DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Oil den Alkmaarschen fiaari.
Honderd eer, er dertlgste laarganjj
Pffigelijksctt owergicfcli
0.
aramer besfaai nrf 3 bladeit
1829
5
Deze Conrant word* ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
'Abonnementsprijs bij vooruiibetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2franco door
bet gebeele Rijk 2.50.
Afzonderlijke en bewijsnummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Per regel 0.25, bij groote confracten rabai. Groote letters naar plaatsrnimte.
Brleven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrakkerlj v/h. HERMs. COSTER
ZOON, Voordam C 9.
Directeur: C. KRAK.
ZATGRDAG
Telef.nr. Administratie 3.
Telefoonnr. Redacfie 33.
Postnlro 37060.
Hoofdredacteur: Tj. N. AOEMA.
ft IIAART
Het is prettig in dezen tijd van griep en in
fluenza te constateeren, dat alle raadsleden
present zijn.
Mens sana in corpore sano hebben de oude
Romeinen al gezegd, 'n gezonde ziel liuist in
een gezond lichaam en het is vanzelfspre-
kend, dat menschen met gezonde lichamen en
gezonde zielen ook gezonde taal zullen la-
ten hooren.
Toch hebben we aan al die gezondheid
zoo nu en .dan wel eens getwijfeld en het
bleek weidra, dat de heer Bonsama zich nog
maar juist uit de grijpende klauwen van de
griep had ontworsteld en dat de heer Wester-
hoi ternauwernood hersteld was van een
keelaandoening, die hem belette veel te spre-
ken, wat voor den heer Westerhof natuur-
lijk veel erger is dan voor ieder ander.
Toch was de stemming bijzonder opgewekt
en in betrekkelijk korten tijd zijn heel wat
belangrijke besluiten genomen.
Onderwijzers en onderwijzeressen zijn
overgeplaatst, op wachtgeld gesteld of op
verzoek eervol ontslagen en een bijzonder
woord van dank werd aan het adres van het
hoofd der 3e gemeenteschool, den heer
Schipper, gericht, die, na 'n lange reeks van
jaren vol trouwe plichtsbetrachting, op zijn
paedagogische lauweren gaat rusten
Verscbillende terreinen en grondstrooken
werden aangekocht, droge closets in gemeen-
t: woningen werden van waterspoeling voor-
zien en zonder eenige discussie werd beslo
ten op de fundamenten van de oude een nieu-
we Rootorenbrug te bouwen.
De brug kost ruim f 34.000 en de leden
van onze Kamer van Koophandel waren juist
den vorigen avond tot de ontdekking geko-
men, dat er geen brug noodig zou zijn als er
geen water was en dat het dus even practisch
is het water te dempen als een brug te ver-
nieuwen.
Er zou een adres aan den Raad gericht
worden, maar de heeren hebben dat in de
drukte zeker vergeten, met het gevolg, dat het
Verdronkenoord vooreerst nog niet gedempi
zal worden en een nieuwe Rootorenbrug de
plaats van haar oude, smalle en blijkbaar on-
herstelbare voorgangster zal innemen.
Hoewel de heer Westerhof nadrukkelijk te
kennen had gegeven zijn keel te moeten spa-
ren en de raadsleden daarom verzocht wer
den slechts kleine sigaartjes te willen roo-
ken, heeft hij toch nog over heel wat ver-
schillende voorstellen het woord gevoerd, hoe
wel ten slotte bleek, dat hij het er in hoofd
zaak volkomen mee eens was.
Zelfs achtte hij, bij het voorstel tot een
verhoogden kinderaftrek, het blijkbaar noo
dig een uitvoerig historisch overzicht van de
geschiedenis van den belastingaftrek te ge-
ven, beginnend in 't grijs verleden toen de
heeren Westerhof en Verkerk de eenige roode
raadsleden onzer vroedschap waren.
Het eenige doel daarvan was blijkbaar
duidelijker te laten uitkomen, dat weliswaar
de heer Keesom ditmaal de geestelijke vader
van het voorstel van B. en W. was, maar dat
desniettegenstaande 't eigenlijk altijd de so-
ciaal-democraten geweest zijn, die in dat op-
zicht verlichting van lasten georacht heb
ben.
De heer Westerhof heeft werkelijk zijn ar-
me keel geforceerd om dat heel uitvoerig en
duidelijk in het licht te stellen en de vaders
van groote gezinnen, die met dezen aftrek
verblijd worden en misschien al voornemens
waren bij de eerstvolgende verkiezing op den
heer Keesom te stemmen, zullen dus goed
.doen diens naam in hun notitieboekje te
schrappen en dien van den heer Westerhof er
.voor in de plaats te schrijven.
