ftlkiaarscht Courait.
De broonjuweelen.
um
m
K
u"
ir w m
m
wr*
m
Brieves ait de hoofdstad
it i liihi
m m z.m
m m
FEUILLETON.
Schaakrubrlek
1
imm
om mee te nemen I
Damrubriek
9
US im Si p
ni' m
m
m i
No. 133
HiMird sen en
1927
Jaargang.
Zaterdag* 8 Juni.
XL.
Een pleisterplaats bij het So-
phia-plein. Het Carlton-hotel
geopend. Verbeteringen van
Schiphol. Verkeer of gedrang?
Thee met motor en. Het
's Gravelandsche schandaal.
>Waar in oude tijden een heer-weg door
een rivier werd gekruist oi waar andere ver-
keersbelemmeringen den reiziger opopthoud
moesten veroorzaken, verrees onfeilbaar een
herberg. Het lag voor de hand, dat de ge-
dwongen onderbreking van de reis bij den
zwerver-langs-de-wegen het verlangen zou
wekken naar eenige verpoozing, naar ver
frissching of onthaal.
En zoo behoeft het niemand te verbazen,
dat ook in de Vijzelstraat bij het Sophia-plein
een herberg verrezen is. De lezer van onzen
vorigen brief zal zich herinneren, dat wij
reeds over de hopelooze verstopping van dien
yerkeersweg, die Zuid met het Centraal-Sta
tion zou moeten verbinden, hebben geschre-
ven. De herberg, waarvan wij hier spreken,
is dus niet misplaatst. Immers, het zal niel
zoo heel lang duren of de verkeersstremming
bij de Munt neemt zulk een omvang aan, dat
de trampassagiers en automobilisten uit-
stappen om zich wat te verkwikken en wie
iweet voelen zij zich in de toekomst, op hun
reis van Zuid naar Noord, wel genoopt om
op den rand van het Sophia-plein te over-
nachten. Een herberg zal dan welkom zijn.
A1 mag die herberg dus, zooals wij reeds
opmerkten, allerminst misplaatst zijn, wel
misplaatst is de betiteling „herberg". Want
de logeergelegenheid, die wij op het oog heb-
ben, is een uiterst modern ingericht en royaaj
gebouwd vreemdelingen-paleis, dat den weid-
schen naam Carlton-hotel draagt, en waar-
mede Amsterdam eer inlegt.
Het „hotel in de Vijzelstraat" waarover
reeds zooveel te doen is geweest, is thans vol-
tooid en de vorige week op feestelijke wijze
voor het publiek geopend. Men kan er dus
zijn intrek nemen als men er grondig kennis
inee maken wil en vermoedelijk zullen onze
lezers er spoedig meer van weten dan uw
briefschrijver, die, als Amsterdammer, uiter-
aard van het hotelwezen in zijn stad niet op
de hoogte is. Maar behalve logeer-gelegen-
heid heeft moderne hotel nog andere ge-
rieven, die den stadgenoot wel belang inboe-
zemen. Daar is allereerst het Cafe Parisien
met zijn gezellige betimmering en knusse
hoekjes; daar is het restaurant, ruim en
goed geventileerd. En dan de ruime feest
zaal, waar plaats fc voor meer dan 300 gas-
ten, en die zeker welkom zal zijn, nu Coutu
rier in het grijze verleden verzonken is. De
andere local iteiten behooren tot het domein
van den vreemdeling en blijven voor den
stadgenoot een diep geheim de rookkamer
en schrijfzaal, de damessalon evenals de
250 slaapkamers, die, naar men zegt, alien
een badkamer hebben in veelkeurig mar
iner uitgevoerd en voorzien zijn van aar-
dig en lichtkleurig meubilair. Wil men meer
ruimte, dan kan men aan de zijde van het
Muntplein luxe-appartementen betrekken,
met behagelijke zitkamers.
Dit Carlton-hotel is dus een ernstige con
current voor de Doelenstraat geworden. A1
zal de Doelenstraat die mededinging natuur-
lijk niet vreezen, want ten eerste is daar een
oude reputatie gevestigd en ten tweede is er
in Amsterdam ^uim plaats voor zulke hotels.
