Hinnikt GciruL
Rwlerf twsi en dertigste Jaargtng.
Filmnieuws.
Is goedgoedkoop
en U krijgt
2. meer.
Stadsnieuws
Zaterdag 25 October
Provinciaal nieuws
LEZING MEVR. ROLAND HOLST.
Ho. 362
1930.
-»
PJT—7—
PAARDENMARKT.
De Directeur van het Marktwezen te Alk
maar brengt ter algemeene kennis, dat ter
gelegenheid van de Paardenmarkt op Woens
dag 29 October a.s. de aan te voeren dieren
alleen naar de markt mogen worden ge
bracht over de Friesche brug en de Korte
Nieuwesloot van de Handelskade af.
De dieren die over de Boombrug bij het
Zeglis de stad binnenkomen, mogen alleen
naar de markt gebracht worden langs de
Voormeer en de Bierkade over de Schermer
vlotbrug en langs den Kanaaldijk naar de
Friesche brug.
Alle dieren, die niet over de Friesche brug
de stad binnenkomen, moeten zoodanig wor
den vervoerd, dat zij door de Korte Nieuwe
sloot van de Handelskade af ter markt ko
men; alle overige toegangen tot de markt
worden afgezet.
Bij de Korte Nieuwesloot en de Friesche
hrug zullen de aan te voeren paarden des
kundig worden onderzocht en zal het ver
schuldigde marktgeld moeten worden vol
daan.
Vóór des morgens zeven uur mogen geen
dieren geplaatst worden op de markt die des
namiddags vier uur eindigt, terwijl nk des
morgens tien uur geen dieren meer ter markt
worden toegelaten.
Voor het plaatsen der paarden worden
aangewezen de Dijk, het Waagplein, de
Marktstraat en de Ged. Nieuwesloot.
De directeur voornoemd,
D. SCHENK.
Het Oeweldsprobleem.
Voor de Vereeniging „Voordrachtavonden te
Bergen" hield Vrijdagavond in „Het Oranje
hotel" de dichteres Mevr. Henriëtte Roland
Holstv. d. Schalk een lezing over „Het Ge
weldsprobleem".
De zaal was geheel met belangstellenden be
zet. Vooral de dames waren in groote getale
gekomen.
De voorzitter, de heer D. Beijneveld, ver
heugde zich over de groote opkomst en bracht
de spr. dank voor haar bereidwilligheid om
naar Bergen te komen.
Mevr. Roland Holst ving aan met er op te wij
zen, dat de groote problemen waarmede de
menschheid in alle tijden worstelt, niet altijd
actueel zijn.
Nog niet lang geleden leek het alsof het ge-
weldsprobleem geleidelijk zou worden opge
lost.
In het begin van onze eeuw leek het passifis-
me sterk.
Ook in den klassenstrijd scheen het geweld
door voortschrijding van de democratie, op
den achtergrond te geraken.
Alles was echter schijn.
Het imperialisme sloeg de verwachting, dat de
geschillen vredelievend konden worden opge
lost, den bodem in.
Het wezen van het imperialisme stipte de spr.
nader aan, er op wijzende dat de groote vraag
stukken steeds meer buiten het parlement hun
beslag krijgen.
Er is een toename van den geest van ge
welddadigheid en een wil tot de macht.
Een toenemende tegenstelling tusschen de
klassen, de rassen en de landen valt waar te
nemen.
De Europeesche fabrikanten hebben hun
eigen concurrenten in Indië, Afrika en Japan
gemaakt.
Wij kwamen in een tijdperk van het mariti-
misme met als einde den wereldoorlog en de
hoop, dat de tijd zal komen waarin de geschil
len zonder geweld beslecht zullen worden.
De moeielijkheden na den oorlog, een tijd van
onzekerheid, gevolgd door een zeker herstel
van het kapitalisme met een brandend worden
van het geweldsprobleem en het begrip hoe
hulpeloos de mensch er tegenover staat, volg
den. Het oorlogsgevaar is er weer.
i DE GELUKSMELODIE.
