5 en 6 Nov. Bij de verkiezingen voor
het kiescollege der herv. kerk behaalden
de candidaten der vrijzinnigen een
meerderheid van ruim 600 stemmen.
IVecrologle.
5 Febr. N. P. Erkamp, 99 j. en 5 maan-
den, tot dusver oudste inwoner. Oudste
is nu wed. A. Wallaart, Zandersvveg no.
5. De overledene zou 17 Sept. 100 jaar
worden.
15 Febr. J. P. Bieman, hoofdontsmetter
aan de ontsmettingsinrichting te Alk-
maar, plotseling overleden aan het sta
tion te Amsterdam.
18 Maart. G. Mensink, voorz. gymn.
vereen. De Halter, voorz. P. A. S., lid
comm. v. bijstand voor de Arbeidsbeurs,
bestuurslid van De Dageraad, 43 jaar.
5 April J. L. G. Belonje, oud-leeraar
R.H.B.S. en Gymnasium.
19 Mei. A. Boldering, oud-gemeente-
bode en oud-bode van de Uitwaterende
Sluizen in Kennemerland en Westfries-
land, 86 jaar.
14 Juni, W. Th. van Griethuijsen te
Arnhem, oud-commissaris van politie
te Alkmaar, 73 jaar.
12 Juli. A. R. Mulder, hoofd school
voor m.u.l.o.. 50 jaar oud.
14 Juli. Willy Troost, zangeres, 27 jaar.
31 Aug. H. P. R. Boogh, stadsomroe-
per, 62 jaar.
21 Nov. H. Meijer, geref. predikant,
61 jaar.
Personalia.
Hun 25-jarig jubileum vierden de vol-
gende personen, firma's en instellingen.
P. Bakker, J. Horama, M. Jimmink, S.
Frayman, G. Schrasser, G. G. Nies, P.
sHartog, T. v. Essen, H. G. Arentsen, J.
H. Kraak, M. Benjamin, A. Rijnaarts, J.
G. Winkel, T. Basjes, rector Boele, firma
Gebr. Hoed, J. Beijers, J. Stuart, W. H.
Slinger, J. Ruis, mej. M. C. Oudejans,
A. Mors, firma J. B. Koster, Ds. Westra,
Joh. Brands, Het Gymnasium, A. Holt-
slag, B. C. Loevens en A. J. Stikkel.
Een 40-jarig jubileum werd gevierd
door Jb. Swets, J. Haker, P. Balk, J. Na-
rold, pastoor Boetsen, H. N. K. Reurslag,
J. A. Hoekmeijer, H. Buren, terwijl een
59-jarig jubileum gevierd werd door J.
Oostenvijk, De Alkmaarsche IJzer- en
Metaalgieterij, Vrijwillig Brandweer-
corps Kracht en Vlugheid, pastoor
Maats en P. ten Bruggencate.
V ereenigingren.
Vereenigingen.
30 Jan. Dames-athletiekvereeniging
„A. A. V. 1928" opgericht.
17 Febr. Een afd. van de rev. soc. partij
opgericht.
De Ron. rederijkersvereeniging Bilder-
dijk viert haar 60-jarig bestaan.
22 Mrt. Opgericht een afd. van den
Ned. Christenvrouwenbond.
8 Mei. Opgericht de tooneelclub Ulva-
dero, onderafdeeling van de Reisvereeni-
ging.
Muziek.
Nieuw in dit aigeloopen jaar waren eeni-
fe beiaardconcerten naar aanleiding van de
erziening en vernieuwing van het klokken-
spel der Waagtoren. Het eerste concert werd
gegeven door den heer Vincent, de beiaar-
dier van den Amsterdamschen Paleistoren,
het volgende door den heer Crefeld, die reeds
een aantal jaren hier die functie vervuld, en
die op 'n ander beiaardconcert door beide
musici gegeven het bewijs leverde dat zware
moeilijke werk niet minder succesvol tot uit-
voering brengt dan zijn meer bekende col-
lega.
Gaan we nu verder na wat in dit jaar aan-
geboden werd dan zien we dat de kamermu-
ziek-vereeniging kwam met het Budapester
strijkkwartet. Dit ensemble bestond 10 jaar
en naar aanleiding daarvan had er hier een
kleine huldiging plaats.
De heer Josephus Jitta sprak hun toe, mej.
Gouwe bood elk der artisten een souvenir
aan, met de pianist Paul Schramm, en met
de altzangeres Ilona Durigo, met Hans
Schouwman.
