Geneeskundige brieven,
Pluimveeteelt
Rechtszaken
Kerk en school
Bestrijding der tuberculose volgens
Calmette.
Nu de bestrijding der tuberculose vol
gens Calmette ook in ons land geleide
lijk van het stadium der proefneming
op practisch terrein wordt overgebracht,
mag zeker op de beteckenis daarvan
nog wel eens de aandacht gevestigd
worden.
Vooral nu een gereede aanleiding ge
geven wordt door de omstandigheid,
dat Calmette zelf naar Nederland is ge
komen, in de collegekamer van prof.
Van Loghem voor studenten en artsen
een voordracht heeft gehouden en na
vertooning van een bijzonder fraaie
film, deze laatste ten geschenke heeft
aangeboden aan de Ned. Vereeniging
tot Bestrijding der Tuberculose. Deze
vereeniging zal wel niet in gebreke blij-
.ven, in alle deelen van het land gelegen
heid te geven, deze fil a te zien. Als deze
brief er toe mag medewerken, dat de
lezers van die gelegenheid gebruik zul
len maken, dan is hij niet vergeefs ge
schreven. Moge het volgende, behalve
opwekking, tevens nog eenig duidelijker
inzicht geven omtrent hetgeen dan ten
beste gegevea wordt.
Teder weet thans wel, dat tuberculose
een besmettelijke ziekte is, welke even
wel sterk afwijkt van de zoog'-naamde
acute infectieziekten, zooals roodvonk,
diphtheritis en tvphus. Wanneer de
smetstoffen van deze soort ziekten er
jniet in slagen het leven te vernietigen,
dan blijft het lichaam niet alleen over
winnaar in dezen eenen strijd, maar
heeft, a'. strijdende, zich tevens voor vol
gende aanvallen afdoende afweermidde
len verschaft, het is voor die ziekte im
muun, onvatbaar geworden.
Geheel anders is het met de tubercu
lose. Daar kan de ziekte ook tot gene
zing komen, maar dikwijls bevonden
zich de verwekkers, de in 1882 door Ro-
bert Kcch ontdekte tuberkelbacillen,
dan nog in latenden toestand in het or
ganisme. Maar toch is het individu nog
niet immuun geworden zooals bij rood
vonk en d.g.1. het geval is. Bij nieuwe
infectie kan de ziekte opnieuw uitbre
ken. Wel schijnt door herhaalde lichte
infecties het verloop op den duur gun
stiger te worden. Het is echter niet met
zekerheid van te voren te zeggen, dat de
'eerste infecties zonder schade zullen af-
jloopen. En omdat de eerste besmetting
Fin hoofdzaak in de prille jeugd plaats
heeft ,is men er van overtuigd gewor
den, dat de strijd tegen deze vreeselijke
.volksziekte beginnen moet bij den zui
geling.
Twee strijdmiddelen komen daarbij
op den voorgrond. Ten eerste het be
schutten van den zuigeling tegen be
smetting. Dit is een moeilijke taak, om
dat de bacillen zoo goed als overal aan
wezig zijn in onze maatschappij, even
wel niet altijd in even groote hoeveel
heid. En bij de ziekmakende besmetting
komt het wel degelijk ook op de hoeveel
heid aan. Het jonge kind, dat in een om
geving verkeert, welke bekend is als een
sterke bron van besmetting, bijv. wan
neer de moeder of andere huisgenooten
lijden aan zcogen. open tuberculose, en
met name indien niet nauwlettend wordt
[.toegezien op het onschadelijk maken
van de opgegeven smetstof, behoort zoo
[spoedig mogelijk uit die omgeving ver
wijderd en in een gunstiger milieu ge
bracht te worden. Vooral in Frankrijk
wordt in deze richting reeds sedert tal
van jaren veel gedaan door het „Oeuvre
Grancher".
