Alkmaarsche Courant.
^Bmneniand
Honderd vier en dertigste Jaargang.
Parëjsche brieven
Voor de Huisvrouw.
Pluimveeteelt.
Donderdag 14 Januari
ROND DE CONCORDE.
Nog slechts korte tijd scheidt ons van de
aanstaande Ontwapeningsconferentie en a.
wordt er in het Verre Oosten tusschen het
geregelde Japansche leger en de Chineesche
„bandietenook nog zoo hard gestreden, in
Europa is alles pais en vree. De crisis neemt
steeds in kracht toe, douanemuurtjes stijgen
overal langzaam maar gestadig, de jacht op
de vreemdelingen in Frankrijk is geopend,
eerstdaags debat in de Kamer over n nieu
wen Franschen kruiser van 26.000 ton, kort
en goed er blijft zoo goed als niets te wen-
schen over. Wel werd in de zitting van de
Académie des Sciences door den heer Jean
Rey. ingenieur bij de Constructions Navales
en lid van genoemde Academie een nota ge
circuleerd, die eenigszins vreemd aandoet,
doch waar genoemde Jean Rey de authenti
citeit niet wenscht te garandeeren, zullen
we het maar als een grapje beschouwen, zij
het ook een ietwat misplaatst grapje, dat
vcor ons landje niet zoo aangenaam is. De
circulaire beweert, dat een lid van een be
kende Parijsche beursfirma kort geleden
voor zaken naar Holland was gereisd en
daar had weten uit te vinden, dat Zweden,
Denemarken en Holland onder orders van
Duitschland zijn begraven voor aanmaak
van oorlogsmateriaal. In Holland zouden de
affuiten voor zwaar geschut worden ver
vaardigd. Zweden zou de kanonnen zelve fa-
briceeren en Denemarken was met de orders
voor onderdeden gaan strijken. Ook Italië
zou groote kwanta mitrailleuses en geweren
voor Duitsche rekening fabriceeren. Dank zij
de groote stiptheid der betalingen, bestaat er
in deze bedrijven in de genoemde landen
geen malaise.
Het is prettig te weten, dat er althans nog
ecnige bedrijven zijn, waarin geen malaise
heerseht, maar of Duitschland met die
Zweedsche kanonnen, de Deensche ond r-
deelen en de Hollandsche affuiten „voor
zwaar geschut" te benijden is, blijft een an
dere vraag. Tenzij het niet waar is, in welk
geval een rectificatie door genoemden heer
Jean Rey in een volgende zitting van de Aca
démie des Sciences niet geheel en al mis
plaatst zoude zijn.
Wat wel waar is, dat in de dagbladen,
welke in Oost-Frankrijk verschijnen, een ad
vertentie van belangrijke afmetingen voor
kwam, die adviseerde een gasmasker „A. R
S." te koopen als afdoende bescherming voor
de burgerlijke bevolking tegen de aero-chemi-
schen oorlog. Het was een smakelijke adver
tentie, die den lezer adviseerde nuttelooze
uitgaven te beperken en een gasmasker te
köopen. „De beste belegging" was de ..slo
gan" van de advertentie, die voortging met de
volgende optimistische opmerking: „Zegt
niet: Wij zullen morgen wel eens zien!"
En menigeen, die de werken der Nationale
Defensie van minister Maginot aan de Oost
grens heeft zien groeien, heeft wellicht den
raad van den wakkeren fabrikant opgevolgd
en is naar zijn apotheker geloopen om te
„passen". Een toepasselijk Kerstgeschenk
voor den tegenwoordigen tijd, in plaats van
den tekst, die we in onze jeugdjaren op de
Zondagsschool kregen „Vrede op aarde, in
den mensch een Welbehagen".
De moeilijkheid schuilt evenwel in het te
rugbrengen van de nutte'.coze uitgaven. Wij
hebben die al eenige maanden geleden over
boord gezet, toen de laatste termijn van de
belasting verviel en nu zijn we weer aan het
sparen om de huur op 15 Jan. te voldoen.
