DAGBLAD VQOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit het Parlement Buitenland De burgerlijke beweging Britsch-lndië. in VRIJDAG 23 mei 1930 Oagelijksch overzicht. 132e Jaargang. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maande., bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. POSTER ZOON, Voordam C 9, post giro 37060. Telef. 3, redactie 33. Xo. 121 Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit l bladen. Den Haag, 22 Mei 1930. Toen de vrouwelijke leden der Tweede Kamer hedenmiddag hare zetels innamen vonden zij hare lessenaars getooid met een bos bloeiende brem als hulde voor het met succes bekroonde streven om aan het vrou welijk element een plaats te bezorgen in de gemeentehuishouding, in de eerste plaats door het burgemeesterschap ook voor de vrouw toegankelijk te maken. Aan de orde was een wijziging van de Ongevallenwet en de Land- en Tuinbouw- ongevallenwet, ten einde deze in overeen stemming te brengen met de nieuwe Ziekte wet, welke in geval van ziekte een uitkeering van 80 procent van het loon toekent, terwijl de Ongevallenwetten voor de eerste zes we ken een maximum uitkeering van 70 percent bepalen. De regeering had voorgesteld deze 70 percent voor de eerste zes weken op 80 percent te brengen, maar de permanente uit keering op 70 percent te handhaven. Bij de algemeene beschouwingen hebben in het bij zonder de vrienden van den landbouw te gen deze verhooging geprotesteerd. Vooral de heer Braat (plattel.) heeft er over ge toornd en zijn hart er over uitgestort, dat de overheid niets doet om den landbouwer te helpen, maar er altijd voor te vinden is om hem zwaarder te belasten. Daartegen over heeft minister Verschuur, minister van arbeid, uiteengezet, dat het hier slechts was een kwestie van billijkheid en dat men niet logisch handelt om deze verhooging, welke bij de behandeling van de Ziektewet reeds in uitzicht was gesteld, te bestrijden op grond, dat de landbouw op het oogenblik een moeilijken tijd doormaakt. De kosten zijn bovendien niet van beteekenis. Zij zijn op niet meer dan 36.000 gulden geraamd. Bij de behandeling van de artikelen had de heer Kuiper (r.k.) met enkele partijgenooten een amendement ingediend om ook de blijvende uitkeering der Ongevallenwet, die thans ten hoogste 70 percent bedraagt, op 80 percent te brengen. Dit werd evenwel met kracht be streden ddor dr. Vos (lib.), die op weten schappelijke gronden uiteenzette, dat men de door een ongeval getroffenen niet over één kam mag scheren met de door ziekte bezoch ten, omdat men hun aldus den prikkel tot hervatting van den arbeid, voor zoover hun krachten reiken, ontneemt. Maar nog krach tiger kwam de minister Verschuur er tegen op. Hij raamde de kosten van het amende ment op ongeveer anderhalf millioen per jaar. en dat geld kon hij, naar zijn meening beter besteden op een ander punt van sociale verzekering, terwijl bovendien aanneming van het amendement stoornis zou veroorza ken in zijn plannen tot betere organisatie van de sociale verzekering. Hij noemde dus het voorstel met nadruk onaannemelijk en hij bleef daarbij ook toen de heer Kuiper zijn amendement verzachtte en een percen tage van 75 percent aan de hand deed. De minister bleef onverzettelijk en de heer Kui per trok toen in arren moede zijn amende ment weer in, waarop de wet werd aangeno men met aanteekening, dat enkele leden, de heeren Van Rappard en Braat, als tegen stemmers beschouwd wilden worden. Daarna heeft de Kamer tot dicht bij half zeven beraadslaagd over het wetsontwerp op de Arbeidsbemiddeling. De strekking is een wettelijken ondergrond te geven aan het be staan van de veelal gemeentelijke arbeids beurzen en de onderlinge samenwerking van de gemeenten inzake de werkverschaffing be ter te organiseeren. Bovendien