DAGBLAD VQOR ALKMAAR EK OMSTREKEN
Nieuwe Bessen
De toestand in Duitschland.
Qngeliiksch Oveaticht
^Buitenland
W. M. H. PELS Zn.
No. 172
Zaterdag 23 Juli 1932
134e Jaargang
Nieuwe maatregelen der Rijksregeering. - Verloven
der Berlijnsche Schupo ingetrokken. - Verzachting
van het demonstratieverbod.
De rede van Dr. Bracht.
Oi
per flesch f 2..30
Koorstraat 49-51. TEL 207.
•1
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
L,osse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN»
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brievct franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De rijkscommissaris voor Pruisen, dr.
Bracht, heeft gisteravond een rede voor de
microfoon gehouden, waarin hij o.m. zeide:
Het lag niet in de bedoeling der rijksregee
ring met de ontheffing uit hun functies van
den premier en den minister van binnenland-
sche zaken van Pruisen den militairen uit
zonderingstoestand af te kondigen. Eerst de
.verklaring van staatsminister Severing, dat
hij zich niet zou schikken naar de verorde
ning van den Rijkspresident en slechts voor
geweld zou wijken, maakte een beperkt ge
bruik maken der machtsmiddelen van het Rijk
noodzakelijk. Deze is plaatselijk op de hoofd
stad van het Rijk en haar naaste omgeving
en zakelijk beperkt tot die maatregelen, welke
vereischt zijn voor de verzekering van de
ordelijke overneming der ambtsbezigheden
Wie in de hoofdstad van het Rijk het verloop
der gebeurtenissen van de laatste drie dagen
heeft gadegeslagen, heeft zich kunnen over
tuigen van de volkomen orde waarmede de
vereischte overgangsmaatregelen zijn afge
wikkeld. Ik zou hierbij in alle openlijkheid
allen danken die hiertoe hebben medegewerkt
Dit optreden heeft er wezenlijk toe bijgedra
gen de autoriteit van den staat Pruisen te
versterken en de beweringen te weerleggen,
dat het bij de maatregelen gaat om een door
willekeurige politieke gezichtspunten bepaa!-
de actie van het Rijk tegen het land Pruisen
Daarom heb ik er ook waarde aan ge
hecht, aan de bekende verklaringen slechts
voor geweld te zullen wijken, tegemoet te ko-
me in een vorm, welke overeenkomt met de
persoonlijke waardigheid der afzonderlijke
functionnarissen.
De taak welke de rijkskanselier mij, in zijn
hoedanigheid van Rijkscommissaris, heeft op
gedragen, heeft niets te maken met een of
andere politieke manoeuvre. Zij heeft slechts
ten doel de autoriteit van den staat en de
openbare orde en veiligheid in Pruisen te
herstellen op een bovenpartijdigen grondslag
Daarom heeft de rijkscommissaris zich er toe
beperkt de ontheffing van den premier en den
minister van binnenlandsche zaken uit hun
functies te doen plaats hebben en de andere
minister op hun posten te laten. Eerst een
weigering de ministers der rijkscommissaris
te erkenning heeft een verder gaande wijzi
ging in de regeeringsverhoudingen in Prui
sen vereischt. De zaken zijn heden in den
loop van den dag overgedragen.
De staatsrechterlijke positie van Pruisen
Is door deze maatregelen onaangetast geble
ven. De autoriteit van den staat is slechts
verzekerd, indien de staatsburger de overtui
ging mag hebben, dat alleen volgens staats-
politieke gezichtspunten regeerd wordt, wan
neer hij erkennen kan, dat het het voornaam
ste streven van alle functionnarissen van den
staat is rechtvaardig te zijn. De ontwikkeling
van de politieke verhoudingen in Pruisen
heeft deze basis niet duidelijk meer doen uit
komen.
De nieuwe staatsregeering heeft als eerste
maatregelen een aantal mutaties bevolen. In
de deelen van het land, waarin het gevoel
rechtvaardig te worden geregeerd bij over-
groote volksdeelen, niet meer bestond, moest
de autoriteit van den staat door de verwijde
ring van persoonlijkheden, die de objectieve
besluiten niet steeds op bekwame wijze heb
ben uitgevoerd, hersteld worden.