Eigenlijk was er nog een derde die aan-
spraak op de daadwerkelijke bewijzen van
dankbaarheid der Alkmaarsche kiezers maak-
te.
Want terwijl de heeren Westerhof en Van
Slingerland om de eer vochten het initiatief
tot den hoogeren kinderaftrek te hebben ge
nomen, dacht de heer Thomsen aan het oud-
Hollandsche spreekwoord, dat terwijl twee
honden om een been vechten, de derde er mee
.van door kan gaan.
Elij bedankte den Raad allervriendelijkst
voor de belangsteliing, de instemming en de
sympathie waarmede zijn voorstel was ont-
vangen, waarna de heeren Westerhof en
Keesom zich gezamenlijk tegen den wethou
der keerden en in roerende eenstemmigheid
verklaarden, dat deze den aftrek eigenlijk
nooit gewild had en dat hij de raadsleden
thans bedafikte voor wat zij zelf aan de orde
gesteld hadden.
Een mensch is tenslotte maar een mensch
en ook een raadslid is niets menschelijks
vfeemd, vooral niet als hij kans ziet voor
zich of zijn partij de sympathie en bewon-
dering van een groepje kiezers te wionen.
We hebben kort geleden uitvoerig uiteenge-
zet, dat de Bewaarschool om ze nu zoo
maar te blijven noemen een instelling is,
die in den "loop van lange jaren telkens op
den rand van het graf gestaan heeft zonder
er ooit in te vallen.
Dat is ook nu weer bewezen want nauwe-
lijks heeft het oude bestuur den dood der
Bewaarschool laten aanzeggen en stonden
de dragers gereed om de 70-jarige naar haar
laatste rustplaats te vervoeren of er liepen
geruchten, dat de doode opnieuw slechts
schijndood was gebleken en weidra teekenen
zou geven nog Tang niet van plan te zijn
uit onze samenleving te verdwijnen.
Het oude bestuur, dat het zinkende scheep-
je heeft verlaten omdat de man in den
mast, die naar de gemeentelijke reddings-
boot moest uitkeijken, evenals zuster Anna
in Blauwbaard's lugubere geschiedenis, nog
altijd niets zag komen hoort tot zijn groo
te verbazing, dat een nieuwe equipage naar
het wrak geroeid is en dat een nieuwe com
mandant daar weidra zijn bevelen zal uit-
deelen.
Les gens que vous tuez se portent assez
bien, heeft Corneille in een zijner tooneelstuk-
ken gezegd, de lieden, die gij gedood hebt
maken het heel best.
Zoo spreekt ook het nieuwe Bewaarschool-
bestuur, welks wiegje hoofdzakelijk met lin-
ten van een bepaalde partijkleur gesierd is en
welks samensteling eerst in de raadsverga-
dering bekend is geworden.
Het vindt blijkbaar den financieelen toestand
der reeds ten doode opgeschreven school nog
zoo slecht niet, het rekent er op, dat de ge-
meente door het betalen der schulden het
wrak in veiliger vaarwater zal sleepen en
lvet zal probeeren de gaten te dichten, zoo-
dat de schuit weer behoorlijk zal kunnen
manoeuvreeren.
De heer Westerhof bleek er niet heelemaa!
gerust over, dat deze proefstoomerij zonder
ongelukken zal verloopen.
Tenzij men ditmaal een bijzonder bekwame
of een bijzonder royale equipage heeft gekre
gen, zal de schuit binnen korter of langer tijd
wel weer vastloopen.
Met het beroemde spookschip De Vliegende
Hollander, dat als een wervelwind over de
golven vloog, heeft ze z.i. dan ook alleen dit
gemeen, dat er iets geheimzinnigs aan de
geschiedenis vastzit.
Hoe komt men zoo plotseling aan dit nieu
we bestuur, dat niemand verwacht heeft en
wa'arom mogen de leden zich niet meer aan-
melden, maar kunnen als zoodanig alleen
degenen toetreden, die daartoe worden uitge-
noodigd?
De heer Kusters meendc, dat daardoor de
algemeene vergaderingen niet meer politieke-
debatingavonden zouden worden, maar de
heeren aan de linkerzijde, die nadrukkelijk
ontkenden, dat daarvan ooit sprake geweest
was. zagen juist in dit nasgeboren bestuurs-
kindje van Vrijheidsbondschen huize een col
lege, dat sterker dan ooit een der vorige het
politieke merkteeken met zich meedraagt.
