ALKMAAR EN DE 8 OCTOBER-FEESTEN Ho. 234 ZATEKDA& 4 OCTOBEH 1930 132e Jaargang. Uit de donkere dagen der historie worden het verlangen naar vrijheid en zelfstandigheid en het gevoel van saamhoorigheid geboren. Dagelijksoh oversloht. Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalrs Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bt] vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het gebeele Rijk 2.59. Losse nnmmers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Per regel 9.25, bij groots eontracten rabat. Groota lettors naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, post giro 37090. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het wordt wel eens betreurd, dat ons we relddeel in allerlei grootere en kleinere sta ten veerdeeld is, gebieden, welke men nauw keurig met grenspaaltjes heeft afgebakend In elk gebied leeft een volk met een eigen taal, dat zich door zijn historie een eenheid gevoelt, dat allereerst naar de behartiging van eigen belangen streeft en dat maar al tc vaak om eigen bezit een tariefmuur bouwt om productie en handel van zijn bewoners te kunnen beschermen. Waarom die verdeeldheid, die afscheiding, dat verschil in rechten en plichten, dat ver schil in welvaart, waardoor zoo vaak de ja- louzie ontbrandt, die tot ernstige conflicten kan leiden. Waarom moet elk land zich boven zijn fi- nancieele draagkracht bewapenen als allen tesamen met een beperkte internationale po litiemacht volstaan kunnen. Zou het voor Nederland niet een zegen zijn als het niet zoo'n klein machteloos land je was, maar deel uitmaakte van een grooten en sterken staat? Er zit iets aanlokkelijks in de gedachte Van samensmelting van staten. Geen tarief muren meer, geen wedloop in bewapening, geen jalousie meer. omdat alle staten gelijk bevoorrecht zullen zijn, geen taalverschil meer, dat de volkeren verdeelt en het verkeer belemmert, Europa tot één grooten staat ge maakt waarin alle volkeren broederlijk voor de gemeenschappelijke welvaart zullen wer ken. Zal het ooit zoover komen? Nu streeft men nog slechts naar een statenbond zooals Amerika er een heeft, een Unie van Staten waarin men samenwerkt tot voorspoed van het geheel. Een dergelijke statenbond moet mogelijk zijn en zal on? werelddeel de rust en de ont- snanning kunnen brengen, die vóór alles noo- dig zijn om aan de welvaart der volkeren te kunnen werken. Verder dan een bond van staten zal mer. nimmer kunnen komen. De volkeren van Europa zijn in den loop der eeuwen van elkaar vervreemd, zij hebben alle een eigen geschiedenis, een eigen ge aardheid, die het onmogelijk maakt, dat zij onder eenzelfde bestuur, onder eenzelfde complex van wetten en verordeningen zouden kunnen leven. Nooit zou een Hollander een anderen staat dan de zijne als zijn vaderland kunnen er kennen en liever dan rustig te leven onder vreemde bescherming zou hij een offer bren ger om zijn vrijheid te kunnen behouden. China geeft het voorbeeld, dat zelfs een volk. dat één in taal en afkomst is, hopeloos verdeeld kan zijn en een Europa, dat een samensmelting van landen en volkeren zou worden, zou meer dan ooit een strijdperk van binnenlandsche onlusten zijn. Uit de geschiedenis van ons land komt het verlangen naar vrijheid naar voren en al is het volkomen juist, dat de geschiedenis in den loop der eeuwen wel eens mooier wordt voorgesteld dan zij in werkelijkheid geweest is er is niet één land, dat zich niet op de glorierijke dagen van het verleden beroemt toch heeft de gedachte aan gezamenlijk gedragen leed en gezamenlijk bevochten overwinning het voordeel, dat men zich saamhoorig gevoelt en zijn karakteristieke eenheid wil blijven bewaren. De herinnering aan de groote daden onzer voorouders wordt levendig gehouden en uit die herinnering