DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN De opheffing der Meisjesschool en haar gevolgen. Sugeliiksch Ovevzicht !Bxiiien£atuL No. 159 Vrijdag 8 Juli 1932 134e Jaargang RANDSPIRITÜS Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. L,osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTÏEN» Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brievuc franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v'h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Wij hebben ons wel eens afgevraagd of het niet verstandig zou zijn als de gedelegeerden der verschillende staten, die thans te Lau- sanne en te Genève vergaderen, eens zouden besluiten, om hun besprekingen verder in Alkmaar te houden. Immers, terwijl men in Zwitserland confe reert en commissies benoemt en deze commis sies weer subcommissies vormen voor het be- studeeren van allerlei bijkomstigheden en alle commissies weer tesamen vergaderen, met het resultaat, dat er ten slotte toch niets besloten wordt, daar heeft men in onze gemeente de zer dagen weer voorbeelden van snel con- fereeren en besluiten gegeven, van een zoo kort en krachtig ingrijpen, dat men kan ver kondigen, dat van Alkmaar een nieuwe vic- •orie is uitgegaan. Een mooie eik heeft soms honderd jaar noodig om groot te worden, maar hij kan in een enkelen dag geveld worden. Dan is de eik er niet meer, maar dan bestaat wel de moge lijkheid, dat men later concludeert, dat men wel een beetje overijld heeft gehandeld. Dan zal men tot het besef komen, dat er weer een tijdvak van honderd jaren noodig zal zijn om te herstellen wat men in een oogenblik van onbedachtzaamheid vernield heeft. Dit is geen sprookje maar er zit toch wel een moraal in, namelijk deze, dat het ge vaarlijk is binnen weinige dagen coüte que coüte af te breken en te vernielen wat in een tijdvak van opeenvolgende geslachten ge broeid is tot een instelling, welker arbeid men respecteert en welker behoud door zeer velen op bijzonderen prijs gesteld wordt. Wij weten op dit oogenblik niet precies hoelang de meisjesschool hier ter stede be staat, maar wel, dat zij in een lange reeks van jaren haar opvoedend werk naar behoo- ren verricht heeft en dat er zeer vele vrouwen en meisjes zijn, die met dankbaarheid aan de hier doorgebrachte jaren terugdenken. Wij weten ook, dat er nu nog een paar honderd ouders in deze gemeente zijn, die juist deze school om de een of andere reden voor hun kinderen hadden uitgekozen en die het daarom meer dan anderen zullen betreu ren dat dit instituut, door wat zij als een ze ker machtsmisbruik zien, zoo plotseling en zoo onherstelbaar verloren gegaan is. Men kan deze opheffing bekijken van wel ken kant men ook wil. maar men zal altijd tot de conclusie moeten komen, dat hier door het stadsbestuur te ruw is ingegrepen. Hoeveel te meer zal men niet tot die con clusie komen als men gevoelt voor de belan gen van het openbaar onderwijs, dat meer en meer in de verdrukking komt, als men zelf op die school geweest is of er kinderen op heeft. Dan ziet men iets als hier thans gebeurd is niet anders dan als een in stilte voorberei den en plotseling uitgevoerden aanslag, een aanslag waarbij de gedachte heeft voorgeze ten, dat men immers door de politieke con stellatie van het oogenblik de macht bezit zooiets te ondernemen. Een groot deel van Alkmaar's ingezetenen is o.i. zeer terecht van oordeel, dat hier het onderwijs aan de politiek ten offer gebracht is en dat deze gelukte aanslag eens te meer j.l106 n°odzakelijk het is, het openbaar onderwijs aan de absolute macht van wille keurige politieke colleges te onttrekken. Toen des Zaterdags bekend werd, dat men den volgenden Donderdag een der oudste openbare scholen uit onze gemeente ter dood zou veroordeelen, toen het vonnis al bij voor baat geveld was en men de meening der ver dedigers niet eens