DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. VOLKSUNIVERSITEIT. „filledagsmenscheir De critieke toestand in China. jfo. 27 134e Jaargang. BaqeÜiksch Qvevzidit China verklaart geen oorlog aan Japan, maar zal slechts zijn gebied verdedigen. - Moet Japan dus de aanvaller zijn Nanking beschoten! Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco door het geheele Rijk f 2 50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten abat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTE: ZOON, Voordam C 9. postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. DIYSDYft 2 rKBKl lKl 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. ■WHTl Dit nummer bestaat uit drie bladsn. Japan schijnt zich van de protesten van China, van den Volkenbond en van de groo te mogendheden niets aan te trekken. Het gaat zijn eigen weg volgen, zich om niets bekommerende. Wat of Japan eigenlijk precies van plan is? Het wil met alle geweld afzetgebied veroveren en hoe het dit kan ver overen, laat haar onverschillig, 't Wordt echter meer dan tijd, om Japan aan het ver stand te brengen, dat zijn optreden thuis hoort in de 16de eeuw en zeker niet in de 20ste. Dat is de taak van den Volkenbond en deze zal wel zijn best doen, om Japan te wijzen otp het misbruik maken van zijn macht. Intusschen is de toestand in China nog steeds niet verbeterd. Eerder zouden wij kun nen zeggen, dat het gevaar nog grooter is geworden. Japan heeft n.1. gisteravond een begin gemaakt met de beschieting van Nan king, terwijl onder bescherming van zooge naamd spervuur mariniers aan land werden gebracht. Voor Nanking moeten 4 Japan sche kruisers en drie torpedojagers liggen, terwijl de Chineezen er drie kanonneerboo- ten hebben. Zoodra het vuur geopend was, begonnen de vreemde consulaten haastig maatregelen te treffen, om hun landgenooten te evacu- eeren, maar tenslotte is toch geen order tot vertrek gegeven. Na de eerste kanonschoten op Nanking brak in de stad een onbeschrijfelijke paniek uit. Van de historische klokketoren klonk voortdurend het waarschuwende signaal van een krachtige sirene. De bevolking haastte zich naar de in de afgelooipen dagen inge richte bomvrije onderkomens, waarin echter slechts een zeer klein gedeelte der vluchte lingen kon worden geborgen. De bewoners van het aan den oever van de Jangtse gele gen meest bedreigde stadsgedeelte Siakwan stroomden bij'duizenden naar de stad, die door muren wordt beschermd Plotseling doofden alle lichten uit en lag de stad ge heel in het duister gehuld. Ook de chauffeurs en de Riksja-koelies moesten op bevel van de politie zonder licht rijden, zodat tal van on gelukken voorkwamen. Alle stadspoorten werden gesloten en onafgebroken patrouil leerden troepen door de straten. Ook de Chl- neesche politie deelt mede, dat het Japansche bombardement slechts als demonstratie was bedoeld om te verhinderen, dat de Chinee- sche versterkingstroepen over de Jangtse tusschen Poekau en Nanking werden ge bracht. Volgens Chineesche ooggetuigen hebben 'Japansche mariniers op een Chineesche pa trouille geschoten en begonnen oogenblikke lijk daarna de kanonnen der oorlogsschepen te bulderen en zonden ze hun granaten naar de forten op den heuvelrug niet ver van de rivieren. Het schijnt, dat de Chineesche for ten het vuur niet beantwoord hebben. De actie in Sjanghai duurt nog steeds voort en de ipositie is daar allesbehalve ge zellig. Zoo meldde de Engelsche draadlooze dienst aan de N. R. Ct.: De neutrale strijd krachten te Sjanghai hebben in de afgeloo- pen kritieke dagen onder bijzonder moeilijke omstandigheden die verergerden door