miiiaistln Goirait.
Groote Storm.
Het Fascisms in de Ver. Staten.
©ooKers/
No. 304
1929.
Honderd esn en dertigste Jaargang.
Vriidafr 2? December.
GE VON DEN VOORWERPEN
Aanwezig aan het Bureau van politic, Lan-
gestraat en aldaar te bevragen op alle werk-
dagen tusschcn 11 en 1 uur, de navolgende
voorweroen als gevonden gedeponeerd op -1
22, 23, 24, 25 en 26 December 1929: jas, 2
paar gymschoenen, das, kerkboekje, sleute.s,
banden van jassen en mantels, handschoenen
Aanwezig en te bevragen bij de navolgende
ingezetenen, onderstaande voorwerpen, ais
gevonden aangegeven op 21, 22, 23, 24, 25 en
26 December 1929: hand-warmer, E. Asjes,
Westerweg 228; een want, C. Zwart p'a
Peters, Molenbuurt 15; vijl, J SchmitE Om-
val 26; paar kinderschoentjes, Kunst. Breed-
straat 46; portemonnaie met inhoud, K. Sloo-
ten, Stuartstraat 35a; geschiedenisboekje, C
Idema, St. Josephstraat 9; handwarmer J
Nieuwenkamp, Rochdalestraat 25; pak boter,
!J. Jansen, Tousaintstraat 18; lcettinkje met
slot P. Noom, Snaarmanslaan 66; Lips-sleu-
tel 'j. Schoen, Lindenlaan 24; pmmmi regen
ias A. v. d. Gulik, Westerhofje27; belasting
merk, F. Blauw, Asterstraat 7; doosje met
geldstukje, J. Bruin, Vroowenstraat 3; nikke-
fen armbandhorloge, P. Telleman, Laat 18b;
belastingmerk, S. Blom, Oudorp. Bovenweg
73- kinderbontje, J. Dooregeest, Boomkamp-
straat 46; zakmes, K Smoreberg, Augus-
tijnsteeg 5; eend, A. Winder. Zeglis 244;
g ot met groenten, A. Rozenhart, Nieuw i-
6!oot 31; belastingmerk in etui, M. Botte-
manne, Snaarmanslaan 60; acte van open-
baren verkoop, Telegraafkantoor; portemon
naie met inhoud. Modder, Baansingel 46;
paar heerenhandschoenen, B. Bol, Nieuwlan-
dersingel 66; damesportemonna'e met inh
fa. Meijer, Langestraat 3; sleetje, Joostema,
Visscherslaan 25; paar handschoenen, G. v.
id. Kamp, Houtweg 26; belastingmerk in etui.
'J. Keesen. Eendraehtstraat 14 te bevragen
foil" de kruierij, Station; horloge met ketting,
H. van Wonderen, Kweerenpad 6; paar kin-
derhandschoentjes, B. Loover. Noorderkad
16; huissleutel. C. Schermer, Rochdalestrpa^
10; handtaschje, Mieldijk, K. v. 't Veer-
straat 73.
Wanneer men weder in het bezit is van het
verloren voorwerp, wordt men verzocht hier-
van kennis te geven aan het Bureau van poli
tic.
BuitenEand
SCHEEPSRAMPEN.
Ondergang van twee stoom-
schepen in de Zuidelijke IJszee.
De „Eleaner Boiling" het schip, dat deel
titmaakt van de Byrd Expeditie, dat op het
oogenblik in de baai van Dunedin ligt,
heeft volgens berichten uit Wellington op
Nieuw Zeeland een radiobericht opgevan-
gen, volgens het welk twee walvischjagers
op groote ijsbergen zijn gestooten en gezon-
?ken. De bemanningen dezer schepen konden
rich redden, doch omtrent haar verder lot
is men in het onzekere.
Een Ncorsch stoomschip met
24 man gezonken.
Volgens een te Madrid ontvangen bericht,
is het 992 ton metende Noorsche vracht-
schip „Aslaug" Woensdagmorgen gezon
ken, waarbij de geheele bemanning, 24 perso-
nen, om het leven kwam. Tot nu toe is nog
slechts een lijk geborgen.
