dagblad voor alkmaar en omstreken. Aanslag op den Argentijnschen President. Een toespraak van den Paus. Het Duitsche Rijkskabinet. De Kabinetscrisis in Polen, De dominion status voor Br. Indie, No. 304 Dit aummei bestaat nit 3 bladen. Honderd een en dertigste Jaargang *939 w; ncr 3 moandcn f2.-, fr. per pest T2.50. Bewijsn. 5 ct. Artrcrteiitlcpr. 25 ct. p. regel, grootcre letters near plaatsrulmte; Abeppcmentsprys cn T.l, Herms. Coster Zoon, Toortam C9, Tel. Administr. No. 3. Bcdactie No. Directeur: C KRAK. Hoofdredacteur Tj. N. ADEMA. VRIJDAO Postgiro 37960 3? DECEMBER Dagelijksch overzicht. BEZORGDHEDEN IN HET NABIJE OOSTEN. Ongezonde toestanden in Albanie. De bilangen van Italifc. Met een zekere bezorgdheid volgt men in Zuid-Slavie de gebeurtenissen te Tirana. In eigen huis past men krachtdadige middelen toe om den vrede te handhavendat men hiert-oe genoodzaakt is, maakt het verlangen naar consolideering bij de buurstaten des te *r^s maar in dit verband, dat men thans aan Albanie grooteren aandacht schenkt. Overal komt men spreken van den slechten rrezondheidstoestand van koning Achmed Zagoe en vrij algemeen geeft men te verstaan, dat een vergiftiging hieraan niet vreemd zou JDeze vergiftiging zou weer in verband etaan met den moord op Sjaban Bloajmi, die viel door de hand van een neef, broeder van kolonel Seladin Blosji, een bekend vriend van Italie. Twee stammen, die elkaar bloedwraak heb ben gezworen, bestrijden elkaar met een he- vigheid, die men sinds jaren niet gekend beeft. Voortdurend leest men van bloedige ge- vechten, van aanslagen, enz. Maarbloedwraak was er in Albanie steeds, en ook plunderingen waren er geen uitzondering. En steeds ook zijn er belang- hebbenden geweest, die van dezen toestand handig gebruik gemaakt hebben, om hem ten cpzichte van de binnenlandsche politiek als veel gevaarlijker voor te stellen dan hij in werkelijkheid was en er een aanleiding tot interventie van te maken, welke dan het eigenlijke einddoel vormde. Men versterkte van buitenaf de bloedwraakgevoelens om *n bepaalde atmosfeer te scheppen, die men meende noodig te hebben om, zoo al geen in terventie, dan toch een verhooging van zijn invloed mogelijk te maken. Dit is nu, wat men te Belgrado vreest. Het verdrag van Tirana was een uitvloeisel eener soortgelijke campagne. Volgens deze overeen- kemst kwam P lbanie onder Italiaansch protectoraat. Men behoeft slechts de kust van het land te kennen, om te weten welk eminent militair belang Italie hierbij gehad beeft, en zijn oogen een weinig den kost te ge- ven, om te zien, welk goed gebruik ervan ge maakt is. Thans wil Italie, naar de meening van Belgrado, ook formeel het protectoraat verkrijgen, en wel in verband met een inter ventie, waartoe de mogelijkheid reeds op pa pier bestaat. De aanleiding nu zal kunnen worden geschapen door het aanvuren van den strijd tusschen nationalen en italophilen. Er wprden tegencandidaten van Achmed ge- pousseerd, cm hem te laten voelen, dat bij slechts koning is bij de gratie van Italie; zij zijn minder Albaneesche, dan wel buitenland- sche rivalen. Natuurlijk is een interventie wel het uiter- ste. Meer voor de hand ligt dan ook het ver- moeden, dat Italie van den toestand wil ge bruik maken om vooreerst druk uit te oefenen bij de aanstaande onderhandelingen over de verlenging van het moratorium voor de lee- ning van 50 millioen. Dit moratorium loopt weldra a-f, en ook met den besten wil kan Albanie zijn verplichtirgen niet nakomen. Het komt elk jaar dieper in de scbuld, en van een stabilisatie kan geen sprake zijn, zoolang het de helft van zijn begrooting aan het leger spendeert. Albanie heeft geld noodig. Italie wil helpen. Doch de hulp za-1 duur worden betaald: de leening kostte de eerste overeen- komst van Tirana, het moratorium werd met het koningschap door het tweede