II
Parilscl&e Brieven.
Brieven nit Berliin.
MIJNHARDT's
Hoo?dpijn-Tab!etten 60 ct
Laxeer-Tabletten... 60 ct
Zenuw-Tabletten... 75 ct
Staal-Tabletten... 90 ct
Maag-Tabletten... 75 ct
Bij Apoth. en Drogisten
schriftelijke mededeeling van op- of
aanmerkingen; van dezelfde commissie
een schrijven waarin n.edegedeeld werd
dat Z iter dag 14 Sept. a.s. om 10 uur een
sitting gehouden zal worden in de Be-
stuurskamer der gasfabriek. Zij die er
prijs op stellen om te worden gehoord,
kuni.er dit voor 9 Sept. schriftelijk op-
geven aan genoemde commissie, ^welke
zetelt ten kantore van het Provinciaal
Waterleidingbedrijf te Bloemendaal.
Van bewoners der Handelskade was een
verzoek ingekomen om de brug en de
straat aldaar in gemeente-eigendom
over te nemen. Verder zijn adressanten
bereid eventueele verbeteringen daar-
voor in orde te brengen.
De voorzitter stelde voor dit adres in
handen van B. en W. te stellen om prae-
advies, ook in verband met de ongesteld-
heid van den gemeente-opzichter.
Van de Kamer van Koophandel een
verzoek om een onderhoud over de ka-
nalisatie, daarbij beoogende een hoogere
subsidie.
De voorz. zeide dat destijds een subsi
die is toegezegd van 1000 gedurende
40 jaren.
Na breedvoerige besprekingen was
men het daarover eens geworden, zoodat
thaus geen aanleiding werd gevonden
een hoogere bijdrage te verleenen.
Tegen een onderhoud was geen be-
zwaar, doch spr. verwachtte daar weinig
resultaten van.
Het adres werd voor kennisgeving
aangenomen.
Aan de socigteit „Vriendenkring" werd,
in verband met de a.s. kolfwedstrijden
van den Nederl. Kolfbond, een gouden
meda^le toegezegd.
Een verzoek van de vereeniging A. V.
O. om subsidie zal behandeld worden
bij de begrooting 1930.
Op eenzelfde verzoek van den Bond
voor de pluimveeteelthouderij werd af-
wijzend beschikt.
Van de gemeentebesturen Broek op
Langendijk, Koedijk en Zuidscharwoude
was bericht ingekomen dat op het
adres van deze gemeente om een ophaal-
dienst van vuilnis in het leven te roepen,
afwijzend beschikt.
Aan de Gezondheidscommissie te
Schagen was reeds bericht dat hier een
ophaaldienst van vuilnis functionneert.
Op verzoek van den heer N. C. Kuiper
werd een halfjaar ontheifing van hon-
denbelasting verleend.
De rekening over 1928
De gemeenterekening meldde aan ont-
vangsten 107350.27 H, aan uitgaven
'f 90752.53 H, batig sal do f 16597.74, voor
den gewonen dienst; kapitaaldienst:
ontvangsten 4194.73, uitgaven 4154.73,
alzoo een batig saldo van 40.
Rekening Burgerl. Armbestuur: ont
vangsten 2224.64, uitgaven 3014.42K,
nadeelig saldo 789.78
i Lichtbedrijven
De rekening van het gas- en electr.
bedrijf sloot m-t een netto winstsaldo
van respectievelijk 5133.57 en 1834.47.
Rondvraag.
De heer de Geus vroeg of het niet wen-
schelijk was om een verzoek te richten
tot de andere Langendijker gemeenten
om personen die op de zwarte lijst
staan voor cafg-bezoek bij verhuizing te
De voorz. antwoordde wel eenigszins
pessimistisch te staan tegenover ver-
doen overschrijven.
zoekschriften aan andere gemeenten,
doch er uiettemin wel voor te zijn.
Spr. achtte het gewenscht dat de an
dere gemeenten dan ook bij eventueele
verhuizingen bericht zenden.
De heer Barten vroeg hoe de andere
gemeenten in deze handelen.
