EEN JAAR LUCHTVAART.
Hoe Nederland 1930 zag voorbijgaan.
vrouw
Succesvolle oceaanvluchten. De
in de aviatiek Talrijke solo-vliegers
naar het Verre Oosten.
De roode haan heeft weer lustig gekraaid,
Overvallen en beroovingen bij de vleet.
eenigen zijn/ die onze schaatsenrijders
kunnen kloppen.
We kunnen dus tevreden zijni
o
Helaas, op het gebied der wielersport
past nog steeds bescheidenheid! Eigen
lijk hebben we alleen Moeskops, die nog
van internationale kracht is, al eindigde
hij ook meestal als tweede. De" overige
renners kunnen het tegen de buitenlan
ders niet bolwerken al heeft Schlebaum
goede resultaten veroverd. Alleen mogen
we onzen zesdaagschen koning v. Kem
pen nog met eere noemen!
Ook de biljartsport taant. Wel worden
er vele. zeer vele wedstrijden gespeeld,
maar sinds Dommering zijn besten tijd
gehad heeft, bezit ons land geen enkelen
„aardigen vertegenwoordiger meer
Dommering w erd in 1930 weer kampioen
van Nederland, maar werd nummer vier
in Genève en nummer ze /en in de we
reldkampioenschappen.
Met de paardensport gaat het vooruit.
De courses werden overal door een tal
rijk publiek gevolgd en kwalitalief gaat
de sport zeer zeker vooruit.
Kampioen lange baan werd in 1930
Daria en korte baan Eulozie, beiden uit
Groningen. Ook in het buitenland wer
den aardige successen behaald; zoo won
Norton B den Paaschprijs te Hamburg
en werden o m. Queen Worthy en Quo
Vadis B resp. nummer één in Hamburg
en Berlijn. Ook de landelijke ruitersport
mag zich in steeds toenemende belang
stelling verheugen.
Ten slotte de gymnastiek. Deze bleef
zich ook in 1930 verheugen in een steeds
toenemende belangstelling en de kwali
teit gaat nog steeds vooruit, wat zeer
verheugend is. Onze Nederlandsche
clubs mochten in 1930 eervolle plaatsen
veroveren op internationale ontmoetin
gen. In Frankrijk, België en zelfs Algiers
werden eere- en eerste prijzen behaald,
terwijl bij de eindclassificaties de Ne
derlandsche ploegen meestal de eerste
plaatsen innamen.
De sport in Alkmaar.
In het bovenstaande hebben we in zeer
£roote trekken het een en ander genum
merd over het sportjaar 1930. We zullen
thans nog even stil staan bij de Alk-
maarsche sportclubs en sportgebeurte
nissen.
Allereerst iets over ons gemeentelijk
sportpark. Schrik niet lezer! we zullen
geen kolommenlange beschouwingen
meer houden over de tribunemisère en
den terreintoestand. We willen 'beide
punten slechts even aanhalen
De oude, bouwvallige tribune dan heeft
dit jaar plaats gemaakt voor den modern
bouwwerk, dat een sieraad genoemd zou
kunnen worden, ware het niet, dat de ge
breken talrijk waren! De gemeente heeft
vele duizenden guldens uitgegeven voor
den bouw van deze verheven plaatsen,
en dat alles niet is, zooals het gewenscht
en verwacht werd, moet worden be
treurd.
Het terrein verkeert in een slechten
toestand, wat in dezen herfst maar al te
dikwijls is gebleken. Eigenlijk is er maar
één goed stuk in het geheele terreinen-
complex: de in dit jaar herstelde Zuider
bocht van de baan. Maar daarmee zijn
we er niet en dus zullen nieuwe verbete
ringen noodig zijn.
De motorraces waren een succes. Wel-
iu z^n mooiste races dit jaar in
Alkmaar gehouden en de motorbaan
bleek door de verbetering van den zui
derbocht sneller dan ooit.
Dat er slechts twee races gehouden
zijn komt door den tribunebouw, die het
niet mogelijk maakte, de tweede races
van '>et vastgestelde programma te laten
verrijden.
AIcmaria Victrix deed in 1930 een
goeden gooi naar het kampioenschap.
Lang heeft ze de leiding gehad, maar
enkele nederlagen deden de kans verlo
ren gaan, al bleef AIcmaria op het eind
der competitie een goede plaats inne
men.
