DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honden! m er» dertlgste laarganB No. 14© njf nummer besfaaf nif 2 bfadea. 192? Deze Conrant word! ELKEN AVOND, behalve Zon. en Feestdagcn, ultgegeven. 'Abonnementsprijs bi] voorultbetallng pet 3 maanden vooi Aikmaar 2.—, franco door bet geheele Bijk 2.50. Aizonderlljke en bowljsnninmers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENTIENI Per regel f 0.25, blj groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrntmta. Brieves franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrnkkerf] v/h. HERHo. COSTER ZOON, Voordam G 9. HAA1DAG Dagelijksch overzichft. DE VERZOENING TUSSCHEN KERK EN STAAT IN MEXICO. Het geschil bijgelegd; een terugblik in het verleden; wat bereikt is door de kerk. Een telegram uit Mexico meldt, dat president Portes Gil heeft medegedeeld, dat het geschil over den godsdienst is bijgelegd. Daarmee is dus een eind gekomen aan een twist, die in Mexico een twaalftal jaren de rust verstoord heeft. De godsdienstoorlog had zijn oor- sprong gevonden in de nieuwe grondwet van 1917. In deze grondwet werden twee briangrijke veranderingen aangebracht: De eene was een artikel, waarin het beginsel van nationalisatie van den ge- heelen mineralen rijkdom werd neerge- legd, dat tot zulke langdurige, thans ge- lukkig bijgelegde, moeilijkheden met de Amerikaansche petroleum-magnaten en een geschil met dc Vereenigde Staten leidde. Dc andere regelde de positie van de Roomsch-KathHieke kerk op een geheel nieuwen grondslag. De nieuwe grondwet bepaalde, dat die kerk van den staat ge- scheiden werd en alle andere godsdien- sten gcdoogd werden. Geen kerkelijk lichaam kon voortaan meer grondeige- naar zijn. De kerk verzette zich tegen den nieu wen toestand en had daarbij millioenen geloovigen op haar hand. De toenemen- de verbittering kwam aan den dag in een beweging om zich van Rome af te scheiden en een eigen „Mexicaansche Apostolische Kerk" te stichten. Separa- tisten en Katholieken kwamen in 1925 op verschillende plaatsen in botsing. In de stad Mexico bezetten de separatisten een kerk en verdreven den priester. Pre sident Calles verklaarde deze handel- wijze weliswaar in strijd met de grond wet, maar sloot de kerk voor den eere- dienst en stempelde de Katholieke paro- chianen tot rebellen. Allen buitenland- schen priesters werd vervolgens het pre- diken in Mexicaansche kerken verboden en vele kerken werden tengevolge van onlusten gesloten. De constitutie schreef voor dat alle dienstdoende geestelijken geboren Mexicanen moesten zijn en be- perkte het aantal leden van elke paro- chie tot 1000. Het ging nu steeds meer hard tegen hard. In 1926 kreeg de pau- selijke legaat bevel het land te verlaten en de regeering vaardigde scherpe ver- ordeningen uit om de clericalen in toom te houdcn. Op overtreding ervan werden zware straffen gesteld. Vele Roomsch- Katholieken verklaarden niettemin dat zij zich tot het uiterste zouden blijven verzetten en de Paus bestemde den lsten Augustus 1926 tot een dag van gebed om uitkomst voor de moeilijkheden der Kerk in Mexico af te smeeken. Inmiddels wa- ren alle bezittingen van de kerk tot staatseigendom verklaard Toen kwam de moord op Obregon, die Calles als president zou opvolgen. De moordenaars werden beschuldigd van samenspanning met de cleriqale leiders en in het proces, dat volgde, werd de moeder-overste Concepcion wegens medeplichtigheid tot 20 jaar opsluiting veroordeeld. Ten slotte kwam de opstand van dit voorjaar. Een opstand tegen het gezag van president Portes Gil. Toen de opstand onderdrukt was, wer den met de cristeros (de