DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Haagsche conferentie uiteen. DE OMLUSTEII IN PALEST1NA. K» Monde^ ?er an dertigstc laargan? No. 208 Dit nnmnei b'esfaat alt 2 bladen. ;i Deze Ooorant word! ELKEN AVOND, bebalve Zon- en Feestdagen, nltgegeven, 'Abonnamantsprfjs bl] vooroUbetaling per 3 mi an den voor Alkmaar 2.—, franco door bet geheele Rflk 2.50. Afaondeciljke en bewljannmmew 3 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENl F Per regel 0.25, bi] groote contracten rabat. Groote letters naar plaafsrnlmta Brleven franco aan de N. V, Boek- en HandelsdrnkkMrfl r/h, HBRMs SOITKA ZOON, Voordam G 0. Dlxooteoxi C, KHAJL AIAAADAG Telel.nr, Admlnlstrafle 3. TeJefoonnr. Redacfle 33. Postgiro 87000. Hooldredaotenri IJ. N, ADBMA. 2 IEPTEMBGR Oe slotzifting Het plan-Young in prin- cipe aanvaard Oe commissies werken aan de detailpunten Daarna nog eenmaal een laafste bijeenkomst. Een schouwspel van moord, plundering en brandstichting. Officieel communique der slotzitting Het officieele communique van de slotzit ting der conferentie van Zaterdag luidt: De financieele commissie kwam hedenoch- tend 10 uur bijeen en voltooide haar rapport aan de voltallige conferentie. Na de bijeen komst van de financieele commissie kwam de Haagsche Conferentie 1929 in voltallige zitting te 12 uur 15 min. bijeen. Bij den aanvang der vergadering herinner- de dr. Stresemann aan het besluit, hetwelk in de eerste cfagen der conferentie was genomen, dat het voorzitterschap zou worden bekleed door de hoofden der delegaties van de zes uitnoodigende mogendheden bij toerbeurt en alphabetische volgorde. Als president volgens deze regeling stelde dr. Stresemann de con ference voor, als hulde aan de welgeslaagde wijze, waarop de heer Henri Jaspar het pre sidium had vervuld, dat de president van den Belgischen ministerraad in de vergadering van heden als president zou blijven fungee- ren. Dit voorstel werd met applaus aangeno- men. De heer Jaspar, na de vergadering dank te hebben gezegd, stelde de verzending voor van een telegram van gelukwenseh aan H.M. de Koningin der Nederlanden, ter gelegen- heid van haar verjaardag. De president deelde de Conferentie daarop mede, dat omtrent alle politipke vraagstuk- ken op de agenda voorkomende, overeenstem- ming was bereikt usschen de betrokken mo gendheden. Vervolgens wees hij erop, dat de arbeid van de financieele commissie was belichaamd in een slot-protocol, hetwelk hij onder de aandacht van de Conferentie bracht. Het slot-protocol werd daarop met alge- meene stemmen aangenomen. Hierop gaf de heer Snowden als zijn mee- ning te kennen, dat, aangezien een protocol zekere verplichtingen aan den president op- legde, het geschikt zou zijn, meer in het bij- zonder met het oog op de persoonlijke eigen- schappen, welke de heer Jaspar had getoond te bezitten, oat hij permanent president van de Conferentie zou worden. Nadat de heeren Cheron, Mosconi en Adatsji persoonlijk hulde hadden gebracht aan den he?r Jaspar en hadden uitgeweid over de schitterende resultaten, welke het sla- gen van de conferentie stellig zou hebben voor de stevige vestiging van den vrede en voor het werk van den wederopbouw, aan- vaardde de heer Jaspar de zware taak van permanent president. De heer Jaspar dankte daarop alle leden van de_conferentie en in het bijzonder de hee ren Briand, Henderson, Grandi en dr. Wirth, die Den Haag reeds verlaten hadden. Ook verzocht hij de conferentie hulde te brengen aan den secretaris-generaal sir Maurice Henkey en diens collega's aan het sec.reta- riaat-generaal en alle deskundigen, die tot den arbeid van de conferentie hun medewer- king hadden verleend. De president