Hoe het ook zij, er is een nieuw bestuur sa-
mengesteld uit blijkbaar moedige en kapitaal-
krachtige ingezetenen. die in dit stadium van
het eindelooze Bewaarschooldrama verken-
digd hebben, dat zii kans zien de sehooldeu-
ren geopend te houden.
Liever een half geopende deur dan een ge-
sloten school en wanneer deze combinatie de
zaken aandurft, welnu geef ze een goede kans
en laat de tijd uitmaken in hoeverre het op-
timisme gerechtvaardigd geweest is.
Wij kunnen ons er slechts over verheugen,
dat de school met de beperkte middelen welke
de Raad daarvoor beschikbaaf wil stellen,
peopend zal blijven en dat talrijke gezinnen
dus door de sluiting niet gedupeerd zullen
worden.
Eindelijk, na jarenlang bekeken, gewijzigd,
opnieuw bekeken en opnieuw door de meest
deskundigen gewijzigd te zijn, is het uitbrei-
dingsplan aan den Bergerweg in den Raad
gekomen.
De heer Kusters vond den weg te breed en
de heer Klaver zou de z.i. nuttelooze Hout-
vaart willen dempen, maar air. Leesberg heeft
terecht het proote nut voor be toekomst van
goede en breede land- en waterwegen bepleit
en de heer Westerhof heeft in navo'ging van
Multatuli, die in Max Havelaar een gordel
van smaragd om den evenaar laat slingeren
verkondigd,' dat een lint van zilveren water,
dat zich door het landschap slingert een
sieraad van de stad is.
Dus zal de Houtvaart want dat is dat
zilveren lint uitgebaggerd, verbreed en
verlegd worden en er zal ook een brug over
gelegd worden, zoodra de voorstanders van
paal- en van staalfundeering een soort van
stalen palen hebben uitgevonden, waarmee
beide partijen genoegen kunnen nemen.
Dat de tractortram en de Bewaarschool in
een en dezdfde raadszitting aan de orde kwa-
ffieo, is ojet aan het toeval te danken-
Want beide vertoonen een zeer groote over-
eenkomst, zij zijn beide een menschenge-
slacht geleden door mannen met goeden bur-
gerzin in het leven geroepen, hebben hun tij-
den van bloei en nog veel meer van armoede en
misere gekend, zijn beide zoo nu en dan op
kosten van enkele royale bestuursleden geex-
ploiteerd, zijn allebei herhaaldelijk dood ver-
klaard en zijn desondanks, als onmisbare in-
stellingen, op het laatste oogenblik weer in het
leven teruggeroepen.
De geschiedenis der Alkmaarsche stads-
tram is buitengewoon interessant, maar te
uitvoering om hier in haar geheel te vertellen
Oude Alkmaarders zullen nog wel weien,
dat het oorspronkelijke voertuig een door
paarden getrokken omnibus was en wie herin-
nert zich niet het lage trammetje met zijn
rood fluweelen kussentjes, dat door een sjok-
kend paard door de Langestraat werd getrok
ken, toen het asfalt nog iets voor groote ste-
den was en het gras zoo gezellig tusschen de
rails en de straatkeien groeide.
Toen het is nog niet eens zoo lang ge
leden werd de een-paardekracht door een
meervoudige ijzeren motorkracht van de
tractor vervangen.
Wij herinneren ons op het oogenblik niet
precies meer uit welke gemeente de wagens
afkomstig waren, maar er is een tijd geweest,
dat men ze ergens graag kwijt wou en dat
men ze in Alkmaar heel best kon gebruiken
Mooi waren de tractors niet, dat zal ieder-
een moeten toegeven, maar origineel waren ze
zeker.
Zij zijn geboren uit het huwelijk van een
tramwagen en een vrachtauto en voor ieder
die niet wist wat hij tegenkwam, heeft men er
in Alkmaar met groote letters het woord
„Tram" op geschilderd.
Alkmaar had, naast de reeds wereldbe-
roemde kaasmarkt, een nieuwe merkwaardig-
heid en de vreemdelingen, die onze stad be-
zochten, spraken voortaan niet alleen meer
van de kaas, maar ook van het karakteristieke
Alkmaarsche vervoermiddel, dat zij hun fami-
lie nooit precies konden beschrijven, tenzij ze
er een kiek van hadden genomen.
