jDAGBLAD voor alkmaar en omstreken. Litwinof over den internationalen politieken toesland. STORM BOVEN ENGELAND. Hit het Parlement Buiienland Ho. 288 DM nnmmer bestaat uH 2 bladen. Honderd een en dertigste Jaargang 1929 Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar 2.—, franco door bet geheele Rijk 2.50. Afzonderlijke en bewijsnummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrnimte. Brleven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrnkkerij v/h. KERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. VKIJUAG Directeur: C. KRAK. Telef.nr. Administrate 3. Telefoonnr. Redacfie 33. Postgiro 37060. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. 6 DECEMBER DEN HA AG, 5 Dec. 1929. De Tweede Katner was heden bij uitzon- dering reeds om elf uur bijeengeroepen om des namiddags wat vroeger dan gewoonlijk liuiswaarts te keeren ten einde zich rustig te kunnen voorbereiden op den Sinterklaas- avond. De extra-ochtenduren zijn evenwel uitsluitend besteed aan replieken bij de afdee- ling Arbeid, waarbij niet minder dan elf sprekers het woord hebben gevoerd om nog eens te zeggen wat zij reeds in eersten aan- leg hadden verklaard. Het belangrijkste was het antwoord des Ministers, waarin hij nog- maals verklaarde, dat hij de regeling van den arbeid van vrouwen en kinderen bij den landbouw aan die van den arbeid van man- nen wil laten voorafgaan ten einde spoediger resultaten te verkrijgen. Zoo de tijd 't ver- gunt zal de regeling van den werktijd van de kantoorbedienden voor advies ter kennis wor- den gebracht van den Hoogen Raad van Ar beid. Den heer Van der Waerden wees de Minister op de teleurstellingen, welke de on- dernemingsraden in Duitschland hebben op- geleverd. Men moet dan ook de bedrijfsorga- nisatie zien in het kader van het geheele be- drijf, al is bij ten onderneming zekere zeg- gingsschap van de arbeiders wel gewenscht. De particuliere chauffeurs vallen wel onder de Arbeidswet en wanneer de tweede etappe van de uitvoering dier wet aan de orde komt, krijgen zij ook een beurt. Wat er in zake de Zondagsrust op schepen kan worden gedaan, zal spr. gaarne onderzoeken. Na een korte rustpoos kwam nu de afdee- ling Arbeidersverzekering aan de orde. Ook hierbij geen gebrek aan sprekers. Wij hebben voor we om ongeveer kwart over vier huis- waarts keerden nog negen sprekers gehoord en er staan er, naar we hoorden, nog meer op het lijstje. De heer Sannes (S.D.A.P.) opende de rij en heeft na de plannen tot verbetering van de ouderdomsverzekering aan kritiek te heb ben onderworpen, een geestdriftige rede ge- houden voor staatspensionneering. De heer Smeenk (A.R.) verheugde zich over de toegezegde wijziging der Invaliditeitswet en drong aan op de instelling van een Rijks- kinderfonds ten behoeve van groote gezin- nen. De heer Snoeck Henkemans (C.H.) bracht een strijdvraag te berde, welke stof heeft gegeven tot heel wat gedachtenwisseling. Het betrof de vraag, of de door den Minister niet erkende bedrijfsvereenigingen voor de uitvoering der Ziektewet daardoor volkomen van de baan zijn, dan wel de mogelijkheid is opengelaten, dat zij na inwilliging van de wenschen der regeering omtrent hare werk- wijze, alsnog kunnen worden erkend. Zij het ook voor onbepaalden tijd. De heeren Bak- ker (C.H.), Kortenhorst (R.K.), Oud (V.D.) en Vos (Lib.) waren het daarover niet eens met elkaar, maar de meerderheid neigde tot de meening, dat het aan die vereenigingen alsnog mogelijk zal zijn zich aan te passen aan de eischen van den Minister. Wij zijn zeer belangstellend naar het antwoord des Ministers; daar hangt het bestaan van twee zeer belangrijke combinaties: het Ned. Ver- bond van Ziekenkassen en de Onderlinge Ziekterisico-bank te Amsterdam, vanaf. Van