DAOBLAO VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Stoomerii Jerverij
Krom
20 w|«
prijsvermindering.
De kabinetscrisis in Belgie.
Ongeregeldtieden in Palestina.
De strijd in Mandsjoerije.
ffonderf m uerfforti foargans
DE TWEEDE H&AGSGHE GBNFERENTIE.
De vereenigde staten van Europa.
Een verklaring van den oud-
rijksminister Koch.
De toestand in het Verre Qosten.
Alii het Parlement
Buitenland
No. 280
T)lt nnmmer Sestaat nit 3 bladen.
Den Cottranl wordl ELKEN AVOVD, bthalve Zon- en Feestdagen, oltgegeven.
'Abonnementtprfls blj vooruiUtttaUng pox 3 mtanden voor Alkmaai /2—, franco door
fee* geheelo BG* ®-5®*
AiaoBdecfflbo an bowflanum mert cents.
PBIJS DEB GEWONE ADVEHTENTIEN
Per regel 0.25. blj grooto contracton rabat Groote letters naar plaatsrnlmt*.
Brleven franco aan de N. V, Book* en Handelsdrnkkarfl f/h< OWRMl PGRTH®
A ZOON, Voordam C 0.
Direct ear i G. KBAK.
WOEViDAG
Telel.nr. Admlnlstrafle 3.
Telefoonnr. Redacfle 33.
Postqlro 37000,
HooldxtdMtouri n N. ADBMA.
2« NOVEMBER
DEN HAAG, 26 November 1929.
De Tweeck- Kamer heeft hedenmiddag de
behandeling van de begrooting van Binnen-
landsche Zaken voortgezet. Te voren had be-
slist moeten worden over het verzoek van
den heer Drop (S.D.A.P.) om te mogen in-
terpelleeren over de staking aan de cokesfa-
briek te Sluiskil, doch op voorstel des voor-
zitters is die beslissing tot later aangehou-
den
Daarop zijn allerlei punten van specialen
aard ter sprake gekomen. Zoo hebben de
heeren Rutgers van Rozenburg (C.H.) en
Van den Bergh (S.D.A.P.) een Tielsche ge-
meenteverordening besproken, waarbij aan 'n
Comm. van bijstand zelfstandig gezag was
toegekend. De heer Kersten (St. Ger. Partij)
maakte bezwaar tegen de voortgaande be-
noeming van katholieke burgemeesters,
drong aan op afschaffing van den stem-
plicht en vrouwenkiesrecht, maatregelen te
gen het dansen enz. De heer Schokking (C.-
H.) bepleitte verbetering van onze kiesrecht-
regeling. De heer Beumer (A.R.) spotte wat
met de vogelbeschermingmanie en protes-
teerde scherpe tegen de officieele ontvangst
van een socialistische vereeniging door den
burgemeester van Franeker. De heer Wijn-
koop (Comm.) besprak de staking te Zaan-
dam en protesteerde tegen het optreden van
den burgemeester, het soc.-dem. Kamerlid
K. ter Laan.
Ook over andere burgemeesters, o.a. van
Delfzijl en van Hoogkerk, was hij slecht te
spreken.
De heer Schaper (S.D.A.P.) drong o.a. aan
op verbetering van onze Trekhondenwet en
verdedigde het optreden van den burgemees
ter van Franeker tegenover de sociaal-de-
mocratische jeugdcentrale, een volgens hem
nuttige instelling voor het vaderland. Spr
kwam op tegen Wijnkoops critiek op het op
treden van den burgemeester van Zaandam;
die hoort in de eerste plaats in den raad
thuis. Maar spr. wil toch wijzen op het
vreedzame verloop van de staking te Zaan
dam. Dat is aan Ter Laan te danken. Ook
kwam hij op tegen het optreden van het
communistisch raadslid te Hoogkerk, die
den boel stelselmatig in de war stuurt. Hef-
tig protesteerde de heer Wijnkoop hiertegen
onder gehamer des voorzitters.