Het iascisme is in zijn wezen in absolute
tegenstelling met het beginsel, waarop de
Amerikaansche staatsregeling berust. Dat
beginsel is door Lincoln als volgt voor goed
fiiormuleerd: regeering van het volk, voor
et volk, door het volk. Men moest dus in de
Ver. St. een al te openlijke en al te directe
propaganda voor het iascisme, en ook de ias
cistische organisaties onder de Italianen in
de Ver. Staten en de Amerikanen van Itali
aansche afkomst, als iets ongepast, en in
ieder geval als iets ongewenschts besehou-
wen. Dat staken de Amerikanen ook niet on
der stoelen of banken. Het departement van
Staat stelde een onderzoek in naar de fas-
cistische actie op het grondgebied der Unie
en in Senaat en Huis van Afgevaardigden
werden er over het Mussolinisme stekelijke
en zeer pertinente dingen gezegd.
Een der grootste bezwaren tegen het fas-
cistische gedoe in de Unie is, dat de leiders
der beweging pogen invloed in eigen geest
te oefenen op de kinderen van Italiaansche
origine in de Amerikaansche openbare scho
len. En zoo besloot dan de secretaris van
Staat, Stimson, dat deze zaak diende te wor-
den onderzocht, temeer waar het de Italiaan
sche consuls waren, van wie de fascistische
propaganda vooral uitging.
Voor den vorm werd het onderzoek alge-
meen gemaakt, en zou een enquete worden
gehouden naar alle buitenlandsch-Ameri-
kaansche vereenigingen in de Ver. Staten.
In den Senaat was reeds op zoo'n onderzoek
aangedrongen, o.m door de senatoren W.
E. Borah en J. Thomas Heflin. Deze beiden
waren van oordeel, dat de Amerikaansche
idealen en instellingen gevaar liepen van de
Italiaansch-Amerikaansche organisaties.
Welnu er is in fascistische kringen in dc
Ver. Staten plotseling veel veranderd. De of-
ficieele organisatie „the Fascist League of
North America"bestaat niet meer, of
liever: op 31 Dec. zal zij ophouden te be-
staan. Het bevel daartoe was gekomen, niet
van Stimson, maar van Mussolini zelf. En
d: Liga, te New York (stad) bijeengekomen,
besloot met algemeene stemmen tot de ont-
binding der organisatie. Op de bijeenkomst
waren 87 van de 93 plaatselijke afdeelingen
veriegenwoordigd.
De voorzitter, graaf Ignazio di Revel, deel-
de ter vergadering nog mee, dat het leden-
tal van de Liga lang niet zoo groot was ge-
weest, als tot nu toe wel was gemeend, n.l
jlechts 12,000
In verband met deze gebeurtenis moge er
aan worden herinnerd, dat in Harpers Ma
gazine van October een artikel had gestaan
van Marcus Etuffield, waarin deze had be-
toogd dat de leiders der fascisten in de Ver.
Staten tal van malen door vreesaanjaging,
mishandeling en boycot hun Italiaansch-
Amerikaansche medeburgers, die niet voor
het fascisme voelden, hadden lastig gcval-
len. Maar indien waar is, wat graaf di Re
vel betoogde dat er n.l. slechts 1 1.000
georganiseerde fascisten in de Ver. Staten
waren is dat een feit van heel wat ernsti-
ger en ontmoedigender karakter voor de fas
cistische voorlieden, dan de actie der Ameri
kaansche regeering en openbare meening.
Misschien treedt nu, na Mussolini's bevel, in
de Ver. Staten een geheime fascistische actie
in de plaats voor de openlijke. De Italianen
zijn van oudsher zeer gemakkelijk te winnen
geweest voor geheime genootschappen.
ENGELAND.
TWEE RECHTZAKEN.
De man die geen stem wenschte.
Te Enfied stond dezer dagen een man te-
recht die langs de huizen leurde zonder dat
lij daarvoor een vergunning had aange-
vraagd. Hij zeide, dat hij meubelmaker van
beroep was en op het oogenblik geen werl:
had. Hij moest voor een moeder zorgen die
weduwe was, en was erop uitgegaan om
shampoo-poeder in pakies en badzout te ver-
koopen teneinde aan zijn moeder met Kerst-
mis een paar versnaperingen te kunnen ver-
sohaffen.
