organisatie van het nieuwe ziekenhuis, dat voor den gang van
zaken in de toekoms-t van beslissende beteekenis zou kunnen
blijken te zijn.
Het is Uwe Vergadering bekend, dat de z.g. ziekenhuiscommis-
sie in haar eerste rapport (bijl. nr. 18 van 1925) uitging van het
standpunt, dat de leiding zou worden toevertrouwd aan een ge
neesheer-directeur (biz. 12). De commissie wijst er op, dat aan
het hoofd van de meeste moderne ziekenhuizen tegenwoordig
een geneesheer-directeur staat, onder wien een adjunct-direc-
trice werkzaam is.
Dit punt is destijds eenstemmig aanvaard door de ziekenhuis-
rommissie en ook Uwe Vergadering vereenigde zich daarmede
bij haar besluit. van 26 Februari 1925. Onder den drang van de
noodzakelijkheid, op de exploitatie te bezuinigen, aangezien gecn
uitzicht werd gegeven op provinciaal subsidie, heeft de zieken-
huiscommissie in haar rapport van 4 Februari 1927 (bijl. nr. 14)
voorgesteld het ziekenhuis te laten onder leiding van een
directrice.
De Commissie licht dit als volgt toe (biz. 14):
"Wij wenschen de organisatie van de directie, gehoord het
„gevoelen der directrice van het Stadsziekenhuis, op den
„bestaanden voet te handhaven".
Zoowel ons College als Uwe Vergadering heeft zich destijds
met dit standpunt vereenigd.
Het in de laatste maanden met Regenten en de artsen gehou-
den overleg bracht naar voren eenerzijds, dat de medici, specia-
listen zoowel als huisartsen, eenstemmig zijn in hun oordeel,
dat de leiding van het ziekenhuis aan een medicus moet worden
toevertrouwd, anderzijds, dat tusschen Regenten onderling over
deze aangelegenheid verschil van meening bestaat, aangezien
een der Regenten in tegenstelling tot zijn collega's de leiding
aan een geneesheer-directeur zou wenschen op te dragen. De
grootst mogelijke meerderheid van Regenten verlangt derhalve
handhaving van den bestaanden toestand.
Ook in ons College zijn de meeningen over deze vraag verdeeld.
De minderheid, bestaande uit twee Wethouders, blijft zich
plaatsen op het door Uwe Vergadering eenstemmig aanvaarde
standpunt, vastgelegd bij Raadsbesluit van 3 Maart 1927. Zij wijst
er op, dat tal van R. K. Ziekenhuizen en Diaconessen-gestichten
geen geneesheer-directeur hebben. Bovendien beroept zij zich
op het oordeel van der. Directeur van het Academisch Zieken
huis te Leiden, die op de gronden, aangevoerd in zijn ter inzage
iiggenden brief, tot de conclusie komt, dat het volkomen verant-
woord is, aan de tegenwoordige directrice de leding van het
nieuwe ziekenhuis toe te vertrouwen. De minderheid geeft toe,
dat het in haar systeem noodig zal zijn, op de opname en het
ontslag van patienten controle te doen uitoefenen door een medi
cus, wien daarvoor een bezoldigmg zal moeten worden toege-
kend. Hetzelfde geldt voor het geven van cursussen aan ver-
pleegsters. Naar haar oordeel echter zal een oplossing op dat
punt mogelijk zijn, die geen belangrijke financieele offers zal
vragen. Het zou n.l. haar bedoeling zijn, die functies op te dragen
aan den schoolarts, wiens taak wellicht aanmerkelijk zal wor
den verminderd wanneer de R. K. schoolbesturen, gelijk in het
voornemen ligt, niet meer van (let gemeentelijk geneeskundig
schooltoezicht gebruik maken en een eigen schoolarts aanstel-
len. Al zal daarvan wellicht het gevolg zijn, dat de gemeente het
thans voor het geneeskundig schooltoezicht beschikbare bedrag
voor een deel zal uitkeeren aan de schoolbesturen, die ten aan-
zien van hun scholen de taak der gemeente zullen overnemen,
de gemeente zou den schoolarts misschien bereid vinden, zich
tegen behoud zijner tegenwoordige wedde met de bovenvermel-
de ziekenhuisfuncties te belasten.