de andere punten welke ter tafel wer- den gebracht noemen we den eisch van den heer Kuiper (S.D.A.P.), dat alle arbeiders in loondienst onder de Invaliditeitswet zul- len vallen. De heer Bakker informeerde be langstellend of de Ziekteverzekring werke- lijk met 1 Maart a.s. in werking zal treden, wat ze aan premies zal kosten en of de Mi nister nog wel denkt aan het plan tot unifi- catie van alle sociale verzekeringen. Dat dit laatste bezuiniging zou kunnen opleveren, heeft Dr. Vos op heldere wijze uiteengezet door te wijzen op de ontzettende admini- stratieve rompslomp, welke reeds enkel het werk van de Rijksverzekeringsbank voor de uitvoering van de Ongevallenwet mede- brengt. Dat zal bij toeneming der verzeke ringen nog ontzettend stijgen, terwijl toch zoo gemakkelijk vereenvoudiging is aan te brengen. Deelen we ten slotte mede, dat mevr. BakkerNort een uitvoerige rede heeft gehouden ter ontwikkeling van hare bezwa- ren tegen een Rijkskinderfonds, dan kunnen we voor heden volstaan. Dagelijksch overzichf* SCHACHT OVER HET PLAN YOUNG. Een memorandum, van den president der Duitsche Rijksbank; een groote verantwoordelijkheid van de onder- teekenaars; Duitschland en het plan Young. Dr. Schacht, de president van de Duitsche Rijksbank, heeft aan de betrokken autoritei- ten een memorandum inzake het plan-Young overhandigd, waarin hij betoogt, dat het hem onmogelijk is, werkeloos te blijven toe- zien, hoe de inwerkingtreding van het plan- Young wordt uitgesteld en zijn kans op suc- ces in gevaar wordt gebracht. De omstandigheid, dat de Duitsche des- kundigen niet hebben erkend of de cijfers van het plan dragelijk zijn, bewijst ten dui- delijkste de gevallen der verantwoordelijk heid, die de deskundigen der crediteuren op zich hebben genomen door de cijfers voor uitvoerbaar te verklaren. Door het feit, dat thans nagtenoeg elke crediteur-regeering poogt over het plan- Young heen verdere financieele en economi sche prestaties uit Duitschland te persen, maken de buitenlandsche regeeringen in- breuk op de hun uitdrukkelijk in het plan- Young tot plicht gestelde samenwerking. Er is geen enkele aanleiding, zonder gelijkwaar- dige tegenprestatie vrijwillig op een of ander punt afstand te doen van de geldigheid der bf.P? 'ng> dat Duitschlands vroegere ver- plichtingen door het plan-Young zullen wor den vervangen, of betalingen te doen, of te verklaren van iets af te zien. Als Duitsch land zich bereid verklaart aan eenzijdige aanbevehngen van de deskundigen der cre- diteureh gehoor te geven, dan moet worden geeischt, dat de aanbevelingen der Duitsche deskundigen eveneens worden opgevolgd of dat tegenprestaties worden aangeboden. Het plan-Young wordt gedragen door een zedehjken ernst en het verantwoordelijk- heidsgevoel zijner opstellen, niet alleen te genover hun eigen volken, maar tegenover de geheele beschaafde wereld, zegt Schacht verder in zijn memorandum. Er mo-t worden geeischt, dat de regeerin- gen niet door het op den voorgrond stellen van eenzijdige belangen dit vredeswerk in gevaar stellen. ,,Ik voor mij", zegt Schacht, „moert ten stelligste weigeren, voor de in werkingtreding van het plan-Young verant- woordelijk te worden gesteld, wanneer zijn bedoelingen en voorwaarden worden mis- kend op een wijze, zooals te oordeelen naar de genomen maatregelen en de gestelde eischen het geval schijnt te zijn. Het Duitsche volk moet verwachten dat de buitenlandsche regeeringen definitief hun pogingen opgeven om bwitsn net plan-Young om het Duitsche economische leven bijzondere betaling of af stand van betaling af te persen. Zij moeten weten, dat zij door een dergelijke verkeerde politiek de verantwoordelijkheid op zich la den, dat het plan reeds bij voorbaat op ern- stige