gaf een samenvatting van het werk van de conferentie en wees op de groote verwachtingen welke gekoesterd wor den van haar arbeid, die een waarborg zijn voor het volledige herstel van den wereld- vrede. Daarop slo„t hij de zitting en verdaag- de den arbeid van de conferentie tot de vol- tooii'ng van het werk van de sub-comites, wel ke zijn ingesteld, i1 verbaml met het plan- Young, hetwelk de conferentie in beginsel in haar voltallige zitting had aangenomen. De volgende bijeenkomst van de conferentie zal worden gehouden op den datum en de plaats, welke zullen worden vastgesteld door den president na overleg met de Uitnoodigen de Mogendheden. De commissies reeds aan het werk. In de Duitsche persconferentie over de ple- naire zitting der conferentie is nog meege- deeld, dat eenige commissien reeds aan het werk zijn en dat Jaspar voor de andere tijd en plaats van vergadering nog zal vaststel- len. De commissies zullen de geheele maand September vergaderen en vermoedelijk zal de conferentie dan nog eenmaal in Den Haag bijeenkomen, omstreeks 10 October, voor een slotzitting. Over de Saarkwestie zijn reeds nota's tus- schen Frankrijk ei. Duitschland uitgewisseld de besprekingen zullen binnenkort te Parijs beginnen en ononderbroken ten einde worden gebracht. T elegrammenwisseling. De tekst van de telegrammen Zaterdag gewisseld tusschen den president der confe rentie en de Koningin wordt als volgt: Aan de Koningin der Nederlanden. De gedelegeerden der conferentie van 's-Gravenhage in voltallige zitting bijeen, bieden Uwe Majesteit ter gelegenheid van haar verjaardag hun zeer eerbiedige geluk- wenschen aan en verheugen zich deze gele genheid aan te grijpen om Uwe Majesteit hun diepgevoelde dankbaarheid te betuigen voor de gastvrijheid welke hun geboden is bij hun verblijf te 's-Gravenhage. Was geteekend Henri Jaspar. Het telegram van H. M. de Koningin luidde: Aan Z. Ex. Henri Jaspar, president der conferentie te 's-Gravenhage. Zeer gevoelig voor Uw minzaam telegram verzoek ik Uwe Exellentie mijn oprechten dank voor de daar- in vervatte gelukwenschen te wilileu over- brengen aan de gedelegeerden ter conferen tie welke het mij aangenaam is geweest te 's-Gravenhage hebben zien zetelen. was geteekend Wilhelmina. Dagelijksch overzicht. HET PLAN-YOUNG AANGENOMEN. Nu nog de uitvoering en toepas- sing van het plan. De organisa- tie van de intern, bank. De Haagsche Conferentie is uiteengegaan. net plan-Young is in principe aangenomen. Hiermede is de noodige tijd gewonnen voor de voorbereiding van het nieuwe betalings- plan voor de Duitschers en de zeer belang rijke kwesties, die hiermede samerthangen en voor welker oplossing men in Den Haag geen tijd heeft kunnen vinden, omdat het grootste deel van den daar beschikbaren tijd heenging met den strijd over de verdeeling van hetgeen de Duitschers betalen moeten. Toch zijn er in Den Haag belangrijke resul taten verkregen, zoowel inzake de financieele als t. a. v. de politieke kwesties. N u hangt, wat de uitvoering van het politieke werk betreft, alles af van de ratifi- catie van het plan-Young. Doch na de wen- schelijkheid en de mogelijkheid van een spoe- dige ontruiming van het Rijnland zonder eigenlijke verdere controle te hebben erkend en voorwaardelijk goedgevonden, kunnen de mogendheden moeilijk opnieuw verklaren zelfs indien aan de voorwaarden niet of niet geheel werd voldaan dat er onverzettelijke redenen zijn om Duitschland strenger te be- handelen dan hier noodig werd geacht. Te- meer omdat de oppositie tegen het plan- Young niet van de Duitschers is uitgegaan. Volkoming aanvaarding door alle partijen yan een in bijzonderheden uitgewerkt plan- Young zal echter