C i Cinema Americain.
Olof Svensson is conducteurtje op de
stadstram in Stockholm van welke wereld
stad de Zweedsche film, die hier vertoond
wordt zeer mooie opnamen laat bewonde
ren'.
Op een goeden dag staat hij boven op de
kade naar het lossen en laden der schepen
te kijken als er een kist uit de haak van een
kraan schiet en bovenop een straathond te
recht komt.
Tesamen met een jonge dame, die uit een
auto gestapt is redt hij het dier, dat vrijwel
ongedeerd blijkt en terwijl het meisje al weer
is doorgereden vindt hij nog haar legitima
tiebewijs als studente der Zweedsche Hooge-
school.
Zij blijkt de dochter van een schatrijken
uitgever te zijn en Olof betreurt het nu, dat
hij slechts tramconducteur is en het meisje
van zijn droomen dus eigenlijk slechts uit de
verte mag bewonderen. Evenwel heeft hij
vroeger een academisch examen gedaan en
is alleen conducteur geworden om de open
gevallen plaats van zijn vader in te nemen
toen zijn moeder zonder middelen van be
staan was. Hij is gerechtigd de witte pet der
studenten te dragen en daarmede ontmoeten
wij hem op een studentenfeest waar hij na
tuurlijk de mooie Lisa weer ontmoet en na 'n
romantisch roeitochtje zelfs haar liefde weet
te winnen. Maar een jaloersche vriendin
herinnert zich het gezicht van 't conducteur
tje en voordat Olaf zich heeft kunnen ver
klaren richt zij het zoo in, dat Lisa op de
tram stapt waar Olaf zijn nederig werk ver
richt. Zij wendt zich dan gedesillusioneerd
van hem af, maar leest later zijn verklaren-
den brief, die evenwel door een jaloursche
stiefzuster aan haar vader in handen ge
speeld wordt. Deze beveelt haar den con
ducteur nooit meer te ontmoeten, maar dien-
zelfden avond redt zij de situatie voor haar
stiefzuster, die een man van slecht allooi
«p bezoek baefi wiens ysrdwjjneB door e»
Wij pogen dit alles in ons op te nemen, doch
de groote sprongen realiseeren wij niet. Wij
missen de gave in de verte te zien en waar te
nemen wat er aan weerskanten in de hoofden
van de diplomaten omgaat.
Overal in de staten een wil om te handhaven.
Spr. wees op de oorlogsvoorbereidingen in
alle landen, gepaard gaande met een sterke fa
bricatie van giftgassen, waartegen de burgerbe
volking zich niet kan beschermen.
Niets is zoo ingewikkeld als het tegenwoor
dig maatschappelijke en politieke leven.
De wereld leeft op een vulkaan. De oplossing
van het geweldsprobleem hangt samen met de
oplossing van alle politieke vraagstukken.
Oorlog en revolutie zijn niet alleen aderla
tingen van de menschheid, doch bedreigen de
Westersche cultuur met algeheele ondergang.
Door de productie en de ontzaggelijke uit
breiding van den handel is er een feitelijke
saamhoorigheid in de feiten onder de menschen.
Als het eene deel lijdt, lijdt ook het andere
deel, omdat wij aan elkander vastzitten, even
als de verschillende klassen in één land bij een
economisch conflict. Dat menschelijke bewust
zijn van saamhoorigheid groeit. Wij voelen ons
gevoel van saamhoorigheid en sterker dan vroe
ger de eerbied voor het leven.
Onze tijd is sterk aan tegenstellingen. Er is
ook door het moderne leven een beestachtige
onverschilligheid voor het leven, waardoor ge
beurtenissen als de mijnramp te Aken niet
doorwerken.
In Amerika 250.000 verkeersslachtoffer in het
jaar. Europa veramerikaniseert.
Aan den anderen kant is het materialisme in
de wetenschap nagenoeg overwonnen. In de
biologie onderscheidt men de wonderen, die
naar een levensdoel wijzen.
