ITALIANO
geneeskrachtig
en lekker!
Bargerlijke Stand.
Uneven uit Amerika.
Bo@ken
Rechtszaken
Voor engros bij Fa. J. F. v. LIESHOUT
en Fa. G. KUIJPER, Alkmaar.
De normale overgang van de lagere school
naar de inrichtingen van voortgezet onder
wijs heeft plaats na het zesde leerjaar.
'De toelating tot de b-groepen geschiedt met
door middel van een examen, doch op een ver-
Waring. Het examen blijve gehandhaafd voor
die kinderen, die niet op de vterklaring kun
nen worden toegelaten en voor wie de ouders
toelating wenschen.
Van de leerlingen, die toegelaten wenschen
4e worden tot de eerste ldasse der U.L.O.-
school, moet verklaai'd kunnen worden, dat
zij de leerstof van de eerste 6 klassen eener
school voor gewoon lager onderwijs met
vrucht verwerkt hebben en voldoende aanleg
hebben voor uitgebreid lager onderwijs.
De meerderheid van het hoofdbestuur der
vereeniging is na nauwgezette bestudeering
van deze zaak tot de slotsom gekomen, dat
het zich niet kan vereenigen met de eerste
condusie en de daarbij behoorende conclusies
2 en 3 van het rapport. Deze meerderheid
stelde voor deze conclusies als volgt te lezen:
|l. De U.L.O.-sohool is in de eerste plaats
eindonderwijsinstituut en draagt krachtens
haar ontstaan en ontwi'kkeling een eigen
karakter naast de middelbare school. 2. Daar-
naast bevordert ze voor de begaafdste harer
leerlingen den overgang naar hoogere in
richtingen van onderwijs.
De secretaris der vereeniging, de heer Z.
Regeling, lichtte dit standpunt toe.
De voorzitter, de heer Lobstein, sprak ten
gunste van het rapport der commissie, dus
voor het standpunt van de tusschenschool.
Een uitvoerige gedachtenwisseling volgde.
Tenslotte werden aangenomen de door de
meerderheid van het bestuur voorgestelde,
vorengenoemde twee conclusies. De groote
meerderheid verklaarde zich v6or handhaving
van de tegenwoordige M.U.L.O.-school en
sprak zich uit om dus niet te propageeren het
denkbeeld U.L.O.-school als tusschenschool
Gister werd de vergadering voortgezet.
In de vergadering van gister werd voort-
gegaan met de behandeling van het rapport
der z.g. aansluitingscommissie.
Na een uitvoerige gedachtenwisseling door
voor- en tegenstanders van een zevenjarige
grondschool werd aangenomen de conclusie:
De normale overgang van de lagere school
naar de inrichtingen van voortgezet onder
wijs heeft plaats na het zesde leerjaar.
Voorts werden nog de volgende conclusies
uit genoemd rapport aanvaard:
De overgang naar inrichtingen van mid-
delbaar onderwijs geschiedt, hetzij op ver-
klaring, hetzij- na afgelegd toelatingsexamen
al naar de ervaring van de voorafgahnde
school betrdt.
Van de leerlingen, die toegelaten wen
schen te worden tot de le klas M.U.L.O.-
school moet verklaard kunnen worden, dat
zij de leerstof van de eerste 6 klassen eener
school voor lager onderwijs met vrucht ver
werkt hebben en voldoenden aanleg hebben
voor M.U.L.O.
Een voorstel om de leerlingen, die de eer
ste klasse eener M.U.L.O.-school hebben
doorloopen, „op verklaring" op de H B.S. te
plaats^n, werd met zeer groote meerderheid
aangenomen.
Aangenomen werden voorts nog het voor-
stel tot afschaffing van het onstel in de
vreemde talen en dat tot afschaffing der blok-
modellen bij het teekenen, terwijl besloten
we™ J0* samenstelling van een jaarboekje.
u i ft ,werd nog behandeld het rapport
betretfende aansluiting aan een hoogere
klase der H.B S., waarbij aangenomen wer
den de conclusies I en II.
Ten slotte werd nog aangenomen een
motie, waann de vergadering zich uitsprak
HgJnwTordigerWijZCTS°Pleiding beter dan de
Biand* on TiilntHmw.
HULDIGING DR. K. H. M. VAN DER
,J ZANDE.
