DAGBLAD VOOB ALKMAAR EN OMSTREKEN.
A. DAM Co.
NA DEN VAL VRIJE DICTATUUR.
De erfenis van burgemeester Boess.
DE VEROWIÜÜNG VAN DEN
RUSSISGHEN GENERAAL.
Een nieuwe Regeringscrisis in
Frankrijk op komst?
Ao. 26
Dagelijksch overzicht.
^na den val van de dictatuur.
DE VLOOTCONFERENTIE
TE LONDEN.
Buitenland
Reeds Dinsdag zal het gemeentebestuur
VRIJDAG 31 JAXUAKI 1930
132e Jaargang.
De toekomst van Indië.
LOONCONFLICT OP EEN
STOOMSCHIP.
Bessodowsky is er van overtuigd, dat de
Tardieu naar Parijs
Ernstige ontploffing te
Berlijn.
De Communistische actie in
Duitschland.
Scharloo, Alkmaar. TeL 490.
Garage-ruimte Yoor 60 Automobielen.
Tot 2 FEBR. AUTOMOBIELTENTOONSTELLING
Op STAND 36
HUDSON 8 cyl. in lijn
Grootere ESSEXE 6 cyl.
Garage „Kennemerland" C. NIEUWLAND Bergen.
Zware brand bij Londen.
ALKMAAR5CHE CGURA
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3
maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsrnimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrnkkerij
vb. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, post
giro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
pit nummer bestaat uit 3 bladen.
De samenstelling der nieuwe regeering.
De toestand van het land onrustig.
Gistermorgen heeft generaal Berenguer bij
koning Alfonso zijn nieuwe kabinet aange
kondigd. De samenstelling daarvan is als
volgt:
Minister-president en minister van oorlog:
generaal Berenguer.
Binnenlandsche zaken: generaal Marzo.
Marine: Cardia.
Financiën: Arguelles, tevens ad interim
economische zaken.
Justitie: Estrada.
Publieke werken: Matos.
Onderwijs: hertog van Alva.
'Arbeid: Sangroros d'Alano.
Des middags om 5 uur is dit ministerie
aan den koning voorgesteld en dadelijk daar
op legden de 9 nieuwe ministers de ver-
eischte eeden af.
Na deze eed-aflegging zette de minister
president in enkele woorden de voornaamste
doeleinden uiteen van de nieuwe regeering.
Deze bestaan in het kalmeeren der opgewon
den gemoederen, het afwikkelen van de be
stuursaangelegenheden en in het doen over
gaan van den uitzonderingstoestand in een
constitutioneel normalen.
Wat de benoodigde tijd voor dit laatste
betreft, dit zal uitsluitend van de omstandig
heden afhangen.
Zoodat men uit bovenstaande zou kunnen
opmaken, dat de toestand weer vrij normaal
is. Toch blijkt dat niet zoo te zijn. Immers,
volgens berichten door de L i b e r t ont
vangen via de Spaansche grensplaats
Hendaye wordt door daar aangekomen reizi
gers een minder gunstig beeld van den toe
stand in Spanje opgehangen. Te Madrid zou
de politie slechts met moeite de politieke de
monstranten de baas zijn geworden, toen zij
zich voor het koninklijk paleis verdrongen
onder het geroep: „Leve de Vrijhei".
Te Barcelona zou het tot ernstige botsin
gen zijn gekomen.
Volgens andere berichten van reizigers uit
Spanje zou de toestand zoo kritiek zijn, dat
slechts een zeer sterke regeering hem mees
ter kan worden. Men heeft voorts den
indruk gekregen, dat Primo de Rivera heele-
maal niet van plan is zich in alle opzichten
van het politiek terrein terug te trekken.
Dat laatste is blijkbaar niet van grond ont
bloot. We lezen toch in een telegram uit
Madrid, dat Primo zich uitsluitend aan de
Union Patriotica wijden wil, die hij tot een
partij wil maken, teneinde op deze wijze bij
de komende verkiezingen zich te doen gelden.
Duidelijk blijkt hier wel uit, dat Primo de
politiek nog lang niet vaarwel gezegd heeft
en men zal ook in het vervolg rekening met
dezen staatsman moeten houden.