De nuttelooze uitgaven kennen we niet meer,
alles wat naar luxe zweemt, hebben de fat
soenlijke menschen al lang afgeschaft en er
is deze Kerstmis heel wat meer „boudin"
(bloedworst) met fleschjes bier en mosselen
en escargots opgegeten, dan kalkoenen en
oesters met champangne. De restaurateurs
hebben het wel degelijk gevoeld, dat iedereen
er op uit is om zijn uitgaven zoo veel als mo
gelijk is te besnoeien De groote magazijnen
nebben voor liet eerst gedurende een reeks
van jaren weer de concurrentie gevoeld van
de onafzienbare kraampjes, die gedurende de
Kerstweken langs de groote boulevards van
ac Madeleine tot de Place de la République
elkaar verdringen en waar men voor enkele
franken wat aardig speelgoed voor de kin-
ders of een kleine verrassing voor Moeder de
vrouw kan krijgen. De „oamelots" kwamen
handen te kort, ze hadden geen tijd om hun
wonderbaarlijke speeches te houden, waar
door ze als regel het publiek tot zich moeten
trekken. Het was verkoopen en nogmaals ver-
koopen en niettegenstaande de venijnige kou
de, transpireerden ze alsof we in de honds
dagen zaten.
Maar niet voor een ieder is het Kerstfeest
een gelukkige tijd geweest. Georges Gauchet,
die eenigen tijd geleden een bijoutier ver
moordde en zich met een handjevol juweelen
uit de voeten maakte, moest op den Tweeden
Kerstdag voor zijn misdrijf boeten en werd
door „Monsieur de Paris" Deibier, en zijn
trawanten naar het schavot gevoerd. Niette
genstaande zijn advocaat, mr. Campinchi,
nog in audiëntie bij den president der repu
bliek was ontvangen teneinde te trachten
gratie te verkrijgen, werd het vonnis vol
voerd en Gauchet, die geweigerd had zelf
'n gratierequest in te dienen, besteeg als een
man het schavot. Geen vrees voor den dood.
daar hij, zooals hij zeide, niet wist wat de
dood hem brengen zou; geen moment van
zwakheid en geen oogenblik van weifeling.
Wat een slag voor de kapitale straf, die de
guillotine meent te zijn. Want zoolang de
zondaar geen vrees heeft voor het moord
werktuig, kan het geen straf zijn. Gauchet
was een sportsman. Gauchet is als een
sportsman gestorven. Dit behoeft geen be
wondering te wekken, het promoveert hem
niet van misdadiger tot held, doch niettemin
geeft het een geheel anderen kijk op het in
stituut van doodstraf. Gauchet heeft wellicht
met zijn verwonderende kalmte, die niets ge
meen bad met onverschilligheid, een sterke
aanval gedaan op 't kamp der voorstanders
van de doodstraf. En wellicht zijn anderen
meer te beklagen.
Nemen we het geval van den braven adver
tentie-colporteur Baldot, die in het schuurtje
terecht kwam omdat hij een uitvinding had
gedaan Denis Baldot zou de kwalen gene
zen, zooals honderden en duizenden vóór
hem beloofd hebben. Denis Baldot zou de
baard van een kaalhoofdige naar zijn kruin
doen verhuizen. Denis Baldot had zich tot de
vriendjes uit de den onvruchtbaren bodem,
die men gemeenzaam een „kalen knikker"
noemt, weer jonge haarloten te doen sprui
ten. Denis Baldot, als al zijn voorgangers,
die met het goede veld van de kaalhoofdigen
gingen strijken, faalde. Maar deze ongeluk
kige was dom genoeg geweest zich niet
slechts tot de kaalhoofdigen te wenden, die
als regel wel wijzer zijn dan naar den rechter
te loopen en hun glimmenden biljartbal te
laten zien, met de vraag: „Is dat nu waar
voor mijn geld?" Neen, Denis Baldot had
zich tot de vriendjes uit de buurt gewend en
had een maatschappijtje me: hen gevormd
om zijn nuttelooze vinding te rcmnercialisee-
ren. En toen deze tot de ontdekking kwamen,
dat het mengseltje van Baldot al evenmin
haar uit een kalen schedel deed spruiten, als
wat anders ook, klaagden zij den armen uit
vinder aan wegens oplichterij. Hetgeen ge
meen is, want iedereen weet, dat haar alleen
maar daar groeit, waar het allerminst ge-
wenscht is. King Gillette en vele anderen
met hem hebben er hun fortuin aan te dan
ken. Solingen bestaat voor vijftig percent
ervan.
