DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN B No. 153 Vrijdag I Juli 1932 De herstelconferentie te Lausanne. S 134e Jaargang RANDSPIRITUS Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per t- 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. uosse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsiuimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. DxiQeiii&sch Ojteczicht DE REGEERINGSCR1SIS IN ZUID- SLAVIE. o Terug naar de dictatuur? o We hebben reeds gemeld, dat in Zuid- Slavië een kabinetscrisis ontstaan is, zonder eigenlijk eenigszins uitvoerig stl te staan bij de oorzaak van deze crisis. Als reden word: n.1. opgegeven, dat de regeering Marin- kowitsj niet meer bestand zou zijn geweest tegen de oppositie van de z.g. Bristolgroep, welke zoo heet naar het Bristol-hotel, waar deze groep haar hoofdzetel heeft. Deze Bristolgroep wordt, naar het Hbld. weet mede te deelen, gevormd door 160 par lementsleden, die onder leiding van generaal Zivkowitsj, den voorganger van Marin kowitsj als premier, de pogingen van het thans afgetreden kabinet om Zuid-Slavië weer tot den democratischen regeeringsvorm terug te brengen, met alle macht hebben te gengewerkt. Deze groep ziet slechts heil in een zeer scherp nationalistische en centralis tische koers, onder leiding van Zivkowtsj of een van zijn handlangers. o Toen begin April generaal Zivkowtsj, die sedert den staatsgreep in Januari 1928 pre mier was en een dictatoriaal bewind heeft ge voerd, aftrad, omdat het verzet tegen de dic tatuur niet meer was te stuiten, verwachtte men, dat binnen korten tijd een radicale ver andering in ret regeeringssysteem zou ko men, en dat Zuid-Slavië geregeerd zou wor den volgens een normaal parlementair be wind. Marinkowitsj blijkt niet da geschikte persoon te zijn geweest om deze plannen te verwezenlijken. Hij is geen krachtige figuur, en hij mist de politieke bekwaamheden om met kennis van zaken en tact den weg naar het parlementarisme te banen. De oppositie onder leiding van Zivkowitsj werd met den dag sterker, zij weigerde elke medewerking om het nieuwe regime te ver wezenlijken, en nog geen drie maanden na het aftreden van haar leider. ;s zij erin ge slaagd om Marinkowitsj tten vai te brengen. Dr. Kramer, die ais toekomstig premier wordt genoemd, is een overtuigd nationalist en centralist. Hij is de voorman van een groote nationale partij, die op de basis van een nationaal programma, alle nationale ele menten van het Zuid-Slavische volk in zich wil vereenigen; om samen met den koning de eenheid van het land te bewaren. Want dit is de vrees van Zivkowitsj en de zijnen, dat door de invoering van het parle mentaire regime, de eenheid van het land niet bewaard zal blijven. De Kroaten willen een federatieven staat, sommigen zelfs een federatieve republiek. Zij wenschen een autonoom Servië, Kroatië, Slo venië en Bosnië-Herzogewina met een fede raal parlement in Belgrado. De agrarische partij, vroeger een der zwakste, thans een der sterkste partijen der oppositie, is niet ongQpeigd om mede te wer ken aan de oprichting van een dubbel monarchie ServiëKroatië met autonomie voor de Slovenen binnen het koninkrijk Kroatië o Onlangs maakte de correspondent te Ber- grado van de „Daily Telegraph" melding van een sterke republikeinsche beweging. De geheime Servische organisatie van de „Zwar te Hand" indertijd door Dimitriwitsj ge organiseerd, en gericht tegen den huidigen koning Alexander zou in kracht zijn toe genomen en een over het geheele land ver takte samenzwering +egen den koning op touw gezet hebben. Vermeldenswaard is in dit verband, dat sedert Marinkowitsj aan het bewind is, de