Men probeert kinderen te redden en oude
ren te helpen, wat weer op solidariteit wijst.
Wij verkeeren in een tijd waarin de grootste
tegenstellingen naast elkander staan.
Het probleem van het geweld is brandend ge
worden, omdat het voortbestaan van deze
menschheid er van afhangt of men er in zal
slagen een hoogere vorm van samenleving te
scheppen met meer sociale rechtvaardigheid.
In alle kringen komt zoo sterk het verlangen
op naar waar in het leven te staan, zoodat men
gevoelt, dat er hoop is.
Nieuwe ideeën naar waarheid op sexueel ge
bied komen naar voren.
Ook het kind wordt opgevoed in de richting
die de nieuwe krachten wijzen.
Wij staan echter gedrukt tegen het probleem
van het geweld, dat moet worden opgelost.
Er is maar één geweldsprobleem.
Er was een tijd, dat men kon zijn voor de
revolutie en tegen den oorlog. Dat is op het
oogenblik niet het geval. Oorlog en sociale re
volutie loopen thans in elkander. Er is geen
groote oorlog meer denkbaar, waarin sovjet-
Rusland geen rol meer zal spelen, zoodat men
de arbeiders-solidariteit gesteld ziet.
Het voorkomen van een nieuwen wereld
oorlog; is niet anders mogelijk dan door 'het
ontgaan van het geweld.
In het socialisme is er één richting van
denken, het Marxisme, dat het geweld heeft
voorgesteld als een economische uitwerking.
De voorstelling is, dat de heerschende
klasse de andere klasse onderdrukt, door het
onderdrukkingsinstituut de Staat.
Het heeft geleerd, dat het geweld grooter
is geworden, doordat het kapitalisme steeds
over grooter economische machten beschikt.
Spr. haaide aan het werk van Lenin over het
imperialisme, waarin hij betoogt, dat de
oorlogen niet te vermijden zijn, zoolang het
kapitalisme bestaat. Het kapitalisme brengt
noodwendig verstoring van de machtsverhou
dingen tusschen de staten, denkende aan de
verhouding DuitschlandFrankrijk na den
oorlog, dan gevoelt men hoeveel waarde in
bovenraam nog juist door den vader be
merkt wordt. Deze verdenkt zijn dochter er
van haar woord gebroken te hebben en ver
langt nu een verklaring van den conducteur,
die ook werkelijk te zijnen huize verschijnt
evenwel als de ccmponist Raoul Forrain,
schepper van de meest populaire wals van
het seizoen, die de musicale jcnge man onder
vreemden naam bij den vader heeft laten
uitgeven.
Dan komt alles natuurlijk op zijn pootjes
terecht en de beide gelieven besluiten hun
verbond voor het leven met een langen kus
waarbij de ernstige kop van een marmeren
Beethoven de eenige getuige is.
Er zijn bij deze Svenska-artiesten buiten
gewoon goede spelers, waarbij wij de moe
der van het conducteurtje, een zorgvolle
moeke, niet vergeten. Trouwens, de regisseur
heeft prachtige vondsten gedaan en telkens
bewondert men weer de kleine leuke tooneel-
tjes, die hij tusschen het vlotte gebeuren op
het doek weet te brengen. De film is buiten
gewoon duidelijk, geeft prachtige opnamen
en de muziek past zich in alle opzichten bij
het filmbeeld aan. Wij zagen nog zelden een
film, die zoo prettig verloopt, waarbij zoo
veel te genieten valt en waarbij de muziek
zich zoo keurig aansluit.
Vooraf gaat een aardig overzicht van Zalt
Bommel, een tweetal goede komische films en
een een-ader, die weergeeft hoe iemand, die
op een da-da-vergadering geweest is de stad
en de menschen ziet. De toeschouwers komen
al spoedig tot de conclusie, dat deze film in
Alkmaar gespeeld heeft. Zij brengt o.a. nog
de oude paardentram in beeld waarmede
men vliegensvlug door de Langestraat en
door het nog onverbreede Scharloo naar het
station rijdt. Een alleraardigste film.