De volgende vreemde artisten die Alkmaar
bezochten waren prof. Lewin, pianist, met
Kristodor Tscharkoff, en Eugen Henkin, be-
spelers van het Theremin apparaat (Aether-
golvenmuziek), met een inleiding van Di
riuysmans, het Moskouer ballet (8 personen)
Emil Hullebroeck, die zijn 25-jarig jubileum-
vierde, waarvoor een comite gevormd was
waarin o.a. onzen burgemeester zitting had,
het kozakkenkoor „Platof", de pianiste Josefa
Fosanska, en de veertienjarige Nini Teilhade.
Van de Alkmaarsche vereenigingen gaf
Toonkunst het oratorium „Arminius" van
Max Bruch (solisten mej. Veenenbos, de hee-
ren van Kempen, van Duuren, en mevr.
Ohlen voor klavierbegeleiding, vervolgens
op het tweede concert kleine nuumers en so
lo's met mej. Henrieette v. d. Brink, en mej.
Oort, piano). Bij beide concerten, onder lei-
ding van J. Henri Oushoorn, werkte het Alk-
maarsch strijkorkest mede.
De Alkmaarsche operette-vereeniging, dir.
Gerritsen, voerde twee maal de operette „de
Geisha" op, het dameskoor „Pro Arte", dir.
Jansen, plaatste o.m. de mystieke liederen
van den dirigent op het programma die door
den heer Jac. aro werden voorgedragen. Bij
het tweede concert zongen de dames Bertha
Aten, en Nora de Wal, G. Hekket begeleidde.
'n Koor, door Kuiper, muziekleeraar, ge
vormd, had in studie genomen het oratorium
„hristus am Oelberge" van Beethoven (150
jangeressen en zangers, solisten: mevrouw
Both-Haas, de hceren M. Hooger, Ant. Roest,
begeleiding Rie Vermeulen (piano) en strijk
orkest. Liederen werden na de pauze door
mej. Jo Immink gegeven,
Vervolgens deden zich hooren Jonker's
koorklassen (liedjes, 'n kleine operette „Als
de kinderen slapen gaan" van M. A.
Brandts-Buys (Sicco Drijber, ontwerper der
costuums, Elie Prins, regie, Timmer, decora-
teur), de Christelijke muziekvereeniging „So-
li Deo Gioria", dir. Jb. ter Hall met A. Post
voor declamatie; het strijkorkest „Trinitas",
directeur van Engelen (orkestnummers en
pianosoli's van den dirigent).
Het laatste concert van „Trinitas" had
ook nog een sonate van viool en niano
van Grieg op het programma.
De kinderclub „Jong Leven" van A. N.
G. O. B., dir. mej. Ooijkaas, gaf van alles
wat, volksdansen, leidster mej. van Zel,
d e mondharmonicaclub van N. de
Waard, opvoering van de operette „De
geleerde Koekepan" van mej. van Tus-
schenbroek.
„St. Louis", dir. Kohler, herdacht het
10-jarig bestaan met drie avonden waar-
op het korps zeer gehuldigd werd. Op
den eersten avond dirigeerde Broeder
Theodorus, oprichter van het korps,
eenige nummers.
Ook „St. Caecilia", dir. Joosen, vierde
het 10-jarig bestaan met twee feestavon-
den waarvoor ook veel belangstelling
was en blijken van waardeering werden
gegeven.
Nog een jubile was er, n.l. dat van den
heer Joh. Brands, ale 25 jaar toonkun-
stenaar. Met een receptie te zijnen huize
en een feestconcert van al zijn koorver-
eenigingen in Haarlem gegeven, werden
Brand's verdiensten gememoreerd.
De arbeidersmuziekvereeniging „Ex-
celsior", dir. Anderson, concerteerde en
had als afwisseling de medewerking
van de Alkmaarsche tooneelvereeniging
„B. C. Loevens".
Dan hebben we nog te vermelden de
Fransche muziekavonden der afd. Alk
maar van het genootschap Nederland
Dispan de Floran en de pianist Emile
Frankrijk, waarop de zangeres Suzanne
Passani, een overzicht gaven van de
ontwikkeling der Fransche muziek; 'n
liefdadigheidsconcert voor „Huisverzor-
ging" door de dames Jo Immink, Rie
Vermeulen en de heeren Dorgelo en
Kuiper; een concert op 18 Sept., ter her-
innering aan den bangsten dag van Alk-
maar's beleg door het Stedelijk Muziek-
korps (Maas), Gemengd koor Harmonie
(Al), mej. Veenenbos, Jonkers's koor-
klassen (dit concert werd door de
A.V.R.O. uitgezonden) en viool- en piano-
sonatenavond door Jan Couvee en Wil-
lem Boeken, de volkszangavonden onder
leiding van den heer Sixma met mede
werking van vele belangstellenden.
