DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
THE CORI ROYAL
Gedurende de KERMIS
HAAGSCHE CONFERENTIE.
Hondert m w derflgsfe Jaargung
m
Het Al g. Afd. Ziekenfonds
en de Tandheelkundigen.
Geetaleerd
Haarden en Kachels.
CENTRUM HOTEL
No. 199
DR Bumrnei Cesta^tt sit 3 ofaden.
Doze Gauran! word! ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, nitgegeven.
Abomwnwntsprljs bij vooruitoetaling per 3 mianden voai Alkmaar flrr, franco door
he! geheele Rljk J 2-30.
Afzonderl^ba en bewUsnnmmerc 3 cents.
wSa
PRIJS DER GEWONE AJDVERTENTEENr
Per regel f 0.25, bij groote contraclen rabat, Groote loiters naar plaafsrnimta.
Brleven franco aan de N. V. Boek« en Handelsdrubkerlj wfh, BSRMa OOSfM
ZOON, Voordam C 9. -
Dlrecteort C, KRAK.
ZATEKUAO
Telef.nr. Administratis 1.
Telefoonnr. Redacfle 3?
PosiQlro 37680.
Hoofdredaetonri TJ< N. ADEMA.
24 AUGUSTUS
Het bestuur van fiet Alg. Afd. Zieken-
fonds te dezer stede heeft onlangs, naar
aanleiding van het tekort, dat in het
eerste kwartaal 1929 is ontstaan, de ver-
tegenwoordigers van het fonds opgeroe-
pen om te beraadslagen over de midde-
len om dit tekort, dat ruim 4000 be-
draagt, uit den weg te-ruimen.
Men kon dit bereiken door verminde-
ring van specialistische hulp of ver-
hooging van contribute, waarover, naar
het desbetreffend verslag meldt, breed-
voerig van gedachten werd gewisseld
met het gevolg, dat men algemeen tot de
conclusie kwam, dat men noch het een,
noch het ander wenschte.
Dat laatste is volkomen begrijpelijk,
maar als een achterstalligen huurder de
keuze gelaten wordt tusschen verhuizen
of zijn huur betalen, dan kan hij zijn
huisheer nog zoo beleefd meedeelen, dat
hij noch het een, noch het andere
wenscht, maar dan verschijnt er toch op
den een of anderen dag een deurwaar-1-
der, die zijn helpers bevel geeft om den
inboedel maar op het trottoir uit te stal-
len.
De inkomsten van het Ziekenfonds
blijken nu eenmaal onvoldoende om de
nota's der heeren medici te kunnen be
talen en daarom zal men 6f de medische
hulpverleening moeten beperken
waarbij het begrijpelijk is, dat men al-
lereerst op de medewerking der specia-
listen gaat bezuinigen of men zal
zich van aller doeltreffende hulp blijven
verzekeren door de contribute te ver-
hoogen.
Een andere uitweg is er niet en als de
leden noch het een noch het ander blij
ven wenschen, dan zal het bestuur na
tuurlijk eenvoudig verklaren, dat deze
onderneming door te groote uitgaven
niet langer or denzelfden voet in stand
kan worden gehouden.
Ziek zijn is duur, niet het minst nu
wij in een tijd leven, dat vele ziekten
door de hulp van specialisten op meer
rationeele wijze dan vroeger kunnen
worden bestreden. Het tegenwoordige
ziekenfondslid stelt heel wat hooger
eischen dan vroeger het geval was, de
gezondheidszorg en daarnaast het ge-
zondheidsverlangen zijn op heel wat
hooger peil gekomen, maar met dit alles
gaat een vermeerdering van kosten ge-
paard, welke o. i. slechts op twee wijzen
bestreden zal kunnen worden, 6f door al
dan niet wettelijk voorgeschreven sub
sidies van Rijk, Provincie of Gemeente,
of door verhooging van de contributes
der ziekenfondsleden.
Het derde middel, inkrimping van
medische hulp, is een stap achteruit en
verdient in den tijd van steeds grooter
•zorg voor de volksgezondheid zeker
geen aanbeveling.