verdrag van Tirana vereffend. Het is niet meer dan lo- gisch, dat voor een verlenging van het uitstel nieuwe concessies zullen worden verlangd. De strik om Albanie zal nog iets nauwer wor den toegehaald. een browning. Wat de namen van de zoo- genaamde mecjeplichtigen betreft, waarvan de Independance Beige sprak, waaronder ook die van een Nederlander, zij kwamen uit het zakboekje van Berneri, dat vele adressen van Italianen en vrienden bevatte. Ontstemming over de houding van de Ind6pendance Beige. Le Peuple weet te melden, dat men ten paleize zeer ontstemd is over het thans ge- dementeerde verhaal van de Independance Beige. Het socialistische blad geeft den in- druk ,dat de heele complotgeschiedenis niets anders is dan een fascistische provocatiema- noeuvre. In zekere regeeringskringen wordt de lichtzinnigheid, waarmede de Indepen dance Beige in deze zaak van wal blijkt te zijn gestoken, eveneens ten sterkste afge- keurd. de breinen en gewetens te vertroebelen juist op de punten, waarop wij ons zoo duidelijk en zoo vaak hebben uitgesproken. Het schijnt •■•dat men in deze publicaties een godsdienst- politiek wil voeren, die, inditn zij is wat men ervan beweert, integendeel een verdedigmg zou zijn van een anti-godsdienstig plan. In weerwil van al deze smartelijke leiten, spreekt de paus zijn vertrouwen uit in de goddelijke goedheid en in de beloften, afge- legd aan de kerk, evenals zijn vertrouwen in de loyauteit en trouw der menschen. De dader gedoodc Een kerstboodschap Bethlen. van Buiieiiland De geruchten over een voor- genomen aanslag op de koninklijke familie van Belgie. Tegenspraak. In den loop van Woensdag zijn twee uit officieele bron kofnende communiques aan de pers verstrekt, waarin het verhaal van de Independance Beige betreffende een complot tegen de Belgische koninklijke familie wordt tegengesproken en medegedeeld wordt, dat de te Brussel wonende Italiaan, Rusconi, we- gens gebrek aan bewijzen weer op vrije voe- ten is gesteld. Van de heele geschiedenis is alleen waar, dat Berneri, die gearresteerd blijft, anarchist is en verklaard heeft naar Belgie te zijn gekomen met het doel er anti- fascistische complotten te organiseeren. Toen hem de vraag werd gesteld, welke deze com plotten waren, antwoordde hij: Dit gaat u niet aan, daar de aanslagen alleen in Italie zullen worden uitgevoerd. Berneri beweert nooit aan een aanslag op het leven van een lid der Belgische koninklijke familie te heb ben gedacht. De revolver, die in het bezit van Berneri is gevonden, was een pistool met ge- comprimeerde lucht, dat hij te Brussel bij een wapenhandelaar voor 482 francs kocht. Een dergelijk wapen is weinig gevaarlijk. Men vraagt zich af, welke bedoelingen Ber neri bij den aankoop ervan kan hebben ge had. De revolver, bij Rusconi ontdekt, was In een d.r drukste straten van Buenos Ayres is Woensdagmiddag een aanslag ge- pleegd op president Irigoyen. Een man loste achtereenvolgens vier of vijf schoten op den president, toen deze uit zijn auto stapte, maar de schoten waren alle te hoog, zoodat de president ongedeerd is gebleven. Een der agenten in politiek, die zich in het gevolg van den president bevond, schoot den man met het eerste schot neer. De identiteit van den dader is nog niet vastgesteld. Wolff meldt nader, dat de politie te Bue nos Ayres heeft vastgesteld, dat de dader van den aanslag op presient Irigoyen een Italiaansche anarchist was, Gualberto Mari- nelli genaamd. De dader is door 7 kogels getroffen. Twee begeleiders van den presi dent zijn gewond. Irigoyen dankt zijn red ding aan het snelle ingrijpen van zijn bege leiders. Brand in het Witte Huis. De Westervleugel geheel verwoest. Den avond voor Kerstmis werd het Witte Huis te Washington, de zetel van den presi dent der Vereenigde Statin door een fellen brand geteisterd, waardoor ernstige schade