DAOBLAO VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BOOKERS.
HontJerd m en dertigsle laarganj
mi
Buitenland
Na 136
Dil nummet bestaal ait 2 Madea.
Deze Conrant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, nitgegeven.
lAbonnementsprijs bi] vooruiibetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2.—, franco door
bet gehetie Rtjk 2.50.
AlzonderUjke en bowljsnnmmers 5 cents.
Dlrectenri C. ERAS.
HOEIIDAG
om
t DageBijksch overzicht.
IS OOSTENRIJK DOOR EEN
FASCISTISCHE OMWENTELING
BEDREIGD?
Het optreden der „Heimwehren"
De houding der burgerij. Mo-
gelijkheden der toekomst.
Is Oostenrijk door een fascistische
wenteling bedreigd? Door scherpe re<
ringen, die de leiders der „Heimwehren"
Dr. Steidle en Pfriemer, in de laatste weken
naar aanleiding van verschillende opmar-
Bchen der „Heimwehr"-formaties, hebben ge
houden, zou bij een oppervlakkige beschou
wing van den toestand de schijn kunnen
worden gewekt, dat een staatsgreep van den
kant der „Heimwehren" geen ding der on
mogelijkheid is. De Oostenrijksche Heim
wehren tellen tegenwoordig reeds 250.000
mannen; een intensieve agitatie, zoowel door
middel van het gesproken woord, als ook
schriftelijk, zorgt voor steeds nieuwen toe
voer. De actie van rechts is sedert 15 Juli
1927, den dag van het bloedige oproer in
Weenen, vlug aan het toenemen: de tienjari
ge druk van links heeft zijn reactie gevonden
Vormen de Heimwehren een gevaar voor
de tegenwoordige grondwet van de republiek
Oostenrijk, hehben de leiders het plan, om
een fascistisch dictaat op te richten, zijn de
dreigementen, die steeds luider worden en
een hoogtepunt bereiken in de aankondiging
van een marsch der gewapende Heimwehr te
gen het „roode Weenen" ernstig op te vat-
ten? Deze en dergelijke vragen beheerschen
de politiek van den dag in Oostenrijk. Ze
worden in het binnenland al naar mate het
partij-standpunt beantwoord, en het buiten-
land krijgt deze dingen vaak voorgezet in een
overdrijving, die aan het belachelijke grenst.
waardoor het gevaar van een burgeroorlog
in Oostenrijk nog grooter schijnt. En daar
mee is men dan nog lang niet tevreden. In
ieder geval is het noodig, voor het buiten-
land een verklaring te geven van de door de
„Heimwehr"-beweging in Oostenrijk ontsta-
ne situatie
Een historisch overzicht dezer beweging
toont aan, dat in de jaren 1918 en 1919 eerst
in Stiermarken dan in Karinthie gewapende
formaties van patriotische mannen werden
opgericht, die den nieuwen, nog wankelen,
Oostenrijkschen staatsvorm te hulp kwamen
en hun krachten inspanden voor het behouc
der republiek. Tot 1927 is de Heimwehr-be-
weging nauwelijks in aanmerking gekomen,
er waren zeker niet meer dan enkele tiendui-
zend man in heel Oostenrijk in de „Heim-
wehr'Mijsten ingeschreven, terwijl de soci-
aal-democraten hun, reeds honderdduizenden
sterken republikeinschen „Schutzbund" in be
weging hadden gezet. Beslissend voor de hee-
Hein
le Heimwehr-beweging in Oostenrijk was de
15de Juli, toen er in Weenen barricades wer
den opgericht, het Paleis van Justitie werd
in brand gestoken en er meer dan honderd
dooden op de straten lagen. Toen de alge
meene staking werd afgekondigd, het heele
spoorwegverkeer werd stil gelegd, evenzoo
post en telegraphie; toen in Bruck de arbei-
ders-leider Koloman Wallisch de dictatuur
van het proletariaat uitriep, toen begonnen
de Heimwehren hun macht te voelen en te
toonen. In Tirool en Stiermarken gingen ze
gewapend op marsch en verklaarden zich als
helpers van het staatsgezag. En inderdaad,
onder den druk der Heimwehren moest de
algemeene staking worden afgebroken. Nu
waren de Heimwehren zich van hun macht
bewust geworden en besloten, zich deze ook
niet meer te laten ontglippen. En er begon
een beweging. die het heele land omspant.