Wij wachten met belangstelling af wat
in verschillende plaatsen, die bij het
Alkmaarsche ziekenfonds zijn aangeslo-
ten, met betrekking tot het tekort aan
financien besloten zal worden, maar in-
middels vraagt in verband hiermede
een nieuw vjaagstuk onze aandacht,
namelijk de tandheelkundige hulp,
welke thans aan de leden van het Zie
kenfonds verstrekt wordt.
Het is wel eens gebeurd, dat een pa
tient op het spreekuur bij den dokter
kwam, die hem heel medelijdend aan-
keek en vroeg wat er aan mankeerde.
En als die patient dan zei, dat hij zoo'n
kiespijn had, dan klaarde het gelaat
van den medicus op, en dan zei die: „0,
heb je maar kiespijn, ik dacht, dat je
ziek was."
En dat is nu de groote grief der tand
artsen, dat tand- en kiespijn veel te lang
als bijkomstigheden beschouwd zijn, ja
zelfs, dat het plombeeren van kiezen en
niet het minst het koopen van een nieuw
gebit nog menigmaal als luxe gequali-
ficeerd wordt.
Het volksbewustzijn, dat een goed ge^
bit noodzakelijk voor de gezondheid is
dateert nog maar van de laatste tiental-
len jaren.
Het was vrijwel regel, dat een vorig
geslaeht het gebit verwaarloosde, men
zag in volkskringen slechts zelden goed
onderhouden tanden en kiezen en de
werkman, die zich vroeger een nieuw
gebit kocht, werd als een man be
schouwd, die met zijn geld geen raad
wist.
Waagde een vrouw zich aan deze
„luxe" dan werd zij in de oogen van alle
vrienden en kennissen openlijk als een
ijdeltuit gebrandmerkt en niemand be-
greep of scheen te begrijpen, dat een
goed kauwapparaat een allereerste eisch
voor een goede gezondheid beteekent.
Wij leven gelukkig in een anderen
tijd en de lachende monden, die met
anderhalf grafzerkje getooid zijn, be-
ginnen meer en meer tot het verleden te
behooren.
Men ziet in het plombeeren van tan
den en het aanschaffen van een nieuw
gebit geen overdadige luxe meer en de
tandarts is een onontbeerlijke specialist
geworden, wiens wachtkamer een steeds
grooter aantal patienten herbergt.
En toch zijn het deze specialisten, die
bij met tekorten werkende ziekenfond-
sen nog steeds op de bres moeten staan
om te betoogen, dat hun hulp even nood
zakelijk is als die van alle andere spe
cialisten, om te doen beseffen, dat aan-
tasting van tanden en kiezen een ziekte
is, die het kauwapparaat vernietigt eft
tot allerlei andere verschijnselen zal
kunnen leiden.
Wij hebben dezer dagen eens een Alk-
maarschen tandarts gevraagd, wat z. i.
de gevolgen van een slecht gebit zijn en
het is interessant zijn opsomming van
allerlei kwalen hier even te laten volgen.
Vroeger meende men, dat iemand, die
een slecht gebit had daaraan zijn heele
leven moest blijven sukkelen en hij
aanvaardde zijn kwaal, zooals toenter-
tijd een teringlijder zijn kruis opnam.
Slechts hij, die te veel pijn had wendde
zich tot den medicus of den tandarts.
Deze constateerde in vele gevallen, dat
de voedingstoestand achteruit gegaan
was, dat de patienten een kwalijk rie-
kenden mond hadden wat voor velen
een belemmering was om een goede be
trekking te kunnen krijgen en dat zij
last kregen van de maag. Als zeker ver-
kondigde deze deskundige de stelling,
dat iemand, die gedurende tien jaren
een slechten mond heeft, last krijgt van
het zoogenaamde zuur en van pijn in de
maag, wat tot maagkwalen en inge-
wandsziekten kan leiden. Mondhygiene
is noodzakelijk voor kankerbestrijding,
het stilt veler zenuwen, het is een be-
strijding van rheumatische aandoenin-
gen, van dikwijls hardnekkige hoofd-
pijnen, het voorkomt goed- en kwaad-
aardige gezwellen in den mond en aan
de tong, het kan tot chronisch ontstoken
keel- en neusholten leiden en bij de be-
strijding van tuberculose wordt als eisch
gesteld, dat het gebit gezond moet wor
den gemaakt.
