DAGBLAD VQOR ALKMAAR EK OMSTREKEN Von Papen geïnterviewd. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. c.osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN» Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contractei, rrbat. Groote letters naar plaatstuimte. Brievtc franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Ho. 194 Directeur: C, KRAK. Donderdag 18 Augustus 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 134e Jaargang Dxiqe(iiksch Oveczicht Von Papen hoopt op het gezonde menschen- verstand der partijen, die moeten inzien, dat geen andere regeering de huidige kan ver vangen. fëuiienCawL DE WERKVERSCHAFFING IN DUITSCHLAND. DUITSCH GRIEKSCHE CLEARING- OVEREENKOMST. MIJNONGEVAL IN DUITSCHLAND. POLITIEKE KLOPPARTIJ TE BERLIJN. DE MOORD OP PRINS EDGAR VAN BOURBON. Prins of. oplichter? HET VERGAAN VAN HET FRANSCHE STOOMSCHIP. SHAW OVER IERLAND. Het recht van den Vrijstraat op herziening van het verdrag. DE MOTORREDDING. President Wiertsma strekdam geloopen. op een RUSLAND ALS LUCHTMACHT. Op een na de sterkste ter wereld. EEN NON-AGRESSIEVERDRAG VAN ROEMENIE MET RUSLAND? HET GENEEFSCHE PROTOCOL, Zitting van den Oostenrijk* schen Nationalen Raad. DE ZETELVERDEELING IN DE INDISCHE PROVINCIALE WETGEVENDE VERGADERINGEN. Hindoes en Sikhs tegen de Britsche regeering. ALKMAARSCHE COURANT. gjfe Dit nummer bestaat uit 2 bladen. D.-NATIONALEN EN VON PAPEN. Na Hitier von Papen. Adolf Hitier heeft /eer uitvoerig- zijn standpunt uiteengezet en wereldkundig gemaakt en nu is het de beurt aan von Papen, om het een en ander te zeggen. Men heeft het hem gemakkelijk ge maakt, want een vertegenwoordiger van de Engelsche pers heeft den Duitschen rijkskan selier geïnterviewd over de doelstellingen van zijn kabinet op het gebied der binnen- en buitenlandsche politiek. Allereerst legde de rijkskanselier den na druk op de eischen van Duitschland inzake bewapeningsgelijkheid. Dit is een belangrijk probleem en het gaat niet aan Duitschland nog langer bloot te stellen aan discriminaties en het te behandelen als een tweede klasse volk. Duitschland heeft niet den wensch en stelt zich niet ten doel wederom te bewape nen, maar het verlangt, dat de andere volke ren hun ontwapeningsbelofte ook werkelijk houden. De Engelsche minister-president Mac- Donald heeft in de besprekingen tijdens de conferentie van Lausanne steeds volledig en tegemoetkomend begrip getoond voor het Duitsche standpunt in de gelijkheidskwestie, 'Mocht men echter Duitschland een gelijke mate var. veiligheid weigeren, dan zou de Duitsche regeering de noodige stappen doen, Igelijk dit is aangeduid door den rijksweer- minister von Schleicher. De kwestie van een eventueel uit den Vol kenbond treden van Duitschland ontweek de rijkskanselier tijders zijn verklaringen, waar in hij vermeed iets hierover uit te laten. Hij verklaarde echter, dat ook de ongelijke be handeling van Duitschland in de koloniale kwestie moest verdwijnen. Ook hier bestaat een onrechtvaardigheid, die vroeger of later uit den weg moet worden geruimd, aange zien Duitschland het vaste voornemen heeft koloniën te verwerven. o Met betrekking tot de binnenlandsche poh- tiek verklaarde von Papen, dat hij niet voor nemens was den rijksdag uit den weg te gaan Hierbij stelt hij zijn hoop op het gezon de menschenverstand der partijen, die moes ten inzien, dat geen andere regeering de hui dige kon vervangen. Hij vleide zich met de hoop, dat hij met dit standpunt succes zou hebben. Mocht echter de rijksdag geen motie van vertrouwen aannemen of zijn wantrou wen uitspreken, dan zou de regeering stap pen