Etmraiir
Pluimveeteeit
Rechtszaken
Ingezonden stufcken
dit voor hem al veel kost. Moet hij weer
spoedig in deze termen valltn, dan zal
aanneming van het voorstel, hem in nog
erger moeilijkheden brengen. Hier is slechts
een sporadisch geval genoemd en zouden
wij daarvoor dan elkaar niet kunnen hel-
pen. Hij was er voor om alles te laten zoo-
als het is.
De voorzitter zeide dat er haast geen
vereeniging was, die voor observatie uit-
keerde, Men moet niet vergeten dat als een
lid weggaat, ons dat pl.m. 100 kost.
De heer P. de Boer, vroeg of de andere
vereeniging hier dat wel betaalde, zoo neen,
dan was dat reclame voor ons.
De voorz. antwoordde dat hij hun regle-
ment niet kende, maar wel weet, dat ob-
servatiedagen niet betaald worden.
De heer D. Zeeman herhaalde dat de te
nemen maatregel te groot was voor spora-
dische gevallen.
De heer P. de Ruiter Sr. wilde in derge-
lijke omstandigheden de oeslissing aan het
bestuur over laten.
De voorzitter wees er op dat een patient
met deze geringe tusschenruimte viermaal
kan trekken.
De heer Zeeman liet wel wat te veel zijn
hart spreken, we moeten op de dubbeltjes
passen.
De heer Jb. Korver wees op minder gun-
stige financieele jaren. Het afgeloopen jaar
was wel rooskleuriger, maar het was tocli
beter voor alles zuinig te zijn, dan later om
geld te moeten aankloppen. We hebb.m
thans 280 in kas, maar dat kan toch heel
spoedig slinken.
De heer Zeeman handhaafde zijn voorstel
en dat ging met het bestuursvoorstel in
stemming en had als resultaat, dat het be
stuursvoorstel met 11 6 stemmen werd
aangenomen.
Het volgende bestuursvoorstel was om
de leeftijdsgrens van toetreding op 50 jaar
te stellen,
De voorzitter zeide, dat als men jong is,
men natuurlijk evengoed ziek kan worden
I als oude menschen, doch jonge leden kun-
1 nen dan toch door hunne contribute vele
J jaren de vereeniging i.og ste;.„
I De heer Jn. Schoenmaker vroeg hoe of
dat bij andere vercenigingen geregeld was.
De voorzitter: Daa" hebben we niets
mede te maken. Geen grens van leefiijd
blijft een gevaar voor de vereeniging. De
vereeniging bestaat nu vier jaar, dus ieder-
een was in d- gelegenheid geweest lid le
worden, bovendien was het de bedoeling
van het bestuur om tot 31 Maart vrij te la
ten, doch met 1 April dan de grens op 50
jaar te bepalen.
Ook daarover werd nog een poosje van
gcdachten gewisseld.
Ten slotte bracht de voorzitter het be
stuursvoorstel in stemming en werd met na-
genoeg aigemeene stemmen aangenomen.
Bij de rondvraag wilde de heer J. Schoen
maker de mogelijkheid gepiaatst zien, dat
men eerst drie maanden lid moet zijn, al-
varens men rechten kan laten geldcn.
De voorzitter ste.de hem tevreden met
de mededceling, dat dat punt op de vol
gende jaarvergadering op de agenda ge-
bracht zal worden en hij sloot met dank de
vergacieiing, waarbij ook de pers niet ver
geten werd.
CASTRIGUM.
Deze week werd in de bosschen alhier 'n
rijwiel onbeheerd gevonden en door een al-
daar wonende ingezetene in bewaring geno-
men, waarvan aangifte bij de politie volgde.
Nader is gebleken dat het rijwiel daar door
een daartoe niet gerechtigde is achtergelaten
en is medegenomen van een cafe onder
Nocrddorp gemeente Heemskerk, alwaar het
door een tuinder van Heemskerk was neerge-
zet.