De voorzitter zeide dat deze personen
daar ook geweigerd worden.
De gevaarlijke hoek bij de Oosier-
straat.
De heer Kooij vestigde de aandacht
0p den gevaarlijken hoek bij't begin der
t •sterstraat. Spr. zou het fietsen daar
wjllen verbieden.
De voorzitter zou dit willen aanhou
den in verband met de vraag of het ge-
wenscht was dat de Oosterstraat al of
met gemeente-eigendom wordt.
Daarna sluiting.
PURMEREND.
Aihier worden van 31 Augustus tot
e September winkelweekfeesten gehou
den. Er is daarbij georganiseerd een
groote tentoonstelling van handel, nij-
verheid en Industrie terwijl eveneens
wordt gehouden een veetentoonstelling
en een national e pluimveetentoonstel-
mg, in welke laatste heel bijzondere in-
zendingen zijn van nut- en sportpluim-
vee, zeer veel, en zeer bijzondere duiven
cavi?seCn PraCht inzending koniJnen en
Er wordt op Vrijdag 6 September n.m.
houden gr° J con€0urs-hippique ge-
In de stad is een schitterende versie-
ring en Ulaminatie aangebracht.
UITGEEST.
Gob or en Johannes Gerardus, zoon
van Willem Heijne en Marie Braken-
wfri Wilhelmus Johannes, zoon van
Mem Dekker en Maria Admiraal.
rieridnk, zoon van Adrianus Terol en
pm'o, t' i?tje-Bakker' - Elbert> zoon van
Elbfj Eoc?Ven Aagje IJff. - Adriana
Maria, dochter van Klaas Winter en
Maartje Goedhart. Jacoba Catharina,
dochter van Ilendrik de Munk en Alida
Sprenkeling.
G e h u w d Sieger de Vries en Griet-
Je Langenberg. Cornelis Johannes
Nieieu en Geertrwda Zonneveld. -
V ACANTIE-W AN DELINGEN
HER EN DER.
Parijs, 25 Aug. '29.
Parijs leeft nu in een ernstige stemming,
in een stemming van afwachting. De kranten
nemen maar nauwelijks eenige notitie van de
verschillende kleine dagelijksche gebeurtenis-
sen, die in andere omstandigheden tot lange
artikelen aanleiding zouden hebben gegeven.
Alle biikken, alle gedachten zijn nu gerichi
op een bepaalde, u welbekende, stad in het
buitenland, waar beslist wordt over de eco-
nomische en politieke situatie van Frankrijk
voor een groot aantal jaren weer.
Maar dat wil toch niet zeggen, dat het
Parijsche leven nu niet zijn gewone verloop
zou hebben van alle andere jaren in dezen
tijd; dat er niet zooals altijd voorstellingen
gegeven zouden worden in die schouwbur-
gen, die nu vooral door buitenlandsche toe-
risten bezocht worden; dat er in de humo-
ristische revues slechts grappen zouden ver-
kocht worden over een zekere hooge per-
soonlijkheid uit een groot land, en er niet ook
een massa grappen en anecdotes gewijd
zouden zijn aan feiten van den dag, die van
veel minder belang zijn.
Zoo is dan nu, zooals ieder jaar om dezen
tijd het Concours Lepine weer geopend
dat oorspronkelijk bedoeld is als een gelegen-
heid voor „de kleine uitvinders" om hun
vondsten aan het publiek te toonen, maar
dat ieder jaar meer plaats inruimt aan aller-
lei producten van handel en nijverheid ook.
De organisatoren van het Concours schij-
nen te vreezen, dat de tentoonstelling van
verieden jaar geen al te triomfantelijken in-
druk in de herinnering der bezoekers heeft
achtergelaten, want ze hebben het noodig
geacht in hun reclames bekend te maken, dat
men zich dit jaar zeer bizondere moeiten ge
geven heeft, om het Concours nog meer uit
te breiden, het nog schitterender, nog inte-
ressanter te maken. Het Luchtministerie zelfs
heeft er zich mee bemoeid en heeft een heel
deel van het Concours voor zijn rekening ge-
nomen en dat gewijd aan de industrieele acti-
viteit, die op het oogenblik misschien meer
dan eenig andere de publieke belangstelling
heeft die der aviatiek.
