I
Rijken als Pieter Stastok veel tot het succes
bijdroegen.
Onder buitengewoon groote belangstelling
werd 17 September in Haarlem het 10-jarig
bestaan van het Schouwtooneel herdacht. En
er is de Vereeniging hulde gebracht voor al-
les wat zij in den tijd van haar bestaan voor
het tooneel had gedaan.
'Jan Musch was weer bij het gezelschap te-
rug en speelde prachtig in de Paradijsvloek.
Velen zullen toen zeker met weemoed aan
wijlen Mevr. v. d. Horst hebben gedacht.
Een nieuwe triom! voor Jan Musch werd
de opvoering van „Elias weet het bete'
De voorstelling werd geheel beheerscht
door het spel van Musch, die in de rol van
Elias weer toonde een geniaal acteur te zijn.
Wij jongeren, van Zangwill, was vrijwel
een mislukking.
De keuze van Het Kamermeisie, een detec-
tivespel van lief de en list, bleek uitstekend,
en wij gelooven stellig dat het Schouwtooneel
van ait stuk nog veei plezier zal beleven. Ko
Arnoldi als de detective, Dogi Rugam in de
titelrol en Jeanne van Rijn als Angela waren
bekwame hoofdvertolkers.
Of „de IJsberg" met herinneringen aan de
ramp van de Titanic ook repertoire zal hou-
den, valt nog te betwijfelen. Maar het goede
werk dat in dit seizoen ook al door net
Schouwtooneel is gedaan, doet het beste ho-
pen voor 1930.
Met Oost-N ederlandsch Tooneel. Met
Bpanning werd in September de openin™s-
voorstelling van het nieuwe gezelschap van
Van Dalsum tegemoet gezien. Er werd hard
gewerkt en De Comedie van het Geluk, het
openingsstuk werd door de goede regie, het
uitstekende samenspel en de persoonhjice
prestaties een groot artistiek succes, dat later
bevestigd werd in de inderdaad zeer goed
geslaagde voorstellingen van De Drie Sha
vers Opera en Volpone.
Dit laatste stuk, een liefdelooze comedie in
drie bedrijven is van Ben Jonson, een tijd-
genoot van Shakespeare. De Franschman
Romains en de Oostenrijker Stephan Zweig
hebben het bewerkt. Er is sterk m gecou-
peerd. Maar er is een stuk te zien gegeven,
dat inderdaad sterk geboeid heeft.
Het is niet alleen de gierigheid van Vol
pone, die in het stuk in felle kleuren wordt
geteekend, maar vooral de bijna tot waanzin
stijgende gluiperigheid van menschen die
elkaar en ten slotte ook zich zelf bedriegen.
De karakterteekening is zeer scherp. Wat de
persoonlijke prestaties betreft is behalve
voor van Dalsum in de titelrol het stuk een
succes geweest voor den jongen acteur Cruys
Voorbergh, die de rol van Mosca, de knecht*
van Volpone, die echter de eigenlijke aanzet-
ter van alle kwaad is, bijzonder goed speelde.
De voorstellingen van deze drie stukken
hebben het Oost Ned. Tooneel op een eerste
plaats gebracht. Een opvoering van de Ka-
ravaan voldeed minder. Moordromance van
Defresne werd nog eens opgevoerd onder den
titel „Wie is de dader?" en reprises van Het
Chineesche Landhuis genoten natuurlijk de
voile belangstelling.
Men is werkelijk algemeen benieuwd naar
hetgeen dit gezelschap in 1930 voor verras-
singen zal brengen.
Het gezelschap Bouber toonde zich in het
aparte genre van zijn artisten een vereeni
ging van den eersten rang. Na het succes
van Zeemansvrouwen mogen wij van dit
gezelschap zeker vermelden de speciale op-
voeringen van Nacht-asyl van Maxim Gorki.
Dat was schitterend. En daarna heeft het
nieuwe triomfen behaald met „De Jordaan"
naar Querido's meesterwerk. Voortreffelijk
wat hierin bereikt is. Elsensohn als Manus
Peet, Annie Verhulst als Corry waren niet te
overtreffen, en nog steeds geniet het stuk de
grootste belangstelling, en verdiend.