Door de politie is het afgegeven aan den
eigenaar die zich behoorlijk kon legitimee-
ren
Woensdagavond tegen 10 uur reed een
auto voor het station alhier, waarvan de be-
stuurder en een mede inzittende een kaartje
namen voor Alkmaar. De auto bleef op het
stationsplein achkr. Toen het stationsperso-
reel dat bemerkte maakte het de reizigers
t attent op dat zulks toch niet aanging, le
mcer omdat eenige koffers daarin waren ach
tergelaten. Deze zijn toen uit den wagen ge-
nomen en achtergelaten op het station. In-
middels was de trein voor en begaf Let twee-
tal zich in den wagen. Toen het personecl
dat zag werd de politie er mede in kenms
gesteld en deze stelde, na den wagen in be
waring te hebben gegeven in een garage, per
telefoon een onderzoek in, waarvan het ge-
volg was, dat hedenmorgen de eigenaar we-
derom kwam opdageir en bleek te zijn een
reiziger van V. en D. te Alkmaar, die de wa
gen had achtergelaten omdat hij niet vol
doende licht had om de reis tot Alkmaar te
vervolgen. Het lijkt, schrijft onze correspon
dent, wel bijzonder nonchalant om het vehi-
kel niet behoorlijk onderdak te brengen,
vooral omdat men, indien men dan per trein
huiswaarts wilde gaan, nog voldoende tijd
had, wijl nog twee treinen in de richting aan
het station stoppen, na des avonds 10 uur.
Verkiezingen
Thans is vastgesteld dat het aantal
kiezers in deze gemeente over de beide stem-
bureaux is verdeelcl als volgt: le stembureau
1247 en 2e stembureau 810 kiezers. In de
naaste toekemst is of wel wijziging van de
grens van de stemdistricten te verwachten
dan wel een derde stembureau te formeeren,
omdat het le stembureau overbelast is.
BERGEN.
Vertrokken personen.
B. M. Ploszer, E. L., z. b., van Hoflaan
naar Rijswijk, Comolietkade 29. A. J.
Luinge, echtge. C. J. Dekker, N. H., z. b. v.
Komlaan naar Balik-papan, Borneo. M.
M. v. d. Bout, N. H., lingerie-naaister, naar
Zaandam, Westerkerkstraat 13. J. K
Koopman, Ger., uitgever, naar Amsterdam,
Volkerakstraat 21 1. Th. Veken, R.K., sla-
ger, naar Venhuizen, Hem, 181a. E. Of-
fringa, N.H., radio-monteur, naar Hoogkar-
spel, Nieuweweg 25. P. M. Scholten, R.
K., dienstbode, naar H. Hugov/aard, Molen-
weg bij W. Scholten. H. de Paauw, geen,
electricien, naar Zierikzee, Oude Haven 496.
H. B. Krijgsman, N.H., modiste, naar
Amsterdam, van Beuningenstraat 205. E
M. Swart, N.H., diensibode, naar Hoorn, 2e
Boomlaan 10. A. H. D. van Tricht, N. H.,
z. b., naar Apeldoorn, Arnhemscheweg 171.
D. Locijenga, geen, dienstbode, naar Me-
naldumadeel, Berlikum. J. E. M. Hollen
berg, R. K., z. b., naar Zuid-Scharwoude,
Dorpsstraat B 161. D. Keppel, N.H.,
dienstbode, naar Alkmaar, Langestraat 60. --
R. F. W. Dekker, geen, bakker, naar H. Hu-
gowaard, Veenhuizen p.a. M. Ruiter. J.
N. Berkhout, R. K., wissellooper, naar Alk
maar, Luttik-Oudorp 57. IJ. Krul, N. 14.,
dienstbode, naar Andijk, Molenweg p. a. j
de Koekkoek. J. Bruin, N. FL, tuinders-
knecht, naar Koedijk, St. Pancras, Bovenweg
43. M. Baas, N. H., z. b., naar Alkmaar,
Varnebroek 27b. G. J. Mol, R. K., z. b
naar Leeuwarden, Transvaalstraat 61. G
Roggen, N. H., slager, naar Velsen, IJmui-
den, Kennemerstraat 52. N. A. Verweel,
N. H., z. b., naar Lisse, Grachtweg 22.
G. Hart, geen, dienstbode, naar Alkmaar,
Emmastraat 6. M. Prins, N. H., z. b., n
Heiloo, Rijksstraatweg p. a. C. Stroomer.
D P. Scholten, R. K., boerenknecht, naar
Obdam, p. a. C. v. d. Laan. A Dekker, R.
