I
De afsluiting en drooglegging van
de Zuiderzee.
RugpijnNieren Pillen
(DE AVONTUREN VAM EEN VERKEERSAGENT JE.
Waterzuchtige Zwellingen.
Amsterdam. Juni '30. EM'ERGO.
Het einde van de werken voor de afsluiting in zicht.
De Wieringermeerpolder en de proefpolder
bij Andijk.
Groote bedrijvigheid overal.
De werken aan den afsluitdijk.
De Wieringermeerpolder en de
proefpolder.
De economische zijde.
Theorie en werkelijkheid.
3.
HOOG F.N LAAG WATER TF
EGMOND AAN ZEE
IN ZOMERTIJD,
juni.
BERGEN AAN ZEE
J u n i.
f4
enz.
Tweezet.
Hebt gij blazen onder de oogen,
zwellingen rond de enkels, bij de
polsen, op de handen, en last van
rugpijn, een duizelig, afgemat gevoel,
of urinestoornissen Dan bestaat er
reden om aan nierzwakte te denken.
Verwaarloos geen kostbaren tijd!
Begin onmiddellijk met het gebruik
van Posters Rugpijn Nieren Pillen.
Zij kunnen trage nieren opwekken
en versterken. En doordat gezonde
nieren het bloed volkomen zuiveren
van de erin voorkomende vergiften
als urinezuur en urea, ondervindt uw
geheele gestel er den weldadigen
invloed van.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking f 1.75 p. flacon.
zwaait. Het staat als een rots, en ongenaak-
Marco, het is even gevaarlijk als het paard
van Troje, want het draagt de gewapende
macht. Het is het paard der paarden, de ver
tegenwoordiger en de wreker van een ver
nederde familie. Het staat vast en stevig op
zijn vier hoeven als de spil waarom het
(Stadsgewoel wentelt en niemand zal zijn
machtspositie aanvechten. Zelfs de agenten
van de motprbrigade hebben eerbied voor het
vorstelijk ros en rijden er met een boogje om
heen. Ja, het politiepaard heeft nog reden om
van vreugde en trots te hinniken.
De Amsterdamsche politie heeft ruim der
tig jaar geleden het paard de gezaghebben
de positie verleend, welke het thans zoo fier
bekleedt. Het is waar, dat het begrip „be
reden politie" zich sindsdien heeft uitge
breid; er is eerst een rijwiel-brigade gekomen
en later een motor-brigade en de dienaren
van Hermandad verspreiden zich, dank zij
deze vervoermiddelen, met eene voor de boe
ven angstwekkende snelheid, ook over de
meest verlaten stadswijken, maar toch staat
de politic-ruiter bij het publiek het hoogst
aangeschreven behalve natuurlijk bij den
t Amsterdamschen straatjongens, die nu een
maal voor niets en niemendal eerbied ge
voelen kan, ook niet voor de indrukwekkende
figuur, welke door hem „paarden-klabak"
wordt genoemd. En zoodra er onraad is
roept ae Amsterdammer uit:
Rijdt aen, rijdt aen, ghebroeders stout,
'En steect jou paert met sporen;
Had jy der een half uer langher gebeydt,
'Mijn leven waer al verlooren.
Reeds burgemeester Van Tienhoven heeft
ïn de tachtiger jaren van paarden gedroomd,
maar de bereden politie zou toen toch niet
veel meer dan een decoratieve functie hebben
gehad. Voor zijn opvolger, burgemeester
Sjoerd Vening Meinesz, bleken, tien jaar
flater, de kansen gunstiger en zoo verscheen
in 1900 de eerste Amsterdamsche politie-
truiter. Hij behoorde tot een corps van twaalf
man en die twaalf eerste Amsterdamsche
politie-ruiters hebben het niet gemakkelijk
[gehad. Zij konden zich niet op straat ver-
toonen of de veelbelovende jeugd zette alles
in het werk om hen tot zandruiter te maken.
Er werd gegild en gefloten en de catapult
werd gebruikt en menigmaal veroorzaakte
dit tuchteloos misbaar onrust bij' het in stren
ge tucht geschoolde ros, tot de agenbwande-
laar den agent-ruiter bijsprong en voor een
behoorlijke tuchtiging der boosdoeners zorg
droeg. Hun spelletjes waren trouwens niet
zonder gevaar, want een zenuwachtig paard
is midden in het stadsgevoel een angstwek
kend element.
