DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De ontruiming van het Rijnland. De Chineesche Burgeroorlog. De crisis in de Engelsche mijnen. De Belgische Kahinelscrisis. Buitenland DE STUDENTENRELLETJES AAN DE 8ERLIJNSGHE UNIVERSITEIf. Se binnsnlandsche spanning in Onstemijk. Naspel dei onlusten in Palestina, De socialisten en het Fransche kabinet. Zullen zi] spoedig hesluiten aan de regeering deel te nemen? Uit het Parlement Russische toestanden. No. 368 Dit nnmmei bestaat alt 2 bladen. Honderd een en dertigste Jaarganp 1939 AtuiTmementsinlJs T>U rooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte. Brieyen franco £.T. Boejt- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster ZoonYoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Rcdactie No. 33. WOENSOAR Directeur: C. KRAK. Hoofdredadeur Tj. N. ADEMA. Postgiro 37960 13 NOVEMBER J bENHAAQ. 12 Nov. 1929. In de aanvang der vergadering van heden van de Tweede Kamer heeft de minister- president, de heer Ruys de Beerenbrouck, tegenover de sprekers, die bij de algemeene ibeschouwingen gesproken hadden over de politick van dit kabinet het optreden er van verdedigd. Dat hij daarbi] niet inging op krasse uitingen als van den heer Wijnkoop, zal men zeker wel billijken. Met dezen hef- tigen communist is de hoop op overreding toch eenvouddg uitgesloten. En ook den heer Kersten (Ger. Staatk. Partij) stond hij maar kortelijk te woord. Aan de sprekers, die onze verhouding tot Belgie ter sprake hadden gebracht, ver- zekerde de minister, dat het kabinet op dit punt homogeen was. De goede wil der re- geering spreekt uit haar bekend memoran- dum, thans is evenwel de tijd voor het wis- selen van stukken voorbij, het moet tot mon- deiinge besprekingen en daden komen. Wat de sociale wetgeving betreft, het plan bestaat in de eerste plaats een wijziging van de Invaliditeitswet te ondernemen. De vrijwillige ouderdomsverzekering dient verbetering te ondergaan en de Arbeidswet moet verder worden doorgevoerd voor kantoren, cafe's en apotheken. Wat betreft het karakter van het kabinet, diende er in de eerste plaats naar homogeni- teit te worden gestreefd en die vindt men in sterker mate ter rechterzijde dan aan den overkar.t. Ter wille van de homogeniteit heeft de minister dus zijn medewerkers aan de rechterzijde gerecruteerd. In een zeer uitvoerige rede heeft vervolgens minister De Geer zijn- financieel beleid toe- gelicht en verdedigd. Interessant was in het bijzonder wat hij zeide omtrent de over- schotten van de laatste jaren. Hij legde er den nadruk op, dat de regeering er nooit op had aangestuurd, dat zij evenwel niet zoo ernstig kwaad hebben gedaan, maar dat men moet zorgen, dat zij niet weder terugkomen, het in ieder geval een politiek-financieele fout zou wezen er hervormingsplannen op te bouwen, tenzij men de zekerbeid heeft, dat ze terug zullen komen. Omtrent den accijns op het gedistilleerd merkte de minister op, dat, als de opbrengst blijft dalen gelijk thans het geval is, er naar middelen moet worden gezocht om het tarief te wijzigen zonder de fraude in de hand te werken. Op verlaging van den vleeschaccijns behoeft men blijkens de mededeelingen des ministers vooralsnog niet te hopen. Bij de salarisregeling van de ambtenaren heeft minister De Geer uitvoerig stilge- staan. Hij cijferde de Kamer voor, dat de 22 millioen, welke in 1925 aan het ambtenaars- personeel is afgenomen, thans vrijwel zijn ingehaald. Er zijn plooien weggewerkt, de heffing voor pensioen is verminderd, het in- dexcijfer is gedaald en alles bijeengenomen staan de ambtenaren er thans niet slechter voor dan in 1925. De minister ried dan ook aan niet verder voort te gaan met propa ganda voor verandering, waarmee men niet veel anders bereikt dan dat men zijn levens- geluk vermindert. De toestand van hen die