Het herstel van de orde heeft als voor
waarde, dat de staat vooruitziet en met vaste
hand die groepen bestrijdt, welke zich de ver
storing van de openbare orde ten doel hebben
gesteld. Het is niet voldoende, wanneer de
macht van tien staat tegen ordeverstoringen
eerst wordt aangewend, indien de ordever
storingen reeds hebben plaats gehad.
Met deze bedoeling komt ook overeen mijn
vaste besluit alle maatregelen voor een ge
ordende afwikkeling van den verkiezings
strijd en de verkiezingen zelf te treffen.
Ten slotte zou ik in alle openlijkheid den
wensch willen uitspreken, dat het ook in
Pruisen zal gelukken zeer spoedig de georden
de parlementaire verhouding te herstellen en
bet commissoriale beheer van het land Prui
sen te vervangen door een door den Landdag
gekozen regeering.
o
De Duitsche rijksregeering heeft ook giste
ren nog weer nieuwe maatregelen genomen
tonder dat deze nu echter drastisch genoemd
kunnen worden. Zoo heeft de militaire bevel
hebber van Groot-Berlijn en Brandenburg
gistermiddag den Berlijnschen hoofdcommis
saris van politie instructie gegeven, voor de
Berlijnsche Schutzpolizei terstond alle ver
loven in te trekken. Ambtenaren die zich op
reis bevinden moeten onverwijld telegrafisch
worden teruggeroepen. Voorloopig worden
geen nieuwe verloven toegestaan.
De maatregel heeft betrekking op ambte
naren van alle rangen.
Aangezien de laatste dagen de verstorin
gen der openbare orde aanmerkelijk zijn ver
minderd, heeft de rijksminister van binnenl
zaken gisteren bij verordening een verzach
ting van het demonstratieverbod vastge
steld.
Van 24 Juli af geldt het verbod niet meer
voor gedenkfeesten, gecostumeerde optochten
e.d. manifestaties met artistieke, cultureele of
folkloristische beteekenis, wanneer zij door
organisaties van niet-politiek karakter op
touw zijn gezet. Ook van deze betoogingen
moet echter 48 uur van te voren bij de politie
aangifte worden gedaan en zij kunnen wor
den verboden, als voor het verstoren der
openbare orde wordt gevreesd. Morgen, Zon
dag, mogen reeds optochten van dien aard
worden gehouden.
Verder heeft de minister aan de betrokken
autoriteiten medegedeeld, dat begrafenissen,
bruidsstoeten, processies enz. natuurlijk niet
onder het verbod vallen, evenmin al sport-
demonstraties, die geen demonstratief karak
ter dragen.
o
De commissie, „ter bescherming der rech
ten van de volksvertegenwoordiging", welke
in de plaats van den rijksdag treedt, wanneer
deze op reces is, de z.g. Uberwachungsaus-
schus, heeft gistermiddag een zitting gehou
den.
De nazi's namen er niet aan deel, ook een
aantal D.-nationalen en leden der D.V.P. ont
braken.
De rijksdagvoorzitter Löbe en eenige ge
zanten der landen waren aanwezig, doch
geen vertegenwoordiger der rijksregeering
De commissie nam een voorstel aan, om
den voorzitter der commissie, dr. Strasser
(nat.-soc.) van zijn functie te ontheffen we
gens de door hem aangenomen houding.
Afg. Högner (soc.-dem.) werd gekozentot
plaatsverv. voorzitter.
Voor de behandeling der ingediende voor
stellen verlangde de meerderheid de aanwe
zigheid van den rijkskanselier en den rijks
minister van binnenl. zaken.
Dit besluit werd telefonisch ter kennis der
regeering gebracht.
Soc.-dem. en centrum hadden intusschen
voorstellen ingediend om van de rijks
regeering intrekking der verordening inzake
benoeming van een rijkscommissaris voor
Pruisen en afkondiging van den staat van
beleg voor Berlijn en Brandenburg te
eischen, alsmede van diê inzake de politieke
excessen. Ock nog andere dergelijke eischen
werden gesteld, o.m. herstel van het uni
formverbod.