putten wij de kracht onze tegenslagen te dragen, ons weer op te rich ten als het noodlot ons heeft getroffen en de groote spreuk van Jan Pieterszoon Coen tot de onze te maken: „Ende despereert niet". m De taal is gansch het volk, zegt een spreekwoord, vandaar dat allen die dezelfde taal spreken zich als één groote familie ge voelen. Een Engelschman heeft eens gezegd: als fk geen Engelschman was, zou ik wenschen er een te zijn. Maar ook de Hollander wenscht te blijven wat hij is door de liefde voor zijn land, die nooit sterker gevoeld wordt dan wanneer men jarenlang in den vreemde vertoefd heeft De liefde voor zijn land is ieder aange boren. m De geschiedenis van ons land komt op ge denkdagen sterker dan anders in onze herin nering. Wanneer door den moed en de volharding van eigen stadgenooten die geschiedenis een gunstigen keer heeft genomen, dan is het be grijpelijk, dat wij ons best doen om alle be v oners van de bijzondere beteekenis van dien gedenkdag te doordringen. - Alkmaar heeft op 8 October 1573 de Span jaarden zien retireeren, het is de stad ge weest waarvan de victorie is uitgegaan en de herdenking van den ontzetdag is dan ook niet alleen voor ons land maar allereerst voor onze stad van beteekenis. Alkmaar neemt op 8 October een bijzonde re plaats in. Het zijn Alkmaarders geweest, die op de stadswallen hebben gestreden en overwon ren, het waren mannen, die namen droegen als ook thans nog hier ter stede worden aan getroffen. Het waren onze voorouders en het is te begrijpen, dat wij trotsch zijn op hun groote daden en dat wij in het bijzonder ons geroepen gevoelen deze op 8 October *e herdenken. De groote daden van oud-Alkmaarders zijn waard herdacht te worden omdat wij door de herinnering daaraan een voorbeeld voor het tegenwoordige geslacht kunnen stel len, omdat wij daardoor telken jare alle Alkmaarders, van welk geloof en van welke politieke overtuiging zij ook mogen zijn, kun nen toeroepen: ziet wat door samenwerking bereikt kan worden! Hoe sterker hier ter stede het saamhoorig heidsgevoel zal zijn, des te krachtiger zal men gezamenlijk naar de welvaart van stad en bevolking kunnen streven. De kern van de jaarlijksche feestviering is de redevoering bij het Victoriebeeld op de plaats waar onze voorouders de zwaarste of fers voor hun vrijheid gebracht hebben. Dit jaar zal de rede door het aanbrengen van loudspeakers voor allen, die bij het beeld aanwezig zijn, verstaanbaar worden ge maakt, een maatregel die wij van harte toe juichen omdat door het spreken in de buiten lucht tegenover een gezelschap, dat zich in wijden kring om den redenaar verzamelt tot dusver veel van het gesprokene verloren moest gaan. Dank zij het samengaan van allen, die in I Alkmaar's historie belang stellen en dat kunnen tenslotte alle stadgenooten zijn zal 8 October weer het karakter van een al- gemeenen stedelijken feestdag kunnen dragen. De 8 October Vereeniging wekt alle stad genooten op. de vlaggen uit te steken, de zaken te sluiten en het personeel daardoor gelegenheid te geven aan de festiviteiten deel te nemen Des morgens om 8 uur vangt als gewoon lijk de reveille aan, waaraan een groot kin derkoor zal deelnemen onder leiding van Corn. Jonker, met begeleiding van het muziek corps Sint Louis. Door de meisjes van Corn. Jonkers koor klassen zal ditmaal een oud-Hollandsche boerendans uitgevoerd worden, die ont worpen en ingestudeerd is door mej. Hansa Pelva te Amsterdam. De stadscarillonist zal dien dag weer toe passelijke liederen op ons laten nederdalen en voor het des morgens ie houden bloemen corso werden den vorigen dag reeds aan vele adressen bloemen en planten beschikbaar ge steld, die men gratis zal kunnen verkrijgen om in het corso met een fraai nummer te kunnen uitkomen. Des