Intusschen heeft de politie te Madrid de
Athenaeumclub gesloten, een litteraire en
debatvereeniging, welker bestuur besloten
had alle leden, die tot Primo's patriotische
liga behoord hadden, van hun lidmaatschap
vervallen te verklaren. De bijeenkomsten der
vereeniging zijn voorloopig geschorst maar
naar verluidt niet op bevel van generaal
Berenguer. maar op dat van den politieprefect
te Madrid.
Ook daaruit blijkt weer eens, dat men het
lang niet met Primo's politiek eens was.
terwijl men er tevens kan urt opmaken, dat
Berenguer een verzoenende politiek wenscht
te volgen en zich zoo weinig mogelijk de
vijandschap van Primo c.s. op den hals wil
halen.
De oorspronkelijk tegengestelde opvatting
van Engeland en Frankrijk, die hierop neer
kwamen, dat Eng land voorstander is van
beperking naar verhouding van de scheeps-
•klassen en Frankrijk van vaststelling van een
minimum-tonnage, alsmede volle vrijheid van
aanbouw voor de afzonderlijke categorieën,
zijn thans zoover tot elkaar gekomen, dat de
practische werkzaamheden:
1. Vaststelling der scheepsklassen.
2. Vaststelling van hun tonnage.
3. Vaststelling van de totale tonnage;
kunnen aanvangen.
Er zullen zes scheepsklassen worden ge
vormd en wel:
1 Slagschepen, gelijk vastgesteld door de
Conventie van Washington. Amerikaansche
interpretaties betreffende deze kwestie laten
evenwel de conclusie toe, dat alle kruisers
van meer dan 10.000 ton en met geschut,
<*at een kaliber van 21 c.M. overschrijdt,
automatisch onder deze klasse komen te res-
sorteeren.
2- Vliegtuig-moederschepen in overeen
stemming met de begripsbepaling van de
Washingtonsche Conventie.
3- Kruisers, die in twee groepen verdeeld
worden en wel van 10.000 Ton met 21 c.M.
geschut en kruisers met een kaliber van 15
C-M. en minder en een waterverplaatsmg van
«toder io.OOO ton.
4. Destroyers.
5. Onderzeebooten.
6. Hulpschepen van allerlei aard.
De toestand te Madrid.
Het B. T. A. maakt onder voorbehoud
melding van een telegram uit Madrid aan
het Journal, volgens hetwelk troepen commu
nisten voor het koninklijk paleis met rood;
vlaggen zouden hebben gezwaaid, roepende:
„Weg met Berenguer, weg met den koning-"
De politie nam de vlaggen in beslag
en dreef ook elders in de stad samenscholin
gen uiteen. Berenguer zou na een onderhoud
met het hoofd der politie hebben besloten
strenge maatregelen te nemen tegen personen,
die ongeregeldheden veroorzaken.
De rust keert weer.
Het Ag. Fabra meldt uit Barcelona, dat de
toestand volkomen kalm en rustig is gewor
den.
De komende verkiezingen.
Volgens een bericht van het „Journal" is
Berenguer voornemens zoo spoedig mogelijk
de leden der beide Kamers door middel van
het algemeen kiesrecht te laten kiezen.
Het tijdstip der nieuwe verkiezingen kan
hij echter nog niet opgeven.
Primo wordt gehuldigd.
Tof de journalisten heeft Primo de Rivera
verklaard, dat hij zich na de reorganisatie der
regeering naar buiten zal begeven om rust te
hebben.
Vandaag zullen de provinciale raden der
Patriottische Unie hem een feestmaal aan
bieden.
Wat aan Primo's aftreden voorafging.
Aan de Duitsche bladen wordt uit Madrid
over de gebeurtenissen, die aan Primo de
Rivera's val zijn voorafgegaan nog gemeld,
dat er voor Maandag of Dinsdag der volgen
de week een militaire opstand in Andaloesië
was beraamd, waarvan Primo op de hoogte
was. Reeds Maandagavond zou Koning Al
fonso in het geheim daarheen hebben geseind,
dat hij den dictator niet langer meer wenschte
te handhaven. De leider van den opstand zou
generaal Goded, de militaire gouverneur van
Cadix, zijn, die al zijn officieren aan zijn zijde
had. Bovendien toonde het garnizoen van
Sevilla neiging om zich er bij aan te sluiten.