De leden der rijksregeering verklaarden
zich schriftelijk in antwoord op het desbe
treffend verzoek bereid om aan de zitting
deel te nemen, voorzoover het onderwerp
van discussie binnen het kader van de con-
stitutioneele bevoegdheid der commissie zou
blijven. Zij verzochten daarom spoedige me
dedeel ing van de agenda.
Na voorlezing van den brief van v. Papen
nam de commissie een motie aan, waarbij zij
er tegen opkwam, dat de rijksregeering
haar verschijnen in de commissie van zekere
voorwaarden afhankelijk stelde.
Besloten werd de eerstvolgende zitting te
houden op Maandag 25 dezer. Dit werd den
rijkskanselier medegedeeld, die telefonisch
liet antwoorden, dat hij zou verschijnen.
o
In de door de Centrumfractie van den
Pruisischen landdag aangenomen resolutie
wordt nopens de interventie van den Rijks
kanselier in de Pruisische verhoudingen ver
klaard dat de zakelijke voorwaarden voor de
toepassing van artikel 48 Rijksgrondwet niet
voorhanden zijn.
In de resolutie wordt uiteengezet dat het
de plicht der Rijksregeering zou zijn geweest
van de onmiddellijke interventie kennis te
hebben gegeven aan de Pruisische staatsre
geering. Dit is niet gebeurd. Ook is de be
wering van von Papen dat door de schuld
der regeeringspartijen de communisten in
den Pruisischen Landdag een sleutelpositie
innemen, niet juist.
Voor het overige wordt geconstateerd dat
in de andere landen sedert lang regeeringen
in functie zijn, welke de zaken afwikkelen,
zonder dat de Rijksregeering zich genood
zaakt heeft gezien welke maatregelen dan
ook van Rijkswege te treffen.
DUITSCHLAND EISCHT GELIJK
BERECHTIGING.
In de middagzitting van de hoofdcommis
sie der Ontwapeningsconferentie heeft de
Duitsche ambassadeur Nadolny gister het
eerst het woord gevoerd. Aan het einde zij
ner redevoering las hij een geformuleerde
verklaring der Rijksregeering voor.
Nadolny zeide o.m.: Een der eerste taken
van den Volkenbond zou zijn de ontwape
ning, zooals die Duitschland was opgelegd
algemeen door te voeren. Aldus was in 1919
beloofd. Thans schrijven wij 192.
Ook deze conferentie is een conferentie
voor de liquidatie van het verleden. Zij
heeft tot aak een verdere periode van de na-
oorlogsgeschiedenis welk reeds lang had
moeten zijn afgesloten, te beeindigen. De con
ferentie is tot werkelijk keerpunt gekomen.
Maandenlang hebben de volkeren met ver
bazing het merkwaardige schouwspel onder
werkzaamheden gadegeslagen, zonder even
wel ook maar het minste, tastbare resultaat
te kunnen waarnemen. Hoewel er bij de tal
rijke ingediende voorstellen welke bij de con
ferentie zijn ingediend ongetwijfeld zulllen
zijn, welke zeer waardevol kunnen zijn voor
een effectieve en afdoende ontwapening.
In de eerste plaats deniken wij hierbij aan
het groote plan van president Hoover. De
Duitsche delegatie heeft ook met bizondere
genoegdoening van de Italiaansche voorstel
len inzake kwalitatieve ontwapening kennis
genomen. Al deze voorstellen hebben groote
verwachtingen gewekt.
De Duitsche delegatie kan de resolutie be
zien uit het gezichtspunt der voorgestelde
ontwapeningsmaatregelen niet als bevredi
gend beschouwen.
Wij hebben tot «nu toe deel genomen aan
de conferentiewerkzaamheden op voorwaar
de dat de gelijkberechtiging zou worden er
kend. Thans'is evenwel het tijdstip gekomen
dat de conferentie zich moet uitspreken over
dit principe en zijn practische toepassing en
wel, omdat wij ons tot nu toe in het voorbe
reidend stadium der conferentie bevonden.