Voorts voert de minderheid aan, dat de tegenwoordige direc
trice, over wier arbeid ieder vol lof is, de voorbereidende werk-
zaamheden voor de installatie van het nieuwe ziekenhuis geheel
heeft geleid en dat de omstandigheden het i» ieder geval nood-
zakelijk maken, dat de directrice althans voorloopig met de lei
ding wordt belast. De minderheid zou bereid zijn, dezen toestand
bp wijze van proef een jaar te handhaven om dan aan de hand
van de ervaring te kunnen beoordeelen, of bestendiging aanbe-
veling verdient.
Ten slotte wijst de minderheid op de financieele consequenties
van de aanstelling van een geneesheer-directeur. Diens wedde
zal de exploitatie, die toch reeds gespannen is, aanzienlijk bezwa-
ren, althans tot belangrijk hooger uitgaven leiden dan voor de
medische voorziening, welke zij beoogt, noodig zal zijn
De meerderheid herinnert er aan, dat de Raad in 1927 niet op
principieele gronden gekozen heeft voor behoud van het tegen
woordige stelsel; het principe was in 1925 vastgelegd Uitslui-
tend bezuigingsoverwegingen deden in 1927 er de voorkeur aan
geven, in te trekken wat in 1925 ten opzichte van de leiding van
het nieuwe ziekenhuis was bepaald.
De meerderheid wil nog verder teruggaan.
loen in 1922 een vacature van directrice ontstond, hebben
Burgemeester en Wethouders met Regenten overleg gepleegd
over de vraag of thans wellicht het tijdstip was aangebroken
om de leiding aan een medicus op te dragen. Over deze vraag
werd advies uitgebracht door den toenmaligen geneeskundigen
Inspecteur van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, Dr.
H. Aldershoff, te Utrecht, die blijkens zijn ter inzage Iiggenden
bnef van 23 Februari 1922 als zijn oordeel uitsprak, dat de lei-
cung bij voorkeur moest worden toevertrouwd aan een Genees
heer-Directeur, al moet wo; den toegegeven, dat desnoods met
„een directrice kan worden volstaan zoolang althans het stads
ziekenhuis zich niet zal ontwikkelen tot een ziekenhuis van
en omvang en die moderne inrichting als waarop naar mijne
„meemng een gemeente als Alkmaar, zoowel op practische als
„ideeele gronden. recht heeft'.
Het slot van dezen brie/ luidt als volgt:
,,Mocht dus worden besloten voorloopig de inrichting van het
..Stadsziekenhuis te laten zooals zij is, en het betere voornemen
„om een Geneesheer-Directeur te benoemen om beweegredenen
„van practischen en plaatselijken aard moeten wijken voor het
„goede voornemen wederom een directrice aan te stellen, dan
„meen lk U in ernstige overweging te moeten geven in de in-
..structie van de te benoemen directrice bepalingen op te nemen
hare vervanging door een Geneesheer-Directeur, die naar
e overtuiging wel niet al te lang op zich zal laten wachten,
„gemakkelijk maken".
alsHvolg?weer:an Reg<mten dd' 28 April 1922 hun zienswijze
„Waar er weinig uitzicht bestaat, dat het tegenwoordige zie-
„kenhuis door een groote moderne inrichting zal worden ver-
„vangen, achten wij het niet wenschelijk, thans een Geneesheer-
„Directeur aan te stellen.
,,Overigens achten ook wij het gewenscht in de akte van aan
stelling der te benoemen directrice bepalingen op te nemen, die
«hare vervanging door een Geneesheer-Directeur ten alien tiide
„mogeiijk maken". J
Overeenkomstig deze adviezen is destijds in de oproeping van
solhcitanten het voorbehoud gemaakt, dat bij eventueele latere
aanstelling van een Geneesheer-Directeur de instructie voor de
Girectnce gewijzigd wordt. Ook de akte van aanstelling bevat
dit voorbenoud. In den brief van het toenmalig college van Bur
gemeester en Wethouders aan Regenten dd. 15 Mei 1922 werd
een nadere preciseering geven in zooverre, dat het Gemeentebe-
stuur verklaarde, zich er mede te kunnen vereenigen dat de
directrice over het stadsziekenhuis voorloopig, zoolang de plan-
nen voor den bouw van een nieuw modern ziekenhuis nog niet
tot uitvoenng zouden komen, zou blijven berusten bij een direc-
tnce-verpleegster.