nog heel wat stof opwer- pen. Bij de uitvoering en toepassing van het plan zullen er nm vele financieele kwesties moeten worden opgelost met winst- en ver- lieskansen, direct of indirect, voor alle betrok- kenen. Dat blijkt b.v. uit de groote voorzichtig- heid, waarmede de organisatie van de Inter nationale Bank wordt aangepakt. Want bij de samenstelling der organiseerende com missie rijst reeds de vraag of bij de leden bankiers-overwegingen de overhand zullen hebben, dan wel dat men geleid zal worden door overwegingen van opbouwenden, inter- nationalen geest. Voor den aard en de beteekenis van het l'n- ternationale financieele instituut, dat geboren moet warden en dat voor de wereld een ge- vaar of een aanwinst kan zijn, is dit van het grootste belang. En zoo is het niet zoo ver- wonderlijk dat er besloten is, indien het Hbt. goed is ingelicht, om de samenstelling der organiseerende commissie op zichzelf tot or.- derwerp van studie en voorbereiding te ma- ken, en de benoeming voorloopig nog maar uit te stellen tot „as soon as possible". Zaterdagmorgen is nog even scherp gede- batteerd over een prestige-kwestie, nl. over de vraag of het eind-protocol, behalve in Franschen en Engelschen tekst ook in gelijk- waardigen Duitschen tekst zou worden opge- steld. Maar van he toverige is alles fais en vree. Wat de invioed zal zijn van de Haagsche Conferentie op de Europeesche diplomatie zullen wij weldra bij de Volkenbondsvergade- ringen te Geneve "kunnen zien. Reeds is be- wezen dat Duitschland steeds nader komt tot een positie van gelijkheid met zijn vroegere vijanden. Moge dit voor den Europeescben vrede zoo gewichtige werk i- de internationale politiek van morgen worden voortgezet. Een kritieke dag te Jeruzalem. De ongeregeldheden te Safed. Reuter meldt Zondagochtend uit Jeruzalem dat Zaterdagmiddag de Britsche troepen van de poorten van Damascus en Jaffa daar ter stede teruggetrokken zijn. De dag van Zaterdag werd als kritiek be- schouwd, maar verstreek zonder dat er iets bijzonders gebeurde wat als teeken van ver- betering van den toestand beschouwd werd. Men hoopt dat dit in heel het land spoedig ook het geval zal zijn. Uit nadere bijzonderheden over de ernstige ongeregeldheden te Safed, blijkt dat daar 70 Joden gedood of gewond zijn. Daar de troepen te Safed onvoldoende ge acht werden om de vei'ligheid der Joden te verzekeren, werden drieduizend hunner naar de politie-kazerne overgebracht, maar ihans is men den toestand meester en hebben de vluchtelingen verlof gekregen om naar hun huizen terug te keeren. Het land is over het algemeen rustig, alleen het district Galilea, waar de toestand eenigs- zins gespannen is, maakt hierop een uitzonde- ring. Een Joodsche lezing over de gebeur- tenissen te Safed. Het Joodsche Telegraafagentschap heeft de volgende lezing over het gebeurde te Safed verspreid: Dinsdag is Safed de schouwplaats van een hevigen aanval van gewapende Arabieren die op moord, plundering en branstichting uit Iwaren, geweest. Acht Joden werden gedood. Geheele straten met huizen staan in brand. De petroleumopslagplaatsen van de Shell zijn in brand gestoken. Het pogrom begon om zes uur 's avonds. De leider van de gemeente begaf zich met ge- vaar voor zijn leven naar Jeruzalem om hulp voor Safed te halen. Pas tegen middernacht kwamen er versterkingen uit Tiberias aan Zij waren twee uur te laat. De eerste aanval werd op de wijk waar da Sephardische Joden wonen, gedaan. Hier werden zeven menschen gedood. Sommigen werden verbrand, anderen afschuwelijk ge- folterd. Bij een aanval op het Joodsche Weeshuis werden zes weezen gewond. De directeur Elijah Godbater en Samuel Grinstein waren ook