Verscheiden geheel gemonteerde vliegtui
gen staan er tentoon gesteld, die het puoliek
in a! hun bizonderheden en van dichtbij, be-
kijken, betasten en bewonderen kan wat
het dan ook niet nalaat te doen. Eenige heel
kleine vliegtuigjes staan er ook, die waar-
schijnlijk in de toekomst voor den gewonen
sterveling een even bereikbaar vervoermiddel
zullen worden als nu de auto-taxi's zijn
Verder talrijke motoren en allerlei andere on-
derdeelen van vliegtuigen, die den inge-
wijden enorm interesseeren, en die de niet-
ingewijden met verwonderd-nieuwsgierige
biikken gadeslaan.
Dit deel, dat het meest achteraan staat op
de tentoonstelling, trekt dan ook het grootste
aantal bezoekers, en daar ziet en hoort men
de grootste enthousiaste bewonderingen
uiten.
Wat de voorste gedeelten van de tentoon
stelling betreft waarlijk, daar hebben we
niet veel nieuws kunnen ontdekken. Weer als
vroegere ja en, massa's waschketels, een
hevle menigte snelkokende pannen, en aan-
doenlijk-onpractische, „kleine uitvindingen"
zonder tal. Heel veel electrische apparaatjes
ten dienste van de gezondheid ziet men er
dit jaar ook apparaatjes ter genezing van
rheumatische aandoeningen, huidziekten
en nog tal van andere alles behalve vroolijk
stemmende kwalen, ziekten en gebreken.
Toch, onder het groote aantal exposanten
moeten er ook wel zijn. die curieuse en zelfs
practische dingen te zien geven, maar die
gaan helaas verloren in de massa van onbe-
parfums en likeuien, fabrikanten in absoluut
teekenende rommel, tusschen al de kooplui in
middelmatige of banale sigaren-aanstekers,
die heele stands in beslag nemen en veel
meer lawaai maken dan de uitvinder van een
inderdaad nuttig voorwerp.
Werkelijk, het schijnt ons toe, dat wanneer
de organisatoren van het Concours LSpine in
hun wensch om zooveel mogelijk exposanten
te trekken, de kwaliteit aan de kwantite.it
blijven opofferen, ze daarmee ten slotte het
eigenlijke Concours Lepine, die sympathieke
instelling, ten doode zullen doemen, om in
de plaats daarvan een dood gewone winke-
liers-tentoonstelling over te houden.
Tegelijkertijd wordt er nu in het paleis van
Versailles het paleis der Koningen een
tentoonstelling gehouden. die gewijd is aan
de geschiedenis der Fransche Republiek,
waar talrijke documenten, bibelots, souve
nirs en voorwerpen tesamen gebracht zijn,
die met het paleis zelf bijna geen complete ge
schiedenis te zien geven van heel Frankrijk
door beeld, kunstwerk, bibelots en meubelen.
En in Sevres is sinds eenigen tijd een
wereld-tentoonstelling georganiseerd van
de porcelein-kunst vanaf zijn eersten oor-
sprong tot op onze dagen, waar de prach-
tigste en vaak meest onverwachte dingen bij
elkaar zijn gebracht, die over de heele
wereld door de porcelein-fabricatie vervaar-
digd zijn De belarigstelling van alle kenners
wordt vooral getrokken door de Russische
ceramiek, die betrekkelijk nog jong is, maar
die van het begin af reeds dadelijk sterk ori-
gineeie en levende, zoo ook niet altijd zeer
gracieuse kunst te zien geeft.