de toe- strooming van Chineesche vluchtelingen, ge toond een krachtig moreel te bezitten. De veiligheid van de nederzetting werd aangetast door de Japansche actie. De Ja panners hebben n.1. volgens waarnemers ter plaatse verschillende punten van de neder zetting als basis van hun operaties gebruikt. Tegen middernacht opende de Japansche artillerie opnieuw het vuur op de Noordelij ke stadsgedeelten van Sjanghai, dat door de Chineezen werd beantwoord. Korten tijd la ter werd het vuren gestaakt, doch Dinsdag ochtend tegen 5 uur openden Japansche ma rinesoldaten een heftig mitrailleur- en ge weervuur op de wijk Hongkioe en een gedeel te der internationale nederzetting, waardoor ook voor de buitenlanders in dit stadsge deelte ernstig gevaar ontstond. Japansche soldaten drongen gebouwen en kelders bin nen, waarin zich naar hun zeggen Chinee- 6ch? scherpschutters hadden genesteld. Ook Tsjapei werd opnieuw door de Japan ners onder vuur genomen. Japansche mari nesoldaten vuurden daarbij eveneens op Arikaansche mariniers, die barricaden had- oen aangelegd rondom de Amerikaansche methodistenkerk. Toen de Amerikanen voor net vuur der Japanners vluchten, haalden de Japanners de Amerikaansche vlag van den erktoren omlaag. De Amerikaansche con sul-generaal te Sjanghai, Cunningham, zal in onderzoek instellen of hier sprake is van schending van de Amerikaansche vlag, aangezien de vlag zelf naderhand op correc te wijze door de Japansche politie werd te ruggezonden. Volgens Chineesche berichten landden eenige honderden Japanners te Poetoeng, een voorstad van Sjanghai, waar zij ver schillende opslagplaatsen tegenover de En gelsche en Amerikaansche legatiegebouwen bezetten. Volgens Chineesche krantenberich ten zouden de Japanners tot nog toe 150 ge vangen genomen Chineesche scherpschutters, die door de Japanners worden beschouwd als franctireurs, hebben gefusileerd. Zoowel de Engelsche als de Amerikaan sche regeeringen hebben gister opnieuw te Tokio in krachtige termen geprotesteerd. Terwijl de wapenstilstand nu wat de groo- tere troepenmachten betreft, gehandhaafd schijnt te blijven, is het in de Noord Oostelij ke voorstad van de nederzetting door de na bijheid van Japanners en Chineezen nog zeer gevaarlijk en hoort men er ieder oogenblik geweervuur. De neutrale consulaire en andere autoritei ten doen voortdurend pogingen om den wa penstilstand een definitiever karakter te ge ven. De verdeeling is nu zoo, dat de Franschen hun eigen concessie (in het Zuiden) bewaken. De Engelschen zijn verantwoordelijk voor het N.W. gebied. De Italianen bewaken een deel van de Noordgrens. De Amerikanen ziin eveneens in het Noorden langs de Sootsjou-rivier en de vrijwilligers bevinden zich tegenover het Noorderstation Het ount van de grootste spanning is de wijk Hongkioe waar de Ja panners hun matrozen buiten de nederzet ting hebben geposteerd. Dat de vreemde mogendheden den toe stand vrij ernstig inzien, blijkt wel uit de versterkingen, die of aangekomen of onder weg zijn. Men zie het volgende lijstje: De Britsche kruiser Suffolk is te Sjangha» aangekomen en heeft een aantal mariniers ontscheept, teneinde de manschappen, die se dert het uitbreken van de ongeregeldheden, de waterleiding van de stad beschermd heb ben, af te lossen. Uit Hongkong wordt behalve de reeds eer der genoemde bataljons Schotsche hooglan ders, nog een batterij berggeschut gezonden. De Engelsche kruiser Kent met admiraal Kelly, commandant van de vloot in China, wordt Vrijdag van Batavia te Sjanghai ver wacht. De Amerikaansche admiraal Taylor zal Woensdag uit Manilla met versterkkingen te Sjanghai