katholieke in- surgenten) kormetten gemaakt. Het oogenblik was gekomen. om vrede te sluiten. Dit is thans geschied. De katholieke kerk mag haar eigen geestelijken benoe- men, al moeten deze Mexicaansche bur gers zijn. De gesloten kerken worden heropend. Honderden gestraften worden In vrijheid gesteld. Alleen de moeder overste Concepcion blijft in de gevange- nis. Hopen we nu, dat de vrede tot toenad;- ring zal leiden. Daar is heel Mexico bij gebaat. Directed! i C. KRAK. Buitenland VFEDESVERDRAG. DE LIQUIDATIE VAN DEN OORLOG. De komende schadevergoedingscon- ferentie. De dipiomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" deelt, als bevestiging van vroe- gere berichten, mede dat er op grond van dt gisteren te Louden gehouden kabinetszitting geen twijfel bestaat, dat de regeering de noo- dige stappen zal doen inzake de kwesties van de ontruiming van het Rijnland en het bijeenroepen van de conference voor het in- werkingstellen van het plan Young. Als da tum voor de conferentie wordt thans 15 Juli genoemd. De Engelsche regeering zal er echter aan vasthouden, dat de conferentie te Londen bij- eenkomt, aangezien MacDonald het uitgeslo- ten aeht, dat hij voor een groot aantal dagen buiten Londen zou kunnen vertoeven in ver- band met zijn werkzaamheden, terwijl boven dien de Fransche delegatie het niet buitenge- woon aangenaam zou vinden indien op de conferentie te Lausanne Snowden de leider der Engelsche delegatie zou zijn. De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken zal wel geen bezwaren tegen Londen hebben. Omtrent de houding der Engelsche regee ring ten opzichte van het plan-Young ver- wacht men dat zij tegen het plan in het alge- meen geen bezwaren zal hebben, doch we! tegen enkele onderdeelen ervan, waar voor- namelijk de kanselier van de schatkist cri tiek op heeft. De besprekingen over plaats en tijd der conferentie begonnen. Reuter verneemt van bevoegde zijde dat de besprekingen tusschen de betrokken regeerin- gen over tijd en plaats der conferentie inzake het rapport der deskundigen en de ontruiming van het Rijnland begonnen zijn DUITS CHL AND. UIT DEN RIJKSDAG. Hedenmorgen te 10 uur begon de Rijks- dag met de behandeling van de begrooting van buitenlandsche zaken. De discussies werden geopend met een rede van Graaf Westarp. Door de Communisten is een motie van wantrouwen tegen dr. Stre- semann ingediend. Deze was bij de opening en zal hedenmiddag het woord voeren. DR~ STRESEMANN ZIEK. Vermoeidheid door de reis en beenkramp. President Loebe heeft Zaterdagmorgen in den Rijksdag meegedeeld, dat dr. Strese- mann door ziekte verhinderd is aan de be- raadslagingen deel te nemen Volgens zijn dokter lijdt hij aan beenkramp, zoodat hij onmogelijk zijn huis kan verlaten. Hij hoopt echter, dat hij Maandag de vermoeidheid •van zijn reis naar Madrid zoover te boven is, dat hij dan aan de beraadslagingen zal kunnen deelnemen. ONSCHULDIG VEROORDEELD. Wegens meineed. De slager Josef Hoefling, die in het jaar 1924 voor een jury te Frankfort a/M. we gens meineed tot een jaar gevangenisstraf werd veroordeeld, omdat hij verzwegen zou hebben dat hij in het bezit was van een rij- wiel en een gramofoon, is thans, nadat hij zijn straf had uitgezeten, in een nieuw pro ces vrijgesproken. DE ZWENDEL MET DE PAARDEN- RENNEN. Wudtke gearresteerd. Omtrent de arrestatie van den bookmaker Adolf Wudtke wordt nader gemeld, dat hij per auto van Stettin naar Altona was ge- reisd, waar hij op instigatie van de Berlijn- sche politie kon worden gearresteerd. Wudtke ontkent elke schuld aan den zwendel bij de paardenrennen en beweert, vertegenwoordi- ger