WENN DU EINMAL DEIN HERZ
VERSCHENKST.
Alkmaarsch Bioscoop-Theater.
Een dame worden, een échte dame, het
hoofdje weggedoken in een héél hooge bont
kraag, naar Europa, dat is het ideaal van Dolly
(Lilian Harvey) wanneer ie in het afgelegen
deze «telling ligt
Meer uitvoerig stond spr. stil bij de toe
standen m Duitschland en Frankrijk, waarbij
zij Frankrijk een land van stilstand op elk
gebied noemde en Duitschland een land roet
een ontzaggelijke spanning en rationalisatie,
waardoor Frankrijk weer met angst kijkt en
vreest de baas niet te kunnen blijven.
Het leven groeit ongelijk en dit geeft aan
leiding tot geschillen en zoo lang er kapi
talisme is, is de ongelijke groei een aan
leiding tot oorlog.
Is het daarom waar dat het socialisme
altijd de vrede is?
Het perspectief van het communisme met
zijn dictatuur oordeelde spreekster geen rieele
waarde te hebben, al was ze vol bewondering
voor de planmatigheid in Rusland. Men heeft
daar echter ook gezien, een verwording van
het geweld.
De algemeene stelling socialisme is de uit
schakeling van het geweld is te vaag.
Het Marxistisch Leninisme is te veruiter
lijkt.
Het is gelukkig dat juist in de laatste 20 jaar
de zielkunde zoo vooruit is gegaan.
Daardoor is pionierswerk verricht, al heeft
ze nog geen absolute waarheden gevonden.
Ons inzicht in het wezen van de mensch is
ontzaggelijk vermeerderd. Freud verrichtte
met te wijzen op den invloed van het ge
slachtsleven op den mensch ontzaggelijk goed
werk.
De wil tot de macht werd reeds door
Nietsche gevoeld.
Wanneer de wil tot de macht geen andere
middelen hoeft, dan grijpt ze naar het
geweld.
De psychologen hebben ons beter leeren
zien in ons zelf, de wil tot den aanval wordt
door Freud in zijn nieuwste werk uitstekend
geteekend.
Hij constateert, dat het wel mogelijk is, om
op geslachtsgebied tot evenwicht te komen,
doch dat het moeilijker is de wil tot
den aanval te verwinnen.
De wil tot den aanval en tot den macht zijn
driften in den mensch, die grijpen naar het
geweld en zijn de oerdriften der natuur in
ons.
Wij kunnen ons geen mensch denken, waar
in de sociale gevoelens, de wil tot aanval en
macht hebben overwonnen.
Wij moeten ons bewust worden dat deze
driften rusten op den bodem van de liefde.
Wij zijn tot gewelddadige handelingen in
staat, als de liefde tegenover den ander in
ons niet spreekt.
De directe stem van de liefde in ons jegens
onze mede-menschen, wordt door het mecha
nisch contact verkleind.
Het persoonlijk contact sterkt de liefde
gevoelens in ons.
Veel te abstrakt zijn wij ons bewust ge
worden van het beschavende van de ont
zetting van den mensch.
Het persoonlijk contact tusschen den leen
heer en den hoorige was grooter dan het con
tact, dat de ondernemer tegenwoordig heeft
met zijn arbeiders. Dit is het gevolg van de
vermechaniseering der samenleving, waar
door men door bezat macht heeft over men
schen die men niet kent. Door de N. V., de
trust, het cartal is het persoonlijk contact
tusschen de ondernemers en arbeiders ver
broken.
De mensch moet weer tegenover den
mensch komen te staan.
Het socialisme is niet alleen nationalisa
tie maar de menschelijke gevoelens laten
doorwerken in het leven en daarom heeft men
zich in Rusland vergist, al is het verklaar
baar dat men ook daar achter de mechanisa
tie aanliep.
Men heeft daar de opvoering van de pro
ductie, die men noodig had, bereikt, maar ten
koste van de vrijheid, van het beste in de.i
mensch.
