DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. NASH In 1932 aan da spits, Garage 11. DAM Co., Alkmaar Uit hel 'Jkulement QxigtÜiksch Omvticht ^Buitenland JCunst m Wetenschap No. 250 Zaterdag 22 October 1932 134e Jaargang WAAROM? Snaarmanslaan hoek Scharloo. Telefoon 490. ALKMAARSCH Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. franco dor het geheele Rijk 2,50. Losse nummers 5 cents. ~!>IJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 21 October 1932. BEDR1JFSRADEN. De Tweede Kamer heeft heden voortgezet behandeling van het wetsontwerp op de Bedrijfsraden. Het plan scheen te bestaan de zaak heden te doen afloopen, doch er waren al weer sinds den vorigen dag nieuwe amen dementen ingediend. Het bleek aanvankelijk meer schijn dan wezen te zijn: er werden compromissen tusschen de voorstellers en minister gesloten, omtrent de wijze, waarop een reglement van een Bedrijfsraad zou kun nen worden gewijzigd, een amendement Van Poll om in art. 15 uitdrukkelijk als taak van een Bedrijfsraad aan te wijzen1 het be vorderen van gemeenzaam overleg tusschen werkgever en arbeider werd als overbodig verworpen met 57 tegen 32 stemmen en reeds spoedig was aan de orde het vraagstuk van de verordenende bevoegdheid. De minister wil deze niet, ten minste vooralsnog niet in de wet opnemen, de heer Van den Bergh (s. d. a. p.) had met den heer Kupers een aantal amendementen ten gunste er van inge diend. In beginsel voelden vele leden veel voor de verordenende bevoegdheid. Men vond in meerderheid het beginsel thans echter niet opportuur. De heer v. d. Bergh verdedigde het denkbeeld, daarbij wijzende op de waar borgen, welke in zijn amendement zijn opge nomen ter voorkoming van misbruik van de bevoegdheid. De heer G osei in g (r.k.) lichtte hierna een amendement toe door hem met zijn partijgenoot Hermans ingediend, waarin het beginsel van verordenende bevoegdheid in de wet wordt erkend, doch de uitvoerings maatregelen verder aan de regeering worden gelaten. De heer Kortenhorst (r.k.) gevoelde voor geen der amendementen veel, het minste echter voor dat van den heer v. d. Bergh c.s. Ook dr. Vos (libhad overwegende be zwaren tegen de beide amendementen, de meeste tegen het amendement-Van den Bergh, dat van onvervalscht soc.-democra- tische strekking is, en den dood der particu liere nijverheid zou brengen. Uitvoerig zette ds spr. dit alles uiteen De heer H e r m a n s (r. k.) achtte het noo dig na den heer Goseling nogmaals de door hem met dezen ingediende amendementen nader toe te lichten. De heer Slotemaker de Bruine (c.fa.) verklaarde zich absoluut tegenstander van de voorsteilen-Van den Bergh, was echter, in tegenstelling met vele partijgenooten voorstander van het amende- ment-Goseüng. De heer S m e e n k (a.r.) sym- phatiseerde met het amendement-Goseling, hoopte daarom, dat de minister er principieel geen bezwaar tegen zou hebben. Daartegen over wilde de heer VanVoorst (r.k.) niets van amendeering weten Het voorgestelde was voldoende De heer K u p e r s (s. d. a. p.) bestreed bij wijze van intermezzo de door dr. Vos ont wikkelde denkbeelden, waardoor hij zich als een onver va lschtei: kapitalist had doen ken nen, die blind is voor de beteekenis van een Planwirthschaft. Ook andere tegenstanders kregen daarbij kritische woorden te hooren in het bijzonder de heer Wijnkoop, die „ze ziet vliegen", als hij met sociaal-democraten te doen heeft. In een uitvoerige rede zette hierna de heer Joekes (v.d.) uiteen, dat 'hij tegen de amendementen-v. d. Bergh over wegend bezwaar bleef koesteren, doch gun stig oordeelde over de amendementen-Gose ling. Na eenige verdere besprekingen, waarbij o.a. de communist W ij n k o o p over zoo velerlei sprak, dat de voorzitter hem best tot de orde had kunnen roepen, al ware het slechts tot bekorting van het debat, kwam ten slotte minister Verschuur weer aan het woord, die in een als altijd goed ver zorgde rede uiteenzette, waarom hij niet ge diend was van de soc.