moeilijkheden zal stuiten en dat de mo- bilisatie der annuiteiten in gevaar wordt ge bracht. Van de Duitsche regeering echter moet worden geeischt, dat zij geen nieuwe bijko- mende betalingen goedkeurt, dat zij, voor zij het plan-Young definitief aanvaardt, orde brengt in de huishouding van Rijk, Landen en Gemeenten en de prestatie van het Duit sche volk in overeenstemming brengt met het prcductie-vermogen van het Duitsche economische leven. Schacht zegt ten slotte de agitatie tegen het plan-Young krachtig te hebben bestre- den, hij acht het Volksbegehren een fout, maar juist omdat hij pleit voor de aanvaar- ding van het plan-Young, wenscht hij geen deel te hebben aan de vervalsching. Het zou zelfbedrog zijn, zoo besluit Schacht zijn betoog, temeenen, dat Duitsch land naast het plan-Young nog vereder mil- liarden kan betalen en ik zal 't mijne doen om te voorkemen, dat 'n dergelijk zelfbedrog plaats heeft. DE ZAAK-SKLAREK. Verklaringen van burgemeester Boess. Bij de voortzetting van het onderzoek van de Landdagcommissie in de zaak-Sklarek ver klaarde blijkens een telegram van het W. B. burgemeester Boess in zake het con- trolestelsel o.a. dat de „Hauptpriifungsstelle" van de magistraat ongeveer hetzelfde was wat voor den staat de rekenkamer is. Zij moet al het materiaal onderzoeken en toezien op het beheer. Gedurende den oorlog en korten tijd daarna was er nog een bijzondere con- trole ingesteld, die- ook inspecteurs toezicht liet houden op de onderafdeelingen der con- trole om onregelmatigheden tegen te gaan. De „Uberwachungsstelle" werd later opgehe- ven als onnoodig geacht. De onkosten zullen wel niet erg hoog zijn geweest, voegde de heer Boess hieraan toe, die verklaarde zich niet meer te herinneren, wie indertijd de in- stelling had opgeheven. De pelsgeschiedenis. Vervolgens kwam de beruchte pelsgeschie denis aan de orde. In den zomer van het vorige jaar aldus verklaarde dr. Boess wilde zijn vrouw een pels hebben. Het ging er nog slechts om, waar ze dezen koopen zou Boess herinnerde zich toen, dat een der Skla- reks, die hij bij een vorige gelegenheid had leeren kennen, hem een pels te koop had aan geboden. Hij had daar toen geen gebruik van gemaakt, omdat hij geen pels noodig had. Hij herinnerde zijn vrouw aan de Sklareks en zij bestelde een pels en informeerde tegelijkertijd, hoeveel deze kon kosten. Men kon haar geen prijs noemen, dpch de pels werd bezorgd en de rekening liet zeer lang op zich wachten. Nadat verschillende malen om de rekening was gevraagd kwam tenslotte een nota van 350 Mark. Dit bedrag was natuurlijk bela- chelijk en daarom schreef mevrouw Boess aan Sklarek, dat zij het pijnlijk vond den pels te accepteeren aangezien de prijs haar te laag scheen. Om het geringe bedrag te compensee- ren had zij een kunstenaar geholpen met een bedrag van 1000 mark. De burgemeester heeft dezen kunstenaar persoonlijk bezocht en zich ervan overtuigd, dat de man inderdaad in behoeftige omstandigheden verkeerde. Des- gevraagd verklaarde Boess, dat van de zijde der gebroeders Sklarek nooit eenige poging was gedaan om invloed op hem uit te oefenen. Op een vraag van den communistischen afge- vaardigden Obuch, hoe de burgemeester dan de levering van zulk een goedkoopen pels had opgevat, antwoordde Boess, dat hij er een zekere opschepperij van de Sklareks in had gezien, die wilden toonen, hoe goedkoop zij wel een pels konden leveren. Op de gedachte, dat Sklarek op deze wijze ambtenaren wilde bei'nvloeden, was hij niet gekomen. Boss over Amerika; zijn confrontatie met Novarra. Bij zijn verder verhoor verklaarde burge meester Boss in de Landdagcommissie van onderzoek, naar het W. B. meldt, nog het vol- gende: Toen wij in Amerika aankwamen, kregen wij bericht, dat