De hongersnood in China.
Wekelijksch Overzicht
„Oi Koningin van alle harten".
Sensatie in dsnAmerikaansehe Senaat
Een nieuw Roomsch dagblad in Italië?
Onze KoloniëTu
Buitenland
De Communistische agitatie
in Duitschland.
Het e'ittle van de
Spaansche dictatuur.
Het nieuwe kabinet.
van ter Amsterdamsche Beurze genoteerde fondsen, verstrekt door
Noordhollandsch Landbouwcrediet N.V.
Lounge buigt een gang op zij af naar de grill
room.
Ben Bernie's platen doen mij nu nog steeas
denken aan: White Rock, chicken sandwiches
en een razend dans tempo.
Alcohol is hier natuurlijk taboe; en het bes
te waarmee men hier zijn dorst kan leS9chen
is gemberbier of coda water.
En dan de kip sandwiches. De Angelsalt-
ser schijnt een buitengewone voorliefde te heb
ben voor dit eiereleggend huisdier, dat op elke
spijskaart steeds met liefelijken naam zijne'
jeugd paraisseert, maar wiens vleesch meer
aan soepkippen dan aan kuikens doet den
ken. Taaier kip dan in de chicken sandwiches
van The Roosevelt heb ik nimmer ontmoet
Maar in de Grille room komt men niet in
Ide eerste plaats om zijn honger te stillen
Daar is Ben Bemie de hoofdpersoon.
Ook hier is rondom de dansvloer een ba
lustrade; op een laag podium, vlak naast den
parketvloer het orkest. Meer dan de helft van
den tijd is het licht gedempt, en om de stem
ming nog aantrekkelijker te maken, en om al
thans een deel van de warmte die op volle
kracht brandende lampen uitstralen, weg te
nemen.
Er wordt in New York goed gedanst Er
wordt, in de verschillende befaamde nacht
clubs, waar het rustiger toegaat dan in menig
Europeesche restaurant, waar men meer dan
seurs in rok ziet dan in welke andere stad d?r
wereld, waar de toiletten der dames een raf-
fenement hebben als in geen stad van Euro
pa, goed en rustig gedanst. Maar in de Roo
sevelt, het terrein van de jeugd, van studen
ten, die in hun bontjassen als damesmantels
gekomen zijn, van de cadetten van West
Point, is het tempo sneller dan ik in een der
gelijk gezelschap voor mogelijk had gehou
den. In Harlem, New Yorksch negerkwartier,
gaat het nog wel anders toe; maar daar is
het warmere bloed, dat de onrust geeft, over-
heerschend. De blanke Amerikaan is vrij al:
gemeen van natura ietwat koud. Maar hij
denkt en handelt in een tempo, dat juist door
de daarmee gepaard gaande rust, wel zeer
ongewoon is.
In Wallstreet, het zakencentrum van New
York, lcopt ieder snel; maar niemand jakkert
of haast zich. En juist zoo danst jong New
York; vier, vijf, zes fox trots, charletons on
onderbroken achter elkander: twee keeer zoo
snel als men hier gewend is te dansen; vier
keer zoo vlug als de laatste edities van slow
fox en six eight
Bemie, die ook in Londen triomfen heeft ge
vierd, een jongesachtige figuur, blijft als
echte Amerikaan, bij dit snelle tempo steeds
kalm. Maar juist deze onnatuurlijke kalmte
die elk oogenblik dreigt uit te barsten, die
daardoor toch weer iets van den neger heeft
overgenomen, en die ook in zijn gramofoon-
platen tot uitdrukking komt, geeft aan zijn
muziek dat enerveerende, aanvurende, waar
door deze dansmuziek zoo typisch Ameri-
kaansch is.
Alles is jazz; gebruiksjazz, met de merk
waardige, zoo vaak niet begrepen jazz rhyt-
men en klemtoonen; dansmuziek die volkomen
bij de mentaliteit van jong Amerika past.
De actie van de communisten te
Hamburg.