Hierna kwam eindelijk de minister van
Binnenl. Zaken en Landbouw aan het
wcord. Uit diens tamelijk uitvoerige rede
putten wij, dat de regeering een onderzoek
instelt inzake den stemplicht en de resultaten
daarvan aan de Kamer zal mededeelen. Een
wijziging der kieswet in den door den heer
Van den Heuvel voorgedragen wijze is
van deze regeering niet te wachten, maar
een wijziging als de heer Vos heeft voorge-
steld meer onderteekenaars van een candi-
datenlijst wil de regeering wel overwe-
gen.
Wat betreft de samenvoeging van gemeen-
ten, deze mag enkel overwogen worden als
een gemeente slechts door samenvoeging
met een andere haar cultureele plichten kan
vervullen. Omtrent de samenvoeging van
Wijdenes en Venhuizen legt spr. er den na-
druk op, dat hij enkel voorshands daartoe
niet wil overgaan, omdat voor annexatie het
psychologisch moment nog niet is gekomen.
Een sterke minderheid is daartegen.
Wat betreft de onvereenigbaarheid van
hot ambt van rijksontvanger met het raads-
lidmaatschap, terecht heeft de afd. voor be-
stuursgeschillen van den Raad van State
verklaard, dat dit strookt met de letter der
Gemeentewet.
Spr. behandelt hierop de ter sprake ge-
brachte burgemeesters en belooft nader on
derzoek waar dit noodig schijnt. Maar hij
wijst op den plicht van den handhaver van
het gezag om den werkwillige tegen balda-
dige stakers te beschermen Wat den burge
meester van Franeker betreft, hij voerde een
besluit van B. en W. uit, en de Raad heeft
dit besluit afgekeurd. Dat was zijn recht en
de regeering behoefde niet op te treden. Wan
neer blijkt, dat de burgemeester van Oud-
Beijerland niet plichtmatig heeft gehandeld,
zal spr. niet aarzelen afaoende maatregelen
te nemen
De door de heeren Rutgers van Rozenburg
en Van den Bergh gecritiseerde Tielsche ge-
meenteverordening, is door Ged. Staten van
Gelderland geschorst en ter vernietiging
voorgedragen. Wat betreft de benoeming
van burgemeesters, partijbelang is daarbij
vreemd aan het kabinet, doch de burgemees
ter wordt veelal genomen uit de partij, die
het sterkst in den Raad is vertegenwoordigd.
Die lijn wil de regeering ook volgen tegen
over de S.D.A.P.
Het gebruik van den hond als trekdier, de
regeering is daar principieel niet tegen. Zij
is echter bereid te zorgen voor een streng
toezicht tegen mishandeling. Op het gebied
van dierenbescherming wenscht de regeering
niet verder te gaan dan de vereenigingen
van dien aard te stennen.
Inzake de kooivoT'.Y.-mgst belooft de mi
nister een nauwkeurig toezicht op den uit-
voer van kooivogels, maar de kwestie zal
verder onderzocht worden door de inspectie
van den landbouw. Maar men wachte zich
voor maatregelen van eenzijdigen aard.
Hierop volgden enkele korte replieken,
waarover wij gevoeglijk kunnen zwijgen.
Dagelijksch overzicht.
DE GRONDWETSHERZ1EN1NG
IN OOSTENRIJK.
Een zuiverder atmcsfeer aan den
politieken kernel; naar de grond-
wetsherziening; het standpunt van
de soc. rijksconferende.
Blijkens de berichten uit Weenen, wordt
de toestand in de politieke kwesties langza-
merhand weer normaler Wel is waar is nog
niet alles vocr elkaar, maar het werk van de
grondwetsherziening is toch al flink op weg
naar de voltooiing. Zoo heet het, dat het den
bondskanselier Zaterdag na urenlange on-
derhandelingen gelukt is, overeenstemming
tot stand te brengen over de kwesties, waar
over men het in de sub-commissies nog niet
eens was kunnen worden. Eveneens zou zijn
komen vast te staan, dat Weenen bonds-
hoofdstad wordt, maar overigens gelijkge
steld wordt met de landen. De politic zal ge-
heel bondspolitie worden. Ook over de fi-
nancieele regeling zou overeenstemming be-
reikt zijn, waarbij Weenen eenige offers
moet brengen aan Neder-Oostenrijk als com
pensatie voor de scheiding van Weenen. Het
recht van den bondspresident tot het uit-
vaardigen van noodverordeningen wordt
zoodanig geformuleerd, dat voldoende waar-
borgen worden gegeven tegen misbruik.
