Binnenland
Kerk en school
Onze Koloniën.
op dezen tijd ook nog schotsche muizen aan
de veilingen. Toen waren ze nog goedkooper
dan nu. Deze week brachten ze 3—3.10
op. Drielingen werden voor 4.804.90
verkocht Duken brachten 2.20 op. De
otale aanvoer beliep rond 22000 K G.
Bloemkool kon deze week voor vrij bevre
digende prijzen worden verkocht. Mooie,
groote Lecerf-bloemkool bracht van f 6
•f 10 op. Reuzen werden aanvankelijk voor
'f 13.80—17.40 verkocht, in 't midden der
,week steeg deze prijs tot 24.50 in maximum
en op het eind der week werd aan de Broeker
veiling 11.70—17.80 betaald. Voor
tweede soort waren de prijzen ook aanmerke
lijk beter. Aanvankelijk 23 opbrengen
de, was de noteering een paar dagen later
'f 3.10—9.50, terwijl Zaterdag 3.50—
6.50 werd betaald. Het vorige jaar werd
voor eerste soort ongeveer 10 meer betaald,
tweede bracht 3—5 meer op. Er werden
aan beide veilingen rond 40000 stuks Ver
handeld.
De stemming voor roode kool was eenigs-
Zins beter dan die wel placht te zijn. Groote
joode kool kon tot 3 opbrengen. Voor het
mooie kleine goed werd tot 5.506 be
taald. Groote kool van afwijkende kwaliteit is
piet geschikt voor bewaarkool. Veel schijnt er
9p 't oogenblik aanwezig te zijn, dat spoedig
poet worden opgeruimd. Verwacht wordt,
4at de volgende weken de aanvoeren zullen
joenemen. Deze week werden ongeveer 35
spoorwagens aan beide veilingen verkocht.
Vrijwel stationnair bleven de prijzen van
je gele kool. Groote soort bracht 2 of iets
jneer op, kleine van eerste kwaliteit werd ir.
jet begin der week voor 3.60 of iets minder
rerkocht. Helaas zakte die prijs in het verder
/erloop der week wat in en moesten de aan
voerders zich tevreden stellen met 3 en
Soms nog iets minder. Afwijkende kwaliteit
j>racht in het laatst der week 1.201.40
»p, terwijl aanvankelijk nog 1.501.90
was betaald. Ruim 20 spoorwagens werden
«an beide markten aangevoerd.
Witte kool wordt er niet veel meer geveild.
Wat aangevoerd wordt, draagt de teekenen
Van het gevorderde seizoen. Men besteedde
jleze week 0.601.20 per 100 K.G. Al
Was de aanvoer van Deensche witte ook niet
groot, toch was dit van meer beteekenis dan
gewone witte. Bij uitzonderink kon voor het
mooiste gbed 3 worden betaald. Meestal
werd tusschen 1.501.80 gemaakt.
Groote zullen gemiddeld niet meer dan
\f 1.60 hebben opgebracht. Aan witte kool
werden 22 spoorwagens verkocht.
Uien brengen ook nog niet de gewenschte
prijzen op. Vor 33.60 werden ze in het
pegin der week verkocht, later voor 2-30
f 2.80 aan de Broeker veiling, 2.503
pan die te Noord-Scharwoude. Grove brach
ten aanvankelijk 2.803.40 op, later
f 2.403. Drielingen konden niet meer
dan 11.50 opbrengen, terwijl voor nep
f 3.204.20 werd besteed. Aanvoer 13
spoorwagens.
Voor bieten werd 1.303.90 besteed;
dez aanvoer was van weinig beteekenis.
Peen bracht 1.502.80 op; kleine
slecht 1.
Buitengewoon laag was de prijs van Chi-
neesche kool, n.1. 0.501.40 per 100
stuks.
Rammenas maakte een prijs van 3.10.
De aangevoerde tomaten golden 30.80
voor A-qualiteit en 27.20 voor B.
Snijboonen werden verkocht voor 20
'f 48. Spruitjes brachten 17 op.
OVERDRACHT VAN SPAAR
KASSEN.
Door de Alg. Spaarverzekering aan
het Nationaal Spaarfonds.