Enkele maanden na den 15den Juli stonden
er meer dan 200.000 man in de lijsten der
Heimwehr; op het oogenblik is een kwart
millioen zeker overtroffen. In het oprich-
tings-document verklaarden de leiders, dat de
Heimwehr boven de partijen staat en is opge
richt, om de burgerlijke orde te beschermen,
een schild tegen dictaat-plannen van links,
die in het bekende programma van den soci-
aal-democratischen partijdag in Linz open-
lijk zijn uitgesproken. De Heimwehr wilde
zijn een Icyaal instrument in het kader der
grondwet en bereid, het staatsgezag te steu-
nen. Deze Heimwehr, dit programma be-
doelde de vroegere Bondskanselier Dr. Sei-
pel in een opzienbarende rede, die hij in
Graz heeft gehouden en waarin hij zich aan
de zijde van de Heimwehr-beweging plaatste
Maar sedert deze redevoering van Dr. Sei-
pcl zijn er in de houding der Heimwehr-lei-
ding veranderingen gekomen, die het beeld
aanmerkelijk verschuiven en het twijfelachtig
maken, of het staatsgezag nog aan den kant
der Heimwehr-beweging kan blijven in den
geest van Seipei's verklaringen in Graz. De
leiders der Heimwehr hebben in de afgeloo-
pon weken reden gehouden, die veel verder
gaan dan de oorkonde der oprichting. Met
pen scherpe kritiek op de grondwet is deze
openlijk bedreigd. Deze redevoeringen heb
ben fen slotte een vorm aangenomen, die in
burgerlijke kringen zorg verwekt, kringen,
die sympathie voor de Heimweh--beweging
voelen. Deze stemming heeft zich ook in de
burgerlijke pers geuit. Men verzet zich hier-
tegen de overdrijving van de Heimwehr-lei-
ders, vat hun hoogdravende woorden echter
niet heel ernstig op, daar men de eigelijke
redenen voor deze rhetorische prestaties kent.
Eigenlijk gaat het n.l. om een concurrentie-
strijd der beide groote groepen van de Heim
wehr, de Tiroolsche groep van Dr. Steidle en
de Stiermarksche onder leiding van majoor
Pfriemer. Beide groepen werven in Beneden-
Oostenrijk om nieuwe aanhangers en zoeken
hierbij elkaar te overtreffen in radicalisme.
Maar de uitwerking van deze oratorische uit-
spattingen op de burgerij heeft de Heimwehr-
leiding al eenigszins ontnuchterd. Op deze
plaatsen weet men heel goed dat de Heim
wehr alleen.kan bestaan met de toestemming
der burgerlijke partijen; anders zouden zein
een leege ruimte stooten.
Als de Heimwehren zich aan hun program
ma houden en een orgaan willen zijn, dat bo
ven de partijen staat, dan mogen ze op den
weg, dien ze nu hebben ingeslagen, niet ver
der te gaan. Het zou de Heimwehr-leiding
anders kunnen gebeuren in tegenstelling
met htin oprichtings-oorkonde dat ze tot
een partij werd en vertegenwoordigers in het
Parlement zou moeten zenden, waardoor ze
zichzelf zou desavoueeren. De leiding der
Heimwehr heeft tot nu toe handigheid bewe-
zen en is recht op haar doel afgegaan. Maar
ze weet ook, dat ze haar wortels heeft in de
burgerlijke kringen, die, moede van de tien
bittere jaren na den oorlog, eindelijk den
weg terug wil vinden naar normalen arbeid
en die nieuwe avonturen van de hand wij-
zen. Deze houding der burgerlijken zal tep
slotte de Heimwehren toch weer in de oude
banen moeten terug leiden. In het belang
van een rustige ontwikkeling zou deze be-
slissing voor Oostenrijk in ieder geval te
wenschen zijn.