wordt bij het ontwerp de mo gelijkheid van subsidieering geregeld. De instemming met de ontworpen regeling bleek niet algemeen te zijn. Zoo achtte de heer Colijn (a.r.) het ontwerp overbodig en door het gebod van onzijdigheid in geval van werkstaking of uitsluiting niet zonder gevaar. Ook prof. Van der Bilt (lib.) was er weinig mede ingenomen omdat het voorstel volgens hem niet urgent was. De heer Rut- gers van Rozenburg (c.h.) had mede bezwa ren omdat hij het onbillijk vond, dat aan de particuliere arbeidsbureaux het bestaan on mogelijk zal worden. Als voorstanders van het voorstel deden zich kennen mevr. Bak ker— Nort (v.d.), de heer Smeenk (a.r.), die dus in dit opzicht verschilde met den leider zijner fractie en de heer Kupers (s.d.a.p.), het met warmte aanbeval. Mej. Meer (r.k.), die de rij der sprekers "ij de algemeene beschouwingen had ge opend, voelde wel sympathie voor het ont werp, maar ook zij deed een goed woord ten gunste van de particuliere arbeidsbu reaux hooren. Minister Verschuur heeft een begin ge maakt met zijn beantwoording van de ver schillende sprekers, maar nadat hij een aan prijzing van het ontwerp had laten hooren schorste de voorzitter de behandeling tot morgen. DE POSITIE VAN DE ENGELS CHET REGEERING. Het tegenstemmen der „rebellen" bij de werkloosheidskwestie. Een kabinetscrisis aanstaande? In ons nummer van Dinsdag namen wij 'n bericht op uit Londen, bevattende een mede- deeling over de Engelsche regeering. Bij de behandeling van de werkloosheidskwestie in het Lagerhuis ontsnapte de regeering ternau wernood aan een nederlaag. De conservatie ven hadden als uiting van hun wantrouwen tegen de werkloozenpolitiek der regeering een zuiver formeel voorstel ingediend tot vermindering van het salaris van den minis ter voor de werkloosheid, Thomas. Dit voor stel werd verworpen met 224 tegen 209 stem men. Wat bij deze stemming wel het meest in het oog viel, was de houding van de z.g. re bellen. Dit zijn eveneens leden van de arbei derspartij, maar zij blijken meer en meer te gen de regeering van MacDonald te zijn. Zij behoorden dan ook nu weer tot de tegen stemmers. Uit deze stemming blijkt dus wel, dat de regeering niet al te sterk meer staat, al zal zij wel trachten, de „rebellen" weer onder haar hoede te krijgen. Dat zaakje schijnt de minister van buitenlandsche zaken, Hender- son, op te moeten knappen. Hij heeft een conferentie aangevraagd met het bestuur van de Arbeiderspartij en met het bestuur van de I.L.P., de onafhankelijke arbeiders partij, waartoe de „rebellen" behooren, om in die conferentie de meeningsverschillen te bespreken. Op die manier hoopt Henderson een eventueele scheuring in de partij door af scheiding van den linkervleugel te voorko men, aangezien een dergelijke scheuring in het Lagerhuis zeker tot den val der regee ring zou moeten leiden. De volgende week zal de werkloosheids kwestie weer in het Lagerhuis aan de orde komen en de resultaten daarvan zullen voor de arbeiderspartij van groot belang zijn. Er dreigt echter nog meer gevaar voor de regeering. De conservatieven hebben een o.a. door Baldwin, Chamberlain en Churchill onderteekend voorstel ingediend, waarin geëischt wordt het instellen van een com missie, die een onderzoek zal moeten instel len naar de bepalingen van het Londensche Vlootverdrag. De regeering zal zich tegen een nieuwe behandeling van de vlootkwestie in het La gerhuis waarschijnlijk niet verzetten, maar wel tegen het instellen van genoemde com missie. Woensdagavond vond een conferentie plaats, die twee uur duurde, tusschen Mac Donald en Lloyd George, over de wijziging van het kiesrecht. Het is nog lang niet zeker, of men hierover tot overeenstemming zal kunnen komen. In een hoofdartikel erkent het orgaan van de