Naar wij vernemen, heeft de verzekerings-
lamer haar goedkeuring gehecht aan een
overeenkomst door de N. V. Algemeene
Spaarverzekering te 's-Gravenhage gesloten
met de N.V. Nationaal Spaarfonds, even
eens te 's-Gravenhage, waarbij eerstgenoem
de hare jaarkassen 1929 en 1930 met alle
rechten en verplichtingen aan het Nationaal
Spaarfonds heeft overgedragen.
TjEPENSIONN'EERDEN AFGEDAAN?
Het bestuur van de vereeniging „Pensioen-
belang" te Den Helder, heeft zich onlangs
tot den minister van Financiën gewend met
(verzoek om in audiëntie te worden ontvan
gen ter bespreking der belangen van de oud-
gepensionneerden
Het antwoord van den minister was afwij
zend, daar hij deze zaak als afgedaan be
schouwt.
SCHADEVERGOEDING HAGEL-
SCHADE.
Uikeering in Noordbrabant.
Naar wij vernemen zal a.s. Donderdag
door of vanwege den commissaris der Ko
ningin in de provincie Noord-Brabant ten
gemeentehuize van Zevenbergen werden over
gegaan tot uitbetalingen der vergoedingen
voor geleden hagelschade op 12 Juli van dit
jaar. De totale vergoeding, welke wordt uit
gekeerd, beloopt ruim 70.000, welke gel
den zijn beschikbaar gesteld door het comité
van natuurrampen te 's Gravenhage.
UIT VREES VOOR STRAF.
De 10-jarige Arie Batenburg, wonende
jRolenwagenslag te Scheveningen, wiens
opsporing onlangs werd verzocht, is te
recht. Twee agenten hebben hem van
den Vrijdag binnengekomen logger Sch.
70 gehaald. Hij had zich voor de afvaart
aan boord verborgen, omdat hij „gespij
beld had en uit angst voor straf niet
naar huis durfde gaan.
DE DIRECTIE VAN „BUMA".
Naar gemeld wordt zal de heer A. D.
Loman Jr. zijn taak als directeur van het
„Bureau voor Muziek-Auteursrecht" (Buma)
neerleggen, zoodra het wetsontwerp tot wij
ziging en aanvulling der Auteurswet 1912
zal zijn aangenomen. Naar men weet zal
hoogstwaarschijnlijk deze wet tot gevolg
hebben, dat het Nederlandsche Muziek-
auteursrechtenbureau belangrijk grootere
bevoegdheid en daardoor uitbreiding van
werkzaamheden zal verkrijgen. Onder die
omstandigheden meent de tegenwoordige di
recteur in verband met zijn leeftijd aan een
jongere kracht zijn taak te moeten overdra
gen, ten einde over vele jaren continuiteit in
de leiding van het bedrijf te verzekeren.
Naar .wii yerder vernemen zal de heer Lo
man aan de instelling als technisch advi
seur verbonden blijven. Hem wordt daar
door gelegenheid gegeven de te verwachten
technische reorganisatie geheel naar eigen
inzichten te verwezenlijken. De heer Loman
geldt ook internationaal als een bij uitstek
bekwaam deskundige op dit zeer eigenaar
dig en gecompliceerd gebied, hetgeen ook
moge blijken uit het feit. dat hij bij de in
richting der bureaux te Berlijn, Brussel en
Zurich aanwijzingen heeft gegeven.
UIT DE STROOCARTONINDUSTRIE.
De slapte voorbij
De slapte in de stroocartonindustrie is
voorbij. De stroocartonfabrieken te Hoog
kerk, Veendam, Stadskanaal en Winschoten
hebben het druk met spoedbestellingen, en de
fabriek te Nieuweschans, waarin nieuwe ma
chines geplaatst zijn, zal na 8 December per
etmaal een hoeveelheid stroo van meer dan
500 pakken verwerken.
SNEEUW.
In de omgeving van Winschoten Zon
dagavond de eerste sneeuw gevallen
Gisterochtend heeft het in een deel van
Twenthe gesneeuw.
AARDAPPELMEEL.
