DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
E. G. Schfirmann,
A. DAM Co.
Buitenland
mm
BOct/fl
Middenstanders
DINSDAG 11 JUNI spreekt
in de Dancing v. d. Harmonie.
No. 133
Oif ntuntnef bfsfaat off 3 blades.
Honderd een en dertigste laargang
1939
.f_ hn vooruitbetaling per 3 maandcn f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 et. Mrertentiepr. 25 ct p. regel, grootere letters naar plaaisrnlmte.
ITiOTtio.-meTi j franco fi.V. Boek- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Administr. No. 3. Reflactie No. 33.
VB1JDAK
DE U1TBARST1NG VAN DE VESUVIUS.
De heftigheid neemt af.
Uit Rome meldt men ons d.d. 6 Juni:
In de omgeving van Terzigno heerscht
thans rust. De ter assistentie gezonden troe-
pen kunnen eenigszins van de vermoeienissen
van het reddingswerk uitrusten, aangezien
de lavastroom stdert korten tijd tot stilstand
is gekomen.
In totaal zijn tot nogtoe 75 boerderijen ge-
heel of gedeeltelijk vernield. Ook de post- en
telegraafdienst staat stil. Hoewel de schade
nog niet te overzien is voert het bestuur van
Terzigno met de autoriteiten reeds besprekin-
gen over den wederopbouw der vernielde ge-
bouwen. De Aartsbisschop van Napels, Kar-
dinaal Ascalesi, bezocht gisteren Terzigno
en zegende de bevolking.
Ondanks de vermindering van de heftig
heid der uitbarstingen waarschuwt de direc-
teur van het observatorium, prof. Maladra,
de toeristen om zich niet in de nabijheid van
de Vesuvius te begeven. Ook de troepen heb-
ben het strengste bevel, om de bevolking op
een afstand te houden. De voorzorgsmaatre
gelen, zooals de ontruiming der dorpen, zul
len nog eenigen tijd in werking blijven. Ver
schilende geleerden hebben het plan te ken-
nen gegeven om de Vesuvius te bezoeken.
Prof. Maladra deelt nog mede, dat de
aardschokken gisteren vier uur duurden met
een golvende beweging van ongeveer tien mi-
nuten. Te 4.24 uur werden zij ongeveer vier
minuten lang en gingen vergezeld van krach-
tige ontploffingen, die tot ongeveer drie uur
hedenmorgen duurden, afgewisseld met rust-
poozen. Daarbij vielen een steenregen en het
uitstooten van gloeiende lava waar te nemen.
Thans is op den bodem van den krater geen
gloeiende lava meer te zien. Dr. Signore, een
assistent van het observatorium, heeft he-
den een nauwkeurig onderzoek ingesteld m
de Valle d'lnverno en de geheele omgeving.
Hij constateerde, dat de vloeibare lava begon
Directeur: C. KRAK.
te stollen. Ook de aarbevingen worden min
der-
Terzigno aan den ondergang ontsnapt.
De activiteit van de eruptie is den gehee-
len nacht schoksgewijze voortgegaan, doch
in steeds mindere intensiteit. Naar alle waar-
schijnlijkheid is dus thans het einde van de
uitbarsting nabij. Het officieele bulletin van
prof. Maladra vermeldde, dat behalve twee
of drie schoksgewijze explosies, begeleid door
golvende aardbevingen het uitvloeien van la
va uit den massieven krater practisch geein-
digd was. Verschillende teekenen, die op ver
mindering der eruptie wijzen, zijn waarge-
nomen, ofschoon, zooals prof. Maladra zei,
nauwkeurige voorspellingen niet gemaakt
kunnen worden, aangezien het leven van den
vulkaan zoo geheimzinnig is. Op et laatste
moment is Terzigno dus aan den reeds, voor
zeker gehouden ondergang ontsnapt. Het
thans weer herademde volk uit zijn dank-
baarheid in gebeden, vooral omdat de lava-
stroomen bijna onmiddellijk ophielden te
vloeien, nadat kardinaal Ascalesi, de aarts
bisschop van Napels, met opgeheven crucifix
den lavastroom tegemoet gaande gebeden
heeft voor het behoud van de stad.
