dagblad vqor alkmaar en omstr HET STADSZIEKENHUIS EN DE BUITENGEMEENTEN. Directeur: C. KRAK. ZATERDAG 6 DECEMBER 1930 132e Jaargang. Particulieren zullen de taak der gemeentebesturen kunnen overnemen. Wie dubbel tarief moet betalen heeft dit uitsluitend aan zich zelf te wijten. Uit het Parlement „Welke Oude Jenever"? f per Lr. 13.25 W. M. H. PELS ZN., Alkmaar. \o. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalvs Zon- en Feeetdagen, nltgegeven. Abonnementeprije per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iraneo door het geheele Rijk 2.59. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER BEWONE ADVERTENTIEN: Per regel 9.25, bij groots contracten rabat. Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdrukkerij v h. HERMs. POSTER 4 ZOON, Voordam C 9, post giro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA Er is in verband met de tarieven van het Stadsziekenhuis door inwoners van buiten gemeenten meermalen over een onbillijke be handeling geklaagd. Immers, voordat dit ziekenhuis te Alk maar als centraal punt van een breeden kring kleinere gemeenten zou worden opge richt, heeft men in vrijwel alle omliggende ilaatsen met enthousiasme medegewerkt aan jet bijeenbrengen van de benoodigde hon derd vijftig duizend gulden, welke van par ticuliere zijde aan het stichtingskapitaal zou den worden bijgedragen. Overal werden particuliere comité's opge richt, werden collectes en verlotingen geor ganiseerd en men stelde er een eer in, een zoo groot mogelijk bedrag aan de stichtings- kosten bij te dragen. Hier was geen sprake meer van een Alk- ttaarsch Stadsziekenhuis, maar van een Centraal Neutraal Ziekenhuis, een groote in richting voor het geheele platteland, met Alkmaar als centrum en als woonplaats voor de talrijke specialisten, die hier alleen :en emplooi konden vinden als dit ziekenhuis aiet alleen op de stad maar op een bevol- ringskring van circa honderdduizend inwo ners was berekend. Dank zij aller spontane medewerking is toen het stichtingsbedrag in zeer korten tijd bijeen gekomen en het is te begrijpen, dat zij die hieraan in de buitengemeenten hun tijd, geld en moeite hebben gegeven met voldoe ning bedacht hebben, dat ook zij in voorko mende gevallen nu in hun „eigen" zieken huis verpleegd zouden worden. Helaas is dit voor velen op een groote te leurstelling uitgeloopen. Immers, de gemeente Alkmaar heeft naar een in onderling overleg vastgestelde ver- deelingsschaal alle omliggende gemeenten geklasificeerd. Daarbij werd niet alleen de afstand tusschen die gemeenten en Alkmaar in aanmerking genomen, maar mede het per centage Protestantsche inwoners in elk dier gemeenten, daar men van de gedachte is uit gaan, dat juist deze categorie in voorkomen de gevallen op verpleging in het neutrale ge sticht zou prijs stellen. Naarmate een gemeente dichterbij was ge legen en een grooter percentage niet-Katho- lieken bevatte moest zij meer dan andere aan de exploitatie van het ziekenhuis bijdragen en nadat deze verdeelingsschaal zoo billijk mo gelijk was vastgesteld heeft men de buiten gemeenten om subsidies gevraagd waarbij Alkmaar vanzelfsprekend het leeuwenaan deel der exploitatietekorten voor haar reke ning heeft genomen. Er werd een jaarlijksch tekort van 65000 geraamd waarvan Alkmaar het 10/13 deel zou betalen, zoodat er voor de buitengemeen ten een bedrag van 15000 zou overblijven. Maar nadat de verschillende aanvragen wa ren verzonden bleek al heel spoedig, dat vele dezer gemeenten zich aan hare moreele ver plichting onttrokken en niet bereid bleken iets voor het ziekenhuis bij te dragen, zoodat in totaal slechts het twee-derde gedeelte van het geraamde bedrag, dus 10.000 werd verkregen. Alkmaar stond daardoor voor een moei lijke beslissing want tegenover dezen vrij- willigen