Maar daarnaast is het zeker niet van
minder belang om het kind een zekere
immuniteit te verschaffen, welke sinds
van een soort vaccinatie, zooals wij die
langen tijd gezocht werd in de richting
tegen pokken kennen. Het groote be
zwaar was steeds, een vaccin te vinden,
dat p zich zelf onschadelijk was. Voor
een dergelijke onvatbaarmaking is toch
levende smetstof, in casu dus de tuber-
kerbacil, noodig en het kwam er dus
maar op aan, door kweeking de eigen
schappen der bacillen zcodanig te wijzi
gen, dat zij in staat bleven, bij inenting
voorbehoedend te werken, doch voor het
overige onschadelijk werden. Dit is nu
.na jaren van intensief onderzoek aan
Calmette en zijn medewerker Guérin
gelukï door kweeking van tuberkelbacil
len in een voedingsstof, waarin ossen-
gal was gemengd. Nadat dit voor tal van
generaties is voortgezet, verdwijnt de
schadelijke werking. Eerst nadat tal
van proeven op allerlei dieren, waaron
der vooral apen, deze uitkomst hadden
bewezen, is Calmette er toe overgegaan,
ook op den mensch proeven te nemen.
En thans zijn in Frankrijk reeds enkele
honderdduizende kinderen op deze wijze
behandeld met het verrassende resul
taat, dat de tuberculose bij kinderen
welke bij niet-geënte 20 bedraagt, bij
de ingeënte kinderen tot 3 is gedaald.
Natuurlijk komen voor deze behande
ling in de eerste plaats in aanmerking
die kinderen, welke in een besmettelijke
omgeving verkeeren. Omdat de omvat
baarheid na de bewerking eerst na 30
dagen optreedt en de besmetting buiten
gemeen spoedig kan optreden, is het
noodig, vooreerst, dat het kind behan
deld wordt binnen de eerste tien dagen
na de geboorte, maar daarnevens dat het
gedurende de volgende dertig dagen in
een andere, zooveel mogelijk smetvrije
omgeving wordt gebracht.
De behandeling is al zeer eenvoudig.
Gedurende de, eerste tien dagen is geen
inspuiting noodig. Er behoeft slechts
driemaal, bijv. den 4den, 6den en 8sten
dag, een kleine hoeveelheid vloeistof in
een lepeltje melk te worden toegediend,
dat is alles. Bij oudere kinder.n moet
het middel B.C.G. genoemd, d.w.z. de
Bacil van Calmette en Fuérin, onder de
huid worden ingespoten. Maar dit is al
leen dan geoorloofd, wanneer door een
andere proef, de thans ook wel algemeen
bekende prik van Pirquet, is aange
toond, dat het kind nog vrij van besmet
ting is: zoo niet, dan zou het B.C.G. na-
deelig kunnen werken.
Zooals de zaken thans staan, mag men
voorspellen, dat Calmette zal mogen ge
rekend worden onder de grootste wel
doeners der menschheid. Maar dat
neemt niet weg, dat zijn methode met de
noodige voorzorgen moet worden toe
gepast.
Overeenkomstig onzen volksaard, wor
den de tot nu toe in ons land genomen
proeven dan ook met groote voorzichtig
heid uitgevoerd en het moet voorloopig
gewenscht heeten, dat de toepassing be
perkt blijve tot de goed toegeruste con-
sultatiebureaux, die er zich trouwens al
mee bezighouden.
En medewerking van het publiek is
ongetwijfeld noodig, vooral in verband
met de zoo dikwijls noodzakelijke ont-
tiekking van den zuigeling aan de om
geving der moeder. Zoo aardig wordt dit
op de film voorgesteld, waar het kindje
aan de verpleegster wordt overgegeven
met de woorden: „Zuster, wij vertrou
wen u ons kind toe, omdat zijn gezond
heid ons boven alles gaat en ons gevoel
dus wijken moet."
H. A. S.
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door onze abonné's worden gezon
den aan Dr. te Hennepe, Diergaarde
singel 96a te Rotterdam. Postzegel van
6 cent voor antwoord insluiten en
blad vermelden.
Diphtherie en Snot.