Het Ned. Ind. Tooneel onder leiding van
Cor Ruys bracht verschillende heel goede
voorstellingen, zooals Het Groote A. B. C
{Monsieur Topaze), met Lola Cornero, Cor
Ruys en Nico de Jong. Groote J on eens, Ali
bi en het succesvolle Bij Schemerlicht, waarin
het trio Cor Ruys, Louis de Bree en Fientje
de la Mar uitstekend op dreef is.
Willem van der Veer en zijn ensemble heb
ben heel wat stof doen opwaaien door hun
voorgenomen opvoering van het stuk van
Walter Hasenclever: „Huwelijken worden in
den hemel gesloten". In Amsterdam en den
Haag werd het stuk verboden. Toen eindelijk
de titel veranderd was in: Huwelijken wor
den op den Olympus gesloten en Zeus de
hoofdfiguur werd, kon het in Amsterdam
worden vertoond. Doch toen bleek er abso
luut geen belangstelling meer voor. Een
fiasco.
In Alkmaar heeft het Comite voor tooneel
uitvoeringen in het afgeloopen jaar weer
goed werk gedaan en zeer veel succes gehad
»e laatste opvoeringen van De Groote Reis
en Zooeven Verschenen liggen nog frisch in
'tgeheugen. Ook in de kermisweek werd
weer veel mooi tooneelwerk gebracht.
De Vereeniging Alberdingk Thijm behaal
de ter gelegenheid van haar 10-jarig be
staan een groot artistiek succes met de op
voeringen van De Nar.
De Kon. Rederijkerskamer Bildcd"k wist
zich door welverzorgde opvoeringen te hand
haven op de plaats, die zij zich in het Alk
maarsche Vereenigingsleven op tooneelgebied
heeft verworven. Nog altijd geeft zij twee
achtereenvolgende avonden hetzelfde stuk
voor hare leden, en zij zal zeker in 1930 weer
trachten zoo goed mogelijk voor den dag te
komen.
Het Alkmaarsch Tooneel is ook met sue
ces tot haar eerste lustrum gekomen. Zijn
voorstellingen trekken steeds voile zalen en
wanneer nu in begin 1930 de eerste jubi
leum-voorstelling wordt gegeven, zal wel
blijken hoevele vrienden deze 5-jarige ver
eeniging telt.
De Vereeniging T. O. P. begint zich ook
meer en meer op tooneelgebied te ontwikke-
len; 'tgaat crescendo.
De bekende tooneelleider Loevens werd ge-
huldigd ter gelegenheid van zijn 25-jarig ju-
bileum.
De Vereeniging Falkland van Heiloo,
evenals Het Alkmaarsch Tooneel, onder lei
ding van den heer Rossenbacker, geeft meer-
malen succesvolle opvoeringen in Alkmaar.
Wij hopen dat het komende jaar in alle
opzichten voor de mooie kunst van het too
neel een buitengewoon jaar zal mogen zijn.
Varia.
1 Febr. opening van de Julianaschool
aan de Palingstraat. Den avond tevoren
was het nieuwe schoolhoofd geinstal-
leerd. De heer Dijkers trad op als hoofd
der school in de Doelenstraat (thans
Wilhelminaschool), waarvan nu als
hoofd werd ge'installeerd de heer Knaap,
tot dusver onderwijzer aan die school.
4 Febr. Het ijs in de Singels en grach-
ten goedgekeurd.
5 Febr. Gewone weldadigheidsijswed-
strijd B. IJ. C.
8 en 12 Febr. Weldadigheidsijswed-
stijd van een groep particulieren, samen-
werkend met de B. IJ. C.
13 Febr. Gewone uitdeeling van de
B. IJ. C.
14 Febr. In een te Alkmaar gehouden
vergadering van vertegenwoordigers
van 26 gemeenten uit N.-Holland wordt
een comity benoemd dat tegenover Ged.
Staten de bezwaren dier gemeenten zal
uiteen tegen de door dat college voorge
nomen verhooging van de salarissen
van burgemeesters, secretarissen en ont-
vangers.
De bevolking van Alkmaar bestond
op 1 Jan. 1.1. uit 13393 mannen en 14454
vrouwen, totaa'l 27847 personen.
9 Maart. Het raadsbesluit tot aanvaar-
ding van de leening van de Stichting
Alkm. Ziekenhuis wordt door Ged. Sta
ten goedgekeurd.
