f^lrlPUROL
Amerikaansche notities.
N1VA TANDPASTA
Onze Staatsmachine.
VOORKOMT TANDBEDERF
75 ets.per'A tube, 25cis p.tube.
n.i|c' was een ernstige uitspraak, die spr.
het electriciteitsbedrijf
te aalsmeer.
en poetst 'smorgens en '5-avonds met
geen overleg gepleegd. Hoewel het elk
gemeentebestuur vrij staat, den ingezetenen
de vragen te stellen, welke het noodig oor-
deelt, acht de minister zich verplicht, erop te
wijzen, dat inwilliging van dit verzoek, gelet
op het karakter van de vraag, gevaar voor
bei slagen van de volkstelling oplevert.
De minister noodigt daarom die gemeente
besturen, welke een gelijk verzoek mochten
hebben ontvangen, uit, dit niet in te willi
gen
KERSTVERGADERING DER S. D. A. P.
TE AMSTERDAM
Kerstrede van Ir. J. W. Albarda.
De Indische vrijheidsbeweging voor
ontwapening.
Evenals vorige jaren had de Federatie
Amsterdam der S.D.A.P. op den Eersten
Kerstdag een groote vergadering belegd in
het Concertgebouw, waar net woord zou wor
den gevoerd door den partijleider, den heer
J W. Albarda. De aandrang van belangstel
lenden was zoo groot, dat een tweeJe verga
dering moest worden belegd in „Bellevue'\
waar het woord werd gevoerd door het
Tweede Kamerlid, den heer E. Kupers, voor
zitter van het N.V.V.
In zijn openingswoord heette de voorzitter
dei Federatie Amsterdam, de wethouder S.
R de Miranda, den heer Albarda on
der applaus welkom. Hij wees op den groei
der socialistische arbeioersbeweging in Am-
tterdam en protesteerde onder luid applaus
legen de vonnissen, die geveld waren tegen
de leiders der P. N. I. Hij kondigde aan, dat
ep 4 Januari a.s. de Federatie Amsterdam
der S. D. A. P. in het Theater fuschinski een
Erctestvergadering tegen deze vonnissen zou
eleggen.
Het V.A.R.A.-Orkest onder leiding van
Hugo de Groot bracht eenige orkeststukken
ten gehoore.
Eenige tijd na Oe pauze was het woord aan
Ir. J. wA1 b e r a a, die werd ontvangen
met een Ovatie, die overging in een staande
gezongen „Internationale Spr. wees op de
wijdingsvolle stemming van de laatste dagen
van het jaar. Er is een stemming van Hoop
en verwachting, ook voor het socialisme
Vier jaren oorlog hebben een chaos achter
gelaten. Ernstiger dan nu was de toestand
misschien nog nooit. Een economische crisis
als thans heeft men nog nooit gekend. Dit
is niet uitsluitend een gevolg van den oorlog,
het kapitalistische stelsel toonde altijd perio
den van inzinking. Maar dat de crisis zoo
hevig is, als nooit te voren, is wel degelijk
een gevolg van der. oorlog.
Ook politiek zijn we de gevolgen van den
oorlog nog niet te boven. Zwaar drukken de
lasten der overwinnaars op de overwonnenen
Meer dan 10 millioen mannen zijn den dood
ingegaan; velen h-nner dachten, zich te offe
ren om voor goed den vrede te vestigen Wat
zouden zij gevoelen als zij wisten, dat eenige
jaren later de wereld opnieuw door oorlog
wordt bedreigd?
Vijftig jaar geleden is de sociaal-democra
tie haar strijd begonr en. Het is geen nevelig
droombeeld meer, maar het doel van actueele
politiek. Het socialisme groeit bij de arbei
dsklasse omdat het het verschil tusschen
de mogelijkheden en de werkelijkheid duide
lijk toont. Spr. wees op de overeenkomst tus-
nchen het einde der 18e eeuw met de uitvin-
ifing van de stoommachine en de huidige
periode van rationalisatie en ging uitvoerig
m op de gevolgen hfervai. Ondanks den
overvloed van grondstoffen is er armoede
«1 werkloosheid. Ook de mogelijkheid van
den vrede bestaat; men beschikt over den
Volkenbond, over een arbitrage-instituut. Een
gewelddadige oplossing van een geschil is
niet meer noodzakelijk en de arbeidersklasse
wil een zoodanige oplossing niet meer En
ook bij de intellectueele jeugd ontwaken deze
begrippen. Zij gaat het socialisme zien als
een zedelijke noodzakelijkheid
Een belangrijke zaak is het ontwaken der
Oostersche volken. Maar het besef van eigen
mensch en waarde en het verlangen naar vrij
heid groeit met tropische snelheid.