Nog steeds stroomen de brieven bin
nen en als men zoo alles leest, blijkt wel
hoe moeilijk het vaak is, bepaalde ziek
ten te leeren kennen. Zoo kreeg ik van
daag een brief waarin stond: Ik zend U
twee doode kippen, welke plotseling
doodgebleven zijn. Ik vermoed dat ze
vergiftigd zijn. Er zijn er zoo reeds meer
dere dood gebleven. Wat te doen Ook
hier was geen sprake van vergiftiging
maar van echte diphtherie.
Hoewel dus blijkt dat de pluimvee
houders massa's gevallen van diphthe
rie niet onderkennen, kan men aan den
anderen kant weer zeggen, dat snot en
diphtheritis (zooals de menschen zeg
gen) wel eenige der meest bekende kip-
penziekten zijn. Over snot denkt men
meestal erg luchtig en over diphtherie
zeer ernstig. Dit is ook onjuist want heel
veel geva.len van diphtherie beginnen
als snot en zelfs bij goedaardige snot
wordt het slijmvlies van den neus en de
keel zeer gevoelig en dus veel vatbaar
der van de diphtherie-smetstof.
Van belang is ook verder dat we di
reet weten, dat de z.g. pokken, 'n ziekte
waarbij zich wratjes op de kam vormen,
ook al weer door dezelfde smetstof ver
oorzaakt wordt als de diphtherie en dat
dus een schijnbaar onschuldig wratje bij
een onzer kippen aanleiding kan wor
den tot heel veel misère. Juist door
di; verband tusschen pokken en diphthe
rie is men op 't denkbeeld eener entstof
gekomen en thans kan men met succes
tegen pokken en diphtherie inenten.
Waar we thans veel lezen over de
alastrim-gevallen in enkele steden van
ons land en van de inenting daartegen
met pokken-entstof, daar moeten we
goed bedenken dat de smetstof der kip-
penpokken veel overeenkomst vertoont
met die van menschenpokken, hoewel
menschen er niet gevoelig voor zijn.
Menschendiphtherie is echter een heel
andere ziekte en wordt veroorzaakt door
een bepaalde bacterie. De smetstof der
menschen-pokken en van de kippen
pokken en kippendiphtherie kent men
niet. Zij is veel kleiner dan de bacteriën
en is ook onder de sterkste microscoop
niet zichtbaar te maken. Bacteriën zijn
het dus niet, al is het wel een levende
smetstof.
Diphtherie komt ook bij duiven voor
en is daar vooral ook een zeer schade
lijke ziekte. Zij kan onder duiven zoo
sterk optreden, dat feitelijk geen enkele
jonge duif in 't leven blijft.
Hoewel dus evenals bij pokken, de
smetstof zich vooral uit door verande
ringen op de huid en op de slijmvliezen
van den kop, moet men er toch ook aan
denken dat de smetstof wel degelijk in
het bloed zit en dat bijvoorbeeld bij ge
nezen kippen de smetstof soms nog we
ken lang in de lever kan voorkomen.
Zulke schijnbaar genezen kippen kun
nen dus nog lang smetstof verspreiden
en zijn dus gevaarlijk voor hun om
geving.
Hoewel de duiven en de kippen-diph-
therie beide door dezelfde soort smetstof
veroorzaakt worden, is er toch wel ver
schil en kan men met duivensmetstof
gemakkelijk kippen ziek maken, doch
omgekeerd met kippensmetsvof niet ge
makkelijk duiven. Dit is een zeer be
langrijk punt en brengt ons terug op
verschijnselen bij den mensch, waar
men met koepokentstof wel lichte plaat
selijke pokken kan verwekken maar
geen echte menschenpokken. Evenals
nu tij den mensch ongevoeligheid tegen
echte menschenpokken opgewekt kan
worden door inenten met koepokken,
zoo kan men bij kippen ongevoeligheid
tegen pokken en dat is zeer belang
rijk en tegen diphtherie opwekken
door inenting met duivensmetstof. Hier-
od kom ik terug, maar ik bespreek het
alvast om de lezer zoo gauw mogelijk
op de hoogte te brengen van de zaak en
hem te verklaren wat de dierenarts doet
als wij zijn hulp inroepen en hij onze
kippen tegen de diphtherie in komt
entena Met deze inenting kan men wer
kelijk de zoo gevreesde diphtherie er
onder houden, dus is het van belang zoo
gauw mogelijk hulp in te roepen.