-democratische amen dementen, doch het amendement van den heer Goseling c.s. niet onaannemelijk achtte Het gevolg bleef niet uit. Het amendement van den heer Van den Bergh c.s. viel met 53 tegen 24 stemmen, dat van den heer Goseling werd met 64 tegen 14 stemmen aanvaard. Daarop werd de behandeling van het ont werp voortgezet, doch de Kamer verliep, het was reeds over zessen een voor Vrijdag kingen verdaagde de voorzitter de vergade nogal laat uur en na nog eenjge bespre ring tot Dinsdag a.s. De toeleg om reeds heden de zaak in kan nen en kruiken te hebben, was echter niet gelukt. De zaak is echter op een oor na ge vild en de minister van Justitie, die heden reeds in de Kamer aanwezig was, kan ver zekerd zijn Dinsdag het woord te mogen voeren ter verdediging van zijn ontwerpen vereenvoudiging van de rechtspraak. DE DUITSCHE RIJKSDAG VERKIEZINGEN. Het economische plan der Nazi's. We hebben gisteren reeds opgemerkt, dat in Duitschland de verkiezingsstrijd weer in vollen gang is en o.m. het een en ander mee gedeeld van vergaderingen, welke gehouden werden. In dit verband is het wel interessant, eens even na te gaan, hoe het program der Nazi's er uitziet. Deze groote partij van Hitier heeft iet een en ander gepubliceerd over het eco nomische plan. Zij streeft naar een opbouw van den staat en het bedrijfsleven op natio naal socialistischen grondslag, hetgeen slechts te bereiken is door een diepgaande hervor ming van het politieke en economische systeem. De Nazi's zijn er van overtuigd, dat het Duitsche economische systeem op zijn hui dige grondslagen niet kan worden gehand haafd. Hoofddoel der economische politiek moet zijn het behoud en de versterking van de nationale krachten, zoodat iedere Duit- scher van zijn arbeid weer nut heeft en wel ieder individueel naar zijn prestatie. Volgens dit principe moet de Duitsch-economische litiek eensgezind worden nagestreefd, erkverschaffing. Voor circa twee millioen menschen moet op grond van een jaarplan arbeid en verdienste worden geschapen Hiertoe wordt vereischt een bedrag van 5 a 6 milliard mark voor be- legging in staats- en particuliere onderne mingen. Deze som beteekent ongeveer de helft van de normale jaarlijksche belegging van het Duitsche bedrijfsleven en moet volgens een plan op grond van een vastgesteld financie ringsprogram van staatswege ter beschikking worden gesteld van het bedrijfsleven. Zulks noemen wij nationaal socialistische bedrijfs leiding. Een arbeidsprogram voor openbare werken is reeds uitgewerkt. Voorts moeten productiemiddelen ter beschikking worden gesteld voor een uitbreiding van de Duitsche grondstofbasis en voor nieuwe nationale in dustrie- en bedrijfstakken. Financiering en productieve credietverschaffing. Voor de financiering van dit werkprogram is noodig een productieve credietverschaffing (uitbreiding der credietverleening) tot een bedrag van circa 3 milliard. De uitbreiding der credietverleening geschiedt op grond van een crediet aan het rijk door de rijksbank en de banken welke onder staatstoezicht staan Voor de ten uitvoerlegging van deze uitge breide credietverleening is een vermeerdering der geldcirculatie slechts noodig tot een be drag van misschien 300 millioen tot 500 mil lioen RM. Overigens geschiedt de uitbreiding van de credietverleening langs den weg van giraalgeld. De productiewisseling en het staatscrediet worden de basis der geldcircu latie. Door de financiering van het plan der werkverschaffing scheppen wij wederom een gezonde valuta. Wij willen derhalve geen inflatie, maar het herstel van een gezonde valuta met liquide dekking. Een wijziging van de Rijksbankwet is noodig om de auto nomie der Rijksbank op te heffen. Contróle van het geld- en credietwezen. Deze maatregelen maken een contróle van staatswege op geld- en credietwezen en een uitbreiding van het staatsgirobedrijf nood zakelijk. Wij willen geen staatshuishouding, ook geen staatssocialisme, doch wij willen een