Zondag zou het compromis door de soc
rijksconferentie besproken worden.
Gaat alles goed, dan hoopt men de grond
wetsherziening met tien dagen te hebben af-
gehandeld.
Volgens telegramtnen aan de Duitsche bla-
den bleek op de soc. rijksconferentie groote
bereidwilligheid te bestaan aan de wenschen
van de tegenpartij tegemoet te komen.
De oud-bondskanselier Renner wees erop,
dat het de soc.-democratie gelukt was al-
thans de ergste punten van het ontwerp er
uit te krijgen. Men kan toestemmen in de
keuze van den bondspresident door het volk,
indien men er tenminste werkelijk een volks-
keuze van maakt. Eveneens is de aanwijzing
van de regeering door den bondspresident
een methode, die in vele republieken goed
werkt. De regeling van het recht van den
bondspresident tot het uitvaardigen van
noodverordeningen, zcoals dat thans wordt
dien Duitschland en Frankrijk niet tot
overeenstemming geraken.
Oud-minister Koch verklaarde verder,
voorstander te zijn van een Europeesch-
economisch verbond, zooals Briand en
Stresemann dit reeds ontworpen heb
ben, niet alleen, omdat een dergelijk ver
bond de grootste op het oogenblik be-
staande moeilijkheden uit den weg zou
ruimen, doch ook, omdat het een strijd
met gelij'.ie wapens met Amerika moge-
lijk zal maken.
Natuurlijk sluit een dergelijk verbond
nooit de verzorging van de nationale
cultuur der afzonderlijke landen uit,
evenals de aansluiting tusschen Duitsch
land en Oostenrijk, welke men als on-
vermijdelijk moet beschouwen. Boven-
dien zal de verwezenlijking van een
dergelijke gedachte geen bezwaren, van
welke natie ook, kunnen ontmoeten,
daar men er toch op uit is, den oorlog
gehee onmogelijk te maken.
Met betrekking tot de Vereenigde
Staten van Europa zeide Koch, van mee
ning te zijn, dat men moet aanvangen
met de vereeniging van twee of drie
staten, die dezelfde belangen hebben.
Later kan deze vereeniging worden uit-
gebreid.
Nauw verbonden met deze kwestie is
hot vraagstuk der bescherming van de
ininderheden, vooral in West-Europa en
in den Balkan. Daar kan de vrede niet
terug keeren, voordat deze kwestie is
opgelost.
Duitschland wenscht een hartelijke
verzoening met Frankrijk en goede be-
trekkingen zonder bondgenootschap,
want een bondgenootschap brengt steeds
noodzakelijkerwijze vijanden mede en
Duitschland wenscht geen oorlog meer
te voeren.
autoriteiten van Kanton hebben op de rivier
beneden Woetsjou de blokkade uitgeroepen en
maatregelen getroffen voor de bescherming
van Britsche scheepvaartbelangen.
Volgens berichten uit Charbin heeft de
gouverneur van Heiloengkiang de militaire
autoriteiten te Hailar gelast bij de evacuatie
van alle Amerikanen uit die stad te helpen.
Het bericht zegt verder dat de Chineezen
bevel hebben gegeven, Hailar in brand te
steken. De inlandsche wijk brandt reeds.
Zwitserland ook vertegenwoordigd?
Naar verluidt zal ook Zwitserland aan de
Tweede Haagsche Conferentie deelnemen. De
uitnoodiging staat in verband met de beraad-
slagingen omtrent de vestiging van de Inter
nationale bank voor herstelbetalingen tc
Bazel. Naar men zegt, zou als Zwistersch
vertegenwoordiger optreden Bachmann, direc
teur van de Zwitsersche Nationale Bank.
De
storm aan Engelands
zuidwestkust.