op arbeidscontract werken is niet zoo slecht als beweerd wordt, daar hun loon is geregeld naar den plaatselij'ken loonstandaard De minister wees er ten slotte op, dat de Kamer thans optimistischer denkt over de uit- voering van de wet op de financieele verhou ding dan verleden jaar. Toen voorspelde men belastingverhooging, terwijl men thans niet alleen meent, dat de kosten van den maatregel uit de gewone inkomsten kunnen worden gevonden, doch zelfs gehoopt wordt °P belastingverlaging. Doch men stelle zich daarvan maar niet te veel voor! De minister hoopte, dat de nieuwe regeling in 1931 zal worden ingevoerd zonder verhooging van oelasting, maar voorzichtigheid blijft drin- bHjven^0^11' t'aar kud&et sluitend moet Wij dachten, dat hierna gelegenheid zou worden gegeven om te repliceeren, waren dus letwat verbaasd, toen we een nieuwen spreker oen katheder zagen bestijgen. Het was de ro i?\iniS^r van Waterstaat Bongaerts (K.K.J, die in een uitvoerig deskundig be- toog wees op het gewicht van de kwestie van de tusschenwateren tusschen Rijn en Schelde Dij de Kijnvaartcommissie en den minister van uitenlandsche zaken daarover aan den tand voelde. Tevens waarschuwde hij in het bijzon der er voor te zorgen, dat de westelijke tus schenwateren behoorlijk in orde worden ge- ouc[en °Pc'a': voorkomen worde, dat Belgie ons bij de oostehjke dwars gaat zitten. Om vijf uur ging de Kamer uiteen, ten ein- de des avonds terug te komen voor de behan- zaken footing van buitenlandsche Oagelijksch ovepzich«B EEN REGEERKNGSCRISIS IN BELGIE OP KOMST? Mog steeds de bekende taalkwes- tie; de parlementaire zittinv ge- opend; a.s. Dinsdag de beslissing. Gisteren konden we nog in een deel der ©plage vermeldden, dat te Mons de Belgi- sche minister-president Jaspar een rede gp- houden had, waarin hij bevestigde, dat het kabinet zou aftreden als in den ministerraad in den loop dezer week geen overeenkomst zou kunnen worden verkregen inzake de taal- kwestie aan de Gentsche HoogeschooL Uit dit bericht blijkt dat er in de regeering te Brussel iets broeit. De taalkwestie houdt de gemoederen wel tezig, temeer, omdat die door een groot deel der politieke situatie beheerscht wordt. Het succes van de Vlaamsche nationalisten bij de verkiezingen was een waarschuwing vooral voor de katholieken, te wier koste dit succes voornamelijk werd behaald om meer aan dacht te wij den aan de grieven van de Vlaamsche bevolking. En zoo besloot dan ook de Belgische minister-president Jaspar, die wel aan het hoofd der regeering bleef toen in Mei de verkiezingen hadden plaats gehad, maar die zich genoopt zag tot eea reconstructie van zijn kabinet, waarbij hij zoowel naar Vlaamsch-katholieke zijde als naar liberalen kant tegemoetkomingen deed, een oplossing van het Vlaamsche vraagstuk ter hand te nemen. Dat echter bracht in coalitie en regeering de poppen aan het dansen. Onder de libera- le Kamerleden die op enkele uitzonderin- gen na van geen tegemoetkoming aan de Vlaamsche verlangens willen weten, is een groot verzet gerezen tegen de plannen van den heer Jaspar en al heeft deze nu ook ten gevolge van dit verzet zijn aanvankelijke bedoelingen al weer zeer gematigd, zoodat hij vooreerst niet verder wil gaan dan Je vervlaamsching van de Gentsche Hooge school, ten einde met deze concessie zijn Vlaamschen partijgenooten voorloopig te be- vredigen en tijd te winnen, opdat het ministe rie het aanstaande jubileumjaar zou kunnen overleven, onder de liberalen en daarmee ook onder de liberale ministers kan zelfs deze concessie jegens de Vlamingen geen voldoen- den steun vinden. Zoo dreigt dus nu een crisis. En de situ atie is te moeilijker, omdat de socialisten zich tegen de regeering in de allerscherpste oppo sitie plaatsen en de moeilijkheden, die in de re geeringscoalitie zijn ontstaan, hopen te kun nen