Dinsdagmiddag had te Wageningen in de
versierde hulpaula der landbouwhoogeschool,
de huldiging plaats van dr. K. H M. van
der Zande, raadsadviseur, voormalig inspec
t€ur van het lsndbouwondcrwijs.
^or,d?z.e ^nldiging had zich een uitge-
'de huldigingscommissie gevormd. De be
langstelling was zeer groot.
dri V1n der,Zande> vergezeld van
vIJl- J ^zijn ech'gcnoote was
l ^as binn^ngeleid, sprak aller
eerst de heer Croesen Spr. dankte den heer
,;,!"deVZan.de voor de groote toewijding
\waarmede hij steeds heeft medegewerkt aan
de belangen van land- en tuinbouw In he*
bijzonder dacht spr. hierbij aan het land- en
tuinbouwonderwijs, dat onder leiding van dr
Van der Zande tot zeer groote ontwikkeling
is gekomen, en dat een der krachtigste mid
delen is, om in tijden als wij thans beleven,
het den land- en tuinbouw mogelijk te maken,
het hoofd boven water te houden Dien dank
wilde het comite ook in stoffelijken vorm
uiten en ruim 650 personen en instellingen
hebben daartoe bijgedragen. De keuze is ge-
vallen op den aanleg van een tuin en spr
hoopte, cat dr. Van der Zande en de zijnen
daarin vele genoeglijke jaren zullen door-
brengen en de herinnering levendig houden
aan den land- en tuinbouw. Voorts bood spr.
een album aan met de namen der gevers.
De heer dr. A. J. Swaving, waarn. direc-
teur-gentraal van dtn landbouw, wees «r
o-ffl. op, dat ons land in vergeljjktng met an-
lAnden een goed figuur maakt wat
landbouwonderwijs betreft. Als waardig op-
volger van dr. Van Hoek heeft dr. Van der
Zande met grooten ijver en wilskracht de be
langen van dat onderwijs voorgestaan. Spe-
ciaal wees spr. op de instelling der lagere
landbouwscholen waarvan dr. Van der Zan
de de ziel was. Spr. memoreerde voorts, dat
dr. Van der Zande eerst directeur was van
't Rijkslandbouwproefstation te Hoorn, waar
dankbaar wordt herdacht wat hij in die kwa-
liteit heeft gedaan. Namens den minister van
binnenlandsche zaken en landbouw gaf spr.
uiting aan de gevoelens van waardeering, die
deze heeft voor de wijze waarop dr. Van der
Zande zich van zijn taak heeft gekweten, ter
wijl hij voorts de hulde overbracht van de
directie van den landbouw. Hij besloot met
den wensch van vele jaren van welverdiende
rust.
Nadat nog verschillende sprekers het woord
hadden gevoerd, bracht dr. v. d. Zande dank
aan de koningin voor de hem bij zijn ontslag
verleende hooge onderscheiding. Hij zag
daarin het peil van waardeering van den
landbouw in de kringen der regeering en bi]
het hoofd van den staat.
Wat nu den hem van alle zijden toege
zwaaiden lof betreft, hoe dien op te vatten?
Spr. zelf had er altijd dezen kijk op gehad,
dat hij zijn plicht heeft gedaan. Dat er even-
wel zoovelen zijn gekomen om hem te huldi-
gen, daarvoor zag spr. een verklaring hier-
in, dat hij zijn plicht deed met liefde voor de
zaak. Hij is in betrekkingen gekomen waarin
hij den landbouw van voordeel kon zijn en
in drie bedrijven heeft hij gelegenheid gehac
zich aan de belangen van den landbouw te
kunnen wijden.
Spr. wees er op, hoe hij steeds heeft sa-
mengewerkt met de landbouworganisaties,
eerst in Friesland onder de Friesche Maat
schappij van landbouw, en hoe hij in Noord-
Holland in aanraking kwam met de pittige
landbouwver. Hollands Noorderkwartier.
Lang had spr. geaarzeld over te gaan naar
het landbouwonderwijs. Dat hij dit deed, is
geweest uit overweging te kunnen samenwer-
ken met dr. P. van Hoek, en met het gevoel
van de zaak te kunnen maken wat er van te
maken was.