aankomen. De Fransche consul-generaal heeft ver klaard, dat een bataljon uit Tientsin is aan gekomen, zoodat het garnizoen van de Fran sche concessie gebracht is op 12000 man, waarbij niet zijn inbegrepen de manschap pen van de politie en de Fransche matrozen. Het Amerikaansche transportschip Isabel- la, dat uit Manilla naar Sjanghai vertrok ken is, zal weldra gevolgd worden door het provinandschip voor torpedojagers, Black- hawk. Naar Havas meldt, is naar aanleiding van de verscherping van den toestand in het Ver re Oosten een bataljon infanterie uit Tonkin naar Sjanghai gezonden. o Tenslotte de kwestie in den Volken bondsraad. De N. R. C. correspondent te Ger.ève seint daarover het volgende: Het wordt als een groote geruststel ling beschouwd, dat gistermiddag de Chineesche gedelegeerde Yen aan Sir Eric Drummond een telegram kon over handigen van den Cbineeschen minister van buitenlandsche zaken Lo Wenkan, waarin deze uitdrukkelijk tegenspreekt dat China den oorlog aan Japan zou verklaard hebben, of een oorlogsverkla ring zou voorbereiden. Lo Wen-kan ver klaart met het oog op de door de pers verbreide geruchten van dezen aard, zich te haasten categorisch te verkla ren, dat zulke geruchten volkomen zon der grond zijn. China heeft Japan den oorlog niet verklaard en oefent uitslui tend het recht van zelfbehoud uit, het geen tot de souvereiniteit van den Chi- neeschen staat behoort. Terwijl Japan hardnekkig zijn politiek van geweld en aanval voortzet, blijft China aan de ver plichtingen van het volkenbondsverdrag en het pact van Kellogg en van 't negen mogendhedenverdrag getrouw. Tegenover de onbarmhartige aanval len *van Japan is de Chineesche regee ring echter gedwongen geweest nood zakelijk maatregelen van zelfverdedi ging aan te wenden, doch zoolang Ja pansche troepen zich van daden van ge weld en aanval tegen China onthou der, zal de Chineesche regeering geener- le' vijandelijkheden tegen Japan begin nen. Dit telegram is geheel in de lijn van de houding, die de Chineesche delegatie Zaterdag heeft aangenomen, toen de ge ruchten over een oorlogsverklaring ver spreid werden. Reeds toen weigerde de Chineesche delegatie de juistheid der persgeruchten te gelooven, overtuigd, dat haar regeering niet gelijktijdig aan de Chineesche delegatie de opdracht zou geven een beroep op den Volkenbond te doen en gelijktijdig zelf den oorlog aan Japan zou verklaren Het eene sloot, naar de meening van Yen het ander uit eri het is gelukkig, dat uit dit telegram van Lo Wen-kan blijkt, dat de Chineesche regeering er eveneens zoo over denkt als hare delegatie te Genève. o De Amerikaansche regeering heeft op de uitnoodiging van Sir Eric Drum mond, om een Amerikaan aan te wijzen als lid van de commissie van onderzoek naar de oorzaken van de incidenten te Shanghai geantwoord, dat zij het beter vindt niet officieel in de commissie ver tegenwoordigd te zijn, doch dat zij bereid is een Amerikaansch onderdaan aan te wijzen, die met de volkenbondscommis sie te Shanghai zal samenwerken. Sir Eric Drummond heeft het aanbod van Amerka, om op deze wijze mede te wer ken, aanvaard. De reden waarom de Amerikaansche regeering geen officiee- len vertegenwoordiger in de commissie benoemen wil, is natuurlijk, dat deze commissie uitsluitend op grond van art. 15 van het volkenbondsverdrag is ge noemd en geen direct verband met het pact van Kellogg houdt. De Amerikaan sche regeering heeft echter, zooals men weet, een heiligen angst ervoor in de toepassing van de artikelen 15 en 16 van het volkenbondsverdrag betrokken te worden. o De door den Volkenbondsraad be noemde