Deze verwantschap van de smetstof
van duiven en kippen gaat nog veel ver
der, want de smetstof is werkelijk ook
verwant met pokken van zoogdieren en
een soort pokkenuitslag in den mond
van paarden. Vooral de Nederlandsche
geleerden Prof. de Blieck en Dr. Heels-
bertten uit Utrecht, hebben veel op dit
gebied der smetstoffen van diphterie en
pokken gewerkt en zijn er dan ook het
eerst in geslaagd een goede entstof te
bereiden. Met de smetstof van een kip
heeft Dr. van Nedervan uit Leiden, na
dat de entstof eerst op konijnen en kal
veren gekweekt was, op den arm van
een kind een pokachtige huiduitslag op
gewekt, die geheel geleek op het uitslag
no pokkenenting verkregen.
Zoo blijkt dus de smetstof der kippen
diphtherie voor allerlei diersoorten be
langrijk te zijn en vraagt voortdurend
de aandacht der wetenschap.
Belangrijk is weer te vernemen dat de
smetstof in stukjes der pokkorsten,
stukjes huid enz. maandenlang in leven
kan blijven in uittgedroogden toestand.
Ook zonlicht en groote koude, bijv.
van 12 graden onder 0, wordt goed ver
dragen en men kan de smetstof in stuk
jes weefsel wekenlang in glycerine in
leven houden, terwijl anders bacteriën
daar gauw in afsterven. Dit toont ons
aan hoe taai de diphtheriesmetstof is en
hoe gemakkelijk kippen zich besmetten
kunnen met stoffige lucht in een slecht
geventileerd hok. We vragen ons dan
zoo vaak verbaesd af: hoe komen onze
kippen toch aan de ziekte, doch uit wat
ik nu verteld heb blijkt wel, dat men
haast niet zoo goed kan oppassen of
onze kippen kunnen de besmetting nog
wel te palcken krijgen.
Over Zaagsel-Knnstmoeders en kippen
die zijdernpsen eten in Bndapest.
In Budapest bleek de minister van
la ndbouw zeer goed op de hoogte te zijn
van de problemen der pluimveehouderij
en kende ook de voor- en nadeelen der
verschillende rassen zeer goed. Op een
der grootste hoenderparken bleek mij
dat men hier over de fokkerij der rassen
anders dacht dan in Oostenrijk. Had
men in Oostenrijk op het door mij be
zochte park bij de Rhode Island Reds
geen belangstelling voor de kleur, hier
was dat geheel anders. Op het bedrijf
van den heer en mevrouw Sonyey zag
ik een kleine duizend Rhode Islands,
doch allen van goede kleur en daarnaast
een goede productie. Er werd door aan
koop van goed fokmateriaal in het bui
tenland juist voortdurend gewerkt aan
kleurverbetering en instandhouding
der kleur.
Hier maakte ik ook weer kennis met
wat nieuws, n.1. een speciale Hongaar-
sche kunstmoeder waarin zaagsel ge
stookt werd en een speciaal kippenvoer
dat ik niet kende, n.1. zijderupsen. Ik
ben altijd blij als ik weer wat nieuws
zie, want over het algemeen is er als
men veel leest, geen nieuws onder de
zon. Nu wil ik niet zeggen dat deze
Hongaarsche kunstmoeder misschien el
ders ook niet gebruikt wordt of niet be
schreven is, maar ik kende ze niet. Daar
komt bij dat jammer genoeg de Hon
gaarsche taal voor mij absoluut onver
staanbaar is, zoodat ik de pluimveepers
in dat land niet volgen kan.