middags wordt op het Hofplein door een groot kinderkoor onder leiding van Corn. Jonker een concert gegeven en de fir ma Lieshout van de Zaadmarkt heeft voor 450 kinderen gratis een tractatie aangeboden. Daarna volgt een reclame-optocht waar voor de deelname ditmaal buitengewoon groot is en te zes uur des avonds worden op het Waagplein door leden van de Alkmaar- sche Turnclub „Kracht en Vlugheid" marmer- groepen vertoond. De entree hiervoor is slechts op een dubbeltje gesteld, maar het bestuur hoopt, dat velen vrijwillig iets meer willen offeren omdat de feestviering dit jaar zeer zware financieele offers zal eischen. Verschillende particuliere muziekcorpsen verleenen hun medewerking en des avonds heeft natuurlijk weer het traditioneele kerk- concert plaats dat door de samenwerking van Mevr. Jeanne Bacilek en de heeren Bons Lensky en Slinger dit jaar iets bijzonders be looft te worden. Het cabaret, zooals gewoonlijk in de zalen van de Harmonie en Het Gulden Vlies, be looft aangename verrassingen, daar er o.a. drie speciale nummers vertoond worden, die alleen nog maar in den Wintergarten te Berlijn opgevoerd werden. Voor het eerst zal als slot van de feesten dit jaar met medewerking van „Soli Deo Gloria" des avonds om elf uur een taptoe worden gehouden Het bestuur verzoekt ons ten slotte nog te willen vermelden, dat de Vereeniging dit jaar speciale insignes in de stadskleuren zal ver- koopen en dat jonge dames die daartoe willen medewerken zich bij den heer B. Kuyper in de Boterstraat kunnen opgeven. De kaartenverkoop voor het concert en de variété s zal reeds Dinsdag 7 October in de Harmonie plaats hebben van 10 tot \2Y, en van 1Y tot 4 uur en het bestuur verzoekt ieder zoo vroeg mogelijk zijn plaatsen te wil len bespreken. Dank zij het optreden van verscheidene buurtvereenigingen zullen de voornaamste straten versierd worden en zoowel door de buurtvereeniging Zocherstraat als door de Buurtvereeniging C. W. Bruinvisstraat zul len wederom de traditioneele kinderfeesten worden gegeven. Alkmaar staat, dank zij aller spontane medewerking, op 8 October weer in het tee- ken van dankbaarheid en vreugde. Dankbaar zullen wij wederom de groote daden van onze voorouders gedenken, en vreugde zal er zijn omdat na ruim drie eeuwen de Alkmaarders nog altijd bereid zijn allps wat hen in politiek of godsdienstig oogpunt verdeelt opzij te zetten om gezamen lijk hun gehechtheid aan de stad hunner in woning te demonstreeren. EEN NIEUWE CRISIS IN ARGENTINIË? De pas opgetreden regeering verdacht van iascistische neigingen. De nieuwe voorloopige Argentijnsche regee ring staat reeds thans tegenover een crisis, die haar bestaan bedreigt. In militaire kringen, die de regeering zeer nastaan, heeft men, evenais de minister van binnenlandsche zaken Sanchez Sorondo, de noodzakelijkheid betoogd om door wijziging van de grondwet en door verandering in de kieswet te verhinderen, dat de gevallen Irigoyen of zijn aanhang weer aan het bewind komt. Deze in nin of meer officieelen vorm gedane verklaring heeft de regeering echter geen goed gedaan. De publieke opinie, die aan vankelijk tamelijk welwillend tegenover het nieuwe bewind stond, heeft zich zoo goed als geheel tegen de regeering gekeerd, die zien plotseling geheel geïsoleerd zag. Daarbij kwam, dat generaal Justo, die eveneens met de nieuwe regeering sympathiseerde, zijn func tie als opperbevelhebber van het Argentijnsche leger heeft neergelegd, naar men algemeen aan neemt, omdat hij zich niet wenscht te compro- mitteeren met de al te conservatieve ideeën der regeering. Wanneer de regeering haar zin krijgt, loopen deze ideeën uit op een fascistisch kiesstelsel, wat in lijnrechte tegenstelling zou zijn met den zin der revolutie, die als een harer