DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Daqdiiksch OveczicfU ^Buitenland ^Binnenland No. 240 134e Jaargang ALKMAAR Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. L.osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rrbat. Groote letter3 naar plaatsruimte. Briev*-.c iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dinsdag II October 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen HET PROCES VAN PRUISEN TEGEN HET RIJK. Hoe was de toestand op 20 Juli? De maatregelen der rijksregeering. Onder voorzitterschap van dr. Bumke is gisteren te Leipzig de behandeling begonnen van het proces, dat Pruisen den Duitschen staat heeft aangedaan. Met Pruisen staan Beieren en Baden aan de eene zijde en het rijk zelf aan de andere zijde. Men herinnert zich wellicht de reden van dit proces. Eenige maanden geleden nam de Duitsche regeering-von Papen eenige zeer drastische maatregelen t.o.v. Pruisen. De Pruisische regeering werd als 't ware naar huis gestuurd en namens von Papen werd dr. Bracht regeeringscommissaris van Prui sen De Pruisische regeering meende, dat de maatregelen van von Papen in strijd waren met de grondwet en liet het tot een officiëei proces komen, welk proces gisteren in behan deling wérd genomen. —o Reeds lang voor het begin van de zitting waren de publieke tribunes in de groote zaal van het rijksgerecht dicht bezet. Onder de toeschouwers waren bekende juristen uit alle deelen van het land De vertegenwoordigers van de Pruisische staatsregeering zaten in de beklaagdenbank, terwijl de vertegenwoordiging van het rijk aan den tegenover liggenden kant zat. Na het referaat van den rapporteur, dat een vol uur duurde, zeide voorzitter Bumke, dat hij ten scherpste wilde protesteeren tegen de in sommige kringen gehoorde verwijten, dat het staatsgerechtshof dit proces op de lange baan had willen schuiven. Alle betrok ken ressorts hadden integendeel met ijver gewerkt en alleen de moeilijkheid van het te behandelen onderwerp had de stagnatie ver oorzaakt. Daarop ging Bumke voort: Het is niet de taak van het Hof te beslissen of de gebeurte nissen, wier rechtsgeldigheid hier betwist wordt, in politiek opzicht heilzaam geweest zijn of niet. Het Hof moet uitsluitend beslis sen of de gebeurtenissen van 20 Juli met de Grondwet strooken. Spr. stelt voor eerst de voornaamste vraag: waar het om gaat, in den volgenden vorm te behandel en Hoe was de feitelijke toestand op 20 Juli, en waarop kon de veronderstelling berusten dat tegen Pruisen opgetreden moest worden, op de wijze zooals dit door de rijksregeering geschied is? De Pruisische vertegenwoordiger, dr. Bracht, krijgt hierop het woord. Hij zeide dat de Staat Pruisen geen aanval op den persoon van den rijkspresident 2al doen wiens goede trouw onaanvechtbaar en boven iedere ver dachtmaking verheven is. De klagende partij betwist echter met den meesten ernst, de juistheid der inlichtingen die de rijksregee ring Hindenburg verstrekt heeft, alsmede de juistheid van de interpretatie der artikelen van de Grondwet die men den president voor gelegd heeft. Het onderwerp van Pruisens aanklacht is de juridische toelaatbaarheid van de handelingen der rijksregeering. Het doel van de aanklacht is de bevrijding van den Staat Pruisen en zijn hoogste re- geeringspersonen en organen van het kren kende verwijt dat Pruisen zijn plicht als Staat tegenover het Rijk niet nagekomen zou zijn. De personen van de Pruisische ministers konden daarbij vrijwel volkomen op den ach tergrond blijven. De vertegenwoordigers van Beieren en Baden legden er den nadruk op, dat de klachten van hun regeeringen niet direct zijn gericht tegen de verordening van 20 Juli, maar de bedoeling hebben, de grenzen vast te stellen, die de Rijkspresident bij maatregelen tegen de landen in het oog heeft te houden. Dr. Brecht gaf daarna een uiteenzetting van de politieke verhoudingen voor 20 Juli. Hij bestreed, dat de Pruisische regeering onder communistischen invloed had gestaan. O In de middagzitting kreeg Dr. Gottheiner het woord namens de Rijksregeering De bloedige gebeurtenissen voor 20 Juli zijn voor een belangrijk deel terug te brengen tot de volkomen eenzijdige behandeling, die de Nat.