mtiiiistht Coirant.
Raadgevingen omtrent
keuze en kleur van bouw
materialen.
Onze Koloniën.
De actie tegen de partij
Nasional Indonesia.
^^^Moorkomen
Itfahg
Pluimveeteelt
Binnenland
1930
N«. 8
Htriird 1W88 en dirtigste Jaargang,
Vrijda? Januari
De Geldersche Schoouheidscommissie heeft
een serie raadgevingen omtrent de keuze en
kleur van bouwmaterialen vastgesteld, welke
niet alleen voor Gelderland van beteekenis
zijn, maar naar ons voorkomt van algemeen
belang geacht kunnen worden. Ook bouwers
in deze streken kunnen hiermede rekening
houden. Wij laten hieronder de verschillend?
voorschriften volgen:
Baksteen en muurwerk.
Te nauwkeurige sorteering op kleur der
baksteen geeft aanleiding tot een docdsch en
eentonig aanzien van het metselwerk.
Uitgetande strekken en hooge doorgaande
rollagen onder gootlijsten zijn afkeurenswaar
dig-
De hoogten van strekken en rollagen boven
raam- en deuropeningen moeten in verband
met de wijdten van deze openingen worden
ontworpen. Ook bestaan tegenwoordig con
structie-wijzen, waarbij het mogelijk is derge
lijke rollagen geheel achterwege te laten, wat
het rustig aanzien van het gebouw ten goede
komt.
Versieringen in de baksteen moeten uiterst
spaarzaam worden toegepast, daar ze vooral
bij kleine gebouwen spoedig tot een ramme
lend uiterlijk aanleiding geven.
Het in een afstekende kleur opvoegen van
gedeelten van het metselwerk, zooals strekken
en banden, is zeer afkeurenswaardig; het
voegwerk Wen het plint behoort in één kleur
te worden gehouden.
Vensterbanken als rollagen gemetseld doen
voor kleine gebouwtjes veelal te zwaar aan;
beter is het hiervoor de in den handel verkrijg
bare tegels te benutten, of den houten onder-
dorpfel even buiten het muurvlak te laten voor
springen»
Een voegspecie, die belangrijk lichter of
donkerder van kleur is dan de gebruikte bak
steen, schaadt de kleurwerking van den steen;
een even terugliggende voeg doet deze ster
ker uitkomen.
Het gebruik van gesneden of geknipt voeg
werk moet ten sterkste worden ontraden. In
het algemeen zal het aanbeveling verdienen
een gebouw van een plint te voorzien, dat in
den regel van een donkerder gekleurde steen
wordt opgetrokken.
De bovenkant van dit plint behoort met den
onderkant der kozijnen te strooken.
Het donker opvoegen van het plint ver
dient alleen dan aanbeveling, wanneer tevens
een donkerder gekleurde baksteen is gebruikt
Kalkzandsteen dient wegens de doodsche
kleur voor buitenwerk te worden vermeden,
tenzij ze wordt overgewit of bepleisterd.
Dakbedekkingen
In een landelijke omgeving verdient wat de
kleur betreft een rieten dak de voorkeur boven
een gedekt met pannen. Voor een pannendak
verdient de roode pan de voorkeur boven d
blauwe.
Het gebruik van cement-pannen is af te
raden, zelfs de rooden zijn onaangenaam van
kleur. Daken van asbest-cementplaten werken
door de doodsche kleur steeds storend in het
landschap, kan het gebruik ervan niet worden
vermeden, dan zijn de donkerblauw gekleur
de het minst hinderlijk.
De leien in den handel zijn meestal te een
tonig op kleur gesorteerd. Een hiermee gedekt
dak heeft een doodsch en eentonig aanzien
Houtwerk.
Houten wanden sluiten zich het best bij de
natuur aan, indien zij met donkere kleurcar-
bolineum worden behandeld ,of inden ze wor
den gewit. Hiervoor leent zich het best onge-
schaafd houtwerk. Ook met houtteer kan een
bevredigend resultaat worden bereikt.
