Hoe Nederland 1929 zag vaorbij gaan.
Een bizonder groot aantal branden
Nog steeds grijnst de dood aan de onbewaakte overwegen
draverijen zich in steeds stijgende belang
stelling mochte nverheugen. Een verschil met
1928. En we twijfelen niet of in 1930 zal het
bij de draverijen der Kennemer Sportclub
weer even zoo zijn als vroeger.
De Kennemer Sportclub te Alkmaar ver-
deelde 13 draverijen over 4 dagen met 106
'paarden, loofde 5150 aan prijzen uit,
iwaarvan 5100 werd uitbetaald. Het gou-
den horloge, dat het gemeentebestuur had uit-
geloofd voor den pikeur, die het meest aantal
malen aan de draverijen had deelgenomen,
kwam in het bezit van G. Ensing.
Ook de Motorraces, georganiseerd door
V. V. V. trokken zeer veel belangstelling. Al-
deen was het te betreuren, dat de regen
eenige malen als spelbreker optrad. Dat men
echter terdege met de motorsport rekening
i'houdt, bewijst wel het in orde maken van de
baan, met prachtige ophoogingen en vernieu-
wingen in de bochten. Dit zullen geduchte
verbeteringen blijken.
Tennis mag zich in groote bloei verheugen.
Het zomerspel wordt meer en meer beoefend.
De groote wedstrijden dit jaar te Bergen
aan Zee gehouden, waren een succes.
Ook aan Hockey wordt gedaan, en een
Alkmaarsch hockey-elftal speelt thans in de
derde klasse van den Ned. Hockeybond.
De Korfbalclub K. V. K. V. weet zich in de
tweede klasse best te doen gelden, doch het
behalen van het kampioenschap schijnt ook
daar niet mee te vallen.
Athletiek wordt in den zomer druk be
oefend.
Wat het zwemmen betreft zien de liefheb-
bers alhier met groote belangstelling uit naar
verwezenlijking van de plannen tot stichting
van een overdekte bad- en zweminrichting,
die aan de beste eischen voldoet.
In het begin van het jaar stond door den
strengen winter de schaatsensport bovenaan,
en onze kranige Hollandsche rijders hebben
toen menig succes kunnen, boeken. Van der
Scheer, onze nationale kampioen, Heiden,
Hooftman, Pronk, Kaan en de 18-jarige
Keetman uit Winkel deden veel van zich
spreken. En thans zijn verschillende onzer
veelbelovende rijders weer in Davos in trai
ning. Er wordt veel van hen verwacht.
Op zwemgebied behaalden onze nationale
favorieten de dames Braun, Baron en Vier-
dag weer prachtige successen. Een toer naar
Zuid-Arika ging niet door. Mej. Baron ge-
raakte door haar verloving voor de wedstrijd-
zwemsport verloren en Zus Braun moet het
nu met andere sterren opknappen.
Op 14 Juli zwom Mej. Martha Snel uit
den Haag in 6H uur van Hoek van Holland
naar Scheveningen. Een toekomstige Kanaal-
zwemster.
In de Davis Cup wedstrijden verloren on
ze tennissers van Hongarije met 32, door-
dat Timmer niet geheel fit was.
De wereldkampioen schaker: Aljechin
werd uitgedaagd door Bogoljubow, doch hij
wist zijn titel te behouden met 15 K tegen
954 punt. Nu is in 1930 vermoedelijk Ca-
pablanca weer aan de beurt.
De Kegelsport mocht zich in het afgeloo-
pen jaar in Alkmaar weer in stijgende be
langstelling verheugen. Dat bewezen de con-
coursen van den A. K. B.
Zoo leeft de Sport allerwege en op alle ge-
bied. Zij is een hoogst belangrijk onderdeel
van het maatschappelijk leven gew&rden, en
indien de voorteekenen niet bedriegen, zal
1930 op Sportgebied nog belangrijker zijn
dan het afgeloopen jaar. In a!le takken der
sport wil men vooruit en dat moet tot alge-
meener en intenser beoefening leiden. Doch
men moet maat weten te houden. Overdrij-
ving schaadt ook hier.