Een materieele beslissing was tot nu toe nog
niet genomen. De resolutie daar, en tegen be
vat thans een eerste materieel in de richting
van algemeene ontwapening. Zij bevat con-
clussies waaruit ten volle blijkt dat de age-
mleene ontwapening niet kan worden door
gevoerd naar het voorwelk ons nieuwe ver
plichtingen zouden opleggen, welke wij tot
nu toe niet hebben behoeven dragen. Ik heb
er derhalve opmerkzaam op gemaakt, dat
thans niet langer zal kunnen worden uitge
steld. Wij hebben moeten constateeren dat
geen eenstemmig accoord te bereiken valt.
Weet aan den anderen kant dat Duitschland
nooit een handteekening zal kunnen zetten
onder een verdrag dat niet berust op het
principe der gelijkberechtiging. Wij kunnen
hier niet van af zien. Onder deze omstandig
heden is het ons, ondanks onzen besten wil
mede te werken, helaas niet mogelijk de re
solutie aan te nemen.
Nadolny las vervolgens namens de Rijks
regeering de volgende resolutie voor:
De Duitsche regeering is bereid, ook ver
der deel te nemen aan de werkzaamheden
der ontwapeningsconferentie ten einde er
met alle krachten toe bij te dragen dat in
den zin van artikel 8 van het Volkenbonds
statuut een werkelijk beslissende stap wordt
gedaan in de richting van een algemeen her
stel. Namens de Duitsche regeering moet ik
heden evenwél verklaren dat haar medewer
king slechts mogelijk is indien de verdere
werkzaamheden der conferentie plaats heb
ben op de basis der ondubbelzinnige erken
ning aer gelijkberechtiging van de naties.
De gelijkberechtiging der naties is de be
slissende basis van den Volkenbond, evenals
die van de statengemeenschap in het alge
meen. Met het gevoel van nationale eer en
internationale gerechtigheid zou het niet ver-
eenigbaar zijn, indien de conferentie de rege
len en principes voor de algemeene ontwa
pening der staten zou willen vaststellen,
doch tegelijkertijd Duitschland of andere sta
ten niet zou laten deelnemen aan deze alge
meene regelen en principes, daarentegen wel
een of anderen staat zou willen onderwer
pen aan een discrimineerend uitzonderings
regiem.
De Duitsche regeering moet tot haar diep
ieedwezen constateeren dat de ingediende re
solutie geen rekening houdt met dit stand
punt. Zij heeft uit de werkzaamheden tijdens
de eerste periode der conferentie in hij bizon
der uit de besprekingen der laatste dagen
veeleer moeten concludeeren dat deze nood
zakelijke voorwaarde nog niet door alle re
geering wordt erkend en begrepen. De
Duitsche regeering acht het niet mogelijk
dat bij deze onzekerheid betreffende een prin
cipe van het geheele ontwapeningsprobleem
productieve arbeid zal kunnen worden ge
daan.
Zij met er derhalve op aandringen dat een
einde worde gemaakt aan dezen twijfel en
zonder verwijl aangaande de toepassing van
alle bepalingen der overeenkomst overeen
stemming worde bereikt. De Duitsche regee
ring is bereid door de directe onderhande
lingen met de belanghebbende staten de noo-
dige klaarheid te brengen nopens de toepas
sing van het principe der gelijkrechtigiging.
De Duitsche regeering moet er thans even
wel reeds op wijzen dat zij haar verdere me
dewerking in uitzicht kan stellen, een be
vredigende oplossing worde verkregen op
dit voor Duitschland beslissende punt.
Tot zooverre, aldus Nadolny, de verkla
ring der Duitsche regeering.
Ik spreek de hoop uit dat de voorwaarde,
waarvand Duitschland zijn verdere houding
afhankelijk moet stellen, spoedig zal zijn
vervuld en dat wij tezamen met U de tweede
fase der conferentie zullen kunnen aan
vangen, waarbij ik hoop dat deze meer re
sultaat zal opleveren dan de eerste en ons
doel zal brengen.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL
TE SINZIG.
Eén doode, vier zwaar ge
wonden.
Vrijdag is te Sinzig bij Koblenz een
taxi uit Godesberg, waarin waren geze
ten een echtpaar en kind en twee dames
uit Nederland, bij een poging om voor
een andere auto uit te wijken geslipt.