Hierna komen de kerkconcerten.
In de Kapelkerk Gemengd koor „Im-
manuel" met kinderkoor, dir. Keizer,
medewerkenden K. Pieket Weezerik,
orgel, mej. Nelly Visser, viool. Alle an-
dere concerten waren inde Groote kerk.
Daaronder behooren het zangersfeest
van den bond van christelijke zangver-
eenigingen in Nederland (samenzang
onder leiding van Leo Mens, afzonder-
lijke voordrachten der koren uit Zaan-
dam, Edom en Alkmaar). 's Avonds tra-
den voor den bond op de zanger Jac.
Caro, uit Utrecht en de organist Jan
Zwart.
'n Liefdadigheidsconcert van „Zang en
Vriendschap" (C. Jonker), mevr. Elte
(viool), mej. Veenenbos (zang), W. H.
Slinger (orgel) ten voordeele van het
Neutraal Ziekenhuis.
Concert van PieketWeezerik, mej.
Plantinga (zang), Piet van Mever (viool),
het mannenkoor „Orpheus", Nico Hoo-
gerwerf met Suze Lugervan Beuge
(zang), Masschhaupt (violoncel), Pieket
Weezerik; 8 Oct.-concert door H61ene
Cals (zang), Ch. van Isterdael (violon
cel), Slinger, gemengd koor „Harmonie"
(Al), Ned. herv. kerkkoor (J. F. de Haas),
met mevr. PriesterMeuleman, mej. van
Groenou, zang, PieketWeezerik.
Jan Zwart gaf weer zijn reeks orgel-
voordrachten, waaronder e6n van twee
zijner leerlingen.
Nu we toch met het orgel ons bezig
houden releveeren we nog de eervol
ontslag-aanvrage van den heer J. M. Ot
to, als organist der Groote kerk; Slinger,
die in October zijn 25-jarig jubile als
organist vierde, werd Otto's opvolger,
Pieket kwam in de Kapelkerk.
En nu gaan we naar den Muziektuin
en hooren daar het Stedelijk Muziek-
korps (Maas), Haarlem's klein cappel-
lakoor, mannenkwartet „Euphonia"
(Hoogewerf), Haarlem's Vocaalensem-
ble (mej. Bijster), solozang van mej.
Corry Bijster.
De bond van Gemengde Zangvereeni-
gingen in Noord-Holland (20ste zangers
feest), 21 koren, 13 kinderkoren, dubbel-
mannenkwartet „Zang en Vriendschap"
(Jonker). Juryleden: Bern. Diamant (Rot
terdam), Jan Sluis (A'dam), A.V.R.O.-
concert, Sted. Muziekkorps Joh. Brands
(liederen), Gem. Koor „Harmonie", Hei-
loo (Brands), „St. Caecilia" (D. N. Joo
sen), Fanf. D. I. U. (E. Peetoom), Jonker's
koorklassen, zangkoren uit Koedijk,
Schoorl, Bergen, ..Zang en Vriendschap"
en Bergen's jongenskoor, de solisten
van de Italiaansche opera, Alkm. Gem.
koor „Harmonie" (Al) 10-jarig bestaan,
met mevr. Kleymeer (piano), mej. Geers,
mevr. Admiraal, de heeren Hogervorst
en Vas' inder (zang) en een strijkorkest,
Haarlem's mannenkoor „Kunst na Ar-
beid", Koorvereeniging „Bergen", Har
monie, Heiloo (alles onder leiding van
Joh. Brands), mej. Jo Immink (zang),
mej. Rie Vermeulen (piano), St. Louis
(Kohler), Gemengde koren „Looft den
Heer" (St. Pancras), „HalleIujah" (Broek
op Langendijk), Mannenkoor (Broek op
Langendijk), alle onder leiding van
Paul Kok; „De Stem des Volks (P
Blaauw) met Dick Welman (zang en
declamatie), Vrijwillig muziekkorps,
derde half regiment huzaren (speelde
voor 'n grootendeels jonge damespu-
bliek). „Orpheus" met jongenskoor. So
listen mevr. Andrine Savelli (zang),
mej. Toos Kerkhof (piano), Dilettanten-
tooneel en Operetteclub „Th. T. Wie-
ring", Amsterdam, met humoristisch
dubbelmannenkwartet „Octava", de
Haarlemsche orkestvereeniging met een
opera-programma, de arbeidersmuziek
vereeniging „Excelsior" (A -.derson), M .i-
ziekvereeniging „Oosterpark", Amster
dam (Diepgrond).