doen, die in overeenstemming zouden zijn met den dan ontstanen toestand. Zij zal hierbij echter ook voor de grondwet de noodige achting handhaven. In dit verband liet de rijkskanselier doorschemeren, dat zijn kabinet nog geruimen tijd aan het bewind zou blijven. o Vervolgens ging de rijkskanselier nog in op zijn bespreking met Hitier. Hitier heeft tegenover hem toegegeven, dat hij gedurende de laatste maanden groote moeilijkheden heeft gehad met het ongeduldige deel van zijn aanhangers. Dientengevolge kon hij er niet toe overgaan alleen maar deel te nemen aan een kabinet, maar moest hij de volledige macht eischen. Er kan dus geen twijfel bestaan aan het feit. dat Hitier, in tegenstelling met het door de nationaal-socialisten gepubliceerde demen ti de volledige macht heeft opgeëischt. Voor 'het overige liet de rijkskanselier zich kalmee- rcnd uit over de voornemens van de Hitier- partij. Hitier heeft hem de verzekering ge geven, dat hij geen illegale middelen zal toe passen en hij, de kanselier, heeft geen reden hem niet te gelooven. Een gevaar van den kant van de Hitlerpartij bestaat dus niet. De regeering staat echter op het standpunt, dat het haar plicht is iedere gewelddadige op stand tegen haar aanzien en tegen haar ge zag te onderdrukken, zoo noodig onder ge bruikmaking van wapengeweld. o De politieke moeilijkheden in Duitschland blijven voorloopig nog onopgelost, al wordt er hard gewerkt achter de schermen en al worden vooral van Nat.-So'c. zijde voort durend nieuwe bedreigingen bekend gemaakt. De Nazi's doen niets anders dan de huidige regeering bestoken. Zij noemen von Papen de „kanselier zonder volk", zij noemen de aanhangers van von Papen een „reactionnaire adellijke kliek" en zij zijn sterk in allerlei min- der-vleiende betitelingen t. a. v. von Papen c.s. En ziet, terwijl de Nazi's in scherpe oppo sitie zijn gegaan, komen de Duitsch-Natio- nalen met vriendelijkheden aan het adres van von Papen. De Duitsch-nationale landdagaf gevaardigde Borck schrijft in de „Tag" een artikel over de houding van zijn partij tegen over de regeering-von Papen. Hij is natuurlijk bijzonder gelukkig over Hitiers „neen", want zelfs een zgn. presi dentskabinet met Hitier als vice-kanselier zou den Duitsch-nationalen invloed geheel heb ben doen verdwijnen. De mogelijkheid van een coalitie tussohen centrum en N.S.D.A.P. wordt dooi Borck af geraden, natuurlijk ook omdat de invloed van de Duitsch-nationalen dan van geen be- teckenis meer zou zijn Hij geeft verder von Papen duidelijk te verstaan dat deze alleen nog maar bij de Duitsch-nationalen steun zal kunnen vinden. Het eenige wat de regeering thans immers nog kan doen is een „revolu tie van boven" beginnen, waarbij zij alle mannen, die Duiischlands belang stellen boven partijbelang, achter zich moet hebben. De Duitsch-nationalen hebben de noodige mannen, die politiek willen en kunnen. For maliteiten mogen geen hindernissen meer zijn om Duitschland te redden. Von Papen moet aanpakken en durven: hij kan, als hij wil, op de Duitsch-nationalen rekenen!" o Voor Italië is het jammer, dat de plannen van von Hitier mislukt zijn. De Italiaannsche pers had het overnemen van de macht door Hitier resp. door de N.S.D.A.P. met groote zekerheid voorspeld. De sympathieën zijn ook thans weer aan de zijde van Hitier. De „Tevere" schrijft o.a.: Hitier is met zijn goed gedisciplineerde partij de eenige op bouwende kracht in het Duitsche politieke leven Als zoodanig heeft hij het recht het over nemen van de halve macht te weigeren. On geveer het zelfde heeft het fascisme in Oe- tober 1922 beleefd. Destijds