Ket voertuig kwam dwars over den
weg te staan. Op hetzelfde oogenblik
wilde een auto met vier personen, ko
mende uit Godesberg, passeeren. Deze
auto reed op den dwars op den weg
staande wagen die daardoor geheel
werd vernield. Op het hulpgeroep snel
den voorbijgangers toe. Ook de brand
weer en medisch personeel was spoedig
ter plaatse om de gewonden uit de over
blijfselen van den vernielden auto te
bevrijden. Van het echtpaar was de
vrouw reeds dood. De man kreeg een
gecompliceerde schedelbreuk en inwen
dige kneuzingen en het kind had een
bekkenfractuur. De beide Nederland-
sche dames kregen eveneens ernstige
verwondingen. De chauffeur was slechts
licht gewond. De inzittenden van den
anderen auto werden licht gewond.
VERKEERSONGELUK TE
MUNCHEN.
Vier dooden.
In de Westendstrasse te Munchen heeft
gistermiddag een verkeersongeluk plaats ge
had, waarbij vier personen om het leven zijn
gekomen. Een veewagen welke vastgekoppeld
was aan een motortractor geraakte plotseling
los, waarbij een wielrijder, die een kind leer
de fietsen, werd overreden. Vader en kind wa
ren op slag dood. Even verder werden een
man en een vrouw door den wagen gegrepen
en zoo ernstig gewond, dat zij aan de ver
wondingen bezweken.
STAKING IN DE ENGELSCHE
KATOENINDUSTRIE.
Meer dan 15.000 arbeiders bij
het conflict betrokken.
Gistermiddag heeft, naar het Hbld. bericht,
de federatie van textielarbeiders te Burnlev
een slaking afgekondigd als protest tegen voor
gestelde loonsverlagingen. Bij deze staking
zijn 15.000 tot 20.000 arbeiders betrokken. De
staking begint morgen.
HEVIGE STORM BOVEN LONDEN
EN ZUID-ENGELAND.
Boven Londen en Zuid-Engeland heeft gis
ter een hevig onweder gewoed. Verscheidene
personen werden door den bliksem getroffen.
In enkele deelen van Londen was het electri-
sche net volkomen gestagneerd. Een groot
aantal huizen is ernstig beschadigd. In het
binnenland is ook aanzienlijke schade aange
richt.
DE IERSCHE INVOERRECHTEN
OP ENGELSCHE GOEDFREN.
Volmacht aan de Iersche
regeering.
De Iersche landdag heeft Vrijdagavond de
Iersche regeering de noodige volmachten ge
geven voor het heffen van extra invoerrech
ten op Engelsche goederen. De Valera ver
klaarde, dat de Iersche regeering zal moeten
trachten met andere staten, die Iersche zui
velproducten kunnen afnemen tot aanneme
lijke handelsovereenkomsten te komen. Ier
land is bereid aan dergelijke landen zekeren
voorkeur te geven voor goederen, die de ïer-
schen Vrijstaat noodig heeft.
EEN BEKENDE KLUIZENARES
DOOD GEVONDEN.
Reeds drie weken geleden overleden.
In hare woning te Brighton werd dood ge
vonden een oude dame, die werd genoemd: de
kluizenares van Russel-square. Zij leidde,
zegt het Hbld., een zeer teruggetrokken leven
en ging gekleed volgensde mode van lange
jaren geleden. Een geneesheer verklaarde, dat
de dood reeds drie weken te voren moest zijn
ingetreden. h
De woning bevatte kostbaar meubilair, an
tiquiteiten en eenige schilderijen. De politie,
die een onderzoek instelde van misdrijf
was geen sprake deed eenige geldkisten
openen en vond toen in de eerste plaats een
groote hoeveelheid juweelen, die op het eerste
gezicht een groote waarde hadden. Deskun
digen maakten echter uit dat vele stukken
imitaties, zij het kunstige imitaties, waren.
Het zonderlinge was dat tal van nagemaakte
bijouy zorgvuldig waren verpakt in zeem
leer, terwijl gro te kwantiteiten echte juwee
len los in doozen waren weggestopt. Aange
nomen wordt, dat de overledene bij den oan-
koop bedrogen was.