De betreffende kunstmoeder is een
aanpassing aan de houtindustrie, w aar
bij veel zaagsel afvalt. In een groote bus
wordt in het midden een soort kachelpijp
gezet en nu wordt de ruimte in de bus
tusschen buitenwand en kachelpijp aan
gestampt met zaagsel. Daarna haalt
men de kachelpijp er weer uit en in het
gemaakte gat wordt onderin een bran
dende prop papier gebracht. Daarna
wordt de bus zoo goed als gesloten, be
halve den schoorsteen en nu laat men
het geheel maar rustig branden. De
heele bus zaagsel brandt leeg in onge
veer een etmaal, zoodat men op deze
manier dus over een prachtige kunst
moeder beschikt die met heel goedkoop
materiaal gestookt kan worden. Ik heb
idee dat in andere landen dit systeem
ook wel bhuikbaar zou zijn en als het
volgend jaar deze kunstmoeder op de
wereldtentoonstelling in Londen komt,
zal zij wel veel aandacht trekken.
Het tweede punt dat mij interesseerde
was het kippenvoer. Hierbij is de hoofd
zaak de eiwitvoorziening. Dit eiwit in
het voer brengt de grootste kosten mee
en het geheim van economische produc
tie ligt dan ook in eiwithoudend voer
dat niet duuru is. Vandaar ook dat men
thans vrijwel op de geheele wereld be
zig is vischmeel-soorten en diermeel-
soorten onderling door proeven te verge
lijken. Alleen door dierproeven en voor
ons kippenhouders alleen bij kippen,
kan men bepalen welk voer het beste is
en wat het eigenlijk waard is als midde
om kuikens op te fokken en om eieren
te produceeren. Vooral een land dat ex
porteeren wil moet er op letten zijn
eiwitbronnen goedkoop te betrekken en
voor deze dure ""grondstoffen geen cent
meer te betalen dan noodig is. In andere
landen wordt al krabbenmeel, kreefteen-
meel, walvischmeel enz. enz. ook ge
bruikt. Verder ken ik sprinkhanenmeel,
doch in Budapest zag ik zijderupsen-
meel oebruiken. Hoe dit meel nu precies
gemaakt wordt weet ik niet en groote
hoeveelheden zullen er ook wel niet van
gemaakt worden. Zoover ik het begre
pen heb worden de zijderups-cocons, na
dat de zijdedraadjes er afgewikkeld zijn,
gedroogd en tot meel verwerkt. Het zijn
dus gedroogde rupsen of larven en dit
meel schijnt bij kippen goede resultaten
te leveren.
Interessant is ook in Budapest het
prachtige museum van La ïdbouw. Dit
is een regeerings-instituut waar men
zich ten doel stelt door aanschouwelijk
onderwijs de boeren die de stad bezoe
ken, alles van hun vak te laten zien. In
de pluimveeafdeeling zag ik allerlei op
gezette kippen van verschillende rassen,
verder een groote verzameling van ver
schillende soorten veeren voor allerlei
technische doeleinden, doch het meest
viel mij op een prachtige verzameling
Paascheieren. Deze eieren worden zeer
kunstig versierd met allerlei figuren.
In het museum zag ik groote modellen
van boerderijen zooals die in Hongarije
gebouwd worden en heele kamers met
verschillende tarwesoorten, Lucerne-
klaverplanten met wortels van we'
meter lang, allemaal dingen die den be
zoeker met bewondering vervullen. Dat
dit museum wel aan zijn doel beant
woord bleek mij toen ik hoorde, dat op
een der nationale Hongaarsche feestda
gen, de z.g. Stephaansdag (22 Aug.) dit
museum door niet minder dan 18000 be
zoekers bezocht was.
Tenslotte werd ik nog in de gelegen
heid gesteld het nieuwe diergeneeskun
dig-instituut van Prof. Manninger te
bezichtigen. Dit is een instituut van
grooten internationalen naam en eenige
jaren geleden heeft een der bacteriolo
gen daar een nieuwen entstof gevonden
tegen diphtherie, die ongeveer evenzoo
werkt als de bekende entstof van Prof,
de Blieck en van Neelsbergen in ons
land. Het instittu heeft twee dierenart
sen in dienst, die speciaal belast zijn met
de pullorum-bestrijding. Zij nemen zelf
het bloed van de kippen en onderzoeken
dit in het laboratorium. Het instituut
was verleden jaar in dit nieuwe gebouw
geinstalleerd en kan als voorbeeld strek
ken van allerlei instituten op dit gebied.