De kleine kerk San Antonio werd ook op
wonderbaarlijke wijze gespaard, doordat de
lavastroom juist voor het kerkje zich in twee-
en splitste. Van officieele zijde wordt de op-
pervlakte vruchtbaar land die door de lava
is verwoest geschat op 125 morgen, waarvan
ongeveer 109 morgen beplant waren met
wijngaarden, moestuinen, en boomgaarden
en de rest met bosch begroeid was. Onge
veer 50 huLen zijn verwoest, waardoor 87
huisgezinnen dakloos zijn, terwijl ook de
waterreservoirs van Terzigno vernield zijn
Hoe hoog de schade in totaal is, is nog niet
officieel geschat, doch men meent te weten,
dat deze in ieder geval verscheidene millioe-
nen lire beloopt.
De bevolking ondergaat dit alles met be-
wonderenswaardige stoicijnsche kalmte.
Hoofdredacteur Tj. N. ADEMA.
UWASTRSlfl t
brrm
S.S£BH3T/flV0
YE5UVI US
nti
TBRZ
CASE
PORTKI
,,TDR8£ f\M,.
Bovenstaand kaartje geeft een beeld van de Vesuvius. De pijl geeft aan, in welke
richtino- de lava stroomde Men ziet, dat Terzigno al heel ernstig bedreigd werd.
Ook de andere plaatsjes in de nabijheid van Terzigno werden met den ondergang
^Verder zien we het observatorium. waar prof. Maladra de Vesuvius voortdurend
bestudeert
VOLKENBOND.
DE INTERNATIONALE BANK.
Het „Journal" schrijft hedenmorgen als
zijn meening, dat geen enkele regeering af-
breuk zal doen aan de met zooveel moeite en
met zooveel hoop tot stand gekomen over-
eenstemming tusschen de deskundigen
De regeeringen kunnen zich thans niet
meer aan de eind-condusies der deskundigen
onttrekken en zul'len deze moeten bevestigen
en completeeren.
Bepaalde beslissingen zijn de regeeringen
nog voorbehouden, zooals bijv. het vaststel-
len van den datum van het inwerking treden
van het plan Young. De regeeringen moeten
voorts hun verhouding tot de te stichten in
tern. bank vastleggen. Men doet in verband
hiermede mededeeling van een conference
der betrokken regeeringen, die in de tweede
helft van Juli te Den Haag zal plaats vin-
den.
CHINA.
DE BETREKKINGEN MET RUSLAND
„Buitengewoon ernstig", zegt
Buitenlandsche Zaken.
Het departement van buitenlandsche zaken
deelde aan de persvertegenwoordigers mede.
dat de verhouding tusschen China en Rus-
land buitengewoon ernstig is. Hij gaf te ken-
nen, dat de mogelijkheid bestond, dat de na-
tionale regeering gedwongen zou kunnen
worden tot draconische handelingen over te
gaan. Zij had de normale betrekkingen reeds
afgebroken. De Sovjets onderhouden nog con-
sulaten in het noorden van China en China
had zijn diplomatieken vertegenwoordigers
nog niet uit Moskou teruggeroepen.
DUITS CHL AND.
Dr. STRESEMANN NAAR MADRID.
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken, dr. Stresemar.n, heeft gisteravond met
de Zuid-Express te 20.50 uur Parijs verla-
ten, teneinde zich naar Madrid te begeven.
EEN LOOS GERUCHT.
Altijd de pantserkruiser
In den Rijksdag deed het gerucht do
ronde, dat de Duitsch nationalen van plan
zijn de regeeringscoalitie in moeilijkheden te
I brengen door bij de hehandeling van de be-
j grooting van verdediging te stemmen tegen
het tweede crediet voor den pantserkruiser In
werkelijkheid moeten slechts enkele radicalen
uit de Duitsche nationale groep een dergelijk
middel hebben aanbevolen. De meerderheic
der groep voelt er niets voor om redenen van
zuiver politieken aard te stemmen tegen de
voortzetting van den bouw van het oorlogs
schip, daar de aanhangers der partij een der
gelijke houding niet zouden begrijpen.
