DAGBLAD VOOR ALKMAAR LAUSANNE EN GENEVE. No. 145 Woensdag 22 Juni 1932 134e Jaargang Hit hei 'Jtademeiti T)aqeÜiksch Ovevzicht Besprekingen Herriot. en tusschen MacDonald Amerika's eischen VERWARRENDE CONFERENTIES. ^Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. L.osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brievtc franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummei bestaat uit 2 bladen. ZIJ, DIE ZICH MET 1 JULI A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONTVAN GEN DE TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Den Haag, 21 Juni 1932. De Tweede Kamer heeit kans gezien het debat in verband met de interpellatie van den heer Kupers (s.d.a.p.), betreffende de werkloozenzorg en de werkverschaffing, in twee dagen ten einde te brengen. Vrijdag middag aangevangen, was de interpellatie hedenavond omstreeks half acht, behoudens de stemmingen over de moties, afgeloopen. Die stemmingen zullen morgen bij den aan vang der vergadering plaats vinden en de uitslag is niet onzeker: geen der moties zal worden aangenomen. Talrijk zijn heden de sprekers geweest en het viel weieens moeilijk om de volle aan dacht te geven aan wat zij zeiden. Want dat was niet altijd nieuw en het gebeurde ook wel eens, dat een spreker een punt behan delde, dat reeds door een vorig spreker was ter sprake gebracht, terwijl de tweede spre ker het volstrekt niet beter deed dan zijn voorganger. We zullen intusschen niet elke redevoering in extenso wedergeven, ons tot hoofdpunten bepalen. Het debat werd heden geopend door den heer Hermans (r.k.), die een plei dooi hield voor de verdeeling van de be staande werkgelegenheid over alle arbeiders met verkorting van den arbeidstijd tot 40 uur per week. koonsverlaging achtte hij slechts een uiterst\redmiddel. Spr. opperde ook het denkbeeld om het rapport-Weiter na de verschijning effen dag een half uur door een deskundige in de radio te doen be spreken. De heer Albarda (s.d.a.p.) zette uiteen, dat de crisis als internationaal verschijnsel slechts uit Lausanne en Geneve kan worden bestreden. Mocht een regeling van de oor logsschulden tot stand komen, laat dan Ne derland een voorbeeld van offervaardigheid geven en zijn vorderingen op Polen, Duitsch- land en Oostenrijk schrappen. De spreker keurde het af, dat de regeering geen steun aan de bouwnijverheid wilde geven voor de loonen naar beneden zijn gegaan. Ook had hij ernstige afkeuring voor de politiek tegen over de gemeente door ze een te groot deel van de crisislasten te doen betalen. Ten slotte bepleitte de heer Albarda weer de hef fing van een belasting ineen op de vermo gens; zij ga daartoe eerder over dan tot een verlaging van de normen der werkloozenuit- keering. Dit laatste bepleitte ook de heer Loerakker (r.k.), die in het bijzonder voor het platteland en de boerenbevolking optrad en tevens er over klaagde, dat in sommige bedrijven nog steeds de voorkeur wordt gegeven aan bui- tenlandsche werkkrachten. De heer Kortenhorst (r.k.) betoogde onder meer, dat het niet gewenscht is steeds de loonen aan de werkloozen beneden het nor male loonpeil te houden. Ook hij protesteer de tegen de politiek om de bouwvakarbeiders buiten de crisismaatregelen te houden en hij besloot dan ook zijn rede met een motie, waarin aan de regeering wordt verzocht ad vies in te winnen bij de organisaties van werkgevers en werknemers in de bouwvak ken en vervolgens de voorwaarden bekend te maken waaronder zij bereid is bouwcredie- ten te verleenen en intusschen de bouwvak arbeiders op te nemen in de regeling der crisiswerkloosheid. De heer Smeenk (a.r.) erkende, dat de rijks financiën er slecht voor staan, maar ook de gemeenten verkeeren in een finanaeelen toe stand, dat steun