De meerderheid van ons College acht het van belang. deze bij-
zouderheden naar voren te brengen, omdat ook daaruit blijkt,
hoe reeds in den tijd waarin de planner) voor den bouw van een
nieuw ziekenhuis feitelijk nog geen vasten vorm hadden aange-
nomen, de bij de voorbereiding daarvan betrokken organen met
de mogelijkheid van aanstelling van een Geneesheer.Directeur
rekening nielden, in die mate zelfs, dat men het noodig vond de
toen benoemile directrice uitdrukkelijk met die mogelijkheid in
kennis te stellen.
Ook de meerderheid hecht er aan, den nadruk er op te leggen,
dat de directrice hare moeilijke taak in het tegenwoordige
stadsziekenhuis op Iofwaardige wijze verricht. Wanneer de
meerderheid derhalve meent, thans te moeten vasthouden aan
het reeds in 1922 geopperde en door den Inspecteur met kracht
bepleite denkbeeld om de leiding van het nieuwe ziekenhuis
aan een Geneesheer-Directeur op te dragen, dan is dat niet om
dat de tegenwoordige directrice in de vervulling van haar taak
zou zijn tekort geschoten. De directrice zal ook zelf die gedachte
met kunnen hebben, aangezien zij door aanneming der benoe-
ming berust heeft in het daa-bij geopende vooruitzicht van ver-
andering harer positie, wanneer de gemeente bij den bouw van
een nieuw ziekenhuis tot aanstelling van eeh Geneesheer-
Directeur zou overgaan.
De meerderheid van ons College meent dus deze aangelegen
heid niet alleen te moeten, maar ook redelijkerwijs te kunnen
beschouwen zonder inachtneming van de gevolgen, welke een
oplossing in den door de meerderheid bedoelden zin voor de
tegenwoordige directrice zal hebben.
De aangelegenheid is daarvoor trouwens van te groot ge-
wicht. De meerderheid acht het beroep van de minderheid op
het voorbeeld van particuliere ziekenhuizen niet klemmend.
Het beheeren van openbare ziekenhuizen stelt andere eischen
dan het particuliere ziekenhuisbeheer. De verhoudingen, zoowel
tusschen personeel en leiding als tusschen medici en leiding
moeten bij gemeentelijke ziekenhuizen steeds den toets der open-
bare kritiek doorstaan. Dit brengt in het beheer dier ziekenhui
zen een eigenaardig element, dat men niet mag veronachtzamon
wanneer men openbare en particuliere verplegingsinrichtingen
wil vergelijken. Het algemeen belang, dat bij een Juist beheer
van een omvangrijk, met moderne hulpmiddelen toegerust,
stadsziekenhuis in zoo hooge mate is betrokken, vordert, dat
van de leiding ook in wetenschappelijk opzicht gezag uitga en
dat de veelvuldige aanraking met allerlei medici kan geschie-
den zoo mogelijk op den grondslag van wetenschappelijke ge-
lijkwaardigheid. De medicus moet in het ziekenhuis met een
medisch hoofdambtenaar overleg kunnen plegen. Het geheele
bedrijf moet in dienst staan van de medische wetenschap. Wil
de gemeente zich den waarnorg verschaffen, dat dit inderdaad
gcschicdt, dan zal zij de leiding moeten toevertrouwen aan een
wetenschappelijk gevormd directeur. Alleen dan zal de gemeen
te, naar de meening van de meerderheid van ons college, geacht
kunnen worden te hebben gedaan wat redelijkerwijs van haar
mag worden verlangd nu zij deze belangrijke verplegingsinrich-
g zaI Saan exploiteeren. Dit alles klemt naar haar meening te
meer, nu voortaan geen ander medicus ambtelijk aan het zie
kenhuis zal zijn verbonden en alle artsen vrijen toegang zullen
hebben tot het ziekenhuis ter verpleging van hun patienten. Zoo
er door invoering van dat door de bevolking vrijwel algemeen
verlangde systeem moeilijkheden mochten rijzen, dan zal naar
het oordeel van de meerderheid van ons College alleen van een
Geneesheer-Directeur het gezag kunnen uitgaan dat noodig is
°Tte voorJ<°inen dat er ongewenschte verhoudingen ontstaan of