De Pool Dunikowski, die gedurende jaren
een rijk leventje leidde, omdat hij enkele kapi
taalkrachtigen had weten wijs te maken, dat
hij goud kon maken, kwam ook in de gevan
genis terecht. De goudmakerij is al evenmin
een nieuwtje als nieuwe haargroei en in beide
branches zit een fortuin voor de eerste, die
het werkelijk vindt. Dunikowski, de goud
producent en Baldot, de haar-producent, zit
ten thans dus beiden als nummer zooveel in
een staatshotel. Doch ziet de ongerechtigheid
in het land van Liberté, Fraternité en niet te
vergeten Egalité. Met Dunikowski zijn er an
deren, die in zijn fabricage-methode geloo-
ven en die er zeker van zijn, dat Dunikowski,
een buitengewoon knap ingenieur met 48
diploma's, goud kan maken. In het haar van
Baldot schijnt niemand geïnteresseerd buiten
de commanditairen uit zijn „quartier", die
hun duitjes hebben geofferd. Dunikowski
evenwel krijgt een geheel en volmaakt ge
outilleerd laboratorium tot zijn beschikking
om te bewijzen, dat hij geen oplichter is en
dat hij werkelijk ten slotte het door de eeuwen
heen gezochte geheim heeft ontdekt. En wie
weet is het waar, zal het misschien hem ge
lukken na een veertien dagen uit het labora
torium te treden met een staaf goud in de
hand, waarvan de Directeur der Banque de
France zal sidderen. Zullen de 67 milliard,
opgeslagen bij dat Instituut, blijken niets
waard te zijn. Zal de frank met zijn niets
waardige gouddekking lager kelderen dan
ooit de Duitsche mark deed. Zal de geheele
rijkdam van den Franschen Staat, zoo zorg
vuldig en omzichtig tezamen gebracht, blij
ken een partijtj^oud vuil te zijn, dat uit los
zond en wat zwavelzuur is te maken? Het
lot van Frankrijk en niet te vergeten van de
Vereenigde Staten van Amerika wordt op het
oogenblik beslist in het Laboratorium van de
Ecole Centrale.
Maar waarom, zoo vraag ik me af, krijgt
de goede brave advertentie-colporteur, die
eveneens een lang gezocht geheim meent te
hebben ontsluierd, niet een partijtje kaal
hoofdigen in zijn cel? Waarom mag ook hij
niet practisch bewijzen, dat hij inderdaad een
haardos kan tooveren op een kalen schedel?
Is er de Fransche Staat niets aan gelegen den
President der republiek voor kouvatten te be
waren?
A. P.
Parijs, 29 December 1931.
Eén van onze abonnées vraagt, of ik in
deze rubriek niet een en ander zou willen
vertellen over de verschillende zeepsoorten,
die in den handel zijn. Dat kan ik natuurlijk
onmogelijk, omdat er dan altijd zeepfabri
kanten zouden wezen, die zich verwaarloosd
of achteraf gezet zouden voelen; er zijn zoo
een massa zeepsoorten; ze alle te noemen is
niet uitvoerbaar. Ik zou u een zeer geleerd
vertoog kunnen schrijven over de diverse
samenstellingen der zeepen: natrium-, kalium-
en ammoniumzout van vetzuren b.v., maar
wat hééft u daaraan? Er zit nog zóóveel meer
'1!..ze.eP' Glycerine, talk, palmoiie en andere
oiièn. Door al deze grondstoffen op een be
paalde wijze te vermengen, verkrijgt men de
diverse soorten zeep: de één met een groot
vetzuur gehalte; de andere met juist een
laag procent vetzuur.
Zeep, waar veel loof of soda in voor
komt, waseht de wasch wèl schoon, doch
tast bovendien het weefsel aan; daarmee komt
u dus van den wal in de slooti
\X ilt u zéker zijn een volkomen onscha
delijke zeep voor het wasschen van wol b V.
te krijgen, dan moet u vragen naar pakjes
zeep, die de aanduiding Vlokkenzeep of
Zeepvlokken dragen.