Ziezoo, we zijn er. Uit dit overzicht is
op te merken dat men zich op muziek-
gebied niet onbetuigd heeft gelaten. Als
nu het bezoek bij deze concerten ook
maar meer bevredigend ware geweest
dan bleef er niet veel te wenschen over,
maar zddver zijn we nog niet.
Brenge 1930 daar ook verbetering in.
A. K.
Tooneel.
Het jaar 1929, dat thans achter ons ligt, is
op tooneelgebied belangwekkender geweest
dan menig der voorgaande jaren. Aan span
ning, emotie en sensatie heeft het niet ont-
broken en bij 't aanbreken van het nieuwe
seizoen in September heeft het optreden van
het Oost-Nederlandsch Tooneel voor ver-
hoogde belangstelling en krachtiger leven
gezorgd.
De emotioneele ontroeringen zijn voorna-
melijk veroorzaakt door het verscheiden van
verschillende vooraanstaande tooneelfiguren,
die een hooge plaats in het tooneelleven in-
namen.
25 Januari kwam het bericht van het over-
lijden van den grooten leider Dr. W. Roy-
aards, den man, die jaren lang zijn stempel
op ons tooneel had gedrukt, wiens groote ver
diensten als regisseur door ieder werden er-
kend, die het tooneel omhoog had gevoerd,
die onder strenge leiding, prachtige opvoe-
ringen had gegeven en Vondel "en Sha
kespeare (wij noemen slechts Lucifer en
Gijsbrecht, Driekoningenavond en Midzo-
mernachtdroom) nader tot onze theaterbezoe-
kers had gebracht. Op treffende wijze is de
hooge vereering voor Dr. Willem Royaards
bij zijn begrafenis op 5 Febr. tot uiting ge-
komen.
In Februari overleed Dr. de Gruyter, de
Vlaamsche tooneelhervormer, die ook in ons
land bekend was. In Mei stierf Marius
Spree, de groote man van het Volkstooneel in
de laatste jaren speciaal in Rotterdam. C.
Lageman en M. Kiehl werden ook door den
dood aan het tooneel ontrukt.
Tragisch was de dood van Emile Timrott
in den nacht van 8 op 9 September, terwijl
16 October het Schouwtooneel opnieuw een
gevoelig verlies leed, doordat haar beste ac-
trice, Mevr. Stine v. d. Gaag na langdurige
ziekte overleed.
Een onzer oudste tooneelfiguren, Alex
Faassen, vierde zijn 90en verjaardag.
Een geweldige schok ging 18 A~n'l door
de tooneelspelerswereld toen het bericht
kwam van den Paleisbrand. Het beroemde
Paleis voor Volksvlijt in het hart van Am
sterdam werd een prooi der vlammen. Vooral
voor het Nieuwe Ned. Tooneel onder leiding
van Saalborn was dit een werkelijke ramp.
Alle decors en requisiten verbrandden, en het
gezelschap was zijn speelgelegenheid kwijt,
wat in het aan goede theaters zoo arme Am
sterdam wel heel erg is. Op verschil
lende wijzen, ook door extra subsidie, is het
N. N. T. eenigszins geholpen, maar een
nieuw gebouw, waar het gezelschap zich
breeder zal kunnen ontplooien, zal nog wel
lang op zich laten wachten. Op ongunstiger
condities heeft het N. N. T. toen weer zijn
toevlucht moeten nemen tot de Hollandsche
Schouwburg.
Van veel beteekenis voor het tooneelleven
in het komende jaar lijkt ons de vraag: Wie
zal in 1930 de Stadsschouwburg te Amster
dam bespelen? Burgemeester en Wethouders
van Amsterdam hebben n.l. bekend gemaakt,
dat zij de overeenkomst met de directie van
het Vereenigd Tooneel tot bespeling van den
Stadsschouwburg niet zonder meer wenschen
te vernieuwen. Daar het Vereenigd Tooneel
door het heengaan van eenige beste krachten
als Albert van Dalsum, Henri Eerens, Willy
Haak, Elsa Mauhs was verzwakt en men het
verlies onmogelijk geheel kon aanvullen, wil-
de men voor de nieuwe drie-jarige periode
ook anderen een kans geven. Het Oost Ned.