hoofddoelen had, het herstel van het vrije, algemeene kies recht. De draagster der ideeën van de regeering buiten regeeringskringen, is de nieuw gestichte Nationale Partij, die dan ook allen steun van de nieuwe regeering krijgt. Alle vroegere anti- Irigoyen partijen, van de onafhankelijke socia listen tot de conservatieven, met uitzondering van de socialisten en enkele kleinere groepen, vormen door de oprichting van de Federacion Democratica Nacional een tegen de nieuwe re geering gericht eenheidsfront, waarbij elke partij echter haar zelfstandigheid behoudt. Om de opwinding, die over de klaarblijkelijk fascistische regeerings-ideeën der regeering in het land is gewekt en waarvan de aanhangers van Irigoyen een handig gebruik trachten te maken, te bezweren, heeft de nieuwe president Uruburu in een groote betooging verklaard, dat de voorloopige regeering noch het kiesrecht, noch de grondwet wil aantasten, doch wel het nieuwe congres een voorstel voorleggen om den president te kiezen volgens een door het congres goedgekeurd kiesstelsel. oordeeld, waar Strafella aan incorrectheid eerlijkheid schuldig verklaard.) Alle hoofd ambtenaren van de bondsspoorwegen, die tot dusver een leidende positie innamen zijn thans ontslagen en door anderen 1 vervan gen. In de parlementaire commissie, die tot de verkiezingen de functie van het parlement waarneemt, heeft Guertler, de christen-socia listische voorzitter, geweigerd een motie van wantrouwen in het nieuwe kabinet, die in gediend was door de socialisten, de platte landers en de Groot-Duitschers, in stem ming te brengen. De commissie heeft vervol gens het uitschrijven van de verkiezingen te gen 9 November goedgekeurd. De burgerwachten hebben den eisch ge steld van het herstel van de doodstraf. Starhemberg en Hüber, de beide ministers uit de burgerwacht hebben afstand gedaan van hun ministerieel salaris over de maand September ten bate van de werkloozen. Te Terq, waar Schober, de afgetreden bondskanselier, zijn verlof doorbrengt, heeft de bevolking hem groote ovaties gebracht, met een fakkeloptocht, waaraan ook de so ciaal-democraten deelnamen. Schober hield een korte toespraak, waarin hen beloofde ook verder voor Oostenrijk te willen blijven werken. DE ECONOMISCHE CRISIS IN HONGARIJE. Een noodbelasting. Vrijwillige stortingen aangebeden. In de stad Debreczen werd besloten, ter leniging van djn oeconomischen nood, ieder burger, wiens inkomen hooger is dan 600 pengö per maand, eene noodbelasting van 10 pengö per maand op te leggen, echter heb ben reeds alle bankdirecteuren en de hoog leeraren van de universiteit zich verplicht, meer te betalen. De burgemeester heeft 15 pCt. van zijne representatiegelden voor het noodfonds aangeboden. In Kecshemét hebben de beambten van het stedelijk belastingkantoor pCt. van hun inkomen ter leniging van den nood aangebo den. EEN WEENSCH BLAD IN BESLAG GENOMEN. De Wiener Allgemeine Zeitung is Donder dagavond in beslag genomen wegens het pu- bliceeren van verontrustende geruchten, ver vat in een artikel over dictatuurplannen van de burgerwachten, welk artikel het blad van een Duitsch blad had overgenomen en dat in hield, dat de burgerwacht voor het geval de sociaal-democraten bij de stembus de over winning zouden behalen de instelling had geëischt van een directorium met speciale volmachten. heid, door troepen en forten, verzekerd ziin, voor aan arbitrage gedacht kan worden. Dit verschil in opvatting bestaat inderdaad en wordt vooral door de uiterste rechterzijde bui ten de regeeringskringen erg opgeblazen. De relletes tegen Briand zijn er een bewijs van, evenals de felle taal die Léon Daudet aan zijn adres sprak. PRESIDENT HOOVER TE CLEVELAND. Communistisch opstootje. Zeshonderd communisten hebben Donder dag een