-Soc. beweging onderging. Het is verder onwaar, dat tusschen de N.S.D.A.P. en de regeering eén accoord was tot stand gekomen omtrent het ingrijpen in Pruisen. De regee ring had een volkomen vrij besluit genomen Het ingrijpen van de regeering vindt zijn oorzaak in de bloedige onrust van den zomer 1932. Tusschen 1 Juni en 20 Juni vonden in Pruisen meer dan 460 politieke excessen plaats, waarbij 82 dooden vielen en 400 per sonen werden gewond. In de bladen werd algemeen reeds van een toestand van burger oorlog gesproken. De toestand in Pruisen werd nog verergerd door de partijverhou ding. Dat de Communistische partij vijandig staat tegenover den staat, is niet te betwijfe len. De Rijksregeering heef het Gerechtshof materiaal verschaft, dat dezen toestand illus treert. Spreker herinnert aan de redevoering, die de toenmalige politiepresident van Ber lijn den 26sten Juni heeft gehouden en waar in deze een waarschuwing richtte tot den Rijkspresident, waarin hij sprak van een ge meenschappelijk front met de communisten. Gottheiner herinnerde voorts aan de gebeur tenissen welke verband hielden met het ver bieden van de „Vorwaerts''. Vervolgens be sprak hij de houding van Severing, waarbij hij in het bijzonder er op wees, dat Severing 14 Juli in een openbare vergadering, in de Tennishalle te Berlijn gehouden, -heeft ge zegd: „Den 31sten Juli jagen wij de regee ring-von Papen en haar Nat.-Soc. handlan gers weg". Pruisen, aldus vervolgde Gottheiner, dat het grootste deel van het Rijk uitmaakt en met het Rijk de hoofdstad en den zetel der regeering gemeen heeft, is yoor alle andere landen verplicht, orde en veiligheid te hand haven. Vooraanstaande ambtenaren uit Prui sen zijn deze plicht'met het oog op den drei genden oorlog niet nagekomen. De Rijkspre sident en de Rijksregeering waren er van overtuigd, dat de Communistische partij staatsvijandig is en juist in de eerste plaats in Pruisen verantwoordelijk moet worden ge steld voor het ontstaan van bloedige onlus ten. Onder deze omstandigheden was de ver ordening van den Rijkspresident d.d. 20 Juli de eenige weg tot een de spoedige pacificatie van het grootste land van het Duitsche Rijk. Dr. Gottheiner besloot met de door dr. Brecht gegeven uiteenzetting in bijzonder heden te weerleggen. De sociaal-democratische afgevaardigde in den Pruisischen Landdag, prof. dr. Heller, bestreed, dat Severing zou hebben gezegd, dat hij een Rijkscommissaris in Pruisen noodig achtte. Het ingrijpen van de regee ring is slechts te verstaan, als men de episode van de overeenstemming tusschen von Papen en Hitier beschouwt. Die episode heeft ac- coorden tusschen hen ten gevolge gehad. Hel Ier stelt daarom voor, den Rijkskanselier en Hitier te dagvaarden tot een verhoor over deze accoorden. Het zal dan blijken dat niet motieven, die volgens art. 48 toelaatbaar zijn, maar politieke overeenkomsten met Hit- Ier het Rijksingrijpen ten gevolge hebben ge had. Prof. Karl Schmitt uit Berlijn besprak daarop de juridische zijde van het conflict. Hij wees er op dat men moet ondeischeiden tusschen een toestand van burgeroorlog en een conflidstoestand. In verband met dien laatsten toestand zette hij uiteen, dat hier twee staten tegenover elkaar stonden, die ieder voor zich