DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Fransch-Engelsche overeenkomst. Qtxqeliiksch Ouecaicht ïBuiteMCand No. 165 Vrijdag 15 Juli 1932 134e Jaargang In de Fransche pers de overeenkomst niet bepaald geestdriftig ontvangenhier en daar teleurstelling over den inhoud van het accoord. Officiëele Engelsche verklaring. RANDSPIRITUS Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. i,osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatstuimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. ■mnüHianüBüüHüBünüüoi Dit nummer bestaat uit drie bladen Nogmaals moeten wij ons bezig houden met de Fransch-Engelsche overeenKomst, die tot stand is gekomen na het verdrag van Lausanne. Allereerst nemen wij de officieele verklaring van de Engelsche regeering, wel ke als volgt luidt: In verband met de berichten, die in om loop zijn gebracht over de uitlegging der Fransch—Britsche verklaring, tot welke an dere regeeringen uitgenoodigd zijn toe te tre den, wordt er de nadruk op gelegd dat de be wering, dat deze verklaring ook van toepas sing is op de Britsche schulden aan de Ver- eenigde Staten, van iederen grond ontbloot is. De uitdrukking „Europeesch regime" in de verklaring sluit uitdrukkelijk iedere kwestie uit die niet-Europeesche landen raakt. De premier heeft de positie in zijn rede in het Lagerhuis gezaghebbend uiteengezet toen hij verklaarde: Met het oog op de nadeelige gevolgen die uit de opvatting voortvloeien dat in Lausanne de staten samen zijn ge gaan om een ultimatum aan de Vereenigde Staten voor te leggen, wordt geconstateerd, dat alles wat Lausanne gedaan heeft er toe dient de moeilijkheden in Europa te vermin- deren en het eens te worden over voorstellen die de daar vertegenwoordigde naties als noodzakelijk en mogelijk beschouwden. o Over het algemeen wordt het Fransch-En gelsche vertrouwensverdrag door de Fran sche pers nu niet zoo heel geestdriftig ont vangen, zegt de Hbld.-correspondent te Pa rijs. De officieuse bladen en de specifiek ra dicale organen leggen uitvoerig uit, hoe be langrijk deze afspraak met Engeland is, om alle tegenwoordige en toekomstige proble men samen te bespreken en op te lossen, en leggen er vooral den nadruk op, dat het hier geen afgesloten, egoïstische overeenkamst tusschen twee landen betreft, maar dat, even als in' het Nederlandsch-Belgisch verdrag, alle anderen welkom zijn om er zich bij aan te sluiten. Maar elders komt vooral teleur stelling tot uiting over den inhoud, en men vraagt zich af of het resultaat de beweging waard is, die officieel van de overeenkomst is gemaakt. Volgens „L'Ouvre" is er een nieuwe „En tente Cordiale" ontstaan, maar deze is tegen geen enkele natie gericht. De samenwerking tusschen Londen en Parijs, die het gevolg zal zijn van het accoord, brengt Engeland nader tot Europa, waarvan het een neiging had zich af te scheiden. Men kan de beteeke nis er van het best inzien door in gedachten een paar weken terug te gaan, toen Frank rijk tegenover een gezamenlijk front stond, gevormd door Engeland, Duitschland en Italië. Dat Engeland als gevolg van de be- sprinken met Herriot ingezien heeft, dat nauwe samenwerking met Frankrijk noodig is, wijst er op, dat de Fransche minister-pre sident de Europeesche politiek een ingrijpen de evolutie heeft doen ondergaan, oordeelt het blad. Rechts is men er over het algemeen min der goed over te spreken. „Figaro", klaagt, dat de overeenkomst geen enkele wel om schreven verbintenis bevat en slechts belof ten inhoudt. Pertinax, altijd zeer anti-En- gelsch, acht het verdrag van zeer weinig be- teekenis, behalve dan de toezegging van het nalaten van discriminatoire maatregelen, hetgeen trouwens Laval en lord Tyrrell el kaar al veel eerder beloofd hadden. Herriot