poging gedaan om de zaal binnen te dringen waar president Hoover een rede hield op de bijeenkomst van Amerikaansche bankiers. De aanvallers zijn echter door de politie teruggeslagen, waarbij eenige klappen vielen, maar niemand ernstig is gewond. BESTRIJDING VAN DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND. Een nieuw plan van Lloyd George, aar de liberale „News Chronicle" mede deelt heeft Lloyd George een plan tot bestrij ding van de werkloosheid opgesteld, dat bin nen eenige dagen bij de regeering zal wor den ingediend. Volgens het blad hebben Lloyd George en zijn medewerkers, direct nadat" de regeering zich bereid verklaard had de hulp der libe ralen te aanvaaren, den geheelen zomer door aan de uitwerking van dit plan gewerkt met het oog op den aanstaanden winter te ver wachten noodtoestand. Het plan is zoo omstandig uitgewerkt, dat het direct in werking zou kunnen treden. DE OOSTENRIJKSCHE POLITIEKE RICHTING. De nieuwe president-commissaris van de bondsspoorwegen heeft Strafella benoemd tot directeur-generaal en hem daarbij tevens verlof verkend totdat zijn proces tegen de Arbeiter Zeitung in tweede instantie zal zijn afgedaan. (Dit proces gaat tegen den lei der van dat blad, die allerlei beschuldigin gen tegen Strafella had geuit, om diens be noeming onmogelijk te maken. De rechtbank- heeft den journalist in eerste instantie ver HET NIEUWE TURKSCHE MINISTERIE. Een motie van vertrouwen; de libera len waren er tegen. Naar Belga uit Angora meldt, heeft Ismet Pasje in de Nationale Vergadering het pro- grama van zijn nieuwe ministerie ontvouwd, dat in de hoofdlijnen aan dat van de vorige regeering gelijk is gebleven. Ismet lag den nadruk op zijn vaste voornemen om de vriendschappelijke betrekkingen van Turkije met alle landen te handhaven en te verster ken en om over te gaan tot een betere toe passing van de arbeidswetten ten bate van den werkman. Ten aanzien van de Otto- maansche schulden zei hij, dat de regeering vastbesloten is tot een redelijke en billijke oplossing te geraken. Fethi Bei legde de leemten bloot, die in zijn oog dit programma aankleven en kon digde aan dat de liberalen oppositie tegen dit ministerie zullen voeren. Hierop nam het Huis een motie van ver trouwen in het ministerie aan, waar de li beralen tegen stemden. EEN DUEL IN BOEDAPEST. Zonderlinge houding der militaire autoriteiten. In een hotel te Boedapest waren dezer da gen twee Grieken afgestapt, die perse samen wilden duelleeren. De politie publiceerde een waarschuwing, waarin verklaard werd dat zij met alle haar ten dienste staande midde len een duel zou verhinderen, daar het niet aanging Hongarije tot toevluchtsoord te la ten maken voor vechtlustige lieden en dat het duel evenals elders een strafbare handeling was. Niettemin is er geduelleerd en wel in de manege van een kazerne, waarvan de com mandant de Grieken vriendelijk ontving, waarna de politie door de schildwachten de toegang werd ontzegd. De duellisten waren een Grieksch oud- minister en een Grieksch grootgrondbezitter. Als secondanten traden Hongaren op, één hunner was n.b. een zoon van den premier graaf Bethlen. Er werd op het pistool gevochten; op zo pas afstand werden vier kogels gewisseld. Met het resultaat: evenzoovele gaten in de lucht. Aan de eer was voldaan Donderdag zouden de twee Grieken Boe dapest verlaten. DE ACTIE TEGEN BRIAND. Om drie woorden. Tardieu heeft Zondag in zijn redevoering te Alencon gesproken van „veiligheid, arbitrage en ontwapening" en daarbij gezegd, dat Frankrijk niet duldt dat deze volgorde gewij zigd wordt. Per ongeluk heeft Briand te Genève gesproken van „arbitrage, veiligheid en ontwapening", dus de woorden in een an dere volgorde gebruikt, al zette hij evenals Tardieu de ontwapening achteraan. Daar