Verschillende scheepvaart-maatschap-
pijen eischen bij de keuring van hun
personeel, dat de menschen een goed ge
bit hcbLen en dat natuurlijk niet in de
eerste plaats omdat een gaaf gebit de
schoonheid van het gelaat verhoogt.
Trouwens op elk keuringsformulier voor
een levensverzekering ziet men tegen-
woordig de vraag naar den toestand van
het gebit omdat de Maatschappijen wel
weten, dat de levensduur door een slecht
gebit verkort wordt.
Al de hier boven genoemde kwalen
kunnen gedeeltelijk voorkomen worden
door het vroegtijdig herstel van het ge
bit en daarom achtte deze deskundige
het een belang-voor de volksgezondheid
wanneer op dit gedeelte der hygiene
meer dan tot dusver de aandacht werd
gevestigd.
Een goed tandarts zal er zich niet mee
tevreden stellen den patient van zijn pijn
af te helpen, hij zal er voor zorgen, dat de
mond zoo keurig gerestaureerd wordt,
dat de man weer een uitstekend kauw-
orgaan heeft.
Het is te betreuren, dat alles wat in de
wereld zoo goed en zoo nuttig is alleen
maar voor geld te verkrijge i is en dat
verschillende ziekenfondsen steeds weer
de dupe zijn van financieele tekorten.
In Duitschland, waar men op hygie-
nisch gebied vele andere landen v6or is,
is de vraag of iemand met een kwaal
aan het kauworgaan ook tot de op medi
sche hulp rechthebbende zieken moet
gerekend worden, als sinds jaren in be-
vestigenden zin beantwoord.
De eerste ziektewet dateert daar reeds
van 1883 en in 1898 werd in hoogste
rechterlijke instantie beslist, dat de zie
kenfondsen verplicht waren ook tand
heelkundige hulp aan hun leden te ver-
schaffen, waarbij bepaald werd, dat
Caries de aantasting der tanden en
kiezen „eine Krankheit ist, die so-
wohl die Gesundheit und Arheitsfahig-
keit schadigen, als auch durch ihre
Folgezustande schwere, algemeine
Krankheitserscheinungen hervorrufen
kan."
De invaliditeits- en ouderdomsuitkee-
ring werd daar opgedragen aan de z.g.n
Landesversicherungs-anstalten, die o-i-
geveer met onze Rijksverzekeringsbaok
en de Raden van Arbeid overeen komeo.
Deze lichamen begrepen zooals men
dat in ons land tegenwoordig zoo ruim-
schoots in den strijd tegen de t. b. c. doet
dat invaliditeit voorkomen kan wor
den door tijdig voorbehoedende maat-
regelen te nemen en zij zagen in, dat een
goed kauwapparaat een voorbehoedmid-
del tegen maag- en ingewandsziekten
en tot behoud der werkkracht genoomd
moet worden.
Men heeft daar zelfs patienten kunst-
tanden en gebitten verschaft waarvoor
het Ziekenfonds het tweevijfde en de
patient slechts het 66n vijfde deel der
kosten behoefde te dragen.
Wij zullen de toestanden in Duitsch
land verder laten rusten. Uit het boven-
staande blijkt wel, dat daar reeds alge
meen ingezien wordt, dat de zooge
naamde caries het tandbederf een
ziekte is, waarvoor men recht op gene-
zing heeft zooals voor elke andere ziek
te en waarvoor specialistische hulp
moet worden geboden.