De magistraat vroeg: „Waarom trekt gij
geen steun?"
De werklooze: „Ik weiger daar iets mee te
doen te hebben".
Hierop werd de man tot 234 sh. boete ver-
oordeeld. Een van de magistraten was zoo
menschlievend deze boete voor hem te beta-
len.
Het gezicht. voor het portier-raampje.
Een vrouw, die in een spoorwegcoupe zat,
was zoo hevig geschrokken van een gezicht
van een man, dat zich plotseling voor het
raampje van het rortier vertoonde, dat haar
de eerste hulp bij ongelukken verleend moest
worden.
Deze man stond eveneens te Enfield terecht
Volgens de verklaringen van de getuigen,
was hij toen hij in een trein zat. tusschen de
stations Gordon Hill en Crews Hill uit zijn
coupe op de treeplank gestapt en had hij in
den volgenden coupe gegluurd, waarin een
man en een vrouw zaten. De vrouw had het
daarop op haar zenuwen gekregen.
De verdachte ontkende, dat hij kiekeboe ge-
speeld had. Hij zeide, dat hij in den couoe
ernaast leven gehoord en zijn hoofd uit het
raampje gestoken had, om te zien wat er aan
de hand was. Zijn hals moet heel lang en rek-
baar geweest zijn, want hij ontkende verder,
dat hij uit een coupe op de treeplank gestapt
was.
Boete: 2 en I sh. kosten wegens het
verlaten van een spoorwegrijtuig dat zich in
beweging bevindt en verstoring van de rust
van andere passagiers.
DE AANSLAG OP DEN ONDER-
KONING VA NBRITSCH-INDIE.
De Engelsche bladen hebben in telegram-
men uit Delhi nog een aantal onbenullige
bijzonderheden, gelijk bij zulke gelegenheden
door sommigen als belangrijk beschouwd
worden, maar eigenlijk nieuws staat daar niet
in.
Dadelijk na den aanslag heeft de Onder-
koning een kort toespraakje gehouden, waar
in hij zeide dat „zulke vruchtelooze en onbe-
kookte daden hem niet van den plicht zouden
afschrikken om alle maatregelen te nemen, die
voor de bescherming van ordelievende bur
gers noodig zijn''.
Nieuwe inhechtenisnemingen.
Een telegram uit Lahore meldt, dat de poli
tic in verscheidene woningen huiszoeking ge
houden en zeven lieden in hechtenis genomen
heeft, die verdacht worden in de voorbereiding
van den aanslag de hand gehad te hebben.
De aangehoudenen staan in nauwe betrek-
king tot het National is tische Congres en do
Liga van de Indische Jongelingschap.
Eenige arrestaties.
In verband met den aanslag op het leven
van den onderkening van Indie zijn te Lahore
8 personen gearresteerd, onder wie eenige
vooraanstaande schrijvers.
Ook te Delhi en in eenige andere hoofd-
steden heeft de politie een onderzoek inge-
steld, dat tot nu toe echter nog niet tot resul-
taat heeft geleid.
BELGIE.
OPGRAVINGEN TE LEUVEN.
Het graf van Hendrik I cntdekt.
Bij het herstel van de St.-Pieterskerk te
Leuven hebben werklieden beenderen gevon
den, welke, naar deskundigen beweren, af-
komstig zijn van het graf van Hendrik I,
graaf van Brabant, gestorven te Keulen :n
1235 en in het koor van de voormelde kerk
begraven.
De grafsteen, in Romaanschen stijl, met het
beeld van den graaf, is het oudste stuk van
dien aard, dat Belgie bezit. In Januari 1800
werd hij echter verwijderd, omdat hij de gods-
dienstoefeningen hinderde. In 1859 werd hij
tegen een der zijmuren aangebracht van de
kapel, waar hij nu nog zichtbaar is. Hij heeft
niet te veel geleden: alleen het vergulclsel en
de kleuren zijn verdwenen.
Toen hij in 1800 werd weggenomen kwam
voor de eerste maal de kelder bloot, die nu
weer is ontdekt. Er lagen zeven schedels en
allerlei gebeente in. Men veronderstelde, dat
al de geraamten van die in de kerk begraven
prinsen, bij den herbouw der kerk in 1425, in
een graf waren gelegd.