8 en 9 Maart. Op initiatief van de K. v.
K. wordt het ijs in het N. Holl. Kanaal
tot Helder opengebroken door den ijs-
breker Zuiderzee van de firma Borg-
man te Amsterdam. Van A'dam tot
Krommenie was de vaart al vrij.
1 Maart. De eerste spinazie op de vei
ling aangevoerd.
De vaart van Alkmaar over Purmer-
end naar Amsterdam opengebroken.
De Alkmaar Packet hervat haar ge
vvone diensten ,>p Den Helder en Zaan-
dam.
13 Maart, Officieele opening van de
Piusstichting in het Nassaukwartier.
20 Maart. De Alkm. IJsclub becpreekt
in hare vergadering plannen tot stich
ting van een ijsbaan te Alkmaar.
26 Maart. De heer G. Schotvanger te
Egmond aan den Hoef heeft een kievits-
ei gevonden. Het werd gekocht door den
heer G. N. Meijroos aan de Laat.
De machinist van de tram, die onge-
veer half vijf uit Bergen naar Bergen
aan Zee vertrekt, ontdekte 17 Maart op
de tramrails tusschen het Jachtpad en
den Franschman het hevig verminkte
lijk van een ongeveer 50-jarige vrouw.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de
verminkte de wed. S. uit Alkmaar is, die
reeds lang zenuwpatiente was.
29 Maart. Aan de Alkmaarsche veiling
door de kweekerij „Sonnevanck" de
eerste sla aangevoerd en door den heer
F. H. Geels de eerste raapstelen.
2 April. 43e Alg. jaarvergadering van
den Bond van chr. zangvereenigingen
in i ederlan'd. Officieele ontvanggt ten
stadhuize.
3 April. Aan de veiling de eerste radijs
aangebracht, aanvoerder de heer W.
Kraakman uit All :aar.
6 April. De directie der Ned. Spoorwe-
gen besluit tot electrificatie der lijn
AmsterdamAlkmaar, welk werk Mei
1931 voltooid zal zijn.
12 April. Aan de exnortveiling de eer
ste aardbeien aangevoerd door den heer
W. Kraakman te Alkmaar en de eerste
bloemkool door den heer K. Zut te
Waarland.
19 April. De eerste spinazie van den
konuden grond ter veiling aangevoerd.
19 April Officieele opening van het ge-
bouw van het P. A. S. aan den Limmer-
hoek.
19 April. B. en W. hebben het verbree-
den en bestraten van den Twuyverweg
opgedragen aan de firma J. Dienaar en
Zonen te VMsen, voor de ingeschreven
som van 25849.
16 April. Concert van Alkm. Dubbel
Mannenkwartet met medewerking van
solisten. Van het batig saldo werd een
orgel aangekocht voor het nieuwe stads-
ziekenhuis.
25 April. Opening van de 3-daagsche
fancy-fair van het Witte Kruis afd. Alk
maar. De baten zullen worden gevoegd
bij de 5900 die reeds g-reserveerd zijn
voor den bouw van een magazijn, waar-
voor totaal 20.000 noodig is.
27 April5 Mei. Viering 5e eeuwfeest
van het heilige bloed van Alkmaar.
I Mei. De eerste komkommers op de
veiling aangevoerd door den heer W.
Kraakman alhier.
19 en 20 Mei. Een onzer lezers heeft de
moeita genou-en op den tweeden Pink
o'erdag tusschen 7 uur's morgens en 8
uur 's avonds het verkeer eens na te
1012 auto's, 187 bussen, 123 rijtuigen en
514 voetgangers.
30 Mei. Opening van het nieuwe stads-
gaan. In dien tijd zijn zijn woning gepas-
seerd 8746 rijwielen, 327 motorrijwielen,
ziekenhuis.
3 Juni. Opening stadsautobusdienst.
Het nieuwe ziekenhuis, gedurende drie
dagen van 2—5 uur n.m. voor het publiek
ter bezichtiging gesteld, wordt bezocht
door ongeveer 7500 menschen.
5 Juni. De patienten van het oude
stadsziekenhuis overgebracht naar het
nieuwe.
12 Juni. Eerste beiaardconcert van den
Waagtoren door de heeren Crefeld en
Vincent.