DE MOORD OP PROF. ROSEN
Naar de Frankf. Ztg. uit Breslau verneemt,
is een der redenen, die de justitie hebben be-
wogen de weduwe Neumann, die verdacht
wordt van den moord op prof. Rosen, weer
in hechtenis te laten nemen, de ontdekking dat
het testament, waarin de vermoorde een zeer
groot legaat aan de weduwe had besproken,
vervalscht is. Over dit legaat is tusschen de
verdachte en de familie van prof. Rosen inder-
tijd een civiel proces gevoerd, dat ten voor-
deele van de verdachte is geeindigd. Het
legaat is echter nog niet uitgekeerd.
Postgiro 37960
Verdachte, die verloofd is en steeds vlijtig
had gewerkt, totdat zij door ziekte in moei
lijkheden raakte, werd voorwaardelijk veroor-
deeld, waarbij de voorwaarde werd gesteld,
dat zij gedurende de eerstkomende drie jaar
niet trouwt en in dien tijd als huishoudster
gaat werken in een inrichting. Deze betrek-
king mag zij niet verlaten, voordat zij als
„verbeterd" wordt beschouwd. De rechter, die
dit vonnis uitsprak, heeft vroeger reeds een
man voorwaardelijk veroordeeld, onder voor
waarde, dat hij het meisje, dat hij met zout-
zuur had gegooid, zou trouwen.
GEVAARLIJK INDIVIDU
GEARRESTEERD.
De Berlijnsche politie slaagde er Donder-
dagochtend in op Unter den Linden een ge-
vaarlijk individu te arresteeren op het oogen-
blik, waarop deze den looper van een kunsf-
liandel aanviel. De gearresteerde was pas
eenige maanden uit de gevangenis te Tegel
ontslagen, maar had intusschen een reeks
ernstige misdrijven gepleegd.
GROOTE BRAND TE HAMBURG.
Donderdagmiddag is brand uitgebroken in
een groot meubelmagazijn van de Einheits-
preise A. G. Rudolf Karstadt te Hamburg
De magazijnen zijn gelegen in dezelfde wij!:,
die verleden door de vreeselijke fosgeencafa-
strophe werd geteisterd. Het vuur was van
dien aard, dat de geheele omgeving door de
vlammen werd bedreigd. In het magazijn
werden groote voorraden celluloid speelgoed
bewaard, deze werden in een oogenblik een
prooi der vlammen. De brandweer slaagde er
na veel moeite in het vuur te beperken. Het
magazijn was voor twee millioen mark tegen
brand verzekerd, zoodat de Rudolf Karstait
A.G., die net haar algemeene vergadering
geen aanmerkelijk verlies heeft geleden.
tlagelijksch overzicht.
DE PAUS EN MUSSOLINI.
Paus Puis XI beantwoordt Mus
solini's rede. Een scherpe kritiek.
De strijd om de souvereiniteit.
Het kerkelijk huwelijk.
Nog voor de ratificatie van de verdragen
zijn uitgewisseld, heeft paus Pius XI de rede
van Mussclini, die in de Kamer en in de
Senaat gesproken heeft, beantwoord door
middel van een brief van zijn kardinaal-
staatssecretaris Gasparri.
In dien brief geeft de pans uiting aan zijn
leedwezen over de harde kritiek van Mus
solini.
Voorts was het voo<~ hem een bittere te-
leurstelling, over het wezen des Christen
doms en deszelfs goddelijken oorsprong op-
vattingen te moeten hooren verkondigen,
welke kettersch, ja erger dan keltersch zijn
Deze opvattingen zijn in de tweede rede van
Mussolini niet voikomen teruggenomen. De
paus protesteert tegen deze beschouwingen,
welke hij toeschrijft aan den invloed van pro-
testantsche en modernistische uitspraken.
De paus keurt verder in de genoemde rede-
voeringen af, dat gewezen wordt op de ge-
ringe resultaten van den wetenschappelijken
arbeid der Italiaansche geestelijkheid en ver-
klaart,, dat de opsomming en de schildering
de- perioden van den strijd tegen de wereld-
lijke macht der pausen niet bepaald kiesch
was. t
In het bizonder echter noem de paus het
een verkeerde opvatting, dat de staat in Italie
de souvereiniteit over de katholieke kerk zou
Met grooten nadruk betoogt hi], dat alleen
de paus souverein is over de kerk en dat hij
alleen de groote beslissingen heeft te nemen
De paus betreurt ook de herhaalde ver-
klaringen dat de staat van zijn souvereini
teit geen afstand heeft gedaan en dat de staat
zich een controle heeft voorbehouden,als
ware het. dat de kerk er naar streefde, den
staat te benadeelen.