uit de rijkskas niet achter wege mag blijven. Onze steunverleemng, een voorbeeld voor andere landen, mag geen ver laging ondergaan, maar een heffing ineens, als de heer Albarda bepleitte zou geen effect hebben. Trouwens, wat we doen op het ge bied van werkloozen-verzorging er wordt reeds voor directe steun 150 millioen per jaar uitgegeven is reeds een eerbied waardig bedrag. Ook deze spreker deed een goed woord voor de bouwvakarbeiders hoo ien. De heer Hiemstra (s.d.a.p.) gaf een be schouwing over den noodtoestand ten piat- tenlande, waar inderdaad honger wordt ge leden. De heer Dr. Vos (lib.) zette uiteen, dat het onmogelijk is een algemeene regeling in zake 9e steun aan werkloozen voor alle gemeen ten te makenelke gemeente heeft hare eigen aardige toestanden, waarmede rekening moet worden gehouden. De spreker klaagde er evenwel over, dat er door binnenlandsche *aken en financiën niet voldoende op dit punt .et elkaar rekening wordt gehouden. Zijns moeten de kosten van werkloozenzorg «®hjkelijk gedeeld worden tusschen rijk en ?7ne^nten- De staat kan niet meer voor zijn reKerang nemen. Wel echter moet de organi satie van de werkloozenkassen aan een her ziening worden onderworpen. De spreker deed vervolgens een beroep op de regeering om de boomkweekers door credietverleening het bestaan mogelijk te maken. Ook voor de noodlijdende arbeiders in het scheepvaartbe drijf dient beter gezorgd te worden. Van de verdere sprekers vermelden we, dat de heer Wijnkoop (comm.) weer eens flink van leer is getrokken tegen de maatschappe lijke toestanden, de regeering enz. en ten slotte met twee moties aankwam, die even wel niet voldoende ondersteund werden. De heer Braat (plattel.) zette uiteen, dat z.i. alle loonen omlaag moeten, de heer Pee reboom (herv. ger. p.) handelde in den geest van zijn voorganger Lingbeek door uiteen te zetten, dat een beslag op de kloosterkassen de regeering uit de financieele moeilijkheden zou helpen. In den laten namiddag kwam minister Ruys ten slotte weer aan het woord. Enkele hoofd punten stippen wij uit zijn repliek aan: De mogelijkheid van steun aan jeugdige werk loozen wilde hij wel in overweging nemen, doch het is de vraag of daarvoor wel geld beschikbaar zal zijn. Het zou zeer onver standig zijn de loonen bij de werkverschaf fing te verhoogen. Men loopt anders kans, gelijk de feiten hebben bewezen, de menschen van den normalen arbeid af te trekken. Een algemeene regeling is voor de bepaling van het loon niet aan te geven, er dient decentra- liseerend te worden gehandeld. Slechts in uiterste noodzaak zal de regeering er toe ko men de normen der loonen te verlagen. Wat de hulp aan de bouwvakken betreft, gevoelen de betrokkenen zelf niet veel voor tusschen-. komst van den staat. Een veertigurige werk week achtte de minister een zeer verkeerde maatregel. De verhouding tot de gemeenten in zake werkloozenzorg wenschte de minister te houden op 75 percent voor de gemeenten. Omtrent de financiën van het rijk wilde hij thans niet spreken. Daarover zullen we het bij de eerstvolgende begrooting nog lang ge noeg kunnen hebben. Maar intusschen wilde hij wel verklaren, dat hij weigerde het ver mogen aan te tasten door een heffing ineens, gelijk sommige sprekers hebben aanbevolen. Omtrent de houding der Haagsche politie bij de jongste demonstratie is een onderzoek gaande. Wat de moties betreft, achtte de mi nister de beide moties van den heer Kupers onaannemelijk, het in de motie-Kortenhorst geformuleerde denkbeeld wilde de minister wel in nadere overweging nemen, doch de motie achtte hij overbodig. Morgen zal er over de moties worden gestemd. In het begin der vergadering is de heer Langman, vroeger reeds lid der Kamer, thans verkozen verklaard