steun werd van Alkmaar een tege- nioetkoming verwacht, terwijl tegenover de weigerachtige gemeenten een minder welwil lende houding moest worden ingenomen. Men heeft dit gevonden in de tarieven en bepaald, dat inwoners van subsidieerende gemeenten tegen hetzelfde tarief zouden ver pleegd worden als inwoners van Alkmaar en dat de bewoners van de weigerachtige ge meenten dubbel tarief zouden moeten beta len. Men kon moeilijk een ander standpunt in nemen. Het was natuurlijk eenerzijds niet moge lijk inwoners van buitengemeenten voor een nog lager tarief dan de Alkmaarders te ver plegen en anderzijds moest voor onwillig gemeenten een hooger bedrag vastgesteld werden, want als men de inwoners daana gelijke rechten zou toekennen, zou de priK- *el tot subsidieeren zijn weggenomen dreigde het gevaar, dat men een volgend Jfar ook in subsidieerende gemeenten zou besluiten om niets meer te geven. Een andere vraag is of het verschil in - ttevea zoo groot zou moeten zijn als tnaos het geval is. Deze tarieven eenvoudig te ver dubbelen is geen halve maar een dubbele maatregel en men is daardoor tot een zeer abnormale verhouding gekomen. Nog kort geleden heeft „Een marktbezoe- ker" ons een ingezonden stuk gestuurd waarin hij mededeelde als inwoner van een der buitengemeenten gaarne voor de tot standkoming van het ziekenhuis gegeven en ingezameld te hebben. Hij zou, schreef hij, dit niet gedaan te hebben als hij geweten had, dat Alkmaar met een „vechttarief" was gekomen tot degenen wier giften hij had in gezameld en hij noemde het een „rariteit", dat voor een derde klasse patiënt uit zijn gemeente evenveel of meer moet worden be taald dan voor een tweede klasse patiënt uit een der subsidieerende gemeenten. Wat de feiten betreft heeft hij gelijk, want inwoners zijner gemeente betalen het twee de klasse tarief, dat is 6 per dag, voor ver pleging in de derde klasse, die voor anderen 3 kost. Er is bovendien nog een klasse 2b waarin 4.50 per dag berekend wordt zoo dat de bewoners der niet-subsidieerende ge meenten inderdaad nog meer in de derde klasse betalen, dan anderen in de tweede. Deze inzender meende, dat zijn dorpsge- nooten uit weerzin tegen deze manier van doen daarom liever naar Hoorn of Amster dam zullen gaan, maar hij vergeet daarbij twee voorname dingen. Ten eerste dat de schuld, dat hij en zijn dorpsgenooten meer dan anderen moeten be talen niet bij Alkmaar ligt, maar bij het weigerachtig bestuur zijner eigen gemeente, en ten tweede, dat men er niet zoo licht toe zal overgaan naar Hoorn of Den Helder te gaan omdat aan het Alkmaarsche zieken huis de meeste specialisten zijn verbonden. En het allervoornaamste dat hij vergeet is dat hij zich in het geheel niet over een on rechtvaardigheid heeft te beklagen. Immers, het kapitaal, dat hij en anderen bijeen brachten was uitsluitend voor de stichting van het ziekenhuis bestemd en niet voor de exploitatie. Thans is het ziekenhuis gesticht en daarmede heeft het bijeengebrachte kapitaal ten volle zijn be stemming gekregen. Voor de toekomst gaat het slechts over een jaarlijksche bijdrage in de exploitatiekosten en daaraan heeft inzender evenmin als zijn dorpsgenooten bijgedragen doordat zijn ge meentebestuur te dezen opzichte nalatig is gebleken. Intusschen kunnen wij ons heel best be grijpen, dat iemand die hard geijverd heeft voor de tot stand koming van het ziekenhuis zich bitter teleurgesteld gevoelt als hij als loon voor zijn goede werken dubbel verple- gingstarief moet betalen. Er moest op den duur een tusschenweg gevonden worden waardoor aan een derge lijke toch altijd eigenaardige verhouding een eind kon worden gemaakt. Alkmaar is altijd bereid geweest een uiterst tegemoetkomende houding aan te ne men en de mogelijkheid is geopend, dat thans ook inwoners