Verder keert de paus zich tegen de uit
latingen over den katholieken eeredienst en
met groote beslistheid verklaart hij zich tegen
de verleende vrijheid van spreken.
Hij neemt vervoigens stelling tegen de
verleende vrijheid van geweten en bepleit de
opvatting, dat in een katholieken staat de
gewetensvrijheid zich moet richten naar de
grondstellingen der katholieke kerk.
Op het recht der kerk bij de opvoeding
wordt speciaal de nadruk gelegd en gezegd,
dat de opvoeding door de kerk niet tot het
godsdienstonderwijs beperkt en niet door
den staat belemmerd mag worden.
De paus geeft dan nog te verstaan, dat in-
dien in een katholieke kerk voordrachten over
Emanuel Kant worden gehouden. dit slechts
geschied om diens dwalingen aan het licht te
-brengen. De staat behoeft de katholieke we-
tenschap niet te vreezen.
De paus protesteert er vervoigens tegen,
dat Mussolini heeft gezegd: Niemand zal de
katholieken dwingen een kerkelijk huwelijk
te sluiten. De paus verklaart hiertegenover,
dat de kerk dezen dwang zal uitoefenen en
hij dreigt met onmiddelllijk ingaande excom
municatie van elken katholiek, die zich al
leen met het burgerlijke huwelijk zou tevre
den stellen.
De jOaus geeft ten slotte uit:ng aan zijn
misnoegen over het feit, dat de geestelijken,
die de kerk verlieten en zich in regeeringsbe-
trekkingen bevinden, niet uit deze betrekkin
gen worden vejwijderd. Met grooten nadruk
verklaart hij, dat het verzoeningsverdrag en
het concordaat een ondeelbaar geheel vor-
men en dat met het eene ook het»andere zou
vallen.
Men ziet dus, dat de strijd tusschen den
paus en Mussolini nog lang niet bijgelegd
is; sterker nog, dat beiden nog even ver van
elkaar staan als vroeger.
Maar de uitwisseling van de ratificaties
van het verdrag zal ondanks alles, wel heden
plaats vindenf
9 JU\I
de Heer
Voorzitter v. d. Kon. Ned. Middenstandsbond»
Vrij entree. Aanvang 8 uur.
EEN HUIS INGESTORT.
Tal van gewonden
Te Stolp in Pommeren is gistermorgen een
herberg, die werd afgebroken met een hevi-
gen knal ingestort.
Eenige arbeiders, die op het dak aan het
breken waren, en eenige vrouwen, die zich in
het huis bevonden, werden onder de puinhoo
pen bedolven. De brandweer heeft drie ernstig
gewonden en verscheidene lichtgekwetsten
geborgen.
Twee der gewonden zijn er zeer ernstig
aan toe; zij hebben n.l. schedelbreuken en in-
wendige kneuzingen opgeloopen.
BROEDERMOORD.
Te Stuttgart is de schildersgezel Ludwig
Schomig wegens broedermoord gevangen ge-
nomen. De misdaad is een half jaar geleden
gepleegd te Ulm waar de twee broers toen
woonden. Het lijk van den verslagene is in
den tuin van de vorige woning gevonden.
De verdachte had na den moord de vrouw
van zijn broer wijsgemaakt dat haar man er
met een rijk meisje naar Amerika vandoor
was en hem had verzocht met zijn vrouw te
Stuttgart te gaan wonen. De vrouw had dat
goedgevonden en er ook in berust dat de
moordenaar den naam van zijn broer aan
nam. De man heeft op dien naam te Stuttgart
werkloosheidsonderstand getrokken en ook
een hechtenisstraf, die zijn broer nog te goed
had, uitgezeten.
VOORW A A RDE LIJ KE
VEROORDEELING MET HUWELIJKS-
VERBOD.