in de plaats van mr. Schokking, door den voorzitter op de gebrui kelijke wijze geïnstalleerd. De internationale conferenties hebben in den regel een groot bezwaar: ze zijn moeilijk op. De conferentie te Lausanne maakt daar op. De conferenties te Lausanne maakt daar op een uitzondering, die haar echter niet „gezelliger" maakt: zij is zoo ingewikkeld, zoo verwarrend, dat bijna niemand precies weet, wat er gebeurt en hoe de stand der zaken is. Dat komt wellicht vooral, omdat er naast Lausanne een Genève is, waar even eens geconfereerd wordt. In Genéve spreekt men over de ontwapeningsconferentie en in Lausanne over herstelvraagstukken. Nu eeris zitten de gedelegeerden in de eene stad, dan weer in de andere. Nu eens ziet men de meeste staatslieden in Genève bijeen, een dag later lijkt Lausanne aantrekkelijker te zijn. Alles loopt door elkaar; overal zijn bespre kingen overal heerscht geheimzinnigheid We zullen trachten een eenigszins leesbaat i n UC1^' Herriot is er no£r een „eweest tus_ relaas te geven van de gebeurtenissen en be- Donald en Hernot is er nog een geweest tus- pondent van het blad verklaart zelfs van welingelichte zijde te .hebben vernomen, dat de Engelsche delegatie heeft gedreigd ter stond te zullen vertrekken wanneer Herriot op zijn huidig standpunt blijft staan. De Petit Parisien verklaart, dat Frankrijk ondanks zijn wensch om zijn buren aan de overzijde van den Rijn te helpen, geen oplos sing kan aanvaarden, die eenzijdig ten gunste van Duitschland zou uitvallen en de andere belanghebbende mogendheden zou schaden In Lausanne gaat het niet alleen om de her stelkwestie doch om het Europeesche econo mische leven. De problemen kan men niet oplossen door de lasten van den eenen schou der op den anderen te verplaatsen, doch door het eerbiedigen van de verdragen, zelfs wan neer men hun practische uitvoering drie of vijf jaar moet uitstellen. Behalve het onderhoud tusschen Mac- ginnen dan met de besprekingen tusschen MacDonald en Herriot over de financiëele vraagstukken. MacDonald wil eenvoudig de herstelbetalingen schrappen en Herriot denkt precies het tegendeel. Nu schijnt men wel iets nader tot elkaar gekomen te zijn, maar veel is het niet. Wellicht, dat Amerika MacDonald helpen kan. Want Amerika heeft vrij veel te zeggen en is reeds begonnen met Frankrijk te dreigen. Amerika heeft n.1. Frankrijk medegedeeld, dat als Frankrijk niet wilde luisteren naar de Amerikaansche ontwapeningsvoorstellen, Amerika ook niets wil doen tot vermindering der Fransche schulden. Hier komen dus beide conferenties (Lau sanne en Genéve) bij elkaar en al is dat op zich zelf reeds belangrijk, van nog grooter belang is het gevolg, dat het dreigement van Amerika zou kunnen hebben. Immers, nu zal Frankrijk zoo lang mogelijk vasthouden aan de Duitsche herstelbetalingen, want het zal niet gauw le bewapening willen vermin deren. We hadden het hierboven reeds over het onderhoud tusschen MacDonald en Herriot. Dit onderhoud heeft drie uur geduurd en zou volgens de Echo de Fans een zeer bewogen karakter gehad hebben. Herriot hee't aldus dit Fransche blad, de Duitsche verplichtin gen als onaantastbaar beschouwd en er den nadruk op gelegd, dat hij tegenover de pu blieke opinie in Frankrijk althans den vorm moest handhaven. De ontoegevende houding van MacDonald heeft bij de Fransche dele gatie de vraag doen rijzen of het doelmatig is de meeningsverschillen met de Fngelschen op den voorgrond te plaatsen en Frankrijk te isoleeren of dat het misschien beter is. zic.i SaTd?Engelsche wenschen te schikken om gemeèr^chappelijke slappen te Washington 'e HeTjournal meent te weten, clai men thans van Engelsche zijde tracht de Duitschedele- gatie van haar huidig standpunt inzake de herstelkwestie af te brengen. Het is zonder eenige twijfel, dat men in Engelsche kringen ontstemd erover is. dat Frankrijk het herate.