De heer Croesen sloot vervolgens de bij-
eenkomst. Hierna hield de heer van der Zan
de een recptie die zeer druk bezocht werd.
Het verborgen Gcud; reman van
Gregory; uitgave J. Philip Kruse
man, den Haag.
Bij den uitgever J. Philip Kruseman
te 's-Gravenhage verscheen van den
hand van Jackson Gregory „Het verbor-
gen Goud". In dit verhaal vertelt Gre
gory ons van Mack King, avonturier en
ontdekkingsreiziger en Gloria Gaynor,
het luxe-meisje, dat het leven van ge-
vaar en ontbering vreemd is. Het verhaal
is er een van den strijd van een flinken
kerel met de wilde natuurelementen en
van een flinke moedige jonge vrouw
met een flink karakter.
In dit boeiend geschreven verhaal
wie het ter hand neemt leest het boek
liefst niet achter elkander leert men
hoe de gouddorst een voor menschen ge-
vaarlijke ziekte is.
De weinige waarde van een menschen-
leven in de wildernis, komt in het werk
mede tot uiting. De held blijft echter al
tijd ridderlijk en toch overwinnaar, ook
van haar.
Gregory's verhaal is, zooals van dezen
natuurkenner verwacht mocht worden,
boeiend en voor liefhebbers van span-
nende lectuur, zeer begeerenswaardig.
Het boek is ook daarom prettig om
te lezen, omdat men Gregory ook hierin
als een schrijver, die de geheimenissen
der natuur versiaat, leert kennen.
Poolsch Bloed en Achter gouden
muren, rontons van het slot aan den
Dnjestr door Etrul Rasmussen; ver-
taald door L. Thomson—Thomson;
uitgave J. Philip Kruseman, den
Haag.
Wat A. M. de Jong geworden is door zijn
„Merijntje Gijzen", dat is Emil Rasmussen
geworden door zijn Poolsche romans „Poolsch
Bloeden Achter gouden muren", n.l. een
vermaard schrijver. Rasmussen heeft
in beide romans, die samen 6en geheel
vormen, ons een kijkje laten geven in
het Poolsche leven en dat is hem won-
derlijk goed gelukt. Op treffende wijze
schildert hij het leven van een Poolsch
adellijk gesiacht, waarvan gravin Euge
nia de hoofdpersoon is. Eugenia zien
we als kind, als meisje, als getrouwde
vrouw. Eugenia vertegenwoordigt het
ontwakende, naar vrijheid smachtende
Polen.
Haar geheele jeugd op het slot aan de
Dnjestr wordt in deo eeisten ruutan be
schreven, en met niet-verflauwende be-
langstelling volgt de lezer het leven van
het jonge meisje, het leven, dat telkens
in botslng komt met de aristocratische
denkbeelden.
Om zich goed in dat leven te kunnen
indenken, moet men den algemeenen
toestand in Polen kennen. Die wordt in
het eerste deel zeer zuiver weergegeven
Het is het Polen van het virkwistondf,
vrrterende leven der aristocritle, waar
de hartstochten token, de menschenle-
vens vertrapt worden, als hadden ze geen
waarde. Aristocratische tragedien wisse-
len af met boersche ruwheid en bruta-
liteit, schitterende bals en champagnc-
feesten volgen elkaar snel op, dolle, ge-
vaarlijke jachtpartijen zijn aan de orde
van den dag, pistoolschoten maken een
eind ban de huwelijkstragedien, die zich
voortdurend afspelen
Huwelijkstragedien! Een somber woord,
maar een waar woord. Als men de boe-
ken leest, als men ziet, hoe met de lief
de gespot wordt, hoe de hartstochten op-
laaien, hoe laag het zedelijk peil der
aristocratic in datzelfde Polen staat, dan
is men ervan overtuigd,, dat dergelijke
sombere gebeurtenissen niet uit kunnen
blijven.
