alleen beschouwd had als sensatie. Dergelij-
ke sensatie werd door de rechtbank echter
nogal zwaar opgenomen, want de eisch was
tegen dezen vereerder van Wild-West vijf ja-
ren gevangenisstrafde ander zal nog eens
op zijn geestvermogens onderzocht worden.
Dank zij den speurzin van de politie te
Zaltbommel werden in Geldermalsen twee
kerels aangehouden, die op den straatweg on
der genoemde stad een man hadden beroofd
van zijn portefeuille, bevattende bijna 900.
Zij hadden het geld nog in hun bezit.
De handelsreiziger, wien op 20 Juni in den
trein tusschen Amsterdam en Haarlem
7000 werd ontfutseld, zal wel nooit meer
iets van dat burgermanskapitaaltje terug
zien, tenminste tot nog toe heeft men nog
geen dader kunnen vinden.
Een 27-jarige kantoorlooper, die den 20
Dec. te Den Haag verdween met 18.000,
werd den volgenden dag al weer gevonden.
Hij had eenige duizenden weggegeven, voorts
schulden betaald en de*rest had hij nog bij
zich.
Een man, die in Zwolle een dronken soort-
genoot beroofde van al zijn geld, is deswege
tot negen maanden gevangenisstraf veroor-
deeld.
Als laatste van de rooversgeschiedenissen
noemen we den overval te Enschede in den
nacht van 12 op 13 Oct. j.l., waarbij twee
mannen iemand neersloegen en berooiden
van 600.
Inbraken.
Wij zullen thans een ander soort vermo-
gensaelicten, n.l. eenige inbraken
J■■H^^noemen,!
waarbij er zijn, die groote kapitalen in ande
re handen deden overgaan.
In Jan. werd ingebroken in de herv. pasto
rie te Midden-Beemster, met als gevolg dat
den volgenden dag circa 200 van de herv.
gem. en 50 van den predikant verdwenen
W3S.
De Haagsche chauffeur, die verleden jaar
een inbraak pleegde in het departement van
justitie en in een heerenhuis daar ter stede,
is door het gerechtshof in het begin van
iMaart veroordeeld tot drie en een half jaar
gevangenisstraf.
Na een inbraak te Arnhem bleek, dat het
plan tot het bedrijven ervan was uitgegaan
van den zoon des huizes. Hij had een kennis
overgehaald en deze had op zijn beurt twee
mannen bereid gevonden om op zijn aanwij
zingen in te breken. Alle vier werden ze ver
oordeeld tot een jaar gev. De eisch was het
dubbele.
Een internationale inbreker, die den von
gen zomer o.a. in Groningen opereerde, een
Spanjaard, die een goud- en zilverwinkel in
de Poelestraat ontlastte voor een bedrag van
pl.m. 10.000 en daarna in Antwerpen
werd gevat, is tot 2H jaar veroordeeld (de
eisch was 3 jaar).
In het postkantoor aan den N. Z. Voor
burgwal te Amsterdam is in het begin van
'Maart een diefstal gepleegd, die in verband
met het gestolen bedrag weinig belangrijk is.
maar niettemin de aandacht trok door d^
groote brutaliteit waarmee hij bedreven werd
De dief heeft n.l. een klein trommeltje, dat
achter een loket stond, weggenomen door zijn
arm door de loketopening te steken, waarbij
hij dus zeer groote kans op ontdekking liep,
De buit, die slechts een rijksdaalder bedroeg
was deze risico zeker niet waard.
De beide Zaankanters, die in Mei verleden
jaar poogden de brandkast in het station Be-
verwijk te plunderen en daarvoor door de
Haarlemsche rechtbank veroordeeld werden
tot een jaar gevangenisstraf elk, zijn in April
door het Amsterdamsche gerechtshof in hoo
ger beroep tot dezelfde straf veroordeeld.
Een paar inbrekers, die Oostelijk Brabant
onveilig maakten, werden in Juli tot 5 en 4
In Sept. werden drie personen gear-
resteerd, een te Rotterdam en twee te Den
Haag, die verdacht worden gezamenlijk in
'Juni in de residentie een juwelierswinkel aan
de Spuistraat voor een halven ton te hebben
bestolen.