moesten vele voorstellen afgewezen worden, omdat dezi te veel naar bedrog riekten. Het overnemen van de geheele macht doof de Nationaal- Socialisten is niet alleen een recht doch voor alles 'n plicht. Hitler's partij heeft den plicht eindelijk haar verantwoordelijk te toonen ten aanzien van het Duitsche volk, want net volk heeft de partij niet een, doch vele bewijzen van vertrouwen gegeven. Het werkverschaffingsplan van den Land gemeentedag en van den bond van Pruisische landgemeenten, wier voorzitter gisteravond de bizonderheden van dit plan in een bespre king in het huis de Deutsche Presse uiteen zette, is tevoren reeds besproken met organi saties der weerbonden van de meest uiteen- loopende richtingen. Vertegenwoordigers van al deze organisaties waren ook gisteravond bij de bespreking aanwezig. In aansluiting op de uiteenzettingen van den voorzitter, dr Gereke, werd het woord gevoerd door Korue- mann van de economisch-politieke afdeeling van de N.S.D.A.P., die in ee nkorte verkla ring zijn volledige instemming te kennen gaf wet deze wijze van eigen hulp van de laagste duitsche bestuurslichamen en die het uiteen gezette werkvreschaffingsplan een volledig succes toewenschte. Hierop werd het woord gevoerd door den secretaris-generaal van den Rijksbannier, Gebhardt. Deze verklaarde, dat hij dezen dag als de schoonste beschouwde van zijn leven, aangezien thans de levenswil van het Duitsche volk doorbrak om eindelijk een eind te maken aan den ontzettenden en voor het lot van een volk beslissenden nood der werke loosheid. Gister is door de .Duitsche Rijksbank en dp Bank van Griekenland voorloopig voor eer tijd van 6 maanden een clearing overeen komst gesloten en onderteekend. Bij de Rijks bank en de Bank van Griekenland zullen spe ciale afdeelingen worden ingericht, waar d waarde der door beide landen ingevoerde go deren zal worden cedeDoneerd. In bepaald periodes zal dan de afrekening geschieden der ter beschikking staande middelen Op de mijn Emil te Altenessen geraakte gistermorgen een arbeider bekneld tusschen den schachtwand en de lift. Bij een poging den ongelukkige uit zijn benarde positie t? verlossen viel een andere arbeider in de schacht. Beide mannen werden gedood. In den nacht op Donderdag is in de Bue- schingerstrasse te Berlijn een vechtpartij ont staan tusschen nat. soc. en communisten, waarbij ook verscheidene schoten vielen. Twee nat. soc. werden aan het hoofd gewond. De politie scheidde de strijdenden en arres teerde 28 nat. soc. en 8 communisten. Terwijl het Oostenrijksche gezantschap op het standpunt staat, dat de in Parijs ver moorde z.g. Prins van Bourbon naar alle waarschijnlijkheid een oplichter is geweest, houden de Parijsche bladen het nog steeds voor mogelijk, dat de vermoorde een buiten echtelijk kind was. De overledene bezat een paspoort, dat het Spaansche consulaat van Genua heeft opge maakt en dat inderdaad op naam van Edgar de Bourbon staat. Men kan thans aannemen dat het Fran- sche stoomschip, van de Compagnie Generale Aeropostale, aan boord waarvan zich 22 per sonen bevinden, vergaan is. Van uit Dakar heeft men schepen uitgezonden, welke Maan dag 't geheele kustgebied hebben nagezocht. Men heeft geen spoor van het schip kunnen ontdekken. De maatschappij heeft verder medegedeeld, dat reeds in het laatste radiotelegram van boord van het stoomschip op Vrijdagavond werd medegedeeld, dat het schip in een zone geraakt was met zeer slechte weersomstan digheden. De berichten waren dermate ver minkt overgekomen, dat men ze slechts met de grootste moeite had kunnen ontcijferen. De kapitein van het