Steeds heeft men de massa de wil van
uitverkorenen opgelegd en dat is niet wat wij
socialisme noemen. Men heeft niet de broe
derlijke verstandhouding onder de men
schen die het beste is wat wij van het socialis
me verwachten. Door mechanisatiemiddelen
en opzichterij of socialisatie komt men nooit
tot het broederlijk socialisme.
De leidende commnisten willen in Rusland
geen persoonlijke rijkdom, maar zij willen
de macht van den staat.
1 Jg—-
deel van de wereld, waar zij woont, een film
heeft gezien van Europa.
Het mag voor een eenvoudig meisje in de
rimboe moeilijk zijn om dat ideaal te bereiken,
ze is toch zeker al een heel eind op weg wan
neer ze als blinde passagiere op de boot mee
reist naar Europa. Nalgj^rlijk beleeft ze daar
bij de koddigste avontuTen, en de reeder van
het schip geraakt met haar in kennis.
Wildvreemd staat ze daar in de groote stad.
Ze onderwerpt een brandmelder aan een proef,
die maar al te goed slaagt, komt in een groot
hotel terecht, waar ze zich kinderlijk onwennig
gedraagt en wordt daar bloemenverkoopster.
Ondanks alles zien we haar later toch nog in
een hooge bontkraag.
Bijna speelt ze een concurrent een contract
van den reeder in handen, overigens geheel bui
ten haar wil, en dat dit niet gelukt, komt door
haar toedoen.
Zoo vinden tenslotte het meisje en de jonge
reeder elkaar. „Wenn du einmal dein Herz ver-
schenkstblijkt een schlager; te zijn die in
slaat.
Voor de charmante Lilian Harvey was de
taak weggelegd om van Dolly een tempera
mentvol meisje met sjieke-dame-aspiraties te
maken. En geen was dit beter toevertrouwd.
U moet haar gaan zien in haar van de film af
gekeken manieren.
Een heel amusante geluidsfilm, die velen een
genoeglijken avond zal verschaffen.
Het scenario is ontleend aan het boek van
Ludwig von Wohl „Der Vagabund vom Aequa-
tor".
Het bijprogramma bevat een uitgebreid jour
naal met verschillende luchtvaartevenementen,
een interessante film over Britsch-Indië, de
hindoes en den Mahatma Ghandi, een paar
kijkjes uit Kurort Baden-Baden, en tenslotte
een twee-acter, de avonturen van een kran
tenjongen in beeld brengende.
HET VERLANGEN VAN IEDERE
VROUW.
Victoria Theater.
Met bewondering hebben de toeschouwers
gisteravond de pretniere gezien van een
Duitscfc-sprekende film» "itgebracht door de
Bij' Ruwe Handen Purol
De ridders in Japan waren ook niet rijk,
maar ook zij wilden macht over den anderen
en dit is zeker, wanneer wij zullen komen tot
een werkelijk andere en mooiere samenleving,
dan moeten wij de wil naar macht sublimee-
ren en komen tot de liefde, door ons ik te
vergeten.
Men moet niet denken aan zich zelf maar
opgaan in het werk voor het algemeen.
Wat het werken naar buiten betreft, be
toogde spr., dat men toch niet onverschillig
kan staan tegenover de staat, die een buiten
gewone rol in de samenleving speelt.
De ondergang moet komen door de veraf
goding van den staat.
De staat is er lang, doch niet lang heeft
ze de functie van thans, ter staving hiervan
haalt ze de Middeleeuwen aan, waar de
menschen een zekere zelfbepaling bezaten
De autonomie was in de Middeleeuwen hei
l»g-
Door het absolutisme gingen de vrije ge
meenschappen onder.
De democratie noemde spr. tegenover de
absolute staat een stap vooruit. De staat
kreeg een ander karakter, maar laten wij
nooit de macht van het bankkapitaal verge
ten.
Er zijn staatslieden met socialistische visie
maar zij zitten aan de bankiers vast.