Den 12den October werd aan het Centraal
Station te Utrecht een man betrapt op dief
stal ten nadeele van de Spoorwegen. Naar
aanleiding hiervan werd er huiszoeking bij
hem gedaan en nu bleek, dat men een goede
vangst had gedaan, want er werd een zeer
uiteenloopende voorraad goederen gevonden:
japonnen, bontmantels, dynamo's, stereosco-
pen, chirurgische instrumenten, twee electro-
motoren, een groot aantal heerencostuums,
honderd paar kousen, een partij sigaren en
sigaretten, enz., alles van misdrijf afkomstig.
Internationale dieven pleegden een dief
stal op 9 Nov. in een juwelierszaak te Wi'k
bij Maastricht, waarbij voor f 15000 aan
sieraden en 1200 aan geld verdween. Half
Dec. bleken de daders in Belgie te zijn.
Wij dienen in deze rubriek nog te yermel-
den den diefstal der Jurgens-juweelen, in het
voorjaar te Londen gepleegd, nadat het echt-
paar Jurgens een tweetal weken had vertoefd
in een der grootste hotels aldaar. Hierbij
verdween voor een waarde van ongeveer
180.000.
Nog een diefstal zij hier gememoreerd, die
wel niet hier te lande is gepleegd, maar de
aandacht trok omdat de benadeelde een Ne-
derlander was, n.l. onze gezant te Praag.
Hij was op 30 April op een vacantiereisje
naar Noord-Italie, toen uit een voor hem ge-
reserveerden wagon een kistje werd vermist,
waarin 7000 kronen en 3000 lire.
Verduisteringen.
Een belastingambtenaar, die in den loop
van een tiental jaren erin geslaagd was on
geveer 30.000 te verduisteren ten nadeele
van den staat, is den 26 Maart daarvoor ge-
straft met twee jaar opsluiting.
Veel grooter bedragen heeft een jonge man
te Amsterdam achterover weten te drukken,
n.l. 90.000, die hij in den loop van eenige
jaren verduisterde ten nadeele van een druk-
kerij waarbij hij een betrekking vervulde. Hij
kreeg een jaar tijd om er eens over na te den-
ken, dat het verkeerd is meer uit te geven dan
men verdient.
Een luitenant en twee sergeants van het
landstormverband te Leiden, die evenmin de
tering naar de nering wisten te zetten en
redding zochten in het verduisteren van gel-
den die aan anderen behoorden, liepen tegen
de lamp en kregen van den krijgsraad eenige
maanden straf, de luitenant met ontzegging
van het recht om verder te dienen, een der
sergeants met gewoon ontslag en de ander
met terugzetting in rang.
Wii zullen He Taken, waarin het ein? over
bedragen van „slechts" enkele duizenden, la-
ten rusten, omdat er wel andere zijn waarbij
grootere kapitalen gemoeid waren. Daar was
b.v. de zaak van de Boerenleenbank te Ba-
rendrecht, die in Mei de Dordtsche rechtbank
heeft beziggehouden. Het betrof een verduis-
tering, gepleegd door de cassiere dier bank,
tot een bedrag van 62.000. Zij kreeg daar
voor een jaar straf met gedeeltelijken aftrek
van de voorloopige hechtenis en haar man,
die van de zaken op de hoogte was, zag zich
drie jaar toebedeeld met eenzelfden aftrek.
Veel erger nog heeft het een Amsterdam
sche advocaat gemaakt. Hij wist onder val-
sche voorgevens van een heer in de hoofdstad
verschillende sommen tot een totaal bedrag
van 'n kleinen anderhalven ton los te krijgen,
waarvoor de advocaat schilderijen moest koo-
jen, maar welk geld hij voor zich zelf ge-
jruikte. In het laatst van Sept. was de man
plotseling verdwenen, maar toen hij zich voor
een dagje weer vertoonde, werd hij geknipt.
Hij zit nu in het huis van bewaring, zijn
faillissement is uitgesproken en blijkens de
daarover dezer dagen door de curatoren ver-
strekte mededeelingen bedraagt het passief
ongeveer 94.000.
Een advocaat van hetzelfde onbetrouwba-
re slag is gebleken mr. L. te Den Haag. Hij
heeft als curator in een faillissement ver
duisteringen gepleegd, die voorloopig zijn
berekend op pl.m. 11.000. De man is nu
zelf in staat van faillissement verklaard,
maar vooralsnog zal hij niet wegens verduis-
tering terecht staan, want sinds 4 Oct. is hij
spoorloos verdwenen.