Gelukkig mag men zeggen: alles went.
Zelfs een straatjongen raakt gewend aan een
politie-ruiter en nu het corps verviervoudigd
is het telt thans 45 viervoeters en nog
eenige reserve-paarden is het volkomen in
geburgerd. De politie heeft thans ook eigen
.paarden. Tot voor acht jaar had de stad ze
in huur en een huurpaard is nooit zoo gemak
kelijk te gebruiken als een eigen ros, waar
mede de ruiten en dat met zijn ruiter
mede de ruiter vertrouwd is.
De ruiterij van ons politie-corps heeft ver
leden week zijn dertigjarig feest gevierd en
men mag zeggen, dat het er eer mee inge
legd heeft. Bij de dressuur-proeven aan de
feestelijkheden werd natuurlijk ook deelgeno
men door de politie-corpsen van andere
steden bleek, hoeveel men met de africh
ting der paarden voor den zeer moeilijken
dienst reeds heeft kunnen bereiken. Want een
politie-paard moet meer levens-ervaring en
vooral leven-ervaring hebben dan een ge
wone viervoeter, het moet zich kalm houden,
ook al breekt om hem heen een leven-als-een-
hel los. Dies werd getoond, dat de Amster
damsche paarden niet vervaard zijn voor
daverende trompetten, roffelende trommen,
Jengelende draaiorgels, slingerende sabels en
knallende schoten. Wat dit knallen betreft,
de paarden waren tegen de vuur-proef nog
■niet geheel bestand, maar dat ik ook een er
varing Amsterdam is een vrij vreedzame
stad. En bij het springconcours dat overi
gens niet onberispelijk mocht heeten be
haalde een Amsterdamsch ruiter de over
winning.
In ieder geval, de politie draagt er zorg
voor, niet alleen dat ae stad bewaakt, dat de
burger beveiligd, dat zijn bezit behoed wordt,
maar ook dat het paard een eereplaats be
houdt en dat de liefde voor dit edele dier niet
aan de motorsport geofferd wordt. Dat
zeer veel.
is
De groote werken voor de afsluiting en
drooglegging van de Zuiderzee blijven zoo
wel in binnen- als buitenland belangstelling
trekken. Dat deze belangstelling alleszins be
grijpelijk is, ondervonden wij dezer dagen
toen wij weer eens op uitnoodiging van de
Directie der Zuiderzeewerken een bezoek aan
de werken hebben gebracht. Wij werden bij
dit bezoek rondgeleid en voorgelicht door
den directeur-generaal Ir. V. J. P. de Blocq
van Kuffeler en den hoofdingenieur ir. J. F.
R. van de Wall en hoewel wij reeds verschei
dene malen ter plaatse zijn geweest, kwa
men wij opnieuw onder den indruk van den
cnormen omvang en het grootsche van deze
werken. Iedereen, die wel eens voor de twee
de maal op dezelfde plaats kwam, die bij het
eerste bezoek grooten indruk maakte, zal
hebben ondervonden, dat de indruk bij het
herhaalde bezoek minder was, in alle op
zichten. Doch dit gevoel heeft men niet wan
neer men voor de tweede of zelfs, zooals wij,
voor de tiende maal de Zuiderzeewerken be
zoekt. Voortdurend in een vrij snel tempo
vorderen de werken: dagelijks groeit de
dijk, die over eenige jaren Noord-Holland en
Friesland zal verbinden.
De werken op het Kornwerderzand, waar
twee groepen uitwateringssluizen en twee
schutsluizen, één 14 M. wijd voor schepen
tot 2000 ton en één 9 M. breed voor schepen
tot 600 ton, benevens twee bruggen voor ge
woon- en spoorwegverkeer worden gebouwd,
zijn reeds sinds het vorige jaar per auto van
de Friesche kust af (via Zurig) te bereiken.
Honderden auto's en autobussen brengen
des Zondags de belangstellenden naar het
Kornwerderzand, dat eens 4 K.M. ruim van
de kust verwijderd lag.