Professor Nelis meent, dat de drie ontdek-
te geraamten zijn van de graven Godfried II
Godfried III en Hendrik I. Zij zijn bijna vol-
ledig.
Hertog Godfried II is in 1142 gestorven.
zijn zoon Godfried III in 1190; Hendrik I
was de zoon van Godfried III.
ITALIE.
ITALIe EN HET GEMEEN5CHAP-
PELIJK OPPERBEVEL IN DEN
OORLOG.
Onder den titel: „Dwalingen van het ge-
neenschappelijk opperbevel in den oorlog"
publiceert maarschalk Caviglia in de Gazetta
del Popolo te Turijn een lang artikel over den
oorlog, waarin hij er telkens op wijst. dat de
Engelschen en Franschen slechts dachten aan
de overwinning van hun eigen vijanden en
van de Italianen slechts aanvallen eischten, die
konden bijdragen tot de overwinning op het
Engelsch-Fransche front. De Temps ontleent
aan dit artikel, dat de Italianen, toen Orlando
het Italiaansche front onder opperbevel van
Foch had geplaatst, aanwijzingen ontvingen
die nooh den stijl van Foch, noch dien van
generaal Weygand droegen en die naar Ca-
viglia's meening alleen van een politieke in
stance afkomstig konden zijn voor wie het
doel de middelen heiligt. De maarschalk be-
toogt dat dit stuk, dat de noodzakelijkheid
trachtte aan te toonen, dat de geallieerde troe-
pen in Frankrijk in de verdediging bleven en
dat de Italianen zouden aanvallen. alleen uit
politiek oogpunt te verdedigen viel. Bij een
ernstige bestudeering achteraf komt Caviglia
tot de conclusie, dat de politieke iumenging
het Fransche opperbevel weinig geschikt
maakte voor het leiden van de strategische
operaties op het Italiaansche front. „De po
litieke doeleinden van de geallieerde hoofden
hebben zoozeer hun strategische doeleinden
beheerscht, dat onze oorlog door hen steeds
beschouwd wordt uit het oegpunt van het
voordeel, dat zij er uit konden trekken voor
hun overwinning".
TSJECHO-SLOWAKIJE.
SPOORWEGONGELUK BIJ PR A AG.
Op den avond van den Tweeden Kerstdag
heeft op korten afstartd van het station Pre-
rau een spoorwegongeiuk plaats g;had. De
machinist van den sneltrein Oderberg-Praag
remde, toen de trein de brug over de Bet-
schwa bereikt had, te plotseling, waardoor
de locomotief ontspoorde en met donderend
geraas omlaag stortte. Ook de tender en de
vier volgende wagons ontspoorden, doch ble
ven op de brug staan.
De machinist werd gedood, de stoker ge-
wond.
Officieel wordt m:degedeeld, dat van de
reizigers niemand gewond werd.
AMERIKA.
DE STRIJD TEGEN DEN ALCOHOL.
Nieuwe maatregelen voor 1930.
De strijd tusschen de aannangers en te-
genstanders van de prohibitie is door een
onverwachte uitlating van senator Borah te
gen de slapheid van de autoriteiten opnieuw
ontvlamd.
President Hoover had een langdurige be-
spreking met Borah. De president is voorne-
mens de drankwet in het volgcnd jaar be
langrijk te verscherpen.
Met ijzeren vuist, verklaarde de president,
zal hij trachten de fouten, die aan de drank
wet kleven, op te heffen. Het ligt in de be-
doeling, de grensbewaking overal op dezelf-
de wijze te doen geschieden, het aantal aan-
leghavens voor schepen uit Canada te beper-
ken en de drankwetpolitie uit te breiden.
De regeering zal voor dit doel nieuwe cre-
dieten vragen.
EEN WAANZINNIGE VERMOORDT
ZIJN VROUW EN ZES KINDEREN
In Wain un Grove (Noord Carolina) ver
loor de 43-jarige landbouwer Lawson plot
seling zijn verstand. In waanzin slceg hij zijn
vrouw en zes kinderen docd. Vervoigens
maakte hij eenige toebereidselen voor de be-
grafenis, waarna hij zetfmoord pleegde.
ZWEDEN.