En te midden van deze samenleving
staat Eugenia, ze groeit op als een ras-
echta dochter van het naar vrijheid-
emachtende Polen. Zij, het onschuldige
kind, leert op zeer vroegen leeftljd reeds
het mrw« zocelooze lewn kennen van
haar ouders, haar omgeving, en al be-
grijpt zij nog niet, wat er eigenlijk ge-
beurt, toch voelt ze een afschuw voor
haar moeder. Steeds komt ze in opstand
met haar moeder, die vergeten heeft, dat
een kind andere gedachten heeft dan een
volwassen mensch. Daardoor wordt da
afstand tusschen moeder en dochter
steeds grooter, daardoor wordt de strijd
van Eugenia steeds moeilijker. En juist
die strijd is het, die beide boeken zoo
mooi maakt, die strijd, waarin zij de
overwinning behaalt
„Poolsch bloed" en „Achter gouden
muren" zijn daardoor geworden uitste-
kende romans, die het leven der Pool
sche aristocratie in schrille kleuren
schildert, die het Polen doet leeren ken
nen als een land, waar hartstocht en
liefde de boventoon voeren, als een land,
waar de aristocratie zedelijk op zeer
laag peil staat.
Emil Rasmussen heeft met deze ro
mans velen aan zich verplicht!
DE MOORD TE GIESSEN-
NIEUWKERK.
Revisie-aan vraag.
"In verband met den in Augustus1923 te
Giesaen-Nieuwkerk gepleegden moord wer
den 2 October 1925 J. C. K'lundert en
J. Teunissen door de rechtbank te Dordrecht
ieder veroordeeld tot viiftien jaren gevange-
nisstraf. Het Hof te 's-Gravenhage bevestig-
de het vonnis, terwijl bet ingestelde cassatie-
beroep door den Hoogen Raad werd verwor-
pen. Een door de veroordeelden gedane po-
ging om revisie had geen resultaat. Thans
heeft mr. H. H. Roobol, advocaat te Arn-
hem, op hun verzoek deze zaak weer ter hand
genomen. Na een onderzoek heeft mr. Roobol
zich met een verzoekschrift, waarin hjj de
bewijsmiddelen van het oorspronkelijke von
nis door nieuwe gegevens tracht te ontzenu-
wen, tot den Hoogen Raad gewend, met ver
zoek alsnog de herziening van het vonnis te
bevelen. De veroordeelden, die te Leeuwar-
den hun vonnis ondergaan, hebben voortdu
rend hun onschuld volgehouden.
DE CULEMBORGSCHE MEINEED-
ZAKEN.
Door den vertediger van Melis de Smale,
die wegens meineed in de bekende Culem-
borgsche moordzaak door het Gerechtshof te
Arnhem veroordeeld werd tot twee jaren
gevangenisstraf, heeft tegen dat arrest cas-
satie aangeteekend.
J. A. Colle, bij verstek wegens meineed in
dezelfde zaak veroordeeld tot vijf maanden
gevangenisstraf, zal tegen die uitspraak in
verzet komen.
EEN KORTZICHTIGE VADER.
Geen onderwijzer voor zijn kin.
deren en geen dokter voor zijn gezin.
Voor het Hoog Militair Gerechtshof heeft
terechtgestaan een 40-jarige adjudant-onder-
officier-instructeur uit Leiden, die door den
krijgsraad te 's-Fertogenbosch wegens drie-
maal gepleegde overtreding van de leer-
plichtwet is veroordeeld tot drie geldboeten
van 25, subs, driemaal tien dagen hechtenis
Beklaagde bleef weigerachtig om zijn kinde
ren naar de lagere school te zenden en zeide
in hooger beroep te zijn gegaan om recht.
,°P cfe opmerking van den president, dat
beklaagde als Nederlandsch staatsburger
toch de Nederlandsche wetten heeft te ge-
hoorzamen, zeide beklaagde Gods wet boven
menschelijke wetten te stellen.
In antwoord op de vraag van den presi
dent, waar dan toch staat, dat men zijn kin
deren niet naar de school mag zenden, zeide
bekl. dat hij bij zijn huwlijk in tegenwoordig-
heid van twee getuigen en onder het aanroe-
pen van Gods naam be'oofd heeft een hulp
voor zijn vrouw te zullen zijn en dit dus ook
te willen en moeten zijn voor zijn kinderen,
die uit dit huwelijk zijn geboren. Beklaagde
kan daarom zijn kinderen niet aan onderwij-
zers afstaan, zal ook geen anderen man in
zijn huis toelaten, ook niet een dokter, wan-
neer er ziekte in zijn gezin mocht komen. Be
klaagde noemt het verkeerd van de menschen
om altijd naar hulp uit te zien, in p'aats van
zijn vertrouwen in God te stellen. Wei zal er
wellicht ziekte in zijn gezin trachten door te
trekken, maar deze zal voor de kracht van
het geloof moeten wijken.