Moge 1930 voor ons land en ook voor
Alkmaar vele sportieve successen brengen.
Zij, die heen gingen
OadejaarsavondNog slechts wei-
nige uren en de klokken zullen ons ver-
tellen, dat weer een klein deeltje van
den onmetelijken tijd is verstreken, een
deeltje dat wij een jaar noemen, dat, als
het v66r ons ligt, zoo lang kan schijnen,
maar dat bij een echterom-blikken zoo
kort isHoe kort lijkt het nog maar
geleden dat wij met het einde van het
,vorige jaar in het zicht, ons neerzetten
om een overzicht te geven van wat 1928
ons deed beleven. Wij zullen thans, nu
„we weer een jaar verder zijn, onze aan-
4eekeningen eens nagaan en in het ge-
heugen terugroepen wat ons de moeite
;waard lijkt aan de vergetelheid te wor
den ontrukt.
Laten we beginnen met het
jnbiI6 van de koningin-moeder.
't Was den 7 Jan. 50 jaar geleden dat
^zij als gemalin van koning Willem III
|in Nederland kwam en voor hen, die
,nota hebben genomen van wat deze
ihoogstaande vrouw sinds dien tod voor
het Nederlandsche volk en speciaal voor
het lijdende deel is geweest, zal het de
uatuurlijkste zaak ter wereld zijn, dat
men allerwege zich opmaakte om haar
te huldigen. De vrouwen in Nederland
en de overzeesche gebieden gingen voor-
aan en boden kostbare geschenken aan
dm van hare aanhankelijkheid te getui-
jgen. Het laatste van deze iubileumsge-
,§chenken werd den 18 Nov. aangeboden,
;een geschenk van de vrouwen in Ned.-
fndig, en wel een kamerschut, waaraan
om herhaling te voorkomen. De torpe-
dojager, die het eerst vertrok, bleef in
de bedreigde gebieden totdat het andere
vaartuig was gearriveerd en vertrok
toen weer naar Nederland, de verdere
bewaking aan de Hertog Hendrik over-
latende.
Voor den pas in Aug. 1928 benoemden
en den 11 Jan. dezes jaars naar Curacao
vertrokken gouverneur ir. Fruytier was
deze heele zaak al 'n zeer onaangenaam
geval, dat meteen 'n eind maakte aan zijn
loopbaan als regeerder, want den 14
Sept. vertrok hij op verzoek der moeder-
landsche regeering naar Holland, om
de geheele toedracht van den overval
mondeling toe te lichten. Den 12 Nov.
werd hem eervol ontslag verleend, waar-
op tien dagen later zijn benoeming tot
hoofdinspecteur van den arbeid volgde,
welke functie hij ook bekleedde v66r
zijn vertrek naar West-Indie.
Als gouverneur van Curacao zal hij
worden opgevolgd door den majoor van
den generalen staf B. W. T. van Slobbe,
die half Febr. a.s. daarheen zal vertrek-
ken. De beste wenschen voor zijn bestuur
vergezellen hem.
Wetgevende arbeid.
He spreekt vanzelf dat lang niet alle
maa .egelen en bepalingen, die uit onze
wettenfabriek kwamen, de instemming
hadden van alle landgenooten en zeker
zal het nooit zoover komen.