DUITSCHLAND.
ERNSTIG ONGELUK OP EEN
KERMIS.
Veertien personen gewond.
Op de kermis te Ratibor raakte plotseling
een ongeveer 100 K.G. wegende gondel van
een vijf meter hoogen draaimolen los. Daar
de draaimolen zich in voile vaart bevond,
werd de gondel midden tusschen het publiek
geslingerd. Dientengevolge werden negen
volwassenen en vijf kinderen gewond, van
wie een volwassene en twee kinderen zeer
ernstig.
Oorzaak van de ramp moet zijn, dat de
einden van de stalen kabels niet in overeen-
stemming met de voorschriften met de gondel
waren verbonden. De betreffende onderne-
ming is voorioopig gesloten.
HET VEER BOOT-ONCE LUK TE
MEISSEN.
Het is nog niet bekend hoeveel menschen er
bij de botsing op de Elbe tusschen de veer-
boot Forelle en het vrachtschip Pirna om het
leven zijn gekomen. De veerboot werd geramc
en zonk Volgens ooggetuigen waren er geen
21 doch 8 a 10 menschen op de veerboot. De
veerman en vier passagiera zijn gered. Een
55-jarige vrouw, die uit het water was ge-
haald, is in het ziekenhuis overleden Twee
menschen worden als verloren beschouwd
Het is echter niet uitgesloten, dat nog een of
meer menschen omgekomen zijn.
Volgens ooggetuigen werd de zijwand van
de Forelle door het vrachtschip, dat stroomaf-
waarts voer, geheel ingedrukt. Allen aan
boord van de veerboot vielen of sprongen te
water. Van alle kanten werd onmiddellijk
hulp verleend, zoodat de verongelukten, voor
zoover zij niet direct ondei waren gegaan,
gered konden worden. De veerboot is later
door visschers uit Meissen gelicht. Het zoe
ken naar de vermisten duurde tot's avonds
laat voort, zonder resultaat echter.
BELGIg.
VOOR EEN GESLOTEN STEMBUREAU
„L'exatude est la politesse des rois".
Er is altijd een groote belangstelling voor
het doen en laten van vorstelijke personen
Hun komen en gaan trekt steeds de aandacht,
daarvan weet Amsterdam dezer dagen mee te
raten.
De graaf van Vlaanderen, prins Karel is
in zijn land populair, men ziet hem graag
Toen hij Zondag ging stemmen voor de Pro-
vinciale Staten, stonden voor het stembureau
vele menschen, die niet allemaal kiezers wa
ren. Het stembureau zou om 8 u. 's morgens
opengaan; precies op dat uur verscheen de
prins en nam plaats in de rij van wachtende
menschen. De eene minuten na de andere
ging voorbij, maar de deuren bleven gesloten.
Toen het kwart over achten was, en het stem-
bureau dicht bleef, verliet de prins de rij en
ging heen.
Telef.nr, Administratis 3.
TeJefoonnr. Redacfle 33.
Fostnlro 37060.
Katholieken winnen drie zetels en verlie-
zen er 24; liberalen winnen er 17, socialisten
verliezen er 21; communisten verliezen er
vijf, frontpartij wint er twintig, de Heimat-
bund wint er drie; kleinere partijen winnen
er zeven.
De katholieken behouden hun meerder-
heid in de provincies Luxemburg, Limburg
en West-Vlaanderenzij verliezen die in
Oost-Vlaanderen.
De socialisten behoudens hun meerderheid
in de provincies Luik en Henegouwen. De lib.
soc. Unie verliest haar meerderheid in de pro
vincie Namen.
FRANKRIJK.
PATER GERMAIN FOCH S. J. t
Te Parijs is op 74-jarigen leeftijd, een
broer van den onlangs overleden maarschalk
Foch, pater German Foch S. J., gestorven.
Hij was in Maart juist te laat te Parijs gdko
men om zijn broer nog in leven te vinden.
ENGELAND.
DE NIEUWE REGEERING.
De lijst der lagere ministerieele benoerain-
gen is gisteravond gepubliceerd.
Dr. Dalton wordt parlementair onder-
secretaris van het-Foreign Office.