commissie, die naar Mantsjoe- rije zal gaan, zal toch volgens den aan vankelijk afgesproken omweg via Amerika daarheen vertrekken. Welis waar hebben alle leden in het plan van Lord Lytton toegestemd, om, teneinde de aankomst te verhaasten, den Trans- Siberischen spoorweg te benutten, doch een onvoorziene moeilijkheid werd ter kennis van den secretaris-generaal van den Volkenbond gebracht, n.1. dat het verkeer op den Trans-Siberischen spoor weg ten Zuiden van Harbin onderbroken is. Onder deze omstandigheden is het vertrek van de commissie op 3 Februari van Cherbourg naar New York gehand haafd gebleven. De commissie Lytton zal echter zoo snel mogelijk, wellicht met gebruikmaking van vliegtuigen, van New York naar de boot gaan, die haar naar Japan zal brengen. In verband met den wensch van Lord Lytton, voorzitter van de Volkenbonds commissie inzake den toestand in Mantsjoerije, om zich zoo spoedig moge lijk naar dat land te begeven, heeft het Volkenbondssecretariaat telefonisch aan do Koninklijke Luchtvaart Maatschappij gevraagd, of, en zoo ja op welke voor waarden, deze maatschappij bereid was, een harer vliegtuigen beschikbaar te stellen voor de overbrenging der com missie-leden naar Mantsjoeriu. De directie der K. L. M. heeft toen haar voorwaarden genoemd, doch tot nu t^e van het Volkenbondssecretariaat niets vernomen. den partijgeest, het zinnebeeld der volksge meenschap, den weg naar de vrijheid. Hindenburg is voor Duitschland en de we reld de voornaamste belichaming van de Duitsche natie: de eerste in den oorlog, de eerste in den vrede, de eerste in het hart zij ner medeburgers. Duitschers! Weest in dit uur één volk, dankbaar, eendrachtig en groot! Een spon tane betooging moet Hindenburg verzoeken, zich als volkscandidaat voor de herkiezing tot rijkspresident ter beschikking te stellen. Niemand mag zich afzijdig houden, als het er om gaat zich vóór Hindenburg en de na tionale eenheid te verklaren. Duitschers! Uw naam behoort aan Hin denburg! Het manifest is onderteekend door vijftig leidende persoonlijkheden op allerlei gebied, ow. burgemeester Sahm. de president van het rijksgerechtshof dr. Simons, verder dr. Duisberg, oud-minister Gessier, Gerhard Hauptmann, dr. Heim, burgemeester Jarres, prof. Junkers, prof. Max Liebermann, Ar- i thur Mahraun Noske, prof. Planck, bisschop dr. Schreiber. In een toelichtende verklaring deelt het comité nog mede, dat de candidaatstelling de onderteekening van 20.000 kiezers moet dra gen, en dat dit aantal zoo spoedig mogelijk moet worden bereikt. Aan de pers is derhal ve verzocht lijsten ter teekening te leggen, en wel van Woensdag 3 tot Zaterdag 6 Febr. Toelichting van dr. Sahm. In een onderhoud met persvertegenwoor digers wees dr. Sahm er oip, dat er na het mislukken van Brünings pogingen om langs parlementairen weg de verlenging van Hin- denburg's ambtsduur te verkrijgen, een zeke re onrust onder de bevolking was ontstaan. Van de rijksregeering kon geen nieuwe actie uitgaan, daarom moest zij van buiten komen. Het initiatief moest komen van een openbaar persoon, die geen partijman is. Sahm nu heeft zich altijd vrijgehouden van elk partij verband. Zijn stap geschiedde op denzelfden dag. dat ook te München een dergelijk ini tiatief werd genomen. Sahm was daardoor niet verrast, maar had vooraf met de Beier- sche personen in verbinding gestaan. Hij was met hen tot volkomen overeenstemming gekomen: het Beiersche comité steunt de ac tie van Sahm. Bij de actie rekent men speci aal op de leiders van niet-politieke organi saties. Een groot deel der pers heeft zich reeds beschikbaar gesteld voor het verzame