Spr. kan de democratie niet weg gooien,
doch ze ook niet meer vooruit helpen. De
staatsvergoding, zelfs van de soc.-dem. is
ontzettend. Het is duidelijk te zien, dat de
arbeidersbeweging opnieuw in een oorlog
kan worden medegesleept.
Nog besprak spr. de tegenstelling Italië
Frankrijk en zij noemde het begrijpelijk dat
liet voor 10 pCt. Democratisch Frankrijk
tegen Musolinisch imperialisme zou optrek
ken. Het zou echter de ondergang zijn.
Noodig is dat er anderen zijn. Zij verwerpt
dat zakelijke niet, teekende zelfs het petition
nement tegen de vlootwet en zal het ook
weer teekenen, maar meer nog is het andere
noodig en wel de beweging van de jeugd
tegen den dienstplicht en de volle aandacht
besteden aan de dwang die den staat op legt
om anderen te dooden.
Wij moeten de solidairiteit toonen en zeg
gen „dit recht van den staat erkennen wij
niet".
Wij moeten probeeren daartegen een
groote beweging te maken.
Het is spr. een raadsel, dat de socialisten
niet probeeren, dat er niet meer geteekend
wordt voor Indië.
Ook de vermilitairiseering van de jeugd is
de pest. Wij moeten daartegen niet alleen
negatief maar ook positief tegen in.
De vrede zonder meer is veel te weinig. De
vrede van nu is geen vrede. Overal is er
steeds oorlog. Spr. wijst op wat in China
gebeurt.
Een wereld met 30.000.000 werkloozen Is
geen vrede, bewijst de radeloosheid van de
regeering en ook van de arbeidersbeweging.
De jeugd moet een ideaal gegeven worden.
Kropotkine leert in zijn prachtig werk „We-
derkeerig Dienstbetoon" dat de mensch een
sociaal wezen is, dat zich ongelukkig voelt,
wanneer hij zich niet een met zijn makkers
voelt.
Het socialisme moet vorm gegeven wor
den, dit kan door coöperatie, levensgemeen
schappen, arbeidersfeesten, werkkolonies.
Het socialisme is niet iets voor over 100
jaar, maar ook iets voor nu. Zelfs binnen de
omgrenzing van het kapitalisme valt er te
bouwen. Wij moeten in de propaganda, in 't
onderwijs en in ons persoonlijk leven ligger
onze idealen voor het geloof in de mensch
heid en in de broederschap.
Dit zjjn de krachten die tegenover het ver
derf moeten worden aangewend. (Applaus).
In antwoord op gestelde vragen, betoogde
de spr. nog, dat het Russische communisme
cn de Europeesche Soc. Dem. de staatsver
goding met elkander gemeen hebben.
Het fatale in Rusland is, dat daar alle
geestesstroomingen onderdrukt worden.
Spr. is thans tot de conclusie gekomen, dat
er in de theoriën van Proudon, Bakonine on
Kropotkine, alsmede, van het syndicalisme
tegenover het Marxisme veel waars ligt.
Metro-Goldwyn-Mayer. Amerika heeft het
aangedurfd een film in meer dan één taal op
te nemen en zoo heeft Nederland dan de
Duitsche editie „Die Sehnsucht jeder Frau"
gekregen. En op de vraag of het er goede
artisten voor had uitgezocht en de technische
verzorging prima was, mag volmondig „ja"
geantwoord worden. Want „die Sehnsucht
jeder Frau" is een prachtfilm, 't Is of men
een ontroerend tooneelstuk bijwoont, door
bekwame artisten in fraai decor gespeeld.
De geluidsweergave is uitstekend. Men kan
het Duitsch uitnemend volgen. Maar zelfs al
verstaat men geen woord van alles wat er
gesproken wordt, dan zal het spel alles dui
delijk maken en u ontroeren.