Er werd beweerd, dat het heele trammetje,
zooals het daar luid bellend voorbij vloog, er
gens was opgegraven, maar de Alkmaarders
wisten wel beter, want zij herkenden den-
zelfden conducteur nog op het achterbal-
con, die lief en vooral leed, een men-
schengeslacht lang met ons stedelijk vervoer
middel gedeeld heeft.
Zooals gezegd, heeft de tram in den tijd
toen mr. Cohen Stuart nog president-commis
saris van een vrijwel uitgestorven bestuur
was heel slechte dagen gekend en het is
aan diens offervaardigheid en goeden bur-
gerzin te danken geweest, dat Alkmaar met
toen reeds zonder stedelijk vervoermiddel
heeft gezeten.
De tractor heeft daarna haar joyeuse
entree gedaan en het is eenige jaren gelukt,
over de versleten rails van wijlen de paarde-
tram en een enkelen keer ook wel eens er
naast, de tram van de Vier Staten en den
Limmerhoek naar het station te laten rijden
Veel geld is er nooit aan ten koste gelegd
en alien, die nu zoo hard roepen, dat de
tram maar verdwijnen moet, mogen bedenken.
dat, in tegenstelling met andere gemeenten,
Alkmaar eigenlijk nooit een subsidie van
eenige beteekenis voor het stadsvervoer over
gehad heeft
Het bleek dus een allesbehalve florissante
onderneming met slecht materiaal en nood^e-
dwongen lage loonen en lange werktijden
voor het personeel en men mag de energie
en goeden burgerzin van hen bewonderen,
die de exploitatie tot dusverre onder deze om-
standigheden mogelijk gemaakt hebben.
De tram heeft altijd met drie wielen in het
graf gestaan en in 1926 was ook het vierde
wiel zoov-er weggezakt, dat de tijd scheen
aangebroken, dat Alkmaar, dat te groot voor
een "paardentram en te klein voor een „elec-
trische" is, zijn stedelijk vervoermiddel geheel
zou zien verdwijnen.
Toen heeft de Raad het voorstel om subsi
die te geven verworpen en daarmee scheen aan
de avonturen van de tram voorgoed een einde
te zijn gekomen.
Maar bewaarschool en stadstram hebben
een taai leven.
Juist toen commissarissen en directie, vol-
gens officieele bekendmaking, besloten had
den, den dienst stop te zetten en menige Alk-
maarder met weemoed in het hart dacht, dat
opnieuw een stukje oud stadsschoon uit onze
gemeerrte zou verdwijnen, kwam de tractor-
tram opnieuw voorbijstuiven. De conducteur
op het achterbalcon keek of hij het eeuwige
leven had gekregen en weidra bleek, dat, op
verzoek van B. en W., de doocjsstrijd van dit
bastaardvoertuig nog met een voile week ver-
lengd was geworden.
De verhouding tien tegen negen tegen de
subsidie bleek in den Raad plotseling een
verhouding tien tegen negen voor 'n subsidie
van 1000 te zijn geworden, maar de heer
Westerhof verklaarde, dat men den zieke
voortaan geen versterkende middelen meer
zou toedienen en dat men met deze onvol
doende subsidie de tram zou „opsoupeeren",
dat wil zeggen, dat ze nog zoo lang zou mo
gen rijden tot ze van ouaerdom in elkaar
zakte.
Drie jaar heeft het souper geduurd en
thans is bericht gekomen, dat tractor, tram en
rails in desolaten toestand verkeeren, dat
geld voor reparatie ontbreekt en het bestuur
reeds zelf de benzine betaald heeft.
Wil men niet zonder stedelijk vervoermid
del blijven, dan zou 3000 subsidie per jaar
betaald moeten worden en B. en W., die een
vervoermiddel, in welken vorm dan ook, te
recht een stadsbelang achten, waren bereid de
gevraagde subsidie te verleenen.
Maar daartegen heeft de Raad zich ver-
zct.
De heer Westerhof heeft verklaard, dat het
souper ten einde was en nog niet eens lekker
gesmaakt had. Hij voelde er niets voor de
botjes opnieuw af te kluiven omdat er zoo
weinig vleesch meer aanzat, dat het de moei-
te niet waard was er nog verder notitie van
te nemen.