De gemeente-secretaris van MeDpel genoot
het volste vertrouwen, zoodat verschillende
wettelijke voorschriften te zijnen aanzien
verwaarloosd werden. En toch waren die zoo
noodig, wanthij maakte er misbruik van
en benadeelde de gemeente voor vele duizen
den in den loop van eenige jaren. In Sept.
advis'eerden Gedep. Staten van Drente om de
verantwoordelijke autoriteiten op te leggen
de schade te vergoeden.
De gemeente-ontvanger te Aengwirden
(Fr.) die van 1917 tot 1924 allerlei fraude
pleegde, zal een deel van het verduisterde
moeten vergoeden.
Als je iets doet, doe het dan goed, schijnt
het devies te zijn van den directeur van het
effectenkantoor Damaraland te Amsterdam,
wonende te Den Haag. De man is er in ge
slaagd ongeveer een millioen van anderen te
verduisteren en daarna te verdwijnen.
Dezer dagen is te Den Haag gearresteerd
een expediteur, die een hem in bewaring ge-
geven kostbaren inboedel successievelijk heeft
verkocht en de eigenaren geregeld het be-
waarloon liet betalen.
De secr.-penningmeester van den Ned.
Stucadoorsbpnd is dezer dagen oneervol ont-
slagen wegens een kastekort van circa
50.000.
Bankschandalen.
Tot een jaar gevangenisstraf is in Maart
veroordeeld de vroegere directeur van de
N.-Ned. Landbouwcredietbank te Veendam,
die een borgstelling waarbij die bank betrok-
ken was, had vervalscht.
Het groote bankschandaal, de debacle van
de Veendammer hypotheekbank, is nog steeds
niet geheel afgewikkeld. Wel is het vonnis
van i jaar en 3 maanden tegen den accoun
tant Mohring (die in eerste instantie was
vrijgesproken) onherroepelijk geworden
door het verwerpen van het cassatieberoep,
maar nog behandeld moet worden de zaak
tegen den man die achter het heele drama
stond, Salomon Liebermann. Den 5 Juli
werd hij voor zijn machinaties veroordeeld
tot drie jaar, maar hij teekende hooger be
roep aan. Den 3 Dec. kwam de zaak voor
het Amsterdamsche gerechtshof, maar de be-
handeling werd toen uitgesteld tot 14 Jan a.s.
Men herinnert zich dat in verband met
het gebeurde met den verkoop van de Veend.
Hypotheekbank de naam genoemd is van mr.
van Gigh te Amsterdam, die het beruchte
„contract" had gemaakt. De handelingen
van dezen deskundige werden allerwege af-
gekeurd en den 15 Nov. 1.1. heeft de Raad
van toezicht en discipline der Orde van Ad-
vocaten hem voor den tijd van tien maanden
geschorst.
Een bankschandaal van den laatsten tijd
is hetgeen is voorgevallen met de spaarbank
te Gorredijk. De penningmeester heeft gedu-
rende vrijwel zijn heelen diensttijd, d. i. on
geveer 25 jaar, misbruik van vertrouwen ge
maakt en daardoor is een tekort in kas ont-
staan van ongeveer anderhalven ton. De con'
trdle zal wel deugdelijk zijn geweest!
Intusschen zullen de spaarders niet ge
troffen worden, want naast het reserve-fonds
van een kwart millioen heeft de Ned. Spaar-
bankbond (hoewel Gorredijk daar niet bij
was aangesloten) met medewerking van de
Maatsch! tot Nut van't Algemeen een waar-
borgfonds gevormd.
Diefstal van schilderijen.
Hoewel misschian minder passend onder
het hoofd „Vermogensdelicten", meenen we
hier ter .plaatse toch te mogen herinneren
aan de in het Rijksmuseum te Amsterdam en
het Frans Hals-museum te Haarlem ge-
pleegde diefstallen van schilderijen.
Het was den 30 April dat deze diefstallen
werden geconstateerd, een doek uit het eerst-
genoemde museum en twee uit het andere.