monstraties tegen den koning aan de orde van den dag zijn, terwijl tijdens het bewind van Vivkowitsj demonstraties tegen den ko ning nooit voorkwamen. Zivkowitsj verdedig de het koninklijk gezag met alle kracht. Dat de koning een terugkeer tot de dictatuur van Zivkowitsj, al is het dan ook in een eenigs zins gewijzigden vorm, niet ongaarne zou zien, is niet te verwonderen. De ellendige economische toestand is wel een der voornaamste oorzaken van de crisis in dit Balkanland. De opbrengst van den a.s. oogst zal heel gering zijnoverstroomin gen hebben in het land bovendien groote schade aangericht. De handel staat onge veer stil, het vertrouwen in de beloften van koning en regeering is grootendeels verdwe nen en de algemeene armoede en ontevreden heid maken, dat de revolutionnaire elementen aan aanhang winnen. Beweerd wordt, dat in •Kroatië en Dalmatië deze elementen steun krijgen uit Italië, dat een aansluiten van deze gebieden met behoud van autonomie bij het Italiaansche koninkrijk niet ongaarne zou zien. Als panacee voor al deze dreigende con flicten wordt weer naar de dictatuur gegre pen. Maar zou een dictator in staat zijn uit dezen chaos orde scheppen? ^Buitenland Een voorstel der geallieerden? De bijzondere correspondent te Lau sanne van Havas meent te weten, dat de geallieerden gisteren het volgende voorstel hebben uitgewerkt. 1. De crediteur-staten zijn bereid af te zien van alle verdere Duitsche betalin gen op herstelrekening, wanneer Ame rika afziet van de intergeal lieerde schulden. 2. Duitschland doet de B. I. B. ter stond door de rijksregeering gegaran deerde schuldbekentenissen toekomen, die echter eerst van dien dag af rente gaan dragen, waarop Duitschland zijn betalingscapaciteit herkregen heeft. Deze schu.dbilcentenissen zullen 7 mil- liard goudmark bedragen. De correspondent voegt hieraan toe, dat de Duitsche delegatie in tegenstel ling tot dit voorstel slechts 2 milliard goudmark heeft aangeboden (dit laatste is intusschen van Duitsche zijde gece menteerd) en ook it slechts onder uit drukkelijke reserve van een vooraf gaand advies door Duitsche deskundi gen. De Duitsche delegatie weigert boven dien toestemming te geven tot eenige overeenkomst, waarbij de annuleering der herstelbetalingen zou worden on dergeschikt gemaakt aan de annulee ring der intergeallieerde schulden. Het geallieerde tegenvoorstel wordt uitgeweekt. Onder leiding van MacDonald heeft gisteravond een zitting plaats gevonden, waar de Duitsche gedelegeerden niet aanwezig waren en waar beraadslaagd vv-rd over een gemeenschappelijk voor stel aan de Duitsche regeering. Naar verluidt zijn echter groote moei lijkheden bij de beraadslagingen gere zen, zoodat men een spoedig tot stand komen van dit gemeenschappelijke voorstel niet verwacht. Herriot en von Papen onder handelen. Herriot heeft gisteravond een onder houd gehad met den Duitschen rijks kanselier von Papen. Dit onverwachte bezoek wordt alge meen aldus geinterpi eteerd dat op voor stel van Engeland thans de laatste po gingen zullen worden gedaan een dir-cte overeenstemming tot stand te brengen tusschen de Duitsche en Fransche re geering. Het bureau der conferentie dat den geheelen ochtend ten slotte zonder de vertegenwoordigers van Duitschland, vergaderd had, kwam om half odrie, on middellijk na de lunch opnieuw bijeen in de vertrekken van den Britschen premier. Schwerin Grisigk en von Bulow na men eerst aan de zitting deel, doch keer den om vijf uur naar hotel Sevoy terug. De onderhandelingen werden door de Engelschen met buitengewone haast en nadrukkelijkheid gevoerd De Fransche regeering zou, volgens mededeeling van welingelichte