Men meldde gister uit Hamburg:
De toeloop van communisten naar Hamburg
blijft aanhouden en in de omliggende dorpen
moeten ze geregeld worden aangehouden en
teruggezonden. Ze volgen thans de tactiek,
niet meer in gesloten formatie te marcheeren,
doch ieder voor zich. Op de toegangswegen
naar Hamburg is een verhoogd verkeer van
voetgangers vastgesteld. De 1ste Februari
schijnt te Hamburg zonder twijfel erg onrus
tig te worden, maar de politie is op haar
hoede.
Bijzonderheden.
Over de relletjes van Donderdagnacht te
Hamburg vernemen de Berlijnsche bladen
nog volgende bijzonderheden: Het centrum
van de onlusten bevond zich in de oude stad
met haar talrijke smalle straatjes en gangen
Hier werden barricaden opgeworpen uit bal
ken, planken en wagens die omgeworpen wer
den. Deze barricaden werden door de politie
bestormd. Hierbij werd van beide zijden van
vuurwapens gebruik gemaakt. Met de hulp
van groote zoeklichten konden de agenten
controleeren. Steeds weer gaven zij bevel de
vensters te sluiten, voortdurend moesten stra
ten worden ontruimd. Zoodra aan de bevelen
jiiet werd voldaan, trad de politie handelend
op en steeds met groote vastberadenheid Tal
van verdachten, waaronder vele vrouwen,
werden ingerekend; op twintig na zijn ze
weder in vrijheid gesteld.
De politie te Lübeck heeft een sterken troep
communisten, die op weg was naar Hamburg,
bevolen terug te keeren. Te Bremen overrom
pelden communisten een vergadering van na
tionaal socialisten. Er ontstond een hevige
vechtpartij waarbij talrijke personen gewond
werden.
Een onrustige dag in Hamburg.
Ook Donderdag is de rust te Hamburg
weder gestoord. Van de bovenverdiepingen
van het nieuwe gebouw van de Duitsch natio
nale vakvereenigingen voor handels- en kan
toorbedienden werden steenen, stukken hout
en ijzer, kolen enz. naar de agenten geworpen
Nadat de agenten tevergeefs gepoogd hadden
het gebouw te doen ontruimen,maakten zij
opnieuw van de wapens gebruik. Het is op
het oogenblik nog niet bekend of er slacht
offers te betreuren zijn. De politie veegde ver
volgens de omliggende straten schoon, waar
na het normale verkeer kon worden hervat.
De communistische organen van Hamburg
kondigen tegen Zondag a s. nieuwe hongerbe
toogingen aan.
De Berlijnsche politie heeft Vrijdag tal van
communisten gearresteerd die circulaires ver
spreidden waarin arbeiders en werkloozen
werden opgeroepen tot het deelnemen aan be-
tcogingen, die vandaag ondanks het verbod
zullen worden gehouden. In de circulaire wer
den de verschillende punten der stad genoemd,
waar de betoogers zich zullen vereeniger De
politie heeft besloten de genoemde pi iten
onder strenge bewaking te plaatsen. Boven
dien zullen vandaag en morgen alle agenten
geconsigneerd zijn. Patrouilles per auto, te
paard en per fiets zullen na het sluiten der
fabrieken door de straten trekken.
Relletjes in Berlijn.
Te Berlijn-Lichtenberg hebben gisteravond
een 25-tal jeugdige communisten een inval ge
daan in een win&l van een coöperatieve on
derneming en een voorraad brooden ont
vreemd Drie van hen konden worden gearres
teerd; zij zijn onlangs uit een verbeterings
gesticht ontsnapt.
Aangekondigde betoogingen van
de communisten te Berlijn.
Men meldt uit Berlijn:
De Berlijnsche communisten zijn van plan
vandaag ondanks het demonstratieverbod, be
toogingen te houden. Het zou in hun bedoe-
ling liggen van verschillende punten van de
stad naar het centrum te trekken en daar een
grooten hongeroptocht te houden. Door de
politie zijn uitgebreide veiligheidsmaatregelen
getroffen.