werd aangericht. Over het verloop zijn nog de volgende bijzondeheden bekend. Tegen 8 uur toen de president en zijn echtgenoote juist een kerstuitdeeling organiseerden, wer- den in den westervleugel plotseling vlarn- men ontdekt. Het'vuur nam direct zulk een dreigend karakter aan, dat alle in Washing ton ter beschikking staande brandwachts aan het blusschingswerk moesten deelne- men. Eerst na drie uren gelukte het den brandweerlieden, die voorzien van gasmas- kers in het brandende gebouw doordrongen, den brand meester te worden. Het gevaar dat bestond voor het verloren geraken van belangrijke documenten was bijzonder groot daar in den rechtervleugel de bureaux zijn gevestigd van den president. Het is nog ge- lukt de waardevolle papieren en historische documenten in veiligheid te brengen. Presi dent Hoover heeft persoonlijk een deel dezer documenten helpen overbrengen. De schade bedraagt meer dan 100.000. Het is aan president Hoover te danken, dat de kinderen niet in gevaar zijn gebracht. Hij liet de aan- wezige muziek een reeds aangevangen mu- zieknummer verder spelen, zoodat de kinde ren niet aan den brand hebben gedacht en een mogelijke paniek werd voorkomen. Een schoorsteenlek de cor zaak 'J Volgens een bericht uit Washington heeft de brandweer vastgesteld, dat de hevige brand, die op Kerstavond groote schade in het Witte Huis heeft aangericht, ontstaan tnoet zijn door een defecten schoorsteen in het kantoor van den secretaris van president Hoover. De Paus onvoldaan. De oorzaak van de economische crisis. De betrekkingen van Hongarije met het buitenland. De betrekkingen tot de kleine entente. Minister-president Bethlen heeft een Kerst boodschap tot de pers gericht. Hij behandelt daarin den binnen- en buitenlandschen poli- tieken toestand van Hongarije, eh noemt als de gewichtigste kwestie, waarmede de regee- ring zich thans bezig houdt, het optanten- vraagstuk en de economische moeilijkheden. Bethlen geeft voor de huidige economische crisis drie oorzaken aan: ten eerste: de po litiek van de buurstaten, die htm grenzen sluiten; ten tweede de prijsdaling op de markt voor landbouwproducten en ten derde de algemeene crisis op de internationale geldtnarkten. Ten aanzien van de buitenlandsche poli tiek moet de a.s. conferentie in Den Haag als een der belangrijkste mijlpak-n der ko- mende periode worden beschouwd. De Hon- gaarsche regeering hoopt ten aanzien van de optantenkwestie en herstelbetalingen haar standpunt te doen zegevieren. De conferentie in Den Haag kan geen de creet uitvaardigen en kan in deze kwestie alleen tot een oplossing geraken met toe- stemming van Hongarije. Komt men niet tot overeenstemming, dan zal de commissie van nerstel natuurlijk het laatste woord hebben te spreken. Geen verandering valt te constateeren in de betrekkingen van Hongarije tegenover de buurstaten. Die ten opzichte van de kleine entente zijn niet verbeterd. Het is duidelijk, dat deze staten ook bij de regeling van het herstelvraagstuk moeilijkheden maken. Slechts dan, wanneer het gelukt het optan- tenvraagstuk geheel los te maken van dat der herstelbetalingen, zal een verbetering de zer betrekkingen mogelijk zijn, daar dan al le steen-en des aanstoots uit den weg zullen zijn geruimd. De verdere ontwikkeling der relaties zal dan ook van de politiek afhan- gen, die de kleine entente in Den Haag zal volgen. Ook in de betrekkingen tot Engeland en Frankrijk was geen verandering ingetre- den. De regeering streeft er naar de vriend- schappelijke relaties nog te verbeteren. Tot Italie staat Hongarije in zeer vriendschap- pelijke betrekkingen. Het kan zich ook in zijn steun verheugen. Ten slotte sprak Bethlen het bericht, dat de regeering zou aftreden, met alle kracht tegen. De a.s. Vlootconferentie. Rijkslandbond deelde d-eze mede, dat de Rijkslandbond van -meening is, dat