Wandelt men hier tusschen de werken, dan
voelt men zich klein: men ziet hier de kunst
werken in zijn vollen omvang, tot op den
bodem van de werkput, die in 1927 werd ge
maakt. Wanneer alles gereed is, zal 'n groot
gedeelte van deze werken onder water staan.
Dan zal men als leek moeilijk kunnen begrij
pen hoe enorm dit werk is.
Van den dijk der werkput op Kornwerder
zand af ziet men in zuid-westelijke richting
groote bedrijvigheid: baggermolens, persmo
lens, sleepbooten met groote bakken achter
zich aan, snelvarende motorbootjes, enz. Bin
nen een uur bracht de snelvarende directie
sleepboot „Vlieter" ons naar deze bedrijvig
heid op het Breezand. Voordat wij de Zuide
lijke werkhaven bereiken er is ook een
Noordelijke varen wij langs een groot ge
deelte van den in aanbouw zijnden afsluit
dijk. Aan het eind werpen onderlossers hun
lading keileem op de juiste plaats. Even ver
der brengen groote kranen, welker knijpers
3 M3. keileem tegelijk grijpen, den dijk boven
water en daarachter spuiten de persmolens
het zandlichaam van den dijk. En nog ver
der naar de haven toe wordt de dijk bekleed
met stroo en puin, tenslotte door steenzet
ters gedekt met enorme stukken steen. Zoo
groeit de dijk op Breezand zoowel in Noord
oostelijke als Zuid-westelijke richting.
Dan verder naar het Zuid-westen zien wij
reeds de werken op Wiel ingen. Op weg daar
heen passeeren wij een groot stuk dijk, dat
gereed is. Er is hier nog een „gat" van onge
veer 700 M., dat nog dit jaar zal worden
dichtgemaakt.
De werken aan den Oostkant van Wierin-
gen twee bruggen, een schutsluis voor
schepen van 2000 ton en drie stel uitwate
ringssluizen naderen hun voltooiing.
Reeds wordt het remmingswerk langs de
sluisingangen geplaatst en worden de schui
ven in de uitwateringssluizen beproefd.
Zoo komt het einde van de werken tot af
sluiting van de Zuiderzee in zicht! Aan het
einde van dit werkseizoen in het najaar
ongeveer zesduizend arbeiders verdienen hier
thans het dagelijksch brood voor zich en hun
gezin zal ongeveer 18 K.M. van den af
sluitdijk, die 30 K.M. lang wordt, gereed zijn.
In 1931 zal nog ongeveer 8 K.M. dijk wor
den gelegd, waarna zich nog slechts twee
sluitingsstukken tot een gezamenlijke lengte
van ongeveer 4 K.M. in den dijk zullen be
vinden,, die vóór 15 Augustus 1932 zullen
worden gesloten.
De voorbereiding voor deze sluiting wordt
reeds thans getroffen. De plaatsen der slui
ting zijn gekozen daar waar de diepe geu
len zijn om zoo lang mogelijk het water zijn
natuurlijken loop te doen volgen; n.1. de geul
„de Middelgronden" ten westen van het
Kornwerderzand en de geul „de Vlieter" on
geveer 5 K.M. beoosten Wieringen. In „de
Middelgronden" is reeds in 1929 een beteu-
gelingsdam onder water gemaakt, gedekt
door zware zinkstukken, waardoor de diep
te, die ten hoogste ongeveer 13 M. bedroeg,
teruggebracht is tot minder dan 4 M. Op het
oogenblik wordt een dergelijke beteugelings-
dam in „de Vlieter" gebouwd. Daar de be-
teugelingsdam in „de Middelgronden" den
winter 1929—1930 goed heeft doorstaan,
verwacht men met de sluiting geen grootere
moeilijkheden, dan bij de sluiting van het
Amsteldiep tusschen de Noordhollandsche
kust en Wieringen.