Oeen dwingend voorschrift: aard
appelmeel in tarwebrood.
De minister van binnenlandssche zaken en
landbouw heeft aan de Kamer van Koop-
hanel en Fabrieken voor de Veenkoloniën
geschreven, dat een verplichting tot het ver
werken van aardappelmeel in brood, aan de
broodbereiding een eisch zou stellen naast
die, voortvloeiende uit de verwerking van
inlandsche tarwe in het brood. Daartegen
bestaan, naar de minister meent, ernstige be
zwaren. Daar de verwerking van tarwe als
bovenbedoeld zijns inziens als de meest prac-
tische en natuurlijke maatregel moet voor
gaan, kan hij vooralsnog niet bevorderen, dat
aan de vermenging van aardappelmeel in
tarwemeel voor de broodbereiding een dwin
gend karakter wordt gegeven.
EEN GESTOLEN AUTO TERUG
GEVONDEN.
Maar de dieven zijn verdwenen.
Zondagavond kreeg de politie te Deventer
uit Hengelo (O.) telefonisch bericht, dat van
'"een parkeerterrein aldaar een nog nieuwe
auto was gestolen. In verband hiermee wer
den de toegangswegen tot de stad zorgvuldig
bewaakt en aan den Snippelingsdijk trachtten
twee agenten een tamelijk langzaam naderen
den auto aan te houden. Toen de wagen ech
ter tot op ongeveer tien meter genaderd was,
gaf de bestuurder plotseling vol gas, zoodat
ae politie-agenten overhaast op zijde moesten
springen. Per rijwiel werd de auto achter
volgd en eenigen tijd later vond men hem
verlaten aan de Handelskade staan. Naar de
inzittenden heeft men den geheelen nacht ge
zocht, tot nu toe echter zonder resultaat. De
auto werd in bewaring genomen en later door
den eigenaar herkend.
UIT DE DRUKKERSWERELD.
Het door den Ned. Grafischen Bond onder
zijn leden gehouden referendum heeft tot
resultaat, dat de nieuwe C. A. O. in de typo
grafie met groote meerderheid van stemmen
is aangenomen.
Thans hebben dus alle partijen de heden
in werking tredende C. A. O. aanvaard.
NIEUWE INBRAAK TE TILBURG.
Tijdens de afwezigheid der bewoners is
Zaterdagavond ingebroken in de villa van
den heer E. Swagemakers aan den Breda-
schen weg te Tilburg. Door middel van een
valschen sleutel is de inbreker de woning bin
nengetreden. Geld wordt niet vermist, maar
wel een aantal gouden sieraden. Bij het on
derzoek is de inbreker zeer ruw te werk ge
gaan, zoodat verschillende meubelen zwaar
beschadigd of vernield zijn. Van den dader,
die na afloop van zijn werkzaamheden blijk
baar rustig een sigaret heeft zitten rooken,
geen spoor.
EEN ONEERLIJK KAMERMEISJE.
Zaterdag heeft iemand, die verblijf hield
in een hotel aan het Spui te Amsterdam, bij
de ipolitie aangifte gedaan, dat hij een col
lier, bestaande uit imitatiepaarlen en vier
brillanten, vermiste.
Het kamermeisje uit dat hotel is in ver
band hiermede aangehouden. Zij heeft be
kend het collier te hebben gevonden en het te
hebben gehouden. Echter zeide zij, dat zij
het alweer verloren had.
DIEFSTAL.
Zondagmiddag is iemand een woning aan
de Regentesselaan te Den Haag tijdens
korte afwezigheid van de bewoners binnen
geslopen. De deur was wel gesloten, maar
een klein raampje daarin was niet op het
knipje gezet; zoodoende viel het den onge-
nooden gast gemakkelijk, de deur te openen
Uit een linnenkast werd de inhoud van een
doos, t.w. 627 en eenige bijouterieeën, ge
stolen.
MET DE FIETS TE WATER GERAAKT
Vader van zeven kinderen ver
dronken.
Gisteravond omstreeks half acht is de 30-
jarige gehuwde arbeider B. L., wonende te
Leek, toen hij per rijwiel van Groningen
huiswaarts keerde, te water geraakt en ver
dronken. De man laat een vrouw en 7 kinde
ren achter.