Nu waren het geen bijster waardevolle schil
derijen, en bovendien had men ze gauw ge-
noeg weer in handen, maar toch heeft men in
die dagen meermalen de vraag gehoord of
onze preciosa wel voldoende bewaakt wor-
De dief werd tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld voor wat den diefstal uit het
Rijksmuseum betreft. De Haarlemsche recht
bank ging nog niet over tot veroordeeling
voor den diefstal in het Frans Hals-museum;
de rechter-commissaris zal deze zaak nog
eens opnieuw onderzoeken.
Den 19en October werden te Rijswijk een
aantal schilderstukken enz. gestolen, waar-
onder een Rubens, voorstellende een mannen-
kop, ter waarde van 15.000 en een Ribera,
voorstellende Maria met Engel, ter waarde
van 10.000.
In de duizenden.
Een interessante smokkelzaak is dit voor
jaar voor de Rotterdamsche rechtbank be
handeld. Zes verdachten (drie schippers, een
expediteur uit Berchem bij Antwerpen, een
koopman uit Londen en een chocoladefabri-
kant uit Rotterdam) stonden terecht als ver
dacht van het smokkelen van ladingen suiker
op verschillende tijdstippen. Er werden hoo-
ge boeten opgelegd, en wel in totaal
1.153.350, terwijl bovendien voor ontdoken
accijns nog aan den fiscus moet worden be
taald het zeker niet geringe bedrag van
261.650 en natuurlijk de schepen, waarmee
de smokkelarij geschiedde, verbeurd werden
verklaard. Wij hebben een stil vermoeden,
dat de Staat niet veel van die boeten zal bin-
nen krijgen, maar dat de heeren ervoor zul
len gaan „zitten"wat dan nog weer aan
den Staat kost.
Over hooge boeten gesproken! Daar kun
nen er nog meer van meepraten. De Rotter
damsche rechtbank heeft in Maart vijf land-
bouwers en veehouders van het eiland Voor-
ne veroordeeld wegens het ontduiken van
vermogensbelasting. Twee van de heeren
kregen elk 10.000 te betalen, twee anderen
moeten elk 12.500 neertellen, terwijl de
vijfde 13.300 moet offeren.
De Amsterdamsche rechtbank kan het ook
een schipper vervoerde spiritus zonder dat de
accijns was betaald tot een bedrag van
f 9370.35 en nu kreeg hij een boete tot vijf
maal dat bedrag, dus 46851.75. De ver-
vangende hechtenis werd gesteld op een
week. Wat zou de veroordeelde hebben ge
daan: betalen of zitten? In het laatste
geval zou hij na het verstrijken van die week
hechtenis in alle opzichten een „gezeten''
man kunnen heeten.
Honderd jarigen.
Er is wel eens beweerd, dat men, om oud
te worden, tooneelspeler moet zijn, maar op-
merkelijk is dat op drie uitzonderingen na
alle personen die het in ons land tot 100
of meer jaren brachtendames zijn. Een
harer werd zelfs 104 jaar. In het geheel wa
ren er tien personen die hun honderdsten ver-
jaardag mochten vieren, van wie er een
'n paar maanden later het tijdelijke voor
haar intusschen niet zoo heel erg tijdelijk
geweest met het eeuwige verwisselde. Ook
nog een ander van deze oudjes stierf, 102
jaar oud, eenige maanden voor zijn 103en
jaardag.
Een honderdjarige te Den Haag kreeg op
zijn eeuwfeest op 6 Dec. bezoek van prinses
Juliana en prins Hendrik.
De tollenoorlog.
De oorlog tegen de tolheffing, ten vorigen
jare gevoerd onder leiding van den heer Flo-
ris Vos (die waarschijnlijk als dank daarvoor
tot Kamerlid gekozen is), heeft in Mei geleid
tot het aanbieden van een petitionnement aan
de regeering. Het was geteekend door 12000
personen uit de Zaanstreek. Natuurlijk heeft
men niet direct resultaat gezien, maar de ac-
tie werkt door en in den loop van het jaar
zijn in verschillende gemeenten des lands be-
sluiten gevallen tot afschaffing der tollen.
Eigenaardig is, dat de Zaandijker tol, waar-
tegen het petitionnement in de eerste plaats
gericht was, nog niet verdwijnt de tolhef
fing is nog weer goedgekeurd tot 1 Jan.
1931.
Uit Oost-Indie.