Weet u hoe het komt. dat goederen, die
met zeep gewasschen worden, schoon wor
den, terwijl zij in water alleen vuil bleven?
De zeep dringt gemakkelijker in het vuil van
het waschgoed, daar dat vuil meestal eenig
vet bevat; bij dat indringen maakt de zeep
het vuil los en zoo komt het waschgoed, van
het vuil bevrijd, te voorschijn.
Daarom leest u zoo dikwijls, dat u eenige
sopjes na elkaar moet maken; mèt het sop
verwijdert u een deel van het vuil; bleeft u
het goed steeds in hetzelfde sopje reinigen,
dan zou het vuil zich weer kunnen vast
zetten aan het goed.
Hier heeft u een lijstje van veel voor
komende zeepsoorten en eenige beschou
wingen over hun uitwerking.
Groene en gele zeep zijn hetzelfde; de
groene kreeg haar kleur door toevoeging
van kleurstof; deze laatste veroorzaakt soms
vlekjes, die niet of moeilijk te verwijderen
zijn. Vandaar dat men tegenwoordig bij
voorkeur gele zeep vraagt. Zij bevatten 40
vetzuur; u moet er op letten, dat de zeep
goed doorschijnend is; neem een klein beetje
op een vork, en houdt er een brandende
lucifer achter; zoo kunt u den proef nemen:
voorts behoort de zeep gehéél in water op te
lossen en ook mag zij in geen geval naar
viech ruiken. A1s deze drie punten kloppen,
dan is uw zeep goed!
Huishoudzeepen met 70 vetzuur (b.v.
Sunlightzeep) zijn best te gebruiken voor on
gekleurde weefsels en voor plantaardige
weefsels met sterke kleuren, zooals b.v. huis-
houddoeken met een rooden rand.
De Marseillezeepen zijn net als de hier
boven genoemde huishoudzeep.
Spaansche zeep bevat ook 70 pCt. vetzuur
en geen soda; u kunt hierin alle weefsels
wasschen. doch vooral de fijne wollen en
zijden stoffen, zoowel gekleurd als onge
kleurd.
De vlokkenzeep, waarover ik reeds even
schreef, is geheel neutraal en bevat minstens
80 vetzuren; deze zeep is duurder dan
goede huishoudzeep; ammoniakzeep bevat
60 vetzuur; deze zeep wordt gebruikt in
dezelfde gevallen als de vlokkenzeep, bij voor
keur voor fijne witte wollen en zijden stoffen.
In zeeppoeder zit gewoonlijk ongeveer 40
soda; het bevat overigens minstens 30
vetzuur; u kunt dit alleen gebruiken voor on
gekleurde sterke weefsels en soms voor een
gekleurd sterk weefsel, indien de kleur maar
sterk is. U moet echter voorzichtig zijn en
mag de zeeppoeder niet droog op het goed
strooien; zij moet eerst volledig zijn opgelost
in kokend water. Dit zijn wel de voornaamste
soorten, die de huisvrouw in haar bedrijf
noodig zal hebben. Voorts bestaan er natuur
lijk nog tal van speciale zeepen (houtzeep,
monopolzeep, soda); ook verscheidene bleek
middelen. doch ik kan hier niet verder op in
gaan. Mocht een lezeres iets wenschen te
weten over een bepaalde zeep of een bleek-
methode, dan vraagt zij het mij maar; ik zal
het in deze rubriek beantwoorden.