K., dienstbode, naar H. Hugowaard, Noord,
p a. J. Oudhuis. C. Zoon, R. K., dienst
bode, naar Warmenhuizen, Schoorldam, Ka-
naalkade 29. N. Blokker, N.H., boeren
knecht, naar Akersloot, Boschweg p.a. j
Blokker. M. M. S. Echardt, E. L., ka-
mermeisje, naar Hilversum, Oud Loosdrechi-
scheweg 21. H. Klomp, N. H., boerenkn.,
naar Groot Ammers C 67. G. Weijn-
schenk, N. H., z. b., naar Amsterdam, Stad-
houderskade, Museum-pension. M. C
Cornelisse, geen, koopman, naar Schoorl,
Burgem. Peecklaan C 224. H. Koelemeij,
N. H., z. b., naar Ursem C 37. Gr. Brief-
jes, N. H., z. b., naar's Gravenhage, Loos
duinen, Oud Rozenburg. G. J. Helsdin-
gen, R. K., metselaar, naar Alkmaar, Begij
nestraat 1. G. J. de Rover, Rem., Amb
Ned. Bank, naar Alkmaar, Heul la. A
Verschuren, echtge. D. Mienis, geen, z.b., n.
Alkmaar, Liefdelaan 5. G. J. Dekker, R.
K., z. b., naar's Gravenhage, Scheveningen,
van Aerssenstr. 8. D. K'oeten, N. H., z
b., n. Nieuwe Niedorp D 115a. C. C. M.
Jansen, echtge. P. Latenstein, R. K., z. b.,
naar Bloemendaal, Prof. v. Vlotenw. 9.
D. Smit, N.H., dienstbode, naar Amsterdam
Kievitstraat 19. A. Dekker, R. K., z. b. n.
Spanbroek, p. a Zrs Ursulinen. - H. Schra
ma, R. K., z. b., naar Maassluis, p.a. Zrs.
Ursulinen. J. J. Louwe, R. K, bakkerskn,
naar Alkmaar, Zeglis 7. Th. Geier, R. K.,
dienstbode, naar Amsterdam, Utr.straat 123
bhs. C. M. J. v. d. Berg, N. H., dienstbo
de, naar Alkmaar, Langestraat 82. M. P.
Prins Visser, NH, geleidster, naar Amster
dam, Bronckhorststraat 28 I G. Hollen-
berg, N.H., dienstbode, naar Den Helder,
Koegras, Strooweg 13: E. Weijnschenk,
N. H., z. b., naar Amsterdam, Roemer Vis
scherstraat 10 hs. A. M. de Haan, R. K.,
z. b. naar Boskoop, Reijerskoop 14. A.
Burgering, R. K., broodbakker, naar Graft,
Dorpsstraat 67. G. Martens, N. H., z. b.,
naar Amsterdam, Admiralengracht 59 I.
Het perceel „Majella", staande aan de
Dorpsstraat en eigendom van den heer
Bouchette, alhier, is door den makelaar H.
Blank onderhands verkocht aan den heer R.
Kaptein te Schagerbrug.
Gevonden: Een huissleutel, een sleed-
je, een kinderhandschoen, een huissleutel, een
linker-kinderhandschoen, een paar grijze
wanten, een bruine dameshandschoen, een
schroevendraaier, een Waterman-vulpen, een
zwarte portemonnaie met eenige centen, een
paar bruine kinderhandschoenen met ge-
kleurde randen.
Veraritwoording bijzondere steun.
Ontvangen ten Raadhuize:
Op 4 Maart25.
Op 6 Maart50.
Vorige opgaaf (reeds vermeld) 100.—
Totaal175.
Door het Burgerlijk Armbestuur werden
giften ontvangen:
Op 5 Maart 10.—
Op 6 Maart2.50
Vorige opgaaf (reeds vermeld) 50.—
TEXEL.
Door een voorloopig bestuur is hier beslo-
,fen te Eeierland een Coop. Zuivelfabriek op
te richten, die „De Eendracht" genoemd zal
worden en te Zuid-Eierland gebouwd wordt
Daar met't bouwen nog wel eenigen tijd ge-
moeid zal zijn, en de fabrieken ,,De Hoop" en
„De Samenwerking" de melk niet ontvangen
kunnen of willen, heeft't voorloopig bestuur
zioh in verbinding gesteld met de melkfabriek
ie Alkmaar en met die van Purmerend.
Alkmaar decide mede, de melk voorloopig
voor een half jaar te kunnen ontvangen; en
ook de fabriek „Hollandia" te Purmerend, die
een liliaal in 'i Zand heeft, berichtte de melk
misachien wel te kunnen plaatsen.