30 Juni. In den muziektuin en op het
Gem. Sportpark werd het Alkmaarsche
Pausfeest gehouden.
II Juli. In een speciale bijeenkomst in
het Gulden Vlies wordt de heer P. Schip-
per door personeel der 3e Gemeente-
school, leerlingen en oud-leerlingen ge-
huldigd bij zijn aftreden als hoofd dier
school, na 47 jaren het onderwijs te heb
ben gediend.
20 Juli. De jeugdherberg aan het Zeg-
lis geopend.
21 Juli. Voor de eerste maal rennen
op de draverijen van de Kennemer Sport-
club
20 Juli. Verg. Bond van Pluimveehou-
ders in Noordholland. Officieele ont-
vangst ten stadhuize.
12 Aug. Alg. verg. van de Nederland-
sche vereeniging tot afschaffing van al-
coholhoudende dranken.
26 Aug. De machinist A. de Jong bij
het station Warmenhuizen tusschen de
buffers geraakt en doodgedrukt.
29 Aug. Op het stationsemplacement
wordt de losse werkman H. v. S. aange-
reden door een naar Egmond vertrek-
kende tram. In het r. k. ziekenhuis
moest een voet geamputeerd worden.
Bovendien had de man nog hoofdwon-
den on<*eloopen.
3 Sept, werd in het Gulden Vlies een
algemeene vergadering gehouden van
den R. K. Nederlandschen Boeren- en
Tuir.dersbond, onder voorzitterschap
van den hee" ,T. Th. Verhe°'°,en te Bug-
genum (Limburg). Officieele ontvangst
t„n stadhuize.
9 Sept. Een gedeelte der zoutziedevij
van den heer C. Bosman een prooi der
vlammen.
20, 21 en 22 Sept. Floralia-tentoonstel-
ling in den Muziektuin.
2129 Sept. Tentoonstelling vanwege
de beide middenstandsvereenigingen
G.a.m.i.t,
12 Oct. Plechtige onthulling en over-
dracht aan het gemeentebestuur van de
monumental e bank in den tuin van het
neutrale centrale ziekenhuis, aangebo-
den door de Stichting „Alkmaarsch
Centraal neutraal ziekenhuis met klas-
senverpleging.
17 Oct. De heer P. Boendermaker Cz.
te Bergen staat een 200-tal schilderijen
in bruikleen af aan het neutrale centrale
ziekenhuis.
19 October. Officieele opening van de
Lindenschool.
29 Oct. Aanbesteding bouw r. k. ly-
ceum, 40 inschrijvers, laagst G. Kabel
te Castricum 299.900, hoogste P. Doorn
te St. Maartensbrug met 382000. Bouw
opgedragen aan C. van Latum te Alk
maar voor 309.500.
17 Nov. Opening districts-consulatatie-
bureau voor bestrijding t. b. c.
22 Nov. De tweelingzusters G. Kok
Timmerman en T. Rike—Timmerman
80 jaar.
23 Nov. Brand boerderij van den heer
Borst aan den Helderscheweg.
Omaeviiig.
8 Jan. Te Lutjebroek twee kinderen van
W. Broers door het ijs gezakt en verdronken.
Te Zuidscharwoude de 12-jarige Willem
Groot bij het uit school naar huis gaan door
het ijs gezakt en verdronken.
20 Febr. Spoorwegongeluk te Kwadijk
Vijf gewonden, waarvan een ernstig.
23 Febr. De auto van den heer A. J. B
te Schermerhorn reed tegen een hek op diens
erf en kantelde op het ijs. Mevr. B. werd
dood onder den wagen weggehaald.
22 Mrt. Te Oosthuizen is de 65-jarige
heer T. v. d. Meer, hoofd der school te
Scharwoude, door den trein gegrepen en ge-
dood.
28 Maart. Wegens vereeniging van de
gemeenten Zijpe en Petten zijn met ingang
van 1 Mei eervol ontslagen de burgemees
ters dier gemeenten, resp. de heeren J. de
Moor en H. S. Eriks en is met ingang van
denzelfden datum benoemd tot burgemeester
der gemeente Zijpe de heer J. de Moor.
30 Maart. De Kaasfabriek te Dirkshorn
opgeheven na een 40-jarig bestaan.