VLASFABRIEK STOPGEZET.
Gister is de vlasfabriek te Appingedam
stopgezet, waardoor 30 arbeiders werkeloos
zijn geworden.
STRAATROOF.
Gisteravond omstreeks half acht liep een
64-jarige dame, M. v. d. W. van den Wes
tersingel te Rotterdam op de Verlengde Ma
fhenesserlaan aldaar tusschen 't kantoor van
de Unilever en de remonstrantsche kerk. Plot-
Unilever en de Remonstrantsche kerk. Plot
seling is een onbekend gebleven man op haar
afgekomen, die haar het handtaschje heeft
ontrukt. Hij is het voormalige land van Ho
boken opgegaan en hoewel de dame dadelijk
alarm heeft gemaakt en mep een uitgebreid
onderzoek heeft ingesteld, is men er niet In
kunnen slagen den man oo te sporen. In het
aschje zaten eenige snuisterijen en wat klein
£«14
JHR. DR. H. A. VAN KARNEBEEK.
Een eervolle opdracht.
De minister van staat, jhr. dr. H. A van
Karnebeek. commissaris der koningin in de
provincie Zuid-holland, heeft de functie aan
vaard van lid en voorzitter van de perma
nente verzoeningscommissie, voorzien in
het verdrag van verzoening, rechterlijke re
geling en arbitrage, geteekend tusschen Fin
land en Spanje en Spanje en Polen, welke
functie hem door genoemde regeeringen is
opgedragen.
BOOTTREIN N.V. STOOMVAART-MIJ.
„NEDERI AND".
De boottrein van het mailschip P. C.
Hooft, hetwelk 21 November a.s. te Genua
zal aankomen, zal Zaterdagmorgen 22 No
vember te 10 u. 1 aan het Maasstation te
Rotterdam arriveeren.
VERKEERSONGEVALLEN,
Door een auto overreden en ge
dood.
Gisteravond om ongeveer zes uur is de
53-jarige J. Burgers uit Hillegom op den
Zillekerduinweg onder Noordwijkerhout
overreden door een vrachtauto van de firma
G. uit Langeveld bij Lisse, bestuurd door
den chauffeur B. Na voorloopig ter plaatse
te zijn verbonden is hij naar het academisch
ziekenhuis te Leiden overgebracht, waar hij
bij aankomst reeds bleek te zijn overleden.
Een botsing.
Te Enschedé is gistermiddag op den hoek
Oldenzaalschestraat—-Minkmaatstraat een
vrachtauto in botsing gekomen met een taxi,
welke laatste over den kop sloeg. De chauf
feur ervan bleef vrijwel ongekwetst; de in
zittende passagier, de heer A. F. S., kreeg
niet ernstige snijwonden aan het gelaat.
Auto-botsing.
Gisternacht zijn op den nieuwen Rijksweg
tusschen Delft en Rijswijk twee personen
auto's, een uit Rotterdam en een andere uit
Den Haag, met groote snelheid tegen elkaar
gereden. Een dame in de auto van Den Haag
werd door de voorruit geslingerd en ernstig
aan het hoofd gewond. Na in het gasthuis te
Delft te zijn verbonden, is zij naar haar wo-
woning vervoerd. De beide auto's zijn ver
nield.
EEN VUURBOL.
Men schrijft uit Wijk aan Duin d.d. 15
November aan het Hbld.:
Zoo juist, 10 minuten vóór twaalven bui
ten zijnde, zag ik een grooten vuurbol aan
den helderen sterrenhemel. De bol was veel
grooter en helderder dan de gewone „val
lende sterren", was helgeel van kleur met iets
van een blauwen glans er bij. De bol bewoog
zich van het Zuiden naar het Noorden met
de gewone snelheid van een vallende «ster,
naar mijn schatting op een 60 graden boven
den horizon. Ik kon hem duidelijk volgen, tot
dat hij achter een huis verdween. Hij liet
geen lichtstreep na, maar de bol had iets
dat geleek op een staart.
Het verschijnsel werd waargenomen vlak
bij de pastorie der Hervormde kerk op den
zeeweg te Wijk aan Duin.