had zich er van moeten onthouden, meent de nationalistische journalist, een man, die zoo zeer aanstuurt op een herziening van de ver dragen als MacDonald, nog aan te moedi gen: „Het ware verstandiger geweest onze belangen en die van onze vrienden te verde digen, in plaats van water te dragen naar den vrij verdachten molen van den Engel- schen premier". De socialistische „Populaire" is zeer cate gorisch. Het zijn niets dan holle formules, waar letterlijk niets achter steekt. De belofte, van gedachten te zullen wisselen maakt ons acht jaar jonger: het is de geest van de be sprekingen van Chequers, met al zijn goede bedoelingen. Maar wij hebben nu genoeg van al die frases. De teleurgestelde volken willen beslissingen, waardoor de economische en politieke toestand terstond verbeterd wordt. „Wanneer men te Genève nu niet toont dat het waarlijk ernst is met de ontwapening, wanneer de Fransche delegatie van daar met leege handen terugkeert, dan heeft men het recht te zeggen, dat het Fransch-Engelsch accoord niets dan een misplaatste grap is geweest." o In kringen der Duitsche rijksregeering heeft het gepubliceerde gentleman's agree- ment van de crediteurstaten geen opzien ge baard, alhoewel de Duitsche delegatie te Lausanne niet in kenins was gesteld van deze overeenkomst. De Duitsche delegatie wist weliswaar, dat de crediteuren onderling onderhandelingen voerden, maar heeft er zich slechts toe beperkt te verhinderen, dat een in deze overeenkomst gemaakt voorbe houd met betrekking tot de ratificatie in het verdrag van Lausanne werd opgenomen. Dientengevolge vormt het gentleman's agreement een eenzijdige handeling, die voor Duitschland ook niet bindend zijn kan, doch louter een aangelegenheid is der crediteurmo- gendheden. Wat gebeuren zal, wanneer het verdrag van Lausanne inderdaad niet wordt geratificeerd, heeft de president van de con ferentie van Lausanne, MacDonald, herhaal de malen, zoowel in het Lagerhuis als ter conferentie met nadruk gezegd: dan zal een nieuwe conferentie worclen gehouden. De taak dezer nieuwe conferentie zal dan aller eerst zijn, welke maatregelen genomen zullen moeten worden met betrekking tot den dan ontstaanden toestand. Inzake de Fransch-Engelsche vertrouwens- overeenkomst, waartoe men Duitschland ook heeft uitgenoodigd, is men in kringen der rijksregeering met het oog op de volkomen verschillende interpretaties van Parijs eener- zijds en Londen anderzijds nog zeer gereser veerd. Men stelt in het licht, dat in ieder ge val geen kwestie kan zijn van bindende over eenkomsten voor de Duitsche vrijheid van handelen. o Volgens officieele mededeelingen hebben de Italiaansche en Belgische zaakgelastigden Donderdag bij hét Foreign Office medege deeld, dat hun onderscheidene regeeringen principieel toestemmen in het consultatieve pact. De Italiaansche zaakgelastigde stelde de Britsche regeering er van in kennis, dat de Italiaansche regeering haar volledige in stemming met de gedachte, zooals uiteenge zet in de verklaring d.d. 13 Juli ten aanzien van de Europeesche samenwerking heeft uit gesproken en er zich over verheugt haar toe stemming te kunnen geven voor de wijze waarop men zich voorstelt in de toekomst Europeesche kwesties te behandelen. De Belgische zaakgelastigde deelde mede, dat zijn regeering de genoemde verklaring zal voorleggen aan het parlement ter kennisna me met de bedoeling de toestemming te ver krijgen voor een toetreden van België tot de Engelsch Fransche verklaring. o— Sir John Simon heeft er gisteren tegenover de vertegenwoordigers der internationale pers met nadruk op gewezen, dat de Fransch-Britsche verklaring zich louter tot Europa beperkt en niet in het minst betrek king heeft op buiten-Europeesche kwesties met name