Het heele jaar door zijn zoo nu en dan be-
richten opgedoken over revolutionnaire actie
in het eilandenrijk, maar gelukkig is het ner-
gens weer tot zulk heftig verzet gekomen als
een paar jaar geleden. De gouverneur van
West-Java heeft een paar maanden geleden
voor de bestuurs-ambtenaren het lidmaat-
schap van een revolutionnaire vereeniging
verboden, en sinds dien zijn er eenige arresta-
ties verriclit. Op Flores zijn nog juist op tijd
bijzonderheden uitgelekt over een beraamden
opstand. De leiders zijn gearresteerd zonder
dat geweld noodig was.
De landraad van Medan heeft verschillen
de samenzweerders tot gevangenisstraffen
van twee tot vier jaar veroordeeld.
Overigens hebben de rechtscol leges vooral
op Sumatra dikwijls zaken te behandelen ge-
kregen, waarbij het ging over aanslagen van
koelies.
Den 10 Jan. herdachten Nederland en
Nederlandsch-Indie den dag waarop de Mi-
nahassa, het mooie gebied van Noord-Ooste-
lijk Celebes, twee honderd en vijftig jaren
Nederlandsch is, waarop dus twee en een
halve eeuw geleden het eerste verbond met d
Hollanders werd gesloten. Op het plein te
Menado werd een gedenkteeken onthuld van
10. M. hoogte. Een ander blijvend aan-
denken zal zijn een door Nederland op te
richten sanatorium voor longlijders.
Het telefoonverkeer tusschen Nederland en
Indie, geopend op 7 Jan., is gebleken te
voorzien in een bij velen bestaande behoefte
om met familieleden of zakenvrienden te
spreken op een vluggere manier dan per
brief. Het aantal gevoerde gesprekken stijgt
elke maand.
Een mijnongeluk op Malakka vroeg in
Juli 23 slachtoffers. Zware branden te Me
dan en Goenoeng Batoe verwoestten samen
meer dan vijf honderd huizen, de schade be-
liep pl.m. 3 millioen. Een windhoos op Su
matra richtte voor ettelijke millioenen scha
de aan in het tabaksland van Langkat.
Het BioscoopconHict.
De bioscopen machtige instituten voor de
volksontwikkeling en zeer gezochte gelegen-
heden voor ontspanning hebben reeds ja
ren lang zich mogen verheugen in een bij-
zonder toezicht van overheidswege op de te
vertoonen rolprenten. Wij weten daarvan uit
onze eigen gemeente mee te praten. De plaat-
selijke keuringscommissies zijn, gelijk men
weet, overbodig geworden sinds de Centrale
Keuringscommissie van rijkswege werd opge-
richt. Deze beslist er over of een film al of
niet toelaatbaar is en of er een leeftijdgrens
voor de bezoekers moet worden gesteld. De
plaatselijke commissies hebben alleen maar
toe te zien of de voorwaarden, door de Cen
trale Commissie gesteld, zijn nagekomen.
Zoo is de algemeene regel.
Maar in Noordbrabant en Limburg wilde
men meer. Verschillende gemeentebesturen
vereenigden zich tot de zoogenaamde Zuidc-
lijke Nakeuringscommissie, die voor beide ge
noemde provincies de taak van de Centrale
Commissie overnam, de door haar gekeurde
films nog eens weer herkeurde en dan meer
malen afkeurde, waarmee dan die films voor
de bioscopen in Noordbrabant en Limburg
verboden waren.
De Ned. Bioscoopbond achtte dezen toe-
stand in strijd met de wet en verzette zich
ertegen. Verschillende aangesloten leden ver-
toonden films, die niet door de Zuidelijke
Commissie waren goedgekeurd en werden
dan geverbaliseerd.
Een felle strijd ontwikkelde zich. Tal van
bioscopen (25 in 12 gemeenten) werden van
het laatst van Mei af op last van den Bi
oscoopbond gesloten en de personeelen ont-
slagen (de salarissen werden door den Bond
doorbetaald).
Vooral in de gemeenten aan de Lim-
burgsch-Duitsche grens deden zich eigenaar-
dige gevallen voor. De menschen, die toch
wilden genieten van films, gingen in Duit-
sche grensplaatsen bioscopen bezoeken en
kregen dan meermalen films te zien, die
door de Centrale Commissie niet zouden zijn
goedgekeurd, zoodat hier het middel erger
was clan de kwaal.