Intusschen zullen de schutsluizen in den
afsluitingsdijk reeds voor de sluiting voor de
scheepvaart worden opengesteld. Zeer waar
schijnlijk zal de sluis voor schepen tot 2000
ton beoosten Wieringen nog voor het einde
van dit jaar in gebruik worden genomen om
de scheepvaart niet te dwingen den grooten
omweg om het gereed zijnde gedeelte van
den afsluitdijk bij Wieringen te maken. De
sluizen op het Kornwerderzand zullen in het
begin van het volgend jaar in dienst worden
gesteld.
Wanneer men een bezoek heeft gebracht
aan den in staat van wording zijnden afsluit
dijk, dan loont het de moeite te gaan naar
den Wieringermeerpolder, die dank zij de ca
paciteit van het electrisch gemaal „Lely" bij
Medemblik en het Dieselgemaal „Lemans"
bij Den Oever van 1400 M3 per minuut reeds
voor een vierde gedeelte ongeveer is droog
gevallen. Sinds de indienststelling van beide
gemalen op 10 Februari j.1. is het water
ongeveer 2.70 M. gezakt, zoódat de hoogge
legen gedeelten van den polder reeds droog
zijn.
Wij hebben bij De Haukes in het droogge
vallen gedeelte geloopen. Wel is de bodem
zware klei nog klef, doch reeds rijden de
werktreintjes den polder binnen en staat de
eerste heimachine gereed voor het maken van
de in den polder noodige kunstwerken. Een
breed kanaal, gebaggerd toen het water nog
in den polder stond, is reeds gereed en loopt
naar de nieuw te bouwen sluizen. Eenige
visschersvaartuigen liggen op het droge te
gen den dijk, als een herinnering aan een
verleden, dat nog zoo kort achter ons ligt.
Voor October a.s. zal ruim 20.000 H.A.
land aan Nederland zijn toegevoegd, als eer
ste gedeelte van de 10 pCt. vruchtbaren bo
dem, die Nederland door de drooglegging
der Zuiderzee binnen een kwart eeuw rijker
kan zijn. Een zware taak rust dan op de
schouders van de landbouwdeskundigen om
te trachten zoo spoedig mogelijk producten
uit den bodem te halen, het doel, waarvoor
ten slotte de drooglegging geschiedt.
Dat onze landbouwdeskundigen spoedig
tot resultaten zullen komen, mag verwacht
worden na een bezoek aan den proefpolder
nabij Andijk. In Augustus 1927 is deze
proefpolder van ongeveer 40 H.A. droogge
vallen en thans, na drie jaar dus, levert hij
reeds een behoorlijke oogst. Hooibergen
stonden bij ons bezoek te wachten om te
worden weggehaald en op het land stonden
verschillende gewassen in vollen groei. Vele
proeven worden hier genomen en naar ons
werd verzekerd met zeer bevredigende re
sultaten. Ook de kwestie der ontzilting en
der afwatering worden hier bestudeerd. De
ervaringen, welke hier worden opgedaan,
zullen van groote beteekenis zijn voor het in
cultuur brengen van den Wieringermeerpol
der.
Er is gedurende den laatsten tijd vooral
een heftige campagne gevoerd tegen de Zui
derzeewerken, vooral omdat de kosten veel
grooter zijn gebleken, dan aanvankelijk was
geraamd.
De directeur-generaal van de Zuiderzee
werken, ir. de Blocq vanKuffeler, die met
ir. van de Wall een onuitputtelijk geduld
toonde om alle vragen te beantwoorden,
heeft ons hierover het een en ander verteld.
In de eerste plaats kon bij het vaststellen
van de begrooting geen rekening worden
houden met verhooging van prijzen. Een
langrijke tegenvaller was het stijgen van den
prijs voor het baggeren, die, toen de Zuider
zeewerken zooveel baggermaterieel vroegen,
met ongeveer 50 pCt. opliep.
Grootere financieele offers, dan verwacht
was, werden ook gevraagd doordat men bij
de berekening elk onderdeel van het werk
zoo economisch mogelijk had uitgerekend.