Ook deze vrijheidsbeweging maakt haar
romantische periode door. De Europeesche
arbeidersbeweging staat aan de zijde der
vrijheidsbeweging, maar zij laat zich niet
verleiden om mede te helpen aan het schep
pen van nieuwe chaos in plaats van orae
De arbeidersklasse zal zich ook niet laten
weerhouden door zelfzuchtige overwegingen
van eigenbelang.
De rationalisatie is voor de arbeiders indi
vidueel een ramp en het socialisme strijdt
voor de verachting ervan voor de arbeiders,
maar het ziet het groote belang der rationali
satie in voor het heil van komende geslach
ten.
i->e Engelsche Arbeidersbeweging zit rond
om de tafel met de vertegenwoordigers der
Indische volkeren. Hoe tartend is daartegen
over het optreden der Nederlandsche regee
ring in Indonesië, en het vonnis, dat Soekar-
no en de andere leiders der Indische volksbe
weging heeft getroffen.
De chaos en de toenemende bewapening
hebben de gedachte doen postvatten, dat de
oorlog onvermijdelijk is. Deze noodlottige ge
dachte moet allereerst bestreden worden.
Het is de taak van allen, die den vrede wil
len, den oorlog onmogelijk te maken In den
strijd voor oen vreae moet men ook ziep de
Actie tegen het fascisme.
Maar als ondanks alles de oorlog toch uit
breekt. De vraag, wat de arbeiders dan moe^
ten doen heeft vele congressen bezig gehou
den. Wat men spr. bij de debatten in de
Tweede Kamer heeft geantwoord komt
hierop neer: Wanneer er oorlog komt, dan
Past u slechts de blinde gehoorzaamheid.
Maar als een regeering. den euvelen moed
*ou hebben zegt spr. om weer iets vree
slijks, als de vier jaren, die achter ons lig
gen, te ontketenen, dan past ons slechts een
antwoord: de dappere ongehoorzaamheid.
(Daverend applaus).
v oor Neaerland is nationale verdediging
zelfmoord. De S. D. A. P. verwerpt reeds
sedert jaren de landsverdediging. Hoe kon
^an nu, eenige maanden geleden, dit bekende-
standpunt een zoo groote opscnudding ver
oorzaken? Spr. is ervan overtuigd, dat het
groote petitionnement tegen de Vlootwet de
directe aanleiding hiertoe was. Deze actie is I
slechts schijnbaar verloren.
He? wLdC Part'] in dc Kamer doL.
snr £einakkelijke uitspraak, zei
uftoUn? I oogenblik, waarop ik het heb
in hnjnTwe? gelukki£*te oogenblik
naionïergaderklg rws °P zong de Inter-
H,N"^S,?twoo.rd van heer De Miran-
vverd de bijeenkomst gesloten.
Door het P. E. N. overgenomen.
L»e gemeenteraad van Aalsmeer heeft
dinsdagmiddag met algemeene stemmen
besloten het electriciteitsbedrijf met 2100
aansluitingen aan het Provinciaal Electrici
teitsbedrijf van Noordholland over te doen,
1931™ 3nder mCt 'ngang van 1 Januari
Het PE. N. neemt door deze transactie
ane leeningen van het bedrijf over, ten be
drage van 110.000 neemt alle herstellings
kosten voor zijn rekening, in totaal begroot
op 270.000 en betaalt bovendien aan
Aalsmeer de koopsom van 200.000. Het
personeel van het bedrijf wordt door de pro
vincie overgenomen, terwijl de directeur ap
wachtgeld wordt gesteld.