van een gramofoonplatenfabriek te zijn. Ook te Praag schijnt hij zich echter aan soortgelijke practijken te hebben schuldig ge maakt. DE „ROTE FAHNE". Twee redacteuren gearresteerd. Volgens een bericht in de „Welt am Abend" is Werner Hirsch, redacteur van de „Rote Fahne" op het commissariaat van politie. waar hij was ontboden, gearresteerd. Het blad brengt de aanhouding van Hirsch in verband met het feit, dat gister de termijn van het verbod voor de „Rote Fahne" om te verschijnen afloopt. Ook redacteur Slang werd volgens hetzelfde blad in den nacht van Vrijdag op Zaterdag onverwacht gearres teerd. GRONDWETDAG Oedenkmunten. Volgens de „Temps" worden dit jaar ter gelegenheid van den grondwetsdag officieele gedenkmunten geslagen. De munten, die een waarde zullen hebben van drie tot vijf mark, zullen aan den eenen kant de beeltenis van rijkspresident von Hindenburg dragen. Over wat op den achterkant der munten zal ko- men te staan, zijn nog onderhandelingen gaande. GEVECHT TUSSCHEN PLAKKERS EN POLITIE. Verscheidene gewonden. Gisternacht hebben twee agenten in burger te Hamburg drie mannen aangehouden, die in het bezit waren van potten verf en aan plakbiljetten, en op verschillende plaatsen de muren hadden besmeurd. Op dat oogenblik weerklonken uit een zijstraat schoten en de arrestanten namen de vlucht, doch werden weer aangehouden. waarbii zij hevig verzet Telef.nr, Administrate 3. TeJefoonnr. Redacfte 33. Postqlro 37660. pleegden. Intusschen had zich een groote menigte verzameld, die voor de aangehoude- nen partij trok, zoodat dezen wederom kon- den vluchten. Eenige straten verder kon een der vluchtelingen weer worden gegrepen, doch de menigte drong steeds sterker op en toen de agenten hun penningen lieten zien werd geroepen „Sla die honden dood" en „zet ze tegen den muur". Een der politieman- nen werd tegen den grond geworpen, ge- schopt en bij den hals vastgegrepen. Hij greep naar zijn revolver en loste verscheide ne schoten, waardoor drie mannen en een vrouw werden gewond. De andere beambte wist zich de aanvallers van het lijf te hou- den. Een der te hulp snellende agenten werd door het laatste schot van den gevallen beambte in den schouder getroffen. TWEE MENSCHEN OVERREDEN. De automobilist heeft niets gemerkt. Zaterdagnacht heeft een automobilist op den weg bij Gatow een 34-jarig man en zijn vrouw overreden zonder daarna te stop- pen. De vrouw werd's morgens met verbrij- zelden schedel dood op den weg gevon den, de man gaf nog levensteekenen, doch overfeed later. De politie kreeg een anonie- me informatie, volgens welke in een bepaalde garage's nachts een sterk beschadigde auto was aangekomen, doch later meldde zich de automobilist, de koopman Wilhelm Riecke zelf aan, die mededeelde dat hij niet geweten had dat hij twee menschen had overreden. Wel had hij een schok gevoeld, doch verkeer- de in de meening dat men een aanslag op zijn auto in den zin had. In den wagen zou den sporen zijn gevonden, die er op wijzen, dat gepoogd is bloedvlekken af te wisschen. FRANKRIJK. DE AUTONOMIST ROOS VRIJGE SPROKEN. Zaterdag zijn in het proces-Roos de verde- digers aan het word gekomen. De advo- caat Klein, plaatsvervangend burgemeester van Straatsburg, veroordeelde het proces als een politiek maaksel, hij gispte de legende van het complot en vroeg vrijspraak, omdat daardoor aan den broedertwist een einde zou komen en de Elzas weer vrede krijgt. De Pa- rijsche advocaat Fourrier oefende scherpe critiek op het feit, dat het heele complot is op- gebouwd op de mededeelingen van de twee commissarissen van politie, Bauer en Bec ker. Men