Het was echter in de practijk niet mogelijk
zoo economisch te werken: verschillende ge
deelten van de werken moesten tegelijk wor
den uitgevoerd: het zandopspuiten kon bij
voorbeeld niet wachten totdat het keileem-
storten geheel gereed was. Waren de kosten
voor den afsluitdijk aanvankelijk op 90 mil-
lioen gulden geraamd, in 1928 liet het zich
aanzien, dat de dijk 128.000.000 zou kos
ten. Voor de afsluiting van den Wieringer
meerpolder was oorspronkelijk 37 millioen
gulden uitgetrokken, welk bedrag echter tot
ongeveer zestig millioen gulden is gestegen.
Over deze tegenvallers aldus zeide de
heer de Blocq van Kuffeler ongeveer zijn
wij thans echter heen. Doordat men thans
meer ervaring heeft met de Zuiderzeewer
ken, is het mogelijk gebleken in 1929 8
pCt. goedkooper te werken dan in 1928, ter
wijl in 1930 weer 10 pCt. goedkooper ge
werkt wordt dan in 1929. Zeer waarschijn
lijk zal het bedrag der kosten van den afsluit
dijk dichter bij de 110 millioen dan bij de 130
millioen gulden zijn.
Voor een financieele debacle behoeft men
dus niet bevreesd te zijn.
Dat technisch het werk kan worden uit
gevoerd, staat eveneens vast. Nu de afsluit
dijk zijn voltooiing nadert en door peilingen
enz. kan worden nagegaan of de berekenin
gen, die prof. Lorentz gemaakt heeft, juist
zijn, is gebleken, dat de theorie ongeveer met
de werkelijkheid overeen stemt.
Ook voor de sluiting van den dijk zijn
proeven genomen en wel in de stuw in de
Maas bij Roermond. Hier zijn in kunstmatig
opgewekte stroomversnellingen proeven ge
nomen met zinkstukken en het is gebleken,
dat de resultaten de laboratoriumproeven te
Delft volkomen dekken. Verder heeft tot nu
toe nagenoeg geen zetting of verzakking van
het gereed zijnde gedeelte van den afsluit
dijk plaats gehad. Dit alles wettigt het ver
trouwen in het welslagen van dit grootste
waterbouwkundig werk, dat ooit ter wereld
is ondernomen.
Ir. de Blocq van Kuffeler en Ir. van de
Wall. die tenslotte aan een ons te Hoorn
aangeboden maaltijd afscheid namen van de
journalisten, die aan deze excursie hebben
deelgenomen, en al hun medewerkers van
hoog tot laag ook de arbeiders die op de
werken op het Kornwerderzand, op het Bree
zand en op Wieringen wonen in keeten en tij
delijke woningen verdienen voor hun werk
de dank van het Nederlandsche volk. Rijdt
thans een werktreintje over den dijk bij Bree
zand midden in zee het is de voorloo-
per van den sneltrein, die over eenige jaren
over een dijk met een berm van niet minder
dan 34 M. breedte men merkt niet, dat
men op een „dijk" is van Wieringen naar
Zurig zal rijden. En de primaire weg van
Amsterdam naar Friesland zal dwars door
den nieuwen Wieringermeerpolder gaan,
waar velen nieuwe welvaart wacht.
1.
2.
4.
5.
De volgende partij is een Skandinavische.
Deze opening is oud, maar is in de latere
jaren weer nieuw leven ingeblazen.
Ontegenzeggelijk geeft zwart in de opening
een tempo prijs maar de open d-lijn is daar
voor een behoorlijke compensatie.
Wit: Dr. Olland (Utrecht). Zw.: Mieses.
e4 d5
ed5 Dd5
Pc3 Da5 Beter dan Dd8.
d4 Pf6
Ld3 Minder goed want d4 wordt
zwak
5Pc6 Hier wordt ook vaak c6
gespeeld om aan Da5 een
vluchtvüd te geven en Pc3
b5 te verhinderen. Men ziet
hier dat 5 sc6 toch min
der juist is.
6. Lg4 Zwart moet er voor waken
dat hij zijn L ontwikkelt voor
hij de e-pion opschuift naar
eó (e5 kan vaak niet).
Hier is nog niet uitgemaakt
of Lf5 de voorkeur verdient
hoewel 't vaak gespe.Td
wordt.
7. f3? J Dit is een bedenkelijke ver-
10 zwakking van der konings-
-vleugel
7. 1 Lijkt een gevaarlijke zet voor
de zwarte dame. Doch 't is
schijn. Wit bereikt met een
paardzet niets.