J. C. E. MULLE MEISTER OVER
LEDEN.
Op 84-jarigen leeftijd is te Utrecht ont
slapen de heer J. C. E. Müllemeister, oud-di
recteur bij het Rijkstucht- en Opvoedingswe
zen. Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
De heer Müllemeister stond op 30-jarigen
leeftijd aan het hoofd van het Huis van cor
rectie te Hoorn. In 1886 werd hij belast met
de directie van de strafgevangenis te Haar
lem. In 1890 werd*hij in dezelfden rang
overgeplaatst naar Utrecht.
In 1897 werd hij benoemd tot directeur
van de strafgevangenis te Amsterdam. Hij
werd in 1907 gepensionneerd.
MR. VAN WELDEREN BARON
RENGERS OVERLEDEN.
In het Roode Kruisziekenhuis te Den
Haag is Donderdagmiddag overleden Mr.
W. B. R. van Weideren baron Rengers, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd minis
ter van Nederland in Turkije, tevens geac
crediteerd bij het Bulgaarsche en Perzische
Hof.
COCAÏNE EN MORPHINE IN BESLAG
OENOMEN.
Politie en Rijksambtenaren te Enschedé
deden Woensdagmiddag een inval in een
perceel aan de Beltstraat, aldaar, waar een
groote partij cocaïne en morphine, grooten-
deels verstopt in een kinderwagen, in beslag
werd genomen. De bewoner werd gearres
teerd.
BRUTALE STRAATROOF TE TREEBEEK
Toens Woensdagavond de filiaalhouder
van de N V. Edah te Treebeek de heer A. Z
huiswaarts keerde, werd hij in de Spoorstraat
staande gehouden door een hem onbekend
persoon. „Hande hoch!" riep de onbekende
den heer A. Z toe en hield hem den loop
van een revolver voor het gezicht. De heer
A. Z. had een actetasch bij zich, waarin
200 waren. De onbekende, vermoedelijk een
Duitscher, ontrukte hem de tasch met geld
en verdween. De achtervolging moest wor
den opgegeven, daar men door den zwaren
mist het spoor bijster was.
KOSTENVERHOOGING POLITIE-
RADIO-OMROEP.
Betaling voor opsporingsberichten.
In het Algemeen Politieblad wordt mede
gedeeld, dat met ingang van 1 Januari a.s. de
kosten van Politie-Radio-Omroep aanzienlijk
zullen worden verhoogd.
Daar de regeering bereid is gevonden ook
een deel dier verhoogde kosten te dragen,
heeft de Politie-Radio-Comraissie besloten de
kosten der niet zuiver politior.naire radio
berichten >or belanghebbenden te doen be
talen.
Onder deze niet-politionnaire berichten zal
o.a. worden verstaan het opsporen van een
weggeloopen kind van een zielszieke, van
een kostbaren hond, van een varenden bloed
verwant, die bij een stervende of ernstige
zieke wordt geroepen, enz. De kosten van
deze berichten evenals die der extra uitzen
ding, bedragen 5 per bericht, welk bedrag
moet worden overgemaakt aan den Com
missaris van Politie te Hilversum.
De commissie behoudt zich echter het recht
voor, dergelijke berichten al of niet te ver
zenden, rekening houdende met den aard dier
berichten en met den beschikbaar gestelden
tijd voor uitzending.
VERKEERSONGEVALLEN.
Ongeval mtt een trouwstoet.
Woensdag is op het gevaarlijke kruispunt
Rijksweg en Koenensteeg te Amerongen een
auto-ongeval gebeurd. Een trouwstoet was op
weg naar het gemeentehuis te Amerongen
Toen de laatste volgauto van dezen stoet het
kruispunt passeerde, kwam deze in botsing
met een personenauto. De laatste auto werd
zwaar beschadigd, de chauffeur kwam er
zonder letsel al De volgauto, waarin vijf
personen zaten, afkomstig uit Barneveld,
sloeg over den kop en kwam totaal vernield
aan den anderen kant van den weg te lig
gen. De inzittenden werden min of meer
ernstig gewond. Een geneesheer uit Ame
rongen was spoedig ter piaatse en verleende
de eerste hulp. Een der inzittenden werd
met ernstige verwondingen naar het zieken
huis te Amersfoort overgebracht, waarheen
ook een dame moest worden getransporteerd.