De heer Bonsema verklaarde nadrukkelijk
geen cent meer te willen geven en uit de bij-
valsbetuigingen van verschillende zijden was
allerminst eenige waardeering te bespeuren
voor de offers van hen, die jaren lang een
goedkoop en voor Alkmaar toch zeker nuttig
vervoer mogelijk gemaakt hebben.
Men mag over de tractor denken zoo men
wil, maar het valt niet te ontkennen, dat
zoolang nog 150.000 passagiers per jaar
vervoerd worden, van een stadsbelang kan
worden gesproken.
Dat men zich van Soc. Dem. zijde na de
felle artikelen tegen deze partij, met de be-
trokken bijlage onmiddellijk na ontvangst tot
het N.Holl. Dagblad gewend heeft omdat het
bekend is, dat het woord tractor op den
hoofdredacteur dezelfde uitwerking heeft als
een roode lap op een stier, bewijst zeker
wel, dat rood en zwart elkaar dadelijk weten
te vinden als zij een gemeenschappelijk be-
lang meenen te ontdekken.
Het betrokken dagblad is dan ook verwoed
op de resten van het souper aangevallen en
neemt geheel het standpunt van den heer
Bonsema in, dat geen cent meer voor dit
prae-historische vervoermiddel moet worden
uitgegeven.
Dan komt er, volgens den heer Bonsema,
ook een einde aan de schandelijk lage loonen
van het personeel en we misten ditmaal cie
verstandige opmerking van den heer Siets-
ma, die in 1926 verklaarde, dat een arbeider
meer heeft aan twintig gulden in werkelijk-
heid dan aan vijf en twintig gulden die hij
in theorie moet verdienen.
Als straks de tractor, die nog een subsidie
van f 1500 voor het tijdvak 1 januari tot 1
Juli heeft gekregen, niet langer rijden zal,
staat het personeel op straat. Het is dan uit
liefde doodgedrukt. en moet maar zien een
baantje bij d-e een of andere autobusonclerne-
ming te krijgen.
Die onderneming heeft zich al aangemeld.
Zal het thans werkelijk tot een goed ge-
exploiteerde stadsautobussendienst komen?
Er is al zoo dikwijls sprake van geweest
en al zoo vaak zijn de onderhandelingen op
het laatste oogenblik afgesprongen, dat wij
in dit opzicht werkelijk een beetje sceptiscb
gestemd zijn.
Waar blijft de garantie, dat niet eerst de
tram en daarna de autobus zal verdwijnen
als de ondernemers zich niet financieel voor
dit risico aansprakelijk stellen?
Zal de autobus de subsidie krijgen welke
thans aan de tram uitgekeerd wordt?
Het zijn alle vragen, die niet gemakkelijk
te beantwoorden zijn.
L'histoire se repete, de geschiedenis her-
haalt zich in verloop van jaren. Het vierde
tractorwiel is al meermalen op den rand van
het graf weer teruggetrokken en het zou ons
allerminst verwonderen, als het souper nog
niet geeindigd bleek en de gerepareerde trac
tors dezen zomer andermaal 'n attractie voor
alle Kaasmarkt bezoekende toeristen zullen
blijken.
De heer Leesberg, die wij, naar aanleiding
van een ondoordachte opmerking zijnerzijds,
gaarne willen mededeelen, dat wij nog nim-
mer een ingezonden stuk van hem hebben
geweigerd en dit ook nimmer zullen doen,
zoolang het behoorlijk geschreven en desge-
wenscht onderteekend is, zal, buiten bezwaar
van onze schatkist, dezer dagen naar Spanje
vertrekken om er de gemeente op een groot
congres in Barcelona te vertegenwoordigen.
Hij verzekerde ip een met Spaansehe
krachttermen doorspekte rede, dat hij daai
van Alkmaars' groei en bloei en van de wijs-
heid van haar bestuur zal getuigen.
Mr. Kusters is bang, dat wij onzen avon
tuurlijken wethouder nooit meer terug zullei
zien, dat hij als opvolger van Primo de Rive
ra in een revolutie het leven zal laten of in
een stierengevecht door het woeaende rund-
vee op de horens zal worden genomen.
Wij gelooven geenszins aan deze pessimis-
tische voorspellingen.
Het Spaansch dat onze wethouder volgens
de Berlitz-methode studeert, schijnt hoofdza
kelijk in het vragen naar hotels, vergaderza-
len, ontbijt, middagmaal, souper en enkele
onschuldige Spaansche wijnen te bestaan en
wij gelooven, clat de wethouder zich op geen
enkele gevaarlijke plaats zal wagen waar hij
zich niet voldoende verstaanbaar zal kunnen
maken.