Nu nog een paar algemeene wenken: ik
raad u aan goed, dat zeer vuil is, een nacht
over, of anders toch zeker een paar uur vóór
het wasschen te weeken te zetten. Het vuil
wordt daardoor reeds wat losgemaakt en het
zeepsop zal er iater gemakkelijker in kunnen
doordringen. U moet niet den ganschen in
houd van een waschmand tegelijk in een tijl
met water uitstorten. Eerst dient u soort bij
soort te zoeken: alle zijden kleedingstukken
bijeen, en alles wat katoen is; voorts een
stapeltje wol; ook hoort gekleurd en onge
kleurd gescheiden te worden gehouden en ten
slotte moet u de wasch sorteeren naar den
aard van vuilheid; het is onverstandig om
bijzonder vuil goed in één teil te stoppen met
half vuile stoffen; geef de vuilste stukken een
extra sop; week de wasch niet in warm
water; lauw mag het zijn, maar beter is
koud. Wanneer het eigenlijke wasschen be
gint, dient u eerst een goed sop te maken,
waarin de zeep en eventueel de soda geheel
zijn opgelost. Sommige menschen smeren een
lik zeep op het waschgoed en maken zoo
een sop; dat is verkeerd, veroorzaakt vlek
ken en doet het sop mislukken. Zeep en sodo
lossen het beste in heet water op; wanneer
dit geschiedt is, kunt u aan het sopje koud
water toevoegen tot de gewenschte wasch-
temperatuur bereikt is. Zorg dat uw sop
goed schuimt, want zer.der een flink schui
mend sopje krijgt u uw wasch niet helder en
schoon. Gebruikt niet te veel zeepdat is geld
weggooien, waar niemand iets aan heeft.
Is de wasch gewasschen, spoel dan twee
maal met warm water 't losgeweekte vuil en
de zeepresten er uit; gebruik hier niet te véél
water voor: Daarna begint het bleeken.
Maar dat valt buiten mijn praatje van van
daag.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door onze abonné's worden ge
zonden aan Dr. te Hennepe, Diergaarde
singel 96a te Rotterdam. Postzegel voor
antwoord insluiten en blad vermelden.
Beenzwakte bij kuikens en
kippen-verlamming.
Deze week weer zoo'n lading brieven
dat ik die af moet doen alvorens met het
boter-wortelen-geel en het eidooier
blad-geel te kunnen doorgaan.
Ie. Ik heb half October 330 piepkui
kens gekocht en na eenige dagen werd
de koppel kleiner en bleken er 50 door
de ratten te zijn weggehaald. Ze waren
14 dagen oud toen ik ze kreeg en nu ster
ven er dagelijks, soms zes op één. dag.
Wat kan de oorzaak zijn? Ze waggelen
op de beenen, kunnen zeer slecht loo
pen, sommmigen moet ik zelfs bij de
drinkbak zetten. Het komt mij voor dat
er te weinig kalk in het voer zit. Ik zorg
voor de beesten zoo goed ik kan, goede
verwarming, versche lucht, dagelijks
karnemelk en 's morgens water. Er is
mij aangeraden zoo'n kuiken naar U op
t'i zenden voor onderzoek doch het leek
mij beter U eerst eens te schrijven. Er
zijn nu buiten de 50 door de ratten weg
gehaald al 31 gestorven.
Zie, dat noem ik nu een echt zielig
briefje. Iemand die zijn best doet om
wat met de kuikens te verdienen'en het
loopt dan op zoo'n manier mis. We kun
nen allen uit dit geval veel leeren: Een
kuikenverblijf behoort gevrijwaard te
zijn tegen ratten. Onder geen beding
moet dit ongure tuig bij de kuikens of
het voer kunnen komen. Niet alleen
omdat zij in korten tijd hoopen kuikens
kunnen vermoorden, doch ook omdat
het zeer gevaarlijke smetstofverspreiders
zijn. Wie dus kuikens wil gaan opfok
ken zorge voor een stevig hok, liefst
met een cementen bodem. Zoo'n bodem
kan ieder tegenwoordig zelf wel aan
brengen. Gaat dit niet dan brenge men
onder de wanden van het hok een rand
mus chengaas aan, dat ongeveer een
halve Meter in den grond zit en schuin
naar buiten in den grond loopt. Willen
de ratten dan onder de wanden door
naar binnen graven dan loopen ze steeds
tegen dat gaas vast en moeten terug.
Aangevreten deuren en ander houtwerk
moet men met blik bespijkeren. Tevens
neme men de rattenverdelging ter hand
en liefst niet met de bekende vergiften
als phosphorus (rodent), rattenkruid
(arsenicum) of nog erger stryhnine. Ge
weldig veel kippen, honden en varkens
sneuvelen jaarlijks doordat onvoorzich
tig met deze vergiften wordt omgegaan.
Men kan beter het rattenvergif bestellen
dat de Rijksseruminrichting aflevert.