te Berlijn groo'te verduisterin- gen hadden plaats gehad en dat ik daarbij betrokken was. In een blad te San Francisco stond, dat ik met zooveel millioen uit Berlijn was gevlucht, in andere bladen, dat ik met 20 koffers was vertrokken en niet zou terugkee- ren. In antwoord op een vraag zeide Boss, nim- mer te hebben verwacht, dat ook tegenover hem een disciplinair onderzoek zou worden ingesteld. Hij achtte het destijds zeer wel mo gelijk, zelf de zaak in orde te kunnen bren gen. Boss verklaarde wethouder Gabel steeds ten voile te hebben vertrouwd. Al het gebeur- de was z.i. te wijten aan oneerlijke ambtena ren, het was geen gevolg van gebreken in de organisatie. Boss wordt dan geconfronteerd met Novar ra naar aanleiding van diens bewering om trent de levering van 60 M. stof tegen 1 Mark per Meter. Boss kan zich de zaak niet goed meer herinneren en meent, dat de stof wellicht „zakkengoed" is geweest, ten minste zijn vrouw herinnert zich, indertijd zoo iets te hebben gekocht. Zooals Novarra de zaak voorstelt heeft het zich echter geenszins toe- gedragen. Boss houdt staande, Novarra nim- mer te hebben verzocht stof a 1 mark per M te leveren. Novarra: Dan heb ik misschien gezegd de stof te kunnen leveren tegen dien prijs, en heeft de heer Boss dat goedgevonden. Boss: Nu praat ge weer heel anders. Voorzitter Schwenck (comm.): De commis- sie weet nu wel, wat zij van deze zaak moet denken. Het conflict met China. De betrekkingen met Engeland. Litwinof, de volkscommissaris van buiten landsche zaken. heeft in het centraal uitvoe- rend comite van de Sowjet-Unie rapport uit- gebracht over den internationalen toestand. Hij verklaarde, dat de Sowjet-Unie op weg was een duurzame regeling te treffen ten aanzien van den Oost-Chineeschen spoorweg. Rusland zal zich door geen diplomatieke stappen van zijn sedert den aanvang van het conflict ingenomen standpunt laten af- brengen. Litwinof constateerde met genoegen het hervatten van de diplomatieke betrekkingen met Engeland. Wat het propagandavraagstuk betreft, heeft de Sowjet-regeering er in toegestemd met de Engelsche regeering de verplichting uit te wisselen, die reeds in de verdragen van 1924 geformuleerd zijn. Na er op gewezen te hebben, dat de Sowjet- regeering met Duitschland steeds vriend- schappelij'ke betrekkingen blijft onderhou- den, verklaarde Litwinof, dat het laatste jaar nieuwe bewijzen heeft geleverd, dat er in Duitschland groepen en organisaties bestaan met tendenzen, die de Sowjet-unie vijandig gezind zijn. De betrekkingen met de andere mogend- heden zijn correct. Met Turkije duurt de vriendschap onverminderd voort en binnen- kort zal Karachan zich near Angora be- ewr.7'«fisiee geven om de vriendschappelijke gezindheid van de Sowjet-Unie tot uitdrukking te brengen. Aan het slot verklaarde Litwinof, dat hoe- wel de buitenlandsche politieke situatie van de Sowjet-Unie verbeterd is, zij toch nog aan gevaar bloot staat. De bewapening ter zee. Het Fransche vlootprogram. Het Fransche vlootprogram van 1 Januari tot 31 December 1930 omvat het op stapel zetten van een kruiser van 10,000 ton, een mijnenlegger, zes torpedobootjagers, zes duik- booten eerste klasse, een duikboot-mijnen- legger en nog eenige kleine schepen. De Fransche minister van marine heeft aan de directie van de staatswerf van Lorient medegedeeld, dat aan deze werf de bouw van een mijnenlegger en twee torpedobootjagers zal worden opgedragen. Bovendien moet de werf zorgen voor de bewapening van vier andere torpedobootjagers en twee politie- vaartuigen, die op particuliere werven ge- bouwd worden. De werf van Gherbourg krijgt in 1930 op- dracht voor den bouw van een duikboot tweede klasse en twee duikbooten der eerste klasse. De werf te Brest zal den