Tooneel, dat in een paar maanden reeds veel
presteerde, en het N. N. Tooneel, dat onder
leiding van Saalborn belangrijke Sha-
kespeare-opvoeringen bracht, kunnen ook
voor een bespeling van den Stadsschouw
burg in aanmerking komen. Reeds kort na de
oprichting van het O. N. T. gingen er ge-
ruchten dat van Dalsum en Saalborn samen
een aanval op den Stadsschouwburg zouden
wagen. En het bericht, dat de twee gezel-
schappen samen een voorstelling van Gijs
brecht van Aemstel zouden voorbereiden,
bracht nog grooter zekerheid. Dan zou men
kunnen toonen, wat in combinatie kon war
den bereikt. Doch nu komt op't laatst een
nieuw bericht, dat weer geheel andere pers-
pedieven opent. De Koninklijke Vereeniging
„Het Nederlandsch Tooneel", welke vereeni
ging nooit formed was ontbonden en waar-
van Dr. Royaards tot zijn dood officieel di
recteur was, wilde men weer oprichten en
Eduard Verkade werd genoemd als aanstaand
artistiek leider. Een geheel nieuw sterk gezel
schap, onder den ouden naam, waarin de
beste tooneelkrachten worden vereenigd, zou
zeker een prachtkans hebben. Nu is het de
vraag of de. beste acteurs van Van Dalsum
en Saalborn zich hierbij zouden willen aan-
sluiten, of dat de gezelschappen toch samen
zullen solliciteeren naar den Stadsschouw
burg.
Wij zijn nog altijd niet erg optimistisch
gestemd tegenover de idee van een gezel
schap van enkel eersterangs krachten. 't Zou
prachtig zijn, maar wij betwijfelen of ver
schillende groote acteurs en actrices zich-
zelf geheel zullen willen opofferen aan het
geheel. De menschelijke ijdelheid is nu een-
maal een leelijk ding en er zijn nog altijd ve
le tooneelspelers, die liever de eerste krach
ten en machten zijn bij een zwakker gezel
schap dan zich zelf geheel weg te cijferen in
een prachtig sterk geheel. Wij zijn benieuwd
wat de Amsterdamsche Schouwburgkwestie
in 1930 zal brengen.
Wij wilden thans gaarne overgaan tot het
bespreken van datgene, wat onze eerste ge
zelschappen in 1929 hebben gepresteerd. En
wij beschouwen dan Het Vereenigd Tooneel
(dir. Verkade en Verbeek), Het N. Ned. Too
neel (leider L. Saalborn), Het Rotterdamsch
Hofstad Tooneel (dir. C. v. d. Lugt Melseri),
Het Schouwtooneel (dir. Musch en v. d.
Horst), Het Oost Ned. Tooneel (dir. v. Dal-
saum, Frans en Defresne, vanaf 1 Sept.), De
Vereenigde Schouwspelers (dir. P. Mols),
Het Gezelschap Bouber en het Ned.-Ind.
Tooneel van Cor Ruys.
Het Vereenigd Tooneel bracht na de ge-
bruikelijke Gijsbrechtopvoering (van Dalsum
als Gijsbrecht, Mevr. Chrispijn—Mulder als
Badeloch) met de bruiloft en de Nieuwjaars-
wensch van Hunsche in Januari de premi&re
van De Vlucht (Escape) van Joh. Gals
worthy, waarin de rol van de hoofdfiguur
Matt Denant door van Dalsum werd uitge-
beeld op een vooral in de laatste tafreelen
voortreffelijke wijze.
Omstreeks denzelfden tijd kwamen de
eerste berichten van de plannen die van Dal
sum, Eerens e. a. hadden om zich af te schei-
den en een nieuw gezelschap te vormen, dat
voornamelijk Oost Nederland zou bespelen.
..Intermezzo" van Schnitzler volgde met
Vera Bondam en Cees Laseur in de hoofd-
rollen, terwijl Cruys Voorbergh, die later ook
bij het O. N. T. zou komen, toen reeds opviel.
In „de Trouwe Nimf", het stuk naar den
roman van Margaret Kennedy, werd onder
regie van Mevr. Ranucci—Beckman veel be
reikt. Wat het spel betreft, troffen vooral
Cees Laseur als Lewis Dodd en Willy Haak
als Teresa. Het stuk had zeer veel succes en
werd talrijke malen opgevoerd.