Daar is b.v. de vacinnedwang, op be-
houd waarvan eenerzijds wordt aange-
jjpoor achttien Javanen ruim een jaar diongen, terwijl anderzijds dezelfde be-
gewerkt is. paling wordt verfoeid. Intusschen zul
De Kamerverkiezingen, I len deze tegenstanders wel weer voor
pnet zulke groote verwachtingen voor
Seen linksche overwinning door de par-
ijjen aan die zijde tegemoet gezien en door
jde rechtsche dito in vertrouwen afge-
ivacht, hebben de meerderheid der rech-
ijterzijde bestendigd, 57 tea-en 43. Veelvul-
dig zijn de besprekingen geweest, die
door de partijleiders met de koningin
werden gevoerd, alvorens een grondslag
was gevonden voor een te vormen mi-
nisterie, want men zou en wilde iets
anders dan het extra-parlementair ka-
jbinet, dat nu al eenige jaren aan het
bewind was, maar waarvan naar veler
meening geen groot werk te wachten
was. En de uitkomst? Zij bracht ons een
regeering die men als een coalitie-regee-
ring kan beschouwen. Voor de voor-
standers van staatspensioen was de ver-
kiezingsuitslag in elk geval een tegen-
valler.
Als voorzitter van de Tweede Kamer
werd door de koningin aangewezen de
heer J. R. H. van Schaik, lid dier Ka
mer, terwijl als voorzitter van de Eerste
Kamer optreedt mr. W. L. baron de Vos
van Steenwijk.
De overval op Curaoao.
Men kent de geschiedenis. Den 8 Juni
kwam een bende Venezolaansche op-
standelingen op Curacao, nam bij ver-
rassing het fort gemakkelijk gemaakt
doordateen deel der bezetting in de
stad was doodde enkelen die zich te
weer stelden, maakte zich meester van
wapens en ammunitie en nam tevens
den gouverneur gevangen, dien men
meenam op het eveneens veroverde
Amerikaansche stoomschip Maracaibo.
Den volgenden dag stuurde men hem
terug.
Men noemde het een operette-overval
en misschien met recht, als er niet een
ernstiger kant aan het geval had geze-
ten. iets dat wijst op schuldige nalatig-
heid der regeering om de kolonie vol-
doende te beveiligen. Direct na ont-
vangst van het bericht in het moeder-
land heeft men hier met den sabel ge-
rammeld en met bekwamen spoed een
torpedo-jager met een handjevol mari-
niers en een oud pantserschip gezonden,
een jaar tevreden gesteld worden, d.w.z.
de dwang zal wel weer een jaar worden
opgeschort, zooals dat nu al een paar
jaren achtereen gebeurd is. Den 3 Dec.
vereenigde zich de Tweede Kamer met
een dergelijke opschorting; de Eerste
Kamer heeft haar goedkeuring er gister (30
Dec.) aan verleend.
Een teleurstelling voor velen zal het
zijn geweest, dat de Tweede Kamer den
14 Nov. een motie van den heer Ter
Laan vervvierp, waarmee een wijziging
van het bezoldigingsbesluit werd be-
oogd.
Na afschaffng van den suikeraccijns
(op 17 Dec. door de Tweede Kamer) mag
men hopen op voortzetting van vermin-
dering van deze soort heffingen.
Nu de Eerste Kamer op 11 Dec. de
ambtenarenwet heeft aangenomen, zal
de invoering binnen korten tijd wel te-
gemoet mogen worden gezien.
De ziektewet, den 18 April door de
Tweede Kamer en op 20 Juni door den
Senaat goedgekeurcl, zal 'n heele omme-
keer brengen in het ziekenfondswezen,
voornamelijk ten aanzien van de kleine
fondsen. (Invoering waarschijnlijk on-
geveer Maart).
-Het wetscntwerp op den landarbeid
van kinderen werd den 21 Febr. door de
Tweede Kamer aangenomen.
De oude Kamer heeft nog als een zeer
belangrijke wet aangenomen de nieuwe
regeling van de financieele verhouding
tusschen het Rijk en de gemeenten, een
regeling, die aan de rijksidiatkist een
slordige veertig millioen zal kosten,
welk bedrag mil ster De Geer blijkens
zijn mededeeling van 12 Nov. in de
Tweede Kamer hoopt te kunnen vinden
zonder belastingverhooging.
Hieruit blijkt zeker wel een goede
financieele toestand van ons land, dat
zich blijkbaar heeft hersteld van de in-
.zinking na den oorlog.