Wij zien dezen caballero, zij het dan wel-
licht met wat Spaansche allures, binnen wei-
nige maanden weer veilig in onze goede ves-
te terug keeren en wenschen hem van harte
een goede reis en een behouden terugkomst
toe.
DE DUITSCHE HERSTEL-BETALINGEN.
Nieuwe afzetgebieden gezocht.
Naar het Oosten of naar het Wcs-
ten. De sovjet-republiek en de op-
bouw.
In de Duitsche pers wordt veeial de vraag
opgeworpen, waar Duitschland de miiii-
arden vandaan moet halen, waarmee hot zijn
r-eparatie-verplichtingen zou kunnen na-
komen.
Bij de poging, om deze vraag te beant
woorden, komt de Duitsche pers tot ecu
negatieve vaststellingDuitschland heeft.
een groot gedeelte van zijn vroegere afzet-
markt-en definitief verloren. Die landen,
welke Duitsche waren-leveringen onjvangen.
hebben zelf groote bezwaren wegens de con-
currentie, die hier voor de eigen industrie uit
voortvloeit. Bij het zoeken naar met-nve
groote afzetplaatsen voor Duitsche waren,
valt het oog telkens weer op Rusland en in
Duitsche economische kringen gelooft men,
dat het op den duur onvermijdelijk zal zijn,
Rusland ond-er zekere voorwaarden bij het
reparatie-plan te betrekken.
Er bestaan wel is waar politieke bezwaren,
vooral door de houding van Engeland In
Duitschland zelf bestaat in vele kringen
sympathie voor een orienteering naar het
Western Vele industri-eele en financieele krin
gen hebben niet veel vertrouwen in de zaken
met Rusland en vreezen het bolsjewisme in
eigen land. Ze zijn bang, dat de revoiution-
naire tendenzen van het communisme weer
zullen gaan opleven; de Russische invloed
zou niet kunnen uitblijven, meenen ze, wan
neer net handelsverk-eer tusschen Duitsch
land en Rusland drukker werd. Maar deze
opvatting is niet algemeen. Kramer, de direc
teur van het Rijksverbond der Duitsche In
dustrie, komt bijvoorbeeld tot een heel an
dere gevolgtrekking. Met het oog op de vev-
deeldheid in het Duitsche communisme ziet1
hij hierin geen ernstig gevaar meer. Ook
zouden, volgens zijn meening, Engeland em
Frankrijk het Duitschland niet kwalijk kun
nen nemen, als Duitschland de middelen voor
de delging der reparatie-schuld daar verdient,'
waar ze voorloopig alleen verdiend kunnen
worden. De Westelijke mogendheden zouden
in dit geval Duitschland niet eens als con
current in Rusland hoeven te beschouwen.
Ook voor hen blijft er nog kans genoeg, om
er te werken.
Als Duitschland vreemd kapitaal noodig
heeft, om zijn eigen economic op gang te
brengen, heeft het dit ook noodig, om de
Russische economie weer op de been te bren
gen. Als de Amerikanen geld in de Russische
economie steken, komt dit indirect den Duit-
schen leverancier, ondernemer en ingenieur
ten goede. Duitschland heeft het voordeel van
de naburige ligging en de gemakkelijke ver-
binding. Wil men de uithongerings-politiek
tegen het bolsjewisme niet nog jaren lang
doorzetten, dan blijft er niets and-ers over,
dan een samenwericing van alle cultuur-
s tat en bij den Russischen opbouw. In ver-
band met de reparatie-kwestie moet het tot
deze beslissing komen. Men kan niet willen
uithongeren en opbouwen tegelijk. Waar-
schijnlijk is het laatste het zekerste middel,
om het bolsjewisme in Rusland langzaam te
doen verdwijnen. Het is ten slotte beter, als
het bolsjewisme leert, zich aan de wereld-
economie aan te passen, dan dat het door
uithongering tot wanhopige proefnemingen
wordt gedreven, welke zouden kunnen leiden
tot zware schokken ook buiten de grenzea
van Rusland.
In verband met deze opmerkelijke over-
wegingen van bevoegde Duitsche economi
sche zijde wordt de vraag gesteld, hoe de
situatie van Rusland er in werkelijkheid uit-
zjet. Er wordt gewezen op het handels-
monopolie van den siaat, op het bureau-
cratiscb beheer der bedrijven, die aan den
ALRHAARSGHE GOURANT.
4c
A