gebruiken voor een poging om de regee ring van Jaspar ten val te brengen en nieu we verkiezingen uit te lokken. Binnen enkele dagen zal een beslissing moeten vallen. Uiterlijk a.s. Dinsdag wil Jas par zijn regeeringsverklaring in de Kamer afleggen en voor dien dus zullen de libera'e ministers in het kabinet zich voor of tegen de plannen van Jaspar ten aanzien van de Vlaamsche kwestie moeten uitspreken. Intusschen is de parlementaire zitting gis teren zonder troonrede geopend. In de Kamer was het oudste lid, de 80-ja- rige katholieke afgevaardigde voor Gent, Siffer, voorzitter, schrijft de N. R. C. Siffer verklaarde de zitting geopend, eerst in het Fransch, vervolgens in het Nederlandsch Daarna had het onderzoek der geloofsbrie ven plaats. Bij het afleggen van den eed door de Vlaamsch-nationale afgevaardigden deed zich een incident voor. De voorzitter der fractie, Declercq en Ward Hermans her- haalden niet de heele formule: Ik zweer de grondwet na te leven, maar enkel de eerste twee woorden. Dit lokte heftig protest uit bij de liberalen en enkele katholieke Walen. Ten slotte na veel lawaai herhaalden beide afge vaardigden de heele eedsformule. In den Senaat duurde de vergadering slechts een tiental minuten. Na afloop van de Kamervergadering hid den de leden der liberale groep in Kamer en Senaat een langdurige bespreking over het Vlaasche vraagstuk. Om 8 uur werd deze bespreking geschorst. Bij de schorsing was de stand als volgt: De meerderheid der aan wezigen bleek van geen fragmentaire oplos sing van het Vlaamsche vraagstuk te willen weten, evenmin als van volledige verneder landsching der Rijksuniversiteit te Gent. Als minimumeisch zou men stellen, het behoud van ten minste drie verplichte colleges in de Fransche taal. Verder was er een sterke strooming voor verzending naar een studie- commissie, wat dus verdaging van de behan deling zou beteekenen. Verscheidene liberale leden van Kamer en Senaat verborgen ons niet, dat zij den toestand als zeer gespannen beschouwen en een kabinetscrisis meer dan ooit mogelijk dient geacht te worden. De Berlijnsche universiteit is Dinsdag- ochtend, zoo schreven We gisteren, het toonee! geweest van betreurenswaardige incidenten, uitgelokt door nationaal socialistische studen- ten. Deze gingen zoo te keer, dat de politie moest worden ontboden. Deze zag zich ver- plicht verscheidene onruststokers in hechte- nis te nemen: De Allgemeine Deutsche Stu- dentenschaft had om elf uur 's ochtends op een pleintje in de nabijheid van de universi teit een vergadering der leden bijeengeroe- pen. Voornamelijk Duitsch-nationale en na- tionaal-socialistische studenten waren ver- schenen. Een student Hoppe genaamd, voerde het woord en hekelde fel het beleid van prof, dr. Erhardt Schmidt, rector-magnificus van cfe universiteit. Hoppe zeide, dat de nationaal- socialistische studenten weigerden dezen rec tor te erkennen en dat de studenten zich ver- zetten tegen het beleid van de partijministers In optoeht verlieten de studenten na de bijeen komst het pleintje, vergezeld van agenten, die zich tot nu toe geheel op den achtergrond hadden gehouden. De agenten gaven den studenten te kennen, dat op Unter den Linden geen demonstraties mochten worden gehou den. De meerderheid der studenten drong nu de universiteit binnen en men ging terslond de studenten te lijf, die de colleges hadden bij- gewoond. De nationalistische studenten, die in de meerderheid waren, ontzagen niet eens de vrouwelijke studenten en sloegen onder het geroep: Weg met de joden, weg met den rec tor, op de aanwezigen los. Een paar studenten werden zelfs gewond. Intusschen was meer politie ontboden. Een groot aantal agenten onder hoofdcmmissaris Zorgiebel verscheen weldra ter plaatse. De studenten schenen een oogenblik van plan enkele agenten te lijf te