Een nieuwe vereeniging is opgericht,
of liever, een oude vereeniging is weer
opgestaan en tracht aan den Westerweg
successen te behalen: Go ahead. In hoe
verre ze daarin zal slagen, r oc.en we
afwachten.
De nolitievoetbalsport bloeit eveneen
en de resultaten van de Alkmaarsehe
a-enten zijn zeer fraai te noemen, voor
al als i en bedenkt, dat de krachten uit
een klein korps moeten komen.
Op athletiekgebied gaat Alkmaar
vooruit. Verschillende eerste prijzen
werden door Alkmaarsehe- athleten be
haald en er werd steeds nog flink geoe
fend, zoodat meerdere successen niet uit
zullen blijven.
Verder mogen we nog noemen de
korfbalclub K. V. K. V., die deze sport
hier krachtig ter hand neemt, en S. S. S.,
dat in verschillende worstelwedstrijden
fraaie successen en zelfs een paar kam
pioenschappen veroverde.
Onze gymnastiekvereenigingen bloeien
als nooit te voren. We denken aan de
successen van de Halter in Antwerpen,
aan de goede uitvoeringen van Turnlust
en de Halter, aan den wederopbloei van
Kracht en Vlugheid. En de wandeltoch
ten van Turnlust mogen nog wel even
apart genoemd worden.
Het hockeyspel wordt druk beoefent
en ook le tennissport mag .ich in steeds
toenemende belangstelling verheugen,
terwijl de courses van de Kennemer
Sportclub veel beter waren dan men den
laatsten tijd gewc<~ was.
Ten slotte wijzen we nog op de oprich
ting hier in Alkmaar van een Bureau
voor Medische Sportkeuring.
Alkmaar kon dus in 1930 best mee
doen. Hopen we dat het in 1931 nog
succesvoller voor den dag mag komen!
Zij, die heen gingen
1930 heeft verschillende bekende
sportsmen het tijdelijke met het eeuwige
zien verwisselen. We zullen de bekend
ste Nederlanders, die in 1930 ten grave
werden gedragen, hier in 't kort noe
men.
Willem Kos, de bekende schaatsen
rijder uit Oudkarspel; de heer Heijnen,
gewezen voorzitter van het Ned. Gymn.
Verbond; Tom Schilperoort, sportjour
nalist; Leo Leene, bekend stayer, die een
noodlottigen val deed op de Groningsche
wielerbaan; d„* motorrijder Helders, die
op de Stadionbaan een val deed met doo-
delijken afloop en de heer F. L. Lucas-
sen, pr°sident van de Kon. Ned. Zeil- en
Roei\ niging.
vliegers zich boven den eindeloozen
oceaan.
Alles gaat goed, motoren loopen „per-
Er is weinig waar een zoo algemeene
belangstelling voor bestaat in de be
schaafde wereld als luchtvaart. Niet dat
men zich er nog over verwondert, fectly". ïn denabijheid van New-Found
dat de mensch zich als een vogel in de ,n hd,
lucht beweegt. Maar wanneer iemand
een geweldige prestatie op luchtvaart
gebied volbrengt, dan richt de moderne
haldenvereering zich onmiddellijk op
hem (of op haar, vergeten we Aray
Johnson niet!) en iedere vliegheld(in)
kan er verzekerd van zijn dat zijn of
haai evoluties met de meeste aandacht
door het groote publiek worden gevolgd.
Het jaar 1930, dat overigens heel wei
nig verheugends geeft te zien, is voor
dj luchtvaart een jaar geweest, dat met
eere mag worden genoemd, en zeker is
het, dat het publiek, ook het Holland-
sche voldoende gelegenheid heeft gekre
gen om met woord en daad de groote
helder, en heldinnen van den propeller
te eeren.
Het afgeloopen jaar is getuige geweest
van enkele evenementen, die verdienen
met gulden letteren in het boek der avia
tiek te worden geschreven.
Daar is in de eersle plaats de vlucht van
Kingsford Smith en Evert van Dijk over
den Oceaan in de richting Oost-West.
Kingsford Smith, de Australische piloot
van wien de Engelschen terecht gezegd
hebben „de meest ervaren vliegenier ter
wereld", de bekwame vlieger der K. L.