de schuldenkwestie tegenover Ame rika. Het denkbeeld dat zij een frontvorming tegen Amerika is, moet zeer beslist van de hand worden gewezen. Zij is tegen geen der den staat gericht en alleen een uitnoodiging aan de Europeesche volken is om in hun ws- derzijdsche betrekkingen openbaarheid te stellen in plaats van geheimhouding. Het „gentleman's agreement" tusschen de credi teurmogendheden van Duitschland heeft, al dus Simon, met deze verklaring niet het min ste te maken. Deze overeenkomst is een heel natuurlijke afspraak zooals die ook in het particuliere leven tusschen crediteuren ge bruikelijk is. Ten slotte verklaarde Sir John Simon dat er te Lausanne geenerlei afzonderlijke gehei me besprekingen hadden plaats gevonden Het zou volgens hem goed zijn om bij toe komstige moeilijkheden in Europa te beslui ten tot toepassing van de methode van Lau sanne die zulke goede resultaten had opgele verd, in plaats van geheime betrekkingen aan te knoopen die derden zouden kunnen bena- deelen. DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE. Voorstel der Sovjet-Russische delegatie. De Sovjet-Russische delegatie ter Ontwa peningsconferentie heeft een verklaring be kend gemaakt, welke de minimumeischen in houdt, waarop de regeering te Moskou bereia is in te stemmen in een verdaging der confe rentie. De Sovjet-regeering verklaart, dat zij de door den Britschen minister van Buitenland- sche Zaken, Sir John Simon, voorgestelde resolutie niet zal kunnen goedkeuren, indien de volgende bepalingen niet zullen worden opgenome in de resolutie: 1. Kwantitatieve verlaging van alle be staande bewapeningen met ten minste 1/3 niet uitzondering van de kleine staten en dc reeds bij verdrag ontwapende staten. 2. Volkomen afschaffing van alle bombar dementsvliegtuigen. 3. Afschaffing van alle soorten tanks. 4. Beperking der verplaatsbare veldartil lerie tot een maximumkaliber van 100 m.M. 5. Beperking van het scheepsgeschut over eenkomstig de beperking der kustartillerie. Het presidium der conferentie krijge op dracht in de periode tusschen de beide zittin gen der conferentie practische voorstellen uit te werken betreffende de toepassing van het principe van verlaging der bewapeningen ter zee met 1/3. Belangrijke bespreking van Her riot ter zake. Minister-president Herriot heeft Donder dag een langdurig onderhoud gehad met den vice-president van den Oppersten legerraad, generaal Weygand, en den chef van den grooten generalen staf, generaal Comelin be treffende de ontwerp-resolutie, welke Frank rijk zich voorstelt ter ontwapeningsconferen tie in te dienen. In goed ingelichte kringen meent men te weten, dat minister-president Herriot en de minister van Oorlog. Paul Boncour, zich Zondagavond naar Genève zullen begeven, waar zij Maandagmorgen hun eerste bespre king zullen hebben met de Britsche gedele geerden. Japan en het voorstel-Hoover. Admiraal burggraaf Saito heeft een ver klaring gepubliceerd in Japanschen en En- gelschen tekst, welke betrekking heeft op het voorstel van Hoover de wereldbewapening te verminderen. Saito legt er den nadruk op, dat de voor stellen volkomen unfair zijn, de Japanscht nationale verdediging in gevaar brengen e derhalve onaanvaarbaar zijn voor zoover het maritieme aangelegenheden betreft. DE STAKING IN DE BELGISCHE KOLENMIJNEN. Het mijnwerkerscongres en de hervatting der werkzaamheden. De afgevaardigden der vijf mijnwerkers federaties (die van het Centrum, de Bor*- nage, tusschen Samber en Maas, Charleroi en Luik, hebben gistermiddag een congres gehouden in het Volkshuis te Brussel. De vergadering keurde de besluiten goed, welke in de morgenuren genomen waren dooi de syndicale commissie en het bestuurscomité der Centrale van mijnwerkers, n.1. geen ver