De „Prawda" over de relletjs.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de „Praw
da" van gister een artikel bevat over de bot
singen tuschen politie en werkloozen te Ham
burg. De „Prawda" noemt deze botsingen
„bewijzen voor den heldenmoed van het Duit-
sche proletariaat" en „blil^emschichten van
de Duitsdie communistische revolutie". Het
blad gelooft, dat de thans in Duitschland be
ginnende sociale strijd de aanvang is van den
algemeenen aanval der comunistische partij.
De comunistische beweging in Duitschland
wint weer veld en het is te hopen, schrijft het
blad, dat deze strijd succes heeft. De Duitsch»
sedie van de Internationale Arbeidershulp is
voornemens collectes te organiseeren in de ge-
heele Sovjet-Unie ten bate van de gewonde
communisten.
De 72-jarige hertog van Portland heeft
met zijn vrouw op zijn kasteel Welbeck
Abbey feestgevierd, omdat het vijftig jaar
geleden was dat hij den titel aanvaard had.
Hij verzamelde zijn 1200 pachters en hun
gezinnen op een bal om zich heen en dat ge
geven werd in de ondergrondsche danszaal
van het kasteel, en hield daar een toespraak
tot lof van de vrouw met wie hij 40 jaar ge
leden getrouwd is.
„Het beste wat mij in mijn leven overko
men is, was toen de dame die niet alleen ko
ningin van mijn hart is, maar ook de ko
ningin van alle harten waar zij maar gaat
en waar men haar kent, erin toestemde mijn
bruid te worden.
„In elke plaats waar wij wonen en in vele
andere plaatsen waar wij niet vast verblijf
houden, laat zij nooit af om te werken voor
de leniging van ziekte en leed, niet alleen bij
menschelijke wezen, maar ook bij redelooze
dieren.
„Dit mijne vrienden, is mijn getuigenis en
ik ben 40 jaar lang getrouwd. Het is dat
haar eerste dachte 's ochtends, en haar laat
ste gedachte 's avonds, is, hoeveel zij kan
doen om haar tweevoetige en viervoetige
vrienden en buren te helpen. Geen afstand
is te ver voor haar om te gaan, geen geval te
ernstig voor haar om een poging tot redding
te doen.
„Ik ben waarlijk gelukkig dat ik zoo'n
geliefde vrouw zoo lang gehad heb. Ik bid
God in Zijn groote genade om over haar te
waken en haar te behoeden om de wille van
haarzelve, van mij, van hare kinderen en
van haar tallooze vrienden en buren".
De hertogin heet Winifred Dallas-Yorke
van zichzelf en haar huwelijk met den hertog
v.-as het gevolg van een romantische ontmoe
ting. De hertog keek aan een afgelegen sta
tionnetje, uit het raam van zijn coupé, zag
zijn aanstaande vrouw vlak bij hem op het
perron staan en nam onmiddellijk het besluit
dat hij nooit met iemand anders zou trou
wen.
De hertogin is vermaard om haar liefde
voor vogels en andere dieren. Eenige jaren
geleden kocht zij een paard in Regent-street,
te Londen, omdat het zoo vermoeid en mager
uitzag.
Over dit onderwerp publiceerde dr. Legen-
dre een artikel in de Presse Médicale, waar
aan het volgende ontleend wordt:
Sinds enkele maanden bereiken ons uit
Sjanghai verschrikkelijke bijzonderheden over
een hongersnood, die bijna geheel Noord-
China teistert en wel 4 groote provincies met
een totale oppervlakte van 1165.000 vier
kante KM.
De hongersnood, het sterven van honger, is
helaas een chronisch verschijnsel in het arme
China. Indien men de geschiedenis naleest,
bemerkt men, dat de hongersnood periodiek
terugkeert. Niet alleen wordt het ontbreken
van voedsel door de droogte of door over
stroomingen veroorzaakt, doch ook door de
herhaalde politieke troebelen; oorlog, invallen
van vijandelijke legers, opstanden, mislukking
van den oogst, dragen alle hun deel bij tot
het ontstaan van hongersnood. Het arme Chi-
neesche volk werd bijna steeds slecht gere
geerd, terwijl bovendien de regeerende klasse,
de kaste der geletterden, afgezonderd van de
massa leefde en zich niet inliet met de nooden
van het volk.