Ter gelegenheid van de Vondelherdenking
bracht het Vereenigd Tooneel het minder be
kende Maria Stuart, met Vera Bondam in
de titelrol.
Een reprise van „Dicky" was een groot
succes en opnieuw onderscheidde Cees La
seur zich, evenals Johan Kaart.
Het nieuwe seizoen bracht de opvoering
van ,,'n Straattooneel" van Elmer Rice, een
sterk sensationeel stuk, waarin Paul Huf,
Vera Bondam, Frits van Dijk e. a. op geluk-
kige wijze samenwerkten tot een goed geheel.
De Comedie der Paarlen werd nog eens op
gevoerd en in een geheel nieuw ingestudeer-
de voorstelling van Een Ideaal Echtgenoot
kreeg de nieuwe actrice Loudi Nijhoff de ge
legenheid tot een niet onverdienstelijk de-
buut.
Johan de Meester Jr. gaf als eerste proeve
van zijn regisseursbekwaamheden een zeer
vermakelijke origineel ten tooneele gebrachte
opvoering van Het hoedje uit Florence van
Labiche. Johan Kaart en vele anderen zorg-
den voor een interessant verloop.
Een groot succes voor het gezelschap was
de opvoering van Somersets. Maugham's
stuk: De Heilige Vlam. Een reeks opvoerin-
gen beleefde het en ook in Bergen werd het
voor de leden van den Kunstkring vertoond.
Stuk en spel maakten toen veel indruk.
In Journey's End (De Groote Reis) waar-
van Alkmaar de premiere had op een abon-
nementsvoorstelling, trad Johan de Meester
voor de eerste maal op als acteur en wel als
Stanhope, de hoofdfiguur uit het stuk, dat
wij na de opvoering alhier uitvoerig hebben
besproken.
Ter gelegenheid van de herdenking van
den vijfjarigen sterfdag van Herman Heijer-
mans gaf het Vereenigd Tooneel een opvoe
ring van Uitkomst, en de groote verrassing
van dit stuk was het spel van de 17-jarige
Georgette Hagedoorn, die als Jan een groot-
schen indruk maakte. Inderdaad lijkt dit een
veelbelovende artiste, waarvan men in den
loop der volgende jaren zeker nog veel zal
hooren. De moeilijke regie-problemen van
Uitkomst had de leider Verkade uitstekend
opgelost.
Noel Coward kreeg opnieuw een kans bij
het Ver. Tooneel. Zijn stuk: Kletspraatjes,
dat niet zoo heel groot is, behaalde een
vriendelijk succes, doch het nastukje: „AI-
leen" van Duvenois scheen als stukje nog
beter te voldoen.
Het Nieuwe Ned. Tooneel trok eerst de
aandacht door een verzorgde Shakespeare-
opvoering van Een Midzomernachtdroom.
Daarna volgde een reprise van No. 17, de
klucht, die nog steeds repertoire houdt en
door het spel van Kreeft en v. Praag blijft
boeien.
„Andere Leiders", het nieuwe stuk van De
fresne, kon slechts korten tijd repertoire
houden. Een reprise van Het teeken op de
deur, deed het beter, terwijl Robert, Bertram
en Co., de schavuitenklucht van Heijermans,
een succes was. De Paleisbrand kwam toen
als een ernstig onheil.
Bij den aanvang van het nieuwe seizoen
kwamen de nieuwe krachten als Louis Chris
pijn Jr. en Jacques Reule in actie.
De eerste trad op in het Instituut voor
Lieftalligheid, waarna beide met Magda
Janssens de groteske „Trio" van Leo Lenz
tot een succes brachten.
Het forsche oorlogsbeeld Rivalen gaf
Louis Saalborn en vooral ook Tourniaire ge
legenheid tot zeer sterk spel, terwijl aan Ju
lia de Gruyter de taak was opgedragen als
Charmaine tusschen Flagg en Quirt te staan.
Aan een oorspronkelijk stuk van Albert
van Waasdijk: Het Raadsel in tulle, was ook
een plaats op het repertoire ingeruimd. Het
raadsel in tulle is de vrouw die met een
bruidssluier om door den ambtenaar van
den Burgerlijken Stand met den man harer
keuze in den echt verbonden wordt. Marie
Meunier, Gobau en Chrispijn hebben ge-
tracht het stuk repertoire te doen houden.
Maar't is hun niet gelukt.