he recht opeischen een eigen politiek te voeren. De vraag is nu: hoe ver gaat het recht van Pruisen, dat immers ook de Rijkshoofdstad in zijn gebied heeft? Schmitt kwam tot de slotsom, dat men het Rijk niet het recht kan ontzeggen, zijn poli tiek door te zetten in verband met het ge vaar voor burgeroorlog Dr. Brecht en prof. Heller bestreden, dat Severing in Juli tot den Rijksminister van binnenlandsche zaken zou gezegd hebben, dat er spoedig een Rijkscommissaris voor Pruisen moest worden benoemd. DONDERDAG BESPREKING TUSSCHEN HERRIOT EN MACDONALD. Officeiel wordt medegedeeld, dat Herriot reeds morgen naar Londen zal vertrekken. De bespreking met MacDonald zal Donder dag plaats hebben. Heden wordt te Parijs een kabinetsraad ge houden, terwijl tegen morgen een minister raad is bijeengeroepen, welke gepresideerd zal worden door den president der republiek. In Fransche politieke kringen neemt men aan, dat Herriot te Londen zal trachten de Duitsche eischen inzake rechtsgelijkheid te verbinden met een Franschen eisch inzake veiligheid. De meening te Londen over de viermogendheden conferentie. In officieele kringen te Londen werden Maandag de vooruitzichten voor een confe rentie der viermogendheden gunstiger be oordeeld dan de vorige week het geval is geweest. Men hoopt dat het onderhoud dat MacDonald met Herriot zal hebben tot resul taat zal hebben dat de datum waarop de conferentie zal aanvangen, zoomede de plaats waar de conferentie zal worden gehouden zal kunnen worden vastgesteld. Te Londen gelooft men dat de zetel der conferentie noch Londen, noch Geneve zal zijn. Men probeert alles te deen om de ge- dachtenwisseling te beperken tot de vier ;roote mogendheden, terwijl de Ver. Staten ioor een waarnemer zullen worden vertegen woordigd. VERKIEZINGSREDE VAN DR. WIRTH. Op een vergadering van de afdeeling Op- per-Silezië van het Centrum heeft de vroegere rijkskanselier Dr. Wirth het woord gevoerd. Hij zeide o.a.„Wat betreft den binnenland- schen toestand, valt vast te stellen, dat ge;, regeerd wordt zonder het volk met noodver ordeningen; in buitenlandsch-politiek opzicht schijnt Duitschland weer als in 1914 ge- isoleerd te worden". Wirth wilde de regeering Von Papen niet te zeer aanvallen, maar een regeering zonder volk is in Duitschland nieet mogelijk. Het Duitsche Volk wil niet ge regeerd worden door een dunne bovenlaag Het Centrum is voor herstel van een demo cratische volksvertegenwoordiging, derhalve voor het weer inschakelen van den Rijksdag in de beraadslagingen over de lotgevallen van het volk. De nat.-soc. hebben thans inge zien, dat zij met hun aanval tegen Bruening zichzelf hebben getroffen en dat ze zich ver gist hebben, toen ze geloofden, dat een aan het bewind brengen van Von Papen hemzelf de macht zou verschaffen. Van al deze poli tieke verwarringen is het Duitsche volk het slachtoffer. Alleen het Centrum is in staat, aan deze verwarringen een einde te maken. Daarom moet op 6 November het katholieke Duitschland het zijne er toe bijdragen, dat het Centrum en de Beiersche Volkspartij te zamen weer Duitschlands politiek vaststel len. VERKLARING VAN SEVERING. Naar de Vossische Zeitung meldt, heeft Severing zich uitgelaten over de bewering van Ministerialdirektor Gottheiner, als zou Severing Von Gayl de benoeming van een rijkscommissaris hebben aanbevolen. Seve ring verklaarde: „Ik heb Von Gayl nooit de benoeming van een rijkscommissaris aange raden. Ik heb alleen gezegd, dat ik mij zeer goed kon indenken, dat na de Rijksdagverkie zingen van Juli de tijd rijp zou zijn voor de verwezenlijking van het plan, dat in den zo mer van 1931 door Braun en Bruening is be sproken. Dat plan beoogde, door een perso- neele unie tusschen het rijk en