Daar de ..marches aux croutes", de schil-
derijeu-markten in de open lucht, de laatste
jaren; op voorbeeld van Montmartre in zoo-
wat alle wijken van Parijs georganiseerd
worden, hebben een tiental schilders en apart
groepje gevormd, teneinde zich te onder-
scheiden van alle duizenden andere open-
lucht-exposanten overal in Parijs, van Mont-
parnasse tot Montmartre. En die tien hebben
nu voor zich beslag gelegd op de place
Pigalle. Ze hebben zich daar ruim geinstal-
leerd en stellen er hun werken ten toon aan
de talrijke toeristen, die dit deel van Mont
martre steeds bezoeken. Maar veel sucoes
hebben ze tot nog toe niet. De toeristen loo-
pen met een niet-begrijpenden, verbaasden
blik langs hen been, blijven soms even stil-
staan, kijken even met afwezige oogen, dood-
vermoeid door al de aandacht die van hen
gevergd wordt in hun zichzelf opgelegd mar-
telaarschap; maar zelden, heel zelden gebeurt
het, dat een schilderij hun genoeg inferes-
seert om naar den prijs ervan te vragen.
Dat alles accepteeren de naast hun werk
wachtende kunstenaars met een nobele en
onverschillige houding, of soms ook met een
intens-ironisch gezicht. En men moet toe-
geven, dat die ironie eenigszins gerechtvaar-
digd is, want diezelfde toeristen zullen straks
zeker naar de place du Tertre gaan, daar vlak
bij, en daar zullen ze in de winkels, die daar
enkel en alleen op ren speculeeren, veel groo-
ter sommen uit geven voor veel minder-
waardige dingen, voor prentbriefkaarten,
slechte gravures, enz.
Nu de Parijzenaars de stad uit zijn. worden
al de vele etablissementen op de place du
Tertre bijna uitsluitend bezocht door toeris-
risten, die er zich heen hebben laten lokken
door de oude reputatie van die etablissemen
ten, die echter voor het meerendeel reeds lang
van eigenaars veranderd zijn, en wier nieuwe
eigenaars voortleven op dien goeden ouden
naam, zonder zich de moeiten en de zorg te
willen geiroosten, waarmee de vorige eige
naars juist dien goeden naam verworven heb
ben, en zonder er iets nieuws aan te bren
gen dan misschien in de prijzen, die maar
zonder ophouden steeds meer de hoogte in
gaan.
En dan, wat een massa bedelaars nemen
in dezen tijd de place du Tertre in beslag,
waar de meeste gasten nu voor de restaurants,
op het plein zelf zitten te dineeren; bedelaars,
die onder het mom van „artiest" te zijn met
hun gezang, hun muziek of het aanbieden
van hun bibelots, in staat zijn om de beste
eetlust in het beste restaurant van de place
te bed erven.
Gelukkig dat vlak bij de Sacre-Coeur staat,
en daar op de terrassen ontdekt men een ver-
gezicht over deze onmetelijke en onvergelijke-
lijk-mooie stad, die weldra alle kleine onaan-
genaamheden vergeten doet, en u aangrijpt
en vasthoudt in een blij-verbazende bedwel-
mende bewondering
M. DE ROVANNO.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, Augustus.
Eenigen tijd geleden schreef me een
zeer gefortuneerde kennis Duitscher
die met zijn familie in het Rijnland
woont en het geluk heeft zijn bezigheden
en zijn woonplaats als onafhankelijk
man zelf te kunnen uitkiezen, of ik hem
niet den raad zou geven met zijn jonge,
nog schoolgaande kinderen naar Berlijn
te verhuizen.
„Je kent die stad beter dan ik", schreef
hij, „en je zult ook wel op de hoogte zijn
van de schooltoestanden. Laat er me
eens iets over hooren. En verzwijg voor
al niets."
Nu, dat heb ik gedaan. Ik heb hem uit-
voerig geschreven en niets verzwegen.
Met het resultaat, dat hij rustig in het
gelukkige Rijnland blijft en zijn plan-
nen opgegeven heeft.
Wht ik hem antwoordde, is wellicht
van belang voor den lezer, die van het
leven in deze Duitsche wereldstad op de
hoogte wil blijven. Het komt ongeveer
op het volgende neer:
Berlijn is te groot geworden en heeft
daardoor eigenlijk geen karakter meer.