mindering der loonen en terugneming van de werklieden in de Borinage. Het congres stemde over een dagorde, waarin verklaard werd, dat de mijnwerkers voldoening hadden bekomen. Door de fede ratie van het centrum werd een dagorde in gediend, aangaande het minimumloon. Een heftige discussie ontstond. De afge vaardigden konden niet tot overeenstemming komen. De vergadering heeft geduurd van 11 tot 3 uur en werd verdaagd. De staking duurt inmiddels voort. Donderdag is het buitengewone congres der Belgische mijnwerkers bijeengekomen. Er werd uitvoerig beraadslaagd over de ont- werp-reslutie, waarin o.m. wordt geconsta teerd, dat het doel der staking bereikt is. De definitieve beslissing nopens de hervatting der werkzaamheden zal eerst Vrijdag worden genomen door den algemeenen raad der socialistische partij en de syndicalisten. De mijnwerkers uit het centrum van het kolen- gebied zijn tegen de voorgestelde resolutie GROOTE BRAND IN DE HOUTHAVEN VAN ANTWERPEN. De houtopslagplaatsen in de haven van Antwerpen staan in brand. Er zou kwaad willigheid in het spel zijn. De brand deelde zich met ontzaglijke snel heid aan de omgeving mede. Alle beschikbare brandweerlieden waren met groot materiaal ter plaatse. Te middernacht was de hrand nog niet gebluscht. De blusschingswerkzaam- heden werden er toe beperkt den brand tot zijn haard te beperken. \De aangerichte schade is zeer groot. Aangenomen wordt dat communistische terroristen den brand hebben gesticht. NA BAT'A'S DOOD. Bat'a's testament. De Praagsche correspondent van de N.R. Crt. meldt uit Zlin: Bat'a's testament luidt o.m. als volgt: De eerste voorwaarden voor het gedijen van ons bedrijf is, dat gij niet moogt denken, dat het bedrijf alleen u toebehoort en dat het alleen voor u bestaat. Ons bedrijf is ook niet opgericht om uitsluitend zijn ondernemers een bestaan te verzekeren. Hoogere beweeg gronden waren het. die ons er toe brachten onze begeerte en hartstochten te onderdruk ken, voo zoover wij zagen, dat die voor het bedrijf nadeelig waren. Het is niet slechts eenmaal geschied, dat wij besloten waren ons leven voor het bedrijf ten offer te brengen en een van ons gezin is inderdaad reeds als of fer gevallen. Dat doet men niet om zich van een bezit te verzekeren. In de ontwikkeling van ons bedrijf hebben wij de ontwikkeling en den waarborg van den welstand van ons geheele gebied gezien. Wij waren er trotsch op en het was ons een aanmoediging, wanneer wij zagen, dat wij door ons bedrijf op ons gebied een ongekend leven brachteq en dat de algemeene ontwik keling en vooruitgang van het volk werden bevorderd. Het was ons verlangen naar scheppend werk, het verlangen een steeds grooter me nigte de voordeel en te doen genieten, die ons bdrijf, zoowel zijn arbeiders als zijn klanten toekende. Zoolang gij u in dienst zult stellen van dit groote denkbeeld, zult gij in harmonie zijn met de natuurlijke en menschelijke wetten. Wanneer gij echter aan u zelf denkt en zult ophouden door uw bedrijf het algemeen be lang te ienen, zult gij overtollig worden en onvermijdelijk ten val komen. Van andere zijde meldt men uog, dat Bat'a in zijn testament alle schulden van de Zlin, tot een bedrag van 4K millioen, voor zijn rekening heeft genomen. De begrafenis van Bat'a. Dezelfde correspondent meldde verder gis teravond uit Zlin: De toebereidselen voor het uitgeleide, dat Zlin vandaag zijn burgemeester en stichter Bat'a heeft gegeven, hebben in de vroegte hun hoogtepunt bereikt met de oprichting van een katafalk op het terrein, dat tusschen de fa brieken is gelegen en dat op een enormen tuin gelijkt. Deze katafalk is opgesteld tegen over den z.g. wolkenkrabber van Zlin, het grootste gebouw van het complex. Zeven tre den leiden naar de katafalk