Arthur Ponsonby, pari, ondersecretaris
voor de dominions.
William Tunn, pari, ondersecretaris voor
kolonien.
Ben Turner, pari. seer, van het depart,
mijnen van den Board of Trade.
Ammon pari, en financieel secretaris van
de admiraliteit.
George Hall, civiel lord van de admirali
teit.
Dr. Addison heeft naar verluidt toege-
stemd in zijn benoeming tot ondersecretaris
van landbouw.
Miss Susan Lawrence, pari, secretaris van
het ministerie van gezondheid.
Dr. Drummond Shiels, pari, ondersecretaris
voor Indie.
Lord Russell, pari. seer, ministerie van
transport.
Patrick Lawrence, financieel secretaris
van den scuatkist.
Lord de la Warr, pari, secretaris van het
ministerie van oorlog, waarvan Shinwell
financieel secretaris wordt.
Andere nieuwe ondersecretariaten zijn ver-
geven aan:
F. Montague, luchtvaart; W. R. Smith,
Board of Trade, Morgan Jones, opvoeding;
Alfred Short, binnenlandsche zaken,
J. Lawson, arbeid.
DE PROVINCIALE VERKIEZINGEN.
De liberalen winnen 17 zetels, de
frontpartij 20.
De resultaten der provinciale verkiezingen
zijn thans bekend; de zetelverdeeling is al-
duss
DE „COUNSEL OF STATE".
MacDonald en Sankey tot leden
benoemd.
Het Staatsblad publiceert een besluit,
waarbij de Koningin, de Prins van Wales,
de Hertog van York, de Aartsbisschop van
Canterbury, de Lord-Kanselier Sankey en de
premier MacDonald worden benoemd tot
leden van den Staatsraad gedurende het her-
stel van gezondheid des konings.
De nieuwe Staatsraden zullen minder ver-
strekkende bevoegdheden hebben dan de
vroegeren, die benoemd werden tijdens het
hoogtepunt van 's konings ziekte. Zij zullen
voornamelijk formeele aangelegenheden be-
handelen.
HET BESTAANSRECHT DER LIBERALE
PARTIJ.
De houding tegenover de nieuwe
regeering.
In een brief aan den liberalen candidaat te
Rugby, waar de laatste verkiezing voor het
nieuwe Lagerhuis gehouden wordt, schrijft
Sir Herbert Samuel: „Ook nu is weer de
stelling verkondigd, dat de liberalen zich
zouden terugtrekken. Wanneer wij dit met
de algemeene verkiezingen hadden gedaan,
dan zouden wij slechts de nederlaag van de
conservatieven bereikt hebben ten koste van
een absolute meerderheid der socialisten, of
een nederlaag dezer laatsten ten koste van
bestendiging van de conservatieve regeering.
De ruim 5 miljoen liberate kiezers hebben
gezorgd, dat beide gebeurtenissen niet zijn
ingetreden, waarmee het bestaansrecht onzer
partij schitterend bewezen is. Wij zullen den
huidigen regeering geen bepaalde moeilijk-
heden in den weg leggen, zoolang zij zich
onthouden zal van het ontwerpen en indienen
van zuiver socialistische wetten en mocht
deze regeering te eeniger tijd falen in de vol-
brenging van de taak, die zij beloofd heeft te
zullen uitvoeren, dan zal de liberale partij
weer op de bres staan om te zorgen, dat
geen regeering der conservatieven de op-
volgster van de pas opgetreden regeering
zou worden".
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrnlmta.
Brleven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrnkkerij v/h, GOSTEB
ZOON, Voordam C 9.
Hoofdxidacteur: TJ. N, ADEMA.
12 JI VI
TROUWE BOOKERS, DIE TEVENS
CIGARETTENKENNERS ZIJN, ZIJN
Uit de opening van het testament is nu ge-
bleken dat de gever wijlen Louis Campbell
Johnston is. In het geheel heeft hij 264.112
nagelaten.