de Rijks- commissie uitsluitend met het doel het Volks- begerhren en de volksstemming tot uitvoe- ring te brengen bijeengekomen is en dat met het volbrengen van deze taak de Rijkscom missie ophoudt te bestaan. Een speciaal uit- treden van den Rijkslandbond uit de Rijks commissie is dus overbodig. Een zelfde hou ding neemt, naar men verneemt, de Ghriste- lijk-Nationale Boeren- en Landarbeiderspar- tij aan. Of de Stahlhelm zich ook bij dit stand punt zal aansluiten is nog niet bekend. In ieder geval bestaat er in de Siahlhelmorga nisatie een sterke strooming in deze richting. De beslissing over de houding van de Stahl helm zal in een bestuursvergadering op 11 anuari worden genomen. Eenige dagen te oren zal het presidium van deze organisatlc zijn standpunt vaststellen. Met dit uiteengaan van de in de Rijks- commissie vereenigde organisaties zijn even- wel de gevolgen van de nederlaag van Hu- genberg nog niet ten einde. De bladen, die nauwe betrekkingen on- derhouden met den agrarischen vleugel van de Duitsche Volkspartij, evenals het blad van Graaf Westarp, de ,,Kreuzzeitung" en en de „Borsenzeitung", die de Duitsch-Na- tionale politiek goed gezind is, wijzen er eenstemmig op, dat de strijd om Hugenberg in de Duitsch-Nationale Volkspartij thans opnieuw zal uitbreken en in een beslissend stadium zal komen. Frankrijk's veiligheid Heftig debattusschen Frinklin Bouillon en Briand. De kardinalen beantwoordend, die hem hun wenschen kwamen aanbieden, zeide de paus, dat hij zich met vreugde de schitteren- de gebeurtenissen herinnerde van het jubel- jaar. Ongelukkigerwijze voelde de paus zich niet in staat te kunnen verklaren, dat hem van alle kanten voldoening is geschonken De katholieke actie is niet behandeld gelijk het geval had moeten zijn en gelijk een dui delijk artikel van het concordaat had ge- eischt. Te zeggen, dat de katholieke actie aan politiek doet, opdat men dit artikel opzij kan leggen, is in strijd met de waarheid. De katholieke actie doet niet aan politiek, omdat dit haar consign? is en omdat wij wel weten, dat wij niet behoeven te twij felen aan den geest van discipline van hen, die aan de katholieke actie deelnemen. Nog een ander bedroevend feit moet worden vast gesteld. Op het laatste oogenblik kondigt men de oprichting aan van een monument, waaruit niet blijkt, dat men, zoo niet naar de letter, althans naar den geest. de over- eenkomsten eerbiedigt, waarin wordt erkend en bevestigd, dat Rome steeds ons diocese blijft. Wij moeten verder herinneren aan de gunst, verleend aan bepaalde publicaties, die naar men zou meenen gedaan zijn om Eenige nieuwe bijzonderheden. Naar gemeld wordt, zullen de voornaam- ste gedelegeerden van de vlootconferentie te Londen in den ochtend van 20 Januari met den Engelschen minister-president MacDo nald bijeenkomen tot het vaststellen van de procedure der conferentie. De delegaties zullen denzelfden middag door den kring worden ontvangen en 's avonds zullen zij de gasten van de regee ring aan een groote feestmaaltijd zijn. Thans is toestemming verkregen voor het draadloos verspreiden van de openingsrede van den koning op 21 Januari. De plenaire zittingen der conferentie zijn openbaar, doch men acht het gewenscht. meldt de Times, de besprekingen der tech- nische sub-commmissies geheim te houden. Het ligt in het voornemen, dat de voorzit- ter en de plaatsvervangende voorzitter der conferentie Britsche onderdanen zullen zijn De hoofdeommissie, die zal worden sa mengesteld uit de leiders der delegaties, zal eerste commissie wezen. Aan deze commissie moeten de rapporten der sub-commissies worden voorgelegd. De mislukte volksstemming Ineenstorting van het Hugenberg-bloc De „Jungdeutsche" meldt: De eerste gevolgen van de nederlaag van de Rijkscommissie voor het Duitsche Volks- begehren, waarvoor de heeren