gaan, maar tenslotte verlieten zij de hal. Ze drongen de verschillende collegezalen binnen, verhinderden het voortzetten van de colleges en scholden intusschen op den rector der uni versiteit, op de politie en op Zorgiebel. De agenten slaagden er tenslotte in het gebouw te doen ontruimen. Acht studenten, die verzet pieegden, werden ingerekend. Rector Schmidt heeft terstond den Pruisi- schen minister van onderwijs op de hoogte gesteld van het gebeurde. Nader wordt gemeld: De relletjes, die aan de Berlijnsche univer siteit zijn voorgekomen, hebben de volgende geschieaenis: Verleden jaar werd door de nationaal socialistische studenten een bal ge- organiseerd, dat als universiteitsbal werd aangekondigd. Daar dit in werkelijkheid een misleiding van het publiek was, eischte de rector-magnificus, dat deze misleiding dit jaar achterwege zou blijven. Dit werd be- loofd. Toen echter de affiches voor het bal van dit jaar werden aangeplakt, bleek, dat de nationaal socialistische studenten geen woord hadden gehouden en hun bal opnieuw als offi- cieel universiteitsbal hadden aangekondigd De rector eischte, dat aan de gegeven belofte alsnog zou worden voldaan en weigerde de vertegenwoordigers der nationalistische stu denten te ontvangen, daar hun houding tegen over hem ongepast was geweest. Naar aan- leiding van deze weigering van den rector is de gehouden betooging georganiseerd. De derde zone voor 30 Juni a.s. ontrufmd In goedingelichte Duitsche kringen te Pa- rijs is men nog steeds in de stellige verwach- ting, dat de ontruiming van de derde zone voor 30 Juni a.s. zal plaats hebben. Juist de vrees, dat technische en politieke moeilijkheden een uitstel der Rijnland ontrui ming met zich zouden kunnen brengen,. heeft destijds in Den Haag aanleiding gegeven de ontruimingstermijn van 30 Juni beslissend vast te leggen. Wanneer men rekening zou gehouden hebben met de vlotte afwikkeling der voorbereidende werkzaamheden voor de in werking stelling van het Young-plan, zou het niet noodig geweest zijn een bepaalde beeindigingstermijn uit te kiezen. Overigens is men, naar uitdrukkeeijk verzekerd wordt, zoowel in Duitsche als in Fransche kringen van meening dat men van plan is zich aan den termijn van 30 Juni te houden. Ten aanzien van de beweringen der Fran sche pers is men in dezelfde kringen van mee ning dat het Volksbegehren een interne Duitsche aangelegenheid is welke de samen- komst der tweede Haagsche Conferentie geenszins in den weg staat. De vorderingen der werkzaamheden der commissies maakt het anderzijds waarschijnlijk, dat alle voor- bereidingen voor de tweede Haagsche confe rentie voor Kerstmis beeindigd zullen zijn. Wat de Saar-onderhandelingen aangaat, ver- wacht men dat deze eveneens binnenkort zul len beginnen, daar reeds in de eerstvolgen- de dagen overeenstemming te verwachten is tusschen de Fransche en Duitsche regeerin- gen. Ofschoon men er zich van bewust is, dat de Saar-onderhandelingen moeilijkheden hebben opgeleverd, is men toch overtuigd, dat zij niet op onoverkomelijke hinderpalen zullen stuiten. Een groote slag in de provincie Honan Volgens berichten uit Sjanghai is het in de provincie Honan tot een grooten slag ge- komen, waaraan 250.000 Chineezen deelne- men en waarbij de modernste strijdmidde-len als tanks vliegtuigen en giftgassen gebruikt worden. Naar verluidt rukt het leger van generaal Feng op naar de Lunghai-spoor- weg. De toepassing van giftgassen door de troepen van Feng moet een groote verras- sing zijn voor de regeeringstroepen. Een opzienbarend proces. Naar uit Moskou gemeld, ving gisteren te Voroners de openbare behandeling aan te gen 42 z.g. „Fyodoristen", leden van een re- ligieuse anti-bolsjewistische secte, die ge- noemd is naar den leider Fyodor Ribalkin. Zij worden beschuldigd van opzettelijke brandstichting en