18 April. De gemeenteraad van Koedijk
besluit met 6 tegen 1 stem (de heer Smit)
tot aankoop van een terrein voor den bouw
van een nieuw raadhuis.
Met algemeene stemmen wordt besloten tot
aanleg van een rijwiel- en voetpad door de
Daalmeer.
21 April. Groote brand te Koedijk;
huizen in de asch gelegd.
2 Mei. De gemeenteraad van Schoorl be
sluit het oude raadhuis plus 500 aan te
bieden aan de Vereeniging Hendrick de
Keijzer, die bereid is het geschenk te aan-
vaarden en het gebouw achterwaarts te
plaatsen, mits het Rijk en de Provincie elk
1000 zullen willen bijdragen in de kosten,
die totaal 3000 zullen bedragen. De ge
meente zal het gebouw kunnen blijven ge-
bruiken voor polaervergaderingen e. d.
1 Mei. Aan den heer Jb. de Beurs te Pet-
ten de gouden medaille van verdienste toege-
kend van de N. en Z. Holl. Reddingmaat-
schappij, in verband met het 24-jarig lid-
maatschap van het bestuur der plaatselijke
afdeeling.
3 Mei. Te Barsingerhorn werd aanbe-
steed het bouwen van een noodslachtplaats
met inrichting voor de verwerking van afge-
keurd vee en vleesch van den vleeschkeu-
ringsdienst, kring Barsingerhorn. Laagste
inschrijver was M. de Groot te Heerenveen,
massa a. 61.800, b. 63.900.
11 Mei. De burgemeester der gemeente
Bovenkarspel, de heer C. Boon Jzn., oud 72
jaar, die gedurende 20 jaar zijn functie on-
afgebroken had vervuld, is overleden.
31 Mei. De raad van Koedijk besluit tot
het aangaan van een leening van 25000
voor den bouw van een nieuw raadhuis.
2 Juni. Concours te Bergen van den Bond
van Zangvereenigingen.
14 Juli. Het badhotel Zeezicht te Eg
mond aan Zee van de N. V. Maatschappij
Zeebad officieel geopend.
18 Juli. Eerste steenlegging van het
nieuwe Raadhuis te Noordscharwoude.
9 Aug. Officieele opening van de bloem-
bollenveiling te Broek op Langendijk.
7 Aug. Groote verlichtingsavond te Ber
gen.
2 Aug. Ontploffing in de werkplaats
van den smid G. v. Harlingen, in de Ramen
te Floom. De eigenaar en de 24-jarige L. de
Schagen gewond en opgenomen in het zie-
kenhius. De brand, die ontstaan was, werd
spoedig gebluscht.
3 Sept. De heer J. J. M. Wiegman, tot
dusver burgemeester van Heemskerk, doet
zijn intrede als zoodanig te Wassenaar.
11 Sept. De gemeenteraad van Schoorl
besluit tot verbetering en verbreeding van
den Duinweg, den Heerenweg, den Laanweg
en den Damweg.
13 Sept. De Raad van Koedijk beaprcekt
weer de kwestie va nhet onderhoud van het
aan te leggen voet- en rijwielpad naar St.
Pancras. Koedijk wil dat onderhoud bekosti-
gen in eigen gemeente en wenscht eenzelfden
regel voor St. Pancras. Deze gemeente wil
echter betaling van het totale onderhoud in
verhouding tot het zielental van beide ge
meenten. Om tot een einde te komen, stelde
St. Pancras voor een arbitrage-commissie te
benoemen, wier uitspraak binend zou zijn.
Koedijk wilde daar niet op ingaan en be-
sloot Ged. Staten om advies te vragen en
aan St. Prancras in overweging te geven
zulks ook te doen.
Men meende in Koedijk, dat er geen han-
dels zaak gemaakt moest worden van deze
kwestie.
17, 18 en 19 Sept. Groote feesten in
Heerhugowaard ter herdenking van het be
gin met de drooglegging. 300 jaar geleden.
20 Sept. Inbraak bij den heer Overtoom,
kassier van de boerenleenbank te Heerhugo-
waard-Noord. Ongeveer 3000 werd ge-
stolen.
23 Sept. De Raad van Sint Pancras ver-
werpt het voorstel van Koedijk om Ged. Sta
ten te kennen in de kwestie over het onder
houd van het te leggen fietspad. Als uiterste
datum van de beslissing houdt St. Pancras
vast aan 1 Oct.