Het kostenvraagstuk is natuurlijk een
belangrijke factor, maar wie 25 jaar ge-
leden zou gevraagd hebben hoe vroeg-
tijdige behandeling van alle t. b. c-lijders
ooit te betalen zou zijn, zou ook ten ant-
woord hebben gekregen, dat dit door ge-
brek aan de daarvoor benoodigde gel-
den nimmer tot stand zou kunnen
komen.
Op dezelfde gronden waarop men in
Duitschland conserveerende en chirur-
gische behandeling voor fondsleden
gratis beschikbaar stelt, heeft de Neder-
landsche Maatschappij tot bevordering
der tandheelkunst zich in haar „Richt-
lijnen voor Ziekenfondsbehandeling"
uitgesproken voor kostelooze tandheel
kundige hulp der ziekenfondsen voor
de ingeschrevenen.
Voor de ziekenfondsen is er alle reden
een ratiooneele en dus ook weer prophy-
lactische voorbehoedende behan
deling voor de leden bereikbaar te
maken.
En in het bijzonder hopen wij, dat bij
het hier gevestigde Alg. Afd. Zieken
fonds een zoodanige regeling kan wor
den getroffen, dat de patienten zich,
zoowel voor het trekken en schoonma-
ken als voor het vullen van zieke kiezen
en tanden, tegen geringe premie kunnen
verzekeren en slechts een matigen prijs
voor een kunstgebit behoeven te betalen.
Trouwens, er wordt aan dit onderdeel
der ziekenzorg al heel wat meer aan
dacht dan vroeger besteed. De Zieken
fondsleden hebben het recht hun kiezen
en tanden „gratis" te laten trekken en
moeten de helft in de kosten van vulling
betalen, een systeem, dat echter tot
onbillijkheden leidt, omdat zij, die min
der goed bij kas zijn, heel wat meer tan
den kwijt raken dan de beter gesitueer-
den.
Kan men er wordt thans over on-
derhandeld tot een oplossing komen
over een billijke vergoeding aan de
tandartsen, waarbij niet meer per geval
maar per ingeschreven lid betaald
wordt, dan zal van het in goeden staat
brengen der kauworganen veel meer
dan tot dusver gebruik worden gemaakt,
Er zijn nog zeer vele slechtverzorgde
monden en zoolang men nog niet tot
schooltandverzorging overgaat zal dit
wel zoo blijven, waarom het te begrijpen
is, dat bij „gratis" behandeling van
ziekenfondsleden van de tandartsen
zeer veel werk zal gevergd worden.
Dit meerdere werk brengt meerdere
kosten mee en in den aanvang van dit
artikel is reeds gebleken, dat juist het
kostenvraagstuk, in verband met de
specialistische hulp, zulk een groote rol
in het ziekenfonds speelt.
Men zal ten slotte van de noodzake-
lijkheid dezer bijzondere medische zorg
doordrongen moeten worden en zich
daarvoor, door verhooging van contri
butie, een klein offer moeten getroosten.
De eenvoudigste oplossing van alle
moeilijkheden zou natuurlijk een flinke
subsidie zijn, maar de tandheelkundige
overheidszorg in ons land beperkt zich
nog tot een polikliniek in Amsterdajn
waar gemeenteDersoncel en hun gezins-
leden gratis worden geholpen en een
sporadische schooltandverzorging.
Dat laatste wordt in Amerika heel
wat beter aangepakt. De Amerikaan is
een practisch mensch, diebegrijpt, dat
de verzorging van een gebit op den kin-
derleeftijd minder kost dan de restau-
ratie van een verwaarloosden mond bij
volwassen patienten, nog afgezien van
het feit, dat de schooltandverzorging
een heilzamen invloed heeft op de volks
gezondheid. Het hieraan besteede geld
wordt later dubbel bespaard door min
der ziekte en grooter arbeidsvermogen.
Als zijn wij er van overtuigd, dat ook
in Alkmaar schooltandverzorging op
den duur niet zal uitblijven, wij willen
den tijd niet vooruit loopen.
Wij willen ten slotte hier slechts de
hoop uitspreken, dat dit artikel er toe
zal medewerken, dat de leden van het
Attraction Hand.