Een zoo geweldige stad valt in stadjes
en dorpen, in wijken en straten uiteen,
en heeft alle nadeelen, doch geen enkel
voordeel meer van het dorpsche of klein
steedsche.
De kleine stad heeft nadeelen. Natuur-
lijk. Maar we willen ditmaal de dingen
alleen zien van het standpunt der kin-
deropvoeding. In het dorp en in de klei
ne stad kent men elkaar. Men contro-
leert elkander. Dat moge niet altijd aan-
genaam zijn. Maar het heeft een goede
zijde. Ouders weten, dat hun kinderen
op straat, op school, bij het spelen voort-
durend waargenomen worden door an-
deren, die de kleintjes bij name aennen
en weten, waar ze thuis hooren. Ook het
kind zelf voelt dat. Het kan nergens
wegduiken. Neigingen tot verboden din
gen komen zelden tot daden, uit vrees
voor onmiddellijke ontdekking. Leugens
en uitvluchten worden al te snel ont
dekt en zijn al te gemakkelijk de contro-
leeren. Het kind kent alle uithoeken der
kleine gemeente en kan tegen slechte
elementen afdoende gewaarschuwd
worden. Ondervvijzers vormen een deel
van de kleine gemeenschap, kennen alle
bewoners en weten, waar het kind zijn
vriendjes heeft en wat het in vrije uren
uitspookt. En omgekeerd kent men de
onderwijzers
Ik hoef daar voor den lezer in Neder-
landsche pro Hnciesieden waarlijk niet
verder over uit te weiden. Hij weet het
beter dan ik!
Maar omgekeerd ben i k de specialist
voor de toestanden in een wereldstad.
Hoe staat het bijvoorbeeld met deze
dingen in een stad als Berlijn?
Vier komma drie millioen inwoners.
Woningnood, Werkloosheid. Nijpende
armoede in vele wijken.
Kunt u zich voorstellen, welke gevol-
gen daaruit ontstaan?
Natuurlijk kunt u dat. Maar ik wil er
toch even nader op ingaan.
Meer dan 95 pet. der Berlijnsche ge-
zinnen woont niet in boven- en beneden-
huizen of in kleine villa's, met eigen
afgesloten tuintjes en alle andere ge-
makken. Maar in zoogenaamde etage-
woningen, die men in Nederland eerst
de laatste 10 jaren in grooter aantal aan
gebouwd heeft en die men bij u „flats"
noemt.
Zulke flatwoniugen zijn in Holland
waarschijnlijk nog een bijzondere at
tractie (gelijk in Berlijn het „eigen huis-
je" de hartstochtelijke, zelden verwe-
zenlijkte wensch van vrijwel alle inwo
ners is). Hier in de groote Duitsche ste-
den kent men sinds 50 en meer jaren
niet anders dan flats. Ze hebben van
66n tot vijftien en meer kamers en zijn
in alle soorten, modern en verouderd;
piek-fijn met centrale verwarming,
stroomend warm en koud water in alle
vertrekken, lift en balcons, ingebouw-
de electrische ijskasten en daktuinen,
tot onbeschrijflijk smerig en bouwvallig,
door gebrekkige plompe steenen kachels
verwarmd, met uitgetreden trappenhui-
zen, zonder zonlicht, vochtig en hoogst
ongezond; kortom, in alle variaties
voorhanden.
De toestanden in de arme wijken
schreien eenvoudig ten hemel.
Van buiten ziet men dat zoo niet. De
straten zijn overal tamelijk breed. De
voorgevels overal gelijksoortig. De tal-
looze balcons door bloemenrekken wat
opgevroolijkt. Maar wee de binnenplaat-
sen! Smal, zonder zon, vervuild. Niet
zelden „versierd" door mesthoopen en
„kleine huisjes", waar honderd en meer
families vaak van zes trappen hoog hun
behoefte moeten doen; en in deze vuil
nis spelen tientallen kinderen, moeten
alle gesprekken, vechtpartijen, dronke-
rranstooneelcn der volwassenen mee
aanzien; en groeien op tot een groot
leger van jonge misdadigers en geval-
lenen, die op de scholen de gelukkiger
elementen al spoedig besmetten en vaak
voor het leven ongelukkig maken.