Een verblijdende verrassing was echter
een nieuwe Shakespeare-opvoering. Saalborn
had zijn keuze laten vallen op het blijspel
„Veel leven om niets" en de vertooning,
schitterend aangekleed, had een groot en
welverdiend succes, mede door het bijzondere
spel van Saalborn en Magda Janssens in de
twee voornaamste rollen.
In December bracht het gezelschap een
ander genre, n.l. het zoo zeer in trek zijnde
detective-stuk. De keuze was gevallen op:
Kwart voor tien, een zeer mysterieuze ge-
schiedenis, waarin de detective prachtig werd
getypeerd door Tourniaire. Een eigenaardig-
heid van dit stuk is nog, dat op een gegeven
moment verschillende personen zich als de
schuldige in de moordgeschiedenis komen
aanmelden. Dit maakt het werk voor den de
tective niet lichter. Louis Chrispijn, Helene
TreepVink, Gobau en Bart Kreeft bene-
vens eenige anderen wisten in dit stuk de
juiste spanning tot het einde te doen blijven.
Magda Janssens en Louis Saalborn brach
ten als hoofdpersonen nog een nieuw stuk,
n.l. Wat doet mijn vrouw van twee tot vijf
uur? van Ladislas Fodor, den auteur van
Juffr. Kerkmuis.
Spel en stuk verdienden groote waardee
ring.
Het Rotterdamsche Hofstad Tooneel heeft
ook dit jaar zijn onbetwiste reputatie in den
Haag en Rotterdam schitterend gehand-
haafd. Het is ijverig werkend steeds op den
goeden weg verder gegaan. De tooneelverbe-
teringen in den Haagschen Schouwburg wa
ren voor het gezelschap van veel beteekenis.
De Nieuwjaarswenschen in den Haag en
Rotterdam gingen vergezeld van „Vijf van de
Jazzband" en „Mensch en Oppermensch*
Het eerstgenoemde was van weinig beteekfr
^vnv- Eijsden—Vink trad nog op als
gast in De legende van een leven.
Een bijzonder goede voorstelling was de
dramatische legende van Frans Werfel: Pau-
lus onder de Joden, waarin het spel van Her
man Schwab en Louis van Gasteren prachtig
was te noemen.
Het stuk van Molnar: „De Blauwe Oogen
van den Aeizer dat ook in de kermisweek
hier werd vertoond, was door spel en aan-
kleeding een nieuw succes. Cor v d Lugt en
Annie van Ees gaven in de hoofdrollen zeer
verzorgd spel.
Jan van Ees moest als de hoofdpersoon in
Vv7e z?nder handen", een stuk van v.
waasdijk, de situatie redden, doch ook dit
oorspronkelijke stuk was spoedig van het re
pertoire verdwenen. Louis Gimberg in Ho-
kus Pokus, dat ging beter.
Ladislas Fodor zag ook nog een van zijn
a, dlt gezelschap gespeeld, n.l.
Als tkindje binnenkomt. Hierin worden een
professor en zijn oude knecht opgescheept
met een kiein kind, waarvan later de werke
lijke vader yerschijnt, maar ook de moeder.
tn deze laatste rol werd zeer goed gespeeld
door lentje de la Mar. Jan van Ees was de
professor, Jan Qrefe de knecht en Carla de
Raet de pleegzuster.
Een nieuw stuk van Lonsdale: „Schoon
schip getiteld, boeide als zedenkomedie bij
zonder. Fie Carelsen, van Gasteren en Gim
berg gaven zeer goed spel, dat algemeene
waardeering vond en het meer speciaal En-
gelsche stuk aan zijn voornaamste succes
hielp.
"Ge'd in den grond", het laatste stuk in
onze kermisweek, opende in September het
nieuwe seizoen. Men speelde ook nog enkele
malcn „1() uur heit de klokdat door den
heer den Her tog- was geschreven ter eere van
het eeuwfeest cer Grenadiers en Jagers en
toen door t Hofstad Fooneel was opgevoerd
De Man in de Monnikspij, van Edgar
Wallace was als sensationeel mysterieus spel
natuurlijk geheel in den geest van het publiek
en mochi zich dan ook in groot succes ver-
heugen. Deteclivestukken zijn nu eenmaal in
trek, en daar koudt de directie rekening mee.
De opvoering van Julius Caesar op het
nieuwe clraaiiooneel mocht verdiende be
langstelling verwerven. Aan v—-'-Plende
jongere krachten waren belangrijke rollen
toevertrouwd. En al was het geheel dan ook
geen voorbeeldige voorstelling, er waren veel
dingen in te vaardeeren. Van Gasteren vorm-
de als Brutus tusschen de anderen een klasse
op zichzelf.