M., onze landgenoot Evert van Dijk, de
Iersche navigator Saul en de Zuid-
Afiikaansche marconist Stannage vorm
den tezamen de bemanning van de drie-
motorige Fokkermachine „Southern
C-oss" (Zuider kruis, zoo genoemd naar
het sterrenbeeld dat op het Zuidelijk
Halfrond zichtbaar is). Zoowel het vlieg
tuig als zijn commandant konden bogen
op een schitterenden staat van dienst;
had niet Kingsford Smith met. de
..Southern Cross" zijn wereldberoemden
vlucht over den Stillen Ocoaan vol
bracht?
Nadat het vliegtuig in de Fokkerfa
brieken te Amsterdam was gereviseerd,
erd naar Ierland gevlogen om gunstig
weer af te wachten.
Dinsdag 24 Juni, des morgens te half
vijf, startte de .Southern Cross" van het
strand van Port Marnock, en verdween
spoedig in Westelijke richting.
Enkele uren later bevonden de koene
land komt het vliegtuig echter in den
dikken mist terecht. Het draadloos con
tact met het vasteland, dat tot nu toe
steens was onderhouden begint te hape
ren. Urenlang vliegt de „Southern Cross"
in den mist rond, totdat eindelijk de
spanning in twee werelddeelen verbro
ken wordt door le mededeeling dat
Kingsford i i ith veilig op het vliagveld
van het stadje Harbou; Grace op New
Foundland geland is.
Den volgenden dag 27 Juni, vertrok
hei vliegtuig naar New York waar het
tegen half acht 's avonds op het Roose-
velt Field daalde, om met het bekende
enthousiasme der Amerikanen ontvan
gen te worden.
Met deze vlucht was dus het bewijs ge
leverd dat een ocjaanvlucht in de rich
ting Oost-West, mits grondig georgani
seerd, wel degelijk kans van slagen
heeft De beide Fransche aviateurs Cos-
tes en Bellonte volbrachten met hun
vliegtuig „Vraagteeken" ruim twee
maanden later (1 en September) een
vlucht in dezelfde richting op nog
fraaier wijze, en wel Parijs—New-York
zonder tussehenl nding. Hierbij mag
men echter niet uit het oog verliezen dat
de Fransche oceaanvliegers bijna ideaal
weei tot hun beschikking hadden.
De derde oceaanvlucht van het sei
zoen, was die van de Amerikanen Boyd
en Conner. die den 9en October van New
Foundland startten met de „Columbia".
Ook deze vlucht slaagde Op de Scilly-
eilanden (Engeland) moest Boyd landen
wegens benzinegebrek. Een paar dagen
later werd de tocht naar Londen volein
digd
De Duitscher von Gronau voltooide
den 26en Augustus een Amerikavlucht
in étappes, waarbij hij de Noordelijke
route IJslandGroenland—Canada met
zijn Dornier-vliegboot volgde.
Het waren niet alleen de oceaanvluch
ten die de belangstelling trokken. Kings
ford Smith, die na het gelukken van
zijn Amerika-vlucht hier te lande, zoo
als men zich nog wel herinneren zal. zoo
hartelijk ontvangen werd evenals
ti mwens de eerste Nederlandsche oce
aanvlieger Van Dijk maakte in Octo
ber een solovlucht van Engeland naar
Australië, waar hij 19 October arriveer
de, daarmee het op 15X dag staande
record van Bert Hinkler met liefst 5*
dag slaande.
Een half jaar eerder had een jong
kranig Engelsch meisje, de 22-jarige
miss Amy Johnson, denzelfden tocht
zonder veel ongevallen volbracht. Te
recht verwierf deze schitterende presta
tie overal ter wereld groote bewonde
ring.
Maar ook Nederland heeft zijn aviatri-
ce, en al heeft ze nog geen lange af-
standsvluchten gemaakt, we mogen toch
zeker nog wel veel van haar verwachten.
We bedoelen hier mej. Beppie Versluys,
die kortelings haar brevet haalde. Al
heeft mej. V ersluys dus nog geen groote
vluchten ondernomen, we kunnen ons
in ieder geval beroemen op den heer Van
Tijen, die in zijn eentje een zakenreis
maakte naar Indië. 15 Oct. startte de heer
an Tijen, export-manager van de firma
V an Houten te Weesp, met zijn Pander
machine „De Adelaar" om einde Novem
ber in Indië ie arriveeren.