kruiser van 10,000 ton bouwen. De duikboot-mijnenlegger zal op de werf te Toulon wordeir gebouwd De toestand in Polen. Heropening van de Sejm-zitting. Zonder incidenten werd Donderdagmiddag om 12 uur de Sejim door den Sejmmaarschalk Daszinski geopend. In een korte openingsrede sdhilderde Daszinski de bekende incidenten, die op 31 October j.l. leidden tot verdaging van de Sejm. Daszinski verklaarde, dat de Poolsche Sejm de verdiensten van het leger Kende en apprecieerde. Het is echter gevaarlijk voor den staat, als het leger niet buiten de po litiek wordt gehouden. Vervolgens werden Clemenceau en twee overleden Sejmleden her- dacht.De leden van het kabinet onder leiding van minister-president Switalski betr.aden eerst veertig minuten later de zaal. Op het oogenblik, dat de minister van financien, overste Matusjewski zijn rede over de be grooting lOBO^-'Sl begon, weebklonken com- munistische interrupties. Toen de voorzitter hen tot de orde riep, antwoordden de commu- nisten met den uitroep: „De fascist steunt de fascisten!" Naar het P.T.A. uit Warschau meldt, is, nadat de voorzitters van de socialistische en radicale volkspartij de politiek van de regee ring hadden gecritiseerd, een motie van wan- trouwen ingediend door de socialisten, de boerenpartij, de volkspartij, de christelijl: democraten en de nationale arbeiderspartij. De sociaal-democraten hebben een door 169 afgevaardigden onderteekende motie van wan- trouwen tegen de regeering ingediend. Nader wordt ons gemeld: In het verdere verloop der zitting van het sejm, die tot laat in den nacht duurde, spra ken voornamelijk afgevaardigden der opposi- tie, waaronder voor de boerenpartij Dombski Tegelijkertijd met de socialistische motie dienden, tot algemeene verbazing, de commu- nisten een motie van wantrouwen in tegen den maarschalk van het sejm, Daszinski, Men zou hieruit kunnen afleiden, dat de regeering in haar strijd tegen het parlement op den steun der communisten kan rekenen. De nationaal democratische clerikaal prof Rybarski zeide, dat de huidige regeering de constitutie en de wetten met voeten trad. De leider van de Vyzwolenie-boeren, Ruk, verklaarde, dat het een publiek geheim was, dat onder het huidige regiem in Polen de die tatuur heerschte. De maarschalk deelde tenslotte mede, dat de stemming over de beide moties Vrijdag da- delijk na de heropening van de zitting zou worden gehouden. Communistische agitaties. Donderdagavond hebben de communisten te Warschau getracht straatdemonstraties te organiseeren. Een groep communisten werd in de nabijheid van de Sejm uiteengedreven. Een andere groep vernielde, door met steenen te gooien, de vensterruiten van het consulaat der Ver Staten. De politie joeg ook deze groep uiteen. Drie personen werden gearresteerd. E>e post bij het consulaat werd versterkt. Andere groepen verzamelden zich voor het Huis van Bewaring en trachtten ook hier de vensters te vernielen. Bereden politie moest te hulp worden ge- roepen, om een einde te maken aan de demon strate. Het Koninklijk bezoek aan het Vaticaan. De geschenken. Het tegenbezoek. Omtrent de ontvangst van den Koning en de Koningin van Italie op het.Vaticaan mel- den de telegrammen uit Rome nog eenige bij- zonderheden. In zijn welkomstrede zei de gou- verneur van de Vaticaansche Stad, dat het koninklijk bezoek de bekroning vormde van een reeks zeer gelukkige gebeurtenissen, die het beste beloven voor de toekomst. Bij de audientie bood de Paus den Koning een kostbaar kistje aan, inhoudende vier in leder gebonden deelen, versierd met de wa- pens van het Huis van Savoye, van de Be- schrijving en afbeelding van' de penningen van het Vaticaan, met 'n wit lederen etui be- helzende de drie groote medailles in goud, zilver en