2 Oct. Het nieuwe veilingsgebouw te Ob-
dam geopend.
De Twuyverweg heropend.
J. de Boer, lid van den Raad van Ursem,
overleden.
Officieele opening van de leeszaal te Put-
merend.
14 Oct. Benoemd tot burgemeester van
Heemskerk de heer W. M. J. A. Vreugde, die
30 Oct. als zoodanig werd ge'installeerd.
15 Oct. Tot lid van Ged. Staten door
Prov. Staten gekozen de heer P. J. de Ver-
schure, r.k., te Amsterdam, in de plaats van
den heer Hendrix, die tot lid der Eerste Ka-
mer was benoemd.
15 Oct. Officieele opening van het ge
bouw voor sport en kunst te Heiloo.
17 Oct. De gemeenteraad van Koedijk
stemt in met het plan van St. Pancras om
arbitrage in te roepen voor de kwestie om-
trent het te leggen voetpad.
De gemeenteraad van Koedijk besluit
geen verhaal van pensioensbijdragen meer
toe ie passen op ambtenaarssalarissen.
30 Oct. De gemeenteraad van Schoorl
het heffings-percentage van den hoofdelijken
omslag voor het jaar 1930 te brengen van
1.4 op 1.3. Hierdoor wordt dus het belasting-
percentage met 0.1 verlaagd.
Verder werd met alg. stemmen besloten B.
en W. te machtigen tot het aangaan van een
geldleening groot 100.000, voor het mak-m
van een klinkerbestrating op den weg van
Bergen tot Kamperduin en deze te brengen
op 4.25 M. beharding. Ook zullen de Laan-
en Duinweg verbeterd worden.
12 Nov. De gemeenteraad van Oudorp
verwerpt met 4 tegen 3 stemmen een voor
stel van B. en W. tot gebiedsafstand aan
Alkmaar.
19 Dec. Gemeenteraad Schoorl besluit tot
den aanleg van kookgasleiding, ingevolge
aanbieding van de gemeente Warmenhuizen.
liandboiiw,
Aan uwe uitnoodiging om einde 1929 een
beschouwing te geven over bovenstaand on-
derwerp voldoe ik gaarne, zij het ook dat de
toon geen optimistische kan zijn. De land-
bouw ondergaat bijna altijd eene beweging,
hetzij op- of nedergaande. De laatste vorm is
thans de overheerschende. Voor de hoofdbe'
drijven als graan en zuivel is vooral de da-
ling in de eerste ingrijpend geweest. Ook de
tuinbouw heeft geen al te groote reden tot
roemen. Van de overige bedrijfsvormen, van
hoeveel beteekenis ook, kan men niet zeggen
dat zij het geheel in belangrijke mate be-
invloeden. De groote uitbreiding van de
bloembollenteelt wijst wel op goede uit-
,komsten gedurende zekeren tijd, o? het voor
de toekomst bloei belooft moet afgewacht
worden. Vast staat intusschen dat in som-
mige streken de landprijzen in sterke mate
den invloed van deze cultuur ondervinden.
Plaatselijk zijn groote nadeelen geleden door
den strengen winter van het vorig jaar en
den drogen zomer van 1929.
Menig landbouwer, zoo groote als kleine
ziet zich voor geldelijke moeielijkheden ge-
plaatst en het stemt droevig te weten hoe ve
len een wissen ondergang tegemoet gaan als
een zeker geldelijk of persoonlijk weerstands
vermogen, of wel beide, ontbreken. Onder be
paalde omstandigheden kan een Oudejaars
avond-overpeinzing uitgangspunt vinden in
een zekere tevredenheid over den gang van
zaken in het afgeloopen jaar. Deze tevreden
heid ontbreekt tegenwoordig in den land-
bouw geheel. Het ontbreekt in ons land niet
aan pogingen om ten deze verbeter:-~ aan te
brengen. Men twist over de vraag of het bui-
tenland kan worden afgeleerd om onze ex-
portartikelen te belasten. Onze tegenwoordi-
ge regeering is bezig de aanbevolen middelen
on hunne doeltreffendheid te onderzoeken.
