DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. N00RDH0LL. STOOM WASSCHERIJ van S. KROM Het geschil in de Soc.-Dem. raadsfractie. Dagelijksch overzichti Buitenland No. D«a Oonranf wordt ELKEN AVOND, bahalve Zon- en Feestdagen, ultgegeven, Abonnementsprljs bij vooruiibetaling pet 3 mianden voor Alkmaai 2-—, franco door bet gebeele Rljk 2.50. Aizondorltjks en bewljan noun ere 8 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTEBNt Per regel 0.25, bij grooto contracten rabat Groote letters naar pTflftfsrnlmfa. Brieven franco aan de N. V. Book- en HandeUdrnkkorQ vfh. 60BTKI ZOON, Voordam G 9. Dlxeoteoxi C. KAAJBL ZATERDAG Telet.nr, Adminlstrafle 3. Telefoonnr. Redacfle 33. Postqlro 87060. Hoof dxori notour i T). 19. ADEMA. 28 iEPTEMBER Het is gelukkig een zeldzaamheid zoo het al ooit is voorgekomen dat in Alkmaar vier raadsleden op een en dezelfden dag voor hun zetel bedanken. Het raadslidmaatschap vraagt veel moeite en tijd, het brengt veel extra werk en ver- plichtingen en het is verblijdend, dat er altijd weer menschen worden gevonden, die dit alles ten bate van stad en bevolking belangeloos op zich willen nemen. Natuurlijk zien wij daarnaast niet over het hoofd, dat het raadslidmaatschap ook een eerebaantje is, dat het een zeker aanzien en een zekere macht geeft wat voornamelijk in soc. dem. kringen een factor van beteeke- nis zal zijn en dat ook dit er natuurlijk in vloed op heeft, dat er steeds nog wel mannen en vrouwen te vinden zijn, die als edelacht- baar lid van het stadsbestuur op het gestoelte der eere willen zetelen. Wie na een succesvollen verkiezingsstrijd een zetel heeft verworven zal in den regel al zijn best doen, die plaats te blijven bezetten. Geeft hij dit alles vrijwillig en schijnbaar noodeloos prijs, dan moet hij opzettelijk voor een ander willen plaats maken ofwel zijn daad is een reactie, een opwelling om iets neer te smijten en te. vernielen, zooals een kind in een plotselinge driftbui zijn speelgoed kan stuktrappen. Wij hebben tot dusver nooit bemerkt, dat de leden der soc.-dem. raadsfractie tot de overtuiging waren gekomen, dat het tijd werd ook de na hen op de liisl geplaatste candida- ten eens van het raadslidmaatschap te laten genieten. Van opoffering in dien zin kan hier geen sprake zijn en daarom kan deze vier- voudige ontslagaanvrage niet anders gezien worden dan als een soort demonstratie waar bij men op de duidelijkst mogelijke wijze te kennen wil geven, dat men genueg van dit baantje heeft gekregen en er nooit mcer iets mee te maken wil hebben. Een raadslid is de vertrouwensman van zijn kiezers, hij moet de groote lijnen van hun politiek programma volgen, maar er blijft daarnaast altijd nog ruimte voor indi- vidueel inzicht. Juist op de zijwegen, waar politieke hand- wijzers ontbreken, zal veel aan eigen inzicht worden overgelaten en natuurlijk zal hij zich ook hier moelen af- agen welk optreden het meest in den geest zal vallen van de groep kiezers, die hem als hun vertrouwensman hebben aangewezen. Hier zal het beste paard wel eens struike- len, want er zijn natuurlijk altijd kiezers, die in een bepaald geval iets anders zouden gedacht of gedaan hebben en hier is dan ook het gevaarlijke terrein vol politieke voet- angels en klemmen waarop reeds zoo menig raadslid is vastgeloopen. Is er een vrij groote fractie en bestaat er tusschen de leden daarvan niet een ernstige wil tot samenwerking, niet een voortdurend contact waarbij men ter oplossing van kleine meeningsverschillen zoo nu en dan een per- soonlijk inzicht wil wijzigen, dan kunnen con- flicten op den duur niet uitblijven. Voor alles dient de fractie naar buiten den indruk van een en ondeelbaarheid te maken. Alle naar buiten tredende geschillen