Nog erger is in Berlijn het huiselijk
leven dezer paria's.
Men weet uit de rapporten der gezond-
heidscommissies, dat een schrikwek-
kend hoog percentage der Berlijnsche
bevolking in 4en, hoogstens twee krot-
ten van kamers huist. Dat beteekent dus,
dat zelfs de meest intieme dingen zich
ten aanhoore en ten aanschouwe niet
alleen van alle kinderen, maar ook nog
van een of meer onderhuurders afspe-
len. Kinderen, zelfs van tien tot zestien
jaar, slapen met de ouders, met zusjes
en broertjes, ja niet zelden met onder
huurders, die men hier „Schlafbur-
schen" noemt, in 66n kamer en in een
bed. De gevolgen kan men zich voor
stellen!
En deze ongelukkige menschen zenden
hun reeds in de prilste jeugd bedorven
kinderen naar de scholen en de speel-
plaatsen. Daar worden de thuis opge-
dane ervaringen vlijtig verder verteld
en onderling geruild. De onderwijzer
staat machteloos. Hij kan zijn discipelen
na de lesuren ook waarlijk niet volgen.
De afstanden in deze reuzestad maken
dat al dadelijk onmogelijk. Het onder-
wijspersoneel moet zelf vaak een uur en
langer sporen om de eigen woning te
bereiken.
Natuurlijk tracht de stad verbeterin
gen aan te brengen. Men bouwt sport-
terreinen en tracht de kinderen ook op
weekdagen naar parken en bosschen te
brengen.
Maar doe eens iets tegen de invloeden
van de huiselijke omgeving!
En dan tegen die van de wereldstad
zelve!!
Na schooltijd slenteren de kinderen
huiswaarts. Lang niet overal, ja zelfs in
slechts zeer weinige gevallen, hebben
ouders tijd om hun kroost van school af
te halen. Dus hebben de kleintjes het
rijk een uur e langer alleen. Zij maken
daar bij voorkeur gebruik van om zich
ter (lege te orienteeren. En in een stad
als Eerlijn is waarlijk genoeg te zien. In
de City en in het Westen krioelt het,
sinds de kazerneering en controle van
de demi-monde officieel afgeschaft is,
van vrouwen en meisjes, die op vaak
nog gevaarlijk-jongen leeftijd en op de
brutaalste wijze ook in de vroege och-
tenduren reeds elken mannelijken voor-
bijganger aanklampen.
Boekwinkels en kiosken storen zich
niet aan „Schmutz- und Schaad"-wet-
ten, maar stallen rustig de tallooze
uiterst vulgaire weekblaadjes en maand-
schriften uit, die het menschelijk naakt
op de verleidelijkste wijze in photo's
toonen en er verhalen bij afdrukken, die
ook den volwassene dc haren te berge
doen rijzen.
Voor zulke kiosken kan men elken
dag de Berlijnsche schooljeugd met
hoogroode kleuren te hoop zien staan.
Zooiets trekt meer dan voetbal en tur-
nen. En wie dan nog van de ouders, die
in de enge woningen gaarne een avond
alleen zijn, een bioscoopkaartje kan
machtig worden, kan als kind zijn ken
nis van alle sexueele dingen nog eenige
uren volmaken.
Revue's met vrijwel volkomen naakte
vrouwen zijn weliswaar niet meer zoo
in de mode als eenige jaren geleden,
maar daarom toch niet van de lijst der
vermakelijkheden verdwenen. Men laat
er kinderen weliswaar ongaarne toe,
maar toont hun buiten in groote foto's
toch alle attracties, waarvan de nieuws-
gierige zelfs heel wat vollediger kennis
kan nemen dan in de zaal zelf, waar
zulke prikkeltafereelen al te snel door
het dalend scherm aan de oogen onttrok-
ken worden.