uit niet-subsidieerende ge meenten voor het enkelvoudige tarief ver pleegd kunnen worden. Zij kunnen dit niet doen door zich aan te sluiten bij de bestaande groote vereeniging voor ziekenhuisverpleging. Deze heeft wel vele verzekerden uit omliggende gemeenten maar het is te begrijpen, dat zij bij ziekte althans tegen de enkelvoudige contributie geen dubbel tarief voor verpleging zal uit- keeren. Hier vindt men inmiddels reeds een mogelijkheid om zich tegen dubbel of enkel tarief te verzekeren, zoodat men bij verple ging in het laatste geval niet meer behoeft bij te betalen als de zieken uit de begunstig de gemeenten. Er is evenwel een andere mogelijkheid en hierop heeft men ons verzocht thans even de aandacht te vestigen Er is indertijd door de subsidieerende bui tengemeenten een commissie benoemd, welke tot taak had met Alkmaar de voorwaarden voor de verschillende gemeenten, wat betreft de tarieven te besprekeu, ten commissie welke er op zou aandringen dat de naam Stadszie kenhuis veranderd wordt in Centraal zieken huis, die raadsbes uiten voor de subsidieeren de gemeenten en aanbevelingen voor regen ten 'zou ontwerpen. Deze commissie bestaat uit de heeren Mr. D. Breebaart, voorzitter^ P. Kikkert, secreta ris; C. Haringhuizen, Baron van Fridagh en C. de Groot, resp. burgemeesters van Cal- lantsoog, Kot-dijk, Wieringerwaard, Schoorl en Zuid- en Noord-Schenner. (De burge meesters van Schoorl en Wieringerwaard zijn regenten voor de buitengemeenten van het ziekenhuis.) Deze schakel-commissie tus schen Alkmaar en de buitengemeenten heeft in het belang van het ziekenhuis naar een tus schenweg gezocht en op haar initiatief zijn in den loop van dit jaar met vertegenwoordigers uit niet-subsidieerende gemeenten belangrijke besprekingen gehouden. Men heeft daartoe uitgenoodigd diverse particulieren, voornamelijk hen die zich in etn comité voor de inzameling van het stich tingskapitaal verdienstelijk hadden gemaakt en van wie dus verwacht kon worden, dat zij het ziekenhuis een goed hart toedragen. Vertegenwoordigers uit een tiental gemeen ten waren daar aanwezig en hun is duidelijk gemaakt, dat zij een vereeniging kunnen op richten, die wellicht door kerkvoogdijen, door diaconieën of armbesturen financieel ge steund kunnen worden. Wanneer een dergelijke vereeniging het bedrag betaalt, dat volgens de oude schaal- verdeeling de gemeente zou moeten bijdra gen, nemen zij rechten en plichten van de ge heele gemeente over en kunnen voortaan alle inwoners dus b.v. ook de Katholieke voor het enkelvoudige tarief verpleegd wor den. Zij kunnen die gunstige bepalingen echter ook voor zich alleen verkrijgen, wanneer zij per lid niet meer bijdragen dan hoogstens het maximum bedrag, dat de gemeente volgens dc- oude schaalveraeeling voor elk harer inwo ners zou moeten betalen en zij betalen dan in den regel niet meer dan zij anders voor de ge meentelijke subsidie in de plaatselijke belas ting zouden moeten bijdragen. Voor gemeen ten waar het allerhoogste tarief geldt, zoo als b.v. Sint Pancras, dat in de onmiddellijke nabijheid van Alkmaar is gelegen en waar van nog geen 20 procent der bevolking Katholiek is, bedraagt de bijdrage per inge zetene slechts 30 cent per jaar, zoodat een geheel gezin van gemiddeld 5 personen dus voor een bedrag van 1.50 per jaar de zeker heid heeft, dat men, ondanks de afzijdigheid van het eigen gemeentebestuur, voor het en kelvoudig tarief te Alkmaar verpleegd zal kunnen worden. Andere gemeenten betalen naar verhouding veel minder, b.v. Cal- lantsoog waar men 10 cent en Grootebroek waar men slechts 2 cent als maximum be drag per inwoner heeft bij te dragen. Zelfs gaat men in Alkmaar zoover, dat mv.n dezelfde gunstige bepaling gemaakt heeft voor gemeenten waar een dergelijke ver eeniging in