Het vruchtbare land van de Napa-vallei in
Californië heeft aan Tony, een Italiaanschen
emigrant van middelbaren leeftijd, veel geld
opgebracht. Hij heeft een mooien wijngaard,
een prachtig huis, alleen een vrouw ont
breekt. Openhartig vertelt Tony echter op
zekeren dag dat hij trouwen gaat. Maar hij
weet nog niet met wie. In Frisco vervult een
knappe kellnerin hem met bewondering en
zijn jonge en trouwe helper Buck moet na
Tony's thuiskomst aan 't meisje een brief
schrijven. Of zij als zijn vrouw naar de Nap
pa-vallei wil komen? Een portret moet er bij.
Vol kinderlijk verlangen doet Tony er een
portret van Buck bij, zonder aan de gevol
gen te denken. Mizzi (het meisje) komt aan
't station, vindt niemand, doch komt toch in
Tony's huis, waar Buck bij afwezigheid van
Tony haar ontvangt. Zij ziet in Buck den
bruidegom, zeer tot verwondering van den
jongen man. Dan komt Tony thuis. Maar
hoe? Hij is het slachtoffer van een auto-on
geluk geworden. Zijn beide beenen zijn ge
broken. Mizzi ontdekt de vergissing. Zij voert
een hevigen strijd Doch zij kan den man, die
daar zoo ongelukkig neerligt niet verlaten.
Het huwelijk wordt voltrokken. Als de gasten
vertrokken zijn gebeurt, wat in deze omstan
digheden wel te verwachten was. Mizzi en
Buck, jeugd en temperament. Maar als den
volgenden dag de roes voorbij is, voelt Buck
zich verplicht tegenover Tony het huis
Ook de beweging van Ghandi in Indië
noemde zij een overwinning van den geest.
De voorzitter sloot met een woord van
dank en de mededeeling, dat mej. Dr. M. A.
van Herwerden 29 October in „Het Oranje
Hotel" spreekt over erfelijkheid en eugena-
tiek".
VOLKSONDERWIJS.
Gering, zeer gering was de belangstelling
voor de gisteravond in café Central gehouden
algemeene vergadering van de afd. Alkmaar
van Volksonderwijs. Er waren slechts één
dame en tien heeren aanwezig.
Een kwartier over tijd opende de voor-
z i 11 e r, de heer Jb. Cloeck, de vergade
ring met een woord van dank aan de propa-
ganda-commissie, die het had klaar gespeeld
een bedrag van 375.10 te collecteeren.
De notulen van den secretaris, den
heer Lind, werden onveranderd goedgekeurd.
Ingekomen was o.m.: a. een schrijven van
de Alkm. fröbelschool met dankbetuiging
voor het prettige schoolfeest; voor kennis
geving aangenomen; b. een aanbeveling van
de afd. Schoonhoven van mej. Klooster en
den heer Joh. Ering voor lid van het hoofd
bestuur; werd door den voorzitter aan
bevolen en daarna werd door de vergadering
besloten aan de benoeming van deze twee
mee te werken (ook op de aanbtveling van het
hoofdbestuur kwamen deze twee namen
voor.)
Opgemerkt werd, dat slechts 56 af deelin
gen van Volksonderwijs dit jaar een collecte
hielden. Gehokt werd, dat op de algemeene
bondsvergadering (op 1 en 2 Nov. te Utrecht)
het hoofdfeestuur met nadruk zal wijzen op
het belang van de collecte. Verplicht is het
houden ervan nog niet.
Over den beschrijvingsbrief voor de alge
meene vergadering vroeg geen der aanwezi
gen het woord. Den afgevaardigde werd vrij
mandaat gegeven. Als zoodanig werd aange
wezen de heer Jb Cloeck, als plaatsvervanger
de heer Lind.
De heer J. K o e 1 m a n merkte op, dat hef
Doelenveld (speelplaats voor drie scholen)
wordt gebruikt als standplaats voor publieke
vermakelijkheden, terwijl het terrein van het
vroegere ziekenhuis daarvoor ruimte te over
biedt. Spr. meende, dat dit laatste beter voor
dergelijke vermakelijkheden kan worden aan
gewezen, omdat zij' op het Doelenveld last
veroorzaken voor het spelen der jeugd en ook
bij het onderwijs.