Tot 1 Nov. duurde het conflict. De
Bioscoopbond heeft het hoofd in den
schoot gelegd. Den 24 Oct. hadden de
besturen van de Vereeniging van Noord-
Brabantsche en Limburgsche gemeenten
voor gemeenschappelijke filmkeuring
en van den Nederlandschen bioscoop
bond op het departement van binnen-
landsche zaken en landbouw onder lei
ding van minister Ruys de Beeren-
brouck langdurig geconfereerd ter be-
spreking van een mogelijke oplossing
van het conflict. In beginsel werd tus
schen partijen cvereenstemming bereikt
waarbij in hoofdzaak werd overeengeko-
men, dat in het vervolg de filmnakeu-
ring zal worden overgelaten aan de R.K.
filmcentrale onder wier toezicht de
bioscoop-exploitanten in de bij de Zui
delijke keuringsvereeniging aangesloten
gemeenten zich vrijwillig aan de hand
van artikelen 20 en 21 der biosceopwet
zullen kunnen stellen.
Op deze basis werd overeenstemming
bereikt en toen op 30 Oct. de r. k. film
centrale, die de nakeuring der films in
de zuidelijke provincien op zich nam,
uit Den Haag bericht ontving, dat de
stichting door den minister van Binnen-
landsche Zaken als een instelling, gelijk
bedoeld in art. 20 der Bioscoopwet, werd
eikend, was de strijd geeindigd.
De radio-ruzie.
De kwestie van verdeeling van den zend-
tijd is nog niet tot een oplossing gebracht.
De Radio-raad, die de zaak bestudeert, zal
een moeilijke en ondankbare taak hebben,
want hoe de verdeeling ten slotte ook tot
stand komt, zij zal nooit alle partijen bevre-
digen. De 470.000 menschen die hunne hand-
teekeningen plaatsten op het A. V. R. O.-
petitionnement, dat den 17 Mei den minister
v. d. Vegte werd aangeboden, zullen den hui-
digen toestand liefst bestendigd willen zien,
terwijl daartegenover de V. A. R. A. uitbrei-
ding van zendtijd wenscht, wat dan ten koste
van den tijd van de A. V. R. O. zal moeten
gaan.
De V. A. R. A. heeft dit jaar (2 Maart)
haar eigen studio te Hilversum gekregen,
waarvoor de leden een gift van 10.000 aan-
boden. Deze vereeniging heeft 1 Oct. zend-
vergunning gevraagd, bij inwilliging van
welk verzoek zij een zender zal bouwen met
een golflengte van 298 M.
Dat er wel wordt toegezien op hetgeen
door middel van de radio door het lucht-
ruim wordt verspreid, werd den 29 Sept. be-
wezen, toen de bekende Dageraad-man J.
Hoving een rede hield. Hij had het daarbij
over Mussolini en toen hij dezen een „papen-
vreter" noemde, heeft het hoofdbestuur der
posterijen onmiddellijk verdere uitzending
der rede verboden zij werd beleedigend
geacht voor den eersten minister van een be-
vrienden staat.
De eerste uitzending van de Vrijdenkers-
Radio-Omroep was geen gelukkig debuut.
Het eigenaardig geval, dat op een verjaar-
dag van een lid van het koninklijk huis de re-
volutionnairen de beschikking hadden over
den Hilversumschen zender zooals verle
den jaar op 30 April heeft zich dit jaar
niet voorgedaan, doordat de V. A. R. A. heeft
af gezien van haar rechten op 31 Aug. (een
Zaterdag). Zij kreeg daarvoor in de plaats
den avond v6or de verkiezingen.
Hopen we, dat in 1930 de radio-geschillen
een oplossing zullen vinden.
Allerlei ziekten,
meer of minder besmettelijk, hebben dit jaar
korter of langer tijd geheerscht.
Noemen wij in de eerste plaats de alastrim,
de in Rotterdam in Aug. voor het eerst als
zoodanig herkende ziekte, waaraan toen in
het westelijk stadsdeel verschillende pattern
ziek lagen. De alastrim (of kafferpokken)
was overgebracht door een paar zeelieden en
sindsdien hebben de doktoren in vrijwel elke
plaats tal van personen moeten inenten als
voorbehoedmiddel tegen deze ziekte. Eenige
honderden personen hebben deze ziekte ge-
had, die gelukkig niet zoo heel erg om zich
heengreep, maar toch een paar tientallen
slachtoffers eischte. Thans is deze ziekte,
die velen liever bij den waren naam zouden
zien genoemd, vrijwel geweken.