.1.1 -
KORTE BERICHTEN.
De rijksmiddelen brachten over de af-
geloopen maand ruim drie millioen gulden
minder op dan over Oct. 1929; over de eer
ste tien maanden ruim drie millioen meer
dan over dezelfde periode van het vorige
jaar.
Zaterdagmiddag is het ruim 13.000
bruto register ton metende motormailschap
„Colombia", de nieuwste aanwinst der Kou.
Ned. Stoombootmaatschappij van de Surina-
makade te Amsterdam vertrokken voor zijn
eerste reis, welke ditmaal nog tot Hamburg
gaat, waar het schip lading zal innemen, om
vervolgens naar Amsterdam terug te keeren,
vanwaar het 28 dezer naar West-Indië en
Centraal Amerika zal vertrekken.
De 51-jarige timmermansknecht H.
Tielman te Veendam is Zaterdagmorgen
onder eenige balen meel geraakt. Hij
werd in ernstigen toestand opgenomen.
Men vreest voor zijn leven.
Het door Lizzy Ansing geschilderde
portret van prinses Juliana, dat gedurende
vier dagen in het Museum Boymans was ten
toongesteld, is daar door 4200 personen be
zichtigd, wat, niettegenstaande den korten
tijdsduur, het grootste aantal bezoeker van
een tentoonstelling in Boymans was.
De voorzitter der Eerste Kamer is
voornemens aan de centrale afdeeling voor
te stellen, onmiddellijk na de openbare ver
gadering op Dinsdagavond 25 November,
een groot aantal kleine wetsontwerpen in de
afdeelingen te doen onderzoeken.
Saramacca, voorbij Brokolonko, aan den an
deren oever. Vroeger stond het bekend als
placer Vanier.
MOORDENAARS VEROORDEELD.
De Landraad te Madion velde vonnis in
de zaak tegen de moordenaars van den heer
Bel link van de onderneming Poerwodadi. De
hoofddader werd tot levenslange gevangenis
straf, dertien medeplichtigen ieder tot tien
jaar gevangenisstraf veroordeeld. Vijftien
anderen werden vrijgesproken.
EEN GOUDKLOMP.
Dezer dagen heeft een gouddelver aan de
Boven Saramacca (Suriname) een vondst ge
daan, die hem een oogenblik sprakeloos
maakte van verassing. Hij zou met zijn com
pagnon een plek ontginnen en was bezig het
terrein schoon te maken. Hierbij werden ook
eenige steenen verplaatst die blijkbaar reeds
het vorig jaar achteloos ter zijde waren ge
worpen. Een der steenen viel door zijn
zwaarte op. Hij gaf er een slag op met zijn
pick-aks en wist niet wat hij zag toen zicü
daar een weelde van goud voor zijn oogen
verspreidde. Hij was niet in staat zijn makker
te roepen. Om zijn aandacht te trekken,
wierp hij een steentje naar hem. En toen de
ander opkeek, wenkte hij hem en wees hem in
den gebroken steen een ongewoon grooten
klomp goud.
Deze zeldzame vondt bleek een gewicht ts
hebben van 7630 gram. Daar de onderhuur
ders 1.20 per gram ontvangen, beteekent
dit, dat zij het niet onaardig bedrag van
9156 zullen verdeelen, terwijl de meer
waarde ten goede komt aan den concession-
naris, in dit geval Comptoirs Hesse Co.
De nugget, een der grootste die ooit in
Suriname werd gevonden, is afkomstig van 't
zoogenaamd placer Moetoetoe- aan de Boxen
Ds. J. Jellema te Sint Pancras is be
roepen tot predikant bij de herv. ge
meente te Ierseke.
Ds. S. Wesbonk te Hoorn heeft het be
roep naar de geref. kerk te Smilde aangeno
men.
AUGUST INUS-HE RDENKING
TE NIJMEGEN.
Zaterdag en Zondag is te Nijmegen een
plechtige herdenking van Augustinus ge
weest.
Zaterdagmorgen droeg in de kerk van den H.