omhoog. Op het terrein zijn op een afstand van telkens 10 M. masten met rouwvlaggen geplaatst. In de stad is er geen huis, dat Bat'a de laatste eer niet op dezelfde wijze bewijst. Overal ziet men in de etalages van de winkels zijn por tret en zijn kernspreuken op de muren aan geplakt. Sinds de vroegte komen extra treinen en autobussen in onafzienbare rijen aan. Men rekende reeds op een deelneming van 50.000 personen. o De eigenlijke begrafenisplechtigheden be gonnen om 3 uur en eindigden om half acht, toen de kisten met het stoffelijk overschot van Bat'a en van zijn vlieger Broucek aan de aar de waren toevertrouwd en de fabrieksirene voor het laatst loeide. Om 12 uur werd alle werk stopgezet en lang voor drie waren de ruimten tusschen de fabrieken dicht gevuld. Padvinders en sokols hielden orde. Om de catafalk is Bat'a's jonge- mannenkoor geschaard. Naast hun krans ro zen ligt op de baar een andere, op de linten waarvan geschreven is: „Ik beloof het. Tom my" (Bat'a's zoon). Na de inzegening en het zingen van ko- raalmuziek sprak het eerst J. A. Bat'a, die in zijn rede de belofte aflegde, het bedrijf voort te zetten in den geest van zijn gestor ven broeder en diens gebod na te komen, het publiek door goedkoope producten en de ar beiders door hooge loonen te dienen. Tijdens de toespraak van enkele vooraan staande personen uit het bedrijf en medewer kers, werd het geronk van vliegtuigmotoren steeds duidelijker. De Moravische Motorclub had een delegatie naar Zlin gezonden om van haar voorzitter afscheid te nemen. Kransen werden omlaag geworpen. Toen de stoet zich in beweging zette, be gonnen de sirenes te loeien. Vooraan gingen de oudste burgers van Zlin, de minister van spoorwegen als vertegenwoordiger der re geering en de gemeenteraadsleden. Daarop volgden 8 vrachtauto's met kransen. De kist van Broucek was op den romp van een vlieg tuig geplaatst, dat op een langen vrachtauto was gemonteerddie van Bat'a op een kleine rijdende catafalk. Voor het raadhuis voerden verschillende vertegenwoordigers der regee ring, industrie en bankwezen nog het woord. Zij wezen er o.m. op, dat Bat'a nooit zich voor eenige politieke partij had geïnteres seerd. Daarentegen genoot alles wat met het economische leven verband hield, zijn belang stelling. Zijn geheele streven was erop ge richt het levenspeil van de groote massa zoo wel als het verbruik te verhoogen. Duizenden en duizenden stonden in dichte rijen langs den weg naar het kerkhof ge schaard, dat men, nadat men nog eens om de fabriek was getrokken, tegen half-acht bereik te. Hier nam J. A. Bat'a nogmaals het woord Hij las het testament van Thomas Bat'a voor en eindigde met de woorden: Ik beloof je, dat ik je werk niet zal verlaten, dat ik het licht, dat je hebt ontstoken, niet zal verraden. De begrafenisplechtigheden werden ook door de radio overgebracht. Op het Bat'ahuis te Praag waren de groote luidsprekers ge monteerd en een groot publiek volgde, on danks den regen, op den boulevard de plech tigheid. Schandelijke geruchten. •Verschillende bladen buiten Tsjechoslcwa- kiie h<"hh(»n hot nrprnrht zqU S. V. K. II theestoofjes (vernikkeld koper haard- model, f 2.-,) zijn Nederlandsch fabrikaat. Honderden Nederiandsehe arbeiders fabriceeren wekelijks dui zenden theelichtjes voor ons. Spiritusverkoopkan». „Bergen op Zoom-Delft" Bat'a's dood niet het gevolg zijn geweest van een ongeluk en als zou uit de sectie van het lijk van Bat'a's vlieger Broucek gebleken zijn, dat hij doodgeschoten is. Hiertegenover hebben de geneesheeren, die de sectie op de lijken van Bat'a en zijn vlieger verricht heb- bn, uitdrukkelijk verklaard, dat noch bij den een, noch bij den ander eenigerlei andere verwonding is vastgesteld dan door den val van het