Maar waarom al die hotels nu juist rondom
bet Sophia-plein gelegen zijn, is niet duide-
lijk. Want dit plein is eigenlijk geen plein,
maar een ietwat verbreed kruispunt van stra-
ten. En zoolang het Rokin niet gedempt en de
Industrieele Club aan de Damzijde niet afge-
broken is wat wel niet spoedig gebeuren
za] is de verbinding met het Centraal-Sta-
tion allerellendigst.
Het is een troost, dat vreemdelingen over
het algemeen niet veel haast hebben. De eer
ste Vijzelstraat en de Doelenstraat zijn in
ieder geval geschikte punten om een tocht
door de oude, schilderachtige stadswijken te
beginnen en wie in de hoofdstad wil winkelen
is daar zeer goed behuisd.
Wij moeten ook aannemen, dat in de foe-
komst en wij rekenen i-lleen met de
toekomst het Centraal-Station een secun-
daire plaats voor het vreemdelingenverkeer
innemen zal en dat het hoofdstation Schip
hol zal zijn.
Schiphol heeft groote verbeteringen onder-
gaan. Men vindt op dit eertijds zeer primitie-
ve vliegterrein thans een voortreffelijk inge
richt stations-gebouw met ruime bureaux en
een commandotoren en een geriefelijk restau
rant. Voor dit restaurant strekt zich een per
ron uit, dat weldra 200 meter breed zal zijn
en dat lange uitloopers zal hebben voor ver-
trekkende en binnenkomende machines.
Ook aan de verbindingswegen wordt hard
gewerkt. Op het oogenblik laat de recht-
streeksche verbinding met de stad nog veel te
wenschen over. Men moet langs den smallen
Sloterweg of den bochtigen en slecht-gepla-
veiden Amstelveenschen weg rijden. Maar
weldra zal er een prachtige, breede geaphal-
teerde weg loopen, die langs den oostelijken
ringdijk van de Haarlemmermeer Amster
dam met Leiden en dus met Den Haag
verbindt en die bij Schiphol den rijksweg van
Haarlem naar't Gooi kruist. Haarlem, Den
Haag, 't Gooi, Amsterdam, zij zullen dus
weldra per autobus of particulieren wagen
hun geriefelijke verbinding hebben. Indien
men tenminste spoed maakt. Want het auto-
verkeer neemt hand over hand toe en als
men niet heel hard werkt aan het Nederland-
sche wegennet zal men altijd achter blijven
D.w.z., als de nieuwe wegen gereed komen
zullen er zooveel auto's en omnibussen zijn,
dat het verkeer opnieuw in gedrang ont-
aardt.
Ondanks den nog onvoldoenden verbin-
dingsweg met Amsterdam gaan vele stadge
nooten echter op warme zomeravonden hun
thee genieten op het Schiphol-terras. Men is
er buiten, men heeft er een prachtig uitzicht
over de groene, met veldbloemen gesierde
weilanden en het is er altijd bedrijvig, altijd
zweven vliegtuigen af en aan en men hoort
voortdurend het geronk der motoren.
Nu wij toch over de omstreken van de
hoofdstad spreken, willen wij niet nalaten de
aandacht even te vestigen op de ramp, die
„Gooilust" bedreigt. „Gooilust" is bezitting
van den heer Blauw te's Graveland, een be
zitting, die weliswaar voor den wandelaar
niet zonder meer toegankelijk is, maar die
toch van algemeen belang is geworden, door
de merkwaardige zoologische en botanische
collectie, welke zich op dit landgoed bevindt.
De heer Blauw heeft in zijn park zeer merk
waardige dieren bijeengebracht en zeldzame
exotische gewassen gekweekt, zoodat zijn be
zitting een waar Dorado geworden is voor
plantkundigen en zoologen, die daar dan ook
studien kunnen maken.