Campbell Johnston was commissaris van
de Association en heeft behalve het groote
geschenk in geld ook zijn huis in Pimlico aan
de vereeniging vermaakt. Dit zal gebruikt
worden als tehuis voor verpleegsters die in de
Londensche licht-kliniek werken.
Het doel van de vereeniging is aan patien-
ten die het honorarium voor een specialist
niet kunnen betalen, geneeskundige behande
ling te verschaffen. In de kliniek worden vele
vormen van bdiandeling net de electrischen
stroom en massage toegepast en in de ver
schillende afdeelingen worden elke week meer.
dan 3000 patienten behandeld.
MACDANOLS BESLUIT NAAR
WASHINGTON TE GAAN.
Naar Reuter verneemt heeft MacDonald
thans definitief besloten tegen het einde van
Juli, na de sluiting van de parlementszitting,
naar de Ver. Staten te gaan.
MACDONALD NAAR LOSSIEMOUTH
VERTROKKEN.
MacDonald is gisteravond met zijn dochter
naar Lossiemouth, het geboortedorp van den
eersten minister in Schotland, vertrokken.
POLEN.
DE RELLETJES TE LEMBERG.
De studenten te Lemberg beginnen wat
kalmer te worden. Gister werd een groote ver-
gadering van studertten belegd, waar waar-
schijnlijk zal worden besloten om de staking
aan de hoogescholen op te heffen.
De politie te Lemberg is altijd nog op haar
hoede; in de stad is het intusschen rustiger
geworden. Gister zijn de lessen aan het Jood-
sche gvmnasium weer hervat.
Te Warschau hebben eenige nationalisti-
sche studenten Maandagavond op het redac-
tiebureau van de Kurjer Poranny eenige rui-
ten ingegooid als protest tegen de artikelen,
waarin het optreden van de studenten wordt
afgekeurd. De daders zijn gevlucht.
terwijl talrijke auderen lichte verwondingen
bekomen hadden. Slechts een paar meisjes,
die muurbloempje geweest waren, konden
hun positie op de derde verdieping hand-
haven.
EEN GROOTE GIFT.
In October was bekend geworden dat een
ongenoemd philanthroop een akte had laten
opmaken. waarbij hij 150.000 aan de
British Humane Association schonk, welk be
drag bij zijn dood uitbetaald zou worden.
PLUNDERING.
Naar de Nasz Przeglond uit Lemberg
meldt, heeft Maandagavond een groep van
ongeveer 50 Poolsche recruten van Oekrain-
sche nationalileit in het stadje Zaleszetyk de
winkels overvallen en geplunderd. Voorbij-
gangers kwamen de winkeliers te hulp, waar-
na zich een heftige strijd ontspon. Oekrainers
werden hierbij gedood. De politie was te zwak
om de rust te herstellen. Ten slotte heeft een
afdeeling grenssoldaten de orde hersteld. In
het geheel zijn ltfmenschen gewond.
ITALIS.
DE WETTEN VAN HET VATIKAAN.
Wetgevende, uitvoerende en rechter-
lijke macht in handen van den paus.
De „Osservatore Romano" publiceert een
samenvatting van de staatswetten van de Va-
tikaansche stad, door den paus op 7 Juni uit-
gevaardigd. In de eerste wet wordt gezegd.
dat de paus de wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht in vollen omvang uitoefent.
Gedurende de vacantie van den Apostoli-
schen Stoel wordt deze drievoudige macht
uitgeoefend door het Heilig College.
Draadloos station voor de stad van
het Vatikaan.
De paus heeft, volgens V. D., het ontwerp
goedgekeurd van een draadloos station voor
het Vatikaan, dat hem door senator Marconi
was voorgelegd.
VURIGE DANSERS.
De neef van een huiseigenaar te Napels
vierde in het huis van zijn oom den doopvan
zijn zoont'je. Tijdens het dansen, dat de fees-
telijkheden besloot, stortte plotseling de vloer
van de kamer, die zich op de derde verdie
ping bevond in, zoodat de dansenden op de
tweede verdieping terecht kwamen. Hier was
echter de vloer evenmin bestand tegen een
dergelijken aanval, zoodat deze eveneens be-
zweek en de dansers nog een verdieping la
ger te land kwamen. 10 der feestgangers
werden zwaar gewond te voorschijn gehaald,
FABRIEKSBRAND.