Hugenberg, Seldte en Hitler verantwoord-elijk zijn, zijn reeds merkbaar. Ofschoon door de leden dtrr Rijkscommissie betoogd wordt, dat de Rijks commissie bijeen blijft om zich verder van haar taak te kwijten, ofschoon de „Deutsche Zeitung" uitdrukkelijk hetzelfde verklaart, ofschoon ook in andere bladen, die in nau we betrekking met de Rijkscommissie staan verklaard wordt, dat de Rijkscommissie zal blijven bestaan, zijn de eerste berichten over een ineenstorting van deze Rijkscommissie reeds ontvangen. Bij navraag bij den persdienst van den De vertrouwenskwestie Groote rede van Tardieu verwacht In het nummer dat DINSDAG 31 DECEMBER verschijnt, zal wederom gelegenheid bestaan tot het plaatsen van nieuwjaarswenschen a 50 cent a contant. DE DIRECTIE. Zij, die zich met 1 Jannari a.s. voor minstens 3 maanden op dit blad abon- neeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers franco en gratis DE DIRECTIE. meer dan 70 mijlen per uur. De Noordelijke Orkney-eilanden hebben geen post ontvan gen met Kerstmis. In het Kanaal is het scheepvaartverkeer eveneens ernstig in ver- traging. In de baai van Plymouth hebben vele schepen een onderkomen moeten zoeken ten gevolge van den storm. Prof. Moldenhauer heeft goede pers. een In de Kamerzitting van Maandagmiddag kwam het tot een debat tusschen Franklin Bouillon en Briand. Franklin Bouillon hield een h-eltige rede, waarin hij de buitenlandsche politiek van Briand aanviel. De minister van buitenland sche zaken, verklaarde hij, heeft van confe rentie tot conferentie de rechten van Frank rijk op schadevergoeding en de veiligheid van Frankrijk in toenemende mate prijsgege- ven. Thans gebruikt Duitschland de minder- heidskwestie als een nieuw wapen. Hij be- toogde dat Frankrijk thans niets meer mag toegeven, vooral niet meer inzake de regeling der schulden. De verdere ontruiming van het Rijnland moet uitgesteld worden totdat Frankrijk tegenprestaties ontvangen heeft. Voor alles mag het Saargebied nu onder geen omstandigheid verlaten worden. Toena- dering is niet anders mogelijk dan op den grondslag van het Verdrag van Versailles De Fransche regeering moet, voor het geval Duitschland het plan-Young niet uitvoert, dwangmaatregelen vaststellen. De minister van buitenlandsche zaken B' i- and antwoordde onmiddellijk op de rede van Franklin Bouillon. Met verheffing van stem verklaarde hij dat hij zeer goed op de hoogte is van de actie in zekere politieke kringen eti dat hij er absoluut niet van overtuigd is, dat deze actie het handhaven van den vrede he- oogt. Er zijn chauvinisten in Polen en in Frankrijk evenals in andere landen. Franklin Bouillon verklaarde daarop, zon- der op de verwijten van Briand te antwoor- den, dat het thans niet het oogenblik is om rustig en onbezorgd voort te gaan. Meer dan ooit is waakzaamheid noodig. De zitting werd daarop verdaagd. De Fransche kamerzitting van heden zai waarschijnlijk niet minder levendig zijn dan die van gister. Min. Tardieu heeft gister verklaard, dat de regeering niet naar Londen zal gaan, al- vorens de Kamer haar vertrouwen in de re geering heeft uitgesproken, opdat ook het parlement zijn deel van de verantwoordelijk- heid drage en de vertegenwoordigers de meerderheidspartijen niet naderhand het spreekgestoelte kunnen beklimmen om critiek op de regeering te oefenen. Aangezien de kwestie van vertrouwen er niet zoomaar gesteld kan worden, doch ver- bonden dient te worden aan een of ander voorstel zal een der afgevaardigden voorstel- len om de ministers-salarissen met frs. 100 te verlagen. Min. Tardieu zal dan een groote rede hou den over de buitenlandsche politiek en na at- loop bij de stemming over het ingediende voorstel de vertrouwenskwestie stellen. Men meldt ons uit Berlijn over de gebeur tenissen die aan de benoeming van dr. Mol denhauer tot rijksminister van financien