Wegens straatroof is te Berlijn de 22-jarige
verkoopster Gertrud Bembenick tot een voor
waardelijke gevangenisstraf van een jaar ver
oordeeld.
Het meisje had in Maart des nachts tegen
half drie als man verkleed haar vroegere werk-
geefster overvallen, peper is het gezicht ge-
worpen en het handtaschje gestolen. De die -
vegge werd echter direct door voorbijgangers
aangehouden.
GESTOLEN GOED GEDIJT NIET.
Vier jongens hadden uit een garage te
Budweis een motorrijwiel met zijspan gesto
len. Tijdens hun vlucht hebben de jongens bij
den Doubrawitzerberg een ernstig ongeluk
gekregen.
Alle vier werden zwaar gewond en zijn
naar het ziekenhuis te Budweis vervoerd,
waar een van hen intusschen reeds aan zijn
verwondingen is overleden.
ENGELAND.
DE NALATENSCHAP
VAN EEN KRANTENKONING
Een merkwaardige dotatie.
Sir Hildebrand Harrisworth, de vroegere
eigenaar van het blad „The Globe", de broe-
der van wijlen lord Northcliffe en lord
Rothermere, heeft 1.443.000 pond sterling
nagelaten. Hij liet een tiende van zijn na
latenschap na aan Nurton College te Oxford
tot het instellen van vijf beurzen. Een voor
waarde voor het verkrijgen van deze beurzen
is, dat zij slechts beschikbaar zullen worden
gesteld voor Britsche onderdanen, die pro-
testant zijn en wier ouders en grootvader en
overgrootvader van vaderszijde als Britsche
onderdanen en protestanten werden geboren
De beurzen zijn van groote waarde, daar na
aftrek van de belasting het netto-bedrag een
som van ongeveer 90.000 pond sterling
1.080.000) zal bedragen, waardoor jaar-
lijksch ongeveer 900 pond 10.840) vrij-
komt.
DE NATIONALITEIT DER GEHUWDE
VROUW.
Op een vergadering van verschillende
Vrouwenbonden te Londen is gisteren met
nagenoeg algemeene stemmen besloten tot de
regeering, zoodra zij zal zijn samengesteld,
het verzoek te richten, uitvoering te willen
geven aan het besluit van de Rijksconferentie
van 1927 volgens hetwelk vrouwen hetzelfde
recht. toekomt als mannen nu reeds bezitten,
n.l. om bij een huwelijk met een vreemdeling
te mogen bepalen, of zij hun nationaliteit
wenschen te behouden of de nationaliteit van
hun echtgenoot te aanvaarden.
De plannen van J. H. Thomas.
De onofficieele voorspellingen ten aanzien
van MacDonald's kabinet zijn het er over
eens, dat J. H. Thomas belast zal worden met
het belangrijke probleem van de werkloosheid.
Hij zal geen minister van arbeid worden,
maar komt aan het hoofd te staan van een
nieuw departement.
Thomas heeft eigen plannen voor de op-
lossing van het werkloosheidsvraagstuk. On
der die plannen behoort de reorganisatie en
ontv. ikkeling der spoorwegen.
Thomas is van meening, dat een wederin-
stelling der Trade facilities-act de spoorweg<
maatschappijen in staat zou stellen schema's
uit te werken voor electrificatie en andere
methoden van moderniseering. Zij zijn daar-i
toe nu niet in staat, omdat zij niet op redelijke
voorwaarden leeningen kunnen sluiten.
Voorts heeft hij op de noodzakelijkheid ge
wezen van een nieuwe spoorwegringlijn om
Londen.
Een ander punt, wat door Thomas naar
voren is gebracht, is een andere regeling van
de staatspensioenen voor menschen van 60 of
65 jaar, waardoor deze menschen uit de in-
dustrie gehaald zouden kunnen worden en
zoo dus plaats maken voor jongere nu werk-
looze krachten.
Thomas bevestigt zijn benoeming.
Thomas bevestigt zijn benoeming tot minis
ter voor Werkloosheid.
Telefoon 490.
WAAROM
HAAIEN IN HET KANAAL.