De Mandarijn heeft er zich niets aan gele
gen laten liggen om den boerenstand te ont
wikkelen, hij liet de zaken op hun beloop. Se
dert 50 jaren komen telkens hongersnooden
voor. Alleen reeds in deze eeuw werd het land
in de jaren 1901, 1906, 1908, 1910, 1911,
1917, 1920, 1924, 1925, 1927 en 1929 door
hongersnood geteisterd. In het jaar 1877 zijn
naar schatting 8 millioen menschen van hon
ger omgekomen, terwijl in 1908 ook verschrik
kelijke verwoestingen onder de bevolking wer
den aangericht. Zonder de krachtdadiger hulp
van de in China gevestigde Europeanen en
Amerikanen, die duizenden tonnen meel naar
de noodlijdende streken zonden, zouden ten
minste 2 millioen Chineezen meer gestorven
zijn. De Mandarijnen, die veel van hun ge
zag hadden ingeboet, maakten van de gele
genheid gebruik om met veel ophef aan de
bevolking te verklaren, dat deze groote hoe
veelheden meel als schatting door het buiten
land aan den Keizer van China geleverd
waren.
Doch dit slaat alles slechts op het verleden.
De vraag is nu, wat weten wij aangaande
den grooten hongersnood, die sinds 1928 het
Noorden van China teistert en wel meer in het
bijzonder de provincie Kansoe, met een op
pervlakte van 2/3 van geheel Frankrijk
Volgens een aan het internationale comité
ter bestrijding van den hongersnood gezon
den rapport, bevindt zich 80 pCt van de uit
10 millioen zielen bestaande bevolking nage
noeg zonder voedsel, terwijl er zelfs geen
zaaikoren voor den volgenden oogst aanwezig
is. De menschen zijn zoo verzwakt, dat zij de
dooden niet meer kunnen begraven. Voortdu
rend verergert de toestand nog, zoodat er op
het oogenblik dagelijks duizenden menschen
van honger omkomen. Men voedt zich met
sojakoeken, graankorrels, bladeren, boom
schors, diverse soorten wortels en zelfs met
gele aarde. Gevallen van kannibalisme komen
geregeld voor.
Jonge vrouwen *.n kinderen worden bij dui
zenden verkocht aan den meestbiedende, zoo
als ook met het vee gebeurt, Chineezen uit de
naburige provincies loopen het land af en
koopen vele jonge meisjes op tegen spotprij
zen, somtijds zelfs voor enkele kilo's mais of
boonen. Een kleine jongen kost nog minder
De pas geboren kinderen, die door hun uit
geputte moeder niet gevoed kunnen worden,
legt men maar op straat neer, waar zij
's nachts door wolven en honden opgegeten
worden. De opstand der Muzelmannen, die
de verschrikkingen van den hongersnood nog
is komen vergrooten, heeft bovendien nog
200.000 menschen als slachtoffer van den
moordlust der soldaten doen vallen.
Reverend W. Simpson van de „China
Island Mission", die zich in Kansoe bevindt,
schreef aan zijn chefs in Sjanghai; „De
tafereelen van dit door hongersnood geteis
terde land zijn verschrikkelijk. Het kanniba
lisme in zijn afschuwelijksten vorm, neemt
hand over hand toe. Men lokt kinderen, om
die daarna te worgen en op te eten. Alleen in
mijn district sterven eiken dag 300 menschen
van honger. En dat is nog slechts het begin.
De boeren verbouwen opium; zij kunnen
niet anders doen, daar zij anders zulke hooge
boeten moeten betalen, dat de menschen ge
heel en al geruïneerd worden. En deze ver
plichting veroorzaakt het voortduren van den
hongersnood, totdat de geheele bevolking uit
gestorven zal zijn. De hel is tot nog toe te
goed voor deze inhalige Mandarijnen. Zij
doen niets voor de uitgehongerde menschen,
doch gaan rustig voort met het innen van be
lastingen, totdat het volk uitgestorven is".