ver- zwakken de kracht der raadsfractie en men zal in de groepen der politieke tegenstanders met nalaten daarvan een dankbaar gebruik te maken. Wanneer thans de soc. dem. fractie in poli tieke machteloosheid uiteenvalt, dan hebben daaraan uitsluitend de betrokken raadsleden schuld, die het partijbelang niet boven per- soonlijke gevoeligheden gesteld hebben en die met begrepen hebben dat individueel ver- 'schillend inzicht, desnoods door een uit- spraak der bijeengeroepen kiezers, uit den weg geruimd moet worden voor de klove zoo groot wordt, dat van samenwerking geen sprake meer zijn kan. Het is moeilijk om na te gaan wat er pre- cics in en buiten de raadsfractie gebeurd is. De kopstukken der uiteengevallen fractie wenschen zich daarover niet uit te laten en beweren eenvoudig, dat dit een kwestie van huishoudelijken aard is, althans een kwestie, welke alleen de plaatselijke afdeeling aan- gaat. Wij ontkennen dat nadrukkeijk in dit sta- dium der gebeurtenissen, Het plotseling wegloopen van bijna een vijfde deel van onzen raad is niet alleen van belang voor de betrokken partij of fractie, maar van algemeene beteekenis. Wie zullen straks de plaatsvervangers zijn, zal de fracfie versterkt of verzwakt worden, brengen nieuwe individueele inzichten veran- dering in den tot dusver gevolgden koers, is hieruit verwijdcring van of toenadering tot andere fracties te verwachten? Het ziin alle kwesties, die van invloed op de geste van den geheelen Raad kunnen zijn en waarvoor men zich daarom ook buiten de soc.-dem. partij zeker zal interesseeren. Trouwens, dat het hier niet een kwestie be- treft, die uitsluitend de soc.-dem. fractie of de plaatselijke partijleden aangaat, heeft de partijvoorzitter de heer Oudegeest wel be wezen, toen hij dezer dagen in „Het Volk" in breede trekken zijn zienswijze over het Alkmaarsche geschil gepublireerd heeft Dat was allereerst voor de lezers van „Het Volk" bestemd en daartoe behooren niet alleen de aangesloten Alkmaarsche sociaal democraten. Daartoe behooren zeer zeker ook vele niet aangeslotenen, wellicht nog een on gekend aantal neutralen of zelfs kiezers uit andere politieke groepen, die om de een or andere reden bij de laatste raadsverkiezing op den heer Westerhof en de zijnen gestemc hebben. Gaat het hun thans niet aan, dat de candi date^ die zij in vol vertrouwen hun stem gegeven hebben, thans uit de rij der raads leden deserteeren? Het is een fout, zich na deze desertie wi; weten er op het oogenblik geen ander woorc voor nog op het standpunt te plaatsen, dat dit massa-ontslag uitsluitend van beteekenis voor de in Alkmaar aangesloten partijgenoo- ten zou wezen. Naar wat wij over deze kwestie vernamen en na wat de heer Oudegeest daarover gepu. bliceerd heeft, blijken er voor dit opzien- barend ontslag twee redenen te zijn geweest. Er was allereerst een verschil van inzicht, b.v. ten opzichte der wethouderssalarissen, wellicht op nog enkele punten, waarbij het politieke program geen bepaalde gedragslijn voorschreef. Had men hier het partijbelang boven alles gesteld, dan had men de leden der afdeeling bijeen kunnen roepen en het geschil aan hun oordeel kunnen onderwerpen. Een goec raadslid zou zich aan de daar genomen be- slissing onderworpen hebben, omdat een goed raadslid altijd moet bedenken, dat hij niet voor zich zelf, maar als afgezant van zijn kiezers in den raad zit. Slechts daar waar eigen inzicht en dat der kiezers bij principieele zaken hopeloos uit- een zouden loopen, was reden om als raads lid te bedanken, maar de thans deserteerende raadsleden zijn goede sociaal democraten en er is geen enkele reden tenzij over leg reeds te lang verwaarloosd is en de klcve daardoor te groot was geworden waarom zij niet de vertegenwoordigcrs van hun kiezers konden blijven. Aan. dat voortdurend contact tusschen raadsleden en kiezers schijnt wel iets ontbro- ken te hebben en daarnaast is er een andere oorzaak van dit conflict aan te wijzen, die wij een onzichtbare, maar daarom niet min der bedenkelijke willen noemen. De leden der soc.