Ld2 Lh5
e5! Na 9 Pb5 Db 6 10. a4
a5 blijft zwart een druk uit
oefenen op d4.
9. O0 0—0O! 't Is opmerkelijk
hoevaak deze opening tot de
lange rochade leidt. Dat komt
natuurlijk doordat de T dade
lijk zeer actief is vanwege de
open d-lijn.
de5 Pe5
Pf4 Lgó
Pd5 Dc5f Men ziet het gevolg van
7. f3. Zwart kan zich zoo heel
goed redden.
13. Le3? Wit Tet niet genoeg op zwart
offert zijn dame voor drie
lichte figuren, zeer gemoti
veerd.
13Pd5!
14. Lc5 Le5f
15. Khl Pf4
16. g3 Pd3
17. cd3 Ld3. Zwart wint nu nog de
kwaliteit ook. Immers na 18.
Tel volgt Le4!
18. Del Lb6
19. Dg5 Lfl
20. Tfl Pd3
21. Dg7 h5. Met de bedoeling door
h4 en h3 den koning in zijn
8.
8.
10.
11.
12.
Hoog water
Laag
Datum
v.m.
n.m.
v.m.
22
0.08
0.44
8.35
23
1.10
1.41
9.34
24
2.02
2.30
10.29
25
2.46
3.16
11.20
26
3.31
4.01
27
4.19
4.50
0.38
28
5.07
5.40
1.28
29
5.57
6.29
2.16
30
6.48
7.17
3.07
Datum
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Hoog water
n.m
9.15
10.12
11.06
U.54
0.13
1.03
1.50
2.41
3.30
v.m.
0.11
1.13
2.05
2.49
3.34
4.22
5.10
6.00
6.51
n.m.
0.47
1.44
2.33
3.19
4.04
4.53
5.43
6.32
7.20
Laag water
v.m.
8.47
9.46
10.41
11.32
0.06
0.50
1.40
2.28
3.19
n.m.
9.27
10.21
11.1?
0.2!
1.1!
2.02
2.53
3.42
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
1.
1.
1.
1.
1.
1.
1.
vrijheid te belemmeren.
h4
Pf2t
Lf2
Kb8
Lc5 dreigt mat door 27.
Tdl 28. Ld6 en 29.
Thl.
Tdlf
Lglt
Le3+
Lf4f
Thl mat naar Dufresne.
OPLOSSING TWEEZET 290.
Kh3 dreigt 2. Dh4 mat.
ed5 2. Te6
De5
PÏ3
i v.
Lc3
Pc2
Td2
Df7
gh4
Tf2
De6
h4
Kh2
Khl
Kh2
Kh3
de5
f2
Pc5
Dc2
Dd5
2.
2.
2.
2.
2.
PROBLEEM 291.
Tweezet.
PROBLEEM 292.
J Hartong.
EINDSPEL 364
P. Keirans, Riga.
b c d e f
Wit geeft mat in 4 zetten.
23. Doch midden in den nacht werd hij wakker. Het was een
vreemd geluid, wat hij hoorde en hij meende een leelijke vrouw
te zien in den hoek van het vertrek, doch toen hij zijn oogen
had uitgewreven, zag hij slechts een muisje op de plaats, waar
hij de heks had meenen te zien. „Vergissen is menschelijk",
dacht Keesje, die weer verder wilde slapen.
24. Doch toen hij weer wilde gaan liggen, kwamen de drie
paleiswachters, die de ronde door het paleis deden, ook
"e' yertrek, waar Keesie sliep. t
Hij vertelde de wachters wat hij had gezien en dat hij ïicb
™atl'Vergist door een muis voor een heks aan te zien.
„Neen, meneer Keesie", zei een van de wachters, „U heett
wel degelijk de heks gezien. Weet je wat jij doet", zei een van
de wachters tot een andere, „jij moest meneer het verhaal ver
tellen van de heks en het gelukspoppetje, dat in een witten
vogel werd veranderd. Als teuminstc meneer naar je wil 1"1S'
teren. „Graag", zeide weer het agentje, „van luisteren k»"
men veel leeren".
