval zul ]e er onmoseHJk plaats voor vinden
In de toiler", )Sumertstt