Ik weet niet, of de Nederlandsche bla-
den berichten bevatten van de ontstel-
lende massa zelfmoorden van Duitsche
scholieren, van de talrijke processen
tegen jeugdige misdadigers, die meestal
met gesloten deuren moeten plaats heb
ben, en van de toenemende moorden op
kinderen uit sexueele drijfveeren.
Berlijn slaat in dit opzicht alle
records.
De laatste 14 dagen zijn riiet minder
dan 14 schoolkinderen verdwenen, en
slechts in 6en geval heeft men door een
toeval na drie dagen het lijkje van een
elfjarig meisje gevonden. Een onverlaat
had het kind misbruikt, daarna ge-
wurgd en het onder een in aanbouw
zijnd huis in den Lelder, vlak tegenover
het ouderlijk huis, begraven
Honderdduizenden kinderen spelen
met elkander in de straten dezer we
reldstad, vergiftigen lichaam en ziel
door huiselijke omgeving, kiosken-„on-
derwijs" en „onderlinge inlicluing". De
ouders hebben het veel te druk, de
school kan geen contrflc uitoefenen, de
afstanden zijn te groot, het einde van
den woningnood niet te overzien
Begrijpt ge nu, waarom ik mijn vriend
geraden heb, met zijn spruiten maar lie-
ver in het zonnige Rijnland te blijven?
ROLAND.
-
|u|o| PMECa
Uit ouzo Staatsniachine.
Het Rijksinkoopbureau.
Sedert eenige jaren bezit het Rijk een eigen
inkoopbureau. De bedoeling dezer instelling
is duidelijk. Het Rijk toch bezit verschillende
instellingen, inrichtingen enz. van allerlei
aard, welke alien een zeker aantal van de
zelfde artikelen noodig hebben. Nu geldt in
het particuliere leven, dat, hoe grooter kwanr
turn men van een artikel afneemt, des te goed-
kooper wordt de prijs. Welnu, het Rijksin.
koopbureau koopt o.a. bedoelde artikelen in
het groot in om ze naar behoefte over ver
schillende inrichtingen enz. te distribueeren
Door de instelling van dit bureau werden on-
tegenzeggelijk sommige leveranciers in be
paalde plaatsen, welke sedert jaren de leve.
ranties voor het een of andere artikel had-
den en daar reeds vast opgingen, gedupeerd.
Maar de belangen van den Staat wogem
zwaarder dan die dezer particuliere hande-
laars. Immers, de verwachting mocht ge-
koesterd worden, dat dit inkoopbureau zou
blijken geen geringe besparing op de bud
gets van verschillende staatsinrichtingen enz.
te geven.
Gelijk we reeds opmerkten heeft het Rijk
deze instelling reeds enkele jaren. Dit feit
gaf der Rekenkamer, wier verslag juist dezer
dagen verscheen, aanleiding, blijkens dit ver
slag, om een onderzoek in te stellen of de be-
sparingen, door de tusschenkomst van dit
bureau verkregen, over het algemeen werke
lijk aan de schatkist ten goede kwamen, d.w.z.
of de bespaarde sommen niet werden besteed
aan uitgaven, welke achterwege zouden zijn
gelaten, indien de besparingen de toegestane
credieten niet feitelijk hadden verruimd. We
laten hier een en ander volgen uit de opmer-
kingen, welke het verslag der Rekenkamer
dienaangaande maakt.
Uit de briefwisseling, welke de Reken
kamer over deze materie gevoerd heeft met de
ministers, is gebleken, dat de prijsverminde-
ring door het Rijksinkoopbureau bedongen
inderdaad wel bijgedragen heeft tot een ver-
mindering van het cijfer der Rijksuitgaven en
althans verhooging van dit cijfer voorkwam.
Maar ook is het voorgekomen, dat van ver
kregen besparingen gebruik gemaakt werd
om de credieten van verschillende Rijksinstel-
lingen te verhoogen, in het bijzonder voor
die, welke van belang waren voor den land-
bouw. Waaruit dus volgt, dat met de eene
hand werd uitgegeven wat met de andere
werd bespaaixj.