Bcsloisjs werd op een dezer aanbi»diBg»n
ifl a gagfl. ©rawrm-. zzfi de vrrdw gf
wikklen.
Totaal
f 62.50
BEVERWIJK.
Gister had na de vorstperiode de eerste
Gladiolenveiling plaats, uitgaande van de
bloembollenveiling Beverwijk. De verwach
ting van betere prijzen en een williger markt,
doordat aanzienlijke hoeveelheden dezer bol-
len door de vorst vernietigd zijn geworden, is
niet bewaarheid. Evenals voor de vorst waren
ook nu de prijzen niet best en was de handel
stug-
VOOR DEN KANTONRECHTER.
Ziiting van 8 Maart.
OVERTREDING INVALIDITEITSWET.
Mej. Trijntje B. te Bergen die de invalidi-
teitswet had overtreden en dientengevolge
kennis maakte met den kantonrechter, zag
zich tot f 3 boete of 3 dagen veroordeeld.
ZONDER PERMISSIE MET 'N KETTEN-
KARRETJE OP STAP.
Al wederom prijkte het overbekende zaak-
je tegen H. de M. te Uitgeest, die in gezel-
schap van zijn vriend P. T. per kar op stap
was gew.est naar Heemskerk zonder toe-
stammin van den eigenaar W., op't program.
Deze werd gehoora en verklaarde absoluut
geen pcrmissie te hebben gegeven. Zijn kar
en ket waren opeens verdwenen en werden
later door de M. terug gebracht. De kanton
rechter zal over 14 dagen uitspraak doen.
TOCH GESNEUVELD.
Heden werd voortgezet de procedure tegen
den 72-jarigen visscher J. P. te Egmond aan
Zee, die verdacht werd wildstrikken in het
jachtveld te hebben vervoerd. De jachtopzie-
ner Jaapse werd gehoord en als gevolg van
die verklaring draaide de zaak ten nadeele
van Jacob uit, zooals bleek uit zijn veroor-
deeling tot f 10 boete of 10 dagen.
EEN KEET IS NOG GEEN WONiNG.
De heeren Jb. B. en Jb. H., beiden te Ber-
gen-Binnen, die zoo vrij waren geweest te
gen de regels der dorpswet een keet tot wo-
ning te bezigen, zonder daarvoor vergunning
te hebben, werden ieder heden door een
zachte vermaning in den vorm van f3 boete
of 3 dagen, op hun plaats gczet.
GEEN LICHT IN DE DUISTERNIS!
De 19-jarige heer G S. uit St. Pancras,
zich onlangs op een donkeren winteravond
voortbewegend op een rijwiel, dat niet be
hoorlijk was verlicht, werd heden op dit
verzuim nog eens extra attent gemaakt door
een boete van 5 gulden of 5 dagen.
KIESPIJN EN LEERPLICHTWET.
Zeker Juffr. B. te Uitgeest heeft een kind,
dat volgens haar bewering altijd ziekelijk is
en veel lijdt aan kiespijn. zoodat het meerma-
len de school verzuimt. Het schijnt echter, dat
deze toelichting niet voldoende is om zich van
straffeloosheid te verzekeren, daar heden ma
ma van het permanente kiespijnlijdertje ter
zake overtreding leerplichtwet tot 7 boete
of 7 dagen werd veroordeeld.
DE OPENBARE WEG IS GEEN
RACEBAAN VOOR RAKETMONSTERS.
De heer J. B. M., stoffenhandelaar te Bloe
mendaal, kwam nabij het bruggetje over der,
Huigendijk te Oudorp met zijn wagen in
krachtige botsing met een anderen auto en
aangezien deze botsing werd toegeschreven
aan zijn roekeloos en onvoorzichtig rijden op
dezen smallen weg, stond gezegde heer M
heden te dier zake terecht. De verdachte, die
ongetwijfeld niet aan overgevoelige zenuwen
lijdt, was van meening, dat het hier geen aan-
rijding gold, doch een botsing. 4 getuigen,
waaronder de eigenares en de chauffeur van
den aangereden auto legden echter zulk bezwa
rende verklaringen af, dat verdachte wegens
het roekeloos en onvoorzichtig rijden tot niet
minder dan 30 boete of 30 dagen werd ver
oordeeld.
KOSTBARE EN ONVERSTANDIGE
OPPOSITIE.