wenschte te hooren omdat wen toch wel wist, dat die op vrijspraak zou den aandringen, toen hebben zoowel in de oudercommissie als in den Raad voorstan ders van deze school een meening geuit, die ons eenigszins vreemd in de ooren heeft ge klonken. Een algemeene verontwaardiging voor de zen nieuwen aanslag op het openbaar onder wijs zou natuurlijk geweest zijn, maar onna tuurlijk was het geluid van sommigen, die zeiden: spaar deze school, maar neem liever een andere. Zij demonstreerden daarmede niet allereerst te strijden voor het algemeen onderwijsbelang maar alleen voor deze school en verzwakten daarmede de kracht hunner argumentatie. Liever was ons het geluid van hen, die zonder aanzien van school en leerkrachten, protesteerden omdat zij dezen aanslag zagen als een nieuwe achteruitzetting van het open baar onderwijs, als een nieuw bewijs, dat zij, die daaraan hun hart verpand hebben, alle krachten moeten inspannen om te redden wat daarvan nog te redden zal zijn. Er werd een argument in het debat ge bracht, dat de meisjesschool een bijzonder karakter zou hebben, dat zeer vele ouders er prijs op stelden hun dochtertjes juist naar een school van deze soort te sturen, omdat zij principieele bezwaren tegen co-educatie zou den hebben. Wij kunnen niet goed inzien welke bezwa ren men althans in de kringen van hen, die openbaar onderwijs prefereeren tegen een gemengde school kan hebben, maar soit, er zijn er, die dat wel hebben en omdat elke richting met principieele bezwaren zijn eigen school krijgt, hebben ook voorstanders van openbaar onderwijs met bepaalde principes recht op de hunne. Zoolang zulke ouders er in voldoende mate zijn, zal men ook met hun belangen hebben rekening te houden. Toen in den Raad verkondigd werd, dat de mogelijkheid zou bestaan, dat deze ouders zouden overgaan tot oprichting van een bij zondere school hebben wij dit als een dreige ment gevoeld, dat lang niet zoo ongevaarlijk was als de burgemeester het in den raad we! heeft willen voorstellen. Het blijkt nu ten slotte, dat er niet vol doende ouders zijn, die op een afzonderlijke meisjesschool zooveel prijs stellen, dat zij bereid zijn daarvoor een vereeniging in het le ven te roepen en een eigen school te stichten. Wij verheugen ons daarover omdat wij voor ons de oppositie tegen co-educatie van linksche zijde altijd als iets min of meer on natuurlijks gevoeld hebben, of, laten wij het zachter zeggen, als iets niet noodzakelijks. Wie nu echter betoogen wil, dat de Raads- meerderheid, en met name de burgemeester, dus goed gezien heeft en precies begrepen heeft wat er na de opheffing al dan niet zou gebeuren, heeft toch wel enkele factoren ver waarloosd. Immers de wijze waarop deze school werd opgeheven, heeft meer dan duidelijk gede monstreerd, dat het hoog tijd wordt, dat al len, die het openbaar onderwijs, lief hebben zich vereenigen om verdere aanranding daar van te beletten. Waar niets is verliest zelfs de keizer zijn recht en als ook in Alkmaar het water tot de lippen is gestegen, zullen wij noodgedwon gen ook op het onderwijs moeten bezuinigen. Maar zoo was hier de toestand nog niet. Nog maar weinige maanden geleden hebben wij steeds weer Alkmaar's kerngezonde finan- cieele kracht hooren roemen en al bleek het nu plotseling noodzakelijk vele openbare werken uit de begrooting te schrappen, toch werd daarna in cijfers aangetoond, dat weer een evenwichtstoestand bereikt was waardoor het samenstellen van een volgende begrooting geen onoverkomelijke moeilijkheden zou bie den. Dat daarna, hals over kop, besloten moest worden een openbare school op te hef fen, was des te meer onnatuurlijk omdat het voorstel daartoe mede gedaan werd door mannen, die nog maar kort geleden betoogd hebben, dat men in Alkmaar zeker niet het voorbeeld van bezuiniging ten koste van het onderwijs zou geven. Eigenaardig is ook dit raadsbesluit ge weest omdat het hier niet een .gewone lagere school maar een opleidingsschool betrof, een school waarover van Soc.