Het beste kan men dit waarnemen aan
de ruime oiltvangsten waar het de rijks-
middelen betreft. De eerste negen maan-
den van 1929 waren die 12.080.000 hoo-
ger dan in eenzelfde tijdperk van het
jaar tevoren.
Een nadere regeling ;aet Belgie over'
het verdrag van 1839 is nog niet tot
stand kunnen komen. Wel is herhaalde-
lijk gezegd, dat voorstellen daartoe wa
ren gedaan, maar verder is men in elk
geval nog niet gekomen.
De publicatie door *t Utr. Dbl. van do-
cumenten over een overeenkomst tus
schen Belgig en Frankrijk ingeval van
een nieuwen oorlog met Duitschland,
heeft daar ook geen goed aan gedaan.
Immers, in dat verdrag werd gezegd dat
bij een eventueelen oorlog een Belgisch
leger door ons Limburg zou trekken, en
meer van het fraais. Begrijpelijkerwijze
wekte het publiceeren van dergelijke
overeenkomsten overal de grootste be-
vrcemding en allerwege werden uitin-
gen van verontwaardiging gehoord, wat
er op wijst dat men den vredelievenden
wind, die er sinds eenige jaren over de
wereld waait, nog niet heel sterk achtte.
't Utr. Dagbl. betoogde met klem dat het
verdrag juist was er. gaf zelfs een af-
druk van de wat zij noemde officieele
stukken. En tochbleek het blad
slachtoffer te zijn geworden van een
vervalsching. Van het bestaan van een
stuk als het gepubliceerde was niets
waar, maar dan ook totaal niets! Wat er
over deze kwestie nog wel allemaal te
doen is geweest, gaan we nu verder
maar stilzwijgend voorbij.
De lange barre winter.
In tegenstelling met het algemeen ge-
bruikelijke gezegde, dat strenge heeren
niet lang regeeren, heeft koning Winter
ons in 1929 geducht zijn macht laten
voelen, niet maar een paar dagen, neen,
weken aaneen heeft hij geregeerd op een
wijze zooals wij dat van hem sinds ja
ren niet meer gewend waren. Weken
lang zijn vaarten en plassen gesloten
geweest met een ijskorst die hier en
daar een dikte bereikte van bijna een
meter. Binncnvaart was totaal onmo-
gelijk, de groote rivieren waren zoo ste-
vig toegevioren dat men wegen maak
te over het ijs, iets wat in een kwart-
eeuw niet voorkwam. Alle verkeer, zwa-
re vrachtauto's zoowel als wandelaars
en fietsers, gingen over deze* „brug-
gen", feesten werden georganiseerd
waar anders de golven krijgertje spelen.
De Zuiderzee werd een racebaan voor
automobilisten, fiets- en wandeltochten
wei&en gemaakt in alle richtingen over
wat nog zee is; ijs-zeilwedstrijden had
den weer eens plaats tusschen Marken
en Volendam.
Als de strenge winter niets anders had
veroorzaakt, och, dan was het niet erg
geweest, uit sportief oogpunt beschouwd
zelfs interessant, maar jammer genoeg
was de buitengewone kou oorzaak van
zeer veel leed en bittere armoede en te
vens schuld van ontijdig sterven van
veel wild en vogels. De Wadden-eilan-
den waren geheel gelsoleerd, er kwam
een tekort aan levensmiddelen en
de post kon niet worden verzon-
den. De moderne techniek kwam
hier te hulp: per vliegtuig werd in een
en ander voorzien, zelfs werden in ern-
stige gevallen de zieken per vliegmachi-
ne vervoerd.
De werkloosliejd nam voortdurend
toe, omdat steeds meef bedrijven tenge-
volge van de kou, die vrijwel alien aan-
voer van material en belette, moesten
worden stopgezet.