De 45-jarige veehouder Corn. K. te Eg-
mond-Binnen, bevreesd misschien, dat zijn
telg te geleerd wordt, ligt overhoop met de op
te lage land niet populaire leerplichtwet en
stond heden wegens overtreding terecht. Het
bleek, dat bedoeld kind nog steeds de school
niet bezoekt.
De heeren durfden echter den strijd met
den reusachtigen landbouwer blijkbaar wel
aan. Er werd op gewezen, dat verdachte kapi
taalkrachtig en in verband met dezen goeden
staat zijner financien werd de nalatige huis-
vader veroordeeld tot 30 boete of 30 dagen.
VOORZICHTIGHEID GEBODEN.
Het is zeer loffelijk.dat eens flink en krach-
tig wordt opgetreden tegen de roekelooze en
onbesuisde wielrijders. Deze onbesuisde
heeren verdienen het, gevoelig gecorrigeerd
te worden.
Zoo reed de 21-jarige koopman Arie G. te
Egmond aan Zee op 'n avond, woest en roe-
ke'oos, zonder licht en links van den weg met
zijn rijwiel den 60-jarigen arbeider en dorps-
genoot E. Kok, die rustig en behoorlijk rechts
van den weg wandelde, tegen de vlakte,
waardoor de oude man twee b'loedende
hoofdwonden bekwam en door een wielrijd-
ster, mej. N. Wijker, jn desolaten toestand
aan den weg werd gevonden. De dokter heeft
de hoofdwonden geneeskundig behandeld.
Ter zake dit strafbare en onvoorzichtig rij
den stond G. heden terecht en werd veroor
deeld tot 10 boete of 10 dagen hechtenis
benevens vergoeding der geneeskundige be-
handeling aan den gewonde besteed, ad,
10.50.
EEN GEHEEL ANDERE LEZING.
De landarbeider C. T. te Uitgeest, was ter
zitting gerequireerd op grand van een tegen
hem gerezen verder.king dat hij verboden
grand zou hebben betreden. Verdachte be-
weerde echter dat van opzet geen sprake
was, daar hij der, grand had bezichtigd met
het doe! het voor zijn eigen bedrijf te bezigen
Teneinde deze opgaaf te toetsen aan den
steen der waarheid, werd de zaak aangehou-
den tot a.s. week en zal de verbalisant wor
den gehoord.
NOG NIET BEST OP DE HOOGTE
DER M. EN R.-WET.
De 21-jarige heer F. K. te Bergen aan Zee,
werd een convocatie uitgereikt voor de zitting
van heden, omdat hij een motor bereed zonder
wegspiegel. Hij was zeci verbaasd en be-
weerde niet te weten dat een dergelijk instru
ment" op een motor was voorgesdhreven. Zijn
legislatieve kennis werd heden wat opge-
frischt tegen betaling va.i 2 boete of 2 da
gen hechtenis.
SCHRIFTELIJKE VONNISEN.
C. A. B. en W. T. K., Bergen, overtreding
verordening op de verplichte winkelsluiting,
ontslagen van rechtsvervolging (ongetwijfeld
zal de ambtenaar van dit vonnis in cassatie
komen).
A. M. .chauffeur, Alkmaar, aanrijding op
den Helderschen weg, 20 boete of 10 dagen.
dwongen worden het personeel, de „obers",
in dienst van den cafehouder-restaurateur,
op den koop toe te onderhouden! „Dat kan
de Bruine niet trekken, dat wordt te grijs",
zei de nuchtere Hollander, en hoe groot lief-
hebber hij mag zijn van 'n partijtje kaarten,
kegelen en kolven, enz. hij bleef weg, of
bracht z'n bezoek en vertering op een mini
mum. De beroemde of beruchte „gezellige"
bittertafels, die moeder de vrouw zoo dik-
wijls een booze bui bezorgden, verdwenen
bijna heelemaal.
Dit laatste is nu volstrekt geen ramp, maar
daarover wil ik 't niet hebben! Om eens een
verandering in den sleur des levens te bren
gen, om zich 'n uurtje te ontspannen, ja,
soras om zaken te doen gaat men wel eens
naar 'n cafe. En in ons gure klimaat, doei n
glaasje den mensch geen kwaad. Met mate
gebruikt is't een genotmiddel, dat z'n waar-
de heeft, wat geheelonthouders ook mogen
beweren. Maar, 't was te duur, veel te duur.