Auto tegen tram gebotst.
Eersten Kerstdag heeft op den Amster-
damschen Straatweg bij Utrecht een ernstig
tramongeluk plaats gehad, doordat een luxe
auto in een snelle vaart de tram tegemoet
reed. De trambestuurder remde, doch kon een
botsing niet meer voorkomen. Het gevolg
was dat het voorbalcon van de tram in de
uato schoof en op de bestuurdersplaats te
recht kwam.
De auto was een wagen uit Antwerpen,
waarin zes personen zaten.
Er bleek, dat een plotseling defect aan de
reminrichting van den auto was ingetre
den De eigenaar raakte achter het stuur be
kneld, zoodat zijn beenen in het benzinere
servoir drongen.
;en andere inzittende vloog voorover en
kwam met het hoofd op den radiator terecht.
Ze zijn beiden met ernstige verwondingen
naar de Rijksklinieken vervoerd.
Auto geslipt. Een doodt.
Woensdagavond reed dr. Cysouw, genees
heer te Lutten (Overijsel), met zijn auta in
het kanaal en verdronk jammerlijk. Het on
geluk is waarschijnlijk gebeurd doordat de
wagen slipte.
Dr. C. was eerst korten tijd geleden ge
huwd en had zich toen te Lutten gevestigd.
Veerboot Schiermonnikoog Oost-
ma hor n aan den grond.
Gistermiddag is de veerboot op den dienst
Oostmahorn-Schiermonnikoog op de terug
reis naar eerstgenoemde plaats, met post en
passagiers aon boord, tengevolge van den
krachtigen Oostenwind, waardoor een lage
waterstand ontstond, aan den grond geloo-
pen. Tegen middernacht hoopte men bij hoog
water vlot te komen.
VERDWIJNENDE BUITEN
PLAATSEN.
De oude buitenplaats „De Bijweg", gele
gen aan den Heerenweg te Bennebroek, is
verkocht aan de N.V. Gebr. van de Pol, te
Heemstede, die het voor bouwterrein bestem
men zal. „De Bijweg" ligt, als men van
Heemstede komt. aan het einde van den
Heerenweg, juist vóór de dorpskom van
Bennebroek, en even voorbij de bekende
„Hartenkamp" van gravin Von Pannwitz.
Het buiten „De Bijweg" behoorde in de
18e eeuw aan een regentenfamilie uit Haar
lem, de familie Geerlings. De staatsman en
dichter Jan Valkenaar heeft er de laatste ja
ren van zijn leven doorgebracht.
„De Bijweg" was destijds een bekende plek
van samenkomst van dichters en schrijvers.
Ook Bilderdijk heeft er meermalen gastvrij
heid genoten.
Sinds verscheidene jaren was deze buiten
plaats het eigendom van de familie Van It-
tersum. Enkele jaren geleden is baron Van
Ittersum naar Den Haag verhuisd, het woon
huis op „De Bijweg" werd gesloopt en se
dert eenigen tijd werden er ook regelmatig
een aantal van de mooie hooge boomen ge
veld, zoodat men van den Heereweg tot de
Leidschevaart een doorkijk kreeg.
Het ongeveer 11 H.A. groote terrein zal nu
bebouwd worden.
BRANDEN.
Textielfabriek grootendeels uitge
brand.
Op den Eersten Kerstdag, des morgens
omstreeks half tien ontdekten voorbijgangers
brand in de fabriek van de Maatschappij
voor Textielindustrie v. h. Corn. Roessing
Co. te Veenendaal-de Klomp. Onmiddellijk
werd de directeur van de fabriek, de heer
Roessing gewaarschuwd, die erin slaagde uit
het kantoor nog eenige stukken te redden.
Het bleek, dat brand was uitgebroken in
de vewerij. Het vuur greep snel om zich
heen en de brandweer der fabriek en de vrij
willige brandweer van Veenendaal konden
tegen de vuurzee weinig uitrichten. In ver
band hiermede werd de hulp van de brand
weer uit de omliggende gemeenten ingeroe
pen. Het vuur werd krachtig bestreden, doch
niet voorkomen kon worden, dat het grootste
deel der fabriek uitbrandde. De oorzaak van
den brand is onbekend.