-Dem. zijde zelfs smalend als een standenschool werd gespro ken. Juist dit heeft bij velen de verwondering over de houding der Soc.-Dem. doen plaats maken voor de overtuiging, dat bij hen het open baar onderwijs niet meer in veilige handen is zoodra het scholen betreft, die niet meer het karakter van een eenvoudige volksschool dra gen maar waarvan men daar den indruk krijgt, dat zij meer bestemd zijn voor de kin deren laten wij het hier maar in den be kenden politieken term uitdrukken van de „bourgeoisie". Men heeft hier ter stede den indruk gekregen, dat deze scholen hoewel daarop tegenwoordig toch ook kinderen uit de kringen van arbeiders en kleine midden standers gaan bij de sociaal-democraten niet meer veilig zijn en dat de factoren van den klassestrijd zich hier krachtiger doen gelden dan die der liefde voor het openbaar onderwijs in al haar geledingen. Vandaar dat men begrepen heeft, dat het tijd wordt juist deze scholen in het bijzonder te beschermen en vandaar dan ook, dat dezer dagen besloten is te Alkmaar een vereeniging te stichten, die een neutrale, gemengde oplei dingsschool zal exploiteeren. Dat dit besluit komt op een tijdstip waarop men verwachtte, dat de ouders der meisjes school een zoodanige vereeniging voor hun thans opgeheven school zouden stichten, geeft eenige begripsverwarring. Immers, de raadsmeerderheid zal nu zeg gen: „waar blijven zij nu, die zoo tegen co- educatie waren, dat men zich persoonlijke of fers zou getroosten om een meisjesschool in stand te kunnen houden?" Wij kunnen daarop antwoorden, dat men daarvan heeft afgezien nu de mogelijkheid bestaat, dat men een gemengde school naar eigen inzicht zal kunnen inrichten. „Ziet men nu wel, dat men een zuivere standenschool wil",- zullen de Soc.-Dem. uit roepen, maar wij kunnen daartegenover stel len, dat dit geenszins in de bedoeling van de commissie ligt en dat in een definitief bestuur ook ouders zullen zitten van wie men zeker niet zal kunnen beweren, dat zij er prijs op stellen hun kinderen naar een standenschool te zenden. Het ligt toch in de bedoeling de bijzondere kosten progressief te doen zijn, zoodat ook kinderen uit de arbeidersklasse deze school kunnen bezoeken en het al of niet toelaten zal dan niet van de maatschappelijke omstandig heden der ouders, maar voornamelijk in den aanleg van het kind afhankelijk zijn. De gebeurtenissen hebben het oprichten van deze school verhaast. Wanneer de gemeente een andere houding had aangenomen, wanneer men niet onver wachts, wetend, dat men daartoe op het oogenblik de macht heeft, tot opheffing van de meisjesschool had besloten, zonder zelfs het hoofd der school, de onderwijsorganisa ties of de ouders daarin te kennen, dan was wellicht deze school nog behouden gebleven o had men door onderling overleg tot een reorganisatie kunnen komen. Nu al te duidelijk gedemonstreerd is, dat politieke macht hier de allesbeheerschende factor is, zal het niemand kunnen verwonde ren, dat verzet daartegen tot uiting is geko men. Elke actie wekt reactie en dit ontreden van de raadsmeerderheid heeft het tijdstip ver haast waarop tot daadwerkelijk ingrijpen ter bescherming van de opleidingsscholen werd besloten. „Dit is geen daad van goeden burgerzin", heeft een Christelijk-Historisch raadslid ver kondigd. Maar heeft men dat ook gezegd toen de rechtsche groepen van de wet profi teerden en aan de gemeente hun eigen scho len vroegen? Hebben de Christelijk-Histori- schen ook niet hun schoof die zij naar eigen inzicht kunnen inrichten en onttrokken heb ben aan het gevaar, dat een willekeurige raadsmeerderheid ze zou beknotten of op heffen? Waarom zouden linksche groepen niet de zelfde rechten eischen als de omstandighe