Hiermede moet ik mijn reisbeschrij
ving van Budapest eindigen en gaan we
verdera Gelukkig is dat deze stad thans
meer en meer vreemdelingen gaat trek
ken, welke haar alleen leeren waardee-
ren. De Hongaar ziet gaarne vreemde
lingen in zijn land en met Duitsch kan
men er zich vrijwel overal redden.
Dr. TE HENNEPE.
EEN VORDERING TEGEN DEN
STAAT ONTZEGD.
J. de Bruyn te Boxmeer had tegen den
Staat een vordering ingesteld tot vergoeding
van schade op grond dat zijn zoon Francis-
cus Antonius, die hem placht te onderhou
den, is overleden, tengevolge van een schot
door een commies der directe belastingen op
hem gelost, welke handeling onrechtmatig
zou zijn.
De Staat daarentegen stelde, dat de daad
van den kommies wel rechtvaardig was.
Na gehouden getuigenverhoor besliste de
Haagsche rechtbank, dat de eischer niet ge
slaagd was, de bij dagvaarding gegeven
voorstelling van het gebeurde te bewijzen,
waaruit zou volgen, dat de kommies zijn
zoon zonder eenige aanleiding had doodge
schoten.
De ingestelde vordering werd dan ook
ontzegd.
Van dit vonnis ging de Bruyn in hooger
beroep, waarbij hij o.m. aanvoerde, dat de
rechtbank ten onrechte heeft aangenomen,
dat de houding van zijn zoon door den kom
mies Korsten op 4 November 1917 was
rechtmatig, daar hij op dien datum niet op
heeterdaad was betrapt, zoodat het zich ont
trekken aan deze onrechtmatige aanhouding
voor den kommies geen aanleiding mocht
zijn om te schieten, en voorts, dat, al ware
die aashouding ook rechtmatig, het optre
den van zijn zoon toch niet van dien aard
was, dat het schieten gerechtvaardigd zou
zijn.
De Staat voerde hiertegen aan, dat de
zoon op 2 November 1917 op heeterdaad
door den kommies Korsten werd betrapt. De
zoon wist echter op dat oogenblik te ont
vluchten, en toen de kommies hem op 4 No
vember weder ntmoette, heeft deze verdere
uitvoering willen geven aan zijn voornemen
van 2 November om den zoon aan te houden.
Het Haagsche gerechtshof heeft nu over
wogen, dat de rechtbank terecht heeft aan
genomen, dat het schot niet lichtvaardig is
gelost en de zoon kon begrijpen, aan welke
noodlottige gevolgen hij zich blootstelde bij
een poging om te ontvluchten.
Het vonnis der rechtbank werd dan ook
bevestigd.
iever wilde verschoonen, omdat er gevaa
bestaat, dat hij zelf vervolgd zal worden TV
getuige wenschte evenwel den eed af te lgee„
Na aanvankelijke ontkenning had hM ha
de politie en den rechter-commissaris uW
geven, dat er een zekere verhouding tusscfiVii
Tem en verdachte bestaan heeft. Eenig over
eg met betrekking tot de daad is er echter
nooit tusschen hen geweest.
De echtgenoot van verdachte, die, evenait
verdachte zelf katholiek is, verklaarde nog
op een vraag van den verdediger aan zijn
vrouw spontaan te hebben geschreven, dat
hij haar vergeving schonk.
Een meubelhandelaar, die aan verdachte
meubelen op afbetaling had geleverd, ver
klaarde, dat zij tegenover hem de hoop had
uitgesproken, dat Haar man, die in het hos-
pitaal lag, dood zou gaan.
De advocaat-generaal mr. Bauduin zeide
in zijn requisitoir het feit, dat alleen wat de
strafmaat betreft moeilijkheden oplevert, bui-
tengewoon ernstig te achten. Verdachte
tracht zich te verontschuldigen met de bewe-
ring, dat de sergeant haar tot de daad aan
gezet heeft. Maar de sergeant ontkent dit ea
zijn verklaring komt spreker niet onwaar,
schijnlijk voor. De uitlating van verdachte,
dat zij haar man dood wenschte en de ma-
nier waarop zij zich het vergift aanschafte,
wijzen op eigen initiatief, doch ook al zou
men aannemen, dat de sergeant in deze een
rol heeft gespeeld, dan sluit dit de schuld
der verdachte nog geenszins uit.