De 's Gravelandsche boeren echter, die
van dit alles geen begrip hebben, laten nu op
een terrein vlak naast dit landgoed een kini
nefabriek bouwen. Hetgeen natuurlijk ten ge-
volge zal hebben, dat het water op de bezit
ting van den heer Blauw vervullen zal en
dat dieren en planten op den duur ten onder
rroeten gaan. De Gemeenteraad van's Gra
veland is doof gebleven voor vertoogen en
protesten. En reeds is de fabrikant begonnen
met de voorbereidende werkzaamheden voor
den bouw. De heer piauw heeft thans een
beroep gedaan op den Raad van State, in de
hoop, dat deze alsnog termen zal vinden om
het besluit van den Gemeenteraad te vernieti-
gen. Is het wonder, dat onze verzamelaars
maar liefst naar het buitenland trekken om
hun schatten in veiligheid te breneen?
Amsterdam, Juni '29. EMERGO.
Oplossing eindspel 285
(Labourdonnais).
1. Dd6f Ka8 2. Dc6! Dc8 (gedwongen)
3. Td8. Tg8 4. Db7 mat.
Oplossing probleem 233
(G. T. Anderson).
1. Ta6 P. speelt 2. Tg6 mat.
1. bafi 2. Dg7 mat.
Eindspel 286.
Tijdschrift N. S. B.
(The crinkled Crown.)
Geautoriseerde vertaling uit het Engelsch
van William le Queux, door Mej. E. H.
10)
„Neen, dat is niet noodig. Hij wilde na-
.tuuriijk niets anders aannemen dan munt.
jGelukkig heb ik genoeg in huis. Ik houd al
tijd een aanzienlijk bedrag liggen voor on-
voorziene gevallen. George kan het vanavond
meenemen".
Heel kort na bet-diner vertrokken de jonge-
hii op hun tocht. In Londen aangekomen,
bracht Pennington zijn vriend naar zijn ka-
mers in Ryderstreet en begaf zich toen zelve
naar een klein hotelletje, in Bloomsbury, dat
een goed eind uit den weg lag en waar hij
zijn intrek nam voor den nacht, nadat hij
zijn auto had gestald in een garage daar
dichtbij. De oppasser van Easterbee was nog
op toen hij thuiskwam en overhandigde hem
een brief, die een paar uur geleden gebracht
was en afgegeven werd door een man onder
de middelbare lengte, blijkbaar een vreemde
ling, wiens uiterlijk, zooals dit beschreven
werd door Peters, geheel overeenkwam met
dat van Van der Wyck.
Grootelijks verwonderd maakte Easterbee
den brief open. Om welke reden zou de Ne-
derlander nu met hem in briefwisseling tre-
den, terwiil hij al zijn schikkingen toch had
i
m
Eindspel 287.
Tijdschriftje N. S. B.
mm 'rnd'mm
abcdefgh
Wit geeft mat in 7 zetten.
Gaat ongeveer als no. 286.
Probleem 234.
(K. Laue).
Wm- f
'WB WM I
111 1
Tweezet.
Na de theoretische uiteenzetting over
de Budapester-variant van de d4 opening
willen we een andere voor zwart goed
spcelbare openine even bekijken aan de
hand van een nartij Dame^pion tegen
Koningspion of
Skaadinavische partij
gespeeld in Berlijn den 25 Maart, 1917.
Wit: Landau. Zwart: Romeikat.
1. e4 do
2. ed5. Dd5
3. Pc3 Dao Beter dan Dd8.
4. d4 c6! Deze zet is zeer goed en
hier op zijn plaats. Im
mers de dame moet kun
nen wijken naar een aan-
valsveld en Pc3 is van b5
en d5 afgesloten.
5. LC3 D7
6. Pf3. Beter lijkt mij hier Le2 of
eerst h3.
6Lg4 Zwart moet vooral zich
wachten om met e6 zijn L.
in te sluiten. Deze L. komt
i.:.n moeizaam tot ontwjk-
keling.
7. Le2 Pbd7
8. 0—0 Eerst h3 was beter; nu volgt
verrassend
8. e6
9. h3 h5! En 9. hg4 kan niet we-
gens matdreiging.
10. Ph2 Ld6
11. Pg4 hg4
12. Lg4 Pgf6
13. f4 0—0—0
14. Le2 Tdg8
15. Ld3 Db6
16. Pe2 Ph5
17. Tf3 f5 om g4 te beletten.
18. c4 Lb8
19. b4 Pf6
20. c5? Nu komt d5 voor 't paard vrij.