brons ter herinnering aan het acht- ste jaar van het Pausdom van Pius XI, twee fijngevoelde geschenken, daar de koning, naar men weet een groot numismaticus is. Aan de Koningin bood de Paus de mozaiek aan naar Raphael's Madonna della Seggiola en een gouden rozenkrans met edelsteenen be- zet. Aan het slot van de audientie stelde de Koning den Paus Grandi, den minister van buitenlandsche zaken, en de hofdignitarissen voor. Na het verlaten van de troonzaal zijn de vorstelijke bezoekers gefotografeerd in de loggia Mantovani. Vervolgens begaven zij zich naar kardinaal Gasparri, den staats- secretaris, bezochten den St. Pieter, waar zii knielden voor het graf van den heilige eh voor het hoofdaltaar. Om 12 uur 12 verlieten de vorstelijke personen de basiliek, terwijl de muziek van de Palatijnsche garde de Pause- lijke hymne speelde. De Koning en de Koningin begaven zich naar het Quirinaal, waar kardinaal Gasparri hun om 12 uur 35 zijn tegenbezoek bracht. De kardinaal gaf vervolgens zijn kaartje af bij minister Grandi. Wederzijdsche voldoening. Na het bezoek van het Italiaansche Ko ninklijk paar aan het Vaticaan zegende de Paus Italie, de koninklijke familie en het volk van Iatie. Zoowel de koning als de koningin waren ten zeerste ingenomen met de hartelijke ontvangst, die hun ten deel was gevallen. Naar werd medegedeeld, was ook de Paus ten zeerste bevredigd door het bezoek en bij de verschillende leden van het Huis van den Paus was deze tevredenhud duidelijk waar te nemen. Toen de koninklijke stoet van het Vati caan naar het Quirinaal terugkeerde, ver scheen de Paus voor een der ramen van zijn appartementen om den stoet gade te slaan. Verkeersstoringen; Schepen in gevaar; Ongevallen. De storm heeft te Londen geen ongelukken veroorzaakt, maar wel was het geheele ver- keer in de war en reeds om 12 uur's middags waren 100 intercommunale telefoon- en tele- graaf-lijnen buiten dienst, welke aantal in den loop der dag tot 128 steeg. In het stedelijk net raakten meer dan duizend verbindingen onklaar, omdat het grondwater de kabels bereikte. Op Queens Square (Islington) is de voor- gevel van een huis naar beneden gekomen, waarin zich op dat oogenblik tien personen bevonden, die echter alien met den schrik vrijl zijn gekomen. Voor het overige bepaalde de schade zich tot omgewaaide boomen en schuttingen en afgewaaide dakpannen. Tijdens het hoogtepunt van den storm, toen ook de regen met stralen neerkletterde, was er desondanks geen parapluie in de hoofd- straten te zien, want het was onmogelijk er een op te houden; ook regenjassen van minder goede kwaliteit woeien aan flarden. Aan de kusten. De Kanaaldienst NewhavenDieppe werd gestaakt, maar CalaisDover werd volge- houden. De boot van Boulogne naar Folke stone werd naar Dover gedirigeerd. De licht- boei voor de haven van Poole in Dorsetshire is gedoofd en het was onmogelijk haar weer aan te steken. Draadloos zijn alle schepen ge- waarschuwd om die haven niet binnen te gaan en zich uit de kust te houden. Een kotter is even ten Noorden van Dublin gestrand, waarbij drie opvarenden zijn ver- dronken. Het groote stoomschip France, dat onderweg van Bordeaux naar New-York te Plymouth moet aanleggen, heeft na drie uur vergeefsche pogingen de reis voortgezet en den loods uit Plymouth mee naar New-York genomen. Op de Zuid-Welsche kust is een Spaansche boot in gevaar en assistentie is uit Milford Haven vertrokken. In de provincis. Een eigenaardig ongeluk trof een motor- rijder op den weg bij Andover in Hampshire. Op 20 meter voor hem uit, zag hij een boom dwars over den weg vallen, hij stopte. maar kon niet snel genoeg vaart minderen, zoodat de boom precies op zijn voorwiel terecbt-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1