Het was natuurlijk voor de Rekenkamer niet
mogelijk om in cijfers uit te drukken, hoe
groot de besparing geweest is, welke door
het optreden van dit inkoopbureau werd ver
kregen, omdat absoluut niet is na te gaan op
welke rekening de daling der betrekkeiijke
uitgaven geboekt moet worden: op die der
algemeene prijsdaling of op die van den
eenigszins cooperatieven inkoop door mid-
del van dit bureau. Toch schijnt men dDende
te wezen te trachten een en ander te bereke-
nen. Immers de minister van Financien heeft
medegedeeld, dat er plannen bestaan vooi
het aanleggen van door de verschillende de-
partementen aan te houden verbruiksstatis-
tieken, welke dan als controle-materiaal zou
den kunnen dienen en voor de departementen
en voor de Generate Thesaurie fen voor het
Rijksinkoopbureau.
In alien gevalte schijnt te mogen worden
aangenomen, die het inkoopbureau goed
werk doet. Des te meer valt het te betreuren,
dat nog niet alle Rijksinstellingen door mid-
del van dit bureau hun inkoopen doen, voor
zoover deze althans door middel daarvan
gedaan kunnen worden Zoo klaagt bijvoor
beeld het verslag van de Rekenkamer, dat
aankoopen voor het nieuwe Academische
Ziekenhuis te Leiden niet zooveel mogelijk
door tusschenkomst van dit bureau zijn ge-
schied. Te merkwaardiger is deze klacht, om
dat reeds in Januari 1928 de aandacht vaQ
den minister van Onderwijs enz. hierop werd
gevestigd. Doch steeds werd voortgegaan
met den aankoop van verschillende artikelen,
waarvoor de tusschenkomst van het bureau
gevraagd had kunnen worden. Zelfs werd
den minister een lijst voorgelegd van deze
aankoopen tot een bedrag van 94.000. Waar
schijnlijk had daarop een niet onaanzienlijke
besparing kunnen geschieden. Toch bevat het
verslag zeer weinig klachten in deze rich-
ting, waaruit gevoeglijk opgemaakt kan
worden, dat de meeste instellingen, welke
daarvoor in aanmerking komen, gebruik
maken bij hun inkoopen van genoemd
bureau Langzamerhand zal dit rad in onze
staatsmachine nog beter gaan draaien en hoe
langer hoe meer gebruik van deze instelling
worden gemaakt. Dat mag ook afgeleid wor
den uit de mededeeling van de Rekenkamer,
dat de minister van Oorlog een onderzoek
instellen zal in hoeverre het mogelijk wezen
zal om de afkoopsommen voor bureelkosten
bij het leger te verlagen ook in verband met
een voorschrift, dat alle houders van abonne-
menten verplicht zullen wezen voor den aan
koop van bureelbehoeften de bemiddeling van
het Rijksinkoopbureau in te roepen. Wat de
administrate der belastingen betreft, de mi
nister van Financien betwijfelde of ten dezen
de bemiddeling van het bureau een bezuini-
ging geven zou, welke op zou wegen tegen
de vermeerdering van weikzaamheden, welke
onwillekeurig daaruit zouden voortvloeien,
omdat de bezuiniging reeds zeer sterk op
zijn depaftement was doorgevoerd.
Een en ander moge onze lezers hebben doen
zien, hoe goed en nuttig dit bureau werkt,
dat zijn ontstaan te danken heeft gehad aan
den destijds zoo luide aangeheven kreet om
bezuiniging op de Rijksuitgaven.
Klein is de mug, maar gtvot het leed
Veroorzaakt dfior ect, muggebeet.
G
K put* M}
W uw r»10 An on TmK* Rf) ct
geen stukgaan en pijn meer
en ook geen naschrijnen der
huid, als men voor het in-
zeepen de huid even inwrijft
met slechts een weinig
Dooicd 30-60 cn 90 cl. Tub* 80
Bij Apoth. en Drogtiten.