De advocaat-fiscaal eischte bevestiging
van het vonnis van den Krijgsraad.
Het Hof zal in al deze zaken later uit
spraak doen.
DE VLIEGTUIGRAMP TE HEERLEN.
Vrijspraak.
De kantonrechter te Heerlen heeft gister-
morgen uitspraak gedaan in de zaak te^en
de arte beklaagden, die zonder vergunning
in Aug. j.l. den zoo noodlottigen vliegdag te
Heerlen zouden hebben georganiseerd. De
kantonrechter sprak de verdachten vrij, over-
wegende dat niet is komen vast te staan, dat
zij den vliegdag georganiseerd hebben. De
verzekeringspolis stond op naam van de Lim-
burgsche Luchtvaartvereeniging te Vaals.
Bloedgeld door Ridg well
Cullum, uitgave van J. Philip
Kruseman, s-Gravenhage
Ridgwell Culllum geeft hier weer een van
z'n spannende verhalen, spelende onder de
cowboy's in de onherbergzame streken van
Amerika en Canada. Als een uitstekend ken-
ner van de landen, waarover hij schrijft en
waar hijzelf een groot gedeelte van zijn leven
woonde, zijn de door hem geschreven verha
len boeiend en onderhoudend en kunnen zij
tot de goede ontspanningslectuur gerekend
worden.
Dit is ook het geval met deze cowboy-
roman, die een liefdesgeschiedenis bevat van
een jongen rancher en twee vrouwen, terwiil
er verder natuurlijk mee te leven valt met de
gevaarvolle gevechten tusschen boeven, vee-
dieven en cowboy's.
HEILOO. Maart.
Geboren: Wynanda Johanna, dochter
van Engelbertus van Veen en van Alida Hoo-
geland. Paulus Jacobus zoon van Jacobus
Anthonius Pater en van Trijntje Kerssens.
Henri Wilhelmus zoon van Cornelis de Rui-
ter en van Jacoba Otten. Jacobs Cornelia
dochter van Pieter Klopper en van Cornelia
.Vennik. Adrianus Joseph zoon van Cornells
A. Rotteveel en van Francina C. Kiebert.
Gerardus Adrianus zoon van Johannes
Groot en van Anna M. Schoenmakers. Chris-
tiaan zoon van Cornel is Molenaar en van
Maria Vrugt. Anna Maria dochter van Cor-
nelis Telleman en van Geertruida van Saaze.
Annie dochter van Barend Harreveld en van
Elisabeth Altman.
Overleden: Anna Theresia Hoetjes
oud drie weken, dochter van G. Hoetjes en
van A. J. Ursem. Klaas Kamman oud 94
jaar. Bertus Blom oud 76 jaar. Trijntje Ja
coba Bankert oud 22 jaar, dochter van J.
Bankert en van C. Mantel. Dirk van der
Burg oud 84 jaar. Wynanda Johanna van
Veen, oud 2 weken. Henri Wilhelmus de Rui-
ter oud 5 dagen. Hendrik de Wit oud 26 jaar.
Jannetje Glas oud 66 jaar.
Ondertrouwd: Gerardus Tervoort,
oud 29 jaar en Maria Geertruida Sengers,
oud 26 jaar. Petrus Mulder, oud 24 jaar en
Maria Brakenhoff oud 21 jaar.
Getrouwd: Gijsbert Maria de Swart
en Margaretha Brouwer.
SINT PANCRAS (Maart).
Overleden: Willem Kieft, 77 jaren,
echtgenoot van Marijtje Pot.
WINKEL (Maart.)
Geboren: Antje, dochter van Pieter
Nieman en van Volkertje Baas. Maurits Ger-
rit Jan, zoon van Catharina Nelly Butter.
Overleden: Cornelis van der Welle,
oud 84 jaar, weduwnaar van Neeltje Geel.
HARENKARSPEL (Maart).
Geboren: Petrus Jozef, z. v. Simon
Hoedjes en Agatha Beemsterboer. Maria
Catharina, d. v. Adrianus Kritijer en Guurtje
Maria Boon. Johannes, z. v. Johannes
Meester en Dina Raven. Arie, z. v. Jan de
Vet en Grietje Kiesling.