Houten terreinafsluitingen en hekwerken,
indien zij niet op een van bovengenoemdp
wijze worden bewerkt, kunner in de meeste
gevallen het best in donkere kleuren worden
geschilderd.
Glas
Het glasoppervlak in een gevel behoort tot
het muuroppervlak in een juiste verhouding
te staan. Hoe sterker het glasoppervlak is on-
d«'erdeeld, hoe grooter het in verhouding
tot den gevel kan zijn, zonder 'n storende wer
king uit te oefenen. Voor de ramen van woon-
en slaapvertrekken kieze men helder, onge
kleurd glas.
Wordt voor bovenlichten ondoorzichtig
glas verlangd, dan kan men geribd glas of
z.g. ijsglas gebruiken. Bovenlichten met glas
in lood bezet, behooren een eenvoudige teeke-
ning te vertoonen en de kleuren moeien met
zorg worden gekozen .Voor glas in lood is het
z.g. atiek glas het meest geschikt.
Het bezetten van bovenlichten met sterk ge
kleurd kathedraal-glas moet tot eiken prijs
worden vermeden.
Tenzij de architectuur van het gebouw een
uitgesproken horizontaal karakter vertoont,
is er geen aanleiding in de ramen een sterk
sprekende horizontale verdeel ing aan te bren-
gen.
Ruiten van een rechthoekigen vorm, die
het vierkant nadert, geven de meest rustige
werking. Het verhoogt de eenheid in de ar
chitectuur wanneer dezelfde ruitvorm voor
alle ramen wordt aangehouden.
Schoorsteenen.
Schoorsteenen worden vee'al te klein van
afmetingen gemaakt, waardoor ze mager aan
doen. Voor een schoorsteen met één kanaal is
een buitenwerksche maat van tenmins'e
50 X 50 c.M. aan te bevelen. Voor een
schoorsteen met vier kanalen is 80 X 80 c M
een goede maat.
Schoorsteenpotten moeten niet meer
enkele c.M. boven het gemetselde g«leelte
uitsteken. Hierdoor wordt het trekken bev r-
derd.' -
Er bestaat een neiging door sterke overkra-
Jïingen nabij den top de schoorsteenen p-
r*aai te maken. In het algemeen is eenen
kele rollaag van twee lagen, die enke
overkraagt, voldoende. Schilderwerk.
Het kiezen van de kleuren voor het schil-
deiweik kan het uiterlijk van een gebo-*
sterke mate beïnvloeden. Dit moet dus steeds
met <je uiterste zorg geschieden. Tevens mevt
kleuren °P de weert)estendiSheid der
In een landelijke omgeving is de uiterste
eenvoud geboden. Het gebruik van te veel
k'euren, of van kleuren die niet onderling of
met de materiaaltinten harmonieeren is af te
keuren. Van luiken en deuren moet paneel
en omlijsting liefst in éné kleur worden ge
schilderd Kozijnen en raamhout kunnen iwee
kleuren vertoonen, maar het afzonderlijk kleu
ren van de stopverfkanten der ramen moet
worden vermeden.
De volgende kleurenschema's geven ver
schil'ende mogelijkheden om een goed geheel
te bereiken. Tevens toonen deze aan, hoe de
kleuren der materialen die van het schilder
werk beïnvloeden.
Voor muurwerk, boeideelen, kozijnen, raam
hout, luiken en deuren en dakbedekking wor
den resp. de volgende combinaties aanbe
voler,:
1 Baksteen rood, gebroken wit, gebroken
wit, gebroken wit, donkergroen, roode pannen
blauwe pannen, riet.
2. Baksteen rood, oker-geel, oker-geel, wit,
donkergroen, roode pannen blauwe pannen
riet.
3. Baksteen rood, gebroken wit, gebroken
wit, gebroken wit, heldergroen, roode pannen
blauwe pannen, riet.
4. Baksteen geel, oker-geel, oker-geel, oker
geel, donkergroen, roode pannen, blauwe pan
nen, riet.
5. Baksteen geel, gebroken wit, gebroken
wit, gebroken wit, heldergroen, roode pannen
blauwe pannen, riet.