Arbeiderspartij, de „Dai ly Herald", openlijk de gevaarlijke positie, waarin de regeering verkeert. In verschillen de politieke kringen wijst men erop, dat MacDonald besloten zou zijn, ingeval de re geering een nederlaag zou lijden, Woensdag a.s. het Parlement te ontbinden. WG'*,' Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. IIllllllllllllllll II' I 'ilHIIII den de vrijwilligers zich in twee groepen. Dit ziende concentreerde de politie zich op de dienstbij zijnde groep. Deze zette het echter op een loopen en wist de draadversperring te bereiken, tot de politie ze inhaalde en ze verspreidde met een hagelbui slagen van haar lange bamboestokken. Daarop ging de politie af op een andere groep vrijwilligers, die op een anderen zouthoop afstevende. Ook •hier chargeerde de politie, terwijl de vrijwil ligers onder wilde kreten en geroep van „Bande Matarum" („Leve ons land!") trachtten de palen te lasseeren van de prik keldraadversperring en deze uit den grond te trekken. Ondanks de herhaalde charges der politie met haar stokken toonden de vrijwil ligers geen neiging om terug te slaan, hoe wel enkelen op de nadering der agenten op de vlucht gingen. Alle beschikbare draagba ren waren intusschen in gebruik, zoodat er nieuwe moesten worden geïmproviseerd om de gekwetsten te vervoeren. Het was toen dat mevrouw Naidoe, die op een afstand naar het „gevecht" had gekeken, de zouthoopen naderde en gearresteerd werd. Troepen gezonden naar Surat- De toestand in Indië blijft zich nog steeds ernstig ontwikkelen. In de havenstad Surat, 80 K.M. ten Noorden van Bombay gelegen, zijn gisteren 250 cavaleristen onder bevel van een overste aangekomen, die geheel van oorlogsuitrustingen zijn voorzien, en vijf pantserauto's en een groot aantal machine geweren bij zich hebben. De troepen hebben in de nabijheid van het hoofdkwartier der politie hun tenten opge slagen. Aangezien de Britsche autoriteiten een scherpe censuur uitoefenen, is nog niet be kend, welke gebeurtenissen aanleiding tot het zenden van déze troepen zijn geweest. Een groote massa-demonstratie. Te Bombay vond onder leiding van den afgetreden voorzitter der wetgevende verga dering Patel de grootste tot nog toe gehou den massa-demonstratie plaats, waaraan naar schatting een 100.000 personen deel namen, mannen zoowel als vrouwen. Behalve Patel, voerden nog 50 andere sprekers het woord. De redevoeringen werden met behulp van luidsprekers verstaanbaar gemaakt. Een run op de Indische bank. Gisteren begon, naar uit Bombay gemeld wordt, een ware run op de bank van Indië. Niet alleen te Bombay, maar ook in vele an dere plaatsen werden bij1 de filialen van de bank voor groote bedragen aan geld en waarden opgenomen. Alleen de bank van Indië te Bombay betaalde gisteren in totaal 500.000 uit. Slechts bij de filialen te Cal- cutta en Allahabad kwam geen bijzondere drukte voor. baarheden, antiquiteiten enz. uit gesloten kasten waren verdwenen. Onmiddellijk telegrafeerde hij aan den heer Luchaire, die antwoordde, dat hij met de kwestie niets te maken had en dat de eige. naar er maar werk van moest maken bij de justitie. Bij het onderzoek is nu gebleken, dat de zoon van den heer Luchaire en de chauffeur van de familie de kasten opengebroken en gedeeltelijk van den inhoud beroofd hadden. De eigenaar van het huis heeft thans een vervolging ingesteld tegen het echtpaar Luchaire en den chauffeur. Moskou en Indië De correspondent van de „Times" te Riga meldt, dat het executief bureau van de Prof intern (de communistische vakvereenigings- internationale) een speciale zitting heeft ge wijd aan een bespreking van de beste metho den om de onlusten in Indië in „goede" banen te leiden en het Britsche rijk te treffen. Besloten werd een internationale hulpactie te organiseeren voor