AUTO TIJDENS SNEEUWSTORM
DOOR TREIN GEGREPEN.
In de nabijheid van Halmstadt, in Zuid-
Zweden, is op den eersten Kerstdag een auto,
waarin 4 passagiers zaten, tijdens een
sneeuwstorm door den trein gegrepen bij het
oversteken van een spoorwegovergang. De
auto werd volkomen vernield. Een der inzit
tenden werd op slag gedood, terwijl de an
dere drie levensgevaarlijk gewond werden.
LucSituaapf
DE POSTVLUCHTEN.
Retourvliegtuig door slecht wee
opgehouden.
Het vijfde retourvliegtuig, de PH—AGR,
bestuurders Smyrnoff en Hondong arriveer
de j.l. Dinsdag te Aleppo. Woensdag werd
vlot geland te Constantinopel en gister werd
doorgevlogen met het doel Boedapest te be
reiken. Wegens slecht weer is de PHAGR
echter geland op het vliegveld te Szegedin,
tusschen Belgrado en Boedapest, ongevetr
180 K.M. ten Z.O. van laatstgenoemde
stad, naar de Crt. meldt. Het is dus niet ze
ker of heden de reis naar Amsterdam ver-
volgd kan worden.
Geen postvlucht op 28 December
Het Corr. Bur. meldt, dat, daar de toe-
stemming tot het voortzetten der proefvlucht
naar Nederlandsch-Indie en terug nog niet
van de Britsche regeering is ontvangen, de
voorgenomen postvlucht, welke op 28 De
cember a.s. zou aanvangen, niet zal plaats
vinden. Omtrent eventueele hervatting der
vluchten in 1930 valt thans nog niets met
zekerheid te zeggen.
De retourvluchten uit Indie op 1 en 15
Januari a.s. blijven gehandhaafd.
HET 5DE RETOURVLIEGTUIG.
Toch naar Neurenberg ver fro k-
ken.
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen, dat
het vijfde retourvliegtuig hedenmorgen te
7.10 uur uit Szegedin is vertrokken en te
8.30 in Boedapest is aangekomen, waarvan
het te 10.10 uur weer vertrok.
Het vliegtuig zal heden niet verder gaan
dan Neurenberg, zoodat het morgen op
Schiphol kan worden verwacht.
De post per trein naar Amsterdam.
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen, dat
de post, aan boord van het 5de retourvlieg
tuig in Neurenberg met den trein verder
wordt vervoerd, omdat de K. L. M. het resi
co niet wil loopen, dat de mail tengevolgc
van het slechte weer mogelijk eerst Zondag
op Schiphol zou komen, hetgeen de bestelling
weer een dag zou vertragen.
Is het toestel tijdig in Neurenberg, dan
kan de mail Zaterdagmorgen in Amsterdam
zijn.
De regelmatigheid der vluchten.
Het vliegtuig Ph.AEO, met de beman-
i ning Tepas, Pellens en Weber den 12den
December uit Amsterdam vertrokken met een
I lading van 341 K G. post, is ondanks de
moeilijkheden van het jaargetijde den 24sten
Dubbel is het genot met
Wybert-tabletten.de keel
is tegen ontsteking be-
de adein zuiver!
van den vooravond van Kerstmis, te Batavia
en te Bandoeng aangekomen.
Deze snelle overtocht zal ook voor het In
dische familieleven van veel waarde zijn,
daar de mail nog met het Kerstfeest wordt
ontvangen.
Smirnoff, Hondong en Kotte, met hun
vliegtuig PHAGR op 18 dezer uit Indie
vertrokken, naderen reeds de grenzen van
Europa met een lading post van 391 Kg.
De Directeur-Generaal der Posterijen, Te-
legrafie en Telefonie heeft, uit waardeering
voor hun werk, aan alle buiten het vader
land vertoevende bemanningen der postvlieg
tuigen telegrammen met wenschen voor het
Kerstfeest en Nieuwjaar gezonden. Deze be
manningen bestaan behalve de twee bo-
vengenoemde nog uit Soer, Wiersma en
Naber, van het vliegveld PHA.E.N., dat
op 2 Januari den terugweg naar Nederland
zal aanvaarden. Het vertrek was oorspron-
kelijk bepaald op Nieuwjaarsdag, doch op
verzoek van de Nederlandsch-lndische pos
terijen een dag later gesteld.