Ziekenfonds niet alleen tandheelkun
dige hulp noodzakelijk blijven achten,
maar dat zij desnoods hiervoor, door
vrijwillige contributieverhooging, een
offer zullen brengen, opdat tusschen
tandartsen en Ziekenfondsbestuur een
billijke financieele regeling kan worden
getroffen waardoor voortaan alle fonds
leden recht op goede herstelling en goed
onderhoud van hun onmisbaar kauw
apparaat zullen krijgen.
De plenaire zitting naar Maandag verschoven,
Snowden nog steeds niet voldaan. De vier
mogendheden kunnen de Britsche eischen niet verder
tegemoetkomen.
De slotzitting op Maandag.
De plenaire zitting van deze conferentie,
tevens eigenlijk de sluitingszitting, is, op ver-
zoek van Snowden, gesteld op Maandag a.s.
Men schijnt thans grooter hoop te hebben,
dat inmiddels een formule gevonden zal kun
nen worden, die de conferentie van Den
Haag in schijn of in werkelijkheid zal redden.
Geruchten die op het oogenblik in omloop
zijn en waarschijnlijk ook reeds hun weg ge
vonden hebben in de buitenlandsche pers, als
zou deze formule reeds gevonden zijn, zijn
nog voorbarig.
Naar directe Duitsch-Engelsche
onderhandelingen
Naar gemeld wordt, heeft de Fransche
minister van arbeid, Loucheur, gisternamid-
dag aan de Fransche pers medegedeeld, dat
Frankrijk, Belgie, Italie en Japan in hun
aanbod aan Engeland tot het uiterste zijn
gegaan. Volgens de Duitsche delegatie zou
•uitschland verlangen deel te nemen aan de
verdeeling van de 300 mill, mark, welke over-
blijven wanneer men overgaat van het Da-
wes-plan op het plan-Young. Volgens de vier
crediteurstaten heeft Duitschland op deze
participatie echter geen enkel recht. Zij wil
len intusschen geen bezwaren maken, wan
neer dit bedrag aan Engeland zou komen,
weshalve zij Engeland hebben voorgesteld
zich hieromtrent rechtstreeks met Duitsch
land in verbinding te stellen. Tevens hebben
de vier mogendheden Engeland aangeraden
met Duitschland overleg te plegen inzake het
Engelsche aandeel aan het onbeschermde ge
deelte der herstelbetalingen.
Snowden acht de voorstellen vol
komen onvoldoende.
Omtrent de voorstellen, welke gisteroch-
tend namens de vijf in het Eerste Kamerge-
bouw vergaderende mogendheden door Jas
par aan Snowden werden overgebracht,
wordt van Engelsche zijde meegedeeld, dat
zij niet schriftelijk waren gedaan en zeer wei-
nig vooruitgang beteekenden in vergelijking
bij de vroeger gedane voorstellen.
Na met zijn collega's te hebben geraad,
pleegd, heeft Snowden aan Jaspar meege
deeld, dat deze voorstellen volkomen onvol
doende waren.
In aansluiting aan wat omtrent de afwij-
zing door Engeland van vele voorstellen der
andere crediteurstaten is gemeld, wordt nog
meegedeeld, dat in die voorstellen niets de-
finitiefs voorkwam met betrekking tot de on-
voorwaardelijke annui'teiten, noch ten op-
zichte van de leveringen in natura.
De overige crediteurstaten houden zich
nog bezig met deze aangelegenheden te on-
derzoeken.
De houding van Engeland,
In Britschen kring werd nog betoogd, dat
wanneer men den Engelschen verwijt, dat zij
van hun kant niet te kennen geven hoe aan
hun verlangens tegemoet te komen valt, zulk
een verwijt als ten eenenmale ongegrond be
schouwd moet worden. Immers, het zijn de
anderen, die den Engelschen verzoeken, af-
stand te doen van een deel van wat zij nu uit
de regeling Dawes krijgen.