vliegtuig veroorzaakt is. De dood is bij beiden ingetreden ten gevolge van letsel aan het ruggemerg en de rugwervels. Alle andere beweringen zijn uit den duim gezo gen. DYNAMIETDIEFSTAL BIJ DRANSFELD De door de crimineele politie te Hannovet naar Göttingen gezonden beambten, o.w. zich een expert voor dynamietaangelegenheden be vindt, werken ten nauwste samen met het O.M. ten einde den diefstal in de steengroeve Hohenhagen bij Dransfeld aan het licht te brengen. Bij de dynamiet, welke den dieven in handen is gevallen, betreft het ammonit no. 5, een wat zijn explosieve kracht aangaat, zeer gevaarlijk materiaal, dat pas kort voor de diefstal gepleegd werd, was aangevoerd. SARASSANI BIEDT ZIJN CIRCUS AAN RUSLAND TE KOOP AAN. Volgens een bericht in de Berlijnsche bla« den heeft de circus-eigenaar Bosch—Saras- sani desgevraagd bevestigd, dat hij zijn ge heele onderneming eenigen tijd geleden aan de Sowjetregeering te koop heeft aangebo den. Zooals bekend is, is het circus eenigen tijd geleden aan de rijksregeering aangeboden, welk aanbod echter door den minister van binnenlandsche zaken werd afgewezen. Bosch—Sarassani zocht toen eerst contact met Mussolini, die groote belangstelling toonde. Een Italiaansche commissie bracht in den zomer een bezoek "an de onderneming. Sarassani trok zijn aanbod echter in, daar het hem intusscher. was gelukt zijn finan- ciëele verplichtingen na te komen. De slech ter wordende econoxnische toestanden van den laatsten tijd hebben Sarrasani echter ge noopt zich thans tot de Sowjetregeering te wenden. Naar het schijnt voelt de Sowjetregeering er wel iets voor het Duitsche circrs te koopen DE VECHTPARTII IN DEN LANDDAG VAN PRU1SSEN. Bij de vechtpartij, welke den 25 Mei plaats had tijdens de zitting van den Pruisischen Landdag tusschen Nationaal Socialisten en Communisten, werd de sociaal-democratische afgevaardigde Juergensen gewond. Juergen- sen heeft thans een eisch tot schadevergoe ding ingesteld tegen den staat Pruisen met de motiveering dat de nationaal-socialistische landdagspresident Kerrl verantwoordelijk is voor de incidenten. Den 10 October zal de zaak voor de recht bank worden behandeld. HEVIG ONWEDER BOVEN BERLIJN. Tusschen een en twee uur is den ochtend barstte boven Berlijn als einde van de ge weldige hitte een hevig onweer los. dat ge paard ging met een wolkenbreukachtigen regenval. In verschillende straten stond het water zeer hoog. Vele kelders wgrden over stroomd. De brandweer werd niet minder dan 250 maal geallarmeerd. RELLETJE BIJ HET ONTSLAAN VAN 1200 FABRIEKSARBEIDERS TE LODZ. De textielfabriek „Krusche en Emde te Pabianice bij Lodz werden 1200 arbeiders ontslagen. Naar aanleiding hiervan riepen de andere arbeiders een vergadering bijeen en stelden den eisch, dat alle ontslagen ar beiders wanneer het steunfonds uitgevoerd zou zijn weer zouden worden aangenomen. Toen een bevestigend antwoord der fabrieks- directie niet direct volgde, drongen 3500 ar beiders de fabriek binnen en bezetten alle ruimten. Zij verklaarden dat zij de fabriek niet zouden ontruimen voordat een bevredi gend antwoord op hun eischen was verkre gen. SPOORWEGAANSLAG NABIJ ROSSEL (DUITSCHLAND). Inspecteur door een locomotie! gegrepen en gedood. In den afgeloopen nacht werd op den spoorweg Rössel-Bischdorf een spoorweg aanslag gepleegd. Misdadigers hadden zwa re stukken ijzer op de rails gelegd, hetgeen gelukkig doof den machinist bijtijds werd ontdekt. Met een half uur vertraging kon de trein weer vertrekken. Een onderzoek wordt ingesteld. De spoorweginspecteur van Bisch- dorf die met een motorrijwiel naar de plaats van het misdrijf ging werd op weg erheen door een locomotief gegrepen en gedood.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1