den van dien aard worden, dat zij hun scho len in de handen der overheid niet meer vei lig achten? De tijd is helaas aangebroken, dat men de steeds meer verdrukte openbare school ook met veilige vereenigingsmuren zal moeten omringen. Eerst door het stichten van een vereeniging zal men daar naar eigen inzicht kunnen optreden. Men zal zelf het leerplan kunnen vaststellen, men zal b.v. het Fransch waarvoor men thans privaatlessen moet be talen, weer in het lesrooster kunnen opnemen, men zal precies de leerkrachten en de actes kunnen krijgen, die men noodzakelijk oor deelt, men zal en dat is de grondslag van alles voortaan baas in eigen huis zijn en niet meer behoeven af te wachten wanneer de gemeente het zwaard van Damocles zal la ten vallen. Wat de gevolgen van de oprichting van deze schoolvereeniging zullen zijn is op dit oogenblik nog moeilijk te voorspellen. Het is mogelijk, dat de school een zoodanig leerlin gental zal krijgen, dat daardoor de beide an dere opleidingsscholen tot één vereenigd zul len worden en wie dan zou willen betoogen, dat alle actie tevergeefs geweest is omdat de gemeente dan immers toch slechts twee op leidingsscholen zal tellen, ziet over het hoofd, dat men dan toch in allen gevalle niet de speelbal van een willekeurige raadsmeerder heid is geweest en dat men een school naar eigen keuze heeft gekregen. De gedupeerde ouders der dan wellicht sa men te voegen scholen zullen dan eveneens kunnen overleggen wat hun in de gegeven omstandigheden te doen staat. Wij hebben in het begin van dit artikel Alkmaar aanbevolen als een conferentie plaats waar men niet lang discussieert, maar kort en krachtig kan besluiten. Wij hopen, dat men zal begrepen hebben, dat wij daarmede niet alleen het besluit tot vernietiging van een school op het oog had den, maar levens de directe tegenactie, waar bij op één enkelen avond besloten werd, dat men geen moeite en offers zal ontzien om de neutrale opleidingsschool tegen het haar steeds meer bedreigend gevaar op afdoende wijze te beschermen. ENGELAND EN DE ONTWAPENING. Baldwin legt voor het Lagerhuis een verklaring af. Het Hoover-plan gisteren ter tafel gebracht. De waarnemende minister-president van Engeland (MacDonald zit al dagenlang in Lausanne en Geneve) heeft gisteren in het Lagerhuis een uiteenzetting gegeven van de Engelsche ontwapeningsvoorstellen en daar bij verklaard, dat het leger reeds terugge bracht is tot de grenzen, welke worden ge acht voor de handhaving der binnenlandsche orde. De integriteit der koloniale bezittingen en de groote verbindingswegen maken het on mogelijk het aantal vlooteenheden beneden een essentieele limiet terug te brengen, doch het zal mogelijk zijn verminderingen door te voeren door het limiteeren van de tonnage der slagschepen en het kaliber van het ge schut. Groot Brittannië, aldus verklaarde Baldwin, is voor de afschaffing van het on derzeewapen en bombardementsvliegtuigen, zoomede voor afschaffing van den chemi- schen en bacteriologischen oorlog. Baldwin is er bij zijn uiteenzetting van uit gegaan, dat de Amerikaansche voorstellen gedacht zijn als bijdrage tot een gezamenlijk op te bouwen werk en dat derhalve iedere delegatie ter Ontwapeningsconferentie soort gelijke voorstellen moet indienen. Engeland, aldus Baldwin, juicht de grondgedachte van het Hooverplan toe: de versterking van de defensieve waarde van het leger door een vermindering der aanvalswapenen en de we- derzijdsche afhankelijkheid der bewapenin gen te land, ter zee en in de lucht. Engeland stemt het meest in met het Amerikaansche voorstel nopens de bewapeningsvermindering te land. Het Britsche leger is reeds tot gerin ger sterkte teruggebracht dan bij het Ame rikaansche voorstel als minimum voor de handhaving der binnenlandsche orde wordt noodig geacht. Engeland heeft ter Ontwape ningsconferentie o.m. de