Pruisen een vereeniging der ministeriën te bewerken. Maar overigens heb ik juist dringend ver zocht, niet zonder wettigen grondslag een rijkscommissaris te benoemen. Later heb ik ook een openlijke verklaring over mijn gesprek met von Gayl gedaan, toen er geruchten liepen, dat het rijksministerie van binnenlandsche zaken de politie van Pruisen op het rijk wilde overdragen. Ik heb Von Gayl gevraagd, of hij de bron van deze geruchten kende. Hij heeft dat ontkend pn zich daarbij beroepen op mijn verklaring, dat de Pruisische politie in goede handen was. Een ander gesprek over de benoeming van een rijkscommissaris heb ik met Von Gayl niet gehad. AANKLACHT TEGEN WEISS EN HEIMANNSBERG AFGEWEZEN. Naar de bladen melden, heeft de rechtbank de aanklacht tegen den vroegeren vice-presi- dent van de Berlijnsche politie Dr. Weiss en tegen den voormaligen commandant van po litie Heimannsberg, afgewezen. Hun was verweten het niet opvolgen van de bevelen van den militairen bevelhebber, generaal v. Rundstedt. ZOUTZUUR GEDRONKEN IN PLAATS VAN WIJN. Twee dooden. Te Buederich zijn twee jonge mannen, respectievelijk 20 en 22 jaren oud, op tragi sche wijze om het leven gekomen. Zij wilden beiden naar een kermis gaan en te voren nog een glaasje wijn drinken. In plaats van een wijflesch, namen zij in het donker een flesch met zoutzuur, waarvan zij dronken. Beiden zijn korten tijd later overeleden. OPNIEUW KRACHTIGE AARDSCHOKKEN IN GRIEKENLAND. Naar uit Saloniki wordt gemeld, zijn in het Grieksche aardbevingsgebied opnieuw krach tige aardschokken waargenomen. De opge wondenheid onder de bevolking is zeer groot het ook beperkte, samenzwering tegen den staat. Er zijn geruchten, dat honderd personen gearresteerd zijn en dat ook verschillende wapens in beslag zijn genomen. Enkele leiders der beweging zouden naar Italië zijn gevlucht. SAMENZWERING ONTDEKT IN ZUID-SLAVIE. Officieel wordt medegedeeld, dat de auto riteiten in Dalmatie en het kustland van Kroatië een wijdvertakte revolutionnaire or ganisatie op het spoor zijn gekomen. De ont dekking geschiedde bij een onderzoek naar aanleiding van de botsingen tusschen opstan delingen en gendarmerie, welke in die streken hebben plaats gehad. Een groot aantal personen die de opstan delingen behulpzaam zijn geweest bij het smokkelen van helsche machines, wapenen en munitie uit Zara en Fiume naar Joeoo- Slavië is gearresteerd. Er zijn ook zeer veel boeren in het grensgebied gearresteerd. SCHEEPSONGELUKKEN IN DE OOSTZEE. Tengevolge van den hevigen storm zijn aan de Zweedsche Oostzeekust tal van scheepsongevallen geschied. Het Finsche s.s. Sampo werd lek geslagen. Een Zweedsch bergingsvaartuig slaagde erin het naar Ny- nashan te sleepen. De bemanning was door de inspanning volkomen uitgeput en de ge heele lading van het schip was overboord ge spoeld. Een tweede Finsch s.s. Vera uit Hel- singfors, dat een Zweedsche noodhaven wil de binnenloopen en draadloos om een loods vroeg, heeft men sedert dien niet meer terug gezien. De met hout geladen boot was door den storm ernstig beschadigd en maakte sterk slagzij. Toen de loodsboot buitengaats kwam kon men het schip niet meer vinden. DE ARRESTATIE VAN DR. IVAN PERNAR. Bijzonderheden omtrent de revo lutionnaire beweging. Omtrent de arrestatie van dr. Ivan Pernar en negen andere personen, als verdacht van aansporing tot revolutie in Zuid-Slavië, ver nemen wij nog, dat Pernar een gewezen afge vaardigde is van de Raditsj-partij en tot voor kort in het Parlement zitting had. "dj het bekende incident in 1928 in het :ment werd Pernar zwaar gewond. Hij L-.icort tot de meest links-staande elementen uit de Raditsj-partij en staat steeds een radi cale politiek voor. Men vestigde er in bevoeg de