Immers de spoorwegen, welke ge
duchte prestaties in die dagen ook
verricht werden, hebben onmogelijk aan
de plotseling gestelde eischen ten voile
kunnen voldoen. Nu alle vervoer over
grootere afstanden per trein moest ge-
beuren wegens het stilliggen van de
scheepvaart, konden de spoorwegen met
den besten wil niet voorzien in alle be-
hoeften van vervoer. Het transporteeren
van levensmiddelen e. d. ging natuurlijk
voor er werden zelfs op bepaalde da
gen geen andere goederen ten vervoer
aangenomen zoodat de andere vrach-
ten wel eens in den knel geraakten. Er
is in die dagen zeer hard gewerkt aan
de spoorwegen en dat er wat te wen
schen bleef is heusch geen gevolg van
slechte organisatie, maar komt alleen
op rekening van overmacht.
Maar intusschen werd door het niet
op tijd aankomen van verschillende
zendingen het leger van de werkloozen
steeds grooter, zoodat het aantal van
hen die steun moesten ontvangen ook
voortdurend steeg. In de onderscheidene
gemeenten wef-den grootere offers ge-
eischt om de menschen voor ondergang
te behoeden. Gelulckig bleef het publiek
niet achterwege in het betoonen van
liefdadigheid. Wij herinneren b.v. aan
hetgeen op dit terrein in onze eigen
woonplaats werd gedaan. Hoeveel zoo-
genaamde stille armoede Is er niet door
liefdadigheid gelenigd. Maar wie zal
zeggen hoeveel er desondanks nog gele
den is! Alleen reeds als we er aan her
inneren dat er in die koude dagen in
ons land menschen zijn geweest, die in
hunne woning van kou bezweken, zegt
dit al genoeg.
Het aantal bevroren neuzen, handen
en voeten was in die dagen legio.
Natuurlijk is ten slotte aan de felle
kou ten eind gekomen en toen was alle
leed spoedig vergeten.
Zonder overstroomingen te veroorza-
ken heeft de groote ijsmassa zich in on
ze rivieren losgemaakt om zeewaarts af
te drijven. De natuur was ons ditmaal
genadig geweest en had de ijslaag vast-
gekgd in tijden van laag water, zo- lat
de losgebroken ijsschotsen meer ruimte
hadden met als gevolg minder opeen-
hooping. Dat wil echter niet zeggen, dat
zonder medewerking van de mannen
van den rijkswaterstaat ook alles zoo
goed zou zijn afgeloopen. Zij toch heb
ben met hulp van de genie hier en daar
gewerkt met dynamiet en ijsbrekers om
het gevaar te keeren en gelukkig zijn
zij daarin geslaagd. De koningin toonde
door persoonlijk bezoek hare belang-
stellinc voor dit werk.
Toch heeft dit losgebroken ijs nog een
viertal slachtoffer's gevraagd, waarvan
drie uit 6£n gezin. 't Was in Varik in de
Betuwe, waar eenige menschen od een
der kribben langs de Waal stonden te
kijken naar het werk van een ijsbreker,
toen plotseling een groote ijsschots los-
schoot en over de kribba sloeg, waar de
menschen stonden. Slechts 6en van hen
heeft zich kunnen redden, de vier ande-
ren werden meepes'eurd en verdwenen
onder het ijs. Met moeite kon men drie
verminkte lijken daaruit loswringen,
het vierde werd pas den 9 April door de
rivier teruggegeven.
Langzaam verdween overal het ijs en
t- ad het a jorjaar in, .1 wat laat, maar
misschien juist daarom met extra
vreugde begroet. Als een curiositeit. zij
hier nog ver.neld, dat den 18 Juni op hat
terrein van de steenfabriek „Kisveld"
onder Neede bij het afgraven van klei
van een opslagplaats nog een hardbevro-
ren laag werd aangetroffen van 75 c.M.
dikte. Wel een bewijs van de felheid
waarmee de y Inter zb'n scepter had ga-
zwaaid.
In verband met wat wij hierboven
s -even over tra ••rakte bij desn-Dc-
wegen tijdens de vorstperiode, is het
misschien ..or velen wel interessant ais
we nog eens m-edeelen. dat het aocde-
renvervoer in de eerste drie maanden
van dit jaar 2.700.000 meer opbracht
dan in het eerste kwartaal van 1928.