„Wie ben it?" van Broedelet, was wel een
aardig gevoiden blijspel en Fie Carelsen en
Gimberg speilden met entrain.
Theo Frentel en Lily FrenkelBouwmees-
ter, die weerna hun Indisch tournee bij het
gezelschap varen teruggekeerd, traden voor
net eerst op in Sybille... uitgesloten? Zou
Sybille haannan ontrouw kunnen zijn, neen
dat was uigesloten. En toch. Het geheele
geval wordl door den Hongaar Gyula So-
mogyi op ardige wijze uitgewerkt en Lily
Bouwmeestei toonde er haar voile talent in
evenals Anion Roemer, Frenkel en Minny
Erfmann. Een komisch eenactertje volgde
nog op dit jtuk, n.l. De onzichtbare man.
Prachtig spel gaven Annie van Ees en Cor
v. d. Lugt Melsert in het belangrijke stuk
van George Kaiser „Een dag in October".
Men heeft net groote interesse van dit stuk
kennis gencmen en Piet Bron en A. Faassen
vulden het spel der hoofdpersonen mooi aan.
„Zooever verschenen", dat hier als tweede
abonnemens-voorstelling ging, mogen wij
wel bekerd veronderstellen. „Havenstad"
deed weing. Maar een nieuw succes was
weggelegc voor Annie van Ees in het stuk
van den Hongaar Isvan Zagon „Men
trouwt gen meisjes zonder geld". Het was
weliswaai weer het genre, dat Annie van Ees
reeds zoodikwijls heeft gespeeld, maar zij
deed het )ok nu met de charme, die men van
haar gevend is.
Het Shouwtooneel. Dit gezelschap heeft
geen genakkelijk jaar cloorgemaakt. Goede
krachten ontvielen het gezelschap.' Jan
Musch leerde pas in de tweede helft van
't jaar terug, en bovendien was men niet al
tijd gelukig in de keuze der stukken. Dat is
dikwijlsheel moeilijk.
„Mijr vrouw wil scheiden" van Brandon
Thomaswas het eerste nieuwe stuk. De onge-
durige Dultitia Sloane uit dit stuk wil alleen
een echfecheiding, omdat er dan veel over
haar gesproken wordt. Mijnheer stemt in de
eerzuchiige plannen toe. Maar als er een aar-
dige secretaris komt, wat een meisje blijkt te
zijn, wil mijnheer graag scheiden.
Maar ten slotte komt alles weer in orde en
blijkt de secretaresse de verloofde van den
zoon. Pine Belder en Ezerman, maar vooral
Ko Arioldi als de huisvriend, droegen het
stuk.
Het rolgende stuk was Shaw's Candida
met Pine Belder in de titelrol.
Mevr. de Boervan Rijk vervulde met haar
groot talent de rol van de oude moeder in
Er staat geschreveneen anti-oorlogsstuk
van William Hartley.
De opvoering van van Eeden's IJsbrand
bracht mooie tooneelavonden. De vertooning
was uitstekend, ook in de kleinere rollen. Ko
v. Dijk als IJsbrand en Ko Arnoldi als de
profesior gaven o;ooi samenspel.
Een wederopvoering van Op Hoop van
Zegen was een groot succes, en v. d. Horst
trad ztlf weer eens als acteur op in zijn
oude rol van het diaconiemannetje.
De vrouw die verloor, was een oorspron
kelijk stuk van J. A. Zoetmulder. Dit spa!
uit de schilderswereld kon niet het succes
brengen, dat men er misschien van verwacht
had.
Met Louis Davids als gast deed Kok en
Springer het nog uitstekend.
„Die vrouwen toch", een door Charlotte
Kohler uit het Engelsch vertaald stuk werd
door het goede spel gered, Ezerman en Ko
Arnoldi blonken ook hierin uit, avenak
Jeanne van Rijn.
Cirkelgang (naar The Circle van Somerset
Maugham) voldeed wel, doch kon toch geen
blijvende plaats op het repertoire verwerven.
Een tooneelbewerking vac „De famillf
Stastok" uit de Camera Obswa deed het uit
stekend, en de verschillende ty-een uit Hild»
brand's verhaal werden k»u>wr uitgebeeld.
Co Hermus vervulde de rcl Y-:»r HilaebrssuJ
zeli, tsrwiii Hcia Hawar- w C*wl