6. Wit gepleisterd, oker-geel, oker-geel, wit,
donkergroen, roode pannen, blauwe pannen,
riet.
7. Wit gepleisterd, ijzeroxyde roodbruin
ijzeroxyde roodbruin, wit, donkergroen, blau
we pannen, riet.
8. Wit gepleisterd, oker-geel, oker-geel, wit
donkerblauw, roode pannen, blauwe pannen,
riet.
De regeringsverklaring.
Gistermorgen door den regee
ringsgemachtigde voor aMe'
meene zaken Mr. Ir, H, J, Kie-
wiet de Jonge namens de Indi
sche regeering in den Volks
raad afgelegd.
Men meldt ons uit Batavia d.d. 10 Jan.:
In de hedenmorgen geopende tweede ge
wone zitting van het zittingsjaar 1929/1930
van den Volksraad heeft de regeeringsge-
machtigde voor algemeene zaken bij den
Volksraad Mr. Ir. H. J. Kiewiet de Jonge
namens de Regeering eene verklaring afge
legd inzake de actie tegen de Partij Nasional
Indonesia, waaraan het volgende verkorte
uittreksel ontleend is.
De regeeringsverklaring is drie-ledig.
Ten eerste bevat zij de motieven die de Re
geering aanleiding hebben gegeven opdracht
te geven tot het instellen van de huiszoe
kingen.
Ten tweede worden in de verklaring de
voorloopige resultaten van het onderzoek
openbaar gemaakt.
Ten derde behandelt de verklaring het be
leid van de Regeering jegens de volksbewe
ging, in welk gedeelte tevens de door de leden
van den Volksraad Middendorp en Fruin tot
de Regeering in deze aangelegenheid gerich
te vragen worden beantwoord.
De motieven.
Wat het eerste gedeelte van de verklaring
betreft, wordt uiteengezet, dat de tegenwoor
dige regeering reeds in het jaar 1926 een
waarschuwing heeft doen hooren tegen het
extremistisch drijven. De regeering heeft de
ze waarschuwingen eenige keeren herhaald,
en zulks het laatst en op uitdrukkelijke wijze
tijdens de vorige zitting van den Volksraad.
Sindsdien, aldus wordt vervolgd, hebben
sommige leiders van de partij Nasional In
donesia inderdaad meermalen hunne volgers
aangespoord om den weg van het geweld niet
te betreden en hun strijd slechts met wettelij
ke middelen te voeren. Daarnaast echter
hebben andere leiders van de beweging, en
soms ook dezelfde op andere momenten of
wel gezwegen zelfs indien de stemmen
eene andere richting opgingen of wel op
cursussen dan wel in openbare vergaderin
gen de aanwezigen toegesproken in bewoor
dingen welke duidelijk eene opruiende strek
king hadden, zij het dan dat zij door het be
zigen van die woorden buiten het bereik van
de strafwet bleven.
Het wettelijk gezag van deze landen al
dus vervolgt de verklaring werd geklei
neerd en de dienaar van het gezag werd ge
hoond. Overigens werd niet zelden getracht
bij de hoorders den indruk te vestigen als
zoude het spoedig met dit gezag zijn gedaan.
Aldus werden, vooral in Midden-Priangan,
stemmingen van ontevredenheid en fantasti
sche verwachtingen opgewekt door welke
eene spanning ontstond die, indien zij verder
mocht toenemen, als natuurkracht ook zon
der aanwijsbaren rechtstreekschen invloed
van bepaalde personen tot uitbarsting moest
komen.
Het hoofdparket heeft hieromtrent medio
December verschillende berichten ontvangen,
welke berichten op steeds duidelijker wijze
convergeerden naar bepaalde tijdstippen, ge
legen op of omstreeks Nieuwjaar 1930.