wording is, met de restrictie na tuurlijk, dat deze gunstige uitzonderings maatregel vervalt als de vereeniging niet bin nen afzienbaren tijd tot stand komt. Steeds geldt daarbij de bepaling, dat wan neer het exploitatietekort minder dan 65000 bedraagt de particuliere bijdragen, evenals die van de subsidieerende gemeenten, naar verhouding verlaagd zullen worden en het ligt daarbij in de bedoeling, dat de bestu ren der vereenigingen dezelfde rechten zullen hebben als de Raden der bijdragende gemeen- tan. Er is sinds verleden jaar in verscheidene gemeenten in dit opzicht nuttig werk verricht. Drie-en-twintig gemeenten subsidieeren en in vele andere zijn vereenigingen als hierboven beschreven reeds tot stand gekomen. Men vindt deze vereenigingen o.a. reeds in Limmen, Ursem, Egmond-Binnen waar het volle bedrag is toegezegd en de vereeniging door de Diaconie en het Armbestuur ge steund wordt en in Akersloot, waar zich reeds 450 leden hebben aangesloten. In War- menhuizen, Heerhugowaard en Schagen zijn vereenigingen in voorbereiding, maar er zijn nog heel wat gemeenten waar men in dit op zicht nalatig is, zooals Sint Pancras, Oude Niedorp, Harencarspel, Anna Paulowna, Obdam, Oudorp, Beemster, Hoogwoud, Avenhorn, Castricum, Opmeer, Spanbroek Beets, Heemskerk en Uitgeest. Laat men, wanneer de gemeentebesturen weigeren, in al die dorpen zelf de hand aan den ploeg slaan. Voor een zeer klein bedrag per jaar maakt men zich los van alle offi- cieele afzijdigheid en verzekert men zich de zelfde rechten als de bewoners van Alkmaar en die der subsidieerende gemeenten. De commissie van burgemeesters, welke wij hierboven genoemd hebben, is gaarne bereid hen, die een dergelijke vereeniging wenschen op te richten met raad en daad terzijde te staan. Wie voortaan dubbel tarief moet beta len, heeft dit niet meer aan Alkmaar, maar uitsluitend aan zich zelf te wijten. In het begin van het volgend jaar zal de commissie een vergadering houden met alle gemeentebesturen, welke subsidieeren, met de besturen der opgerichte vereenigingen en met particulieren die voor de oprichting van een vereeniging voorbereidende maatregelen heb ben getroffen. Het is te hopen voor allen, die ons mooie ziekenhuis met zijn staf van specialisten eer. goed hart toedragen, die het verlies op de ex ploitatie zoo klein mogelijk willen maken en voor iich zelf de gunstigste yerplegings- voorwaarden verlangen, dat op die bijeen komst alle daarvoor in aanmerking komende femeenten, hetzij door hun besturen, hetzij oor die van particuliere vereenigingen, ver tegenwoordigd zullen zijn. DEN HAAG, 5 December 1930. Toen de Tweede Kamer hedennacht om kwart voor drieën huiswaarts ging hadden de toen nog aanwezige leden het aangename gevoel, dat zij in één verga dering een begrootingshoofdstuk hadden afgehandeld. De besprekingen van de begrooting van Financiën waren ten einde gebracht. Intusschen is de Kamer daarmede toch nog niet geheel gereed met de behandeling er van: er moet heden nog eindstemming over plaats hebben, nadat tevoren beslist zal zijn over niet minder dan vijf moties, in den loop der beraadslagingen ingediend. De eerste motie was van den heer Ebels (v.d.) ten gunste van afschaffing van den vleeschaccijns, waarbij dan te vens het compenseerend invoerrecht op buitenlandsch vleesch zal worden opge heven. Twee moties betreffende de pen sioenregeling voor de oudgepensioneer den. Een motie-Ketelaar (v.d.) vraagt herziening van de Pensioenwet ten ein de tot gelijkstelling van oud- en nieuvv- gepensioneerden te geraken, een motie- Ter Laan (s.d.a.p.) dringt enkele aan wij ziging van het pensioenbesluit van 22 Juli 1930 zoodat met behoud van het maximum van 80 percent van den grondslag voor 1920 de beperkende be palingen zullen vervallen. De vierde motie