Ondertrouwd: Hendrik Leijen en
Elizabeth Schoon.-— Gerrit Slikker en An-
nigje Lena Vos. Adrianus Tijm en Cor
nelia Maria Kroner.
Overleden: Trijntje Swager, oud 10
weken. Antje Raap, oud 57 jaar, onge-
huiwd. Geertje Winder, oud 88 jaar, wedu-
we van Tijmen Kok. eerder van Adrianus
Mul.
SCHOORL (Maart).
Geboren: Gertrudes Cornelia, d. van
Johannes Winder en van Eduarda Elisfbeth
Wittebrood. Jean Jacques, z. van Jean
Jacques Rijnders en van Anna Elisabeth
Jonker Nicolaas Jozef, z. van Nicolaas
Kaag en van Alida Maria Groot. Cornelia
Johanna, d. van Johannes Gerrit Cornelis
van Heelsbergen en van Adriana Paulina
Heijkoop.
Overleden Cornelia de Jong, 48 j„
echtgencote van Arie Hoogvorst. Trijntje
Scheltus, 74 j., echtgenoote van Jacob Schrie-
ken. Hendrik Paulus van Lienen, 58 j.echt
genoot van Trijntje Bas Jan Govers, 83 j..
weduwnaar van Ariaantje Houdewing, eerder
van Antje Bregman en Adriaantje Gootjes.
Heertje Schoorl, 84 jaar, weduwnaar van
Trijntje Struif..
New-York.
Hoeveel Hollanders in Amerika woonach-
tig zijn, die het op allerlei gebied ver ge-
bracht hebben en van wie men in het vader-
land nooit met een enkel woord hoort, is
moeilijk te raden. Het land is zoo uitgebreid
en al mogen de honderd en twintig millicen
bewoners door de moderne communicatie-
middelen meer van elkaars doen en laten op
de hoogte zijn dan een kwarteeuw geleden,
toch gebeurt er genoeg, wat dikwijls meer
de moeite van het vermelden waard is dan
de weerzinwekkende nieuwtjes over moord,
roof en ongelukken. Soms worden zij met
name in druk vermeld en dan is het opspo-
ren niet zoo heel lastig, een enkele maa: helpt
het pure toeval. Zoo kreeg ik voor eenige
weken enkele korte regels in de kranten on-
•der oogen van dr. Willem van de Wall en
direct trachtte ik in verbinding met hem te
komen, hetgeen me na drie weken gelukte
Dr. van de Wall komt namelijk eens in de
twee weken op dezelfde plek, den overigen
tijd zit hij tusschen de treinwielen, achter de
tralies van gevangenissen of 'de hooge muren
van krankzinnigengestiqhten. Na herhaalde
vergeefsche pogingen van twee kanten ge
lukte het ons een paar dagen geleden tot een
persocnlijke ontmoeting te geraken waar-
door ik in de gelegenheid kwam een en un
der omtrent zijn persoon en werkzaamheden
te vernemen.
Dr. van de Wall, oud-leerling van de H B
S. en het Conservatorium in Den Haag, trok
al op jeugdigen leeftijd de wereld in als mu-
sicus. In het grootste deel van Europa, o.a.
in Rusland, was hij werkzaam als harpist en
als zoodanig was hij zes achtereenvolgende
jaren verbonden aan de groote Metropolitan
Opera in New-York. Maar zijn idealen gingen
verder dan een goed orkestlid te zijn tot in
hoogen ouderdom. Hij had in Liverpool mee-
gemaakt hoe een alledaagsch publiek onder
den invloed was gekomer van een matig zan-
geresje, dat echter in het niet aan te leeren
bezit was van te kunnen meeslepen met het
allereenvoudigste. De vraag, die bij hem ge-
rezen was, luidde: kan muziek, mits met zorg
gekozen en oordeelkundig aangewend, een
meeslependen invloed ten goede hebben op
onze ongelukkige medeleden der maatschap-
pij, zegge de verbitterdt gestraften en de
zielszieken? En niet in den vorm van hen al-
leen te laten luisteren naar de voordrachten
van gewillige buitenstaanders als een soort
weldadigheid, maar hen zelf te laten zingen
en spelen? Nu is Amerika voor dergelijke
proefnemingen altijd een zeer geschikt land;
gemakkelijk gaat het niet, maar op den duur
vindt men we! personen en instellingen met
genoeg financieelen achtergrond, die er zich
voor interesseeren en gelegenheid tot het
doen van proefnemingen zijn er te over. Er
vormde zich een comite, dat ongeveer zei:
hier is het benoodigde geld, ga je gang eens
voor een half jaar en laat ons de resultaten
zien. Dr. van de Wall toog aan het werk met
bet gevolg, dat de Rusell Sage 1 undation,
die zulk maatschappelijk werk altijd de eerste
jaren steunt en zich dan terugtrekt, wanneer
het op eigen beenen staat, hem nog steeds
aan zich verbonden heeft. En dit alhoewel dr.