schi had echter gemeld, dat het slechte seinen niet te wijten was aan een fout van het zendapparaat, doch aan het sterke slingeren van het schip, waardoor het toestel gestoord werd. De kapitein hoopte echter, dat het schip ondanks het slechte weer en de hooge zee Zaterdagavond in de haven van Dakar zou kunnen binnenloopen "Tien minuten na- ontvangst van dit telegram heeft men van Dakar uit getracht opnieuw* in radio-telegrafische verbinding met het schip te komen, doch men heeft geen ant woord ontvangen. In marinekringen wordt aangenomen, dat het schip kort na het laatste radiotelegram door een stortzee is verrast en in weinige mi nuten is gezonken. Bernard Shaw, die over veel zijn oordeel pleegt te zeggen, heeft thans in een interview in de „Manchester Guardian" zijn meening cregeven over het Britsch-Iersch verdrag zegt het Hbld. Shaw, zelf Ier, verklaarde, sprekende over de quaestie van den eed van trouw, dat „al die eeden een belachelijk bijgeloof zijn en al sedert lang moesten zijn afgeschaft. Indien Ierland de beschaving een voorbeeld had ge geven door den eed als „instelling" af te schaffen op grond van de overweging dat in een vooruitstrevende maatschappij geen bur ger zijn politieke of moreele toekomst kan vastleggen, zou Shaw niet weten welke tegen overgestelde houding Engeland had kunnen aannemen. De interviewer herinerde er G. B. S. aan dat hij drie jaar geleden had verklaard dat Engeland er toe zou kunnen worden ge bracht een wanhopigen strijd te voeren voor de onafhankelijkheid van het gemeenebest. In dat geval zouden Ierland en de Domi nions waarschijnlijk met geweld aan deze po ging weerstand bieden, zooals de noordelij ke staten van Amerika in 1861 hebben ge daan. Hierop reageerde Shaw aldus: Kijk naar Ottawa. Toen Engeland daar aankam met zijn gewone houding van nederbuigende zelfgenoegzaamheid sprongen de Dominions op hem af als een troep jachthonden op een vos. De Iersche republikeinen zullen een aan deel nemen in alles wat tegen Engeland is gericht. Shaw meent dat Ierland evenveel recht heeft om een juridische herziening te vragen van het verdrag, dat den Ierschen Vrijstaat in het leven riep, als Duitschland het recht heeft om het Verdrag van Versailles te wra ken, Frankrijk om 80 percent van zijn schuld lan de Britsche en Iersche inschrijvers op zijn oorlogsschuld van de hand te wijzen, of Enceland om ziin financieele verDlichtinuen jegens de Ver. Staten op te zeggen. Engeland begrijpt niet dat iemand opkomt tegen iets, dat het een recht schijnt, nl. om rechter, jury en beul te zijn in elke zaak waarin het partij is. Indien Thomas, of het kabinet, dat achter hem staat, een glimpje gezond verstand had gehad, zou hij aanstonds het recht van Ier land op een jusidisch onderzoek hebben er kend en er op hebben aangedrongen dat de rechters of arbiters onpartijdige vreemde lingen zouden zijn, zonder eenig verband met het Britsche Rijk. De meest recalcitrante Ier zou zich geschaamd hebben over zulk een blunder. Shaw is overtuigd dat het conflict voor het Permanente Hof van Internationale Ju stitie moet worden gebracht. Waar is dit an ders voor? Antwoordend op de vraag of hij een zelf standigen, zich zelf bedruipenden Ierschen staat wenschelijk en mogelijk acht, zeide Shaw dat alle naties daarnaar streven daar alle oorlogen thans niet door vechten, maar door blokkade worden beslist. Maar ze wor den in de war gebracht door hun bankiers en buitenlandsche handelaren, die de bladen vullen met beweringen dat voorspoed recht streeks afhankelijk is van den omvang van den hap del. Hoe ^dichter de verbruiker bij den