was afkomstig van den heer Oud (v.d.) en strekt tot afschaffing van de opcenten op de Grondbelasting voor on gebouwde eigendommen, waarvan de opbrengst ten goede komt aan het Lee- ningsfonds, dat volgens den heer Bie- rema (üb.) dit bedrag best kan missen. Ten slotte kwam de heer De Visser (comm.) met een motie tot opheffing van het banderollenstelsel bij de tabaksbe lasting. Of de Kamer al die moties zal aan vaarden, is zeer twijfelachtig. De heer Weitkamp (c.h.) b.v. gaat niet mede met de motie-Ebels, omdat hij het invoerrecht op buitenlandsch vleesch wil gehandhaafd zien, hoewel hier te lande zeer weinig vleesch van elders wordt ingevoerd. De moties in zake de oud-gepensionneerden hebben mede van verschillende zijden bestrijding gevon den. De meeste instemming had de mo tie-Oud, waaraan behalve de heer Bie- rema ook de heeren Van Voorst tot Voorst (r.k.) en Weitkamp (c.h.) adhae- sie betuigden. De motie-De Visser heeft de minste kans, omdat aanneming er van inhoudt een totale herziening van de Tabakswet, waar op het oogenblik niemand aan wil. Neen, we gelooven, dat geen der moties zal worden aanvaard: de minister van financiën heeft ze alle afgewezen, niet :n de laatste plaats om financieele rede nen. Een der sprekers, de heer Beumer (a.r.) had er reeds op gewezen, dat het toch niet verantwoord is bij het streven naar verlichting van den belastingdruk, hoe gewenscht ook op zich zelf, den financieelen toestand in het algemeen uit het oog te verliezen. Er is een ge raamd tekort van 6 millioen en het is nog niet zeker, dat de verhooging van den acijns op het gedistilleerd, welke 4 millioen moet opbrengen, zal worden goedgekeurd. Bovendien moet er geld zijn om den nood van den landbouw te bestrijden. Is het nu wel raadzaam aan te sturen op verlaging van de inkomsten van de landsschatkist? Minister De Geer betoogde ongeveer hetzelfde, maar hij had ook andere bezwaren, weigerde aan te sturen op gelijkstelling van oud en nieuwgepensioneerden, kortom wilde van geen der moties iets weten en men weet: het woord van minister-De Geer weegt zwaar voor de leden der Kamer, die hun verantwoordelijkheidsgevoel be seffen! Van het overige, dat verhandeld is vermelden we den aandrang van den heer Fleskens (r.k.) om door herziening van den kinderaftrek bij de Inkomsten belasting, de giv-ote gezinnen meer tege moet te komen. De Minister gevoelde er wel niet veel voor, maar hij beloofde overweging. Ook steltje hij in uitzicht een herziening voor enkele gemeenten van de classificatie in de personeele be lasting. Den heeren Oud en IJzerman (s.d.a.p.) beloofde de minister vermeer dering van de vrijstellingen voor de Rijwielbelasting te zullen overwegen. Ook wil hij wel eens denken aan de in voering van halfjaarlijksche plaatjes voor de rijwielbelasting. De Tweede Kamer is heden begonnen met te stemmen over de in den loop van den vo- rigen avond ingediende motie. De motie ten gunste van de afschaffing yap den vleeschaccijns werd in de eerste plaats verworpen met 44 tegen 39 stem men (rechts-links). De moties inzake de pensionneering van oud-gepensionneerden werden beide verwor pen. De motie-De Visser tegen het banderolle systeem bij de Tabaksbelasting werd ver worpen met 51 tegen 32 stemmen. De motie-Oud tot opheffing van de opcen ten op de grondbelasting ongebouw werd ten slotte aangenomen met 48 tegen 37 stemmen, vermoedelijk op grond, dat de minister van financiën zich gisteravond nog op het laat ste oogenblik ten gunste van de afschaffing had verklaard, op grond dat hij die afschaf fing ook reeds had overwogen. Daarop werd voortgegaan met de afdee- ling landbouw van de begrooting van bin- nenlandsche zaken. De eerste spreker, de lieer Kersten (st.g.p.) verklaarde niet veel te Koorstraat 49-51. Tel. 207. gevoelen voor