Fran sche kringen, thans het volgende voor stel hebben gedaan: De Britsche regee ring verplichtte zich tot twee betalingen. De eerste betaling wordt verricht als bijdrage van Duitschland bij de in het leven te roepen gemeenschappelijke or ganisatie voor den wederopbouw van Europa. De tweede betaling gelde als slotbetaling van Duitschland voor de herstelbetalingen en zal worden gedaan bij de Herstelbank te Bazel. Op de basis van deze tweede Duitsche betaling hebben de Britsche en Fransche regeering zich gewend tot de Ameri kaansche met het voorstel dit bedrag te beschouwen als de slotbetaling van En geland en Frankrijk voor de intergeal lieerde schulden. De Amerikaansche regeering zou in dien zij dit voorstel zou aanvaarden haar vorderingen op de Britsche en Fransche regeeringen als gedaan be schouwen. Mocht de Amerikaansche re geering daarentegen dit voorstel afwij zen, dan zou Duitschland verder ver plicht zijn aan de Europeesche credi- teurstaten die sommen te betalen wélke deze aan de Vereenigde Staten schuldig zijn. Een bevestiging dezer mededeeling is evenwel nog niet te verkrijgen. BERLIJNSCHE UNIVERSITEIT GESLOTEN. De Berlijnsche universiteit is gisteren, naar het Hbld. meldt, wegens botsingen tusschen studenten van verschillende politieke richting voor heden geslotea. Nationaal-socialistische studen ten tegen joden. Over de reden dat de Berlijnsche universi teit gisteren door den rectar-magnificus ge sloten werd, meldt het W. B. nog de volgende bijzonderheden Na de pauze om 11 uur 15 ging een groot aantal studenten van uiterst linksche en rechtsche politieke richting niet naar de col legezalen terug, maar bleven zij in de vesti bule van de universiteit verzameld. De rector drong er bij hen op aan, dat zij naar de col legezalen terug zouden gaan, waarop de na tionaal-socialistische studenten met gejoel en gefluit antwoorden. Zij begonnen te zingen en te schreeuwen: „Joden eruit!" De presi dent van de vereeniging van nationaal-socia listische studenten verklaarde in tegenwoor digheid van den rector dat het voor een Duit- scher onteerend is om met een jood in hetzelf de vertrek te vertoeven. Daarom zouden zij de vestibule niet verlaten, voordat de joden weg waren gegaan. De links-georganiseerde studenten verklaarden daarop dat zij, om een vechtpartij te vermijden, weg zouden gaan, maar de nationaal-socialistische studenten moesten dan hun geroep: „Joden eruit!" en hun geschreeuw en gejoel staken. Niettegenstaande de waarschuwing van den rector, dat hij de politie zou laten komen, begonnen de studenten toen op elkaar los te slaan. De rector verklaarde toen de universi teit voor gesloten en beval den studenten het gebouw te verlaten. Na de sluiting van de Berlijnsche Univer siteit en den uittocht van de beide vijande lijke groepen, ontstonden vóór het Universi teitsgebouw en in de zijstraten groote oploo penen weer nieuwe vechtpartijen, meldt V. D. De politie moest ingrijpen en ontruimde de straten rondom de Universiteit en verstrooide de menigte. De nationaal-socialistische stu denten stellen eischen die afge wezen worden. Wolff meldt nog, dat de rector 's middags een bespreking heeft gehad met de leiders van de studenten die van sociaal-democratische, communistische en republikeinsche politieke overtuiging zijn, verklaarden dat zij van mee- nin gwaren, dat alfc relletjes aan de univer siteit veroorzaakt werden door provocatie van de nationaal-socialistische studenten. De links-georienteerde studentenverenigingen hadden voor en na geen belang bij politieke vechtpartijen zouden volharden bij het stand punt dat zij tot nog toe ingenomen hadden, n 1. zoovee! mogelijk