20Dc7
21. Db3 Pdo
22. b5 g5 Zwart Laat zich niet intimi-
deeren. Hij komt vroeger
tot aanval.
23. b6 ab6
24. cb6 P7 b6
25. La5 g4.
26. Lb6 gf3!!
27. Lc7 Tg2t
28. Kfl Th3 dreigt mat op Thl.
29. Kel Lc7
30. Da3 Thlf
31. Kd2 Lf4f
32. Kc2 Tal
33. Df8+ Wit hoopt op eeuwig
schaak.
33. Kc7
34. Df7 Kb6
35. Df8 fe2
36. Df5f Kc7
37. Da5 Kd7. En't uit met t geven.
Wit geeft op. Zwart krijgt
nog een officier of zelf een
Koningin.
De eerste bordspeler van de Alkmaar-
sche Schaakclub V. V. V. ontvirig van
het Bestuur der Heldersche schaakver-
eeniging „Morphy" de vereerende uit-
noodiging een match te spelen met haar
eersten bordspeler den heer Geus, die
officieel kampioen 2e kl. van den Ned.
Schaakbond is. Er zullen eenige par-
tijen gespeeld worden deels in den Hol-
getroffen met mrs. Kearns? Er moest dus
iets gebeurd zijn, nadat hij van Ridgemount
Close was weggegaan.
De brief luidde:
Waarde heer,
Ik schrijf aan u, omdat ik gedwongen
ben de plannen te veranderen, die ik van-
middag maakte met een zekere dame. Het
kon niet veilig zijn, om op mijn ontmoeting
met mr. Pennington op morgenavond te
wachten. In plaats daarvan zal ik morgen-
ochtend om negen uur bij u komen, er op
vertrouwende, dat dit uur u niet te vroeg
zal zijn om mij te ontvangen.
Hoogachtend,
Jan van der Wyck.
P.s. Ik denk, dat het voor beide partijen
beter zou zijn als u dezen brief, na lezing,
vernietigde.
Easterbee bracht een zeer rusteloozen nacht
door. Het feit, dat de Nederlander zoo in
eens van plan veranderd was, vervulde hem
met vage voorgevoelens. Had de man zijn
opvatting gewijzigd? Had hij in den tijd, die
verloopen was na zijn vertrek van Elswick,
berouw gekregen van zijn verraad en zou hij
nu gaan vertellen, dat hij zijn belofte niet na-
kwam?
Er was nog een andere reden voor de rus-
teloosheid van Easterbee. Onder die beslist-
onaangename gedachten mengden zich an
dere van heel verschillenden aard. Hij had
zich dan wel zeer aangetrokken gevoeld tot
Doris Kearns, met haar lief gezichtje en
haar opgewekthejd en scherpzinnigheid van
Voor de duizenden automobilisten en motor-
rijders, die Standard Motor Oil op hun tochten
mee willen nemen of thuis in voorraad willen
hebben, leveren wij onze nieuwe, voortreffelijke
olie in handige, goed gesloten en verzegelde
bussen van 2, 5 en 20 Liter. Natuurlijk blijft
Standard Motor Oil tevens verkrijgbaar uit de
bekende 1-Liter flesschen voor hen, die onder-
weg de olie in hun carter bij willen vullen, tel-
kens als zij aan A.P.C, pompen benzine innemen
Standard Motor Oil beschermt
het metaal longer
Overal vindt U de bekende A.P.C. pompeflt
Hier kunt U met hetzelfde vertrouwen Motor-
spirit en Standard Motor Oil koopen. Benzine
en Olie, daar gekocht, verlagen de gemiddelde
onkosten per Kilometer. U hebt minder repa-
raties, dit veraangenaamt U het rijden.
AMERICAN PETROLEUM COMPANY, 's-GRAVENHAGE
der deels in het schaaklokaal van V. V.