positieve overheidsbemoeiing met den landbouw. Maar hij erkende, dat de toestand ernstig is en tot verbetering kan de regeering den landbouwer ontheffen van de betaling van sociale lasten en grondlasten. Volgens spr. vragen de sociale lasten van den landbouw een bedrag van zes millioen. Spr. pleitte tevens voor verlaging van de spoorwegtarieven, steun aan de bietenteelt, die anders dezelfden weg opgaat als de Mee krapteelt, alsmede vooral aan de graanteelt. De heer Wijnkoop (comm.) schreef de ma laise toe aan de groote boeren en het kapi talisme. Dit laatste maakt haar permanent. Het bankroet van den kleinen boer kan dus niet uitblijven. Spr. drong aan op publicatie van het rapport-Lovink. Dan kan men te we ten komen, wat de groote heeren onder el kaar verhapstukken. Ten slotte diende hij een motie in, o.a. tot verzekering van een wekelijkschen steun aan de kleine boeren en toekenning van rentelooze voorschotten aan den kleinen man. Als niet voldoende onder steund verviel zij evenwel. De heer Van Voorst tot Voorst (r.k.) dTong aan op verlaging van de spoorwegvrachten desnoods op kosten der regeering. Spr. hoop te op aanneming van de maalwet, maar er moet meer gedaan worden. Het z.g. suiker- weje heeft te weinig effect gehad. Spreker pleitte ook voor de openstelling van de lage re land- en tuinbouwschool voor leerlingen der lagere school. De minister van binnenlandsche zaken, de heer Ruijs, kwam eindelijk aan het woord. In een uitvoerige reden heeft deze de sprekers beantwoord. Wij ontleenen er enkel de voornaamste punten aan. De minister verklaarde gaarne, dat de re geering bereid was om samenwerkende or ganisaties van werkgevers en werknemers te steunen. De regeering wil kinderarbeid op 't land zooveel mogelijk tegengaan. Publicatie van de rapporten-Lovink ware thans ontij dig; de openbaarmaking zou het werk der regeering thans bemoeilijken. Ze moet de voorstellen rustig kunnen overwegen. Een aantal detailpunten, bescherming van aal scholvers, vetgehalte van uit te voeren kaas, tegemoetkoming aan landarbeiders vallende onder de landarbeiderswet algemeene per taxatie weigerde de minister den heer Ebels de vogelbescherming (nieuwe maatregelen zijn in wording, die de vogelbeschermers wel zullen bevredigen enz. Wat de openstelling der lagere land- en tuinbouwscholen voor nog schoolplichtige jeugd betreft, zal spr. de zaak nader onderzoeken. Wat de malaise betreft, vergete men niet, dat niet enkel de landbouw door de crisis wordt getroffen. Vele takken van welvaart lijden er onder en dat maakt het moeilijk hulp te verschaffen aan één tak. Daarbij is het onvermijdelijk, dat het tempo van werken traag gaat. Dat zien we aan de voorstellen der commissie-Lovink, waaruit het suiker wetje en het maalwetje zijn ontstaan, terwijl nog andere maatregelen in wording zijn. Daarbij mogen crisismaatregelen slechts tij delijk zijn en geleidelijk worden ingevoerd. Over laatstgenoemd wetsontwerp zal spr. thans zwijgen, voor de noodlijdende aard appelmeelfabrieken zal een lenigingsont- werp worden ingediend. Wat het suikerwet je betreft, het heeft wel geholpen, maar de prijsdaling is doorgegaan. Een nader rap port-Lovink daaromtrent is bij de regeering thans in studie en ook zonder motie-v. a. Heuvel blijft de regeering diligent. Vóór Kerstmis is echter geen nader ontwerp in te dienen. De regeering zal echter wel met een nieuw ontwerp komen. Over de verlaging van de spoorwegtarieven kan spr. als minister van landbouw geen oordeel uitspreken. Dat behoort bij Waterstaat. Wat de inrichting van de directie van den landbouw betreft, ontraadt spr. aan te dringen op de benoe ming van een directeur-generaal. Spr. zou de motie daartoe zoq deze werd aangenomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1930 | | pagina 1