Desondanks was Primo bereid met geweld
tegen de samenzweerders oo te treden. Aller
eerst besloot hij generaal Goded af te zetten
Doch de commandeerende generaal van het
militaire district Andaloesië, de Infant Don
Carlos, zwager des konings, weigerde Primo's
besluit te voeren. Men weet dat de koning,
toen hem de decreten werden voorgelegd, wei
gerde ze te teekenen.
De vorming van het nieuwe kabinet.
Na Sanchez Guerra te hebben geraad
pleegd heeft Leopold Matos, oud-minister,
aan generaal Berenguer doen weten dat hij
een portefeuille in het nieuwe kabinet zal
aanvaarden.
Toen de journalisten aan Primo mededeel
den, dat er plannen bestaan om het ministerie
voor economische zaken af te schaffen, zeide
deze dit niet te kunnen gelooven, daar het een
ministerie is, dat te zeer noodig is in het ra
derwerk van het landsbestuur.
Naar verluidt, zal het nieuwe kabinet de
universitaire rechten der studenten herstellen.
Men hoopt ook, dat het een uitgebreide am
nestie aan politieke en militaire veroordeelden
zal toekennen.
Het napleiten der vorige ministers.
H a v a s meldt uit Madrid: De minister
van financiën in het kabinet Primo de Rivera,
Calvo Sotolo, heeft tot de journalisten ver
klaard dat hij het betreurt, dat de dictatuur
haar taak niet tot het einde heeft kunnen
voortzetten, d.w.z. tot het herstel van een nor
maal, grondwettelijk regime.
Hij voegde er aan toe, dat de lage stand
van de peseta niets met den politieken toestand
heeft uit te staan, doch aan economische ge
beurtenissen is te wijten.
De markies van Alhucemas, die in 1923, op
het ocgenblik van den staatsgreep, minister
president was, heeft zijn voldoening over den
loop van zaken uitgesproken. Volgens zijn
meening is het noodzakelijk om oprechte poli
tieke verkiezingen te houden ten einde de
wenschen des lands te leeren kennen en er ge
hoor aan te geven. Hij belooft, dat deze ver
kiezingen gunstig voor de monarchie zouden
uitvallen.
In Juni nieuwe verkiezingen?
De Fransche ochtendbladen vernemen uit
Spanje, dat men den indruk heeft, dat de hui
dige regeering voornemens is. in den loop
van de maand Juni nieuwe verkiezingen te
doen plaats vinden.
Het nieuwe parlement kan dan reeds in
September of October bijeenkomen.
Versobering van het bestuurs
apparaat gewenscht.
Nu de Berlijnsche burgemeester Boess be
sloten heeft de eer aan zich te houden en ver
klaard heeft met pensioen te willen gaan. is
de kwestie van de opvolging acuut gewor-
den.
Hoofdredacteur: T]. N. ADEMA.
zijn standpunt bepalen ten opzichte van het
besluit van dr. Boess.
Van D.-nationale zijde wordt met klem
erop aangedrongen, dat aan den huidigen
toestand zoo snel mogelijk een einde wordt
gemaakt en de rijkshoofdstad weer een op
perburgemeester aan het hoofd van haar
bestuur ziet geplaatst.
Waarschijnlijk zal de benoeming reeds in
Februari volgen.
Natuurlijk zijn er talrijke candidaten Ge
noemd worden oa. de namen van den leider
der democratische partij Koch-Weser; van
den burgemeester van Duisburg Jarres, den
oud-candidaat van het burgerblok voor het
rijkspresidentschap; van den waarnemenden
eersten burgemeester Scholz, enz.
De keuze van een opvolger van burgemees
ter Boess is uiterst bealngrijk onder de ge
geven moeilijke politieke, economische en
sociale omstandigheden, mede in verband
met den chaos, welke blijkens het schandaal-
Sklarek in de Berlijnsche administratie be
staat, zoodat de nalatenschap een niet zeer
aangename erfenis lijkt.