De verschil'ende etappes van de postvluch-
ten zijn met groote regelmatigheid afgelegd,
hetgeen o.a. blijkt uit de omstandigheid dai
de vliegtuigen op uit- en thuisreis elkander
steeds boven de Golf van Bengalen hebben
gekruist, geheel volgens het schema der rei
zen.
POSTVLIEGTUIG IN ZEE GESTORl".
Vijf docden.
Het Grieksche ministerie van marine deeit
mede, dat een Italiaansch post-watervlieg-
tuig bij het eilandje St. Bustrate, nabij de
Turksche kust, in zee is gevallen met een te
manning aan boord van 5 koppen De Griek
sche kruiser „Helli" is onmiddellijk te hulp
geschoten, doch heeft geen succes gehad. In
de omgeving woedt een hevige storm. Naar
alle waarschijnlijkheid zijn alle leden net
bemanning omgekomen.
Kerk en Softool
Naar de vacante betrekking van
onderwijzeres aan de openbare lagere
school te Ursen hebben zich 6 sollici-
tanten aangemelde waarvan door B. en
W. op de voordracht zijn geplaatst: 1.
mej. C. Helleman; 2. mej. E. Groenland;
3. mep. J. G. van Ooijen, alien van Alk-
maar.
ONDERWIJZERES BENOEMD
Met ingang van 1 Januari is benoemd tot
onderwijzeres te De Rijp mej. W. A Hoek
alhier.
PREDIKBEURTEN
Groote Kerk, voorm. 10 uur, Ds Verwaal
Kapel, voorm. 10.30 uur, Ds. Deetman
Avond 6 uur Ds. Hak.
Luthersche Kerk, nm. 7 uur, dienst i. d
Vrijz. Jeugdkerk onder leiding van Ds
H. Cramer, van Gouda.
Doopsgezinde Kerk, voorm. 10.30 uur, Ds.
Westra.
Remonslrantsch-Gereformeerde Kerk, vm
10.30 uur, geen dienst.
Gereformeerde Kerkvoorm 10 uur, Lees-
dienst. Avond 5.30 uur, Ds. v. d. Marel, van
Krabbendam.
Hersteld Apostclische Gemeente, Tous-
saintstraat. Voorm. 10 en nam. 5 uur, dienst
Ned. Herv. Vereen. „Calvijn" Tuinzaa!
Harmonie Donderdag 2 Januari des avonds
7 uur de heer de Redelijkheid, Ned. Herv.
Godsdienston derwij zer
UIT DE OMGEVING.
Hervormde Gemeenten.
AKERSLOOT, geen dienst.
BERGEN, 10 uur, Ds. v. d. Kieboom.
Gereformeerde Kerk, voorm. 10 en nam
5 uur, Ds. G. J. van der Vegt.
Evangelisatie, voorm. 10 uur, de heer Jac.
W. van Voorst, van Amsterdam.
Vereeniging tot Vcrbreiding der Waar.
held, Kerkzaal Komi aan 12, voorm. 10.15
uur, J. J. Ruijs. Oudejaarsavond 6.30 uur,
j. J. Ruijs. Nieuwjaar 10.30 uur, J. J. Ruijs
GROET, avond 6.45 uur in de zaal van
K. Pijs, J. J. Ruijs. Oudejaarsavondpredi
king.
EGMOND AAN ZEE, Evangelisatie
Pension Belvedere Westeinde 2, Zondagav
geen dienst. Oudejaar 5s avonds 8.30 uur,
J. J. Ruijs. Zang. Zr. de Bruin.
EGMOND AAN DEN HOEF, geen
dienst.
GROOTSCHERMER, geen dienst.
HEILOO, 10 uur, Ds. Eilerts de Haan.
Evangelisatielckaal, v.m 10 uur, de heer
L. Bijvanck, van Amsterdam.
HEERHUGOWAARD, 10 uur, Ds. Spel-
berg.
KOEDIJK, 2 uur, Ds. Spelberg.
OTERLEEK, avond 7 uur, Ds. Rooker.
OUDORP, geen dienst.
DE RIJP, 10 uur, Ds. Rooker.