- vraagstuk nogmaals heeft opgeworpen nadat Unie verklaring van de belanghebbende mogendheden algemeen als het^egravCT van deze kwestie beschouwd had De corres ren met de Duitsche ministers de wenschen der andere delegaties tot uitdrukking ge bracht. Deze wenschen komen hierop neer, dat ingeval van een definitieve regeling van het herstelvraagstuk een slotbetaling door Duitschland wordt verricht. Hierbij zijn reeds verschillende plannen ter sprake geko men, welke echter officieel de Duitsche dele gatie nog niet bekend zijn. De Duitsche dele gatie is er van in kennis gesteld, dat zij een slotbetaling verwachten moet. Wat het voorstel der obligaties op de Duitsche spoorwegen en de industriebonden betreft is men aan Duitsche zijde van mee ning, dat de opvatting verkeerd is, dat men een of ander deel uit het Duitsche economi sche leven zou kunnen lichten en dit voor bij zondere betalingen aan het buitenland zou kunnen gebruiken. Het ga^t er om of het to tale Duitsche economische leven in de toe komst in staat zal zijn tot welke herstelbe talingen ook en niet, of de een of andere Duitsche onderneming nog met winst werkt. De thans aangevangen besprekingen over het herstelvraagstuk zullen voorloopig met Mac- donald in de eerstvolgende dagen worden voortgezet. Ofschoon de tegenstellingen op het oogenblik nog scherper worden, is men van Duitsche zijde nog niet pessimistisch ge stemd. Wat de leening aan Oostenrijk betreft wordt er van Duitsche zijde met klem o<p ge wezen, dat de Duitsche regeering natuurlijk de financieele hulp aan Oostenrijk niet wil saboteeren. In tegendeel is de Duitsche regee ring volkomen bereid daaraan mede te wer ken, ingeval bepaalde voorwaarden worden vervuld, in het bijzonder, wanneer de verwij zing op het protocol van Geneve achterwege wordt gelaten. Of de leening echter tot stand zal komen, is nog onzeker. schen den Engelschen premier en den Ame- rikaanschen gedelegeerde ter conferentie Gibson. Bij deze gelegenheid zou Gibson den dringenden wensch der Amerikaansche re geering, practische resultaten te bereiken in de Ontwapeningskwestie, hebben uitgespro ken en met zeer grooten nadruk hebben ge- eischt, dat de ontwapeningsonderhandelingen worden hervat. Om half zes is Herriot in hotel Beau Rivage- aangekomen. Hij verheelde geens zins zijn verwondering toen hem werd mede gedeeld, dat Gibson bij MacDonald op be zoek was. Herriot heeft een tijdlang in de hall van het hotel gewacht tot het onderhoud tusschen MacDonald en Gibson was geëin digd. Gibson verliet het hotel en heeft zich naar Genève terug begeven. Later heeft een vrij langdurig onderhoud plaats gehad tusschen MacDonald en Herriot. Voorts heeft von Neurath Dinsdagmiddag een vrij langdurig bezoek gebracht aan den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken, Grandi. O De president van de Ontwapeningsconfe rentie, Henderson, heeft Dinsdag de delega ties van België, Denemarken, Nederland, Noorwegen en Zweden ontvangen, die hem met nadruk hebben gevraagd wanneer de volgende zitting van de hoofdcommissie der Ontwapeningsconferentie zal worden gehou den. Henderson deelde mede, dat hij de onder handelingen welke thans zijn aangevangen en welke den noodigen tijd vereischen, van zeer groote beteeken is acht. Hij hoopt tegen den eersten Juli een zitting der hoofdcommissie te kunnen bijeenroepen. Deze stap der vijf staten zou ingegeven zijn door den wensch de thans gevoerde onder handelingen te bespoedigen, aangezien de kleine mogendheden door de geheime bespre kingen waaromtrent een volledig stilzwijgen wordt bewaard, eenigszins verontrust