medisch met te verdedigen toestanden in het leven worden ge-
roepen. 8
Wel erkent ook de meerderheid het kostenbezwaar. Dit heeft
het haar juist moeilijk gemaakt, af te wijken van het standpunt
der minderheid. Maar de overtuiging, dat dit dan ook het eenige
argument voor de minderheidsmeening is dat niet voor betwis-
g vatt,aar is, heeft de meerderheid aanleiding gegeven, dit
argument niet te zvvaar te laten wegen, omdat het daarmede te
lereiken resultaat bezwaren oproept van zoodanigen aard, dat
de meerderheid de verantwoordelijkheid voor een voorstel in
dien zin met wenscht te aanvaarden. Natuurlijk zal een behoor-
lijke bezoldigmg moeten worden beschikbaar gesteld. De meer
derheid van ons college heeft intusschen de verwachting, dat
medici, die voor deze functie de geschiktheid bezitten, zich
zullen aanmelden tegen een salaris dat de grenzen van hetgeen
de gemeente voor deze functie zou kunnen beschikbaar stellen
mw°tI,erSC^rv!Jdt'I^en m°et V6rder in aanmerking nemen, dat de
directeur zich zal kunnen belasten met het geven van cursussen
aan verpleegsters. En, gelijk voor de hand ligt, zou dan tevens
een regeling mogelijk zijn voor het verleenen van eerste hulp bij
ongelukken, terwijl ten slotte overbodig zal worden een regeling
welke anders zou moeten worden getroffen voor de contrdle
op de opname en het ontslag van patienten in het stadszieken-
St Elisabets ^ie'kenliuL.611 Stad^nten in bet
meerderheid deelt de verwachting der minderheid ten op-
"de M g der voor geneeskundig schooltoezicht
beschikbare gelden over de scholen die onder toezicht staan van
ondpfr nKSC^°0lartS eD de R" K scholen, zoodra deze
van L eiga" SC.hoalfrts worden gesteld. Zij voorziet evenwel
van de door de minderheid aangegeven oplossing ten aanzien
naonpi?ewh°HeVen vermelde medische functies in het ziekenhuis
moeilijkheden van orgamsatorischen aard, welke zich steeds
voordoen zoolang niet de voile medische verantwoorde
lijkheid voor den gang van zaken aan het ziekenhuis aan een
geneeskundigen leider dier inrichting is opgedragen
;?e meerderheid van ons college geeft U derhalve in overwe-
GenVshee) Dife« °ur zlekenhuls "P te een
Wanneer blijkt, dat Uwe Vergadering haar standpunt deelt
hanHnhZ°H sp.0edlg mogelijk nadere voorstellen, daarmede ver-
band houdende, worden gedaan waaromtrent te voren met Re-
2® overleg zal moeten worden gepleegd. Intusschen zal de
leiding voorloopig bij de directrice moeten blijven.
Ad. 5. Ten slotte blijft de vraag, of het bij deze regeling nog
huis 1S' rekenen op een mwonend assistent in het zieken-
aaniJhPtaS °rrWeging achten w« het vooralsnog niet noodig,
aan het ziekenhuis een inwonend assistent te verbinden Is Uwe
Vergadering met de meerderheid van ons College van oordeel
dat de medische leiding aan een geneesheer-directeur moet wor-
den toevertrouwd, dan vervalt naar ons voorkomt de aanleiding
tot aanstelling van een assistent. Doch ook wanneer aan het
systeem der minderheid de voorkeur wordt gegeven zal een
dergelijke aanstelling naar onze meening niet noodig blijken.
B. VERPLEGINGSDIENST.
Gelijk wij reeds opmerkten, maakt de uitbreiding van het zie-
FebmarrSrt°fthUWH|Vergadering machtiging verleende op 16
h "ltbreidin& van verplegend personeel noodig. Het
S2chennk°anlgnnlaantal verpl,eegsters wordt geraamd op 10. In-
tusschen kan ook om een andere reden niet meer worden vol
staan met het oorspronkelijk geraamde aantal. Het op 1 Januari
wTr* ,g getreden werktijdenbesluit voor de verpleegsters
maakt het n.l. onvermijdelijk, dat in het nieuwe ziekenhuis een
15-tal verpleegsters meer worden aangesteld dan aanvankelijk
het voornemen was. In totaal is er dus te rekenen op een toene
ming van het aantal verpleegsters met 25.