-dem. raadsfractie zijn figuren van ongelijke kracht geweest. Dat komt in alle raadsfracties voor, maar ner- gens bleek het zoo sterk en was het zoo ge- vaarlijk als in die der soc. democraten. Er is vroeger in den Raad wel eens spot- tend gezegd: als de heer Westerhof er vo<5r is, dan durven de anderen niet tegen te stem- men. Wij gelooven, dat dit te sterk uifgedrukt was, maar in het algemeen geven wij toe, dat de heer Westerhof in deze fractie altijd de groote figuur, de leider is geweest, wiens inzicht van overheerschende beteekenis was. Vooral in de laatste jaren zijn er sociaai democratische edelachtbaren verschenen, die zich evengoed afgezant van hun kiezers voel- den, die zich wellicht het verwijt hebben aan- getrokken, dat zij „onder" den heer Wester hof zouden staan en die zoo nu en dan niet ongaarne de gelegenheid aangrepen te too- nen, dat zij zelfstandig waren. Vast staat wel, dat de fractieleider met an- derer inzichten terdege rekening heeft moe- ten houden, vast staat ook wel, dat zijn op treden meer dan vroeger in eigen kringen be- critiseerd is geworden. Dit moet hem geprikkeld hebben en bij veel voorkomend meeningsverschil, waarbij de fractie zich in twee groepen gesplitst heeft, moet het eene woord het andere heb ben uitgelokt, totdat de onderlinge verstand- houding beneden het politiek toelaatbare peil gedaald was. Wat in zich zelf verdeeld is, kan nu een- maal niet bestaan en het heeft er alien schijn van, dat het gemeenschappelijke partijbelang hier aan persoonlijke gevoeligheden ten offer is gevallen. Die persoonlijke geraaktheid heeft in deze soc.-dem. kringen tot betreurenswaardige ge- volgen geleid. Men is elkaar gaan bespreken en becritiseeren, wellicht zelfs belasteren, ook de vrouwen schijnen er zich m#1 bemoeid te hebben het cherchez la femme schijnt ook hier van toepassing te zijn en de heer Bonsema heeft zich o.a. kunnen beklagen, dat zijn fractiegenooten zich tijdens zijn afwezig- heid tegenover niet-partijgenooten op zeer onbehoorlijke wijze over hem hebben uitge laten, wat, ook uit niet-politiek oogpunt, na tuurlijk allesbehalve verstandig is te noemen. Men heeft ten slotte een vergadering be- legd, waarop van weerszijden de grieven naar \oren gebracht zijn en wij kunnen ons begrijpen, dat de kopstukken der partij, die daarbij uitgenoodigd en tegenwoordig waren, van den toestand waarin de Alkmaarsche e, wel eenigszins ge- raadsfractie verkeerq< schrokken zijn. De heer Oudegeeit heeft tijd en gelegen heid voor een objec ief onderzoek gevraagd en bepaald werd, da alle geschilpunten door een onpartijdige coijnmissie onderzocht zou den worden. Maar nauwelijks f'.uis gekomen, moet de heer Westerhof naar jde pen hebben gegrepen om zijn ontslagbrief jn te zenden en zijn aan- stekelijk voorbeeld is den volgenden morgen door de heeren Veen, Schats en Dekker gevolgd. Het wil ons voorkomen, dat hier verkeerd is gehandeld. Allereerst in organisatorisch opzicht, want een goed partijlid en een raadslid moet dat zijn heeft zich aau de uitspraak van de algemeene vergaderiag te onderwerpen en zou zich dus in dit geval voor het toege- zegde onpartijdig onderzoek beschikbaar moeten stellen. Doet hij dit niet, dan laadt hij den schijn op zich den uitslag van dat onder zoek te vreezen en wanneer dit niet het geval is geweest, dan is deze daad uitsluitend een reactie na allerlei onaangenaamheden, dan koint hier het beeH