De straf, door den eersten rechter opge-
egd, achtte spreker in overeenstemming met
den ernst van het misdrijf. Hij vroeg daar
om bevestiging van het vonnis.
Uitspraak 15 Januari a.s.
DE BRANDKASTENKNIPPER.
De rechtbank te Zwolle heeft gisteren M.
W. V., koopman, gedomicilieerd te Brussel
en gedetineerd te Utrecht, beschuldigd van
inbraak in het kantoor de Automaat te Zwol
le, tot vier jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
V. is te Utrecht veroordeeld voor soorge-
lijke feiten tot vier jaar, nu te Zwolle tot vier
jaar en moet nog terecht staan te 's-Herto-
genbosc en te Roermond.
AANSLAG OP ZIJN MEISJE.
Vrijgesproken
Het gerectshof te Arnhem heeft bevestigd
het vrijsprekend vonnis tegen iemand te
Apeldoorn, wien ten laste was gelegd, dat
hij op zijn gewezen meisje een geweerschot
met hagel had gelost zonder haar te tref
fen. Hij had evenwel beweerd, dat het alleen
de bedoeling was, om haar vrees aan te ja
gen en niets anders. De rechtbank te Zutphen
en thans ook het Hof hebben die verklaring
aangenomen.
VERGIFTIGINGSZAAK.
Eisch bevestiging van het vonnis.
Op 10 September 1.1. heeft voor de recht
bank te Utrecht terechtgestaa neen 31-jarige
gehuwde vrouw uit Amersfoort wegens po
ging tot moord op haar echtgenoot. Zij zou
getracht hebben haar man met sublimaatpoe
der van het leven te berooven. Zij deed tus
schen begin Februari en 20 April 1929 op
verschillende tijdstippen sublimaatpoeder is
de dranken en de etenswaor, die zij voor haar
man beridde, in het geheel ongeveer 10 gram,
doch de pogingen hadden geen doodelijk ge
volg, doordat de toegediende hoeveelheden te
gering waren. De totale hoeveelheid was ech
ter voldoende om iemands dood te veroorza
ken.
Het O. M. eischte zes jaren gevangenis
straf wegens poging tot moord. De rechtbank
legde haar op 24 September 1.1. zeven jaar
gevangenisstraf op, onder aftrek van het voor
arrest tot 9 October 1929.
Van dit vonnis werd door verdachte hooger
beroep aangeteekend.
Dit hooger beroep werd gisteren voor he
Gerechtshof te Amsterdam behandeld.
De vrouw bekende het feit, doch beweerde
het gepleegd te hebben op aandrang van den
man, met wien zij in ongeoorloofde verhou
ding stond.
De bedoelde persoon, een 32-jarig sergeant,
werd onder ecde ais getuige gehoord Presi'
dent mr. Jolles, vroeg hem. of hii zich niet
Het aantal sollicitanten voor onderwij
zer aan de O. L. School te Noordscharwou-
de bedraagt 17.
Met ingang van 3 Januari is tot tijde
lijk onderwijzeres aan de openbare lagen
school te Uitgeest benoemd Mej. Th. Faber
van Bergen.
EEN SCHOOLKWESTIE TE
LOOSDREHT.
De bijzondere school te Loosdrecht mag
niet meer gebruikt worden, nu dit gebouw
op grond van art. 7 der Onderwijswet door
de betrokken autoriteit der volksgezondheid
is afgekeurd. Het gemeentebestuur wijst er
thans op, dat het verzuim in dezen geheel
aan de zijde van het schoolbestuur is, dat ic
gebreke, bleef sedert ruim anderhalf jaar d»
benoodigde gelden voor schoolbouw bij der
raad aan te vragen. En eerder kan de ge
meente geen crediet beschikbaar stellen. De
beslissing van het departement, dat een nieu-
we school gebouwd moest worden, dagtee-
kent reeds van Mei *28. De gemeente krijgt
nu ook nog de kosten ter voorziening in een
noodschool en een lokaal voor gymnastiek
PREDIKBEURTEN.