Op den langen barren winter volgde
een mooie zomer, miss hien naar veler
meening wel wat droog. Deze klacht
heeft zeer zeker reden van bestaan, want
door het langdurig gemis aan regen is
v .-an d.a grasoo-st m: -V even '-
van andere gewassen, terwijl er voorts
hier on daa:. gebi kwam "in rink-
water, waaraan men juist in warme da
gen zoo groote behoefte heeft. En warm
was het, weken achtereen konden de
vacantiegangers genieten van wat zij
zoozeer wenschen.
Vele menschen verdroifken.
Intusschen heeft die warmte ook hare
nadeelen: het aantal gevallen van ver-
drinking is dan veel grooter dan anders,
tengevolge van ongelukken bij het zwem
men.
Van deze ongelukken hebben wij in
den loop van het jaar vele opgeteekend
en de meest tragische willen wij hier in
herinnering brengen.
Den 27 Mei ging te Papendrecht een
onderwijzer met zijn leerlingen baden.
Een der kinderen raakte in een draai-
kolk en toen de onderwijzer het kind
poogde te redden, verdween hij met het
meisje in de diepte. Een jonge man
die niet kon zwemmen, geraakte bij het
baden in de Waal bij Rossum op 12 Juli
op een diepe plaats, zoodat hij dreigde
te verdrinken. Hij riep om hulp, waarop
een oudere zich gekleed te water be-
gaf. De drenkeling klampte zich zooda-
nig aan zijn redder vast, dat hij dezen
belette te zwemmen en het gevolg was
flatbeiden verdronken voor de oogen
van vader en b. oer van den drenkeling.
Een andere redder, die zijn dapper
streven met den dood moest betalen,
was de Haagsche politieagent Uittien,
die op 11 Aug. verdronk, toen hij e6n
dame redde, die zich aan het Loosduin-
sche strand te ver in zee had gewaagd.
De reddingslijn, die hij zich om het
lichaam had gebonden, liet los toen de
dame aan land gebracht' was en de
dappere man werd door een zware golf
opgenomen en tegen een golfbreker ge
stagen, waardoor hii zoodanig gewond
werd, dat de dood bijna direct intrad.
Den 14 Sept. werd door een comite, dat
zich daartoe had gevormd, op het graf
van den omgek mene (die reeds eerder
met gevaar voor eigen leven een badgast
redde en daarvoor een diploma voor
menschlievend hulpbetoon verwierf) een
monument opgericht.
Den 8 Aug. zijn aan het Schevenings-
sche strand drie personen verdronken,
onder wie twee Somali-negers van het
circus Hagenbeck.
De 18 Aug. schijnt een van de dagen te
zijn geweest, dat de zee bijzonder trou-
weloos was. Van verschillende bad-
plaatsen kwamen berichten over een
plotselingen krachtigen golfslag, die
verschillende baders in nood bracht. Zij
hadden zich te ver gewaagd en konden
slechts met groote moeite en veel levens-
gevaar worden gered, echter niet alien:
in IJmuiden moest 66n het leven laten.
Een zeer tragisch geval speelde zich
af on de Waal nabij Beneden-Leeuwen
op 3 Sept. Een sleepbootkapitein, die
daar voor anker was aegaan, ging met
zijn beide dochters baden en geen van
hen kwam levend terug.
Op koninginnedag heeft te Katwijk aan
den Rijn een jonge man bij het duiken
in het ondiepe uitwateringskanaal zijn
ruggegraat gebroken, zoodat hij aan de
gevolgen stierf. Den volgenden dag
verdronken te Noordwelle fZ.) twee
broeders bij het baden in zee.
Helaas moet weer eens geconstatecrd
worden, dat in een waterlar.d als Ne
derland jaarlijks zoovele menschen om
het leven komen alleen doordat zij niet
kunnen zwemmen.
ArbeidsconHicten.