de Indische revolutie, o.a. door het houden van betoogingen in ver schillende landen, het zenden van troepen te vertragen en de vrijlating te eischen van de gevangenen van Meeroet, gearresteerd in verband met een samenzwering tegen het Britsche gezag. Een sterke militaire bezetting van Soerat. Te Soerat zijn een troep van 250 cavale risten en vijf pantserauto's aangekomen Zij betrokken kun kamp in de nabijheid van het hoofdkwartier der politie. Diefstal van dyamiet. Te Karatsji heeft men de zegels van een spoorwagen verbroken, die dynamiet bevat te, waarvan men een groote hoeveelheid ver mist. De aanval op het zoutdepot van Dharasana. Reuter zendt aan de Engelsche bladen een levendige beschrijving van den aanva. op het zoutdepot van Dharasana waarbij mevrouw Naidoe gearresteerd werd. Toen zij de draadversperring, waarachter het zout lag opgehoopt, naderden, verdeel- WEER EEN FANFARONNADE VAN MUSSOLINI. Tegen de snaterende ganzen van het Europeesche vredeskapitool. Mussolini heeft gisteren bij de parade van oorlogsinvaliden uit de Lombaraijsche pro vinciën te Milaan een toespraak gehouden. Hij noemde de invaliden zijn liefste broeders en zeide verder o.a.: „Gij hebt mijn toespra ken van Livorno en Florence vernomen. Deze toespraken hebben de ganzen, die zich op maakten tot de verdediging van het vredes kapitool in de verschillende landen van Europa aan het snateren gebracht. Nog nooit heeft men een dergelijk klassiek voor beeld van huichelarij gezien, Ja, het schijnt wel als had alleen Italië vliegtuigen, kanon nen en kazernes, als hield alleen Italië in zijn overmoed er een marine op na, terwijl men elders in plaats van vliegtuigen on schuldige papieren vliegers, in plaats van kanonnen wandelstokken, in plaats van kazernes gezellige feestlokalen en in plaats van oorlogsschepen visscherspinken of groote plezierjachten heeft. Gij weet hoe de waarheid is en dat die er heel anders uitziet. Wanneer alle landen gewapend zijn of zich wapenen, dan valt niet in te zien waarom Italië alleen weerloos zou moeten blijven" De rede van Mussolini werd geweldig toe gejuicht. Het blinde Kamerlid Delcroix over handigde Mussolini, „den vader des vader lands", uit naam van de invalieden den met edelsteenen beslagen maarschalkstaf. Mussolini zeide hierop: „Makkers, ver minkten, gij hebt mij dezen staf aangeboden, dien gij bevelhebbersstaf hebt genoemd, maar voor mij is dit de staf van mijn gehoor- heid aan den geest der overwinning en aan den wil des vaderlands". Langdurige, geest driftige toejuichingen volgden op deze woorden. EEN SCHANDAAL TE GENEVE. Kostbaarheden uit een tijdelijk gehuurde woning gestolen. Naar uit Genève wordt gemeld, is aldaar groot opzien gebaard door het volgende: De directeur van het Parijsche instituut voor intellectueele samenwerking, Luchaire, had in September van het vorige jaar bij Genève een gemeubeld landhuisje gehuurd, waar hij tijdens de Volkenbondsvergadering met vrouw en zoon introk. Einde September ging de familie weer naar Parijs terug, zon der dat het huisje door den eigenaar was na gezien. Toen deze er na geruiraen tijd terug kwam, constateerde hij, dat talrijke kost- NA HET ONTSLAG VAN BURGEMEESTER BOSS. Berlijn zonder hoofd. Nu dr. Böss is ontslagen als burgemeester en het nog wel een maand of drie kan- duren alvorens de beslissing in hooger beroep volgt, maakt men zich bezorgd over bet feit, dat de rijkshoofdstad zulk een langen tijd zonder hoofd zal zijn. Immers waarnemend burgemeester Soholz, die reeds zoovele maanden de groote verantwoordelijkheid ge torst heeft, is met ziekteverlof. Verschillende hooge gemeenteambtenaren zijn om ver schillende redenen buiten dienst. Dit wordt een onmogelijke toestand geacht, zoodat men rekening moet houden met den eisch van de