afschaffing geëischt der zware artillerie boven 15.5 c.M. en van de zware tanks boven 20 ton. Nopens de voorstellen inzake bewape- ningsbeperkin ter zee verklaart de Britsche regeering, dat men niet ieder land schema tisch mag behandelen en dat in het bizonder bij Engeland de groote onderlinge afstanden tusschen de gebieden, waarbinnen de Brit sche vloot haar verplichtingen moet nakomen, in aanmerking moeten worden genomen. Op zeven punten wil Engeland thans de Ame rikaansche voorstellen uitbreiden of wijzi gen: 1. Vaststelling der maximumtonnage van linieschepen op 22.000 tonnen met geschut i. voiKomen atscnatting van bombarde- nentsvliegtuigen met uitzondering van bi- :ondere gevallen, vast te stellen bij interna- van ten hoogste 30 c.M.; 2. Vaststelling der maximumtonnage van kruisers op 7000 tonnen met geschut van ten hoogste 15.5 c.M.; 3. Ingeval over punt 2 geen overeenstem ming zal kunnen worden bereikt, worde be paald, dat de maximumtonnage van linie schepen 25.000 tonnen en het te gebruiken geschut van ten hoogste 32 c.M. zijn. 4. De maximumtonnage voor vliegtuigmoe derschepen worde beperkt tot 22.000 tonnen met geschut van ten hoogste 15.5 c.M. 5. Volkomen afschaffing van het duikboot wapen 6. Verlaging der tonnage van torpedoja gers met ongeveer 1/3 voor het geval dat de duikbooten zullen worden afgeschaft. 7. Indien de duikbooten niet geheel zullen worden verboden, moet de maximumtonnage worden vastgesteld op 250 tonnen per schip. Ten aanzien van de bewapeningsbeperking voor de luchtmacht wordt voorgesteld: 1. Volkomen afschaffing van bombarde mentsvliegtuig zondere geva tionaal verdrag; 2. Beperking van het gewicht van alle mi litaire land- en watervliegtuigen; 3. Verlaging der contingenten voor de mi litaire land- en watervliegtuigen der ver schillende typen. o In 't bovenstaande schetsten we dus 't En gelsche plan voor de ontwapening. Daar naast is er het bekende Hooverplan, waar over we eenigen tijd geleden het een en an der medegedeeld hebben. Dit Hoover-plan is ter Conferentie gekomen en reeds eenigszins bestudeerd. De hoofdcommissie der ontwa peningsconferentie heeft er gistermiddag over beraadslaagd, waarbij allereerst bleek, dat de vertegenwoordiger van Canada met het Hoover-plan volkomen instemde. Hij herin nerde er aan, dat het wel en wee van mil- lioenen menschen in de hand der conferentie liggen en dat uit dien hoofde de conferentie in geen geval mag mislukken. De Belg Carton de Wiart keurde eveneens het Amerikaansche voorstel principieel goed. Het plan Hoover bevat volgens spreker even wel niets betreffende de kwesties van parti culiere wapenfabrikatie en van den wapen handel. Het is noodig deze aangelegenheden eveneens op te lossen en de uitvoering der verdragen door een effectieve controle-instan tie te doen observeeren. In de hoofdcommissie verklaarde na de eveneens bevestigende ver klaringen van de vertegenwoordigers van Brazilië, San Domingo, Cuba en Mexico, de Noorsche gezant dat Noorwegen bereid is het voorstel van Hoover in alle opzichten te aanvaarden. Het voorstel moet worden aan gevuld door de instelling eener internationale instantie voor de controle der ontwapening Nadat nog het woord was gevoerd door de vertegenwoordigers van Oostenrijk, Hon garije, Finland en Denemarken werd de zit ting door den president tot heden verdaagd, W b ij b toestellen en -nikkelen theestoofje» in 13 soorten. Alle van prima constructie, des veilig. Voor 's zomers buiten Spiriiusverkoopkanl. en 's wintert thuis. „Bergen op Zoom-Dellt" DE CONFERENTIE TE LAUSANNE. De tegenstellingen te Lausanne nog niet overbrugd. In een onderhoud, dat twee uren heeft ge duurd, hebben MacDonald en von Papen gistermiddag uitvoerig gesproken over den stand der onderhandelingen met Herriot. De toestand wordt nog zeer ernstig ge noemd. De onderhandelingen voortgezet. Uit