Acht menschen aan de Mose'ey
verdronken; andere moeilijkheden
met schepen.
Het eerste bericht van de redding van de
geheele bemanning van de Moseley, die aan
den Zuidwestelijken punt van Wales vergaan
is ,is niet geheel juist gebleken, want bij het
appel te Milford Haven waarheen de redding-
boot de schipbreukelingen had gebracht, ont-
braken acht personen, die of 's nachts over-
boord gespoeld zijn, of bij het overspringen
NAN
JkLimsthan del
J?a. vif. MMOHMT,
liungestlraai 21.
Woderne /Salon- en
im angA'p i eg els.
•Jap. en Cftt n.artihelen
klaarde, dat Hoesseini de leider was van een
kleine groep Arabische communisten, die in
de Arabische landen den bond tegen het im-
perialisme vertegenwoordigden, welke in con
tact staat met Moskou. Zij hadden al eenigen
tijd gepoogd1 onlusten te verwekken.
Ondanks de overeenkomst van naam
Hamli Hoesseini geen familie van den Moefti.
Hem was een verblijf in een kleine stad in
Palestina aangewezen en hij moest zich dage-
lijks bij de politie melden.
Vanaf heden tijdelijk
De a.s. Vlootconferentie.
op de reddingboot, die uren met den storm
geFornmleerdach11ehij ook aanvaardbaar. I heeft moeten kampen om te kunnen naderen,
Ten slotte verklaarde de heer Renner, dat verdronken zijn. Van de vrouw Van den der-
de soc.-democratie in Oostenrijk gaarne of
fers ten opzichte der machtspositie brengt,
wanneer het daarbij niet gaat om beperking
van de rechten des volks.
Na de verklaring van den heer Renner
heeft de conferentie de afgevaardigden in
den Nationalen Raad en Bondsraad gemach-
tigd de voorstellen van de regeering-Schober
goed te keuren, wanneer de burgerlijke par-
tijen zich houden binnen de grenzen van de
door de soc partij vrijwillig gedane conces-
sies. Definitieve aanvaarding van de ontwor
pen regeling hangt volgens bovenstaande te-
legrammen thans af van de kwestie-Weenen,
welke nog niet geheel in orde is. Van socia
listische zijde blijkt men n.l. te blijven staan
op het karakter van bondsland voor Wee
nen.
Waarschijnlijk een nieuw
kabinet Jasper.
den officier, staat dit vrijwel vast. Voorts zijn
de marconist en 5 leden der bemanning plus
een der weinige passagiers verdronken.
Een Fransche kaag is gistermorgen volko-
men onbestuurbaar Portsmouth komen bin-
nenwaaien; alle masten, zeilen en de heele
tuigage waren overboord gespoeld en door
louter toeval is het met 12 man bemande
scheepje in de haven en niet op een der pieren
terecht gekomen.
Te Blyth aan de Noordoostkust, dichtbij
Newcastle, is een groote haringboot uit
Grimsby niet kon bereiken. De bunkerkolen
gebracht, binnengeloopen, omdat de^ Zuid-
westen wind zoo hevig was, dat de boot
Grimsley niet kon bereiken. De bunkerkolen
waren tot de laatste kilo verbruikt en om de
machines aan den gang te houden had de
kapitein een groot deel van de vleet en alles
wat aan los houtwerk aanwezig was, moeten
verbranden.
De Engelsche draadlooze dienst meldt nog,
dat zich onder de geredden van de Moseley
twee verstekelingen bevinden, die pas te voor-
schijn waren gekomen, toen het schip op de
rotsen stootte.
De koning accepteerde gister de ontslag-
aanvrage van het kabinet Jaspar en zal he
den (Woensdag) aangaande de vorming van
een nieuw kabinet overleg plegen met de
daarvoor in aanmerking komende politici.
Men heeft den indruk, dat Jaspar opnieuw
met de kabinetsvorming zal worden belast
en dat hij zal trachten ook het nieuwe kabi
net te vormen op den grondslag van een
katholiek-liberale coalitie.
Duitschland wenscht geen oorlog meer.