C. HUISHOUDELIJKE, ADMINISTRATIEVE EN
ALGEMEENE DIENST.
Hi5e!rbij Z0ader in de eerste pIaats willen opmerken, dat de
dnectie m de toekomst veel zal moeten overlaten aan de ad-
ministratieve hulp, die aan haar zaf worden toegevoegd. Men
kan niet hoog genoeg aanslaan de waarde van een juiste, over-
zichtelijke administratie van de ziekenhuis-exploitatie Dit is
een voorwaarde voor een economisch beheer, omdat men alleen
langs dezen weg inzicht verkrijgt in de onderdeelen van het be
drijf Met een eenvoudige kasboekhouding zal men niet kunnen
volstaan. En bovendien moet degene die met de administratie
belast is, beschikken over commercieele eigenschappen, zoodat
hem met vertrouwen allerlei bemoeiingen met de aanschaffing
van verschillende benoodigdheden kunnen worden overgelaten.
Ook met correspondence zal hij moeten worden belast.
>ver de jaarwedde en den titel van dezen ambtenaar zal Uwe
Vergadering een beslissing kunnen nemen, nadat advies is inge-
wonnen van Regenten en de commissie voor georganiseerd
overleg.
Naar ons voorkomt zal de gemeentelijke financieele contr61e
strekken an °Vei" dG ziekenhuis"exPloitatie moeten uit-
van het ziekenhuisrapport van 4 Februari 1927
(bijl. nr. 14) achten wij^ook noodig voor de bediening van de ma
chines en de electrische installatie. Met een stoker, waarop bij
dat rapport is gerekend, kan niet worden volstaan.
Het ziekenhuis zal, ook in verband met de waschinrichting,
moeten kunnen beschikken over een machinist, die theoretisch
en practisch geheel op de hoogte is. Bovendien eischt de inge-
wikkelde electrische installatie en het veelsoortige gebruik, dat
ij er&chillen.de toestellen van electriciteit wordt gemaakt, dat
ook een electncien aan het ziekenhuis wordt aangesteld.
Ook omtrent de regeling van de positie dezer personen zal ad
vies moeten worden ingewonnen van de betrokken commissie
hPhhge°Dgani?erd overleg' Vooruitloopende op Uwe beslissing
hebben Regenten op ons verzoek, omdat langer uitstel niet mo
gelijk was, een tijdehjke regeling getroffen, die Uwe Vergade-
nng natuurlijk in geen enkel opzicht bindt. Hetzelfde geldt ten
opzichte van den knecht.
V. Tarieven.
legd t CwReglement kunnen thans de tarieven worden vastg»-
le klasse f 10.— per bed per sag
de Raad van Arbeid enz. 3.50
barakken 4._
overige bedden a
Voor hoogtezon en operatiekamer zullen Regenten naar bevinc
mi ridden" m°eten handeIen> evenals voor verband- en genees-
VVij zouden verder een bedrag willen vaststellen voor de ver-
zorging van kinderen, die in het ziekenhuis worden geboren en
it )edrag willen bepalen op V« van het voor de verpleginer van
de moeder verschuldigde bedrag.
Het is Uwe Vergadering bekend, dat voor de beoordeeling van
deze tarieven van belang is hetgeen is opgemerkt in het zieken-
huisrapport 1925 op biz. 13:
„Bij de bepaling der verpleeggelden is naar aansluiting bij da
tarieven van het St. Elisabethgesticht alhier gestreefd. Op voort-
durend behoud van een goed verband tusschen de in beide in-
uchtingen te vragen tarieven zal moeten worden gelet."
De bovenvermelde tarieven komen overeen met die, ontworpen
door de ziekenhuis-commissie, met uitzondering evenwel van
het tarief voor de barakken. Aangezien het St. Elisabethszieken-
huis dat tarief heeft bepaald op 4.- per dag, zouden wij aan
dat bedrag de voorkeur geven. Wij zouden dit evenwel als mi
nimum beschouwd willen zien. Regenten moeten o i de be-
voegdheid hebben, boven dit zeker de kosten van de barakver-
pleging niet dekkende tarief uit te gaan wanneer de financieele
omstandigheden van den patient dit mogelijk maken. Het maxi
mum zouden wij willen bepaald zien op 10.— per bed per dag.