SCHERMERHORN, 10 uur, Ds. Boeren-
donk.
STOMPETOREN, geen dienst.
WARMENHUIZEN, 10 uur, Ds. Zillin
ger Molenaar.
Mijnwerkop Ned. Mettray.
i.
„Gij lief tehuis voor duizenden van knapen,
Gij toevlucht voor zoo menig jeugd,
Waar 't hart vol liefde beidde,
Waar wijze hand mij leidde,
Gij huis van vrede, liefde en dankbaarheid.
Nog langen tijd
Zij U gewijd
Mijn blijde zang:
O God, bewaar ons Mettray lang".
Deze woorden komen me allereerst voor
den geest, wanneer ik terug denk aan de
vele jaren, die't me gegeven waren door te
brengen op de stichting. die van oudsher den
naam droeg van Landbouwkolonie „Neder-
landsch Mettray", maar in de laatste jaren
alleen Opvoedingsgesticht wordt genoemd.
Lief tehuis, zoo zongen de knapen op het
feest van 't 75-jarig bestaan der stichting;
en wanneer ik naga wat er alzoo in den
loop van meer dan 20 jaren is gedaan om
de inrichting te maken tot datgene, wat ze
thans is, clan mag de stichting zich er op be-
roemen, te zijn een werkelijk tehuis voor hen,
ten minste voor een deel van hen, die bij hun
mtrede op de kolonie zeer zeker zoo'n won-
derbaarlijk idee moeten gehad hebben van
wat men een tehuis zou kunnen noemen.
Gclukkig een kind is bij al zijn gevoel
voort't goede en schoone dat hij in zijn om
geving opmerkt, toch ook weer kortzichtig;
en hem ontbreekt ten eenenmale't gevoel om
zich druk te maken over de moeilijkheden
van het dagelijksch leven. Of die boterham
iets dunner of dikker, de legerstede minder
of meer hard, de kleeding meer of minder
beschuttend tegen de gure herfstwinden, wat
beteekent dit alles, wanneer maar 't leven
andere genietingen kan geven, die ruiin-
schoots opwegen tegen een betrekkelijk kkin
stoffelijk gemis! En vooral de groote stad,
met hare vele en velerlei aaniokkelijkheden,
zij vooral is het, die aan de jeugd zoovelc ge-
noegens, zij 't dan ook van twijfelachtigen,
zoo niet van verderfelijken invloed bkdt,
waartegen de zwakke wil van menig kind
geen weerstand weet te bieden.
Gelukkig zeg ik nogmaals kent het
kind nog niet de moras! van 't leven, cn
speelt en dartelt voort, ongedacht daden ver-
richtend en plannen verzinnend, waarvan het
eerst veel later de beteekenis zal leeren in-
zien of de nadeelige gevolgen ondervinden
Het kind kan ook niet begrijpen, waarom
schoolgaan zoo'n belangriike factor is voor
zijn toekomst; het kan nog niet inzien, dat er
eenmaa! een tijd zal komen, waarop het ken
nis noodig heeft, om zich in de maatschappij
staande te houdefi, om niet te worden uitge-
buit door e'en een of den ander, die munt
slaat uit zijn onkunde.
Daar komt het kieine, dolende zieltje in
ziin nieuw tehuis Waarom? Omdat Vader en
Moeder niet bij machte waren het te geven
wat het toekwam, in stoffelijken en geesteiij-
ken zin. Of om misschien andere redenen,
van verschillenden aard.
Is 't wonder dat de knaap vreemd opziet,
wanneer hij na een reis van enkele uren
wordt overgebracht naar een plek van stiltc
en rust, tegenover de drukte en het rumoer
uit de omgeving, vanwaar hij kwam? En
duid het hem euvel. als hij in de eerste dagen
niet veel geveelt van dat lieve, hij die zoo
gewend was aan een algeheele vriiheid zon
der eenige orde of regelmaat; en die zich nu
maar zoo terstond heeft aan te passen aan
een hem geheel onbekende, zoo niet onbemin-
de wereld. En toch moge in de eenzaara-
lieid tusschen al zijn genooten zoo nu en
dan een zucht opwellen uit zijn borst, 't zal
maar kort duren of hij gevoelt zich ingebur-
gerd tusschen zijn makkers, die hem met
hulpvaardigheid terecht wijzen en bemoedi-
gend voorthelpen bij zijn streven naar dat
gene, wat in een groote" huishouding noodig
en noodzakelijk is: orde.