dergelijke provocaties te vermijden. De woordvoerder van de nationaal-socialis tische studenten stelde den eisch dat de joden de universiteit verlaten moesten en hij beweer de, dat de nationaal-socialistische studenten in geen geval zouden afzien van de minste eisch die zij konden stellen, n.1. dat de joden zich niet meer in de vestibule zouden mogen houden. De rector antwoordde, dat hij er niet over dacht die eischen in te willigen. Heden zal de universiteit ook nog gesloten blijven. De senaat zal een vergadering be leggen. Wanneer de nationaal-socialistische studenten blijven vasthouden aan hun eischen zal de universiteit tot het einde van het stu diejaar gesloten blijven. Dat beteekent dat voor de exmanes dit collegejaar niet meege rekend zal worden. DE DUITSCHE INDUSTRIE- EN HANDELSDAG OVER DE BELANG RIJKSTE ECONOMISCHE PROBLEMEN. Het bestuur van de Duitsche Industrie- en handelsdag heeft tot de belangrijkste econo- misch-politieke problemen o.a. als volgt stel ling genomen: 1 De voortschrijdende ontwrochting van de Duitsche economische omstandigheden evenals der economische wereldomstandighe den eischt van die verantwoordelijke staats lieden het besluit de Duitsche betalingen voor oorlogsschadeloosstelling als een der hoofdoorzaken van de economische crisis uit den weg te ruimen teneinde aldus het na tuurlijke mechanisme van een economisch be paalde betalingsruil benevens het vertrou wen te herstellen. Cp deze basis moeten ver der onmiddellijk de noodzakelijke, verder gaande internationale maatregelen op het gebied van valuta en marktpolitiek worden ingeleid, teneinde het herstel van een vrijen goederenruil te vergemakkelijken. 2. Voor Duitschland is een op instand houding en vergrocting van den Duitschen artikelenexport en in dit kader op wereld- economischen goederenruil gerichte handels politiek noodzakelijk, aangezien de instand houding en vergrooting van den uitvoer van artikelen slechts mogelijkheid biedt de pro ductie te doen herleven. 3. De werkgelegenheid in het binnenland moet worden gestimuleerd. Daarnaast wordt bevordering van den arbeidsdienst en ge schikte werkzaamheden op het gebied van landbouwkolonisatie en grondverbetering dringend aanbevolen. 4. Met het oog op de uitgeputheid van de fcelastingkracht van het Duitsche volk is het dringend noodzakelijk eindelijk de her vormingen op het gebied van het staatsbe stuur en van de sociale verzekering door te voeren. Daar het ontzaggelijk moeilijk is in de eco nomie een onderscheid te vinden tusschen noodzakelijke ontwikkelingen en vermijdbare foutieve verschijnselen, moet een planmatige beïnvloeding van staatswege tot belangrijke doeleinden en tot de middelen der staatseco- nomische politiek beperkt blijven. SCHIETPARTIJ OP NAZI'S. Een aantal personen gewond. Van nationaal-socialistische zijde wordt medegedeeld, dat vannacht tegen half één uit een auto voor het partij lokaal te Berlijn Schöneberg, plotseling 8 schoten werden gelost op een groep nationaal-socialisten, die zich voor het lokaal ophielden. De auto reed toen met groote snelheid door. Zeven peisonen werden gewond en door een partij-arts verbonden. Korten tijd later herhaalde zich een zelfde voorval voor het partijlokaal in de Hauptstrasze. Een 19-jarige nationaal socialist werd hierbij ernstig in de borst gewond, terwijl een 22-jarig meisje aan het been werd gewond. Een communist gedood. Gisteravond ontstond te Hattingen bij de terugkeer van de nationaal-socialis tische delegatie, die aan de begrafenis van een doodgeschoten nat. socialist te Wattenscheud had deelgenomen, een ernstige vechtpartij met communisten, waarbij van revolvers gebruik werd ge maakt. Een communist werd gedood en 5 andere communisten en nationaal socialisten werden ernstig gewond. Nat. Soc. en Communisten te Hattingen. De botsingen, die Donderdagavond tus schen nat.