Bij't betalen hield men dikwijls maar een be-
droevend bedrag over, en bij thuiskomst
vroeg men verwonderd „waar" men geweest
was. i
Geen sterveling merkte, dat je opwinden-
de alcoholische dranken had gedronken.
Zelf bespeurde je daar trouwens ook niets
van. Je had alleen het nartverheffende gevoel
den kastelein in zijn zwaren strijd om 't be-
staan te hebben gesteund, te hebben bijge-
dragen in 't onderhoud van den „ober" en
zijn gezin, en, last not least, voor je zelf, de
deugdelijke deugd van matigheid te hebben
geoefend, alleen je portemonnaie had 'n ge-
voeligen knak gekregen!
Neen. de borrel moest de laagte in. Geen
Bruintje in Holland dat dat kan trekken!
Nu is er van de schreeuwend hooge be-
lasting 40 pCt. afgegaan. en de borrel blijft
toch bijna even schreeuwend duur.
't Bier is insgelijks niet te betalen! 't Is nog
steeds VA rnaal zoo duur als voor den oor-
og, terwijl de prijzen van andere levensbe-
hoeften alle naar beneden gaan, blijven deze
abnormaal hoog. 't Is te wenschen dat de gc-
bruikers daarover nadenken, en, of heelemaal
't cafe vermijden, of het gtbruik aldaar van
bier en alcohol opgeven De minister heeft
verklaard de 40 pCt. verlaging ongedaan te
zullen maken, als die niet ten goede kwamen
aan't algemeen.
't Schijnt, dat branderij en brouwerij, gros-
sier en cafehouder er alleen van willen profi
teered nu de belasting bijna voor de helft
verminderd is. De Hollander laat zich wel
cheren, maar niet villen! Wordt de prijs niet
naar verhouding verlaagd, dan gebruiken wij
onzen borrel thuis, waar we hem voor bijna
het halve geld hebben. en ons ,,partijtje" ge-
ven we er dan maar aan!
Met dank voor de plaatsing,
O
(Buiten verantwoordelijkhcid van de Re-
dactie. De opname in deze rubriek, bewijst
geenszins dat de redactie ermede instemt).
DE GOEDKOOPE(?) BORREL EN
T DURE BIER.
't Is algemeen bekend, dat't cafeleven in
de laatste jaren zoo goed als verdwenen is!
De ongehoord zware accijns op alcohol is
daar grootendeels oorzaak van. Een glaasje
jenever met een werkelijke waarde van n
paar centen moest met 20 of 25 cents of mm
betaald worden. Daarbij komt nog 't „n<a'ik
geval" dat de bezoeiers stflzwijgend ge-
cffpuunioeci&ii Oe>wid&im de
r gezvndftetd fia/ien fimd&um
doci het etui te b&usiden
met het voecUuime zuwcie
fo.B. Ben n i n ga &Zn
Leeuwarden
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door de ajbonne's worden gezonden aan
Dr. te Hennepe, Diergaardesingel 96a, te
Rotterdam. Postzegel voor antwoord in-
sluiten en blad vermelden.
Over Menschsn- en Kippen-pokken.
Het geheimzmnig verband ontsluierd,
Zooals we gezien hebben wordt dus
diphtherie der vogels veroorzaakt door de-
zelfde smetstcf als die der vogelpokken, en
waar we als er over diphtherie hooren spre
ken direct vragen naar het verband met
menschendiphtherie, daar vragen we bij
vogelpokken natuurlijk ons af, of er ver
band bestaat met menschenpokken. Bij de
diphtherie heb ik al verteld, dat de men
schendiphtherie door een heel andere bacil
veroorzaakt wordt, doch bij de pokken
wordt het moeilrker. Nu moet men bij al
dergelijke benamingen er altijd om denken,
dat een naam maar weinig zegt en dat de
ouderwetsche benamingen meestal op
enkele verschijnselen berusten, die weinig
verbaua houden met de oorzaak der zielc-
te. Ziekten waar vroeger koorts bij kwam,
welke aan vuur werd toegeschreven, kre-
gen een bijnaam met vuur, bijv. miltvuur,
koudvuur enz.