5 Januari.
Kapel, voorm. 10 uur, Ds. Verwaal (doop)
Avond 6 uur, Ds. Hak (Voorber. H. Avond
maal). Avond half acht, Ds. Baar (Nieuw
jaarspredikatie. Bevestiging van Kerke-
raadsleden).
E vangelisch-Luthersche Kerk, voorm.
10.30 uur, geen dienst.
Doopsgezinde Kerk, voorm. 10.30 uur,
Ds. Westra.
Remonstrantsch-Gereformecrde Kerk, vm
10.30 uur, Ds. Houtgast.
Gereformeerde Kerk, voorm. 10 uur, lees-
dienst. Avond 5.30 uur, Ds. P. v. d. Marei,
v. Krabbendam.
Hersteld Apostolische Gemeente, Tous-
saintstraat. Voormiddag 10 uur en nam. 5
uur en Woensdagavond half 8 dienst.
Ned. Herv. Vereen. Calvijn, Tuinzaal
zaal Harmonie Woensdag 8 Januari a.s.
df avonds 7 uur de heer de Redelijkheid,
Ned. Herv. Godsdienstonderwijzer.
LEGER DES HEILS.
Limmerhoek No. 41.
Zaterdag a.s. 's avonds Openluchtmeetine
op de Steenenbrug.
Zondag vm. 7 uur Bidstond.
10 uur v.m. Heiligingssamenkomst.
3 uur n.m. oefeningen en zangdienst doo1
de kinderen uitgevoerd.
7 uur n.m. groote Bidstond.
7.30 uur groote Verlossingssamenkomst.
Maandag 8 uur n.m. Soldatenmeeting.
Dinsdag Gezinsbondfeestje.
\X oensdag n.m. 8 uur Openbare Samen
komst en prijsuitdeeling a. d. kinderen vai
de Zondagsschool.
Donderdag Verlossingssamenkomst.
UIT DE OMGEVING.
Herv. Gemeenten.
AKERSLOOT, 10 uur, Ds. Bax.
BERGEN, avond 7 uur, Ds. v. d. Kie-
boom (bev. kerkeraad).
Gereformeerde Kerk, voorm. 10 uur en
nam. 5 uur, Ds. G. J. van der Vegt
Vereeniging tot verbreiding der Waarheid,
Kerkzaal Komlaan 12, voorm. 10.15 uur, J.
j. Ruijs. 12.15 uur, Zondagsschool.
EGMONDBINNEN, 10.15 uur, Ds.
Spelberg (bev. ouderlingen en diakenen).
EGMOND AAN ZEE, Evangelisatie, 7
uur ra pension Belvedère Westeinde 2, J. J
Ruijs, Zang Zr. K. de Bruin. Nieuwjaarspre-
diking. r
GROOTSCHERMER, 9.30 uur, Ds
Loysen.
HEILOO, 10 uur, Ds. Eilerts de Haan.
Evangehsatielckaal, vm. 10 uur, Ds. H. J
Hak, van Alkmaar.
FnFnftITiG?yAARD' geen dienst-
10 uur, Ds. Deetman.
LIMMEN, avond 7 uur, Ds. Eilerts di
Haan.
OTLRLEEK, 10 uur, Ds. Boerendonk.
STOMPEtêr <W
-.oRËN, 10 uur, Ds. Heep.
Evangelisatie, 10 uur, de heer H. Duijkef
van Amsterdam.
SCHERMERHORN, geen dienst.
HITGEEST, Ned. Herv. Kerk, voorm. 10
uur, Ds. D. E. Boeke, van Haarlem.
Evangelisuurgebouw „Sedeur", voorm. 10
uur de heer J. C. Oostenrijk van Heemstede
Woensdagavond 7.30 uur, Bijbelbespreking
door den heer A. Donker, van Koog aan ér
Zaan.
WARMENHUIZEN, 10 uur, Ds. Ziliin
ger Molenaar (bev. kerkeraadsle^en).