near voren van het kind, dat in blinde woede zijn speelgoed stuk trapt. Maar dat kind heeft er den volgenden dag spijt van en wij zijn er van overtuigd, dat zijn wat al te spontaan optreden ook den heer Westerhof zal berouwen. Hij beeft o.i. wel den kortsten en gemakke- lijksten, maar niet den verstandigsten weg gekozen. Wij weten niet in hoeverre mevr. Wester hof, die ook in politiek opzicht zoozeer met haar man meeleeft, op deze desertie van in vloed geweest is vrouwen laten zich in den regel meer dan mannen door haar gevoel beheerschen maar de staat van dienst van den leider der soc.-dem. raadsfractie, zijn persoonlijke beteekenis in en buiten den raad, dat alles had hem in het bijzonder van een dergelijken, toch weinig eervollen aftocht terug moeten houden. Noblesse oblige en dit is niet alleen op den adel van toepassing. Wij laten nu nog buiten beschouwing hoe hij als propagandist der partij, dus als be- zoldigd ambtenaar, zich op deze wijze aan de besluiten van bestuursleden en algemeene vergadering heeft kunnen onttrekken Daar over zal hem wel elders rekenschap worden gevraagd en voor deze kwestie behoeven wij ons in verband met het raadsconflict niet verder te interesseeren. Wij hebben respect voor een kapitein die een.zinkend schip verlaat, maar niet voor een kapitein, die als eerste over boord stapt, terwijl deskundigen naar de beste wijze zoe- ken om dat schip weer zeewaardig te maken. En ook niet voor een kapitein, die zijn passagiers in den steek laat, want het is dui- delijk, dat de Alkmaarsche sociaal-democraten door het vertrek van den heer Westerhof ten zeerste gedupeerd worden. Zijn fractiegenooten mogen dikwijls be- zadigder dan hij geweest zijn, zij mogen door een soms tactischer optreden momen- teel een grooter voordeel behaald hebben, vast staat daarnaast, dat in intellectueel op zicht, in welbespraaktheid en slagvaardigheid geen der fractiegenooten den heer Westerhof zal kunnen vervangen. Hij was de eenige soc.-democraat wiens in vloed op den Raad door leden van andere fracties soms gevreesd werd en zijn vertrek beteekent dan ook een zeer bedenkelijke verr zwakking van sociaal-democratischen invloed. Wij mogen hier aan zijn politieke groeve wtl zeggen, dat wij den heer Westerhof als raadslid en als wethouder dikwijls bewon- derd hebben. Zijn optreden of woordenkeus moge niet steeds onze onverdeelde bewondering gehad lebben, door zijn werkkracht, zijn bezielend woord, zijn logisch inzicht is toch veel tot stand gekomen, dat van algemeen belang geacht mag worden. Hij is een goed wethou- der van onderwiis geweest, door zijn initia- tief kwam er indertijd een bureau van be- roepskeuze, hij heeft altijd op de bres gestaan als het openbaar onderwijs in de verdrukking dreigde te komen, hij was de geestelijke vader van de Volksuniversiteit, de kampioen voor het Neutrale ziekenhuis, voor zooveel andere zaken, die ten algemeene nutte waren. Wie een dergelijken staat van dienst heeft, mag niet deserteeren. Wij kunnen ons voor- stellen, dat hij een oogenblik van moedeloos- heid gekend heeft, zelfs, dat hij zich tijdelijk heeft willen terugtrekken. Maar dan had hij het voorbeeld van den heer Van Drunen kunnen volgen en zich onder aan de candidatenlijst laten plaatsen, zoodat hij in rustiger tijden en bij belang- rijke vraagstukken weer de plaats had kun nen innntmen welke hem rechtens en door zijn capaciteiten in alle opzichten toekomt. Nu heeft hij in een dolle bui de schepen achter zich verbrand en zijn terugkeer zal, althans vo6r de eerstvolgende raadsverkie zing niet meer mogelijk zijn. Wij vreezen, dat dit groote kind in de eerstvolgende jaren nog wel eens met wee- moed naar het vertrapte speelgoed zal kijken. En dit geldt eveneens voor de heeren Veen, Schats en Dekker, waarvan eerstgenoemde naar zijn beste krachten reeds tal van jaren in den Raad voor de belangen van zijn partij heeft gestreden. Wij kennen de kracht der overgebleven soc.