De nieuwe titularis zal, wil men tot an
dere en betere toestanden komen, welke meer
zekerheid bieden, ook in politiek opzicht,
voor de toekomst van de hoofdstad, het initi
atief moeten nemen om te komen tot een in
grijpende versobering van het geheele ge
meentelijke bestuursapparaat, dat zich. zoo
als 't „Berl. Tag." vaststelt, overleefd heeft.
In het bureaucratische, onoverzichtelijke be
heer der talrijke gemeenten, waaruit Groot-
Berlijn sinds de nieuwe grondwet is samen
gesteld, moet volgens het blad verandering
komen. Niet in verzwaring van den gemeen
telijken belastingdruk op de werkende be
volkingslagen, maar in vereenvoudiging van
het samengestelde gemeentebeheer moet de
bezuiniging in de eerste plaats gezocht wor
den, betoogt het „B. T.", met daarnevens be
lasting op het weeldeleven. De werkers nog
zwaarder te treffen, acht het blad een ge
vaarlijk experiment, waardoor de openbare
veiligheid op den duur bedreigd zou Kunnen
worden: tegen de gevolgen van onsociaal be
heer en onrechtvaardige belasting der armen
bood nog nooit ook de beste politie een be
trouwbaar schild.
De voorwaarden van Gandhi
vcor deelneming aan een confe
rentie.
In een artikel in zijn blad „Jong Indië"
verklaart Gandhi te wenschen dat de revolu
tionaire en gewelddadige bedrijvigheid alge
heel zal worden gestaakt. Hij vraagt aan
lord Irwin het initiatief te nemen tot hervor
mingen omvattend verlaging van de land-
bouwrechten, de militaire uitgaven en de sa
larissen der hooggeplaatste ambtenaren, af
schaffing van de zoutbelasting, instelling van
invoerrechten op buitenlandsche weefsels,
vrijlating van politieke gevangenen en sta
king van politieke vervolgingen.
Gandhi besluit met te zeggen, dat dit
geenszins een volledige lijst is van de drin
gende behoeften des lands, maar als de on
derkoning in deze eenvoudige maar onmis
bare behoeften van Indië voorziet, zal hij
niet van burgerlijke ongehoorzaamheid
hooren spreken en zal het congres van harte
deelnemen aan iedere conferentie waar vol
ledige vrijheid van meeningsuiting bestaat.
De „Ile de France" niet op tijd
vertrokken.
Het s.s. „Ile de France", dat Woensdag
avond naar New York zou vertrekken, moest
wegens een conflict met de zeelieden te Havre
blijven liggen.
De reederij deelt mede, dat het schip gis
teravond zal vertrekken.
De vakvereeniging der zeelieden verklaart,
dat de georganiseerde zeelieden Woensdag
middag tot de staking hebben besloten. Zij
eischen „een meer hygiënische huisvesting der
matrozen, een zuivere menschwaardige
matras en dekens voor eiken matroos aan
boord, alsmede voor iederen matroos eetgerei"
Mariniers in aantocht.
De havenautoriteiten van Cherbourg heb
ben een afdeeling mariniers naar Havre ge
zonden, die de plaats der stakende matrozen
moeten innemen.
Wat Bessodowsky denkt.
De voormalige legatieraad bij het Sovjet-
gezantschap te Parijs, Besgadowsky, heeft
zich over de geheimzinnige verdwijning van
den Russischen generaal Koetepow uitge
laten.
Hij verklaarde dat de verdwenen generaal
als een tegenstander van het tegenwoordige
Russische regeeringsstelsel gold." De gene
raal werd daarom ook te Parijs steeds be
waakt. Van een aanslag op den generaal heeft
men echter nooit iets gehoord.
generaal inderdaad ontvoerd is. Een lid der
Russische Staatspolitie heeft eens losgelaten,
dat de Russische politie in de onmiddellijke
nabijheid van den generaal een politiespion
had geplaatst.
De generaal had geen gevolg gegeven aan
den oproep der Sovjetregeering om naar Mos
kou terug te keeren.