gelooft hen, zei Fourrier, maar men gelooft de vertegenwoordigers van den Elzas de senatoren en afgevaardigden die als ge- tuige verschenen zijn niet. Men gelooft twee politiemannen, die op grond van berichten van politiespionnen hun verderfelijken arbeid voor den Elzas en voor Frankrijk verrichten. Na drie kwartier beraadslaagd te hebben, heeft de juryrechtbank te Besangon den we gens samenspanning tegen de veiligheid van den staat aangeklaagden autonomist uit den Elzas, dr. Philippe Roos, vrijgesproken. Bij het voorlezen van het vonnis klonken in de zaal uitroepen: Leve Frankrijk, leve de gezworenen. DE FRANSCHE TROEPEN IN HET RIJNLAND. De Petit Parisien meldt, dat generaal Guil laumat, de opperbevelhebber van het bezet- tingsleger. in September als de zone Goblenz door de Fransche troepen ontruimd wordt. vervangen zal worden door generaal Jacques Mot. ZWITSERLAND ZES-EN-DERTIG UUR IN DOODSGEVAAR. Aan een struik boven een af grond hangend. Een Nederlandsch toerist, die in Grindel wald logeerde, zoo vertelt de Tel., heeft in de afgeloopen week met zijn echtgenoote ver scheidene onaangename uren op een bergtop doorgebracht. Bij het bloemenplukken waren zij afgedwaald en plotseling gleden zij van den weg af en vielen langs de berghelling naar beneden. Hun val werd gestuit door eenige struiken op een vooruitstekende rots boven een 100 meter diepen afgrond. Zij kon den zich aan de struiken vastklemmen, doch verder dalen of naar boven klimmen was vol- komen onmogelijk. Gedurende 36 uur zijn de beide Nederlanders in deze hachelijke positie gebleven, zonder voedsel of drinken. Zij kon- den niet gaan zitten en moesten zich voortdu- rend vasthouden aan de struiken. De plaats, waar het ongeval was gebeurd, is zeer een zaam en er passeerde niemand, die op het hulpgeroep kon toesnellen en den heer en de dame redden. Gedurende den nacht hadden de Nederlanders zeer van de koude te lijden en zij waren zoo uitgeput, dat zij op't punt stonden zich in den afgrond te laten vallen. Inmiddels had de hotelier echter eenigen gidsen opgedragen een ond'erzoek in te stel- len en daar hij ongeveer wist, waarheen de wandeling van zijn gasten was gegaan. slaagde de hulpexpeditie er na eenig zoeken in, de vermisten te ontdekken. Gidsen daal- den met touwen naar de Nederlanders af en brachten hen naar boven, waarna zij in uit- geputten, doch niet hopeloozen toestand naar het hotel konden worden gebracht. Hooldredacteur: TJ. N, ADEMA. DENEMARKEN. AUTO TE WATER. Uit Kopenhagen wordt gemeld: In de haven van Stubbekoebing reed een auto met drie inzittenden, die van boord van een schip werd uitgeladen, te water. Een ma- troos sprong reso'uut de auto na en slaagde er in, door inslag van een ruit twee der inzit tenden te redden De derde passagier ver- dronk. BULGARIJE. OPWINDING OVER DE ARRESTATIE DER 600 BOEREN. Twee boeren en een vrouw dood- geschoten. Groote opwinding heerscht in Bulgarije door de arrestatie van 600 Bulgaarsche boe ren uit de districten Zaribord en Bosilegrad, die zooals gemeld, door Joegoslavische sol- daten werden aangehouden en naar beweerd wordt in het gei'mproviseerde kamp ruw worden behandeld. Zaterdag zijn twee Bul gaarsche boeren en een vrouw uit het dorpje Bregovitza, toen zij de Joegoslavische grens overstaken, door Joegoslavische soldaten doodgeschoten. In dezelfde streek is een Bul gaarsche korporaal van de grenswacht ge wond, doordat werd geschoten op een Bul gaarsche patrouille, welke zich op 100 meter van de grens bevond op Bulgaarsch gebied Bulgarije heeft voorgesteld een gemengde commissie van onderzoek naar de incidenten in te