Een eenigszins netelige vraag is nog: hoe moeten de tarieven
worden bepaald voor de gemeenten die geen subsidie hebben
toegezegd? Tegenover de gemeenten, die wel subsidie verleen-
den, zouden wij het niet juist achten geen verschil te maken
Maar bovendien is er geen reden een (door subsidie van Alk
maar en andere gemeenten te dekken) tekort op de ziekenhuis-
exploitatie mede te laten bestaan uit wat moet worden toege-
legd op verpleging van patienten afkomstig uit niet-subsidi-
eeienden gemeente. Zij zullen dus in elk geval den kostenden
prijs per bed moeten betalen, d. i. voorloopig pl.m. f 6.
YV ij ontkennen niet, dat de gelijkheid in tarieven tusschen het
Stadsziekenhuis en het St. Elisabethsziekenhuis daardoor zou
worden verbroken ten nadeele van het Stadsziekenhuis, doch
wij meenen dat de gemeente zich daardoor niet moet laten weer-
houden te doen wat een economisch beleid vordert.
Gelijk wij reeds opmerkten, kan van een volledige gelijkstel-
ling van de tarieven voor patienten, afkomstig uit andere ge
meenten, alleen sprake zijn wanneer die gemeenten het haar
destijds gevraagde subsidie ten voile hebben verleend. Aange
zien een Aantal gemeenten slechts ten deele de aanvrage hebben
ingewilligd, verdient het naar ons voorkomt aanbeveling, een
verschil in te voeren in de tarieven voor de subsidieerende ge
meenten.
Wij zouden de indeeling der gemeenten naar gelang der toe-
gezegde subsidies willen overlaten aan Regenten, die, wanneer
gemeenten alsnog tot subsideering mochten overgaan of reed*
toegekende subsidies mochten verhoogen, naar bevind van zaken
kunnen handelen, met dien verstande dat de tarieven, voorzoo-
veel zij minder dan 6.bedragen, zich tusschen f 3.en 6.—
zullen moeten bewegen.
VI. Behandeling R. K. Armenpatienten.
Bij de vaststelling der ziekenhuisplannen is de gemeente er-
van uitgegaan, dat de R.K. on- en minvermogende Alkmaarscbe
ingezetenen in de gelegenheid zullen worden gesteld, zich te
doen opnemen in het St. Elizabethsziekenhuis, tegen een tarief
van ten hoogste 3.per dag.
M ij hebben het bestuur der St. Hippolytusstichting bereid ge-
vonden, op dien grondslag met de gemeente te contracteeren,
met bepaling, dat de dag van opname en ontslag medetellen als
verpleegdagen en dat de levering van verbandmiddelen en ge-
bnuk der operatiezaal afzoriderlijk in rekening kunnen worden
gebracht overeenkomstig de tarieven, welke gelden voor patien
ten die zijn aangesloten bij het Alg. Ziekenfonds der afd. Alk
maar van de Maatschappij tot bevordering der geneeskunde.
r de farakken is het tarief 4.— per dag. Het bestuur is
eveneens bereid te aanvaarden de door de gemeente in te voeren
controle op de opneming en het ontslag van de voor rekening
van het B. A. opgenomen patienten. Voorts zal moeten vaststaan,
dat de stadsartsen te alien tijde toegang verkrijgen tot behande
ling dier patienten.
Het ligt voor de hand, dat de vrije keuze van ziekenhuis niet
a cen geldt voor hen, voor wie de verpleegkosten ten voile
komen voor rekening van het Burgerlijk Armbestuur, doch ook
JprHiL fenin' tdle de kosten ten deele betalen, zoodat het Bur-
geinjk Armbestuur slechts aanvullend behoeft; op te treden.
VII. Regeling eigendom gebonwen en terreinen.
Met de rechtspersoonlijkheid bezittende instelling, welke het
stadsziekenhuis exploiteert, zal een overeenkomst moeten wor
den aangegaan ten opzichte van het eigendomsrecht van het on-
P?fn!!?h)g?ed' Naar °"S voorkomt zal haar in eeuwigdurende
eifpacht, tegen een canon van 1.- per jaar, het complex aan
y>
2e a
b
99 99