Men had hier niet meer te maken met ge
ruchten, maar met behoorlijk gedocumenteer
de berichten. In enkele weken tijds ontving
het hoofdparket alleen uit West-Java een
vijftig van de meest los tot elkaar staande
berichten, die alle wezen in de richting van
de Partij Nasional Indonesia en die alle drei
gende waarschuwingen inhielden over onge
regeldheden, waarschuwingen, die dikwijls in
dier mate gepresiseerd waren, dat zij wel van
ingewijden afkomstig moesten zijn. Zulks
was eveneens het geval met de verkregen in
lichtingen omtrent allerlei voorspiegelingen
die door propagandisten aan het volk waren
gedaan en welke allerlei aantrekkelijkheden
inhielden voor het geval de opstandige bewe
ging mocht zegevieren, zooals b.v. vrijdom
van belasting, steenen woningen, contant
geld etc., voor het geval men zich bij de be
weging aansloot. Daar waar men niet tot
aansluiting bereid bleek, vonden gevallen
plaats van pressie en intimidatie.
Symptomen als de bovengenoemde zijn ook
vooraf gegaan aan de incidenten, welke in
1926 hebben plaats gevonden. Door het een
en ander was blijkbaar een dusdanig drei
gende atmosfeer geschapien, dat op enkele
plaatsen verscheidene leden de Partij Nasi
onal Indonesia verlieten, aangezien zij van
de gaande zijnde actie gevolgen verwachten,
waarvoor zij niet aansprakelijk wenschten te
worden gesteld.
Onder deze omstandigheden zou het kort
weg gezegd onverantwoord zijn geweest in
dien de regeering verder in hare houding van
waakzaam afwachten zou hebben volhard.
Hier mocht niet het risico worden geloopen,
dat de aangekondigde ongeregeldheden ook
werkelijk zouden uitbreken. Voor justitio-
neel-politioneel ingrijpen was alle aanleiding
ook wegens het bestaande ernstige vermoe
den, dat reeds misdrijf was gepleegd n.1. de
delicten genoemd in de artikelen 108 en 169
van het Wetboek van Strafrecht (respectie
velijk de aanslag ondernomen met het oog
merk om den wettigen regeeringsvorm van
Nederlandsch-Indië te vernietigen of op on
wettige wijze te veranderen en de deelneming
aan eene vereeniging die tot oogmerk heeft
het plegen van politieke misdrijven).
Bij zooveel betrouwbare en ernstige be
richten bestond voor de regeering geen keu
ze doch slechts plicht. Diep beneden de hoog
heid van dezen plicht staat de voorstelling
gegeven in het weekblad „Het Inheemsche
Volk" dat, afgescheiden van de verdachtma
king dat de regeering door de rechterzijde
zou zijn meegesleept, het optreden der regee
ring als eene politieke aangelegenheid voor
stelt, hetgeen door en door onzuiver is.
De voorloopige resultaten.
Wat het tweede punt van de verklaring be
treft, wordt vastgesteld dat, ofschoon wegens
het korte tijdsbestek pas een deel van het
verzamelde materiaal geschift en verwerkt
werd, en in verband met het feit, dat het hier
een justitiezaak geldt, aangaande de voor
loopige resultaten slechts kan worden mede
gedeeld, dat in diverse opzichten het be
staande vermoeden reeds bevestiging heeft
gevonden, het vermoeden dus, dat aanleiding
heeft gegeven tot het optreden en dat inhield:
samenspanning opstand alsmede deelneming
aan eene vereeniging met het oogmerk mis
drijven te plegen, welk laatste delict reeds
gepleegd is. De Regeering spreekt hare hoo
ge waardeering uit voor den arbeid, die ge
presteerd is door de beide bestuurscorpsen en
door de politie, waardoor alle geledingen van
de gemeenschap zich veilig weten, doch zij
betreurt het ernstig dat op sommige plaatsen
aan den Regent niet het hem toekomende
aandeel in de voorbereiding en de uitvoering
van dezen spoedmaatregel gegeven is.
Het beleid tegenover de volks
beweging» Is en blijit onver
anderd.