V. De eerste partij wordt gespeeld a.s.
Zaterdag in den Helder ten huize van
Dr. Feenstra Kuvper den Secretaris der
Heldersche schaakvereeniging. Wij wen
schen onzen Alkmaarder veel succes
toe in dezen voor hem vereerenden maar
moeielijken strijd. Jammer is het dat
aan deze match niet deel neemt de eerste
bordspeler van Iloorn Ds. Bolland. Reis-
gelegenheid is daarvan de oorzaak. Ge-
tracht zal worden alsnog een oplossing
daarvoor te vinden zoodat het een drie-
kamp kan worden, die nog aantrekkelij-
ker is voor alien.
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven wij ter
oplossing probleem 1071.
Stand.
Zw. 11 sch. op: 4, 7, 9, 12, 13, 14, 20, 23,
31, 35, 36.
W. 11 sch. op: 25, 32, 33, 34, 38, 39, 40,
42, 47,* 48, 50.
Oplossing.
1. 32—27 1. 35 44 of 31 22
2. 38—32 2. 31 22 of 35 44
3. 32—28 3. 23 32
4. 42—38 4. 32:43
5. 47—41 5. 36 47
6. 50—45 6. 47 40
7. 45 34 7. 44 33
8. 48 10 8. 4 15
9. 25 3!
Uit de partij.
In den wedstrijd^ HaarlemArnhem
kwam in de partij tusschen de heeren
Hendriks en van Dartelen de volgende
stand voor:
Zw. 6 sch. op: 12, 13, 19, 23, 27, 35.
W. 5 sch. op: 20, 33, 36, 38, 39.
Zwart speelde 2329 en 19 30, waar-
na de partij verliep als volgt:
1. 20—15' 1. 35—40
2. 15—10 2. 40—45
3. 10— 4? 3. 27—32!
4. 4:7 4. 3234
5. 7 40 5. 45 34 en wint.
Ook de tweede positie, die wij hier
laten volgen, is wel leerzaam:
6 M
i.
W%; W%
geest. Vreemd, dat hij nu al zoo lang geleefd
en gewerkt had, zonder eenig belang te stel-
len in vrouwen en dat hij nu, in korten tijd,
twee jonge meisjes had ontmoet, die zooveel
indruk op hem hadden gemaakt: de een don-
ker en knap, met een eenigszins heftig tem
perament, de ander blond en lieflijk en
met een warme, teedere natuur.
Hij stond' vroeg op en was klaar met ont-
bijten, eenigen tijd voordat de huisknecht Van
der Wyck binnenlliet. De Nederlander zag er
bleek en vermoeid uit en Easterbee merkte,
dat zijn handen trilden, toen hij een pak pa-
pieren uit zijn zak haalde.
Die beweging op zichzelve was den jougen
man een ware verlichting: Het zag er dus
nog niet naar uit, dat Van der Wyck van zijn
plan wilde terugkeeren.
„Onnoodig te zeggen, dat ik wel zeer ver-
rast was, uw brief te ontvangen, mr. Van der
Wyck. Ik had niet verwacht, dat ik over het
geheel in deze zaak gemengd zou worden;
ik dacht, dat die uitsluitend in handen was
van mrs. Kearns en van mijn vriend, mr.
Pennington".
De Nederlander sprak met stroeve keel-
klanken.
„Dat is ook zoo, maar ik vermoedde, dat
u volkomen op de hoogte was van wat er ver-
handeld werd en, uit hetgeen u daar zooeven
zei, zie ik, dat mijn vermoeden juist was".
Easterbee keek zijn bezoeker aandachtig
aan. Hij kon gewis geen innemende persoon-
lijkheid heeten. Bliikbaar was hij in zijn op-
tredfin nu op z-'n best: maar er was eep totaa!
ontbreken van kameraadschap over hem, wat
een ongunstigen indruk maakte. Tegelijkertijd
hoefde er geen twijfel aan te bestaan, dat hij
veel hersens en karakter bezat. Het gewelfde
voorhoofd wees op schranderheid in hooge
mate. Zijn stem Monk stroef en onaange-
naam, maar hij sprak het Engelsch uitste-
kend wat de keuze van woorden en uitdruk-
kingen betrof, ofschoon zijn uitspraak ont-
sierd werd door een sterk accent.