anti-bolsjewistische agi- tatie. De leden van de secte droegen alle wit- te mantels en hidden optochten in verschil lende dorpen in het Veroners-district, waar bij zij de oude Russische driekleur ten toon spreidden. Op de vlag stonden de woorden: „God redt den Tsaar". De secte wordt voorts beschuldigd de boeren te hebben opgezet te gen verschillende maatregelen der sovjet- regeering, o.a. tegen de belastingverhooging. Voorts wordt aangevoerd, dat de Fyodoristen pogingen hebben gedaan een militair deta- chement te vormen van 1000 man om samen te werken bij de denkbeeldige komst der an ti-bolsjewistische strijdkrachten. In Novaya Kalitua zouden zij huizen van aanhangers van het sovjet-regiem hebben in brand ge- stoken, waarbij zij instructies zouden heb ben ontvangen van het emigratie-centrum. Van heinde en verre is het publiek samenge- stroomd om het verloop van het proces te volgen. De rechtszaal is vol toehoorders, ter wijl de menigte buiten het gebouw door mid- del van luidspreker op de hoogte wordt ge houden van de onderhandelingen. Een nieuwvoorstelaande eigenaars- De regeeringscommissie uit het kabinet be- nevens de premier en minister Henderson hebben gistermorgen met de eigenaars en gisteravond te 7 ure met de leiders der mijn- werkers nieuwe besprekingen gehouden. Er is geen officieel communique uitgege- ven, maar uit goede bron verluidde, dat de re geering den eigenaars voorgesteld had met een „national board" genoegen te nemen in plaats van de door hen gewraakte nationale overeenkomst. Deze board zou in de practijk een commissie voor geschillen worden in den geest van de looncommissie bij de spoorwe- gen, die in dat bedrijf zeer goed werkt. Waar schijnlijk zouden de arbeiders deze commis sie aanvaarden als de bevoegdheden werden uitgebreid tot loon en werktijd en geschillen. Het hoofdbestuur der arbeiders heeft gis teren weer vergaderd, doch opnieuw zonder voorzitter Smith en zijn beide collega's uit Yorkshire. De vraag wordt reeds overwogen, of Yorkshire zich zal afscheiden als de an- dere districten zooals waarschijnlijk lijkt de voorstellen der regeering zullen hebben aangenomen. Ook het Schotsche hoofdbestuur dat giste ren te Glasgow bijeen is gekomen, heeft de voorstellen der regeering met een aanbeveling naar de districten teruggezonden, die er 20 November hun besluit over zullen nemen. Geen resultaten. Naar Reuter meldt, zou bij de besprekingen tusschen de commissie uit het kabinet en de mijneigenaars gister geen enkel resultaat be reikt zijn. De mijneigenaars bleven weigeren geza- menlijk met de vertegenwoordigers der arbei ders te onderhandelen. De besprekingen, waaraan door Mac- Donald en Henderson werd deelgenomen, zullen heden worden voortgezet. De toestand wordt zeer ernstig, want de mogelijkheid voor de regeering om de stand- punten der twee partijen voldoende tot elkaar te brengen teneinde een wet te kunnen uitwer- ken, die redelijke kans op naleving heeft, wordt steeds grooter. De val van het kabinet aanstaande In de zitting van de liberale fractie werd in den afgeloopen nacht besloten, het voorstel inzake de vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool af te wijzen. In verband hiermede is het zeer waar schijnlijk, dat het kabinet-Jaspar zal aftreden. In politieke kringen te Brussel wordt het aftreden van Jaspar dan ook spoedig ver- wacht. (Men zie ook hiervoor ons dag. overzicht. Red. A. C.) Rijksvlag, burgerwachten en buitenlandsche connecties. Onder de rubriek Telegrammen is Maandag gewag gemaakt van een tegenspraak van de republikeinsche Rijksvlag van een bewering, als zou deze klaar staan om eventueel de Oostenrijksche socialisten bij te springen in hun strijd met de burgerwachten. Deze tegenspraak vindt haar verklaring hierin, dat Hugenburg-bladen als „Berl. Lo- kalanz." en „Tag" van hun