Tnomas mgr. Diepen van 's-Hertogenbosch
een mis op. Des middags was er in „De Ver
eeniging" een herdenkingsbijeenkomst.
In de kapel der St. Stevenskerk heeft Zon
dagavond de herv. pred. ds. E. D. Spelberg
in een rede Augustinus herdacht, waarbij hij
o.m. betoogde, dat Augustinus ook voor het
latere protestantisme groote beteekenis heeft
fehad. In het gebouw „De Vereeniging" gaf
ondagavond de Maatschappij tot bevorde
ring der Toonkunst, afdeeling Nijmegen, on
der leiding van den heer Willem Kerper een
uitvoering van het St. Augustinus-oratorium
van Jan Nieiand
UTRECHTSCHE UNIVERSITEIT.
Ruimte-tekort voor studenten tand
heelkunde.
De tweede-jaars tandheelkundige studen
ten van de Utrechtsche universiteit, die na de
zomer-vacantie op het tandheelkundig insti
tuut werden weggezonden wegens „gebrek
aan plaats" met de boodschap, dat zij tot
Januar geen gelegenheid zouden kunnen vin
den tot werken, hebben thans bericht ontvan
gen, dat zij begin volgende week weder kun
nen terugkeeren.
Zij zullen gelegenheid krijgen tot practisch
werk op uren, dat de eerste-jaars-studenten
college volgen en dus niet in de werkzalen
aanwezig zijn.
Op deze wijze heeft men getracht in de
groote moeilijkheid der plaatsruimte een op
lossing te brengen, wel begrijpende, dat hit
niet aanging de studenten eenvoudig naar
huis te sturen met de mededeeling: geen
plaats.
EEN NEUTRALE BIJZONDERE
SCHOOL.
Men schrijft uit Doetinchem:
Concurrentie met de openbare.
De opening der neutrale bijzondere
school alhier heeft tot gevolg gehad dat
twee openbare scholen circa 100 leerlin
gen hebben verloren.
Indien geen bijzondere maatregelen
worden genomen, zullen deze thans
vierklassige scholen straks ieder een
leerkracht moeten missen.
Het bestuur der Neutrale Bijzondere
School alhier heeft een schrijven gericht
tot de R.-K. en Herv. Geestelijkheid,
waarbij overeenkomstig art. 26 der L.O.-
wet 1920 de gelegenheid wordt aangebo
den aan de leerlingen, die dit zullen
wenschen, godsdienstonderwijs te geven
tijdens de gewone lesuren.
Het bestuur bedoelt hiermede aan
haar school geheel het karakter eener
openbare school tc geven.
Voor de betrekking van onderwij
zer aan de openbare school te Valter-
mond (Dr.) heeft zich één sollicitant
aangemeld.
Men schrijft aan het Hbld.:
De kerkeraad der herv. gemeente te
Serooskerke (Walcheren) heeft den ge
meenteraad verzocht, gelden beschik
baar te stellen voor het stichten en in
richten van een christelijke school. Als
dit wordt toegest. an, beteekent dit de
opheffing van de openbare school, waar
van het hoofd reeds benoemd is te Vlis-
singen. In de gemeente bestaat een geref.
school en de herv. kinderen gaan allen
op de openbare school. Als deze school
wordt opgeheven bedraagt het aantal
gemeenten op Walcheren, waar geen
openbare school is, reeds acht. Er resten
dan behalve Middelburg en Vlissingen
nog acht gemeenten, die wel een open
bare school hebben.
ONZE NOVEMBER-EXCURSIE.
Het begint nu wel wat laat in den tijd
te worden, doch op de bouwlanden en in
de moestuinen is bijna den geheelen
winter door het een en ander voor onze
belangstelling te vinden.
Zoo vallen zeker die rose en witte
bloempjes in het oog, welke daar hoog
opgroeien langs den akkerrand. Ook
eerder hadden we deze plantjes in bloei
kunnen zien, en toen waren ze nog wel
wat mooier geweest, dan ze nu zijn, doch
we waren toen nog in de volheid en
daarom hebben we ze maar bewaard tot
heden, nu er niet meer zooveel te zien is.