In het derde deel van de verklaring zegt
de regeering dat zij verder geen opdracht
heeft gegeven tot het uitstrekken van de
huiszoekingen en aanhoudingen ten aanzien
van personen, die niet bij de Partij Nasional
Indonesia zijn aangesloten. De regeering ver
klaart met zeer grooten nadruk, dat het
geenszins hare bedoeling is geweest op te
treden tegen vereenigingen als b.v. Boedi
Oetomo, Mohamadyah, Tamansiswo en de
Soerabajasche Studieclub, dan wel tegen
niet-leden van de Partij Nasional Indonesia.
De regeering spreekt de hoop uit, dat zij
hiertoe nimmer genoodzaakt moge worden.
Reeds eerder aldus de verklaring
heeft de regeering gewaarschuwd, dat, wan
neer te eeniger tijd het algemeen belang door
een krachtig ingrijpen beveiligd zou moeten
worden, wellicht de goeden met de kwaden
zouden moeten lijden. Voorts stelt de verkla
ring vast, dat het beleid van de regeering je
gens de volksbeweging „is en blijft onveran
derd". De duidelijke scheidingslijn tusschen
datgene wat als sociaal-productief aange
moedigd, althans veroorloofd moet worden en
datgene wat als sociaal-destructief dient te
worden vernietigd, heeft de regeering thans
wederom voortgetrokken.
Van de Partij Nasional Indonesia zullen
(behoudens bij wijziging der situatie) niet die
deelen vernietigd worden ten aanzien van
welker waarde voor de reëele verbetering van
de inheemsche samenleving geen redelijken
twijfel kan bestaan. Met deze laatste uit
eenzetting acht de regeering tevens de vragen
van mr. Fruin in ontkennenden zin beant
woord.
In het slot van de redevoering zeide mr.
Kiewiet de Jonge, dat de regeeringsdaad
welke hierboven was toegelicht, onvermijde
lijk was en verre van een daad van politieke
reactie of willekeur, was het een daad van
justitie, gemeenschansbeveiligir.g; billijkheid
en recht.
ravijn. De heer en mevr. Brouwer werden
met gebroken ribben opgenomen in het zen
dingshospitaal te Tjideres en Woensdag
morgen zijn zij naar het ziekenhuis te Cheri-
bon vervoerd. Hun toestand is tamelijk ern
stig, vooral die van mevrouw Brouwer.
AMOK-MAKER.
Een Chinees maakte amok in de omgeving
van het spoorstation te Boesoon (Sumatra).
Een Chineesche kedehouder werd doodge
stoken en een tweede Chinees ernstig
gewond.
Zoo gauw hebt U kou
gevat, lastig zijn de ge
volgen Neem steeds een
paar Wybert-tabletten.
WAT IS DAAR AAN DE HAND?
De officier van justitie uit Medan is op
6 Jan. naar Riouw vertrokken voor het in
stellen van een onderzoek in een belangrijke
zaak. De autoriteiten weigeren tot dusver in
lichtingen te verstrekken.
VIJF GEVANGENEN ONTSNAPT.
De „Sum. Post" meldt, dat Zondag
middag vijf wegens moord veroordeelde ge
vangenen wisten te ontsnappen uit de ge
vangenis te Langsa. Vier van hen behoorden
tot de tweede groep van de veroordeelden in
de zaak-Waller en zij waren veroordeeld
wegens medeplichtigheid.
De vijfde is een Javaansche koelie, die een
moord pleegde op de onderneming Boekit
Pandjang en deswege veroordeeld werd tot
twntig jaar gevangenisstraf.
Zij zaten in dezelfde cel aan den achterkant
van de gevangenis. Zij maakten van groote
spijkers vijlen en messen en zaagden een
paneel uit den houten wand. De veldpolitie
heeft één van de vluchtingen opgepakt, op de
onderneming Damar Sipoet, waar de heer
Waller indertijd vermoord is. De opgepakte
was daar vroeger werkzaam geweest De
overigen zijn nog niet gevonden.
IN EEN RAVIJN GESTORT
Een Ford-auto, waarin zat de heer Brou
wer van de Onderneming Balong in het
Japarasche. met zijn echtgenoote, en komen
de van Batavia, is bij het rijden in de rich
ting van Tomo in het Moemedangsche. ge
slipt. De auto stortte in een 12 meter diet»
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door onze abonné's worden ge
zonden aan Dr. te Hennepe, Diergaarde
singel 96a te Rotterdam. Postzegel van
6 cent voor antwoord insluiten en blad
vermelden.