van de Wall sinds eenige jaren ambtenaar is
aan het Department of Health van den Staat
Pennsylvania en zijn sueeesvol werk den
heelen dag in beslag neemt. Maar het is iets
nieuws en bevat nog zooveel voor de ioe-
koriist in zich, dat de Foundation hei tijdstip
nog niet gekomen acht werkloos toe te zien.
Hoe hij in het klein begonnen is en nu het
muzikale bestuur op zich heeft van gevange
nissen, tuchtinrichtingen en krankzinnigen-
gestichten met duizenden bewoners is feitelijk
niet met een paar woorden te vertellen; een
boek, en een machtig interessant ook, zou het
beter doen. Toen het comite hem aan het
werk zette, stonden al zijn plannen wel mooi
uitgewerkt op het papier, maar hij had deze
nog nimmer aan de praktij'k getoetst. Zouden
idioten wat menschelijker worden, zouden
woestelingen kalmeeren en misdadigers te
hanteeren zijn? Het begin viel niet mee. de
wederzijdsche kennismaking leverde allerlei
onverwachts op, maar de bestudeering van
die problemen was bij van de Wall in gorte
handen en geleidelijk ging het juist in de
richting, die hij zich wenschte. Niet alleen
vond hij misdadigers en abnormalen tegen-
over zich en zijn illusie, ook doktoren en
ouderwetsche voorstanciers van het straf- en
opbergsysteem werkten hem wel niet tegen,
maar lieten hem alleen begaan. Tact, liefde
voor de kunst en een juist psychologisch in-
zicht hebben hem er doorheen geholpen
Bij zijn eerste optreden in een vrouwen-
gevangenis, vol van de kwaadaardigste ele-
menten, kwam een golf furies de zaal binnen-
stroomen, brullend, opstandig, met het plan
den boel op stelten te zetten onder aanvoe-
ring van een paar voorgangsters Liet hij
hen als eerste nummer een wiegeliedje zin
gen? Integendeel, hij liet hen net volks'ied
uitjoelen zoo hard ze konden en daalde ge
leidelijk af, totdat aan het slot van den mid-
dag inderdaad een slaaplied gezongen werd,
zooals het behoorde. En onder aanvoering
van de belhamels, die het hardst getemd bl«-
ken! Aan den anderen kant heeft hij de on-
dervinding gehad van in den beginne op on-
verschilligheid te stuiten vooral bij d»
geesteskranken en die langzamerhand te
zien overgaan in opgewekte cn algemeene
deelname. Het idee, dat van de Wall door
middel van muziek misdadigers tot engelen
zou maken ep krankzinnigen zou genezen is
even oniuist als overdreven. Maar dat hij in
honderden gevallen verbetering heeft ge-
bracht, is een feit. Daar is de man, die in een
dwangbuis met handvatsels rondliep om hem
te kunnen beetpakken en die nu zonder is,
maar alle betrekkingen van tooneelknecht,
voorzanger, eerste tenor en wat dies meer
zij, rustig en naar behooren vervult. Het
meisje, dat als een steenen beeld op haar brits
lag en nu meezingt; de vrouw, die aan ver-
volgingswaanzin leed en de passen uit haar
jeugd als balletdanseres nog niet vergeten
zijnde, les geeft in rhythmische gymnastiek
aar. mede-patienten en die zich niet tneer ach-
tervolgd waant. Daar zijn de zangkoren en
harmonie-orkesten in verbeteringshuizen
voor de jeugd, waar bij het opstaan lichaams-
oefeningen gedaan worden op de maat van
eigen muziek en evenzoo naar den maaltijd
wordt gemarcheerd. Eens of meer keeren per
jaar worden er uitvoeringen gegeven voor
het bestuur en naastbestaanden waarvoor
het heeie jaar in den vrijen tijd iiverig gestu-
deerd en gerepeteerd en geknutseld wordt.