stellen, waarin Joegoslavie echter niet toestemde. De regeering van Bulgarije heeft besloten in Belgrade te protesteeren. (de Tel.) RUSLAND. DE LEGENDE OVER DE ONTSNAPPING VAN DEN TSAAR. Ondanks alle onderzoekingen, die onom- stootelijk hebben vastgesteld, dat de geheele keizerlijke familie van Rusland te Jekaterin- burg in den kelder van het huis van Ipatjew was omgekomen en hun lijken daarna in stukken gehakt en verbrand, zijn er nog steeds menschen, die gelooven, dat de tsaar en een of meer zijner kinderen wisten te ont- snappen. Nu komt met dergelijke verhalen de Tsjechische generaal Gajda (de leider der Tsjechische fascisten, de man, wiens ontslag uit den dienst in Tsjecho-Slowakije tot zulke schandalen heeft geleid), die in 1918 aan het hoofd van Tsjechische troepen stond, welke in het Oeralgebied opereerden. Ook een Rus- sisch monarchist, wiens naam geheim wordt gehouden, verspreidt een brief, waarin hij verklaart, dat de tsaar en een paar zijner dochters zijn ontsnapt. Als eenig bewijs moet zijn „woord van eer" dienen. De aanhangers van „keizer Kirill I" be- strijden natuurlijk de juistheid van deze ge- ruchten. Volgens hun meening heeft deze agitatie slechts ten doel hun „keizer" te scha- den. Welke doeleinden de verspreiders van die geruchten nastreven, is echter moeilijk met zekerheid te zeggen, maar dat er iets ach- ter steekt (de srtijd om het een of ander prozaisch belang) is zeer waarschijnlijk. ALBANI6. DE ALBAANSCHE TAALKWESTIE. Koning Zogoe van Albanie heeft een com missie benoemd tot nader onderzoek der Al- baansche taal en tot de technische voorberei- ding van de hervorming van de taal der Al- baneezen. Het is namelijk de bedoeling van de Al- baansche taal, die zeer veel dialecten heeft, een eenheidstaal te maken. Ook zal men de kwestie van het letterschrift regelen. Tot nu toe bestonden er verschillende variaties der Arabische letters en thans wil Zogoe, zooals Kemal Pasja gedaan heeft, Latijnsche letters invoeren. Men maakt zich thans heel druk in Tirana naar aanleiding van Zogoe's plannen getref- fende de taalkwestie. De Albaansche taal, die haar oorsprong in de Indo-Germaansche taal heeft, is feitelijk thans een abrakadaba van Italiaansch-Grieksch-Slavische taalmengsels, die men nauwelijks kan leeren. Driehonderd jaar geleden verscheen een Albaansch woordenboek, maar de verschil lende politieke twisten en's lands slechte toe stand in vele eeuwen. lieten niet toe, dat de Albaansche taal zich ontwikkelde Pas na 1912, na den Balkan-oorlog, toen Albanie een zelfstandig land werd, kon men weer over taalkwesties spreken. Koning Zoegoe's plan nen voor de taalhervormjng, wekten te Tirana groote voldoening. ENGEL.AND. LEEUWENJACHT. Een vrachtauto waarop een kooi met leeu- ren van een circus stond, reed bij Bridport gen een boom en werd zoo beschadigd dat &n van de leeuwen, een mannetje van onge- vter negen jaar los kon breken. Het dier ging eerst op den berm van den weg liggen, blijkbaar voldaan over het herkrijgen van zijn vrijheid. Een half uur lang bleef hij zoo lig gtn, terwijl een menigte nieuwsgierigen zich 5p een eerbiedigen afstand op den weg ver- z^melde. Een heele rij auto's werd in beide lichtingen opgehouden. De temmer liep daarop met een touw naar 24 Hebt U al eens een proefwasch gezonden naar de fioordholland- sche van S. KROM den leeuw toe, maar het dier stond toen op en liep den weg op, waarop de toeschouwers aan dien kant de vlucht namen. De leeuw schrok en sprong gevolgd door zijn temmer, over een heg. Hij besnuffelde den grond, sprong over een tweede heg en viel daarop een koe aan. Toen hij de