Kent ge misschien deze plantjes met
die mooie aren van bloempjes? Ja, ik
hoor al verschillende namen noemen,
als: Platzaad, Roode rister, Wilde wilg
en Perzikkruid. De laatste naam wordt
als den Nederlandschen aangemerkt en
de wetenschappelijke naam is Folyao-
ncm persicaria.
De familie der Polygonaceeën, die
meest knoopig geleden stengels hebben
en bladen met vliezige, stengelomvat-
tende scheeden, waartoe ook de gewone
boekweitplant gerekend moet worden,
telt voor ons land vele soorten. Daarvan
is het Perzikkruid wel een der meest
voorkomende, want overal treft men het
menigvuldig aan op akkers, in moestui
nen en ook aan slootkanten. Maar heeft
niemand ooit voor deze duizendknoop,
zooals de polygona in het algemeen ge
noemd wordt, den eigenaardigen naam
Jezusgras hooren bezigen? De e bena
ming spruit weder voort uit het volksge
loof van vroeger, en als we even de plant
hebben bekeken, zal ik mededeelen, van
waar dit woord is gekomen.
Zooeven hebben we gesproken van
aren, toen we de bloemen op een afstand
beschouwden, doch nu we zoo'n plantje
ju de hand hebben, zien we wel, dat het
«uren zijn, die dicht op
een geplaatste bloempjes, welke to
men min of meer een schroef
vorm
eu.
De meeste bloempjes zijn rose
andere zijn heelemaal wit en ent r
hebben half de eene en half de and
kleur. Doch elk heeft een bloemrw8
met vijf slippen, zes meeldraden en
vruchtbeginsel met twee uitstaat
stempeltjes. En als je nu gaat zoefe" 8
dan zie je spoedig vele zaadjes, di
of minder rijp zijn, wat te zien is aana
/itte, brume of zwarte kleur. I.;aar an
dig is het, dat de vruchtjes zoo
schillend in vorm zijn, nu eens een len
vorm met twee holle zijden, dan wed
zuiver driekant, zooals de heele boek'
weitkorrels. De bloemen zijn r"k va
honig voorzien en worden dan ook drut
door verschillende insecten bezocht n
bladeren van het Perzikkruid zijn gaaf9
randig en langwerpig en de bla^schee
den zijn fijn geaderd en loopen uit j„
1 .nge wimpers, die de eenige beharing
aan het plantje vormen. Op verscheidens
dezer bladeren vindt men zwarte vlek-
ken, nu eens doi ker, dan wat meer rood!
achtig van kleur En nu juist hiernaar
heeft de plant ook den naam Jezusgra8
gekreg'en. Het volksgeloof vertelt, dat
deze Polvgonun op Golgatha groeide
toen Jezus daar gekruisigd is, en dat dé
plant toen nog geen vlekken had. Maar
het bloed van den Heiland sralti in het
rond en viel neder op de bladeren van
het Perzikkruid en verkreeg langzamer
hand die donkere kieur. Doch toen het
zaad ter aarde was gevallen en later
nieuwe planten in grooteren kiing voort
bracht, toen vertoonden al die planten
bladeren met donkere vleKken, cis wil.
den zij wereldkundig maken, dat er op
Golgotha onschuldig bloed was vergoten.
En sedert dien tijd heeft het Jezusgras
zich over een groot gedeelte der aarde
verspreid en overal laat het de zwarte
vlekken zien. Zoo zegt het volksgeloof.
Daar komt een heele zwerm vogels op
ons bouwhoekje neerstrijken. Sommige
zijn mooi citroengeel op de onderdeelen
en van boven zijn ze groenachtig met
donkerbruine lengtevlekken. Als ze op-
vliegen, kan men zien, dat de stuitvede-
ren roodachtig bruin zijn. Er zijn er bij
met een blauwachtigen snavel; dat zijn
mannetjes. De wijfjes hebben 'n vleesch-
kleurigen bek. Ze gelijken in vorm wel
veel op vinken, doch ze zijn iets grooter
en minder plomp. Ze behooren tot de
Gorsen en wel tot de soort, die het me-
nigvuldigst bij ons voorkomt, 't Is de
Geelgois 'of Emberiza citrinella, die ook
Geelvink en Haverkneu wordt genoemd.