In dezelfde maanden, dat de alastrim
heerschte, greep een andere ziekte rondom
zich, speciaal hare slachtoffers onder de
kinderen zoekend. Het was de kinderverlam
ming die in verschillende gezinnen in alle
provincien, speciaal in Noord-Groningen,
een doodsbed deed spreiden.
De griep, die in de eerste maanden van het
jaar woedde, was veel minder ernstig dan de
epidemie van een paar jaren geleden, maar
in verschillende plaatsen was tengevolge van
deze ziekte het sterftecijfer toch nog het dub
bele van het normale. De opkomst van de
militairen onder de wapenen werd er een
veertien dagen voor uitgesteld.
De nekkramp was weer een andere ziekte
die in vele plaatsen ongerustheid verwekte
Een geval, een veertien dagen geleden ge
constateerd in de Coehoornkazerne te
Arnhem, is gelukkig goed afgeloopen
Ernstiger was het gesteld in het kamp
Waalsdorp, waar in het laatst van Juni een
twintigtal soldaten gei'soleerd werden, zonder
dat men hen de reden ervan meedeelde. Hun
kamp, waar een soldaat stervende was, werd
bewaakt, maar zij wisten den schildwacht te
verschalken en brachten een avond vroolijk
door in Den Haag, niet beseffend het besrnet
tingsgevaar, dat zij nu zoozeer in de hand
werkten. Gelukkig heeft de uitgaansavond
geen ernstige gevolgen na zich gesleept.
Veel roodvonkeevallen hebben zich sped
aal in Noordbrabant en Limburg voorgedaan
en ten slotte hebben zich in Arnhem in d«
eerste helft dezer maand nog een zevental ge
vallen van diphtheritis voorgedaan, terwijl in
Leiden een geval van echte pokken werd ge
constateerd.
De tegenstanders van vaccinatie hebben
voor hun verzet steun gevonden in de geval
len van encephalitis, die zoo nu en dan bij
gevaccineerden voorkwamen, meestal jonge
kinderen. De ziektegevallen waren wel niet
zoo heel talrijk, misschien een op een vijf-
honderd inentingen, maar toch werd het in
enten vooral van jeugdige personen afgera-
den.
Huldiging van bekende
Nederlanders,
Verschillende groote Nederlanders zijn dit
jaar gehuldigd voor hun verdiensten op hun
vaak zoo verschillend terrein van werkzaam-
heid.
De eerste in de rij was de Brielsche arch!-
varis Joh. H. Been, de bekende schrijver van
zoovele jongensboeken, meestal op histori-
schen grondslag. Hij werd den 8 Febr. 70
jaar en dien dag werd hem van verschillen
de zijden getoond hoezeer zijn werk op prijs
wordt gesteld. Den 30en Mei werd hem door
den burgemeester van Brielle een portret
aangeboden, geschilderd door den Amster-
damschen portretschilder T. Bobeldijk in op-
dracht van het huldigingscomite.
Een merkwaardige figuur is dr. Aletta Ja
cobs geweest, de vrouw aan wie het te dan-
een is dat de inzichten ten aanzien van de
rechten der vrouw zoo geheel zijn gewijzigd.
Ernstige wil en doorzettingsvermogen deden
daar zegevieren over alle moeilijkheden, die
men haar als eerste vrouwelijke student in
den weg legde en zoo kon zij op 2 Mei 1879
promoveeren tot doctor in de geneeskunde.
Zij was de wegbereidster voor velen en voor
de Vereeniging van Staatsburgeressen een
leidster zonder weerga. Hare nagedachtenis
is gehuldigd door het plaatsen van een ge-
denksteen in den gevel van het door haar be-
woonde huis te Amsterdam.
Ter nagedachtenis van den ook in onze
veste befaamden heer J. Klootsema is te Doe-
tinchem, waar hij van 1905 tot zijn dood in
1926 directeur van het Opvoedingsgesticht
was, den 17 Mei een bank onthuld.
Eenzelfde eerbetoon is op 18 Juni bewezen
aan den in het laatst van April afgetreden
directeur van het Wilhelminagasthuis te
Amsterdam, dr. Kuiper. De bank was ver-
vaardigd door den beeldhouwer Tjipke Vis-
ser te Bergen.