Ten slotte hetzelfde in de gevangeniswn,
waar toch al een heel andere levensindeeiing
heerscht dan bij ons. b.v. het gezamenlijke
eten, soms 1500 tegelijk \/erken in de bui-
tenlucht, bioscoopbezoek enz.
Muziek is een wereldiaal; waar het ge-
sproken of geschreven woord niet vermag
door te dringen, bereikt de klank van stem
of instrument iets Maar meer nog dan het
aanhooren bevredigt het zelf ten gehoore
brengen. heeft dr. van de Wall terecbt inge-
z;en bij menschen. die van de maaschappij
afgesloten zitten en die, zooals abnormalen,
vaak tot niets anders in staat zijn dan hun
hersenen af te tobben met waanvoorstellingen.
Deze taak is van zulk een kolossale omvatte-
lijkheid dat men niet anders dan de grootste
bewondering voor onzen landgenoot hebben
kan. De samenstelling van een koor of orkest
in onze eigen wereld en dan de instanihou-
ding met steeds beter resultaten is al een
arbeid; hoeveel te meer onder menschen, af-
gesloten van het normale leven. voorzien van
boosaardige instincten of ziekelijke afwijkin-
gen. Het gelukte dr. van de Wall bo/en ver-
wachting en zijn bezigheden breiden zich
met den dag uit. Want de medische en iuri-
dische wereld, die hem eerst met een schou-
derophalen hadden ontvangen, zijn nu enthou-
siaste medewerkers geworden. Eenige jaren
ge'eden werd hij uitg.: noodiged zijn inzichten
te verdedigen tegenover bekende psychiaters
in het Medical Centre een onderdeel ran de
groote Colombia Universiteit. Hoewel van
de Wall doctor in de philosophic en niet in
de medicijnen is, mocht hij zijn toehoorciers
absoluut van zijn stellingen overtuigen en
ontving als gevolg hun volkomen medewer-
king.
Toen het succes van zijn eerste proeven
hier in huizen van bewaring en tuchtscholen
van New-York bekend werd, kwamen de aan-
vragen van buiten de stad elkaar snel opvol-
gen en officieel werd zijn arbeid erkend door
den Staat Pennsylvania, die hem benoemde tot
reizend vertegenwoordiger van het Ministerie
van Gezondheid met de taak in de staats-
inrichtingen te beginnen. Geen gering werk-
je, wanneer men bedenkt, dat er in tin vrou-
wengevangenis in Allentown vierduizend ge
straften zitten. Ook hier dient men weder te
bedenken, dat de Amerikaansche strafmaat
veel grooter is dan bjj ons; vijftien of twintig
jaar voor inbraak, gepleegd door een oude
bekende van de justitie, die een vuurwapen
bij zich had bovendien, is geen buitenge-
wone straf. Opzendingen voor dertig, veer-
tig jaar en levenslang komen dagelijks voor
en hoe hopeloos verbitterd moeten deze zon-
daars zijn. Tusschen her. en de geestelijk ge-
storvenen werkt dr. van de Wall den heelen
dag, niet in den vorm van sentimentaliteit en
dilettantisme, die zich zoo vaak voordoet bij
het afleiding bezorgen aan ziekenhuizen of
gevangenissen, maar hij zet hen zelf aan den
gang. In de plaats van het eeuwige onder
gaan en ontvangen stelt hij eigen prestatie,
die ten slotte het doelmatigste en dankbaarst
is. Zijn ideaal is het voorbeeld van Pennsyl
vania door de overige Staten te zien overge-
nomen, dat muzikale therapie in staatsinstel-
lingen een regeeringszaak wordt, waardoor
de particuliere inrichtingen vanzelf dit goede
voorbeeld zullen volgen Man kan hem slechfs
van harte stieees wenschen in 2§n nobele
levenstenk. --