Van andere zijde heeft de Internationale
Commissie een rapport ontvangen en wel van
den heer Finley Andrew, waarin gevallen van
kannibalisme bevestigd worden. Het rapport
vermeldt zelfs, dat 35 bandieten gevangen ge
nomen en ter dood veroordeeld werden Na
de terechtstelling werden de lijken onmiddel
lijk door de bevolking verslonden. De heer
Andrew voegt er r.an toe. dat in enkele dis
tricten van de provincie Kanusoe. de inwoners
ook daar, waar nog eenig voedsel aanwezig
is, van honger omkomen, daar zij geen geld
hebben om het te koopen terwijl elders abso
luut geen voedsel .neer te koop is.
De club van Hoover zou cocktails
eu punch schenken!
Senator Brookhart heeft gisteren in den
Senaat eenige sensatie gewekt door voor
lezing van een brief waarin wordt ver
zekerd dat de Century Club te New-York,
een der oudste en exclusiefste clubs van het
land, waarvan Hoover lid is, op haar maan-
delijksche bijeenkomsten echte cocktails met
gin schonk en op oudejaar punch van ruw.
I>e senator zeide dat hij dezen brief voorlas
in de hoop dat de ondervoorzitter der dub,
Wiekersham, die eveneens voorzitter was bij
de onlangs gehouden enquete inzake toepas
sing der wet, iets zou doen.
Men zal zich misschien nog herinneren, dat
verleden jaar de Corriere d'Italia, het orgaan
van bet Centro Nazionale, de Roomsch-
katholieke groep, die van den beginne af het
fascisme gesteund had, failliet is verklaard
en daarmee heeft opgehouden te verschijnen.
II Momento van Turijn, ook een voornaam
katholiek blad, had een jaar eerder den strijd
opgegeven en de Italia, het Roomsche or
gaan, dat te Milaan verscheen, is van alge
meen dagblad orgaan geworden van de
Azione Cattolica Dit waren de laatste groote
katholieke bladen in Italië buiten de Osser-
vatore Romano, die intusschen zijn zetel naar
de Vaticaansche Stad heeft overgebracht en
dus in zekere mate ex-territorialiteit geniet.
Thans is er echter weer sprake van de op
richting van een groot Roomsch dagblad te
Rome, buiten het Vaticaan. Het blad zou
weer uitgaan van het Centro Nazionale
anders zou zijn bestaan in den fascistischen
staat toch onmogelijk zijn en gesteund
worden door eenige industrieelen uit Ligurië
en Sicilië. Volgens de Osservatore Romano
weet men op het Vaticaan wel niets van deze
plannen af, maar dat zegt natuurlijk niet, dat
ze niet zouden bestaan. Zooals in meer Room
sche landen is de zuiver Roomsche pers in
Italië altijd een teer plantje geweest; de
menschen lezen liever bladen, die hun een
wat vrijere lectuur voorzetten. Veel invloed
is er dan ook van de Roomsche bladen over
het algemeen niet uitgegaan, zoomin in de
tijden dat de Italiaansche pers nog vrij was,
als onder het fascisme. Dat dit intusschen
ook de bloedarme blaadjes, die er nog over
waren, den nek heeft omgedraaid, is begrijpe
lijk Naast de fascistische pers wordt nu een
maal geen andere geduld. Wij vreezen dan
ook, dat het nieuwe orgaan, dat, als het tot
stand komt, II Carriere schijnt te zullen hee-
ten. spoedig blijken zal een doodgeboren
kindje te zijn.
En de openbare meening.
Mag men een Belga-telegram uit Madrid
gelooven, dan zou de samenstelling van het
nieuwe kabinet bij de openbare meening een
gunstigen indruk hebben gemaakt en zouden
bladen van iedere schakeering de keuze var.
Berenguer, wiens persoonlijkheid algemeen
wordt geprezen toejuichen. De politieke kleur
van de nieuwe regeering is conservatief.