Dit middel is ongevaarlijk voor kippen
en kuikens en wèl gevaarlijk voor de
ratten. Zorg dus dat Uw hok tegen den
tijd dat er kuikens in moeten rattenvrij
is!
Nu de ziekte der kuikens. Alweer jam
nier dat de vraagsteller mij eerst schreef
en niet begon met direct bij dat schrij
ven een paar doode kuikens te zenden
aan de Rijksseruminrichting. (Vooral
niet naar mijn huisadres). Ik zond per
omgaande een kaart dat de kuikens op
gestuurd moesten worden. Aan de be
schrijving te oordeelen dachtt ik aan En
gelsche ziekte of coccidosis. Beide komen
op het oogenblik onder piepkuikens
voor, beide veroorzaken beenzwakte,
doch vooral de Engelsche ziekte ver-
eischt thans enorm veel slachtoffers.
Deze ziekte is een zonlicht-gebreksziek
te. Jammer genoeg is er thans weinig
zon en als zij schijnt zitten de kuikens
toch binnen achter de glasruiten en heb
ben er niets aan. Gelukkig is er een mid
del dat de zonnestraal-werking kan ver
vangen, n.1. goede levertraan. Niet de
viezigheid die men tegenwoordig veel
als levertraan verkoopt, d.w.z. een don
kere, troebel-bruine, stinkende en
stroopachtige massa, maar goede echte
levertraan. Als deze bij piepkuikens tot
2 in het voer gemengd wordt doet zij
wonderen, daar zij naast de zonnestraal
werking nog veel meer nuttige stoffen
bevat.
Zorg er tevens voor dat Uw kuikens
tevens kalk in voldoende mate hebben,
b v. gewone gemalen strandschelpen,
liefst niet gewasschen zoodat er nog wat
zeezouten en andere zee-stoffen tusschen
zitte.. Als gij in het voer vleeschmeel
als eiwitbron hebt moet gij ook nog
beendermeel toevoegen. Wordt evenwel
diermeel of vischmeel gebruikt, die
beide rijk zijn aan phosphorzure kalk,
dan is toevoeging van beendermeel niet
ncodig. Ik vermoed dan ook dat in Uw
geval de handelaar uit zuinigheid te
weinig levertraan in het kuikenvoer ge
mengd heeft, of dat hij zelf door zijn le
verancier min of meer in den nek ge
zien is en geen eerste klas levertraan
gehad heeft. Een handelaar kan zelf de
traan die hij koopt niet beoordeelen,
vandaar dat het koopen van traan een
zaak van vertrouwen is en dat een flin
ke voer-fabrikant zijn levertraan laat
onderzoeken.
Een derde mogelijkheid is nog dat in
het door U gebruikte voer, vischmeel,
diermeel of levertraan gebruikt is met
een te hoog gehalte aan vrije vetzuren.
Ook deze vrije vetzuren veroorzaken
abnormale gang en verzwakking der
kuikens en men moet êr bij den aan
koop dan ook wel degelijk op letten.
Ile. Ook alweer een vraag over kip
pen met zwakke beenen.
Ik heb 60 flinke jonge witte Leghorns
gekocht, nu wordt er verleden week een
kreupel aan een pootje, doch dat is nu
zoo verergerd dat beide pootjes onbruik
baar zijn geworden en de teenen heele-
maal samentrekken. Op het oog ziet die
kip er nog goed uit. Is er nog wat aan
te doen of moet ik haar slachten voor
de soeppot.
Als antwoord zou ik willen geven:
Het geldt hier niet zooals in het eerste
geval beenzwakte bij kuikens, doch bij
jonge hennen en zal dan ook wel geen
Engelsche ziekte zijn. Aan de beschrij
ving te oordeelen is het hier een geval
van de beruchte jonge hennen verlam
ming, een ziekte waar we noch de oor
zaak, noch de geneeswijze van kennen.