In Groningen spreekt men wel van Gele
Geus en in Friesland van Geelstjirt. Ook
hoort men den naam Schrijver, omdat
op de witachtige eieren fijne, gekron
kelde streepjes voorkomen, alsof ze er
op geschreven staan. In den broedtijd
vindt men dezen vogel aan boschkanten,
bij struiken en heggen, waar hij zijn nesl
vervaardigt uit grasstengels, bladeren
en mos, nu eens wat hooger, dan wat
lager en soms geheel op den grond. In
den winter zwerven deze vogels in kop
pels rond, en treft men ze aan, zooals
wij nu, op bouwlanden, maar ook bij -ie
boerderijen en op mesthoor n, of in d«
hooi- en graanklampen. Men treft ze
evenwel meer aan op zandgrond dan op
klei en gewoonlijk in de nabijheid van
water.
Er komen nog verschillende gorsen bij
ons voor behalve de genoemde soort,
waarvan de Rietgors en de Ortolaan des
zomers en de Sneeuwgors des winters
vrij veelvuldig. De dwerggors, de bosch
gors, de wilgengors, de cirlgors, de grijze
gors, de grauwe gors en de ijsgors be
hooren meer tot 'e zeldzair° bezoekers
van ons land, of komen alleen voor kor
ten tijd op den trek voor.
Zie, wat mooie, groene plantjes staan
daar bij elkander. Ze lijken wel wat op
de aardige kroontjes van het Wratte- of
Kroontjeskruid, dat de tuinman als een
lastig onkruid beschouwt. Nu, ook deze
zijn er wel familie van en worden mis
schien wel met de andere verward, doch
bij nader bezien, zult ge spoedig verschil
bemerken. Met beide plantensoorten
moet men voorzichtig omgaan, want ze
behooren tot de vergiftige gewassen en
wel tot de Eupjhorbiaceeën of Wolf»-
melkachtigen, dat zijn kruiden, die een
wit meiksap bevatten. Breek maar eens
een stukje van zoo'n plantje hier voor
ons af. 't Komt er niet op aan, of ge den
stengel afbreekt, dan wel een blad-
een bloemsteel verwondt; onmiddellijk
komt een geelwit, kleverig vocht te voor
schijn, dat ge niet gemakkelijk van de
huid kunt verwijderen, zoo ge het daar
aan hebt gekregen. Ook kunt ge er lee*
lijke vlekken van in d klceren kriigen,
die bijna of in het geheel niet meer
verwijderen zijn. Vooral dit vocht heen
vergiftige eigenschappen en daarom
worden er niet steeds liefklinkende na
men aan dit overigens mooie plantje g®
geven. De meest algemeene naam
Duivelsmelk, maar meermalen ook
men Heksenmelk bezigen. In de wete
schap heet het Euphobia peplus.
Het niet hooge plantje verdeelt z
naar boven herhaalde malen en v0'"^
alzoo een drietallig scherm, waar
iedere tak zich verscheidene keeren
tweeën verdeelt. Bij elke verdeel1
vindt men twee of drie schutbladen,
aan den voet breeder zijn dan aan
top. De overige bladeren zijn omgek®
eirond, stomp en kort gesteeio.
Maar nu de bloempjes! Ja, om die g
te zien, zou je wel een sterk vergroei g
moeten hebben, zoodat je daar
maar eens studie van moet maken
maai eens stuaie van moei ui»»be.
althans zoo ge het met gewaPeni|)1<ja<seO«
e P
en gele hoopjes vinden. Dan z'in f» Vd
zult ge aan het einde van de
ziet, kleine steretjes met 8 witte P ep.
fin fFfilp hnnnice xri'n/Jon li/Hl Zll^ ..a!
puntje®
jes bioemen, zoadat ieder bloewpJ
uiterst klein moet zijn. En dani
ieder mannelijk bloempje nog ntje»
12 meeldraden, zoodat die org
wel zeer, zeer klein moeten weze
En nu tot in December, wann ^aQ(}r
voor dit jaar alweer onze laatste
ling zullen makeu. ,nro ni