koe bij de keel had, vuurde de di- recteur van den circus op hem en trof hem in zijn achterkwartier en in een oog. Het dier begon daarop als een razende door de weide te rennen en zat nog om een huis heen een man na. Voor hij echter verder kwaad kon doen, werd hij met verdere schoten afgemaakt Het was een goed gedresseerde leeuw, die volgens den directeur ongeveer 3000 gulden waard en de vader van drie onlangs geboren welpen was. DE VER. STATEN EN ENGELAND. Dipiomatieke etiquette. Sir Esme Howard, de Britsche gezant te Washington, had onlangs een bezoek gebrach1 aan senator Borah den voorzitter van de com missie voor de buitenlandsche aangelegenhe- den in den Senaat, juist toen er een belang- rijke kwestie tusschen Engeland en de Ver. Staten bij het Congres in behandeling was. Daarop schreeuwden de Amerikaansche cou- ranten moord en brand. Indien sir Ssme iets van belang had mede te deelen, moest hij daarmee bij den secretaris van Staat, Stim- son naar niet bij senator Borah zijn meen- de de Amerikaansche pers. Thans heeft Stim- son aart de bladen meegedeeld. dat het ohder- houd van Sir Esme geen betrekking had gehad op politieke zaken en dat er niets laakbaars was geschied. Thans wordt het geval als geliquideerd bi- schouwd. OOSTENRIJK. EEN REDE VAN SEIPEL. De ex-kanselier Seipel heeft te Weenen een lezing gehouden over zijn reis naar de Mid- del landsche Zee. Hij verklaarde uit zuiver politieke overwegingen Weenen te hebben verlaten, omdat hij een vergelijk tusschen de regeeringspartijen en de oppositie niet wilde bemoeilijken. Van zijn reis-ervaringen vertelde spr. dat de Balkanvolken krachtig naar vooruitgang streven. Hij stelde hen tot voorbeeld aan Oos- tenrijk, 't welk hij opwekte niet in het verle den, doch voor de toekomst te leven. AUTO IN BOTSING MET MOTORRIJDER. Twee dooden. In de nabijheid van Finstemunz in Vorarl- berg heeft een zeer ernstig auto-onge'uk plaats gevonden, dat twee menschenlevens heeft geeischt. Een auto, waarin zich zes Duitschers bevonden, kwam in botsing met een motorrijder, die volgens de bepalingen in Vorarlberg links van den weg had moeten houden. Door de botsing verloor de chauf feur de macht over zijn stuur en stortte de auto in een beek. Een der inzitenden, alsmede de motorrijder verdronken. De overige pas- sagiers werden alien meer of minder zwaar gewond. AFGHANISTAN. TOEN AMAN OELLAH VERTROK. Het vertrek van Aman Oellah uit Bombay is niet zonder emotie geweest. Het kostte deii gewezen koning veel moeite van de leden van zijn gevolg afscheid te nemen en volgens het telegram weende hij vijf minuten in de armen van zijn broer Inayab Oellah. Maar aan boord van het schip, dat hem naar Euro- pa brengt, zijn 25 luxe hutten voor hem gere. serveerd ROEMENI8. EEN EPIDEMIE IN ZEVENBURGEN. Het slechte drinkwater de oorzaak. Gemeld wordt, dat in het nieuwe Roe- meensche gebied van Szatmar, in de onmid- dellijke nabijheid van de Hongaarsche grens sedert verscheidene dagen buiktyphus en kin- derverlammingsepidemie van ernstigen om- vang heerscht. Vele scholen moesten geslo ten worden om de uitbreiding van de epide- mie tegen te gaan. De overheid staat volko- men machteloos. De artsen verklaren, dat het slechte drinkwater, in het bizonder van particulieren, de epidemie heeft veroorzaakt. In de gemeente Mezolezem zijn tot nog toe 143 gevallen van buiktyphus voorgekomen; het aantal dooden bedraagt tien. De ge meente is volkomen van de buitenwereld ge- isoleerd, daar de gendarmerie het binnenko- men en verlaten van de plaats strene bo- waakt J ALRMAARSC RANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1