Ons land heeft ruimschoots zijn deel
in groote luchtvaartevenementen gehad.
En ook Alkmaar! Heel onverwacht ver
scheen in den vroegen morgen van den
9en Juli het Duitsche luchtschip Graf
Zeppelin boven ons land op weg naar de
Noordkamp. En daarbij werd onze victo-
riestad niet vergeten. Tot eikeens groote
verrassing voer om half negen 's mor
gens plotseling de „Zep" boven de stad,
nageoogd door duizenden verrasten, om
ook weer even spoedig aan den Noorde
lijken gezichtseinder te verdwijnen.
Het was niet de eenige keer dat de Graf
Zeppelin ons land in 1930 met een be
zoek vereerde. Zoo werd een tocht over
Limburg gemaakt, waarbij te Venlo post
werd uitgeworpen en ingenomen. De
Grat Zeppelin kan bogen op een succes-
vol jaar. Van haar talrijke andere toch
ten noemen we de Zuid-Amerikavlucht
van 18 Mei tot 6 Juni. Het Britsche lucht
schip R 100 maakte in het laatst van
Juli en begin Augustus een tocht naar
Canada, welke behoudens eenige averij
goed slaagde.
Alle successen, die het zwaarder-dan-
de-lucht principe behaalde gingen ech
ter hopeloos teloor bij d'"e eene ontzet
tende ramp, die van de R 101. De feiten
zullen nog wel te goed bekend zijn om
hier uitvoerig verhaald te worden. In
den nacht van Zaterdag op Zondag 5
October verging het grootste lucht
schip ter wereld, op weg naar Britsch-
Indië in Noord-Frankrijk bij het
plaatsje Allonne. In den zwaren storm
vloog het gevaarte tegen een heuvel,
ontplofte en verbrandde geheel. Van de
56 opvarenden, werden slechts acht per
sonen gered, van wie er vier naderhand
nog overleden. Onder de slachtoffers
bevond zich de Engelsche minister van
luchtvaart Lord Thomson. Diep was de
indruk die de ramp maakte in Europa
en daar buiten.
Een andere gebeurtenis die de publie
ke interesse had was de komst van de
Dornier vliegboot Do X, die een oceaan-
vlucht zou maken, en op 6 November
van Friedrichshafen bij Schellingwoude
daalde.
Zoo groot werd zelfs de populariteit
van de vliegboot dat het werkwoord Do-
iksen uitgevonden werd en toepassing
vond.
Na nog een vlucht boven Amsterdam
te hebben gemaakt vertrok de reuzen-
vliegboot naar Engeland. In étappes zet
te het verder zijn tocht voort langs de
kust, om vanuit Lissabon de groote
vlucht te ondernemen. Den 27en Novem
ber arriveerde de Do X in de Portugee-
sche hoofdstad. Twee dagen later brand
de echter door een ongeluk de linker
vleugel uit, zoodat de Amerikavlucht
voor onbepaalden tijd moest worden
uitgesteld.
Elke stad van eenige beteekenis krijgt
tegenwoordig zijn vliegveld; Groningen
zal een vliegveld krijgen; in Twente is
een N. V. opgericht, die reeds de gron
den heeft aangekocht, Schouwen kreeg
een vliegveld, en zelfs bestaat er groote
ans dat Alkmaar in zijn omgeving een
landingsterrein krijgt. Den 3en Decem
ber brachten een tweftal sport vliegtui
gen een bezoek aan Bergen aan Zee met
het resultaat dat de N. V. Bouw- en
Bouwgrond Exploitatie Mij. Bergen-
Binnen zeer vermoedelijk een vliegter
rein /al gaan inrichten
Rotterdam en den Haag zullen bij
Delft een gemeenschappelijk vliegterrein
aanleggen, al blijft voorloopig Waalha
ven nog de internationa e luchthaven.