kringen de aandacht op, dat er van een eigenlijke revolutie-poging geen sprake is. Ir, dit verband moet men niet te veel waarde hechten aan berichten, welke de zaak meestal opblazen, aldus wordt verklaard. Voor zoo ver men op het oogenblik de situatie beoordee- len kan, is er geen enkele reden tot ongerust heid. Nader wordt gemeld, dat de zaak een ern stiger aanzien heeft gekregen, dan men aan vankelijk vermoedde. Was de eerste indruk, dat men te doen had met een kleine onbe langrijke gebeurtenis, welke slechts bestond uit het ongeoorloofd verspreiden van pam fletten, latere berichten spreken van een, zii MAURICE RAVEL GEWOND. De beroemde Fransche componist Maurice Ravel is ernstig gewond toen de taxi-auto, waarin hij was gezeten, in botsing kwam met een andere huurauto. HET HONGAARSCHE STANDRECHT OPGEHEVEN. In de zittingen van het Hongaarsche kabi net van gister is met algemeene stemmen be sloten het standrecht op te heffen. 100 PERSONEN IN DE DIEPTE GESTORT. 41 gewonden. Tijdens een voetbalwedstrijd in Messina waren honderden sportenthousiasten op de daken van de huizen rond het terrein .geklom men. Op het golfijzeren dak van een vroeger abattoir waren niet minder dan 250 personen bijeen. Door dat de balken, die het dak schraagden vermolmd waren, stortte het dak tijdens den match in. Ongeveer 100 personen stortten, gelukkig van niet al te groote hoog te, in de diepte. 41 hunner werden gewond. 6 moesten naar het ziekenhuis worden overge bracht. EX-BURGEMEESTER WALKER. James Walker is te New-York aangekomen, meldt de N.R.Crt., en daar door zijn vrien den en bewonderaars zeer hartelijk ontvan gen. Er zijn hem al tal van betrekkingen aan geboden* Onder degenen die behoorden tot de opvarenden van de drie groote booten welke het schip van Walker tegemoet voeren waren natuurlijk de fotografen en journalis ten talrijk. Men vroeg den burgemeester of hij zich uit de politiek had teruggetrokken. Walker lachte eens en antwoordde:. Politiek beteekent: het openbaar belang en zoolang ik leef zal ik strijden voor het openbaar be lang. Kiesche vrienden hadden den ex-burge meester aan boord opgebeld om hem te vra gen of het waar was of hij zelfmoord had gepleegd. Walker antwoordde met de bekende grap, dat het bericht ietwat overdreven was. Inmiddels is de politieke toestand in den staat New-York en in de wereldstad van dien naam nog tamelijk verward en blijkt achter af, dat Roosevelt den steun van Tammany Hall weliswaar verwierf maar dat hij er toch zeer vergaande tegenbeloften heeft moeten doen. De candidaat voor het burgemeesterschap van New-York is een volkomen aan Taipma- ny Hall verknochte persoonlijkheid en de hui dige plaatsvervanger McKee, die na het af treden van Walker de wereldstad bestiert en die een anti-Tammany man is, heeft zich on voorwaardelijk teruggetrokken. De verzoening tusschen Smith en Roose velt blijkt van den kant van eerstgenoemde ernstig gemeend te wezen. Al Smith heeft n.1. toegezegd dat hij in de staten New Jersey, Rhode Lsland, Connecticut en Massachus- setts een propagandatournee zal houden voor Roosevelt s candidatuuf. Walker heeft te verstaan gegeven dat hij over eenigen tijd, b.v. over een iaar, weer in de practische politiek zal gaan. Ondervraagd over den democratischen candidaat voor het bureremeesterschaD O'Brien. zeide Walker. dat dit een voortreffelijke keus was voor dat ambt. SAMUEL INSULL GEARRESTEERD. De ex millionnair Samuel Insull, uit Chica- go, die 400 millioen dollars zou hebben ver duisterd en uit Amerika was gevlucht, is te Athene gearresteerd. DE BRAND BIJ LA ROCHELLE NOG NIET GEBLUSCHT. De groote brand in de petroleumhaven van La Rochelle is nog niet gebluscht. De werk zaamheden der brandweer zijn beperkt