Moeilijkheden voor de regeer'-ng
Oneenigheid met Briand?
De „Echo de paris", die het bericht van de
a.s. overkomst van minister-president Tardieu
uit Londen naar Parijs bevestigt, zegt dat
Tardieu's aanwezigheid den toestand gemak
kelijk zal doen opklaren, welke minder in het
parlement dan wel in de stad wordt verduis
terd door kleine wolkjes, die zijn ontstaan door
persoonlijke kuiperijen in dienst van particu
liere belangen.
El sedert eenige dagen doen geruchten
waarop de „Echo de Paris" in bovenstaand
telegram doelt, de ronde. Zij houden verband
met het in werking treden van de wet op de
sociale verzekeringen, op 5 Februari a.s. Men
weet dat deze wet in de kringen van handel,
industrie en landbouw op scherp verzet stuit,
doch dat de regeering verplicht is een regel
matig in het parlement goedgekeurde wet van
kracht te doen worden. Haar positie is der
mate moeilijk, dat Tardieu dezer dagen den
minister van arbeid Loucheur, naar Londen
moest laten komen om overleg te plegen over
hetgeen haar te doen staat.
Anderzijds duiken steeds weer berichten op
over oneenigheid tusschen Tardieu en Briand
ter Vlootconferentie, gelijk dit ook tijdens de
Haagsche Conferentie het geval is geweest.
De „Petit Parisien" spreekt ze evenwel na
drukkelijk tegen en verzekert dat de beide
staatslieden „een prachtig span" vormen. De
eerste snel in zijn handelen, sportief en beslist,
de andere subtiel en voorzichtig: Tardieu.
definitief georiënteerd naar een moderne poli
tiek, waarbij het nationaal belang niet behoeft
te vreezen om met het internationaal belang
samen te gaan; Briand, innerlijk trotseh dat
hij door de continuïteit van zijn aanwezigheid
op dezelfde post de trouw van Frankrijk aan
de pacifistische gedachte heeft kunnen ver
zekeren. Welk een samenwerking tusschen den
jongen staatsman, die de leider der regeering
is, doch geleerd heeft den politieken zin en de
soms geniale fijnheid van den ouden staats
man te bewonderen, en den oude, die vol tact
is tegenover den jonge, die de verantwoorde
lijkheid draagt, zoo besluit het blad
Twee zwaar gewonden.
In een huis voor twee gezinsen te Buch-
holz bij Berlijn vond vanmorgen in de vroeg
te een ernstige gasontploffing plaats. De
bewoner van de woning van de eerste ver
dieping maakte zijn buren opmerkzaam op
een sterke gaslucht. Hij begaf zich naar de.
keuken en draaide het electrisch licht aan.
Daarbij is waarschijnlijk een vonk overge
sprongen, want op hetzelfde oogenblik volg
de een explosie, waardoor de zijmuren van
de keuken werden ingedrukt, terwijl de bui
tenmuren van het huis op verschillende
plaatsen scheurden.
De bewoner en zijn vrouw werden zwaar
gewond. Het huis moest worden ontruimd
en de muren werden door de brandweer ge
stut.
De onlusten te Hamburg.
Over straatgevechten te Hamburg-Neu
stadt heeft de politie te drie uur gistermid
dag medegedeeld, dat de politiebeambten
voor het in aanbouw zijnde gebouw van de
Duitsch Nationale Kantoorbediendenveree-
niging bekogeld werden met steenen en
stukken ijzer en dat zij met latten geslagen
werden. Door de schoten, die de politie los
te, werd niemand gewond. Elf politiebeamb
ten werden min of meer ernstig gewond.
Te drie uur duurden de straatgevechten
nog voort.
Volgens een bericht van de „Hamburger
Anzeiger" namen vier tot vijfhonderd werk-
loozen, meest jonge communisten, aan de ge
vechten tegen de politie deel. De politie was
tot tweehonderd man versterkt.
Bij de marine.
In een rapport van den commandant van
het marine-station te Kiel worden mededee-
lmgen gedaan omtrent de communistische
actie bij de marine en de gebeurtenissen te
Kiel.