De voorzitter merkte op, dat op dit
oogenblik de klacht wel reden van bestaan
heeft, maar over een paar jaren niet meer,
want dan zal het ziekenhuisterrein voor an
dere doeleinden worden bestemd.
No eenige discussie werd besloten met den
burgemeester de zaak eens te bespreken.
Als laatste punt vermeldde de agenda: in
leiding van den heer J. Kooy over de 7-jarige
gronaschool.
Spr. wilde geen zwaarwichtig betoog hou
den, maar slechts eenige gedachten uiten, die
misschien aanleiding kunnen zijn voor na
dere bespreking. De kwestie van de 7-jarige
grondscnool is al sinds jaren aanhangig. Al
vele jaren is de kwestie van de gtondorgani-
satieder openb. school aan de orde en vele
rapporten e.d. zijn erover uitgebracht door
tal van commissies, maar van eenige uitwer
king ervan had spr. nog niet veel gemerkt,
misschien wel als gevolg van het feit, dat ons
volk ten zeerste gehecht is aan tradities.
Tot deze behoorde de zesjarige school. Het
zevende leerjaar, dat er na veel strijd aan
was toegevoegd, kon door minister Colijn
alleen weer worden teruggenomen, omdat het
niet met de school was samengegroeid.
De zesjarige school is altijd de grond-
school geweest, d.w.z. dat zij moet zijn de
school waarop voor alle kinaeren de ontwik
keling en vaardigheid wordt bijgebracht, dia
zij behoeven, hetzij zij verder studeeren, het
zij deze school eind-onderwijs is. In beide ge
vallen moet de grondschool de basis leggen
voor het verdere leven, studierichting, dan
we! de richting van het ambacht.
De vraag is intusschen gewettigd: hoe
te verlaten. Op bewonderenswaardige wijze
past het meisje zich nu bij 't nieuwe leven
aan. Ten slotte is haar hart niet bestand te
gen de groote liefde en vereering van Tony.
en deze is zoo gelukkig mogelijk. Want zijn
beenen beginnen weer iets beter te worden.
Op krukken kan hij al gaan. Doch dan komt
de groote slag. Buck keert terug en als Mizzi
met hem wil vluchten, moet zij Tony het
vreeselijke vertellen. En dan volgt na een
hevige uitbarsting een scene van menschelijk-
heid zoo zuiver, dat men er diep door wordt
getroffen. Tony en Mizzi blijven voorgoed
bij elkaar.
De grootste verrassing van deze speelfilm,
is voor ons geweest het spel van den voor
ons vrijwel onbekenden acteur Edward Ro-
binson. Wat deze van de zoo moeilijke rol
van Tony maakt is zóó ontroerend en zóó
echt, dat men slechts in stilte alles kan
waardeeren. Deze acteur, Roemeen van ge
boorte, heeft zich door zijn optreden in deze
film voorgoed beroemd gemaakt. Elke scene
zou afzonderlijk te noemen zijn, doch alleen
't zien kan den juisten indruk geven. Alle
hulde! Prachtig was Vilma Banky als Mizzi.
Het was een attractie deze knappe actrice
met overtuiging de vele wisselende stemmin
gen te zien uitbeelden. En Joseph Schild-
kraut deed in de rol van Buck zijn beroem
den naam alle eer aan. 't Moet voor de ge-
nialen regisseur Victor Seastrom een genoe
gen geweest zijn met dit bijzondere drietal
te werken.
Veel zou er nog over deze indrukwekkende
film te schrijven zijn, doch wij moeten ons
beperken. Maar men mag niet verzuimen dit
sterke drama met zijn vele sublieme momen
ten te gaan zien.
Wat het voorprogramma betreft noemen
wij nog gaarne naast het journaal de twee
geiuids-een-acters. De eerste geeft een schit
terende band met cabaret-attracties uit het
Piccadillyhotel. Bekwame musici, een kranig
directeur en de triomf van het rhytme. In de
tweede zingt de bekende negerzanger Gponre
Washington een drietal liederen.