Ondanks het felt, dat elke staking van
eenigen duur ongetwijfeld groote economi-
sche schade met zich sleept, zijn arbeidscon-
flicten toch nog altijd een geregeld weerkee-
rend verschijnsel. Wij zullen er hier eenige
van de meest besproken stakingen noemen.
Den 9 April ving te Zaandam een groote
staking aan in het houtbedrijf. Langdurige
onderliandelingen over loon- en arbeidsvoor-
waarden hadden geen oplossing kunnen
brengen en toen grepen de arbeiders naar het
krachtigste wapen, dat hun ten dienste staat:
de staking. Maar dit wapen heeft altijd de
eigenschap dat het naar beide kanten ver-
wondt en dat deed het ook hier. De staking
zou van langen duur zijn en verbittering aan
beide zijden brengen
Enkele heethoofden veroorzaakten zoo nu
en dan relletjes, maar het over het geheel ge
nomen tactisch optreden der politie wist in
den regel erger dingen te voorkomen. Toch
werden jneer dan eens ruiten ingegooid, een
enkele maa! werd zelfs een schot gelost op
werkwilligen, en in de eerste dagen der sta
king ontstonden er wel eens vechtpartijen.
Een der stakers verstoutte zich zelfs den
commissaris van politie, den heer Van der
Laan (voorheen inspecteur te Alkmaar) aan
te vallen, wat hem al heel gauw naar rlaar«
lem deed verhuizen.
Alle stakers, een 850-tal, werden met in-
gang van den 15 April ontslagen en bleven
dat tot het einde toe (6 October). Inmid-
dels werden herhaaldelijk bemiddelingspo-
gingen aangewend, maar deze hadden geen
succes. Het in dienst treden van werklooze
visscherlieden uit Elburg en Spakenburg
maakte het voeren van onderhandelingen niet
gemakkelijker, maar ten slotte heeft men
elkaar dan toch kunnen vinden. Groot is in
tusschen het nadeel geweest dat ook andere
ingezetenen van Zaandam dan de onmiddel-
lijk bij het conflict betrokkenen door dezen
strijd hebben geleden.
Zoo was het ook al met de landarbeiders-
staking in Oost-Groningen, die duurde van
j0 April tot 14 October. Ook hier ging het
om loonsverhoogingen, die door den moder-
nen landarbeidersbond werden gewenscht,
maar door de werkgevers waren afgewezen.
De strijd speelde zich af in een aantal dorpen
oer provincie en werd lang niet altijd met
zachte middelen gevoerd. De relletjes, die
iiaast onafscheidenlijk met elke staking ge-
paard gaan, namen soms ernstige vormen
aan en te Finsterwolde kwam zelfs een vecht-
partij voor, waarbij een der arbeiders doode-
hjk gewond werd en ook politiemannen won-
deni opliepen. Toen werden samenscholingen
verboden, en dra volgde een dergelijk verbod
ook in andere plaatsen waar de staking tot
botsingen had geleid.
Langzamerhand gaf hier en daar een
landbouwer geheel of gedeeltelijk aan de
eischen toe, totdat ten slotte op initiatief van
den burgemeester van Delfzijl nieuwe bespre
kingen plaats hadden, waarbij het beoogde
doei hereikt werd. Beide partijen gaven iets
toe. Maar intusschen is er zoo goed als geen
hooi gewonnen, er werd weinig gedorschen,
zoodat er haast geen stroo is; door het niet
opruimen van slooten en wallen is er een
pracht-verbh]fplaats ontstaan voor muizen
en ratten, die het volgend jaar ongetwijfeld
groote schade zullen toebrengen aan den
oogst; het onkruid kreeg gelegenheid te za-
den, enz., alles gevolgen van den strijd.
Vele weken lang heeft ook de staking aan
de zinkwitfabriek te Maastricht geduurd en
ook zij ging gepaard met relletjes, die tus-
schenkomst der politie meer dan eens noodig
maakten en een verbod tot samenscholing uit-
1 ok ten.