onder de gewonden. Tot de dooden be- hoorde: mr. Tolenade, 'n Sephardisch advo- caat; Cohen, de rabbi; dr. Maman, een amb- tenaar van den Hadassah-dienst; Afriat, di recteur van de Mizrachi-school, en zijn vrouw. De plunderingen die op de brandstichting volgden, werden pas gestuit door de aankomst van een groep van het verdedigingscorps uit Ajelet en Kfar Gilead. Er zijn 3000 Joden te Safed die geen huis, geen brood en geen water hebben. Uit Tiberias en Haifa wordt in aller- ijl mondkost gezonden. Toen de ongelukkige Joden zagen in welk een toestand' zijn verkeerden, renden zij als een man naar het regeeringsgebouw of het regeeringsziekenhuis om daar een toevlucht U zoeken. De toestand te Tiberias is zeer onrustba- rend. De Arabieren dreigen dat zij te Tiberias hetzelfde zullen doen als te Safed. De Fransche consul te Jeruzalem ongedeerd. De Temps had in een telegram uit Jeruza lem gemeld, dat de Fransche consul te Jeru zalem bij de botsingen tusschen Arabieren en Joden gedood zou zijn. Dit bericht schijnt geheel uit de lucht ge- grepen te zijn. Het Arabische standpunt. De voorzitter van de Nationale Liga die in Engeland de Arabische opvattingen in de kwesties Palestisa betreffende vertegenwoor- digt, doet aan Reuter de volgende mededee- ling. „De Arabieren hebben vele grieven, maar zij concentreeren zich alle op een punt: De Doode Zee. Dit middelpunt van grenzeloozen rijkdom dat potasch, goud en magnesium ter waarde van millioenen ponden bevat, wordt aan een Zionist overgeleverd. De Arabische bevol- king van Palestina is daar natuurlijk gebelgd over. Als het Zionisme en de internationale financiers die er achter staan, macht krijgen over de Doode Zee, zal de grootste bron van natuurlijke rijkdommen van de Arabische naties in het Naburige Oosten in vreemde handen zijn. Wat de Arabieren wenschen is, dat de Brit ten scherpe controle op de Doode Zee uit- oefenen en een billijk aandeel in de winst die zij oplevert, aan hen wier eigendom zij is, zullen uitkeeren. De Arabische en Joodsche beschavingen zouden zich dan naast elkaar kunnen ontwikkelen". In Irak Uit Bagdad wordt gemeld, dat daar in de voornaamste moskee een groote vergadering van Arabieren is gehouden. Daarin werd het Britsche beleid in Pa lestina gelaakt. Vierduizend betoogers trokken vervolgens naar het koninklijke paleis. Er ontstonden kleine botsingen waarbij een dozijn lieden lichte wonden^jpliepen. De brief van Lord Balfour. Lord Balfour heeft, zooals reeds kort in ons blad van Zaterdag vermeld is, tot Weiz- mann, den voorzitter van de Zionistische or ganisatie, een brief gericht, waarin hij, na zijn verontwaardiging en afschuw over de slach- ting in Palestina geuit te hebben, opnieuw zijn vertrouwen in de politiek die in Palestina onder het mandaatstelsel gevolgd wordt, uit- spreekt. Hij voegt hieraan toe, dat het Britsche rijk en alle mogendheden met wie het nauw ver- bonden is geweest, pleohtig het voornemen hebben verkondigd om Palestina weer tot nationale woonplaats van het Joodsche volk te maken. Het Britsche rijk heeft beloofd voor de ver- wezenlijking van deze politiek op te. komen Deze belofte, zoo besluit Balfour, is gedaan en gij kunt er zeker van zijn dat zij niet her' roepen zal worden. Actie van de Egyptische Nafiona listen. De Egyptische Nationalistische Partij heeft in een vergadering besloten, aan de commis sie voor de mandaten van den Volkenbond een telegram van protest tegen de gebeurtenissen in Palestina te zenden. De Indische Muzelmannen die in Egypte verblijf houden, hebben eveneens besloten aan den Volkenbond en aan den hoogen commis- saris in Palestina te seinen om tegen de par- tijdigheid der autoriteiten