Het departement van boitenlandsche
zaken.
Naar Havas uit Madrid meldt, heeft ge
neraal Berenguer op een vraag van journa
listen verklaard, dat er nog geen besluit is
genomen nopens het herstel van het ministe
rie van buitenlandsche zaken
De Nationale Vergadering.
Prof. Yanguas, voorzitter van de Nationa
le Vergadering te Madrid, heeft zijn ontslag
ingediend.
Algemeen wordt aangenomen, dat het de
creet voor de ontbinding van de Nationale
Vergadering weldra zal verschijnen.
Nog een uiteenzetting van Primo
de Rivera.
De Nacion, het Madrileensche blad, be
vat een interview met Primo de Rivera, waar
in hij zegt vóór zijn vertrek naar buiten den
juisten zin van zijn officieuze nota van Zon
dag te willen verauidelijken.
In de eerste dagen van December heb ik
gevoeld, zegt de dictator, dat het vertrouwen
van het land mij begon te ontbreken, terwijl
dit juist noodzakelijk was om het plan te ver
wezenlijken, dat ik had gevormd voor het
doen eindigen van de dictatuur. Het doel van
mijn consultatie van leger en marine was om
in geval hun vertrouwen mij kwam te ontvar
len, dat feit aan den koning uiteen te zetten
als motief voor mijn aftreden. De consultatie
had niet plaats, want er had een fout in de
procedure plaats, die den-loop der dingen
verhaastte. Toen ik nu Zondag door den ko
ning werd geroepen, die ontstemd was door
de publicatie van mijn nota, heb ik hem mijn
ontslag aangeboden. Ik moet de geruchten
tegenspreken, volgens welke ik den koning de
afzetting van den infant Dos Carlos ter tee-
kening had voorgelegd en het verzet van den
koning de crisis uitlokte.
Wanneer er activiteit van politieke partijen
zal worden toegelaten, dan zal de vaderland-
sche unie die voor verkiezingsdoeleinden aan
wenden.
Ik hoop, vervolgt Primo de Rivera, eenige
maanden rust buiten te nemen en zal van dien
tijd gebruik maken om orde in mijn archieven
te brengen. De geschiedenis van de dictatuur
zal ik niet schrijven. Mocht ik eenmaal d?
vervulling van mijn vaderlandsche plichten
onvereenigbaar achten met mijn militaire po
sitie, dan zal ik mijn ontslag vragen.
Dit is mijn laatste interview; ik zal nu in
stilte wachten totdat de omstandigheden mij
dwingen mijn vaderlandsche plichten te ver
vullen.
Tot zoover Primo de Rivera.
Te Madrid doet het gerucht de ronde, dat
generaal Primo de Rivera binnenkort tot ka
pitein-generaal van de Balearen zal worden
benoemd.
ZUID-AFRIKA.
BEPERKING DER IMMIGRATIE.
Uit Z. en O. Europa.
Reuter heeft reeds met een enkel woord
melding gemaakt van de indiening van een
wetsontwerp tot beperking van de immigra
tie uit Oost-Europa. Uit nadere berichten in
de Engelsche bladen blijkt dat de beperking
ook voor Zuid-Europa geldt.
De „correspondent van de „Daily Tele-
graph'' te Kaapstad meldt dat het waar
schijnlijk is dat de maatregel oppositie zal
verwekken bij de Joodsche gemeente, welker
politieke beteekenis gestadig toeneemt en dat
het daarom waarschijnlijk wordt geacht dat
de regeering de medewerking zal inroepen
van de Zuid-Afrikaansche partij, om de aan
neming te verzekeren.
De bepalingen der wet zijn beslist dras
tisch, zoo meldt de correspondent verder
nog. Er zal een immigratteraad worden in
gesteld uit vijf leden bestaande, welks taak
het zal zijn toe te zien dat degenen die toe
gelaten worden van goed gedrag zijn, cul
tureel en in andere opzichten voor assimilatie
in aanmerking komen, dat het waarschijnlijk
is dat zij gewenschte burgers worden en dat
het niet waarschijnlijk is dat zij een beroep
of bedrijf zullen uitoefenen waarin reeds een
voldoend aantal personen werkzaam zijn.