Probeer het vier a vijf dagen de kip per
dag in pilletjes ter groote van een flinke
erwt wat levertraan met wat gist te voe
ren, zoodat zij ongeveer 1 gram lever
traan per dag krijgt. Is zij daarna niet
beter dan slachten. Eiken dag dat ze
langer leeft teert ze meer weg en er is
dan toch niets aan te doen. Deze ellen
dige ziekte veroorzaakt over de geheele
wereld enorme schade. Vermoedelijk is
deze ziekte besmettelijk en kan door
broedeieren of kuikens overgebracht
worden. De smetstof blijft dan maan
denlang in het lichaam zitten om dan
plot eling ziekte te veroorzaken tegen
dat de dieren volwassen zijn. Vóór dien
tijd zijn ze kerngezond.
Dr. TE HENNEPE.
BOUWBEDRIJF EN HYPOTHEEK
BANKEN.
Verzoek aan de regeering om te be
vorderen, dat financieele rijksinstel
lingen weder pandbrieven ajnemen.
Nu de stagnatie in het bouwbedrijf van
langen duur schijnt te worden, heeft de Ka
mer van Koophandel te Leiden gemeend een
adres te moeten richten tot de ministers van
arbeid, handel en nijverheid en van financiën
om hierop de aandacht te vestigen.
Als de voornaamste directe oorzaak mag
wel beschouwd worden aldus het adres
de moeilijkheid voor de bouwers om gel
den op eerste hypotheek te verkrijgen, ten ge
volge waarvan de door leveranciers van
bouwmaterialen tijdelijk verstrekte credieten
niet terugbetaald kunnen worden en nieuwe
bouwplannen onuitgevoerd moeten worden
gelaten.
Met name zijn het de hypotheekbanken,
die, door de universeele crisis verstoken van
de gewone toevloeiing van gelden middels
het plaatsen van pandbrieven, belemmerd
w orden in hun gewone functie om gelden op
eerste hypotheek uit te zetten.
Deze toestand wordt, naar de Kamer ter
oore gekomen is, nog in hooge mate verer
gerd doordat ook de Pensioenfondsen, de
Rijksverzekeringsbank en de Rijkspostspaar
bank momenteel geen pandbrieven meer af
nemen, aangezien deze fondsen hun midde
len voor de geldbehoeften van het Rijk en
andere publiekrechterlijke lichamen zouden
reserveeren.
De Kamer verzoekt de ministers te bevor
deren, dat deze fondsen en instellingen we
der pandbrieven aankoopen.
KAPITALE BOERDERIJ AFGEBRAND.
Gisteravond ongeveer half negen is de ka
pitale boerderij van J. R. de Koning te Wal-
derveen (gem. Ede) door onbekende oorzaak
tot den grond toe afgebrand. Aangezien de
bewoners afwezig waren, kon niets gered
worden. De brandweer uit Lunteren die
spoedig ter plaatse was, kon niets tegen de
vuurzee uitrichten en bepaalde zich in hoofd
zaak er toe de belendende perceelen te be
houden. Daar reeds een drietal branden in
zeer korten tijd onder Lunteren voorkwa
men, waarvan de oorzaak aan kwaadwillig,
heid moest worden toegeschreven, heerseht er
groote ongerustheid onder de buitenbewo
ners. De politie onderzoekt de zaak zeer
nauwkeurig.
DE STAKINGEN VAN TEWERK-
GE STEL DEN.
De eischen der stakers in Gronin
gen.
Gistermiddag had in hotel „Centrum" te
Delfzijl een groote vergadering plaats van
stakers uit de werkverschaffingen in de pro
vincie Groningen. Uit de geheele provincie
had men afgevaardigden naar Delfzijl ge
zonden. Ter vergadering werden als voor
naamste punt de eischen der stakers bespro
ken. Deze luiden als volgt: 1. 't voorschot zal
niet terugbetaald behoeven te worden; 2. een
garantieloon vanaf 15 per week; 3. door
betaling, indien door weersomstandigheden
niet kan worden gewerkt; 4. 2.50 huurtoe-
slag: 5. de schippers zullen gelijk gesteld
woraen met andere arbeiders; tonnengeld
van 2 cent per ton en per dag; vrij brand
stof; 6. instellen van keet-commissie, door
de arbeiders gekozen, ter beslechting van ge
schillen in de keten; 7. verbetering van de
menageregeling, onder controle van een door
elke keet aan te wijzen vertrouwensman.