die den Joden bij- stand verleenen, in verzet te komen. Een legenspraak. Tegengespioken wordt. dat de Amerikaan- sche consul-generaal in Palestina de Ameri- kaansehe onderdanen zou hebben geadviseer-J zich naar de kust ie begeven om zich daar op Amerikaansche oorlogsschepen in te schepen Van oarticuliere zijde wordt gemeld, dat het overschrijden der grens door Arabieren uit Syrie tot incidenten heeft geleid. De Ara bieren in het zuidelijk gedeelte van Syrie zijn zeer oorlogszuchtig, zoodat een opstand van grooten omvang tot ernstige moeilijkheden kan leiden. Men hoopt, dat het de Britsche luchtstrijdkrachten zal gelukken den inval van groote Arabierenstammen te voorkomen. De Daily Express meldt uit Jeruzalem, dat de spanning tusschen de Arabieren en Joden in geheel Syrie is toegenomen. De toestand te Damascus wordt elk uur moeilijker. Verder wordt van betrouwbare zijde gemeld, dat de Droezen hun strijdkrachten in de zuidelijke provincies van Syrie mobiliseeren. Buiienland CHINA. HET RUSSISCH-CHINEESCH CONFLICT. Uit Peking wordt gemeld: Onder voorzitterschap van maarschalk Tsjan Kai-sjek is Vrijdag een kabinetsraad gehouden, waarin de minister van buiten- landsche zaken rapport uitgracht over de onderhandelingen met Moskou tot bijlegging van het Russisch-Chineesche conflict. De 's avonds laat ontvangen verklaringen van Lit- winof zouden vanochtend worden behan- deld. De regeering te Nanking heeft onmid- dellijk generaal Tsjang Soe-liang van. de onderhandelingen met Moskou op de hoogte gebracht en hem verzocht de oorlogsmaat- regelen in het Noorden van Mandsjoerije te gen de Sowjet-unie te staken. In Chineesche politieke kringen wordt verklaard, dat men hoopt binnen 48 uur met Rusland tot over- eenstemmiDg te komen en het tijdstip, van de Russisch-Chineesche conferentie vast te stel len. Naar uit Moekden gemeld wordt, heeft generaal Tsjang Soe-liang verklaard, dat hij bereid is alle voorwaarden van de sowjet- unie voor een conferentie tot bijlegging van het conflict over den Oosterspoorweg te aan- vaarden met uitzondering van het herstel in functie van den vroegeren directeur van den spcorweg. DUITSCHLAND. ONTPLOFFING BIJ HET RIJKSDAGGEBOUW. Gistermorgen omstreeks 4 uur is een bel- sche machine voor de Noordelijke ingang van het Rijksdaggebouw ontploft. Een" ge deelte van de ruiten is gesprongen. De ma- terieele schade is gering. De politie heeft een onderzoek ingesteld doch heeft nog niet kun nen ontdekken, wie de dader van dit mis- drijf is. Men ljeeft sleetts eenige deelen van het uurwerk van den bom gevonden. D« straat is afgezet, terwijl het gebouw door de politie is bezet. Hakenkreuzlers waarschijnlijk de schuldigen. Omtrent den in den nacht van Zaterdag op Zondag gepleegden bomaanslag op het gebouw van den Duitschen Rijksdag wordt nader gemeld, dat de bom te vier uur 's nachts explodeerde bij het vijfde portaal van den Noordelijken ingang van het Rijks daggebouw. Deze ingang geeft toegang tot den rechtervleugel van het Rijksdaggebouw en leidt naar het sousterrain naar de kran- tenarchieven en naar de parterre naar de garderobe. Op de eerste verdieping van de- zen vleugel is over een front van 20 meter de kamer ten dienste van het Seniorenconvent. Daaraan grenst een groote toiletruimte en daarnaast bevindt zich het trappenhuis. De bom was neergelegd voor een der drie ven- sters van het sousterrain waarin het kran- tenarchief gevestigd is. Door de explosie wer den alle ruiten van de ramen van het sous- terrain vernield en de kozijnen eruit geslin- gerd, terwijl de schade aan den binnenkant slechts gering was. Ook van de ramen van de hoog gelegen parterre werden alle ruiten, die daar 12 