De vroegere Duitsche rijksminister
Koch heeft in een interview met een
vertegenwoordiger van de Excelsior ver
klaard:
Europa is verloren als de Volken het
njet eens worden, in het bizonder, in-
Rusland en China.
Volgens berichten uit Charbin zetten de
Russen hun opmarsch naar de stad voort. Na
een strijd van vele uren lukte het den Russen
een spcorwegstation 270 K.M. ten Oosten
van Charbin te bezetten. Russische cavallerie
tracht het geheele gebied tot Charbin te be
zetten; 15000 Chineezen zouden gevangeu
genomen zijn. Het hoofdkwartier van het
Roode Leger bevindt zich thans te Hailar op
Chineesch grondgebied.
Hailar in brand gestoken?
Volgens de laatste in gezaghebbende Brit
sche kringen uit Noord-China ontvangen be
richten blijven de Chineesche troepen in
Mantsjoerije voor de Russen terugtrekken.
Hailar is ontruimd.
Wat den burgeroorlog betreft bevestigen
deze berichten dat de regeering te Nanking
de volslagen nederlaag van de Koeomintsjun
een kwestie van slechts enkele dagen acht. In
Zuid-China blijven de troepen van Kwangsi
naar Woetsjou oprukken welke stad door h :t
leger van Kwaitoeng is ontruimd. De vloot-
De politiek van Japan ter conjeren-
tie vastgesteld.
De instructies van het kabinet nopens de
politiek van Japan ter vlootconferentie heb
ben de sanctie van den keizer ontvangen en
zijn aan den Japanschen ambassadeur te
Londen Matsoedeira geseind als leiddraad
voor zijn voorbereidende besprekingen met
MacDonald.
De hoofdbeginselen zijn volgens de bladen"
een werkelijke vermindering, niet louter een
beperking:
een verhouding van 70 voor hulpsche-
pen voor Japan;
verzet tegen afschaffing of ingrijpenue
vermindering van onderzeeers;
pariteit op het gebied van onderzeeers met
Brittannie en Amerika van 80.000 met maxi-
mum-eenhouden van 2000 tons, terwijl de on
derzeeers onder 600 ton van beperking wor
den uitgesloten;
70 van de Amerikaansche sterkte aan
kruisers met kanonnen van 8 inch;
bespreking der groote schepen tot 25.000
ton en kanonnen van 14 inch; mocderschepen
van vliegtuigen tot 20.000 ton;
levensduur van groote schepen 25 jaar.
Fransche bestudeering van de voo
bereiding.
De president van den ministerraad en d;
ministers van Buitenlandsche Zaken, Marine,
Oorlog, Luchtvaart en Kolonien onderzoch
ten gisteren in het kabinet van den ministe:
van Buitenlandsche Zaken de international e
vraagstukken van den dag, in het bijzonder
de voorbereiding van de conferentie inzake
vloot-ontwapening.
De Arabieren eischen invrij-
heidstelling van hun leiders.
In Jaffa drong een aantal Arabieren de
regeeringsgebouwen binnen en eischte de in
vrijheidstelling hunner Zondag gearresteerde
leiders. De gouverneur an-twoordde, dat hij
niet eerder wenschte te onderhandelen alvo
rens de rust in de stad hersteld zou zijn. Mi
litairen dreven ten slotte de menigte uiteen
Vliegtuigen zijn voor patrouillediensten aan
gewezen De staking duurt voort.
De voorgeschiedenis
De aanhoudingen te Jaffa, welke tot onge-
regeldheden aanleiding gaven doordat Ara
bieren het regeeringsgebouw binnendrongen
om de vrijlating der gearresteerden te
eischen, betroffen negen Arabieren, die er van
verdacht werden agitatie te verwekken. Een
hunner is Hamli Hoesseir.i, tegen wien veer
tien dagen geleden voor de commissie van on
derzoek inzake de onlusten beschuldigingen
werden geuit door het hoofd der politie van
het Zuiderdistrict. Deze oolitieambtenaar ver
Hailar nog niet door de Russische
troepen bezet.