-dem. raadsleden wij hebben van den heer Bonsema menigmaal een rustig en goed betoog gehoord en wij zijn zeer be- nieuwd naar de prestaties der nieuwelingen. Nu evenredige vertegenwoordiging een- maal bestaat, mag ieder verlangen, dat elke partij de zetels bezet waarop haar kiezerstal haar recht geeft en voor de juiste politieke verhoudingen in den raad is het daarom wen- schelijk, dat niet een der soc -dem. raads- zetels door een candidaat van een der andere partijen bezet wordt. De heer Van Drunen, die als laatste der roode Mohikanen in het vuur gebracht wordt, is een oud-gediende, die al eens meer op het slagveld in onze raadszaal den politieken kruitdamp heeft geroken. Zijn strijdwijze en woordenkeus buiten be schouwing latend, wil het ons voorkomen, dat hij voortaan niet tot de minst beteekenen- den van zijn fractie zal behooren. Wellicht zal reeds de eerstvolgende raads- vergadering ons de gelegenheid bieden de kracht der soc.-dem. fractie in haar nieuwe formatie te beoordeelen. HET NIEUWE KABINET IN OOSTENRIJK. Een goede ontvangst indeburgerlijke pers; de Arbeiterzeitung wijst het kabinet af; geen program, maar af- wachten en voorzichtig zijn! We hebben dus een nieuwe regeering in Oostenrijk! Schober, die tot dusver hoofd der politic was, heeft dit ministerie samengesteld op 2 menschen na. Voor financien en onderwijs moeten n.l. nog twee geschikte personen ge- zocht worden. Dit kabinet Schober geniet in de geheele burgerlijke pers een buitengewoon goede ontvangst. Alle bladen wijzen er op, dat bij de keuze van de ministers de eenige bedoe- ling van den bondskanselier gebleken is mannen van beteekenis om zich heen te scha- ren, die zooveel mogelijk het partijgedoe uit den weg zullen ruimen en door hun persoon- lijkheid een waarborg geven, dat zij de zwa- re taak, waarvoor ae regeering zal komen te staan op den grondslag van wettigheid en staatsautoriteit zullen vervullen. De Reichspost schrijft, dat het nog nooit in de nieuwste Oostenrijksche geschiedenis van de grondwet is voorgekomen, dat binnen 24 uur de verkiezing, beeediging en de entree van de nieuwe regeering is geschied. Dit is een blijk van vastberadenheid, den wil tot daden en het verantwoordelijkheidsbesef van de leiders en de meerderheid van de par tijen. De Wiener Neuesten Nachrichten ziet in de vorming van het ministerie-Schober een politiek resultaat van de burgerwachtbewe- ging, ofschoon de regeering noch een bur- gerwacht, noch een fascistische regeering is. De Neue Freie Presse zegt, dat het kabi net, dat het vertrouwen waard is, zich van- daag aan den Nationalen Raad zal voorstel- len. Een nieuw hoofdstuk, een van de be- langrijkste in de Oostenrijksche geschiedenis, is begonnen. Opmerkelijk is het, dat het ta- melijk linksche blad Tag het ook met de sa- menstelling van de nieuwe regeering eens is Alleen de Arbeiterszeitung wijst het nieu we kabinet af. 't Is een regeering Schober Vaugoin. De hoofdcommissaris van politie als bondskanselier en de minister van oorlog als vice-kanselier beide mannen van het ge- zagsinstituut van den staat - staan aan het hoofd der regeering. Schoher, aldus het blad, had niet aan- schouwelijker kunnen demonstreeren, dat hij bij de samenstelling van zijn ministerie geen waarde aan de gevoelens der arbeidersklasse heeft gehechfc. MEVROUW! Wij leveren op verzoek binnen 4 dagen af: Alle wasschen met een week thuis. Zoo ziet men, dat ook hier weer geen at- geheele tevredenheid is. Wat de een goed vindt, lijkt in de oogen van een ander