Het Britsche Rijk en Amerika vallen niet
onder de wet, doch het bestaande embargo
op niet-Europeanen blijft van kracht. Even
min vallen er onder Oostenrijk, België. Dene
marken. Frankrijk, Duitschland, Nederland,
Italië, Noorwegen, Portugal, Spanje, Zwe
den en Zwitserland. De totale immigratie uit
alle andere landen mag met meer bedrag
dan 1000 per jaar, terwijl het aantal jJ£?
granten geboren in een der landen die n,i
uitdrukkelijk zijn uitgesloten van de werkin»
der wet. niet meer mag bedragen dan 50 n?
jaar. Men hoopt op deze wijze te bereikt
dat men alleen de beste elementen uit Z
O.-Europa krijgt.
TURKijE
MIJNONTPLOFFINO.
Bij een ontploffing in de Zongoldak-miin
Turkije, werden volgens bericht uit Constan
tinopel, 13 arbeiders gedood en 6
van wie 2 ernstig. ->
DROOGTE OP MADOERA~
In verband met het uitblijven van de re.
gens zijn de vooruitzichten op Madoera on
gunstig. Er heerscht vooral groot gebrek
aan veevoeder. Blad schietende boomen
vooral vruchtboomen. werden hier en daar
weer geplunderd, teneinde het vee in leven
te kunnen houden. Reeds hebben vele dessa
menschen het grootste deel van het vee van
de hand gedaan om zelf te kunnen leven het
geen echter eerst geschiedde nadat Alles wat
waarde had in het pandhuis was gebracht
Ofschoon de nood nog niet overal tot het
hoogste is gestegen, moet de toestand, voor
al op Oost-Madoera, als kritiek worden be-
schouwd.
ERNSTIGE BRAND.
In de kistenfabriek van de Hout-Industrie
Maatschappij „Langkat", gelegen nabij Sta-
bat (Sumatra), ontstond brand in een droog,
kamer, als gevolg waarvan 23 machines, b;-
nevens de dagproductie van drie dagen wer
den vernield.
De fabriek werd geheel verwoest. De totale
schade bedraagt twee ton en wordt door ver
zekering gedekt. De fabriek zal weder wor
den opgebouwd.
AANSLAGEN OP CULTUUR
ONDERNEMINGEN.
Er is een rapport ingediend door den in
specteur van den Arbeid, den heer Pastor
inzake de aanslagen door koelies op emplo!
yé's en mandoers, werkzaam op cultuur
ondernemingen in Oost-Java. In het rapport
wordt medegedeeld,dat in het jaar 1929,
zoover bekend, 24 aanvallen op Europeesche'
employé's hebben plaatsgehad, waaronder
drie met doodelijken afloop. Laatstgenoem
den kwamen voor op de bergcultuuronder
nemingen.
Een bij het rapport gevoegd staatje geeft
een overzicht, waaruit blijkt, dat in 1925 4
aanslagen op cultuur-ondernemingen plaats
vonden, waaronder tabak-, vezel- en andere
ondernemingen, 7 op suikerondernemingen,
geen in andere bedrijven. Deze cijfers bedra
gen respectievelijk voor het jaar 1926 7, 10
en 2, voor het jaar 1927 7, 6 en 2, voor het
jaar 1928 6, 8 en 3 en voor het jaar 1929
14, 7 en 3.
Voor de aanslagen op inheemsche assisten
ten gelden respectievelijk de volgende cijfers:
Voor het jaar 1925 5, 3 en 0, voor het jaar
1926 5, 7 en 4; vcor het jaar 1927 4, 5 en 3;
voor het jaar 1928 3, 4 en 4; en voor het jaar
1929 5, 4 en 2 Daaronder waren in de op
eenvolgende jaren respectievelijk een, twee,
twee, twee en twee met doodelijken afloop.