bevolking, dat op een of andere wijze daar in wordt voorzien. Ter zake van het feit, dat de, inmiddels overleden, wethouder Schalldach hem be paalde aanwijzingen zou hebben gegeven van knoeierijen bij het gemeentelijk beheer, houdt dr. Böss vol, dat dit beslist onjuist is. In een persgesprek heeft de burgemeester het uitgesproken vonnis buitengewoon zwaar genoemd. Blijkbaar, zeide hij, is het onder den invloed van de openbare meening tot stand gekomen. „De wantoestanden in het gemeentelijk beheer, welke ontdekt zijn, kun nen echter niet aan mij ten laste worden gelegd". DE TOENEMENDE WERKLOOSHEID IN DUITSCHLAND. Verhooging van de bijdrage. Evenzeer als in Engeland begint in Duitschland de toeneming van de werkloos heid steeds meer te nijpen. Bij de regeering en de regeeringspartijen is dan ook den laat- sten tijd herhaaldelijk onderwerp van be raadslaging geweest de oude vraag hoe de werkloozenverzekering moet worden ge saneerd wil men de rijksbegrooting, bij het toenemend aantal steuntrekkers, niet totaal ontwrichten. Gisteren hebben weer conferen ties plaats gehad tusschen den rijkskanse lier, den minister van Arbeid en den minis ter van Financiën. De toestand op de arbeidsmarkt is sinds het vorige jaar weer slechter geworden. Op 1 Mei waren er 754.000 werkloozen en on dersteunden meer dan op 1 Mei '29. Het ver zekeringsinstituut schat het aantal werkloo zen voor '30 op 1.5 millioen, welk groot aan tal door deskundigen nog te gering wordt geacht. Als redmiddel overweegt men wéér ver hooging van de bijdrage (men weet, dat on der het kabinet-Müller een verhooging van de bijdrage van 3 Yi tot 4 werd verwor pen). Thans is sprake van een verhooging van 314 tot 414 Ook is de gedachte aan een „noodoffer" weer opgedoken. Zoowel de minister van arbeid Stegerwald als de minister van financiën Moldenhauer moeten het erover eens zijn, dat er een ver hooging van de bijdrage met een percent moet kómen. Men verwacht in dien geest spoedig regee- ringsvoorstellen. IN DE KONING VAN SPANJE CATALONIE. Het streven naar toenadering tusschen de Kroon en de Cata lanen. Gelijk gemeld, bevindt koning Alfonso zich te Barcelona voor een veertiendaagsch bezoek. De koning is vergezeld van de koningin en de geheele koninklijke familie met uitzon dering van den troonopvolger, den Infant Jaïme. Aan het koninklijk bezoek aan de hoofd stad van Catalonië, het brandpunt der onaf hankelijkheidsbeweging, wordt groote poli tieke beteekenis gehecht Het wordt be schouwd als een ernstige poging van het nieuwe bewind om de Catalanen voor zich te winnen. De monarchisten te Madrid hebben zich bijverd om van tevoren reeds een plech tig karakter aan de reis te geven door de koninklijke familie bij haar vertrek een groot- sche ovatie te breiden. Te Barcelona hadden de autoriteiten in proclamaties de Catalanen herinnerd aan de jongste amnestie aan de leiders der Catalaansche propaganda, eraan toevoegend dat het moment was gekomen om waardeering te toonen voor de verzoe ningsgezindheid der Kroon. Duizenden juichten de koninklijke gasten dan ook bij hun aankomst toe. Op het program staan tal van plechtig heden, welke er op zijn berekend om de Catalanen nader tot het koninklijk huis te brengen, o.a. een door den koning bij te wo nen Catalaansche concert, waarop liederen zullen worden gezongen, die tijdens de Dictatuur verboden waren. Toch moet worden afgewacht of dit alles de gewenschte uitwerking zal hebben. De toon der pers is vrij koel, en de Liga Cata- lanista, vooralsnog de machtigste politieke erganisatie in Catalonië, toont zich weinig toeschietelijk, evenmin naar van zelf spreekt de Accio Catalana, een republi- kleinsche organisatie. Het bezoek aan Barcelona zal worden ge volgd door een bezoek aan alle steden der provincie. STIMSON