geheel verkeerd. Als we de samenstelling van de nieuwe regeering eens nader beschouwen, dan mo gen we wel aannemen, dat zij het niet heele- maal op politiek bestand aanstuurt. Een pro gram is dan ook niet vastgesteld. Men zal de gebeurtenissen afwachten en zich daar naar richten. En de reeds opgedane ervaringen zullen het nieuwe kabinet wel tot voorzich- tigheid vermanen! Het lot van het bezettingspersoneel. EEN OPEN BRIEF VAN MACDONALD. Minister-president MacDonald heeft eet open brief aan de Daily Herald gezonden, waarin hij zijn leedwezen erover uispreekt. dat hij tengevolge van zijn reis naar Ame- rika niet aan de belangrijke besprekingen in de jaarvergadering van de Arbeiderspartij zal kunnen deelnernen. Hij verklaart „op een exploitatie-reis" te gaan. De grootste bijdrage die de tegenwoor dige generatie aan de menschheid kan ge ven, is de zekerheid van den vrede tusschen de volken. Deze moeten zoo ver gebracht worden dat zij zich onder de bescherming van politieke overeenkomsten veilig gevoe- len. De Vereenigde Staten en Engeland stre- ven hetzelfde doel na. Goede en hartelijke betrekkingen tusschen deze twee landen kun nen de vooruitzichten voor den vrede verbe- teren. Hij gaat op reis om te zien wat bereikt kan worden. De brief eindigt met de vraag: „Wie durft beweren, dat een suces onmogelijk is?" HET VERTREK VAN MACDONALD. v Ramsay MacDonald die gisteravond naat Southampton vertrok en vanochtend vroeg met de Berengaria in zee stak, neemt op zijn reis naar Amerika de goede wenschen van de natie voor het slagen van zijn zending mee De Manchester Guardian zegt dat het volk van alle partijkleur zich zal vereenigen in 't vertrouwen dat het aanstaande accoord van Washington, waarvan alle Britsehe par tijen de grondslagen gelegd hebben, een be langrijke gebeurtenis in de g-eschiedenis zal ?ii?» DUIjCSCHLAND. HET LAATSTE VEEMGERICHTSPROCES BEGONNEN. Het proces tegen den gewezen eersten luite* nant Eckermann is gisteren te Schwerin be gonnen. Den beklaagde wordt ten laste gelegd in De cember 1923 als plaatsvervangend commandant van de Zwarte Rijksweer te Schwerin den ge wezen sergeant-majoor Bolt te hebben opge- dragen om den volgens hem in Franschen dienst staanden Fritz Beyer dood te schieten, hetgeen in den nacht van 15 op 16 December 1923 bij het dorp Mecklenburg dan ook is ge beurd. Bolt is voor dezen moord begin December 1925 tot de doodstraf veroordeeld, welke in levenslange tuchthuisstraf en later in 7% jaar gevangenisstraf is veranderd. Op de tafel der getuigen ligt de schedel van den vermoorde Meijer. Voorzitter Buschmann opende de zitting met de beeediging der zes gezworenen. De verde- diger verzocht daarop de zitting in het belaig van de veiligheid van den staat met gesloten deuren te houden, waartoe werd besloten. HET EINDE VAN DE BEZETTING VAN HET RIJNLAND. De te Koblenz vertoevende bijzondere cor respondent van de Matin maakt in zijn blad een vergelijking tusschen de behandeling van het Duitsche en het Fransche personeel bij de ont- ruiming van het Rijnland. De vroegere rijks- kanselier Marx is zelf naar het Rijnland ge- gaan om persoonlijk den toestand te onder- zoeken. Voor het geheele Duitsche personeel worden woningen gezocht, terwijl het een be- langrijke schadevergoeding heeft ontvangen. Aan Fransche zijde worden alleen de staatsbe- ambten weer in hun vroegere betrekkingen te- ruggeplaatst. De overigen hebben een opzeg- ging met een termijn van twee maanden ont vangen en den vriendelijken raad zichzelf ta redden. Ieder onpartijdig Franschman, zegt da correspondent van de Matin, is van meening dat Frankrijk voor zijn menschen hetzelfde kai doen als Duitschland. ENGEI.AND.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1