Onze nationale 1 rchtvaartondeme-
ming, de K L M kan op een voorspoe
dig jaar erug r'en. Ongevallen van be
teekenis kwamen niet voor; alle dien
sten functioneerden prachtig, ook de
Indie-vluctten. Jammer was het dat na
de thuiskomst van het zevende retour-
vliegtuig den 24en Januari, de postvluch
o11 &es*aakt moesten worden omdat de
bngelsche regeering niet langer toe
stemming wilde verleenen om op de
Bntsch-Indische vliegvelden te landen
In den loop van het jaar kwam de kwes
tie tot oplossing en 25 September vertrok
het eerste Indië-vliegtuig, de P.H -A G R
onder conlmando van Van Dijk Het
tweide postvliegtuig had te Sofia een
week vertraging, omdat de Turksche re
geering weigerde toestemming te ver
leenen om over Turksch gebied te vlie
gen Me-i besloot toen d« langere Egvpte-
route te volgen, wat nadien steeds" ge-
beui d is. De postvluchten worden nu al
dri emaanden met de regelmatigheid
van een klok voortgezet: Amsterdam-
Batuvia m twaalf dagen!
Eén ernstige tegenslag boekte de K. L
M. Het was de pilotenstaking die den
29sten Augustus uitbrak. Eerst ruim
twee weken later kon overeenstemming
bereikt worden, zonder dat de piloten
evenwel veel hadden bereikt. 15 Septem
ber gingen de trotsche Fokker-machines
w eer de lucht in.
Langs de luchtvaartroute van Amster
dam naar de Duitsche en Belgische
grens werd in den zomer een nachtver
lichting voor het nachtvliegen aange
bracht.
Het zweefvliegen won reusachtig in
populariteit tijdens de te Noordwijk ge
houden demonstraties.
In verschillende plaatsen werden
zweefclubs opgericht.
Ook de luchtvaart heeft haar jubilea:
15 Mei 1930 was het tien jaar geleden
dat de K. L. M. haar eerste twee passa
giers vervoerde.
21 Februari vierde het bekende vlieg
kamp de Mok zijn 12H-jarig jubileum.
Van 1 tot 6 September werd hier te
lande te 's-Gravenhage het internationa
le luchtvaartcongres gehouden, waaraan
28 landen deelnamen.
Ter bestudeering van de luchtvaart-
mogelijkheden in het natuurlijk ook
in dit opzicht verwaarloosde Surina
me vertrok in September een commissie
onder leiding van onzen oud-stadgenoot,
de heer D. J. de Vries, naar de West.
Moge de nationale luchtvaart er tot
even groote bloei komen als in de Oost!
Helaas, eischte ook dit jaar de lucht
zijn tol weer op. Vooral onder de mili
taire vliegers vielen vele slachtoffers, al
kan worden geconstateerd dat een lang
zame maar zekere achteruitgang in het
aantal ongevalleh is te bespeuren een
gevolg van de steeds voortschreidende
techniek.
De lijst is dor en droef.
Om in ons land te beginnen:
Boven de Loosdrechtsche plassen
stortte den 2en September een militair
vliegtuig naar beneden. Twee militai
ren en een jongentje werden gedood.
9 Juli maakte een Farman-toestel bij
Aalsmeer een noodlanding^ die misluk
te. De mecanicien werd gedood, twee
andere inzittenden gewond. 15 Juni
stortte de reserve-sergeant-vlieger C. F.
Elout bij het maken van een oefen-
vlucht in de nabijheid van Soesterberg
naar beneden, waarbij hij werd gedood.
2 Mei verloor de bootsman H. Klaver op
het vliegkamp de Kooy bij den Helder
het leven, doordat zijn toestel van gerin
ge hoogte afgleed en tegen den grond
smakte.
Ontstellend groot was het aantal on
gevallen in Frankrijk, waar de lucht
vaart jaren bij andere landen ten achter
is. In anderhalve maand tijds (Juni, Ju
li) verloren niet minder dan 26 militaire
vliegers het leven.
21 Juli stortte een Duitsch Junkerver
keersvliegtuig in Engeland neer: zes
dooden. 19 September vond te Stuttgart
bij het uitvoeren van luchtacrobatiek
een batsing plaats waarbij vier vlie
gers den dood vonden.
5 Oct. stortte een nauwelijks ingevlo
gen toestel van de Luft-Hansa bij Dres-
den neer: acht dooden. In Januari ver
ongelukten kort na elkaar bij San Diëgo
in Californië twee vliegtuigen die bezig
waren voor een filmopname en die met
elkaar in botsing kwamen en een ver
keersvliegtuig. Resultaat respectieve
lijk tien en zestien dooden. 9 Februari
verging een Fransche vliegboot op de
Middellandsche Zee, drie personen ver
dronken. 6 Maart gleed bij Boedapest
een groot verkeersvliegtuig in den mist
af. Alle zeven inzittenden werden ge
dood.