Een andere verbetering wordt gezien in een
aanhangig ontwerp pachtwet. Dit maakt
groote kans, aanzienlijk verscherpt ten bate
van den pachter, een meerderheid te vinden in
de 2e Kamer van de Staten-Generaal. Naar
de meening van sommigen zou dit een juis-
tere verdeeling van winsten tusschen eige
naar en gebruiker van den bodem mogelijk
maken.
Deze stellen zich den toestand voor alsof
alle eigenaars rijke uitbuiters, alle pachters
arme clrommels en alle bedrijfstechniek blij-
vend zouden zijn. Wat intusschen allerminst
juist is.
Bovendien moet er, om winst te deelen, ook
winst zijn en deze is in ons exportland van
het buitenland niet af te dwingen. Een hier-
mee samenhangend denkbeeld is dat de staat
bepaalde prijzen voor de producten zou ga-
randeeren en alzoo inkomens voor den land
bouwer zou scheppen gelijk aan die welke
hij door bezoldigingsbesluit, sociale voorzie-
ningen en werkloosheidssteun voor andere
groepen in de maatschappij zou trachten te
scheppen. In Zwitserland is dit denkbeeld in
toepassing gebracht en loopt volmaakt vast
als daling van eenigen omvang in de prijzen
der exportproducten intreedt. In de U. S. van
Noord-Amerika hebben immigratiebeperking,
invoerrechten, daaruit geboren trusts kunst-
matig een welvaart in het leven geroepen die
den landbouwer noodlottig is geworden. Met
industrie-artikelen, zit de Amerikaansche
landbouwer hopeloos in den knel en wacht
thans op steun naar den vorm van het mis-
lukte Zwitsersche stelsel. Op den duur zou
hier een herstel zijn ingetreden en een toe-
stand zijn ontstaan juist als die welke uit het
vrije spel van vraag en aanbod zou zijn ont
staan. Men kon dan van nieuws af begirmen
waarbij, naar bekend model, J - grenzen van
iemands beurs zijne meening bepalen. Een
meening waarbij passende gevoelsargumen-
ten worden uitgevonden. Vooral de politiek
wordt hieraan dienstbaar gemaakt. Van re-
centen datum kennen wij de poging van En-
gelsche mijneigenaars en mijnarbeiders om
de rekening voor hunne welvaart te doen be-
talen door hunne onbeschermde medebur-
gers. Naar het zich laat aanzien zal deze
vlieger niet opgaan. Intusschen een bewijs
dat in de politiek van de maatschappelijke
groepen „charity begins at home". En niet
in Engeland alleen. Het is zeer de vraag of
goed onderlegde, niet zeer kapitaalkrachtige,
landbouwers verstandig doen op verbeterin-
gen van deze soort te wachten.
Zooals overal, is in ons land de positie van
den landbouw er een van bepaalde verhou-
dingen. Verschillende maatregelen, waaron-
der zeer nuttige, leiden lot duurder leven en
dit weer tot duurdere productie. Dit schept
de behoefte aan grooter inkomen, juist ook
voor den landbouwer.
Aangenomen dat de Staat terug sckrikt
voor de mogelijkheid om garantieprijzen voor
den landbouw te handhaven, ligt de eenige
mogelijkheid voor onzen landbouw in buiten-
landsche prijsvorming van onze producten.
Deze niet in de hand hebbend, rest hem een
goed heenkomen te zoeken naar gebieden
waar deze verhoudingen minder het kenmerk
dragen s an eene te dichte bevolking.
Emigratie dus die in een vroegere crisis
velen ten zegen is geweest. Velen, wier naza-
ten er niet aan denken zich weer in Holland
te vestigen. Flinke jonge krachten, met
eenig kapitaal, moeten niet wachten tot zij
hier op steun van de gemeenschap zijn aan-
gewezen, al ware het alleen uit overweging
dat het hier met de reeds bestaande vormen
van steun gaat vastloopen.
Het is voor jonge goed onderlegde krach
ten niet zoo erg een land te gaan verlaten
dat door dichte bevolking, door economischen
druk tusschen groote volken, en verpolitiekte
sociologie voor de toekomst weinig belooft.
Van verschillende zijden wordt tegenwoordig
emigratie beschouwd als een van de doeltref-
fende middelen om de economische concur
rence hier te lande te doen afnemen en de
regeering geeft hierbij goede adviezen.