Wat wordt er in den tegenwoordigen tijd
nog een strijd gevoerd over de vraag, welke
opvoeding de voorkeur verdient: die van 't
huisgezin of die in de gemeenschap van een
of ander gesticht. Beide richtingen hebben
zelcer punten van aanbeveling. Maar wie de
inrichting van een goede gestichtsverplegmg
Lent, zal zich hiervan overtuigd houden, dat
in de gemeenschap van velen deugden te be-
oefenen zijn, die in den enkeling teloor gaan.
Wat is dat leven der kweekelingen onder-
ling rijk aan gelegenheden om zich te ont-
plooien in een richting waartoe de geest de
geschiktheid geeft. Hier wordt geen of zoo
weinig mogelijk egoi'sme geduld Een pakje
met versnaperingen van „huis" of een of
ander famiiielid ontvangen, wordt niet hei-
melijk weggestopt, maar voor een grooter of
kleiner deel aan anderen afgestaan. Een ar-
i>eid, voor den een te zwaar, wordt vrijwil-
lig door een ander geheel of gedeeltelijk
overgenomen. De zieke op de groote slaap-
zaal wordt niet geheel alleen gelaten; men
gevoelt dat hij behoefte heeft aan opbeuring
en bemoediging in zijn moeilijkheid, om d;
lange dagen door te brengen.
Zoo vond ik Ned. Mettray bij mijn intrede
op den 4en Januari 1907, toen ik 's mor-
gens te 8 ure voor't eerst de school binnen-
ging, om onderwijs te geven aan ambachts-
jongens van ongeveer 15 tot 17 jaar. Want
hier had men ai lang begrepen, dat onder
wijs voor aanstaande ambachtslieden onont-
beerlijk was. Vandaar dan ook dat aan deze
jongens na hun schooljaren nog dagelijks
van Maandag tot Vrijdag gedurende twee
uren onderwijs werd verschaft in die vakken,
die voor hun toekomst het meest noodig wa-
ien.
't Zou overdrijving zijn te zeggen, dat de
leerlingen alien evenveel van dit onderwijs
opsiaken; sommigen namen er veel, anderen
minder van mee; doch de herinnering aan
die tijden brengt onwillekeurig weer beelden
van sommigen terug, die in verschillende be
trekkingen zich als goed onderlegde ambte-
naren hebben doen kennen. Ik denk terug
aan den jongen, die thans in mijn omgeving
een prachtige burgerbetrekking heeft; of
aan hem, die voor enkele jaren per eigen
auto een bezoek bracht aan onze stichting
tijdens zijn verlof uit het verre Indie; of aan
hen, twee broers, die een opleiding voor de
zeevaart ontvingen, waarvan de jongste tij
dens zijn verblijf aan de Zeevaartschool bij
het zwemmen verdronk; of aan de twee, die
de opleidingsschool voor onderwijzer in
stad bezochten, van wie ik hoopte, dat
eens een goede positie bij het onderwijs moch
ten erlangen; wat toch niet zoo heeft mogen
zijn, daar de een vrij jong stierf en de ander
in den militairen dienst moest overgaan.
Maar dan denk ik toch met evenveel liefde
terug aan de meesten, die minder begaafd
waren en toch ook tot inzicht kwamen, dat
voor hen een werkkring was weggelegd in
de groote maatschappij, waarbij kennis noo
dig en noodzakelijk was. En vooral deze kna
pen, sommige lijdende aan de gevolgen van
een minder gelukkige jeugd, zij waren 't in
de eerste plaats, die hulp en steun noodig
hadden; die nu tijden van verheffing en dan
weer van geestelijke inzinking doorleefden.
't Was ook zoo moeilijk voor hen, zich steed*
te bewegen in een sfeer, zoo geheel verschil-
lend van die, welke ze verlieten. Maar dan
waren de uren, waarop aan de kweekelingen
vergund werd brieven naar „huis" of naar
familie te schriiven, soms heerljjke oogon-
de
ze
Origin, doozen a 45 en 65 ets
Gij lief tehuis.