Een doode,, 11 gewonden.
In een celluloid-fabriek te Milaan is gis
ter, vermoedelijk tengevolge van zelfontbran-
ding, brand uitgebroken, die een paniek ver-
o'orzaakte onder de in de fabriek werkzame
arbeidsters en kinderen. Negen arbeidsters
zijn zwaar gekwetst en twee brandweerlieden
hebben bij het reddingswerk brandwonden
opgeloopen. Een kind wordt vermist; het is
waarschijnlijk omgekomen.
PERZI6.
NOG STRIJD IN PERZIE.
Naar de „Times" meldt, bcvindt de pro
vincie Farsistan in Perzie zich in opstand.
Volgens berichten uit Sjiras zijn in de na-
bijheid van Rahdar onafgebroken gevechten
aan den gang. Het gamizoen van Kazeroen
is ingesloten en men rekent op een spoedigen
aanval der rebellen.
De weg van Ispahan naar Sjirat is op-
nieuw geblokkeerd. Men heeft redenen om
te vermoeden, dat de Manrasenehi- en de
Koegilu-stammen zich bij de Kashgais heb
ben aangesloten, terwijl een andere stam de
regeering zijn hulp heeft aangeboden.
RUSLAND.
OLIE BIJ SAMARA ONTDEKT.
De Russische bladen maken thans melding
van de ontdekking van oliehoudende gronden
bij Samara. De eerste sporen zijn gevonden
in en kalksteengroeve. Door deze toevallige
ontdekking worden de vondsten in den Oeral
aangevuld, waar men op olie was gestuit bij
het boren naar kolen.
HONGARIJE.
JULIUS ANDRASSY. f
Graaf Julius Andrassy, de vroegere Horn,
gaarsche minister van binnenlandsche zaken
en de laatste minister van buitenlandsche
zaken der Oostenrijksch-Hongaarsche mo
narchic, is gistermiddag na een nier-operatie
in een sanatorium te Boedapest overleden.
Andrassy was op 30 Juni 1860 geboren en
is dus bijna 69 jaar geworden. Hij was, na
korten tijd in diplomatieken dienst te zijn
geweest, in 1884 in het Hongaarsche parle
ment gekozen. Reeds in 1892 werd hij als
minister van binnenlandsche zaken in het
liberale kabinet-Wekerle opgenomen. In 1898
trad hij uit de liberale partij, maar drie jaar
later is hij weer toegetreden en werd in 1891
nogmaals tot parlementair lid gekozen. Hij
werd toen tot leider van de nieuwe grond-
wetspartij gekozen.
Tegen het eind van den wereidoorlog werd
hij benoemd tot minister van buitenlandsche
zaken der Oostenrijksch-Hongaarsche mo
narchic. Hij is de laatste geweest die dat
ambt bekleedde, totdat de revolutie hem ten
val bracht.
Met het regime van Horthy heeft Andrassy
zich nooit kunnen vereenigen en herhaaldelijk
heeft hij er scherpe kritiek tegen laten hooren
en herstel van het koningschap bepleit.
NOORWEGEN.
DRONTHEIM WORDT NIDAROS.
De bevolking der stad verbitterd.
Het Noorsche Lagthing heeft zich Maan-
dag met een meerderheid van twee stemmen
vereenigd met het reeds in het Storting ge-
nomen besluit om den naam van de stad
Drontheim van Januari af te veranderen in
Nidaros. Dit besluit heeft groote verbittering
verwekt onder de bevolking van Drontheim,
die zich met groote meerderheid voor het be-
houd van den tegenwoordigen naam had
uitgesproken. Om te protesteeren tegen het
besluit van het parlement zou het plan be
staan de tegen 30 Juni aangekondigde groote
herdenkmgsfeesten ter eere van den Heiligen
Olaf af te lasten. Bij den professor, die zich
voor de verandering van den naam der stad
had uitgesproken, werden alle ruiten inge-
worpen. - - - -
ALKM1ABSCHB COORAHT.
vananis