len der handteekeningen op de lijsten. MANIFEST VAN HET HINDENBURGSCOMITE. Van 3 tot 6 Febr. lijsten ter teekening Het Hindenburg-comité heeft naar een Wolffbericht aan het Hbld. meldt gister avond het onlangs aangekondigde manifest uitgevaardigd. Het draagt het opschrift: „Het volk wil Hindenburg!" en er wordt het volgende ingezegd: Duitschers! Over enkele weken zal het Duitsche volk den nieuwen rijkspresident kie zen. Millioenen zijn overtuigd, dat voor de hoogste waardigheid des Rijks slechts één man in aanmerking komt: Hindenburg. Tegenover de historische persoonlijkheid van den tegenwoordigen rijkspresident tre den alle anderen op den achtergrond, welke den laatsten tijd zijn genoemd. De naam Hindenburg wordt omstraald door den roem van Tannenberg, en door de levendige her innering aan het Duitsche leger tijdens den wereldoorlog, dat vier jaar lang het vader land verdedigde en de Duitsche wapens in verre landen deed zegevieren. Hindenburg. Die naam beteekent een leven van Duitsche plichtsvervulling in den dienst van het vaderland van 1871 tot het presi dentschap der republiek. Hindenburg beteekent de overwinning op WAT HET KOSTTE. Een opziener op een van de stations van de London North Eastern Railway, lezen we in de N. R. Crt., zag dat er een ketting van een gaslamp stuk was. Hij wees er den lampenist op. Deze zei, dat het zijn zaak niet was, maar dat hij het zou rapporteeren. Den volgenden dag verschenen een fitter en zijn helper, die de lamp inspecteerden en bevonden, dat er een nieuw kettinkje moest komen. De helper ging naar Londen om het te ha len. 's Middags kwam hij terug. De beide mannen brachten het kettinkje aan, keerden terug naar hun standplaats en hadden hun dagtaak verricht. De waarde van het kettn kje was zes stuivers. Het aanbrengen heeft 25 shillings gekost. Dit zegt de Sunday Express, gebeurde verleden week. Onnoodige vakvereeni- gingsreglementen kosten Engeland 10 millioen pond 's jaars. NOODLANDING IN DE AFRIKAAN- SCHE WOESTIJN. Het draadloos station van Bordeaux heeft gistermiddag SOS-seinen opge vangen van het vliegtuig van den Fran schen vlieger Regensi, die met twee be geleiders te Marseillc was opgestegen voor een recordvlucht naar Madagaskar. De vliegers deelden mede, dat zij tenge volge van gebrek aan brandstof gedwon gen zouden zijn in den woestijn te lan den. Zij poogden een oase te bereiken. Wanneer zij geland zouden zijn, zouden zij zoo snel mogelijk hun verblijfplaats opgeven. Zij meenden in de buurt te zijn van Hadid dat in het Noorden ligt van den Libischen woestijn. REVOLUTIONNAIRE BEWEGING IN EQUADOR. Gisteren is in de provincie Karachi een re- volutionnaire beweging uitgebroken, die zich volgens mededeeling van de regeering over alle deelen van Equador heeft uitgebreid Een regeeringsgetrouw bataljon te Manabi heeft een hevig gevecht geleverd, tegen 2000 rebel len. De gouverneur der provincie heeft de minister van oorlog dringend om versterking verzocht. De voorloopige president der repu bliek Pasquerizo Moreno heeft buitengewone volmachten gekregen om de beweging te on derdrukken. In de steden zijn talrijke personen die ervan worden verdacht, met de opstande lingen te sympathiseeren gearresteerd De op stand is begonnen te Tuloan in de provincie Karachi nabij de grens van Columbia. De opstandelingen zagen kans het verkeer met dit gedeelte des lands stop te zetten. Naar DONDERDAG 4 Febr. a.s., des avonds 8 uur, i. h. ALKMAARSCH BIOSCOOPTHEATER Een levensschets uit Amerika. Loge f 0.80, Stalles f 0.65, le rang f 0.50, 2e rang f 0.25. Hedenavond van 7£tot8£ uur vóórverkoop vau kaarten aan een