OVER PAPEGAAIEN-ZIEKTE
BIJ MENSCHEN.
Ik was nu juist bezig met te beschrij
ven hoe we de kippen het best den win
ter door krijgen, toen ik werd opgebeld
en gevraagd, of men de kinderen in de
Diergaarde nog wel naar de papegaaien-
kooien dorst te later. gaan. Een oogen-
blik later al weer een angstige juffrouw,
die erg veel van haar papegaaitje hield
en nu gelezen had, dat ze zoo maar in
eens dood er van kon gaan, van de pa
pegaaienziekte. Dat zoo'n stom dier nu
zoo gevaarlijk kon zijn had ze nooit ge
dacht. Waar komt al die angst en twij
fel in eens vandaan? Wel, de groote
dagbladen hadden deze week plotseling
artikelen over een geheimzinnige ziekte
o Berlijn, waaraan reeds drie menschen
gestorven zijn en nog twintig heel ern
stig ziek zijn, terwijl de ziekte nu ook al
in Hamburg geconstateerd werd.
Deze geheimzinnige ziekte moest in
verband staan met papegaaien die men
gekocht had en dus is Leiden in last. Nu
moet ik zeggen, het is een treurig geval,
al zit er voor iemand die deze ziekte
kent niet veel geheimzinnigs of raadsel
achtigs in. Ik wil er daarom zoo tus
schen al die kippenpraatjes door wel
eens even wat van vertellen. De naam
der ziekte is „Psittakosis" wat erg grie
zelig klinkt, maar dat direqt al zijn ge
heimzinnige verliest als ik U vertel, dat
Psittakosis in het Grieksch papegaai be-
teekent. Wat is nu het geval?
Bij papegaaien komt een ziekte voor,
veroorzaakt door een kwaadaardige bac
terie, die ook bij menschen een heel
ernstige ziekte kan veroorzaken. Wie
zich mijn artiekelen over de kuiken-
sterfte aan Pullorum nog herinnert, zal
weten dat de kuikenbacil tot de groote
groep der typhusachtige bacillen behoor
de. In deze groep nu behooren een mas
sa kwaadaardige bacillen thuis, die bi;
allerlei dieren en ook menschen doode-
lijke ziekten kunnen veroorzaken, o.a.
de muizen- en ratten-typhusbacil, die
men ge ruikt om deze dieren te verdel
gen, de vleeschvergiftigingssbacil, die
vaak menschen tot zijn slachtoffers
kiest, de bacil der Kleinsche ziekte der
kippen, de bacil der varkenspest, enz
enz. Gelukkig echter schijnen deze ba
cillen, hoewel wij ze niet gemakkelijk
van elkaar kunnen onderscheiden, toch
wel verschillend te zijn en zoo zijn mui-
zen-typhusbacillen, Kleinsche ziekte
bacillen, pullorumbacillen, varkenspest
bacillen, vrijwel ongevaarlijk voor den
mensch. Geen regel echter zonder uit
zonderingen, want de papegaaien-bacil
is wel erg gevaarlijk voor den mensch.
De papegaaien-ziekte komt natuurlijk
voor bij papegaaien in hun geboorteland
Zuid-Amerika of Afrika, doch men
hoort .er dan weinig van, hoewel er bij
het geval te Berlijn dat ons nu bezig
houdt, ook in Zuid-Amerika in de streek
van oorsprong der papegaaien menschen
gestorven schijnen te zijn. Als echter uit
de tropen papegaaien overgebracht wor
den naar onze streken, worden ze vaak
spoedig ziek en dan veroorzaken ze be
smetting bij hun omgeving. Reeds in
1892 constateerde men in Parijs de
ziekte onder menschen. die papegaaien
uit Buenos-Aires gekocht hadden, en tot
1897 kwamen er daar zelfs 70 gevallen
van voor, waarvan 24 met doodelijken
afloop. In 1899 trad de ziekte op bij men
schen in Rome die papegaaien uit Para
guay in huis hadden genomen. In 1880
kende men de ziekte onder de pape
gaaien zelf reeds, doch Brek vermeldt
in zijn beroemd boek over het dierenle
ven in 1900 nog, dat de ziekte ontstaat
doordat de papegaaien onder de zeereis
geen drinkwater krijgen.