In October 1929 vernam het commando,
dat de communisten geslaagd waren aan
hangers te verwerven onder het marineper
soneel. Het in samenwerking met de politie
ingestelde onderzoek wees uit, dat de K. P.
D. ijverige pogingen in het werk stelde om
contact te krijgen met marinemannen- Uit
UKSTAADS
van de beroemde FIAT- en NASH
AUTOFABRIEKEN op de TEN-
TOONSTELLING te AMSTERDAM
is de groote attractie.
Kenners bewonderen de geruisch-
Ioosheid en de prachtige samen
stelling van de motor, ais mede
den bouw van het Chassis en de
elegantie van de carrosserie.
De Alleen-Vertegenwoordigers
voor Alkmaar en Omstreken:
Reparaties worden aan onze eigen
werkplaatsen door bekwame vak
lieden het voordeeligst uitgevoerd.
uitlatingen van een communistisch leider
kwam men voorts te weten, dat de commu
nisten reeds over verscheidene vertrouwens*
lieden bij de marine beschikten. In het voor
jaar van 1929 vonden aan boord van het
Russische stoomschip „Krasni Prof intern"
bijna dagelijks vergaderingen plaats, toen
het schip voor Holtenau in het ijs lag. Deze
vergaderingen werden druk bezocht door
personeel van de andere schepen, die in het
ijs vast lagen. Aangezien de vertrouwens
lieden der communisten bij het leger en bij
de vloot niet als leden der K. P. D. staan
ingeschreven, is het heel moeilijk, hun schuld
te bewijzen.
te AMSTERDAM.
vindt gij de nieuwe
en de
Bloedige vechtpartijen te Bremen.
Voor het begin eener tegen gisteravond te
Bremen belegde nat.-soc. vergadering dron
gen 40 communisten de zaal binnen. De
zaalwachters wilden hen verwijderen, tenge
volge waarvan een verwoede kloppartij onri
stond, waarbij aan beide zijden gewonden
vielen. Ettelijke bezoekers der vergadering
werden door communisten, die hen in de zij
straten opwachtten, aangevallen en ernstig
mishandeld. De politie arresteerde vele per
sonen.
De onrustige nacht te Hamburg.
Omtrent de botsingen van gisteravond
tusschen politie en communisten wordt nog
gemeld, dat de politie in de Wexstrasze en
in de Erbraergange van de vuurwapenen
gebruik heeft gemaakt.
Een 31-jarig schoenmaker werd door een
kogel aan den schouder gewond. Tegen mid
dernacht was de rust weer hersteld. Politie
patrouilles bleven den geheelen nacht door
de onrustige wijken kruisen.
30 huizen geheel vernield; 20 ge
deeltelijk.
Op het marktplein te Trotting, een voor
stadje van Londen, brak gistermiddag een
reusachtige brand uit, waardoor 30 huizen,
in de meeste waarvan winkels waren geves
tigd, geheel uitbrandden, terwijl 20 huizen
ernstig door het vuur werden beschadigd.
Het vuur was ontstaan in een gordijnen
winkel en breidde zich met angstwekkende
snelheid uit en tastte de belendende perceelen
aan.
Er zijn geen menschenlevens te betreuren.
De schade bedraagt meer dan 75 000 ster
ling.
DUITSCHLAND.
HET PLAN-YOUNC IN DEN
RIJKSDAG.
Thuringen zal tegen stemmen.
Het kabinet van Thuringen heeft met een
stem tegen besloten, den gevolmachtigde van
Thuringen bij den Rijksraad opdracht te ge
ven om tegen het Young-plan te stemmen.
RUSLAND.
SNEEUW UIT SIBERISCH GEBERGTE.
Het observatorium Krietern deelt mede,
dat het gisteren in den namiddag in het Sile-
gisch is begonnen te sneeuwen en dat de
sneeuwval nog steeds voortduurt, terwijl de
temperatuur tevens onder nul daalde.
In de dalen ligt een laag sneeuw van o a
10 c M., terwijl op de hooger gelegen plaat
sen een laag nieuwe sneeuw is gevallen van
20 a 30 c.M.
In het Westen van het Ruizeogeb^gte Hg*
een laag van 75