Voor onzen bekenden staatsman, mr. van
Houten. die als min. o.a. jaren geleden groote
uitbreiding gaf aan het aantal kiesgerechtig-
den, was de 20 Juni een zeer bijzondere dag.
Het was toen n.l. 70 jaar geleden dat hij
Eromoveerde tot doctor in de rechten, een ju-
ile dat slechts hoogst zelden wordt bereikt.
Dat hij vele bewijzen van medeleven ontving,
spreekt vanzelf.
Op 21 Aug. werd te Middelburg een mo
nument opgericht voor wijlen Jan Morks,
die 34 jaar directeur was geweest van het
muziekkorps aldaar.
Voor den verdediger van Groningen in
1672, Carolus Rabenhaupt, is den 3 Sept. in
zijn geboorteplaats Coevorden een gedenk-
steen onthuld in de herv. kerk.
Een man, die een der grootste geleerden
van ons land kan worden genoemd, wiens
natuurkundige wetenschap over heel Europa
en ook in andere werelddeelen bekend was en
een man tevens die veel deed voor de inter
nationale toenadering, was wijlen prof. Lo-
rentz, naar wien het gemeentebestuur van
zijn woonplaats Haarlem een plein noemde.
Hem ter eer werd op dat plein den 3 Dec.
een monument onthuld, welke plechtigheid
geschiedde door prins Hendrik in tegen-
woordigheid van zeer vele autoriteiten.
Nog een Nederlandsche geleerde werd op
dergelijke wijze gehuldigd, n.l. wijlen prof,
dr. J. Ritzema Bos, wiens naam in landbouw-
kringen onvergankelijk zal zijn. Het op 7
Dec. te Wageningen onthulde monument is
een hulde aan zijn groote kennis ten toon ge-
spreid in zijn leeraarsloopbaan van ruim een
halve eeuw.
Op de roomsch-katholieke begraafplaats
aan de Kerkhoflaan is in alien eenvoud en
stilte op het graf van Jan Toorop, den ten
vorige jare overleden bekenden kunstenaar,
een monument onthuld.
Met het verleenen van het doctoraat ho
noris causa (op 13 Maart) aan ir. C. F.
Stork en Henry Deterding heeft de senaat
der Delftsche Hoogeschool tegelijk zich zel-
ven geeerd. Deze twee mannen (van wie de
laatstgenoemde later Engelschan werd, maar
die zich desondanks nog altijd ook Neder-
lander voelt) hebben hun gansche leven zod'
aan den weg getimmerd, dat zij overal groo-
te bekendheid verwierven, waardoor het over
bodig mag heeten hier nog eens op hunne
verdiensten te wijzen.
Vorstelijkc schenkingcn.
Eenige vorstelijke schenkingen zijn er in
den loop van dit jaar gedaan.
Den 11 Nov. werd het bekende buitengoed
„Sorghvliet" aan den Ouden Schevening-
schenweg te Den Haag door de erfgenamen
van wijlen mr. A. E. H. Goedkoop geschon-
ken aan den Staat onder voorwaarde, dat
daar binnen 10 jaren een gebouw van repre-
sentatieven aard wordt gesticht en het z.g.
Catshuis in zijn huidigen vorm behouden
blijft.
Wijlen de heer H. Goldschmidt te Parijs
heeft aan het Nederlandsch Isr. Jongens-
Weeshuis en aan het Ned. Isr. Meisjes Wees-
huis elk een som van 50.000 nagelaten, vrij
van successierechten.
Voorts hebben andere instellingen nog le-
gaten van kleineren omvang ontvangen.
De in Maart overleden mevrouw de we-
duwe GeldermanVan de Kasteele, heeft
hare woning aan het 's-Gravenhof te Zut-
phen aan het Gebroeders Bakker's Weeshuis
vermaakt onder voorwaarde dat het uiterlijk
van het huis niet veranderd mag worden en
met een bedrag van 20.000 voor noodige
inwendige reparation indien het als weeshuis
in gebruik mocht worden genomen.
Als historische bijzonderheid kan vermeld
worden dat nog op 17 Oct. 1764 voor dit
huis een leangericht onder een eikenboom ge-
houden is.
De kerkvoogdij van de herv. gemeente van
Oudewater heeft den 29 Maart ontvangen
van den heer Izak Vink en Geertje Vink, bei-