De visschers uit Deal hebben in den nacht
van Woensdag op Donderdag hevige gevech-
ten moeten leveren met een groote menigte
haaien, die de makreel tot in het Kanaal ge-
volgd waren. De haaien hebben groote ver-
woestingen in de netten en den vangst der
visschers teweeg gebracht, en een der booten
heeft gistermorgen niet minder dan tien doo-
de haaien op het strand te Deal afgezet. Zij
waren in een gevecht van meer dan drie uur
overmeesterd en gedood.
DE ARBEIDERS REGEERING.
Baldwin dakloos
MacDonald, Snowden en Thomas hebben
gistermorgen in Downing-street 10 met Bald
win geconfereerd. Baldwin heeft de officieele
ambtswoning nog steeds in gebruik en zijn
positie is ietwat gecompliceerd doordat hij
eenigen tijd geleden zijn particuliere woon-
huis in Londen heeft verkocht. MacDonald
zal wachten met het betrekken der ambtswo
ning tot Baldwin elders een onderdak heeft
gevonden.
De nieuwe ministers.
Een Reuter-telegram meldt, dat thans al-
gemeen wordt aangenomen dat Arthur Hen
derson minister van buitenlandsche zaken zal
worden. William Graham wordt waarschijn-
lijk minister van handel.
De lijst der ministers zal naar verwacht
wordt hedenavond worden gepubliceerd.
BELGIe. j
DE TAALKWESTIE.
Geharrewar of oplossing
In „Het Laatste Nieuws" bespreektJ.
Hoste Jr. den taalstrijd en vraagt zich af
wat de nieuwe Kamer in dit opzicht zal bren
gen.
„Liberalen, katholieken en de socialisten
zelf, hebben verklaard", zegt de schrijver,
„dat de huidige samenstelling van de regee
ring zal behouden blijven, maar wat betee-
kent die opvatting, indien de regeering moest
uiteenspatten op ue klip van de taalkwestie?,
„Welken indruk zoi. het in de wereld ma
ken, indien wij in voile geharrewar geraken
eenige weken voordat de tentoonstellingen
van Luik en Antwerpen hun deuren openen,
en de feesten van 1930 aanvangen?
„Weet men, dat een ontbinding van het
parlement mogelijk is, indien deze kwestie
niet koelbloedig onder oogen genomen wordt,
met de bedoeling de Vlamingen te bevredi-
genwat trouwens geenszins beteekent dat
die bevrediging voor de Walen hinderlijk zal
uitvallen.
„En wat zou die ontbinding kunnen ge
ven, waarvoor een onopgeloste taalkwestie
den doorslag zou gegeven hebben? Zou zij
niet veeleer kumrn gelden als het voorspel
der ontbinding van het land?
„Wij vertrouwen dan ook dat er wat beters
zal gevonden worden dan een lanterfanten,
dat dergelijke gebeurtelijkheden in het voor-
uitzicht stelt.
„Het gaat trouwens niet om een nieuwen
vinnigen taalstrijd te ontketenen. Het gaat
om praktisch opbouwend werk, getoetst aan
de werkelijke nooden van het Vlaamsche volk,
ingegeven door de bezorgdheid Vlamingen
en Walen te bevredigen, en beheerscht door
den wil aan Belgie de plaats te verzekeren,
die het in het belang zelf van de vreedzame
samenwerking der volkeren, eendrachtig en
voorspoedig behouden moet".
AMERIKA.
DE FILMOORLOG MET FRANKRIjK.
De Amerikanen dreigen met terug-
trekken van hun films van de Fran-
sche markt.
Gisteren ;verd een belangrijke stap gedaan
in den oorlog, die sedert eenigen tijd aan den
gang is tusschen de Amerikaansche en Fran-
sche filmbelangen. Het departement van Bui
tenlandsche Zaken deelde op verzoek van de
Amerikaansche binnenlandsche filmbelangen
aan de Fransche regeering mede, dat de Ame
rikaansche films geheel uit de Fransche markt
zullen worden genomen, indien de voorgeno-
men verhouding van 4 tot 1 op ingevoerde
films in Frankrijk wordt ingesteld.
C0UR1NT.
MSttt
VATCK
h«bben-
Omdat Nash voor een matigen prijs
een wagen maakt, die, wat kwali-
teit en afwerking betreft, met veel
duurdere merken kan concurreer en