Winkelbrand te Groningen.
Woensdagnacht te ongeveer vier uur heeft
een ernstige uitslaande brand gewoed in de
manufacturen-winkel van de firma J. Bult
huis, aan den Oosterweg. De inwonende
winkelchef ontdekte den brand. De bewoners
waren afwezig. De brandweer, die spoedig
ter iplaatse was, kon den winkel niet meer be
houden, evenmin als een daarachter gelegen
kamer De oorzaak van den brand is nog on
bekend. De winkel was laag verzekerd
Twee schuren afgebrand. Een
hotel in gevaar.
Donderdagmiddag brak brand uit in
twee groote schuren, staande op een terrein,
en naast hotel „Neerlandia" te Vree
land De schuren, die het eigendom zijn van
den heer Scheltema, directeur van het hotel,
waren in gebruik van een melkvrachtrijder,
die er o.a. zijn auto stalde en waarin zich be
halve vaten met benzine een aantal varkens
en konijnen bevonden. Daar gevaar voor een
explosie niet denkbeeldig was, moest het ho
tel, waar een zestal logeergasten verblijf
hielden, ijlings worden ontruimd Men slaag
de er evenwel in den auto en de vaten benzine
tijdigb uiten te brengen. Ook het grootste
deel der varkens kon worden gered De an
dere dieren kwamen in de vlammen om Bei
de schuren brandden tot den grond toe af
Het hotel kreeg slechts onbelangrijke water
schade.
EEN VERBORGEN BRUIDSCHAT.
Toen men te Baak, gemeente Steenderen,
enkele dagen geleden bij den landbouwer
T. bezig was een bedstede uit te breken, von
den metselaars in het stroo van de bed
stede een kistje met 2000 aan rijksdaal
ders. Dit moet geweest zijn de bruidschat
van de moeder van T. De metselaars kregen
ieder een flinke gilt.
AFKOOP VAN TOLLEN.
Door de Provinciale Staten van Oelder-
land werd Dinsdagmiddag besloten ten be
hoeve van opheffing van tollen in Gelder
land verschillende bedragen, tot een totaal
van 32666 beschikbaar te stellen. Het be
treft tollen op de wegen Doetinchem
Zeddam, EpseLaren, ElburgTongeren
en Nijmegen—Berg-en-Dal.
KORTE BERICHTEN.
De voor het geldverkeer op de post
agentschappen gestelde grens wordt in
getrokken. Dientengevolge kunnen in het
vervolg op deze postinrlehtingen alle
handelingen tot onbeperkte bedragen
worden verricht.
Dinsdagochtend is op het Oostelijk
Eiland stadszijde te Amsterdam de 24-jarig'
ongehuwde rijtuigpoetser M Scheermeyer bi
het rangeeren tusschen de buffers bekneld
geraakt. Hij was op slag dood. Het lijk is
naar het Binnengasthuis overgebracht.
De vereeniging „Het Nederlandsche
Wegencongres" kwam gisterochtend elf
uur in een der zalen var den Dierentuin
te 's-Gravenhage onder voorzitterschap
van de nheer ir. J. J. Stieltjes in alge
met iaarvergadering bijeen.
Zaterdagavond is de 14-jarige J.
Mensink te Tubbergen tengevolge van
het schrikken van zijn paard bekneld ge
raakt tusschen zijn wagen en 'n schuur.
Hij is onmiddellijk naar het ziekenhuis
te Almelo vervoerd, waar hij aan zijn
verwondingen is overleden.
De 17-jarige J. Vennik uit St. Andries-
straat te Rotterdam, die Zaterdagmiddag op
het Beursplein met zijn fiets in de tramrails
slipte en toen door een vrachtauto overreden
werd, is in het Ziekenhuis aan den Coolsin
gel aan de bekomen verwondingen overleden
Henriette van der Mey, te Laren
(N.-H)., de eerste Nederlandsche journaliste,
werd Zondag tachtig jaar.