producent staat, hoe grooter de voor spoed is. Ierland kan inderdaad niet alles produceeren doch het kan best zonder ver scheidene producten, en de moderne produc tie is zóó kunstmatig dat zij vrijwel overal kan worden gevestigd. Gistermiddag is de motorreddingsboot President Wiertsma tijdens een oefentocht voor Ter Heide op strekdam 11 gevaren en vastgeraakt. Vannacht om 3.15 uur is het schip bij hoog water door een reddingboot van de M. Z. H. R. M. vlot gesleept. E>e boot is licht beschadigd. Volgens de jongste inlichtingen uit vele bronnen, aldus vertaalt dus het Hbld. de „Daily Telegraph", bestaat de „eerste linie" sterkste der Russische luchtvloot uit 1270 machines, waardoor Rusland zich verheft boven Groot-Britannië, doch nog blijft bene den de Vereenigde Staten, Frankrijk, Italië en Japan. De correspondent zegt echter, dat de methode van plaatsing naar het schijnt onbevredigend is, omdat zij geen rekening houdt met reserves en andere factoren van belang. In Februari gaf de Sovjetregeering, nadat zij aanvankelijk geweigerd had aan den Volkenbond opgave van de vlootsterkte te doen, de „eerste linie", sterkte als 750 vliegmachines op. De term „eerste linie"- sterkte blijkt echter verschillende beteekenis- sen te hebben in de verschillende landen, zoodat de opgave van Rusland slechts met voorbehoud moet worden aanvaard. Maar bekend is, dat Rusland voortdurend zijn luchtvloot heeft versterkt, terwijl andere Europeesche landen zich min of meer tevre den hebben gesteld met den pas te markeeren Terwijl Rusland 1270 vliegtuigen aan den Volkenbond heeft opgegeven, luidden de op gaven der andere mogendheden als volgt: Vereenigde Staten 1752, Frankrijk 1687, Italië 1507, Japan 1394, Groot Britannië 833. Volgens de jongste berichten zijn de Rus sische arbeiders der Russische vliegtuigfa brieken zeer bekwaam, terwijl de Russische piloten bekend staan als goede vliegers. Rusland drijft thans op zijn eigen vliegtuig fabrieken, ofschoon de Duitsche technici nog steeds de bovenhand hebben, terwijl er ook een groot aantal Duitsche piloten in Rusland is. Krachtens het Vijfjaarsplan ontwikkelt de vliegtuigindustrie zich sneler zijn op het oogenblik meer dan veertig fabrieken met meer dan 150.000 arbeiders, mannen en vrouwen. Het aantal piloten en macaniciens dat bij het geregelde leger wordt opgeleid, bedraagt 50.000. De chemische oorlog is on derwerp van voortdurend onderzoek. Een merkwaardig licht werpt de schrijver Maxwell in „Aero Digest" op de werkwijze der Sovjets. In iedere eenheid van de lucht macht bevinden zich een piloot, een waarne mer en een mechanicien van de Skegnajebri- gade. Laatstgenoemden worden aangewezen door de communistische partij om toezicht te houden op het werk en daarover in het ge heim rapport uit te brengen. Hun namen worden nooit gepubliceerd. Hieraan kan wor den toegevoegd dat de Ossoviachim, een soort Luchtliga, meer dan vijf millioen le den telt. Haar fondsen worden gebruikt voor propaganda en voor den bouw van vliegma chines, terwijl haar activiteit een militair ka rakter draagt. In verband met een interpellatie der oppositie inzake het Poolsch-Russische non-agressieverdrag, antwoordde minis ter-president dr. Alexander Wejda Wojwod in de Roemeensche Kamer, dat de Roemeensche regeering ten aanzien van Rusland een vredelievende politiek voert. In 1924, toen te Gene7e de toen malige minister-president Jan Bratian- ce verklaarde, dat Roemenie gaarne een non-agressieverdrag met Rusland wenschte af te sluiten, heeft de Roe meensche regeering hierin toegestemd door het Litvinof-protocol te onderteeke nen. hetwelk