Hoewel het bericht dat de Chineezen Hai
lar hebben ontruimd juist schijnt te zijn,
hebben volgens berichten uit Charbin aan de
bladen de sovjettroepen de stad nog niet be
zet.
Het oogmerk der Russen.
De stad Hailar, die nu in elk geval door
de Chineezen ontruimd blijkt te zijn, ligt 120
K.M. ten Z.O. van Mantsjoeli aan de N.W.
grens, dat reeds door de sovjettroepen ge
nomen is, en op een kleine 60 K.M. van Char
bin.
Blijkens berichten uit Sjanghai aan de
Engelsche bladen meent men daar dat het
de bedoeling der Russen is Charbin, een be-
langrijk handelscentrum, in te nemen.
Te Moskou stelt men het echter, naar de
correspondent van de „Manchester Guar
dian" aldaar meldt, voor, dat het optreden
der Russen slechts een buitengewoon krach-
tige strafoefening is voor Chineesche grens-
invallen en niet het voorspel van de bezet-
ting van de heele spoorlijn of van de inne-
ming van Charbin. Men hoopt aldus Moek-
den er toe te brengen zich los te maken van
Nanking en een afzonderlijke overeenkomst
te sluiten inzake den spoorweg op de voor-
waarden van Moskou. Reeds werd gemeld
dat Moekden hiertoe wel geneigd zou zijn.
Uit
Clemenceau's particu-
liere Leven.
Georges Clemenceau had vijf brcers en zus-
ter, van wie thans nog slechts een in leven is:
Paul Clemenceau, civiel-ingenieur. Een merk.
waardige coi'ncidentie in de familie-Clemen-
ceau is dat bijna al haar leden op een Zon
dag in November zijn overleden: Clemen
ceau's broer Albert Stierf op Zondag 4 No
vember 1927, zijn zuster Adrienne, onge-
huwd, op Zondag 20 November 1927, zijn
oudste zuster, Mme Leon Jacquet, op 18
November 1928, hijzelf op een Zondag, 24
November
Sophie Clemenceau, die in Maart 1922,
zeventig jaar oud, overleed, heeft een droevi-
ge vermaardheid gekregen door een wan-
hoopsdaad, welke zij in haar jeugd1 pleegde,
Zij was gehuwd met een Oostenrijksch jour
nalist Bryndza, die te Parijs voor verschillen-
de Weensche en Boedapester bladen werkte.
Op een avond betrapte mevr. Bryndza haar
ecntgenoot toen deze haar met de dienstbode
bedroog. Zij ontstak in zulk een woede, dat zij
haar man met een revolverschot doodde. Zij
werd nooit gerechtelijk vervolgd, daar het
drama geschiedde voor de aanneming van de
wet-Naquet inzake de echtscheiding en de
justitie toen een moord wegens het betrappen
op heeterdaad van 'n overspeligen echtge-
noot of echtgenoote als vergeeflijk beschouw-
dte.
Clemenceau was zelf met een Amerikaansch
meisje gehuwd, dat hij had leeren kennen
toen hij leeraar was aan een meisjeslyceum te
Now York .In 1870 stak hij naar de Ver.
Staten over om zijn bruid te halen. Hij trouw-
de. keerde met zijn jonge vrouw naar Frank
rijk terug, doch had juist voet aan wal gezet
toen het bericht kwam, dat de oorlog met
Duitschland was uitgebroken. Hij bracht zijn
vrouw bij zijn familie te Nantes en trok naar
de grens.
Men weet dat Clemenceau in November
1918 met algemeene stemmen tot lid der Aca-
demie Fran^aise" werd gekozen. Zijn zetel
heeft hij echter nooit ingenomen. Afkeerig
van elk ceremonieel weigerde hij steeds een
datum voor zijn installatie vast te stellen.
De laatste brief, die Clemenceau heeft ge-
schreven, is gedateerd 21 November, dus one
dagen voor zijn dood. Op zijn schrijftafel lag
hij gereed, geadresseerd aan zijn neef,
Eugene Raiea, aan wien hij nu ter hand it
gresteld-
ALKMAAR
COQRANT.
m
HHSKrU