Gistermorgen is, 55 jaar oud, plotse
ling overleden de heer Jan Klopper, sedert
1919 notaris te Amsterdam.
Röntgentoestellen en Radio-actieve
Stoffen.
Er is een ontwerp van wet ingediend,
dat voorschriften in het leven wil roepen
betreffende het hebben van Röntgentoe
stellen en het in voorraad houden van
radio-actieve stoffen. Volgens den minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverheid
zijn deze bepalingen zeer noodig. In den
laatsten tijd toch worden Röntgen- en
daarmede gelijk te stellen stralen meer
en meer aangewend. In de geneeskunde
zijn deze stralen zoowel bij het onder
zoek als bij de behandeling van patiën
ten een onmisbaar hulpmiddel gewor
den. Bovendien trekken de bijzondere
eigenschappen der Röntgenstralen de be
langstelling der natuurkundigen. Om de
natuurwetenschap verder te brengen
worden tal van proeven met deze stralen
gedaan in natuurkundige laboratoria.
Ook de techniek gebruikt deze stralen
bij het onderzoek van metalen. Hier
heeft men de meest doordringende stra
len in toepassing gebracht,.
Dit alles heefi natuurlijk groote voor
deden; de nadeden mogen echter niet
verwaarloosd worden. Deze stralen heb
ben n.1. de eigenschap, dat zij het men-
scheiijk organisme kunnen aantasten.
Dit gevaar dreigt niet alleen den genees
kundige en wie verder deze stralen aan
wendt, ook perscnen, die in een nabijge
legen vertrek of woning aanwezig zijn,
kunnen er de schadelijke gevolgen van
ondervinden. Nu is de groote moeilijk
heid, dat deze kwade gevolgen zich eerst
na geruimen tijd openbaren. Zoo bijv. de
wonden, die zich niet meer willen slui
ten. Een ernstiger gevolg nog is een
vorm van anaemie, welke veelal spoedig
den dood veroorzaakt. Het is niet min
der bekend, dat de stralen, uitgaande van
radio-actieve stoffen, a! heel wat slacht
offers gemaakt hebben.
Oir deze gevaren te beperken is het
noodig, dat de overheid ingrijpt. Vooral
nu verplaatsbare toestellen in den han
del worden gebracht. In de inrichtingen
toch, waar een vast toestel is opgesteld,
is men in de gelegenheid de noodige be
veiligingsmaatregelen duurzaam aan
te brengen. Gansch anders staat de zaak
met de verplaatsbare toestellen. Er is
zelfs kans, dat minder-deskundigen en
leeken Röntgenstralen gaan aanwenden.
Daarnaast staat het gevaar, dat onge
lukken plaats vinden door aanraking
van die onderdeeleii, welke onder hooge
electrische spanning staan.
Als nu maatregelen genomen zullen
worden ter beveiliging, moet in verband
met het voorafgaande onderscheid ge
maakt worden tusschen beveiliging van
gevaar van kleine toestellen," waar
bij het gevaar uitsluitend de daarmede
werkende personen betreft en de bevei
liging tegen gevaar van het toestel te
zamen met de werkruimte, waarin het
zich bevindt, indien de spanning van het
toestel zoo hoog is opgevoerd, dat de
stralen, wier doordringingskracht af
hankelijk is van de spanning of energie,
ook personen in de omgeving bedreigen,
terwijl daarnaast voorschriften moeten
komen betreffende het in voorraad heb
ben van radio-actieve stoffen. In andere
landen bestaan zulke voorschriften
reeds of worden ze ontworpen. Het
tweede Internationale Radiologencon-
gres van Stockholm heeft daaraan be
sprekingen gewijd. In ons land worden
vrijwillig beschermende maatregelen ge
troffen, die echter niet stee ls voldoende
zijn.