-soc. en communisten hebben plaats gehad, hebben twee slachtoffers ge- eischt. Ook een tweede communist is intus schen aan de gevolgen van een schot in de borst overleden. Er hebben verscheidene ar restaties plaats gehad en een aantal wapens is in beslag genomen. ENGELSCH-IERSCHE TEGENSTELLING VERSCHERPT. De Engelsche minister voor de Dominions, Thomas, deelde in het Lagerhuis mede, dat de Iersche Vrijstaat de op 30 Juni verval lende halfjaarlijksche termijn der Iersche schadeloosstellingen aan Engeland ten be drage van 1A millioen pondsterling niet heeft betaald. Onder luiden bijval der afgevaardigden deelde hij verder mede, dat hij Maandag het Huis de noodzakelijke voorstellen zou doen, teneinde aan deze aangelegenheid het hoofd te bieden. Baldwin deelde mede, dat Maan dag een regeeringsbesluit tot heffing van extrarechten op Iersche goederen zou worden ingediend. CONVERSIE ENGELSCHE OORLOGS- LEENING. De kanselier van den schatkist, Neville Chamberlain, heeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld, dat een conversieplan was opge steld voor de 5 oorlogsleening, waarvan nog 2 milliard pond sterling uitstaan. Chamberlain verklaarde, dat de regeering de leening op 1 December 1932 aan ieder zou terug betalen, die binnen drie maanden mocht besluiten terugbetaling te eischen. Alle desbetreffende aanvragen moete voor 30 Sep tember zijn gedaan. Er wordt echter tegelij kertijd een beroep gedaan op de bezitters om opnieuw in te teekenen op de leening tegen andere voorwaarden en de regeering hoopt, dat de groote massa der leeningbezitters aan dezen oproep gevolg zal geven. Het departe ment van financiën zal het opgevraagde deel van de leening op 1 December a.s. uitbetalen. De belangrijkste veranderingen zijn de vol gende: De interest zal vanaf 1 Decembre a.s 3'A per jaar bedragen. Verder zal de regeering de leening na 1952 terugbetalen in een of meer keeren. De naam der leening wordt veranderd in 3'A oor- lcgsleening". De interest zal uitbetaald blij ven zonder aftrek van inkomstenbelasting. Ook de overige belastingvoordeelen voor de leening zullen blijven bestaan. AANSLAG OP PROFESSOR. Door collega in een vlaag van verstandsverbijstering. Reuter telegrafeert uit Weenen dat bij de onthulling van een gedenkteeken op het centrale kerkhof de rector-magnificus van de Weensche universiteit, prof. Abel, een ont hullingsrede hield Plotseling trok een van de aanwezige professoren van de Weensche universiteita, Schneider, een revolver en loste een schot op prof. Abel, terwijl hij uitriep: „Nu zullen wij eindelijk afrekenen". Het schot miste en Schneider werd door den bur gemeester van Weenen, Seitz, die naast hem stond, overmand, voordat hij nog eens kon schieten Schneider werd gearresteerd. Men gelooft dat hij in een vlaag van verstands verbijstering heeft gehandeld. Prof. Abel, die een beroemd palaeontoloog O N kooktoestol (wit- en bruin email f B.-J Slaat geweldig in! Riekt niet, rooktniet, roe» nieH Zuinig, zuiver, zindelijk I Spirilusverkoopkantoor „Bergen op Zoom-Delft* is, is pas kort geleden tot rector-magrificus van de Weensche universiteit gekozen. Om dat hij een jood is, hebben de nationaal- socialistische studenten terstond nadat hij was benoemd zijn aftreden geëischt. De dader heeft geen berouw. Prof. Schneider, die een revolveraanslag gepleegd heeft op den vroegeren directeur van de Weensche universiteit prof. Abel, ver klaarde bij zijn verhoor, dat liij geen berouw gevoelde