Uit gevonden papieren bleek, dat de klui
zenares kamenier was geweest bij een in 1921
overleden dame, die haar een jaargeld van
200 had nagelaten. Uit een gebedenboek
kwamen andere bijzonderheden omtrent de
familie aan het licht. In een lade vond de
politie een stuk papier waarop o.a. was ge
schreven: „ik kan doen wat ik wil en behoef
aan niemand rekenschap van mijn daden te
geven. Deze vrijheid maakt mij sterk.
Bij een plaatselijke bank had de overledene
wier dood een natuurlijke oorzaak had, een
groot saldo.
VECHTPARTIJEN TUSSCHEN
COMMUNISTEN, RIJKSBANIER-
LEDEN EN NATIONAAL-
SOCIALISTEN.
Een döode, vijftien gewonden
Bij den terugkeer van nationaal-socialisten
van een vergadering in Liegnitz, waar Hitier
het woord had gevoerd, is het in Bunzlau in
de late avonduren tot relletjes tusschen com
munisten en rijksbanierleden eenerzijds en
nationaal-socialisten anderzijds gekomen,
waarbij van schietwapens gebruik werd ge
maakt. Een rijksbanierlid uit Bunzlau werc
gedood, verscheideen nationaal-socialisten en
communisten gewond. In totaal zou het aan
tal gewonden naar de politie mededeelt, 15
bedragen. De politie heeft de orde herstelt.
VERGANE GLORIE.
Waar is Amanoela,» ex-koning van Afgha»
nistan, de man dien zijn volk „Godsvrede"
oemde, maar wies poging om zijn landgenoo-
te de Westersche beschaving te brengen een
revolutie ontketende?
Hij schijnt, meldt het Hbld., in een voor
stadje van Rome te leven, in een villa waar
van de vensters steeds met luiken zijn geslo
ten. Bij zijn vlucht uit Afghanistan per vlieg
machine schijnt hij nog kostbaarheden var
zeer hooge waarde te hebben kunnen meene
men, die hij nu stuk voor stuk verkoopt om
van de opbrengst te kunnen leven, aldus de
„New Chronicle".
POOLSCH- RUSSISCH NON-
AGRESSIEVERDRAG-
Naar de bladen uit Geneve melden, zal he«
den het Poolsch-Russische non-agressiever
drag door Litwinoff en Salewski worden on
derteekend. In een van officieele zijde geïn
spireerde mededeeling wordt verklaard, dat
deze onderteekening van Polen het Poolsch*
Roemeensche bondgenootschap niet in gevaar
brengt. Bovendien heeft Polen officieel de
toezegging gedaan dat het met de raticatie
van het Poolsch-Russische non-agressiever
drag zal wachten, totdat tusschen Roemenië
en Rusland overeenstemming zal zijn verkre
gen.
BLOEDIGE ROOFOVERVAL IN
NICARAGUA.
Acht bedienden van een wareli*
huis gedood.
Naar uit Manague (Nicaragua) wordt ge
meld, werden bij een roofoverval op twee
warenhuizen acht bedienden, o.w. drie Brit-
sche onderdanen, gedood. De politie is er in
geslaagd de roovers te arresteeren.
ZICH VERSLIKT IN EEN
KIPPENBEENTJE.
Een typiste die in het Criterionrestaurant in
het West-End te Londen een vol-au-vent be
steld had, kreeg bij het eten daarvan een kip-
penbeentje in de keel. Een operatie was noo
dig en die had haar zoo aangegrepen dat lij
daarna een rustkuur moest ondergaan.
Het restaurant is thans veroordeeld om alla
kosten van de typiste te vergoeden, plus nog
10 voor de pijn die zij geleden had.
GROOTE BRAND IN CHILEENSCH
BISSCHOPSPAL E IS.
Bisschop Klinke in de vlam1
men omgekomen.
Het bisschoppelijke paleis in Valdivia is
door een grooten brand geteisterd. Een groot
deel van het paleis is afgebrand. De bis
schop-titulair van Proconessus, August Klin
ke (van geboorte Oostenrijker), is in de vlam
men omgekomen, f