schij nen te zijn. Het herstelvraagstuk is thans, volgens me- dedeelingen van Duitsche zijde, in het sta dium van directe onderhandelingen getreden De Engelsche premier, MacDonald, heeft als conferentieleider in ziin onderhoud van eiste HET UITSTEL VAN VERKIEZING VAN EEN PRUISISCHE PREMIER. De voorgeschiedenis. De Nationalsocialistische Zeitungsdienst deelt op grond van een gesprek met den land dagspresident, Kerll, het volgende mede over de voorgeschiedenis van het uitstellen van het verkiezen van een Pruisischen ministerpresi dent. In opdracht van Adolf Hitier en na over leg met het fractiebestuur heeft president Kerll den voorzitter van de Centrumfractie, afgevaardigde Steger en den leider van het dagelijksch bestuur der centrumfractie dr. Grass medegedeeld, dat de nat.soc. fractie volkomen bereid was de verantwoordelijk heid voor de regeering in Pruisen op zich te nemen. Zij houdt het onder de gegeven poli tieke omstandigheden en met het oog op den dreigenden toestand der Pruisische staats financiën voor ondragelijk, dat de voor te stellen premier op een of andere wijze door van te voren gemaakte afspraken gebonden zou zijn. Zij eischt veeleer, dat de door haar voorgestelde candidaat gekozen zal, worden en volkomen vrij zal zijn in de vorming van een kabinet. Het Centrum verklaarde hierop, dat een dergelijk voorstel onaannemelijk was, waarop Kerll verklaarde, dat hij dit ver wacht had en derhalve Adolf Hitier had ver zocht hem machtiging te geven om in geval het centrum in de gegeven omstandigheden den wensch zou uitten de verkiezing van een premier uit te stellen tot na de rijksdagver kiezingen, hierin toe te stemmen. Na langdurige besprekngen kwam Kerll met de vertegenwoordigers van het centrum overeen, dat beide fracties, dus zoowel het centrum als de N.S.D.A.P. verdaging van het verkiezen van een premier tot na de verkiezin gen voor den rijksdag zouden voorstellen Het centrum behield zich de goedkeuring van de fractie voor en Kerll die van Hitier, welke waarschijnlijk zal gegtven worden on der voorwaarde, dat president Kerll op 22 Juni definitief zal worden gekozen. teravond, bewapend met ploertendooders, messen, ijzeren staven en knuppels verschei, dene groepen nationaal-socialisten overval len. Twee nat.-soc. werden zwaar gewond. Communist doodgestoken te Essen. Op den Frohnhauser Markt in Essen-West is gisteravond laat een 19-jarige, Heinrich Mertens genaamd, door onbekende dader* door verscheidene messteken zoo zwaar ge wond, dat hij onderweg naar het ziekenhuis stierf. Op den doode werd een lidmaatschaps boekje van den strijdhond tegen het fascisme gevonden. Nadere bijzonderheden zijn nog nief bekend. Botsingen in Varel. De gemeenteraad van Varel had Maandag besloten naar aanleiding van het overnemen van de regeering door de N.S.D.A.P. Dins dag de Swatsika-vlag voor 14 dagen te hijschen. Verscheidene honderden communis ten en sociaal-democraten waren reeds lang voor het hijschen van de ylag samenge schoold. Toen tegen 6 uur des middags een afdeeling S.A. en S.S. van ongeveer 50 man opmarcheerde, verhinderde het publiek hen zich op te stellen. De politie, die de menigte wilde terugdringen, werd aangevallen, waar op zij met de gummistok de straten ontruim de. Eenige S.A.-lieden werden door naar hen toegeworpen flesschen gewond. Een S.A.-man bekwam een messteek. Na het hijschen van de vlag kwam het op verscheidene plaatsen van de stad tot overvallen op S.A.