het Kelloggpact tusschen Rusland en zijn grensstaten van te voren reeds bekrachtigde. Dr. Wejda Wojwod wees in het bijzonder op de onlangs af gelegde verklaringen van Stimson in zake het bindend karakter van het Kelloggpact, alsmede op de verklaring van den Russischen vertegenwoordiger, volgens welke verklaring dit pact da waarde van een echt staatsverdrag heeft. Roemenië is bereid met Rusland een zelfde non-agressiepact te sluiten, als er tusschen Rusland en Polen bestaat, doch daarbij zouden de rechtvaardige belangen van Roemenië gegarandeerd moeten worden. De minister van financiën Mironescoe zeide nog, dat de Roemeensche regee ring heeft besloten haar huidige finan cieele politiek voort te zetten, de stabi liteit der valuta in stand te houden, ter wijl aan de verplichtingen ten aanzien van het buitenland ten volle zal worden voldaan. De zitting van den Nationalen Raad ving gister om 12 uur aan. Na een in leiding van den rapporteur voerde als eerste oppositiespreker de sociaal-demo cratische afgevaardigde Dr. Bauer het woord. Zijn partij was aldus spr. niet de opvatting toegedaan, dat het voor Oos tenrijk voordeelig moet zijn, wanneer inzake de uitlegging van het Geneefsche protocol de Raad van den Volkenbond slechts met eenparigheid van stemmen een beslissing kon nemen. Dr. Bauer vatte zijn critiek tegen het protocol als volgt samen: Er wordt afbreuk gedaan aan de vrij heid van handelen inzake de buiten landsche politiek voor den duur van twintig jaar. De buitenlandsche controle en bepalingen, welke economisch gezien zeer gevaarlijk schijnen te zijn, zijn te verwerpen, evenals die, welke uit sociaal-politiek oogpunt gevaarlijk zijn. Als volgende spreker voerde het lid van den Raad Prodinger van het Na tionaal Economischblok het woord, die zeide, dat ook in het kamp der regee- ringspartijen tegenstanders zijn van het verdrag van Lausanne. Aan het slot van zijn rede diende hij het voorstel in om tot de orde van den dag over te gaan. Dr. Buresch legde een korte verkla ring af namens de Christelijk-Socia en, waarin hij zeide, dat zij voor zullen stemmen. Hierna kwam het voorstel tot verda ging in stemming, welke stemming hoofdelijk plaats vond. In totaal werden 161 stemmen uitgebracht, 80 werden voor het voorstel, 81 stemmen tegen het voorstel uitgebracht. Het voorstel tot verdaging was niermede verworpen. Voor het voorstel hadden gestemd de Sociaal-democraten, verder de 8 Groot- Duitschers, twee afgevaardigden van het Nationale Economischeblok Dr. Schober en Vinzl waren in verband met hun ziekte met verlof, voorts de Stier- marksche afgevaardigde van het Hei- matblok Hainzl en de Kaernter afge vaardigde van dezelfde fractie, Ebner. Tegen stemden alle Christelijk-Socia- lën en de Landboud, de rest der afge vaardigden van het Heimatblok en de Tyroolsche afgevaardigde Werner, of schoon hij dezer dagen uit de fractie is getreden. Hierna werd het protocol van Lau sanne met dezelfde stemmenverhouding n.1. met 81 tegen 80, aangenomen. De regeering moet thans nog een wetsontwerp bij den Raad indienen tot machtiging van het aangaan van een leening. Het nieuwe ontwerp der Britsche regeering inzake de verdeeling der zetels in de Indische provinciale wetgevende vergaderingen is in Indische kringen met zeer gemengde gevoe lens ontvangen. Terwijl de Mohammedanen en Europeanen in het algemeen bevredigend zijn, wordt het ontwerp door de Hindoes en de Sikhs ten scherpste veroordeeld. De voor zitter van de Sikhconferentie Sant Singh noemde het ontwerp onrechtvaardig en „dui- velsch".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1