Na afloop der vergadering begaf zich een
deputatie naar het gemeentehuis om den bur
gemeester van Delfzijl, den heer J. Buiskool,
in zijn kwaliteit van rijksinspecteur der werk
verschaffingen in de provincie de eischen
kenbaar te maken. Daar de burgemeester
echter afwezig was, werden de eischen daar
op schriftelijk ingediend.
Voorts kan nog worden gemeld, dat de sta
kers overgegaan zijn tot maatregelen, die dui
delijk blijk geven van communistische agita
tie.
Zoo werd bijv. gistermiddag tusschen 2 en
4 uur het gemeentehuis te Delfzijl vanuit alle
Groningsehe gemeenten, die bij de staking
betrokken zijn ongeveer 40 in getal
door onbekenden opgebeld, die voorgaven te
spreken namens betoogers of vergaderingen
van stakers en telefonisch hun eischen mede-
deelen, waarop een enkele keer „rond front"
werd geroepen. Tegelijkertijd kwam 'n groot
aantal telegrammen binnen van dezelfde
strekking. Het lijdt geen twijfel of deze tele
foon- en telegramcampagne is van te voren
door communisten in scène gezet.
Doordat de heer Buiskool afwezig was,
heeft men alleen de ambtenaren ter secretarie
en die der N.V. Ontginningsmaatschappij
de „Vereenigde Groninger Gemeenten", wel
ker kantoor tevens in het gemeentehuis is ge
vestigd, van hun werk gehouden.
De schippers staken ook mee.
Te Jipsinghuizen zijn 30 schippers in sta
king gegaan. Zijn zijn onmiddellijk ontsla
gen.
Een stakersvergadering te Gronin
gen. Charge door de politie.
Gedurende de groote communistische ver
gadering, die gisteravond gehouden is in Ons
Huis aan den Heerenweg te Groningen, is
het in de binnenstad rustig gebleven. Op den
Heerenweg was het heel druk, de politie be
hoefde echter alleen regelend op te treden.
Na afloop van de vergadering trokken al
len weer naar de Groote Markt, waar het in
een oogwenk stampvol was, ondanks het ver
bod van samenscholingen. Even voor 11 uur
zag de politie zich gedwongen een charge uit
te voeren, waarbij flinke sabelklappen wer
den uitgedeeld. De markt was toen spoedig
leeg, waarop de binnenstad weer geheel werd
afgezet. Omstreeks middernacht was het nog
vrij rijmoerig op straat, maar aangezien de
communistische leiders in de vergadering de
menschen hebben aangespoord zich rustig te
houden, hoopt men, dat de rust weer spoedig
in de stad zal zijn weergekeerd.
De werkverschaffing in Friesland
De agitatie in de Centrale werkverschaffin
gen van de N.V. Ontginningsmaatschappij
De Drie Provinciën wordt nog steeds voort
gezet. In de Boornbergummer Petten bij
Drachten werkten tot gister ongev. 60 man.
Ook hier was het echter gister met de rust
gedaan. Arbeiders uit Opsterland kwamen
deze werkverschaffing bezoeken en wisten
met dreigementen te bewerken, dat men ook
hier het veiliger vond het werkterrein te ver
laten. Ook deze werkverschaffing is nu stop
gezet.
FRAUDE.
De knecht van den boterhandelaar W. té
Landsmeer verzorgde een gedeelte van de
wijk van zijn patroon, doch hij kwam dezer
dagen niet met de afrekening terug. De po
litie stelde een onderzoek in en de man werd
opgespoord. Hij bleek de waren verkocht te
hebben, maar het bedrag aan geld 200
was niet aanwezig.
DE TOESTAND VAN DEN
EX-KEIZER.
De ex-keizer heeft uit de verkoudheid van
onlangs nog een hardnekkige bronchitis
overgehouden. Het verloop is koortsvrij,
maar deze overblijvende ziekteverschijnselen
maken het noodig den eersten tijd nog voor
zichtig te zijn.
DE HARWICH-BOOTEN.
Geen inkrimping in de passagiers
diensten.
De inkrimping van den dienst op Harwich
tot vier afvaarten per week, betreft slechts
den goederendienst, die vertrekt van Rotter
dam. In den passagiersdienst, die van Hoek
van Holland vertrekt, is geen verandering ge
komen.