De vege: pokken waren al in de middel-
eeuwen bekend en men hield ze toen ook
algemeen voor dezelfde ziekte als van den
mensch. Als het er maar op leek, was het
al voldoende om hetzelfde te zijn en dit
systeem werd zoo geweldig ver doorge-
voerd, dat men bijv. alle grondstoffen te-
rugbracht tot vier; water, vuur, lucht en
aarde.
Aar den anderen kant echier gebruikte
de toenmalige wetenschap, om haar gehei-
men voor oningewijden te verbergen, voor
dezelfde stof soms .ientallen totaal ver-
schilleii name.;, en het aantal namen
waaronder bij.'. lood ot kwikzilver bekend
waren is legio. Om deze boeken te kunnen
lezen ~noet men zich eerst absoluu: vrij ma
ken van alle moderne begrippen en daarna
zich als het wa .e inde ':en in d? ou-'- ge-
dachtensfeer. Bovendien moet men gewa-
pend zijn met een flinke dosis kennis van
Hebreeuwsch, Grieksch, Latijn, enz. om er
uit wijs te kunnen worden. Als men dan
ook echter een inzicht krijgt in deze oude
begrippen, dan gaat als het ware een we-
reld van gehtlmzinnige kennis open, die
veel uit den hedendaagscheu tijd ver-
klaarbaar maakt. Zoo zou ik over den
naam „Mojhistopheles" uit Goethes Faust
wel een jaar lang kunnen schrijven, om een
beeld te geven van de duizenden jaren van
denken, die in dat eene woori ten slotte
samsn.gev<it zijn an waarvan naar ik ge
merkt heb, moderne literatuurbeoefenaars
den in nevelen gehulden oorsprong nog niet
alien kennen. Zoo bestaat er een beroemde
ets van onzen grooten Rembrandt, voorstel-
lend de alchimist, of ook wel Dr. Faustus
gcheeten. Vraagt men kunstbeoefenaars
naar deze ets, dan kennen ze haar alien,
doch vraagt men naar de beteekenis dei
geheimzinnige woorden die daar op staan,
dan kennen ze die geen van alien. Er is
niemand die de oeteekenis der geheimzin
nige woorden kent, maar een kind kan toch
wel begrijpen, dat een man als Rembrandt
zulke woorden niet zo-o maar lukraak op
een ets fantaseerde! Eerst als men jaren
lang de eigenaardige alchimistische litera-
tuur besiudeert, begint men te begrijpen
wat Rembrandt bezield hfceft bij deze woor
den en vindt men ook min of meer woor
den zelf.
Goethe heeft een heelen winter doorge-
bracht om een bepaald boek te lezen op
dat gebied, maar kwam volgens eigen zeg-
gen er niet geheel achter. Toevallig heb ik
de kern van dit boek, die in Hebreeuwsch
geheimschrift geschrcven is, kunnen ontcij-
feren na heel veel zoeken. Maar ik zie
drar dat ik hoe langer hoe verder van mijn
kippetjes afdwaal, dus moet ik terug tot
dc zakelijke werkelijkheid.
Feitelijk was deze geheele inleiding
maar een poging van mij om een idee weg
te nemen, dat zich vaak uit bij moderne
menschen, die schouderhalend glimlachen
om die meeningen van vroegere eeuwen.
In deze door ons thans verlatifn meenin
gen, zat meestal een zeer diepe kern, die
als we haar uitzoeken, ons met eerbied
vervullen.
Daar vogelpokken in hun verschijnselen
en verloop wel op menschenpokken gele-
ken, hield men ze voor een ziekte. Later
kwam men hierop terug omdat men met
menschenpoksmetstof geen vogelpokken
kon veroorzaken. Toen beschouwde men
de vogelpokken als een apartc ziekte. Niets
is echter veranderlijker dan de wetenschap
en reeds in 1913 begon men weer te twij-
felen, toen het gelukte met pokken van
schapen een kip te besmetten,
In ons land was het echter vooral Dr.
van Heelsbergen in Utrecht, wiens onder-
zoekingen omtrent het pokkenvraagstuk
van internationale bekendheid zijn gewor
den. Het gelukte van Heelsbergen vogel
pokken over te brengen op konijnen en ook
op kalveren. Omgekeerd kon echter van
Heelsbergen met kalverpokken ook bij
kippen een ziekte veroorzaken, die geheel
overeen kwam met vogelpokken. z.oekende
kwam hij dan ook ten slotte tot de over-
tuiging, dat de smetstof van de koepokken,
menschenpokken en vogelpokken, naar
alle waarscbijnlijkheid alien wijUgingen zijn
van dezelfde grondsmetstof.