De lijst had nog veel langer kunnen
worden, laat dit genoeg zijn.
De balans opmakende over 1930 kar
men constateeren, dat het voor de lucht
vaart ondanks een enkele groote ramp
een zeer gunstig jaar is geweest. Moge
het komende jaar nog gunstiger zijn, en
ons brengen een maximum van comfort,
snelheid en veiligheid en een minimum
van gevaar.
Nergens anders als juist bij dc lucht
vaart geldt het zoo sterk: „Excelsior!"
B.
Lezer, als dit blad onder Uwe oogen
komt, behoeven er nog maar weinige
uren meer te verloopen alvorens de
twaalf zware slagen over onze landen
klinken, die ons vertellen, dat het oude
jaar is heengegaan, het jaar met al zijn
lief en leed voor ieder van ons en voor
ons land in zijn geheel. In het navol
gende zullen wij in groote trekken na
gaan, wat 1930 ons bracht. Beginnen we
met eenige belangrijke gebeurtenissen
te memoreeren uit hetgeen
de koninklijke familie
aangaat.
Allereerst zij dan vermeld de eere
promotie van prinses Juliana tot doctor
honoris causa in de letteren en wijsbe
geerte aan de Leidsche hoogeschool op
den dag van het zesde lustrum der
meisjes-studenten vereeniging, waarvan
zij lid was gedurende haar studietijd, en
wel een lid dat zich in geen enkel op
zicht iets liet voorstaan op de hooge po
sitie die zij in den lande bekleedt, een
opvatting die haar siert. Moge haar
studietijd haar een schat van opgewekt
heid en levensvreugde hebben geboden,
die als kostbare bloemen haar verderen
levensweg zullen tooien.
Op den 23 April werd te Den Haag
het standbeeld onthuld, gewijd aan de
nagedachtenis van Juliana van Stol
berg, de fiere vrouw van Willem den
Zwijger, de vrouw wier naam aan onze
prinses werd gegeven. Is het wonder
dat aan haar de eer te beurt viel de ont
hulling te doen geschieden?
Nog een ander monument is door de
prinses onthuld, en wel het door haar
aan de gemeente Katwijk aangebodene
bij het afscheid van dat dorp na afloop
van den studietijd te Leiden. De plech
tigheid had den 19 Sept. plaats. Het mo
nument houdt de gedachte levendig aan
de in den oorlog omgekomen Katwijk-
sche visschers.
Een week daarna heeft de prinses het
gedenkteeken onthuld, dat voor Jan
Ligthart werd opgericht, het Ot- en
Sien-monument. Zooals men weet, was
deze groote paedagoog de eerste leer
meester van prinses Juliana.
Van de Leidsche burgerij had de
prinses den 25en van de daaropvolgen- j
de maand een huldeblijk in ontvangst
te nemen als herinnering aan de jaren,
als studente doorgebracht aan de uni
versiteit in de Sleutelstad.
De koningin vierde in dit jaar haar
50sten geboortedag, een verjaardag die
allerwege als een der belangrijkste
wordt aangemerkt. Het was dus te ver
wachten dat het op dien dag aan hulde
betoon aan de vorstin niet zou ontbre
ken. Het regende dien dag en de vol
gende dagen betuigingen van aanhan
kelijkheid. Uit allerlei kringen kwa
men geschenken en gelukwenschen,
maar de zanghui de van 18000 Haagsche
scholieren boven het vierde leerjaar zal
H. M. ongetwijfeld bijzonder veel ge
noegen hebben gedaan. Jammer was
het dat de militaire taptoe, aangeboden
op 16 Sept., tengevolge van het groote
gedrang der opdringende geweldig
groote menigte, een zoodanigen afloop
had, dat tal van de in de straten elkaar
verdringende menschen flauw vielen en
eenigen hunner naar een ziekenhuis of
in een particuliere woning moesten
worden gedragen. Alles een gevolg van
het zich niet houden aan de verkeersre
gelen, voor deze gelegenheid gegeven.
Wetgevende arbeid.