„Waarschijnlijk weet u heel wat van mij,
meer dan ik van u weet. En u zult wel even-
veel weten van mijn vrienden?"
De Nederlander knikte en een wreede glim
lach verspreidde zich over zijn verwilderd,
bleek gelaat.
„Dat is zoo, kapitein Easterbee. Wij heb
ben een Geheimen Dienst, zoo goed als uw
gouvernement en daar zijn enkele knappe
hoofden bij. Wij staan quitte, zou ik haast
zeggen; nu eens een klein voordeel aan onze
zijde, dan weer een aan de uwe!"
Easterbee noodigde hem uit plaats te ne
men en toe te lichten, waarom hij van plan
veranderd was. Terwijl hij naar de papieren
wees, die Van der Wyck nog in zijn trillende
handen hield, merkte hij op:
„U wilt mij nu zeker de inlichtingen geven,
die u Pennington beloofde; en eenige uren
voordat dit overeengekomen werd, om rede-
nen, die voor u van belang zijn".
De Nederlander legde het pakje op tafel.
„Ja, ik zal u die redenen in het kort mee-
deelen. Hier zijn de beide copieen, die ik mrs.
Kearns bel.oofd heb, Ik zou eraao- -den. dat
Zw. 14 sell, op:
23, 24, 26.
W. 14 sch. op:
47, 48, 49.
Het verloop is
1. 27—21
2. 32 12
3. 12 23
4. 47 36
5. 33 22
6. 34 23
7. 36—31
8. 38—32
9. 39—33
10. 40—34
11. 35 4!
Als zwart bij
door 1319 en
wint blijft de
3, 6, 10, 11, 13, 14, 16/20,
27, 28, 32/35, 37/40, 45,
aldus
1.
16 27
2. 23 41 (a)
J. 19 28
4. 13—19
3. 24—29
6. 19 17
7. 26 37
8. 37 28
9. 28 39
39 :30
10
(a) 23 43 slaat eh ook
24—29 de schijf terug
afwikkeling gelijk.
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1072 van C. Th. Huizer, den
Haag.
u ze eens doorliep, tot uw eigen voldoening.
Ik heb alle vertrouwen in u, mr. Easterbee.
Zooals u daar zoo juist terecht opmerkte,
weet ik heel wat van uik heb gehoord van
uw goeden naam, wat betreft. oprechtlieid en
eerlijkheid en ik ben overtuigd, dat u zich
nooit verlagen zou om een minne daad te be-
drijven. Ik wist dit alles, eer u mijn dochtei
ontmoette. Zoo jong als zij is, en met heel
weinig ervaring van de wereld, heeft ze bij
instinct een uitstekenden kijk op karakters,
en haar oordeel over u bevestigt het algemeen
verslag".
De Nederlander stelde zeker het grootste
vertrouwen in hemhij kon nauwelijks zijn
opgewondenheid bedwingen toen hij vlug de
dicht ineengeschreven bladzijden doorliep,
die Van der Wyck hem had verzocht even in
te kijken. Hij kon niet gunstig denken over
verraders; zelfs al bracht hun verraad nutti-
ge inlichtingen. Hij kon dan ook in den
grond geen verontschuldiging vinden voor
den Nederlander, zoo min als hij die zou
hebben gevonden voor zichzelven als de rol-
len omgekeerd waren geweest. Toch bezorgde
dit hem een glans van voldoening, toen hij
het belang besefte van de inlichtingen, die in
deze memoranda vervat waren, en dit gevoe-
len bracht wat meer hartelijkheid in zijn
hduding tegenover den wraakgierigen be-
zoeker.
„En nu, mr. Van der Wyck, zoudt u mij de
redenen mededeelen. die u bewogen hebben
bij mij te komen, inplaats van te wachten toi
de tijd van uw afspraak met mr. Pennington
daar was".
En Van der Wyck deelde ze hem mee, met
groote ontroering in den diepen toon van zijr
stem, yp"
(Wordt vervol«<J).
8
a b e d e f g-
Wit geeft in 5 zetten mat.
a b
mNDftRD
Nu-
Bewaakt Uw motor
v//M. Y/ffly/, ifSH
7/*.I"™?//.
m m