en Robert Schmidt tot rijksminister van econo mische zaken zijn voorafgegaan In een Maandagmiddag gehouden verga- dering van het socialistisch partijbestuur, waaraan ook alle leden van de Rijksdag- groep die men had kunnen bereiken, deelna- men, heeft dr. Paul Hertz, die voor de func- tie van rijksminister van financien door zijn partij was aangewezen, bedenkingen tegen net aanvaarden van deze portefeuille geop- perd. Men besloot daarop de portefeuille niet voor een lid van de partij te blijven eischen. Na afloop van deze bijeenkomst be- gaf rijkskanselier Hermann Muller zich naar den rijkspresident en gaf dezen de benoe ming van dr. Moldenhauer voor financien en Robert Schmidt voor economische zaken in overweging. De crisis heeft hieimede haar beslag gekregen, maar nu wordt in parle- mentaire kringen de vraag geopperd of de gevonden oplossing wel van definitieven aard zal zijn. Dit zal moeten blijken als de eindstrijd om de financieele hervormingen is begonnen. Eigenaardig is wel dat de portefeuille van financien thans achtereenvolgens is beheerd door een lid van de vier partijen der groote coalitie. De democraat Reinhold werd opge- volgd door dr. Kohler van het centrum, deze maakte plaats voor den sociaal-democraat dr. Hilferding en thans is met dr. Molden hauer de beurt aan de volkspartij. Dr. Moldenhauer heeft in het algemeen een goede pers. De bladen zijn het er over eens dat hij te korten tijd aan het hoofd van het departement van economie heeft gestaan om bewijzen te geven van zijn kunnen. Een zeer zware taak wacht hem, want hij zal ingrijpende financieele hervormingen moe ten uitvoeren en de toekomst van Duitsch land moet verzekerd worden in den eind strijd cm het herstel die weldra in Den Haag zal beginnen. Het is nog niet beslist wie de opvolger van staatssecretaris dr. Popits zal worden. Ministerialrat director dr. Zardan zou ech- ter de beste kansen hebben. Verwoestende storm boven Engeland. In den nacht op den Eersten Kerstdag en in den vroege morgenuren van Woensdag heerschte een zwaar stormweer boven groote deelen van Engeland. In het bijzonder heeft het Zuiden van Ierland door dezen storm te lijden gehad. In de straten van Tipperary werd groote schade aangericht door neerval lende dakpannen en afgerukte boomtakken. Gedeelten der stad zijn overstroomd. Uit Kirkwall wordt gemeld, dat alle scheep- vaartdiensten door den hevigen storm zijn ge- staakt. De storm had bij tijden snelheden van Morgen het einde van de crisis? Prof. Barthel is hedenmorgen uit Lemberg te Warschau aangekomen om de onderhande lingen over de samenstelling van een nieuw kabinet voort te zetten. Volgens berichten in de bladen zou de nieuwe ministers-lijst Zaterdag of Zondag aan den staatspresident ter goedkeuring worden voorgelegd. De Indische eischen. Dinsdag is het rapport van de centrale commissie van Indische nationalistische or ganisaties gepubliceerd, die met de commis sie van Simon geconfereerd heeft. Het rap port omvat 428 pagina's waarvan echter on- geveer 100 het eigenlijke rapport bevatten, terwijl de rest aanbevelingen en aanvullin- gen inhoudt. De Indische eischen gelden het inwilligcn van de volledige Dominion-staatsinrichting, zonder dat daarvoor enquetes door grond- wets- of andere commissies worden inge- steld. Verlangd wordt o.a. het instellen van een schoolraad, van een Hoog Indisch Gerechts- hof, afschaffing of verregaande wijziging van het centrale Britsche bestuur, overdracht van verschillende bevoegdheden aan de In dische regeering, het opnemen van leenin- gen voor legerdoeleinden, het benoemen van een vertegenwoordiger van Indie bij den Volkenbond, het instellen van een verant- woordelijke Indische regeering voor alle aangelegenheden, uitgezonderd defensie en AARS COURART.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1929 | | pagina 1