De staking aan de cokesfabrieken te Sas
van Gent en Slui-kil heeft eveneens een
paar maanden geduurd. In eerstgenoemde
plaats hebben de arbeiders ten slotte een vol-
ledige overwinning behaald, maar in Sluis-
kil ziin eenige ovens definitief gedoofd en
daardoor zullen meer dan honderd man niet
meer te werk gesteld worden.
De ongeveer 200 werklieden aan een dric-
tal kalkzandsteenfabrieken in de buurt van
Gorinchem hebben. gedurende een drietal
maanden den arbeid neergelegd, totdat ten
slotte de tusschenkomst van den rijksbemid-
delaar de gewenschte toenadering van beide
zijden bracht en den 5 Aug. tot opheffing
van de staking werd besloten.
Het sleepbootnersonee! te IJmuiden heeft
in Juni na een korte staking inwilliging ver-
kreven van den eisch voor een collectief con
tract.
Minder gelukkig waren de Scheveningsche
visschers. die van 13 Mei tot 10 Juni moes
ten strijden.en toen nog niet meer dan een
deel der eischen ingewilligd kregen.
Klein was ook het succes voor de stakers
in de GoudsHc aardewerk-industrie, toen zij
den laifsten Febr. het hoofd in den schoot
legden.
Onbewaakte overwegen en
spcorwegcngevallen.
De onbewaakte ovenvegen! Is er £6n
vraagstuk dat zooveel pennen in bewe-
ging heeft gebracht, zooveel verontwaar
diging heeft opgewekt als dat van de
onbewaakte cverwegen? Hoeveel vragen
zijn e niet over gesteld aan den minister
van waterstaat en hoeveel adressen zijn
er niet reeds verzonden hetzij aan de
regeering, hetzij aan de directie der
Ned. Spoorwegen, waarbij werd aange-
drongen op weder-instelling van de be
waking. Maar telkens kreeg men een af-
wi.jzend antwoord. Dat wil natuurlijk
niet zeggen, dat er heelemaal niets ge
daan is of wordt om de veiligheid te ver-1
hoogen. Neen, integendeel, voortdurend
is de minister er op uit om door nieuwe
vindingen de waarschuwingsseinen
meer in het oogloopend te doen zijn. De
kleur van hekken en palen is gewijzigd
en het nieuwste op het gebied van bevei-
liging is de proef met flikkerlichten.
Voor het overige wordt zooveel mogeli.ik
gewaakt voor een vrij uitzicht bij de
overwegen en de rest wordt overgelaten
aan het publiek, dat moet leeren om op
zich zelf te passen.
Dat dit niet altijd voldoende gebeurt,
bleek den 30 Jan. te Soest, toen een jon
ge man, die door het ruime uitzicht den
trein zag naderen, toch nog met zijn
fiets doorreed, In de meening dat hij nog
wel tijdig kon passeeren. Hij werd door
den trein gegrepen en zoodanig gewond,
dat hp den volgenden dag overleed.
Ook is het eenige keeren voorgevallen,
dat zelfs op afgesloten overwegen onge
lukken gebeurden, wat zeker ook niet
wijst op voorzichtigheid van de wegge-
bruikers. 't Was op 14 Juni ei 6 Juli, dat
resp. te Warken en Didam een auto
door de afsluitboomen reed en in het be
gin van Dec. geschiedde eenzelfde onge-
val te Anna-Paulowna. In al deze geval
len liep het zonder persoonlijke ongeluk
ken af, maar de auto's werden vernield.
Al kunnen de minister en de spoor-
wegdirectie dan ook op dergelijke voor-
beelden wijzen, als zij weder-bewaking
weigeren, niettemin biijft het ernstig te
betieuren, dat ook dit jaar de onbewaak
te overwegen weer vele slachtoffers heb
ben geeischt en dat zij oorzaak werden
van veel materieele schade. Wij denken
hier allereerst aan de ongelukken in de
ze omgeving. De onbewaakte overweg
aan den Hasselaarsweg te Heerhugo-
waard deed tweemaal van zich spreken.