Niet alien kunnen en ook niet alien behoe-
ven echter het uiterste middel van emigratie
toe te passen.
In dit najaav valt reeds op te merken een
zekere stugheiu in de landprijzen, vooral in
Friesland. Dit was ook het geval in 1896,
toen gebruikers van land, zoo pachter als
eigenaar, geen geld meer konden of wilden
verspelen aan land dat te duur was. Die da-
ling ontstaat het eerst op plaatsen welke niet
het meeste comfort bieden, dus niet op die
plaatsen waar gefortuneerde ouders voor
hunne ki.nderen een boerderij, desnoods tegen
grof geld, wenschen te bezitten. Voor hen die
hier meenen te moeten blijven bieden de ont-
ginningen en de aan te winnen Zuiderzee-
gronden wel vooruitzicht, meer dan de oude-
re gronden die nog langen tijd voor meer in
tensive cultuur begeerd en alzoo duur blij
ven.
Een ander middel van verruiming ont-
snapt nog aan veler aandacht. De goedkoo-
pere bemesting met synthetische hulpmest-
stoffen opent de mogelijkheid om bedrijven te
stichten met veel minder grond dan voor-
heen het geval was. Deze factor kan van nog
grooter belang zijn voor de verruiming dan
het aan te winnen Zuiderzeegebied.
Hierbij kan verwacht worden dat de flink-
sten onder de jongeren zich hier kunnen
handhaven, mits zij geen voorbeeld nemen
aan de zelfgenoegzamen die verbetering mee
nen te kunnen ontberen en ook niet aan her
die de gemeenschap voor hun bestaan te hulp
roepen.
D. DE BOER Dz.
Stompetoren, Oudejaarsavond 1929.
Sport.
Het jaar '29 is op Sportgebied natuurlijk
voor ons land niet zoo belangrijk geweest als
het Olympiadejaar '28.
Voetbal mag zich nog steeds in groote po-
pulariteit verheugen. Maar en in internatio-
naal voetbal en in eersteklas wedstrijden,
wordt toch niet meer datgene te zien gegeven
wat spelkwaliteit betreft, dat men redelijker-
wijs mag verwachten. Het spel heeft zich wei
geweldig verbreid, maar de kwaliteit is niet
verbeterd. Ieder weet wat een moeite het te
genwoordig de technische Commissie van den
K. N. V. B. kost een elftal van internationale
kwaliteit samen te stellen.
Wij schrijven hier K. N. V. B., omdat de
Voetbalbond, die 40 jaren lang aan het spel
leiding heeft gegeven, in December ter eere
van zijn 40-jarig jubileum het predicaat Ko-
ninklijke heeft gekregen. Het jubileum is op
feesteliike wijze gevierd en de jubileumwed-
strijd tegen Belgie werd door ons elftal met
10 gewonnen. Men had algemeen dit suc
ces na de nederlaag tegen de Noren niet ver
wacht.
Het kampioenschap van Nederland werd
in 1929 gewonnen door P. S. V. uit Eindho
ven in eindstrijd met de andere kampioenen
Velofitas, Go Ahead, Sparta en Feijenoord.
Excelsior wist zich in de promotie-compe-
titie te handhaven, terwijl U. V. V. haar
eersteklasseschap verloor aan Haarlem in
strijd met Zeeburgia.
In Alkmaar blijft men nog steeds hopen op
een eerste klasse club. Ook het einde van het
seizoen bracht teleurstelling. Er had be-
stuurswisseling plaats, en in't begin van de
nieuwe competitie ging alles voorspoedig
voor Alcmaria, zoodat na 7 wedstrijden
slechts 1 punt was verspeeld. Toen kwamen
echter drie tegenslagen wat de kansen ernstig
heeft bedreigd. Nog is alles echter niet ver-
loren. Er kan in 1930 nog heel wat gebeu-
ren. We zullen er het beste van hopen.
De terrein-inrichting is uitstekend en ge
zien de fraaie plannen voor nieuwe tribune-
bouw kan men verwachten, dat Alkmaar
spoedig een beslist eersteklas Sportpark
j rijk zal zijn.
graan op export aangewezen en betalende I Met zeer veel genoegen zullen de paarden-
consument van kunstmatig duurgeworden 1 sportliefhebbers hebben geconstateerd, dat de
L c=