De regeeringsmachine heeft weer lus
tig gedraaid en menig wetje is er uit te
voorschijn gekomen, natuurlijk dooi
den een even hard veroordeeld als door
den ander toegejuicht. Wij denken hier
allereerst aan de vlootwet (het verlee
nen van een eersten termijn voor den
aanbouw van een ki^iiser £n een flot
tieljevaartuig). Hoe er tegen dit wet»
ontwerp is geageerd, en waarlijk niet
alleen van den kant van rood, behoeven
wij zeker hier niet meer te vertellen,
omdat alles nog wel versch in het ge
heugen zal liggen. Men zal misschien
niet meer weten hoeveel personen er
wel waren die het petitionnement tegen
het ontwerp hebben geteekend. Welnu,
hier zijn de cijfers: de soc.-dem. ver
wierven 1.465.971 hanateekeningen en de
vereeniging „Kerk en Vrede" verzamel
de er 80.000, dus wel getallen die iets
zeggen. Desondanks nam de Tweede
Kamer het ontwerp aan op 24 Oct.,
waarna de Eerste Kamer hetzelfde deed
op 18 Dec.
Bij de behandeling van dit wetsont
werp in de Tweede Kamer heeft een in
ons land nog zeker zelden voorgekomen
incident plaats gehad, n.1. de verwijde
ring van één der leden. Het communis
tische lid De Visser had zich niet vol
doende ingetoomd, toen hij sprak van
toenemende macht van Rome; hij ge
bruikte ontoelaatbare woorden, wilde
zich niet storen aan de leiding van den
voorzitter, met gevolg zijn verwijdering
op voorstel van dezen.
In dezelfde dagen was het ook, dat de
heer Albarda, leider der s. d. a.p., in de
Kamer zijn bekende verklaring over de
houding der socialisten bij een eventu-
eele mobilisatie aflegde, een verklaring
hem door den voorzitter ontlokt. Dat
deze woorden tot uitvoerige bespreking
in de bladen aanleiding gaven, spreekt
vanzelf. Het vormen van een regeering
met de socialisten door de r.-k. werd al
door het radicale katholieke Kamerlid
M. van Poll in zijn blad De Morgen on
mogelijk geacht.
Andere belangrijke besluiten der
volksvertegenwoordiging waren o. m.:
het aannemen van de winkelsluitings
wet door de Tweede Kamer op 14 Maart
en door de Eerste op 27 Nov.; het moge
lijk maken van de benoembaarheid van
vrouwen tot burgemeester en secretaris
(tegen den wil van den minister, die de
ze bepaling den 12 April uit het ont
werp had gelicht); aanneming van de
arbeidsbemiddelingswet en idem van
het suikerwetje.
Het doen aannemen van het ontwerp
tot veriiooging van den accijns op ge
distilleerd heeft den minister moeite
gekost (12 Dec.) Hij heeft daarbij zelfs
laten merken, dat hij er een portefeuille
kwestie van zou maken, een dreigement
dat velen wel wat heel erg vonden, maar
waarvoor de Tweede Kamer dan toch
op zij ging.
Het wetsontwerp inzake afschaffing
der Verdedigingsbelasting II werd den
23 Jan. ook door de Eerste Kamer aan
genomen.
Dienzelfden dag nam de minister van
arbeid uit het wetsontwerp betreffende
den kleinhandel in alcoholhoudende
dranken o. m. de bepalingen inzake
plaatselijke keuze terug.
Een wetsontwerp, waarop vooral door
den Amsterdamschen handel reeds lang
is aangedrongen, n.1. dat betreffende de
verbinding van Amsterdam met den
Rijn, heeft den 14 Mei het departement
van Waterstaat verlaten; de minister
verklaarde zich daarbij vóór de route
AmsterdamUtrechtWijk bij Duur
stede. Den 19 Dec. heeft de Tweede Ka
mer dit ontwerp goedgekeurd.
Vermelden we nog, dat de opening
van het nieuwe zittingsjaar der Staten-
Generaal dit jaar plaats had met het ce
remonieel van vóór den oorlog, wat na
tuurlijk nog veel meer belangstelling
trok dan deze plechtigheid gewoonlijk
reeds doet.
Na den overval op Cura$ao.
D onverkwikkelijke geschiedenis van
Ui-hina.'a qvüf vüJ toao -1--.ivp