Hoe het zij de zieke papegaaien raken
met hun ontlasting zeel veel smetstof
kwijt. Deze droogt op, verstuift en zoo
kan de lucht in de omgeving besmet
worden.
Menschen die in zoo n huis komen
ademen de smetstof in en nu treedt de
ziekte bij hen op, die verloopt onder ver
schijnselen van hevige bronchitis en
longontsteking en vaak met den dood
eindigt.
Bij de behandeling der pullorum-ziek-
te besprak ik een dergelijk geval, waar
de zieke kuikens smetstof afscheiden in
de broedmachine en dit stof dan door de
andere kuikens ingeademd wordt en
deze zoo besmet worden.
De papegaaien-ziekte is dus werkelijk
een gevaar voor den mensch, maar bij
papegaaien, die al aan het klimaat ge
wend zijn, schijnt ze minder voor te
komen, zoodat menschen die hun praat
grage huisgenooten al een poos in de
kooi hebben zitten, niet zoo erg bevreesd
behoeven te zijn.
Dr. TE HENNEPE.
INKOMENS EN VERMOGENS IN
NEDERLAND
Als No. 10 van den jaargang 1929 der
Verslagen en Mededeelingen van de afdee-
ling Handel en Nijverheid van het Departe
ment van Arbeid, Handel en Nijverheid, is
verschenen een studie over bovengenoemd
onderwerp, samengesteld door het secre
tariaat der sub-commissie voor de Econo
mische Politiek, waarin een beknopt over
zicht gegeven wordt van den loop der in
komens en vermogens in Nederland vanaf de
eerste jaren van den wereldoorlog tot aan
het jaar 1928.
De statistische gegevens over de Inkom
sten- en Vermogensbelastingen hebben daar
toe als basis gediend; tevens is gepoogd
ook den omvang van de verdere samenstel
lende deelen van het totale particuliere
volksinkomcn en volksvermogen zoo nauw
keurig mogelijk vast te stellen. Hierbij zijn
met name de totalen der onbelaste inkomens
en vermogens berekend. Aldus ontstond
voor het Nederlandsche volksinkomen van
het jaar 1915/1916 de som van 2380 millioen
gulden, welke som in het jaar 1927/1928 wai
opgeloopen tot 5043 millioen. Volgens de be
rekeningen van het rapport steeg het volks
vermogen in dit tijdsverloop van 11.190 mil
lioen tot 21.714 millioen gulden.
Intusschen kunnen de aldus genoemde ver
meerderingen geen reëele worden genoemd,
aangezien daarbij geen rekening is gehouden
met de gedaalde koopkracht van den gulden
en de toeneming der bevolking in het onder
havig tijdvak. In het rapport is dan ook de
invloed dier beide factoren mede in aan
merking genomen; aldus werd voor de in
komens hier te lande sinds 1915 een werkelijke
stijging van ruim 7 pCt. gevonden, terwij!
anderzijds bleek, dat de omvang van het
volksvermogen in dezelfde periode een
daling van 3 pCt. heeft ondergaan. Mogen er
in de gevolgde berekeningen al onzekere
elementen voorkomen, zoo kan mitsdien niet
temin worden aangenomen, dat de vermo
gensvorming hier te lande is achtergebleven
bij den groei van het inkomen.
Overigens worden in het kort de wijzigin
gen opgespoord, welke plaats hebben gegre
pen in de verdeeling van inkomsten en ver
mogen onder de bevolking. Daaruit blijkt,
een gestadige toeneming van het aandeel, dat
de lagere inkomens en vermogens van d«
totalen tot zich trekken. Dit proces van toe
nemende gelijkmatigheid in de verdeeling vol
trekt zich bij het inkomen in sneller tempo
dan bij het vermogen
DE DIPHTERITIS-EPIDEMIE
TE OUDE PEKELA GEËINDIGD.