mm. dik zijn, vernield, terwijl op de eerstse verdieping slechts het raam van de waschgelegenheid bezweek. Het Rijksdag gebouw werd onmiddellijk door de Schupo in een wijden kring afgezet. Kort na den aanslag verschenen de vice-politiepresident Dr. Weiss, de Departementsdirecteur Wuen- disch en de chef der recherche Werner met de commissarissen Dr. Braschwitz en Muehlfriedel van de afdeeling IA der Ber- lijnsche politie. Van de helsche machine wer den verschillende deelen gevonden, o.a. van de springstoflading, deelen van een wekker- uurwerk en van zaklantaarnhatterijen, die zelfs voor een deel naar de overzijde van de straat waren geslingerd. Op een der spanningsmasten van het tramnet, ter hoogte van de plaats, waar de helsche machine was neergelegd, werd een z.g. sluitzegel gevonden met het Swastika- teeken der Hakenkreuzlers en het opschrift: „Groot-Duitschland ontwaakt!" De door de politie ontboden deskundige van het Chemisch-technisch Rijksbureau Dr. Richter, die ook medewerkte bij het onder zoek naar de verschillende bomaanslagen in Luneburg, Oldenburg en Sleeswijk, stelde ook hier een onderzoek in. Weliswaar kon hij den juisten aard van de springstoflading nog niet vaststellen, doch het is dezelfde springstof, die ook bij de bomaanslagen in genoemde plaatsen gebruikt werd. Men acht het daarom aannemelijk, dat er verband be- staat tusschen dezen aanslag op het Rijks daggebouw en de aanslagen van den laat- sten tijd in Sleeswijk en Oldenburg. De po- litie-president heeft een belooning van 25.000 mark uitgeloofd, waarvan 10.000 voor degenen, die aanwijzingen kunnen ge- ven omtrent den aanslag op het Rijksdagge bouw die tot arrestatie van de daders leiden, en 15.000 mark voor degenen, die aanwij zingen kunnen geven omtrent dezen aanslag en de aanslagen in Sleeswijk en Oldenburg. DE BOMAANSLAG TE SLEESWIJK. Zooals gemld werd, heeft er weer een bom-- aanslag plaats gevonden, die keer te Slees wijk. De Helsche machine is niet ontploft, zoo dat alles nog goed is afgeloopen, maar de lading is gebleken zwaar genoeg te zijn om het geheele huis van den waarnemenden regeeringspresident Grimpe in de lucht te laten vliegen. De „Voss. Z." geeft de volgende bijzonder heden over den, ongetwijfeld politieken, aan slag naar de verklaringen van den heer Grimpel zelf, die lid is van de soc.dem. partij en eerst enkele maanden geleden uit Oost- Pruisen naar Sleeswijk is verplaatst. Het bewuste huis heeft een voor- en achter tuin. De misdadigers hebben in dezen voortuin tegen de woning een kist geplaatst met een geladen bom erin. Het dienstmeisje, dat van een feestje kwam vond tegen twee uur's nachts de kist. Zij kreeg argwaan, maakte den deksel open, zag dat de inhoud voor een deel uit houtwol be- stond, maar hoorde duidelijk het scherpe getik van een uurwerk. Aangezien zij gehoord had van de aanslagen te Liineborg, vermoedde zij dadelijk dat hier een helsche machine verbor- gen was. Kloek besloten, sleept zij de kist ver der den tuin in, waarschuwde den heer Grimpe, die de politie telefoneerde. Bij het onderzoek van de helsche machine bleek, dat de ontploffing om middernacht had moeten geschieden, doch dat tengevolge van een defect de machinerie niet had gefunctiom neerd. In geheel Sleeswijk-Holstein heersch't groote cpgewondenheid De stemming onder de bevolking was toch al uiterst geprikkeld, omdat niettegenstaande de uitgeloofde be looning van 22.000 M. nog geen der daders van de vroegere aanslagen is opgespoord Thans is de belooning verhoogd tot 25.000 M. Onder de gematigde kringen .van de boe- renbevolking. die met alle kracht de politieke ALSMAARSC COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1