correspondenten te Weenen berichten plaatsten over een z.g. opmarschplan van de Duitsche Rijksvlag naar Oostenrijk. Volgens die mededeelingen zou een en ander in de puntjes geregeld zijn, de Tsjechische vakvereeniging van spoor- wegpersoneel zou de transporten expedieeren enz. Het hoofdbestuur van de Rijksvlag heeft het geheele verhaal voor een domme en bru- tale leugen verklaard. Daarentegen verneemt de „Voss. Ztg." uit Miinchen, dat in Stiermarken een flink Heim- wehr-leger van een 100.000 man gereed staat, welks uitrusting in hoofdzaak gefi- nancierd zou zijn door de „Alpine Montan- gesellschaft". Centrale verwarming. Auto's tegen brand- schade verzekerd. Vaste plaatsen in de garage. Beleefd aanbevelend, C. v. Wijngaarden, Dip. In verband hiermede wordt ten slotte een artikel in het „Berl. Tag." vermeld, waarin gewezen wordt op een verbond, dat zou be- staan tusschen zekere kringen in Duitsch- land en de Oostenrijksche burgerwachten; geconstateerd wordt, dat de voornaamste fi nancieele steun van de Heimwehren afkom- stig is van de „Alpine Montongesellschaft" in Stiermarken, en dat de meerderheid van de aandeelen van die onderneming in handen is van de Duitsche „Stahlwerke", waarin Albert Vogler, de onderteekenaar van het Hugenbergsche „Volksbegehren", de leiden- de figuur is. Een onderscheiding Kellogg. Het grootkruis van het Legioen van Eer. voor In tegenwoordigheid van Stimson. den minister van buitenlandsche zaken, en van vertegenwoordigers van andere landen, die het anti-oorlogspact van Kellogg hebben on- derteekend, heeft de Fransche ambassadeur Paul Claudell gisteravond Kellogg het scharlaken cordon van het Grootkruis van het Legioen van Eer omgehangen, waarbij Clau- del de volgende woorden uitsprak: „Als de dooden uit den grooten oorlog zouden kunnen opstaan zouden zij zeggen, dat dit eere-insigne van vlammend rood geen betere plaats kan vinden dan op uw borst". ioden vervolgd wegens poging tot moord op Arabieren. Zeven Joden, die bij de onlusten te Haifa zijn gearresteerd, zullen voor de rechtbank worden gedaagd onder beschuldiging van een poging tot moord op twee Arabieren. De Arabische pers publtceert een artikel waarin een uiteenzetting wordt gegeven van de wijze waarop de Joden gedurende de maand September op groote schaal en op onrechtmatige wijze revolvers, geweren, bommen, mitrailleuses en munitie uit Syrie zouden hebben ingevoerd. Naar wordt ge meld zijn in verband hiermede twee Joden door de politie in Syrie gearresteerd. Het feit, dat bij de jongste ministerieeh crisis den socialisten de gelegenheid om deel uit te maken van het kabinet tengevolge van een negatief besluit der partij is ontgaan, zit vele leaen nog steeds dwars. Tal van jongeren in de partij immers zouden niets liever dan een ministersfunctie wenschen, en het ging hun dus aan het hart dat de partijdiscipline dit onmogelijk maakte. In een bijeenkomst van de afdeeling Toulon der socialistische partij heeft Renaudel niet geaarzeld te verklaren dat. hij de door zijn partij begane fout betreurt. Door de aanbie- dingen van Daladier van de hand te wijzen heeft zij een kabinet-Tardieu mogelijk ge maakt. Daladier's aanbiedingen, zoo betoogde Renaudel, was volkomen redelijk; de weige ring door den Nationalen Raad der partij, na aanvankelijk aanvaarding door de parle mentaire fractie, geschiedde slechts na een stemming, welker oprechtheid volstrekt be- twistbaar is. Dit bewijzen de incidenten in den boezem van de federaties der dep. Seine-en- Oise en Oise en Nord, evenals de verdraaii'ng van de stemming der federatie van het dep. Lot, welke voor deelneming was, terwijl men haar het tegenovergestelde heeft doen verkla ren. Dit alles echter zal in het eerstvolgend na tionale congres ter sprake komen, en Renau-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1