Aangaande de diphteritis-epidemie in
Oude-Pekela vernemen wij, dat sedert Octo-
ber 1.1. 20 gevallen zrn geconstateerd, waan
van drie met doodelijken afloop De scholen,
die bij het uitbreken van de ziekte gesloten
werden, zullen 18 Januari weer worden ge
ojsend. Gister had te Oude Pekela een confe
rentie plaats waarbij de inspecteur van de
Volksgezondheid dr. N. H. T. Bekenkamp
uit Groningen tegenwoordig was. Het ge
rucht, dat ook in Nieuwe Pekela een geval
van diphteritis geconstateerd zou zijn, is on
juist.
INBRAAK TE ENSCHEDE.
Gisternacht is ingebroken in een textiel
fabriek te Enschede. In de fabriek hebben de
inbrekers als vandalen huisgehouden ver
schillende deuren totaal vernield; in de kan
toren is alles overhoop gehaald en geen kast
of lade werd onderzocht gelaten Tevergeefs
heeft men getracht de brandkast te forcee-
ren, zoodat de inbrekers niets van beteekeni?
hebben buit kunnen maken.
HET S S. „BENWYVIS".
Het te Terschelling gestrande s.s. „Ben
wyvis" is op de uitgebrachte zware ankers
thans geheel met den achtersteven naar zee
gedraaid en ongeveer 20 m. zeewaarts ge
bracht. De zware lekkage tracht men te dich
ten, waarvoor dagelijks veel personeel en
materiaal vereischt wordt. Men gebruikt vijf
zware motor- en drie stoompompen Om bij
het verder naar zee gaan van het schip te
voorkomen dat het stoot het heeft veel
bodemschade t- zal bij gunstig weer ge
tracht worden een geul door de eerste zand
bank te zuigen.
EEN BLOE'-.NDE ARBEIDERS
ORGANISATIE.
„Vereenigt U", het orgaan van den Neder
landschen Bond van Arbeiders in het Land
bouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf, consta
teert, dat 1930 voor deze organisatie goed
inzet. Een jaar geleden telde de bond 280 af-
deelingen met nog geen 9000 leden. Thans is
het aantal afdeelingen gestegen tot 400, ter
wijl het ledental meer dan 15000 bedraagt.
Met ingang van 1 Januari zijn twee
nieuwe propagandisten benoemd (voor de
beide Hollanden en het Zuiden), zoodat de
bond thans 7 bestuurders en propagandisten
over het geheele land verdeeld heeft
ALS CHAUFFEURS NIEUWE
RIJBEWIJZEN MOETEN HEBBEN....
De besturen de Nederl Unie van
Chauffeurs en 'erig Automobielpersoneel
en van den Nede-' Bond van Particuliere
Chauffeurs hebben zich per adres gewend
tot de Prov. Staten, waarin zij erop wijzen,
dat artikel 10 van de Motor- en Rijwielwet be
paalt, dat een rijbewijs geldig is voor den
duur van twee achtereenvolgende jaren en
dat, tenzij de geldigheidsduur van het rij
bewijs wordt verlengd, telkens om de twee
jaren een nieuw rijbewijs moet worden aan
gevraagd.
Waar thans door provinciale besturen
voor het uitreiken van rijbewijzen, zoowel
voor eerste afgifte als bij vernieuwing, leges
geheven worden, beteekent dit, dat zij, voor
wie het bezit van een rijbewijs voor de uit»
oefening van hun beroep onontbeerlijk ia^
telkens weer opnieuw voor kosten wordefli
geplaatst, welke in bet bijzonder de beroep»»
chauffeurs als een extra belasting moeten ge
voelen.
Daarom verzoeken zij tv Staten te willen
bevorderen, dat zij die hee chauffeureberoef»
in loondienst uitoefenen. b»j het vernieuwen,
van hun rijbewijs, van liet van Itge*
zullen woiuffi vrijgesteld- J