TEGEN DE ONAFHANKELIJKHEID VAN DE PHILIPIJNEN. Voor de territoriale commissie van den Amerikaanschen Senaat heeft staatssecretaris Stimson zich uitgesproken tegen het verkenen van onafhankelijkheid aan de Philipijnen op dit oogenblik, zooals in een wetsontwerp wordt voorgesteld. DE COMMUNISTISCHE ACTIE IN AMERIKA. In het Huis van afgevaardigden behandeld. Het Amerikaansche Huis van afgevaardig den heeft met 210 tegen 18 stemmen een resolutie aangenomen, waarin een onderzoek wordt voorgesteld naar het optreden der communisten in Amerika. Bij deze resolutie wordt de commissie van onderzoek een on beperkt crediet toegestaan. HUIS IN AANBOUW TE NEW YORK INGESTORT Vijf dooden, vijftien gewonden. Te New York is een tweede verdieping van een huis in aanbouw ingestort. Vijf werk lieden kwamen om en vijftien liepen er ver wondingen op. dat TE VROEG ONTPLOFT. Ontploffing van vuurwerk, voor 4 Juli bestemd was. Te Thompsonville (Connecticut) zijn vier gebouwen van de New England Fireworks Co., waarvan er twee vol lagen met vuur werk, dat bestemd was voor 4 Juli, den Ame rikaanschen nationalen feestdag, door een reeks ontploffingen vernield. Een man werd door de ontploffing gewond. De ontploffin gen werden in een kring van meer dan 20 K.M. straal gehoord. IN ZIJN AUTO VERDRONKEN. Langs den weg Loecknitz in Breslau vond men gisterochtend in een beek langs den weg een omgeslagen auto. Toen men den auto uit de beek gehaald had, die niet veel meer dan een meter diep is, vond men daarin het lijk van den eigenaar, den koopman Erich Wendt uit Stettin, die verdronken bleek. De onge lukkige had nog getracht met zijn zakmes den kap van den auto open te snijden, docb was daarin niet geslaagd. ZOON VERMOORDT ZIJN VADER. Een woesteling. Paul Adrien, de 23-jarige zoon van een kapitein-luitenant ter zee, leerling van de Technische Hoogeschool te Marseille, was gewoon elke week-end bij zijn ouders door te brengen in de villa, welke deze bewonen in Cap-Brun. Maandagochtend, op het punt, dat de jongeman naar Marseille terug zou keeren, maakte zijn vader eenige opmerkin gen over zijn gedrag en zijn gebrek aan ijver. De jongen ontstak in woede en bedreig de zijn vader, die zich dit niet liet welgeval len en verklaarde dat hij het zakgeld van zijn zoon zou inhouden. Dol van drift stormde de jongen op zijn vader los na eerst een zware gordijnroe te hebben afgerukt, waarmede hij den ouden man zoo hevig sloeg, dat deze dood neer viel. De buren snelden toe om den woesteling te ontwapenen. Hij werd naar het politie bureau gesleept, waar hij de boel kort en klein sloeg en zich zóó verweerde, dat hem hand- en beenboeien moesten worden aange legd. DE GENTSCHE HOOGESCHOOL. Wie zal de eerste rector zijn? Binnenkort zal door den Academischen Raad der Gentsche Hoogeschool een voor dracht opgemaakt worden voor het recto raat der universiteit Ditmaal is het de beurt van een hoogleeraar, behoorende tot de fa culteit der letteren en wijsbegeerte. „Het Laatste Nieuws" meent dat voor deze functie bovenal in aanmerking komt prof. Aug. Vermeylen. Weinigen zijn er, schrijft het blad, die meer voor de Vlaamsche zaak gedaan hebben dan hij. Zijn naam is een symbool voor de ver dieping en verruiming der Vlaamsche be weging. In alle kringen wordt die naam met eerbied en ontzag genoemd. „Er moge dan ook bij de aanstelling van den nieuwen rector der Gentsche hooge school een hartverheffend voorbeeld ge geven worden, waaruit zelfs de laatste te genstanders van het Vlaamsche rechtsherstel kunnen besluiten, dat het ernst is met den een- drachtigen opgang van ons volk naar een vlak van hooger leven, waar alle Vlamingen tot welke richting zij ook behooren, elkaar in vertrouwen kqnnep ontmoeten"- t

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1