en dat het hem speet, dat de kogel zijn doel gemist had. Hij heeft prof. Abel willen vermoorden aangezien deze zijn be noeming voor een der beide gewone profes soraten der zoölogie had verhinderd. Tijdens het verhoor haalde prof. Schneider een ma nuscript te voorschijn, dat bestond uit drie vel machineschrift, waarop hij zijn recht vaardiging schriftelij1 vóór het plegen van den daad had neergelegd. OP STRAAT VERMOORD. Donderdagnamiddag is opnieuw een poli tieke moord gepleegd in een der straten van Sofia. Op het plein tusschen het Natonale Theater en het ministerie van Oorlog werc de leeraar Christoff door den Macedoniër Tauischoff doodgeschoten. De moordenaar werd gearresteerd. Bij het verhoor verklaarde hij den leeraar per abuis te hebben dood geschoten. Hij had wel opdacht den Macedonischen afgevaardigde Marmeff, een voormalig lid van het Macedonische nationale comité en vroeger bekend revolutionnair dood te schie ten. Men vermoedt dat het hier opnieuw eer aanslag der Protogeroff-groep tegen de legale Macedonische beweging gericht be treft, evenals korteling het geval is geweest bij den moord op den Macedonischen leide* Michailoff. DE VERVLAAMSCHING DER LAGERE EN MIDDELBARE SCHOLEN. De Belgische Kamer nam met 80 tegen 12 stemmen en 63 onthoudingen de wet aan inzake de vervlaamsching van de lagere en middelbare scholen. Voor de stemming legde minister president Renkin de verklaring af, dat de regeering bij verwerping der wet zou aftreden. BLOEDIGE ONLUSTEN TE BOMBAY. Gisteren vonden te Bombay wederom bloe* dige onlusten plaats tusschen Hindoes en Mohammedanen, waarbij 12 personen wer den gedood en meer dan honderd ernstig ge wond. Ofschoon de politie streng optreedt en zelfs vier maal salvo's op de menigte loste, blijven de onlusten voortduren. In het betref fende stadsdeel is alle verkeer stilgelegd. De winkels zijn gesloten. HOOVER ONDERTEEKENT BEZUINIGINGSVOORSTEL. President Hoover onderteekende gister het voorstel, hetwelk voorziet in een bezuiniging op de Amerikaansche begrooting van het vol gende jaar van 150 millioen dollar. E>oor de onderteekening heeft het voorstel thans wet telijke kracht gekregen. Er staat o.m. de be paling in, dat in plaats van de door den senaat aangenomen tien procent salarisver laging, de ambtenaren met een jaarsalaris van meer dan 1000 dollar een maand ge dwongen „vacantie" nemen moeten, gedu rende werk periode zij geen salaris zullen ge nieten. IN BADCOSTUUM DOOD GESCHOTEN. In het restaurant van het Stadionbad t* Myslowitz ontstond twist tusschen een groep Duitsche en een groep Poolsche gasten. Door dat de gasten het restaurant in badcostuum bezoeken, wisten de Duitschers niet. dat zij met Poolsche officieren te doen hadden. Een der Polen greep tijdens den twist een revol ver en schoot op een 26-jarigen Duitscher, die in den slaap getroffen werd. Na aankomst in het ziekenhuis overleed hij weldra. De of ficier, die slechts met moeite tegen de woeden de menigte beschermd kon worden, is ter be schikking van de gendarmerie gesteld. HET LINDBERGH-DRAMA. Kapitein Lamb verboord Donderdag werd in het proces tegen den scheepsbouwer Curtiss gehoord kapitein Lamb van de staatspolitie. Lamb werd on dervraagd naar de behandeling van Curtiss ten huize van koloenl Lindbergh, voordat Cur tiss zijn opzienbarende verklaringen had af gelegd. Lamb verklaarde, dat Curtiss als een vriend werd behandeld en te dien huize met kolonel Lindbergh en kolonel Schwarzkopf at. Bij het verder verhoor gaf kap. Lamb toe, dat het onderzoek naar de ontvoering en den moord op baby van Lindbergh op niet* was uitgeloopen-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1