Een van de eerste eischen is, dat het
gebruik slechts wordt toegestaan aan
hen, die waarborgen kunnen geven te
gen onoordeelkundige toepassing. Daar
om wil deze wet een algemeenen regel
van bevoegdheid stellen om een Rönt
gen- of daarmede gelijk te stellen toestel
te hebben, te verbinden met het hebben
eener vergunning. Vandaar het gepro
jecteerde verbod, dat het verboden is een
toestel, dat stralen voortbrengt, te heb
ben of radio-actieve stoffen in voorraad
te hebben zonder schriftelijke vergun
ning van den minister van Arbeid, Han
del en Nijverheid. Die vergu ring zal
slechts worden verleend, wanneer het
gaat om geneeskundige, verterinaire,
wetenschappelijke of technische bestem
ming. Een vergunning wordt, wanneer
do straien op menschen worden aange
wend, slechts verleend aan artsen, tand
artsen en tandheelkundigen, die inzake
het aanwenden dier stralen voldoende
waarborgen van bekwaamheid kunnen
geven. Het verbod geldt niet voor fabri
kanten en handelaars, die de toestellen
niet gebruiken om stralen voort te
brengen. Aan de vergunning kunnen nog
nadere voorwaarden worden verbonden.
erder zullen, als het zoover is, alge
meene maatregelen van bestuur worden
uitgevaardigd omtrent de eischen. waar
aan een toestel, dat stralen voortbrengt
en de te nemen beveiligingsmaatregelen
moeten voldoen! verder omtrent de
eischen. waaraan toestellen, werkruim-
I ten met de verschillende beveiligings
maatregelen moeten voldoen bij het
voortbrengen of aanwenden van stralen
afkomstig van een 'oestel. dat een span
ning of energie heeft, hooger dan bij al
gemeenen maatregel van bestuur aange
geven en ten slotte voorschriften, waar
aan bfj het in voorraad houden van ra
dio-actieve stoffen moet worden voldaan.
Het afbetalingssysteem.
Om zijn artikelen aan den man te brengen
gaat de Amerikaan ver, héél ver en in deze
tijden van depressie deinst hij niet terug voor
het schijnbaer onmogelijke en onzakelijke.
Ik ken n jonge dame 'n business girl
die pas op eigen zaken-wieken is gaan drij
ven als agentesse voor schoonheidsmiddelen,
electrische kammen, cold creams en zulke in
gewikkelde zaken. Nu kost het oprichten van
een eigen kantoortje altijd meer dan iemand
lief is, een bureau met toebehooren, gedrukt
papier en enveloppen, het loopt alles gewel
dig op en waa r iets bezuinigd kan worden,
grijpt de Yankee met beide handen de gele
genheid aan. Natuurlijk behoort een schrijf
machine onder de noodzakelijke attributen en
een prima machine kost toch nog altijd een
vijftig, zestig dollar, ook al kan ieder mensch
met goede bank- en andere referentiën dat
instrument thuis krijgen voor een depositc
van 10 dollar'en vijf maandelijksche afbeta
lingen van eenzelfde bedrag. Dezer dagen
wordt van alles op proef aangeboden; onz«
business girl deelde me dan ook heel leuk
mee, dat zij nu een gloednieuwe Jones-ma-
chine voor 60 dagen op proef had en naai
wat ik meemaakte werd het arme ding duch
tig beproefd. Na 60 dagen zou zij de Jones-
firma vertellen, dat de machine haar toch
niet erg beviel en een Williams probeeren
gaan door de Williamsfirma aan te schrij
ven, die graag hun machine voor 60 dagen
zouden laten „beproeven". Deze manier van
doen is wel zeer onfatsoenlijk. Ze is een uit
was van de groote Amerikaansche instelling?
koopen op afbetaling.
Zestig pCt. van alle luxe auto's op
afbetaling gekocht.
Het ministerie van Handel te Washington
heeft meegedeeld, hoe er over het jaar 1927
gekocht en verkocht werd door Amerikanen
aan Amerikanen. Daaruit blijkt, dat de Ame
rikaan voor elke 100 dollar, die hij besteed
om iets aan te schaffen, er 58.60 wekelijks
neertelt in dollars, kwartjes en dubbeltjes.
32.20 dollar krijgt hij op crediet en 9.2Ö
dollar waarde koopt hij op afbetaling. Dui
delijkheidshalve dien ik er bij te voegen,
dat dit crediet bestaat uit z.g. ojïen crediet
èn afbetaling, beiden.