speciaal loket in de Leeszaal. Maakt hiervan zooveel mogelijk gebruik. Zie ook filmnieuws. verluidt zou de opstand onder leiding staan der liberalen, die wenschen te verhinderen, dat de gekozen president der republiek Nes- takia Bonifaz in Augustus a.s. zijn ambt zal aanvaarden. Direct na onttvangst van de be richten over den opstand, is de regeering te Quito in kabinetszitting bijeen gekomen, ten einde maatregelen te cc ra men. DE RAMP VAN DE M. 2. Nog steeds niet gevonden» Men is er nog steeds niet, zooals we in 't Hbld. zien, in geslaagd den gezonken onder zeeër M. 2 te vinden. Men is wel telkens op obstakels gestuit bij het werk, doch dit ble ken dan steeds oude wrakken te zijn, die niet op de kaarten waren aangegeven. Het wordt buitengewoon onwaarschijnlijk geacht, dat de M. 2 gelicht zal worden, ge steld al dat men de duikboot vindt. Het zou een heelen tijd vorderen om, zelfs met de modernste toestellen, de lichting te bewerk stelligen. Men zal alleen door duikers laten nagaan wat de oorzaak van de ramp kan ge weest zijn. Zondag is er op het eiland Portland een rouwdienst gehouden voor de 60 omgeko menen. De lady mayoress van Londen is begonnen een fonds bijeen te brengen voor de r.agelatea betrekkingen der slachtoffers van de M. 2. DE SNELTREIN PARIJS—LYON MILAAN ONTSPOORD. De internationale sneltrein Parijs-Lyon* Milaan is gister bij Pereau ten zuiden van Parijs ontspoord. Stoker gedood. Vier reizi gers gewond. De locomotief is omgeslagen. De drie volgende wagens zijn ontspoord. Df gevonden baren geen zorg. SLACHTOFFER VAN DE SLANKE LIJN. Ongeluk bij kamergymnastiek Te Pyrfords bij Londen, lezen we in 't Hbld., is dezer dagen een 31-jarig meisje dood in haar slaapkamer gevonden. Men trof haar in zittende houding bij het voeten einde van haar bed aan. Er was een das om haar hals en' om den bedstijl gebonden, zoo stevig, dat men die das met een schaar moest stukknippen om haar los te maken. Bij het onderzoek van den lijkschouwer werd meegedeeld, dat het meisje bang was om dik te worden en daarom aan kamergym nastiek deed. Verondersteld werd, dat het meisje, dat zijden kousen droeg, uitgegleden was en daardoor zichzelf had geworgd De oefening zou dan daarin hebben bestaan, dat de hals aan een of ander vast voorwerp wordt bevestigd en voor- en achteruit wordt bewogen. De gedachte aan zelfmoord moest uitgesloten worden geacht. POKKENGEVALLEN IN HET ZUIDEN. In den laatsten tijd zijn in Zuid-Zweden gevallen van pokken voorgekomen; daar de gevallen in de laatste dagen toenemen heer- schen zoowel te Malmö als in de omgeving groote zenuwachtigheid. De medici kunnen niet voldoen aan den toeloop van patiënten, die terstond ingeënt willen worden. Zondag ontstond groote opwinding te Malmö, doordat een verwachte zending vaccine-stof uitbleef. Tenslotte werd een groote hoeveelheid entstof van Kopenhagen naar Malmö gebracht. Ter wijl te Malmö zelf sedert Zaterdag geen nieu we ziektegevallen geconstateerd werden, heeft zich te Christianstad een nieuw geval voor gedaan. In geheel Zweden worden de strengste voorzorgsmaatregelen toegepast. KORTE BERICHTEN. Gistermiddag heeft dr. H. Colijn te 's-Gravenhage voor de Ver. voor Actieve Handelspolitiek gesproken over „De Sint- Vitusdans van het protectionisme". Een 49-jarige dienstbode in de Paleis straat te Amsterdam is van een keldertrap gevallen en in het Wilhelminagasthuis aan de gevolgen overleden. De „Militaire Spectator", het bekende militaire orgaan had op 29 Jan. honderd jaar bestaan. Bij die gelegenheid is een ju bileumnummer uitaeaeven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1