-lieden. Hierbij werden er 10 gewond, waarvan J zwaar. DE TOESTAND IN CHILI. Algemeene staking en staat beleg. van Door de aanhangers van Grove is Maan dag een algemeene staking afgekondigd, die echter slechts gedeeltelijk met succes werd doorgevoerd. De huidige machthebbers heb ben het afkondigen van de algemeene staking beantwoord met den staat van beleg. Het spoorwegverkeer vindt onder militaire be scherming plaats. De trams in Santiago rij den onder politiebescherming. De met het handhaven van de orde belaste orgahen heb ben order gekregen des nachts zonder meer met scherp te schieten. Gevechten tusschen politie en communisten. Naar uit Santiago de Chili gemeld wordt, hebben in den afgeloopen nacht hevige, maar vergeefsche aanvallen van communisten op de politie plaats gevonden. De straten zijn be dekt met dooden en gewonden. 10 Agenten werde ngedood. Over het aantal der verliezer der aanvallers is nog niets bekend. In der loop van den dag is de orde hersteld. DE TRADITIONEELE RELLETJES IN DUITSCHLAND. Communistische onlusten in Ber lijn, pogingen barricaden op te werpen. Tegen middernacht is het gister in ver schillende deelen van Berlijn tot communisti sche samenscholingen en tot ernstige politieke botsingen gekomen. In Moabit werden in de Rosstocker-, de Turm- en Huttenstrasse groote communistische demonstratie-optoch ten gevormd, die door de politie met den gum mistok uiteen gepaagd werden. In de Schliemannstrasse en op den Helm- holtplatz werden door de demonstraten alle straatlantaarns uitgedraaid. In de Rostocker- strasse poogden de communisten, nadat zij eerst de lantaarn lampen hadden stukgesla gen barricaden op te werpen. Bij het ver schijnen van de politie vluchtten zij echter. In het Zuid-Westen, in de Schleiermacher- strasse werd de 23-jarige nationaal-socialist Koester door communisten overvallen. Hii bekwam een schot in de slaap en overleed korten tijd, nadat hij naar het ziekenhuis was overgebracht. Twee zwaar gewonden. In het Noorden en Noord-Oosten van Ber liin hebben sterke croeoen communisten uris- DYNAMIETAANSLAG OP WITTE HUIS BERAAMD? Het Witte Huis te Washington wordt thans zeer scherp bewaakt, naar het schijnt op grond van een mededeeling van den gehei men dienst, dat een met dynamiet beladen gele auto van New York op weg is naar Washington. De inzittenden zouden opdracht hebben het Witte Huis in de lucht te laten vliegen. Alle landwegen werden scherp be waakt. Tot nu toe is de geheimzinnige auto nog niet gesignaleerd. Kenmerkend voor de algemeene stemming is, dat de laatste dagen talrijke dergelijke geruchten de ronde hebben gedaan. WATERLEIDING TE MAINZ KAPOT. Dinsdagavond is in de Ludwigstrasse, de hoofdstraat van Mainz, een waterpijpleiding gebroken. In een oogenblik stond de straat geheel on der water. De watermassa's verschenen met zulk een kracht, dat het wegdek overal werd opengescheurd en hier en daar zelfs in de lucht werd geslingerd Ook de tramrails werd vernield. Het verkeer moest worden omge legd, aangezien het levensgevaarlijk was, de straat door te gaan. De oorzaak van het on geluk is onbekend. De schade is aanzienlijk. INSTORTINGSONGELUK BIJ ROME. Vier dooden. Acht gewonden. Te Desio, de in Lombardye gelegen ge boorteplaats van den huidigen paus, is een stelling van een nieuwbouw ingestort. Twaalf arbeiders werden onder het puin bedolven. Na langdurige bergingswerkzaamheden kon den vier hunner in zorgwekkenden toestand en de overige acht met ernstige wonden te voorschijn worden gehaald. Eerstgenoemde vier arbeiders zijn inmiddels overleden. ONGELUK BIT HET BOUWEN VAN EEN BRUG. 4 dooden. Op den Rijn bij Kem is, volgens een be richt in de Berlijnsche bladen uit Breisach gister een ernstig ongeluk gebeurd, waaraan vier menschen ten offer zijn gevallen. Een ploeg arbeiders was bezig bij den bruggen bouw aldaar ijzeren beschoeiingen op ponton* te brengen. De zwaar beladen pontons sloe gen om Zes arbeiders vielen in den Riin. Vier verdronken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1