De respectievelijke cijfers voor de gedoode
Europeanen zijn daarentegen nul, een, een,
nul en drie, zoodat blijkt, dat bij de aansla
gen op Europeesche employé's 5.81 pCt. met
doodelijken afloop was tegen 15.52 pet bij de
aanslagen op inheemsche assistenten. Voorts
is gebleken, dat 68.80 pCt. van de aanslagen
op Europeanen is voorgekomen in de streek,
die, beginnend bij Malang, zich verder naar
het Oosten uitstrekt, terwijl 17 van de in het
jaar 1929 gepleegde aanslagen op Europe
anen voor rekening komen van Madoereezen.
Het rapport zegt. dat er geen gronden aan
wezig zijn voor het vermoeden, dat de aan
slagen een gevolg zouden zijn van politieke
propaganda. De rapporteur constateert, dat
„de klap" in de meeste gevallen de directe
aanleiding is geweest, n.1. voor 43.02 pCt.,
terwijl 20.93 pCt. der aanslagen een gevolg
was van onheusche bejegening en 36.05 pCt.
aan andere oorzaken als loonskwesties, etc.
moet worden geweten
FONDSEN.
6 obl. N.W.S. 1000 1922 104
5 idem 1000 '18 1027/.,
4J4 idem 1000 '17 101
4 idem 1000 '16
4K O.-Ind. 1000 26 969/la
6 idem 1000 '22 102'/1#
6 'dem 100 '23
5>4 idem 1000 '21 D
5 idem 1000 '17 1 OOf-
Koloniale Bank 216"!/.,
Ned. Ind. Hand. Bank-
Ned. Handel Maatij. 174
Fransche Banken (Drie) 558
Berkel's Patent 1794
Holl. Kunstzijde90
Margarine Unie3554
Alg. Kunstzijde Unie 122;
Ned. Kabeliabr. 432j
Philips Gem. Bezit 504Ï
Anaconda148
Beth. Steel C. v. A101 -y1#
Comm. Studebaker 45
Comm. Steel1764
Zweedsche Lucifers 312
Cult. Mij. Vorstenl. 1 149J
Handelsver. A'dam 561
Javasche Cult3964
Dordtsche Petr. gew. 3821
Koninklijke 1000 397
Moeara Enim436,
A'dam RubberI654
Serbadjadi
Holl. Am. Lijn34
Java China Jap. Lijn 103»
Ned. Scheepv. Unie 190
Stoomvaart Mij. Nederland 180
Deli Batavia Tab.3741
Deli Maatij346
Oostkust 93
Senembah 398
South. Pacific
Union Pacific
Prolongatie 3
Exdividead.
104
102
lOOf
967,,
96;
102
1031
101#
100;
218 J
158
1754
557
182
93
3561
121»
423
5134
151
103'tyli
454
180|
151
570
4024
384
399
4374
1661
125
334
105
1904
180
3744
346
934
3891
220
28 Jan.
29 Jan.
30 Jan.
103"/m
1039/»
104»/»
102
1024
1024
1007»
100»/»
1001»/»
96,
96
96,
96;
964
102
101'»/»
1034
10 <4
1014
1014
100»/»
100»/»
IOO4
2194
2184
2204
158;
158J
159j
175
1744
1754
548
553
178
180
182»
92
924
944
349»
353Ï
*3534
119;
122|
1274
422
429
424
509
5084
505
1514
155
1564
102'»/»
1024
1047/»
45;
46
454
178»/»
1784
182"/»
301
301
151|
151
154
565<
565
578»
398
396
407*
3834
384|
397|
397»/»
3984
4384
440
1694
167|
1704
1274
125
126
33
334
104|
1034
104:
190
191
1904
3774
3754
3754
345
347
3461
93
92
91»/»
391
392
396
222
3
3 1
2 i
1039/1,
102'Vis
100'Vi»
963,
96i
101'7»
100.,
224
159
1744
552
180
94
3544
1254
423
4994
154
1037.»
44 j-
182f
3074
152*
582
408
3964
4394
1694
1264
364
1894