Langzamerhand kwam men verder en
ontdekte dat ook paardenpokken tot deze
groote groep behoorden en is men zoover
gekomen, dat men ten eerste met vogelpok
ken bij konijnen pokken kan opwekken en
dat men met deze konijnen-vogelpofcken-,
smetstof weer kalveren kan besmetten, en
niet alleen kalveren, ook runderen en van-
daar kwami de volgende stap, de gewich-
tigste.
Met deze vogel-konijnfen-runderpokstol
kon men bij kinderen een pokkenuitslag
opwekken, volkomen gelijk aan dat, wat
men door het inenten der kinderen met
kalfpokstof teweeg bracht. Dit onderzoek
werd in ons land o.a. door Dr. van Neder-
veen te Leiden verricht en werden dus de
proeven van anderen bevestigd, n.l. dat de
vogelpokken-smetstof na bij verschillende
dieren gegroeid te zijn, zich geheel ge-
droeg als koepoksmetstof. Maar merkwaar-
dig is nu weer, dat deze als het ware aan
kalveren gewende kippensmetstof toch
haar vroegere eigenschappen niet verliest,
want met het materiaal van het kalf kan
men echte vogelpokken verwekken en ech-
te diphtherie. Dit nu is interessant, want
met koepoksmetstof kan men bij kippen
wel pokken veroorzaken, doch geen diph
therie.
Nu weten we al ongeveer een eeuw lang,
dat de pokkensmetstof van den mensch en
dc pokkensmetstof van het rund heel nauw
aan elkaar verwant zijn, zoo nauw zelfs, dat
men den mensch ongevoelig maakt tegen
menschenpokken door hem in te enten met
koepokken. De Engelsche arts Jermer, die
de pokkenenting heeft uitgevonden, be-
weerde toen al, dat de koepokken ook weer.
va" paarden verkregen konden worden.
Niemand wilde daarvan iets weten, totdat
in den modernen tijd oo'- al weer Dr. yan
Heelsbergen het was, die het verbazing-
wekkende feit aantoonde, dat een typische
ontsteking in den mond van paarden weer
verzaakt werd door pokkensmetstof, en'
daar Joor bewees dat de oude Jermer goed
gezien had. De ^smettelijke mondontste-
ng der aarden blijkt ook een vorm der
pokkensmetstof te zijn.
Ook schapenpokicen laten zich in koe
pokken amkweeken door ze eerst op konij
nen te enten en zoo" zien we dus, als ik al
het voorgaande samen^at, dat gebleken is,
dat schijnbaar totaal verschillende ziekten
bij totaal verschillende diersoorten, paar-
den-mond-onlsieking, pokken van mensch,
rund, sU aap, vogels, diphtherie der kippen,
alien ten slotte aan den stamvorm, die zich
als het ware vertakt heeft over verschil
lende diersoorten, toegeschreven kunnen
worden,
Gelijk de takken van een boom zijn ze
niet precies gelijk aan elkaar, verspreiden
ze zich over verschillende plaatsen, maar
ten slotte zijn ze toch alien op edn stam-
vorm terug te voeren. Vandaar dat ik in de
inleiding van deze artikelen-serie ovei'
diphtherie al zeide, dat we hier met een
interessante smetstof te makei- hebben en
dat ik wat uitvoeriger bij de geheimzinnige,
filtreerbare, enzichtbare smetstoffen stil
gestaan heb, ik denk dat mijn lezers nu aan
het eind wel zullen toegeven, dat al praten-
de over kippenziekten, ons gezichtsveld
zich over veel verder gebieden gaat uit-
strekken en wij nu gaan begrijpen, hoe
niets in de natuur om ons heen op zichzdf
staat, doen hoe alles onderling verband
houdt. Voor de onvermoeide pogingen van
wetenschapsmenschen is de taak wegge-
legd, dat verband te ontdekken en er nut*
tige gegevens veer het menschdom uit te
putten.
Dr. TE HENNEPE.
e&fesujfe&rrurtten. Xzuui^et
Vcrzooet wereldbolletjea net bet oog
3P den nieuweo komenden
woordcowedatrijd.
Voor H.H. Winkeliers verkrijgbaar bij de grossiers
Fa. JAN BAK, Alkmaar F. S. DE WAAL, Zaandam.