Het Engelsche antwoord nu op het verzoek
om iets van wat Engeland heeft, op te geven,
is, dat het daartoe niet bereid is, en het
wenscht ook niet, dat men op kosten van an
deren, met name van de kleine staten, van
wier bereidwilligheid daartoe trouwens tot
dusverre nog niets te bemerken viel, aan de
Engelsche verlangens tegemoet tracht te ko
men: de Engelschen denken er niet aan toe te
laten, dat de kleine staten hun iets zouden
moeten geven, wat sommige grooten hun
earsi znnrifln willen ontnemen. Het zal aan
die grooten zijn en met name werd hier nog
in het bijzonder Italie genoemd, om datgene
te doen, waardoor Engeland zal behouden,
wat het thans heeft.
de nieuwste modelled
RUIME SORTEERING.
IJSPEERT's IJZERMAGAZIJN, RITSEVQORT.
Engeland is niet langer bereid tot eenig
gebaar. Telkenmale toch heeft Groot-Brit-
iannie in den loop der jaren opofferingen
mo ten doen. Daarvan is nu de uiterste grena
bereikt en de Britsche delegatie is niet van
zins, op deze conferentie wederom offers te
brengen.
•Engeland wil ook niets weten van eenige
verhooging van hetgeen Duitschland in to-
taal zal hebben te betalen.
De bijeenkomst van de bezettende
mogendheden.
Van Engelsche zijde meldt men omtrent
de bijeenkomst van de bij de bezetting betrok-
ken mogendheden, dat Henderson de hoop
koestert, een verzoening tot stand te brengen
tusschen het. Duitsche en het Fransche stand-
punt betreffende de commissie voor vaststel-
ling en verzoening.
Bij het verlaten van de conferentie van de
bij de bezetting betrokken mogendheden ver-
klaarde Wirth, niet cntevreden te zijn. Men
kon nog wel niet spreken van een accoord,
maar er was een vooruitgang.
Toen hem gevraagd werd, of men Zondag
zou vertrekken, antwoordde hij ontkennend,
er aan toevoegende, dat de soep niet zoo heet
gegeten werd, als zij eergisteren gekookt was.
Loucheur over de situatie.
In een Fransche persconferentie heeft Lou
cheur gisteravond een overzicht gegeven
van de situatie. Hij wees er op, dat men En
geland op verschillende wijzen tegemoet kan
komen. Frankrijk en Belgie kunnen daartoe
in het plan-Young een tiental mogelijkheden
aan wijzen en ook Italie heeft pogingen in die
richting gedaan.
Den economischen kant van het vraagstuk
der leveringen in natura besprekende, zeide
Loucheur, dat Frankrijk van oordeel is, dat
men niets moet doen, wat het Duitsche eco-
nomische leven kan bemoeilijken, waarbij
men evenwel ook rekening heeft te houden
met het economische leven van Engeland. In
beide landen heerscht werkeloosheid, maar
Duitschland moet in staat worden gesteld te
betalen en moet dus werk hebben. Bovendien
zijn de leveringen in natura een gemakkelijke
betalingswijze, waaraan het Duitsche econo
mische leven gewend is en die men niet plot-
seling stop kan zetten, daar dit een even-
wichtsstoring te weeg zou brengen, welke
even noodlottig zou zijn voor Duitschland
als voor zijn crediteuren. Ten hoogste zou
men kunnen overwegen de geleidelijke ver-
mindering in sneller tempo van de leveran-
ties, welke het Young-plan voorsehrijft. Voor
Italie is de levering in natura zeer belang-
rijk, daar het voor zijn industrie kolen noo-
dig heeft. Toch zijn Italie, Frankrijk en
Belgie het er over eens, dat men met de En
gelschen tot overeenstemming moet komen.
Men heeft daarom gezegd,-dat Engeland en
Duitschland het onderling eens moeten wor
den.
Bij deze besprekingen zullen zich intus
schen ook nog financftele kwesties voordoen,
waarbij Duitschland betrokken is, zooals de
Dawes-leening en het onvoorwaardeliik deel
der annui'teiten.
LKMAAHSC
V
■it
It
*..T
in