Om nog met eenige sprekende cijfers aan
te komenzaken in kachels, lampen, badka
mer-installaties e.d. hebben het hoogste jjer-
centage voor verkoopen op afbetalen en wel
73.2 pet. van al hun bediening Meubelza
ken lieten 57.7 pet. afbatalen en muziekin
strumenten 54.7, waarvoor de koopers soms
een termijn van drie volle jaren werd toege
staan. De National Automobile Chamber of
Commerce gaf voor 1927 de volgende cijfers
uit: 60.8 pet. van alle passsagiersauto's er.
53.4 pet. van vracht- en bestelauto's werden
op afbetaling aangeschaft Vergeleken bij de
rapporten over 1926 en 1925 is dit alles een
groote toeneming in credietverkoop, die alles
bij elkaar genomen nog geen tiende bedraagt
van den totalen omzet.
Het deposito varieert van een tiende tot
een derde van het geheele bedrag en de toe
gestane tijd voor de afbetaling loopt van zes
maanden tot drie jaar. De twee vragen, die
zich het eerst voordoen, zijn: worden er
geen groote verliezen geleden door de hande
jaren, die hun goederen voor een nominaal
bedrag aan een vreemde afstaan in de hoop
over drie jaar hun geld eindelijk binnen te
hebben? En: wat is de uitwerking van het
verleidelijke systeem 00 het publiek zelf?
Alweer volgens de statistieken bedraagt
het verlies voor de handelaren 1 2 procent.
De artikelen of koopwaar, die niet vervoer
baar zijn, leveren minder verlies o^o; dames-
en heerenkleeding heeft wel 7 9 procent ver
lies, juweliers gaven 4.4 op, maar handela
ren in brandstoffen en bouwmaterialen niet
meer dan 0 2
Het afbetaiings&telse! in Amerika
een succes.
Het overgroole publiek, dat een auto, een
radio, wachmachine of ameublement aan
schaft, is ter goeder trouw en kan zich van
alles aanschaffen met een geringe som baar
geld, mits de komende afbetalingen tezamen
passen in de inkomsten. Hier ontstaat na
tuurlijk het kritieke punt, waar verlangen en
nuchter redeneeren met elkaar in botsing ko
men; een jong span, dat de huwelijksboot
instapt, kan zich dus leelijk vergissen of een
verstandigen stap doen.
Er zijn onverantwoordelijke, bijna misda
dige kooplieden, die het publiek dwingen om
maar raak aan te schaffen, omdat zij zelf de
commissie over het heele bedrag in hun zak
steken, wanneer de transactie tot stand komt.
Daarbij volgen de meesten de misleidende
politiek om het afbetalingsbedrag zoo klein
mogelijk te maken door te zeggen: „kom, het
is maar anderhalve dollar per dag!" in
plaats van vijf en veertig per maand. Sommi
gen rekenen het per uur uit!
Voorstanders van het afbetalingssysteem
wijzen er op, dat het laatste bolwerk aan het
verdwijnen is in den vorm van de rijken, die
altijd gewoon waren of a contant te betalen
of na een, twee jaar. Ronduit gezegd, zou
het publiek niet meer zonder het systeem kun
nen bestaan en de indruk van uiterlijken
voorspoed is voor een belangrijk deel geba
seerd op het feit, dat veel nog maar half of
voor een derde eigendom is. Tegenstanders
zien er een der groote oorzaken van over
productie, een der vermoedelijke oorzaken
van de huidige malaise in. Zij vergeten ech<
ter rekening te houden met twee groote Ame
rikaansche karaktertrekken: verspilzucht en
verlangen naar iets nieuws. Daarbij kent
men hier zoo goed als niet de eerwaardige
gedachte iets aan te schaffen „voor zijn hee
le leven".
Er moet om daarmede te eindigen veel
meer gekocht worden, omdat de koopwaar
aan mode onderhevig is, niet zoo soliede is
als vroeger en waar moet al het geld van
daan komen? Afgaande op de bovenvermel
de cijfers en de algemeene populariteit is het
afbetalingssysteem hier een onbetwistbaar
succes