komt het natuurlijk in hoofdzaak opaan, zoo als de Temps dan ook in een hoofdartikel „Over twee redevoeringen en drie woorden", ietwat al te uitvoerig uiteenzet. De Parijsche correspondent van de Times maakt intusschen de zeer juiste opmerking, dat, al doet de volg orde van de beide eerste begrippen er weinig toe, deze toch karakteristiek is voor de ge- dachtengang van de twee sprekers. Voor Briand is arbitrage de eerste voorwaarde van yeiügheid, voor tardieu moet eerst de vei'ig- CHINEESCHE ROOVERS EN MOORDE NAARS AAN HET WERK. Vrouwelijke zendelingen ontvoerd. Men vreest, dat de twee vrouwelijke Brit- sche zendelingen, die begin Juli door Ch-i- neesche roovers werden ontvoerd, zijn ver moord. Een telegram uit Kienjang aan den Britschen consul te Kienning zegt n.L, dat de roovers de vrouwen hebben gefusilleerd. HET BEZOEK VAN TEFIK ROESTI BEY AAN MOSKOU. Donderdag is de Turksche Minister van Buitenlandsche Zaken, Tefik Roesti Bey, na een verblijf van verscheidene dagen te Moskou, naar de Kaukasus vertrokken om vandaar naar Angora terug te keeren. Aan het station werd hij uitgeleide gedaan door din Volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken, Litvinof, met wien hij tevoren nog een laatste onderhoud had over de verhou ding tusschen Turkije en de Sovjet-Unie. In dit onderhoud werd nogmaals geconsta teerd, dat Turkije en Sovjet-Rusland zeer veel gemeenschappelijke belangen hebben en werden de vriendschappelijke betrekkin gen tusschen beide landen nogmaals beves tigd. VOOR HET EERST EEN NIEUWE KERK SINDS 600 JAAR. Het Zweedsche eiland Gotland met onge veer vijftig duizend inwoners heeft bijna honderd kerken, doch geen van alle is min der dan honderd jaar oud. Thans zal voor de eerste maal in zes eeuwen een nieuwe kerk worden gebouwd in de kleine stad Slite op de kust van Gotland. De nieuwe kerk zal evenwel in denzelfden stijl worden opgetrokken als de oude kerken uit de middeleeuwen. Visby, de hoofdstad van Gotland, schijnf in de middeleeuwen een .bevolking van bij na vijftig duizend zielen te hebben gehad en telt niet minder dan twintig mooie kerkge bouwen, waarvan echter thans slechts éér in gebruik is. EEN BOMAANSLAG TE LEMBERG. Groote verwoesting. Te Lemberg is een bomaanslag gepleegd op het gebouw van de Oekrainsche verbrudks- vereeniging Centrosojus. Snel na elkaar ont ploften een aantal bommen, met sterke ont ploffingskracht. Het inwendige van het ge bouw met de warenvoorraad en alle documen ten en boeken zijn vernield. Van de omliggen de huizen zijn ongeveer 300 ruiten stuk gesla- gen. De bewaker van het gebouw en zijn ge< ïin waren alleen in het huis en werden door den luchtdruk uit hun bedden geworpen en gekwetst. In een café aan den overkant heb ben verscheidene menschen door glassplinter» kwetsuren opgeloopen. Van de daders ont breekt tot nu toe elk spoor. De bewaker be weert, dat het gebouw 's avonds is gesloten en niemand meer toegelaten wordt. Ooggetuigen hebben echter verklaard, dat twee verdachte gestalten kort na den aanslag het gebouw hebben verlaten. EEN SCHIP DOOR ITALIANEN GERAMD. Nog is in Joegaslavië de woede en ver bittering niet bekoeld over het rammen en kele weken geleden door het Italiaansche stoomschip „Francesco Morosini" van het prachtige Joegaslavische schip „Karadjord- je", of al weer wordt uit Belgrado melding gemaakt van een nieuw, dergelijk, incident, Thans is tusschen Spalato en het eiland Kur- zola het Italiaansche s.s. „Giuseppe Ormio* op het Joegoslavisch s.s. „Sloga' geloopen. Het Italiaansch schip boorde zich in het Joegoslavische sdiip, dat ernstig beschadigd is. De kapitein en verschillende matrozen van het- Joegoslavisch schip liepen kwetsuren op. -- -v --vi

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1