tot het voorkomen van het overslaan van den brand op de in de omgeving liggende opslagplaat sen. De gendarmerie en militairen assistee- ren de brandweer. STRUBBELINGEN TUSSCHEN EQUADOR EN PERU. Uit de provincie El Oro wordt gemeld, dat gisteren een gevecht heeft plaats gevonden tusschen troepen van het leger van Equador en wel het garnizoen te Oriente met Peruaan- sche troepen. In de provincie El Oro heerscht groote opwinding en een aantal vakbonden heeft reeds een beroep gedaan op de aange sloten arbeiders om zich in geval van oorlog bij het leger aan te melden De oorzaak van het incident is tot nog toe ook bij de regee ring van Equador te Guayaquil nog onbe kend. OPSTAND IN ABESSINIE. De Times meldt uit Abdis Abeba, dat in Abessinië een revolutie is uitgebroken. De zoon van den vroegeren koning van Gojam, Ras Hailoe, die wegens verraad ter dood was veroordeeld en later werd begenadigd, is in verzet gekomen tegen de kiezerlijke regeering en heeft Debra Marcos, de vroegere residen tie van zijn vader, bezet. Keizerlijke troepen rukken tegen de opstandelingen op en belege ren Debra. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Japansche immigratie ia Mantsjoerije. In grooten getale komen Japansche immi granten Mantsjoerije binnen, met het geweer onder den eenen arm en hun landbouwwerk tuigen onder den anderen, onder bescherming van het nieuwe Mantsjoerijsche regiem. De meeste immigranten zijn forsche mannen tus schen de twintig en dertig jaar oud, zonder huisgezin. Zij maken sterk den indruk er op te zijn voorbereid om met de eene hand den ploeg te voeren en met de andere de wapens te hanteeren tgen de „baridieten". De nieuwe immigranten zijn gekleed als soldaten en in militaire formaties gegroe peerd, terwijl zij onder leiding staan van of ficieren, die een strenge militaire discipline handhaven. Zij dragen khaki uniformen en zijn gewapend met zwaarden en geweren. Zij worden gedirigeerd naar de Japansche ne derzettingen in het Noord-Westen van Mant sjoerije. Deze nederzettingen zullen lo-achtig georganiseerd worden tegen mogelijke „in- menging" van gewapende „bandieten". DE ROOFMOORD TE ZENDEREN. De verdachte bekent. In verband met den plaats gehad hebben- den roofoverval te Zenderen, waarbij de 80- jarige ongehuwde vrouw van de Pol werd vermoord, wordt thans gemeld, dat de Zon dagmorgen gearresteerde R. uit Borne gister middag een bekentenis heeft afgelegd De rijksveldwachter had in een boschje bij Borne verborgen gevonden een gestolen fiets en een met bloed bevlekt overhemd. R. heeft zijn bekentenis afgelegd tegenover dep commissaris van politie te Hengelo, ter wijl bij deze heeft herhaald voor den rechter commissaris te Almelo. De man werd tevens gezocht, daar hij tij dens transport naar het gesticht „Het rjooge land" ontvlucht was. Zuster van het slachtoffer vertelt. Gisterochtend had een correspondent van het Hbld. een onderhoud met de overlevende zuster Dina, die nadat Zondag in het zieken huis te Delden haar wonden waren verzorgd, haar intrek heeft genomen bij familie te Hen gelo. De oude vrouw vertelde, dat zij te ongeveer zeven uur met haar zuster naar bed was ge gaan. De laatste had de gewoonte door stampen op den grond de muizen te verdrijven. Toen Dina Pol dan ook om ongeveer halfnegen, waarschijnlijk tengevolge van het geluid der Worsteling tusschen den indringer en haar zuster ontwaakte, meende zij aanvankelijk, dat de laatste bezig was muizen te verdrijven. Toen zij zich echter wilde gaan verge wissen. kreeg zij een hevigen slag met een klomp op het hoofd. Terwijl de misdadiger op het hulpgeroep van Dina de vlucht wilde nemen, heeft de laatste haar deertiik gewand*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1