toonaangevende kringen verluidt, dat op grond van het onderhoud tusschen de Fransche en Engelsche ministers van gister avond de onderhandelingen over de politieke problemen voortgezet worden. Aan Engel sche zijde heeft men den indruk, dat van een afbreken der onderhandelingen over de groote politieke problemen voorloopig nog geen sprake kan zijn. In verband hiermede heeft Chamberlain dan ook den Duitschen rijkskanselier en den ministers van buiten- landsche zaken nog laat in den avond ver zocht in het hotel te willen komen. De beraadslagingen tusschen de Duitsche en Engelsche ministers, welke om half twaalf begonnen, duurden om half twee nog voort. Duitsch-Engelsche besprekingen. De besprekingen tusschen den Duitschen rijkskanselier, den rijksminister van buiten- landsche zaken en den Engelschen minister van financien, Chamberlain en Runciman hebben vannacht tot ongeveer half twee ge duurd. Overeenstemmend wordt van Duit sche en Engelsche zijde medegedeeld, dat de onderhandelingen over de politieke proble men thans weer in gang zijn gekomen en dat verschillende nieuwe plannen zijn opgeko men, die in den loop van vandaag uitvoerig zullen worden bespreken. Van Fransche zijde wordt medegedeeld, dat de financieele onderhandelingen reeds zeer ver gevorderd zijn en dat een overeen stemming op een basis van een slotbetaling van 2.7 milliard verwacht kan worden. De Duitsche eisch tot schrapping van deel 8 van het verdrag van Versailles zal in rekening getrokken worden. De deskundigen hebben opdracht gekregen hiervoor een nieuwe for muleering uit te werken, die zal worden op genomen in de slotverklaring. Na afloop der nachtelijke besprekingen ver klaarde men in Duitsche kringen, dat nieu we pogingen thans worden aangewend en dat nieuwe formuleeringen ontworpen worden. Herriot voor de Fransche jour- nanisten. Herriot heeft Donderdagavond tegenover Fransche journalisten verklaard, dat bij de onderhandelingen met de Duitsche delegatie over de slotbetaling geenszins astronomische cijfers worden geëischt. Frankrijk moet even wel persisteere bij zijn voordeel en zijn politieke onafhankelijkheid. Mocht de confe rentie van Lausanne zonder resultaat ver- loopen dan zou men automatisch tot het plan- Young moeten terugkeeren. De Fransche regeering wijst voorts alle politieke eischen categorisch van de hand, welke van Duitsche zijde in verband worden gebracht met de regeling van het herstelvraagstuk. NEDERLANDSCH—BELGISCHE BETREKKINGEN. Standpunt der Belgische regeering. De Belgische Kamer heeft gisteravond, naar de Tel. meldt, de besprekingen over de begrooting van Buitenlandsche Zaken voort gezet. Verscheidene leden hebben daarbij toe spelingen op de Nederlandsch-Belgische be trekkingen gemaakt en eenige vragen ge steld. De heer Forthomme, minister van Vervoer, die in plaats van minister Hymans, die te Lausanne vertoefde, antwoordde, zei- de, dat de oplossing van de Ned.-Belgische kwesties niet zoo gemakkelijk was als sommi gen dachten. De goede wil bestond wel bij beide partijen. Indien de onderhandelingen stopgezet zijn, is dat niet de schuld van Bel gië. Het is te hopen, dat de stopzetting ech ter slechts tijdelijk is. De Ned.-Belgische tarieven-overeenkomst moet ons niet verhinderen, aldus spr., onzen landbouw te beschermen. De conventie laat ons daarin vrij. Sprekende over de verhouding tot Rus land, zeide de minister, dat men de mogelijk heid van een ontwikkeling der handelsrelaties onder de oogen moet zien, maar dat er geen sprake van kan zijn de diplomatieke betrek kingen te herstellen. 5.476.000 WERKLOOZEN IN DUITSCHLAND. Volgens mededeeling van het Duitsché Rijksinstituut voor werkverschaffing bedroeg het aantal per 30 Juni als werkloos inge schreven personen 5.476.000, dat is 93.000 minder dan oer 16 Jun*-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1