socialisme, dat het volkslichaam beschermt tegen gevaren van buiten en van binnen en een gemeenschappelijken arbeid van alle tak ken van bedrijf en van alle standen toelaat ter bevordering van het algemeen welzijn. Renteverlaging De verlaging van den rentevoet zal moeten geschieden met in achtneming van de ver houdingen in het bedrijfsleven. Deze maat regel zal evenwel niet mogen leiden tot een vernietiging van het vertrouwen. De land bouw zal, indien zij bevrijd is van ondraag lijke schuldenlasten, weer op adem komen Eerst dan zullen de noodzakelijke verdere verminderingen van de lasten betei uitwerking kunnen hebben. Er kan geen sprake zijn van een gezonden export, indien de binnenland- sche markt ongezond is. Wij zijn mezoo dwaas de noodzakelijkheid van een export voor Duitschland te negeeren. Wij meenen het evenwel niet te kunnen verantwoorden, in dien economische instellingen er met staats subsidies worden doorgesleept. Nieuwe econotnische geest en principe der prestatie. De ondervinding heeft geleerd, dat het Duitsche bedrijfsleven nóch met communis- tisch-marxistische. nóch met liberalistisch- kapitalistische methodes kan worden opge bouwd, doch slechts volgens consequent doorgevoerde nationale en Duitsch-socialis tische richtlijnen. Ook het bedrijfsleven moet worden vervuld met een nieuwen geest, met een nieuwe ratio en met een nationalen ethos. Wij erkennen de ethische gegrond heid en de nationaal politieke beteekenis van het particuliere bezit en stellen het principe der prestatie welbewust op den voorgrond. Doch ook de ondernemer zal slechts dan met succes kunnen werken aan den opbouw van het Duitsche bedrijfsleven, indien het ons ge lukt den klassenhaat te overwinnen en breede massa's der arbeiders en van den midden stand in Duitschland te ontproletiseeren. Algemeenappèl voorden arbeid. Dit doel is slechts te bereiken door een succesvol algemeen appèl voor den arbeid. Tegenover een program van opbouw, zoo als het onze zijn de maatregelen der regee ring-von Papen volkomen ontoereikend, ja zelfs, men moet zeggen dat de regeering-von Papen de werkverschaffing juist verhindert. Beslissingen en vooruitzicht. De vrees voor de laatste beslissing is thans in het bedrijfsleven helaas nog even groot als in de politiek. Het bedrijfsleven ter wereld is door den wereldoorlog en de structuurwijzi gingen in de afzonderlijke economische ge bieden der wereld in zijn essentieele bestand- deelen vernietigd' Thans is het noodzakelijk allereerst een nationaal bedrijfsleven weer op te richten. Wij hebben in Duitschland voldoende na tionaal kapitaal. Aangezien wij niet een nationaal geld- en credietsysteem hebben, moeten wij ons dit scheppen. De wederop richting van een nationaal Duitsch bedrijfs leven op de basis van een internationaal ge bonden geld- en credietsysteem. zooals thans de regeering-von Papen tracht te verwezen lijken, is een onding en een onverantwoorde lijke kortzichtigheid. landsche zaken, de Broqueville zelf neemt het ministerie van landbouw op zich. Be treffende binnenlandsche 'zaken is nog niets bekend. Zes aftredende ministers zullen geen deel uitmaken van het nieuwe kabinet, waar in het Vlaamsche element zwakker zal zijn vertegenwoordigd. OTTAWA IN HET LAGERHUIS. Het Lagerhuis heeft gister de financiëele resoluties inzake Ottawa behandeld. Een La- bour-voorstel, waarbij de wensch wordt uitge sproken de verdragen van Ottawa met een ter mijn van zes maanden te kunnen opzeggen, werd verworpen met 221 tegen 58 stemmen. Sir Herbert Samuel steunde het voorstel met de motiveering dat het in strijd met de consti tutie is dat een nieuwgekozen Lagerhuis, dat van ajidere meening is dan het huidige, niet in de gelegenheid zou zijn de verdragen van Ot tawa op te zeggen. In zijn antwoord erkende Sir John Simon dat er sprake is van een zekere beperking van de machtsbevoegdheid van de Volksvertegenwoor diging, doch dat deze gerechtvaardigd is door de voordeelen van de verdragen van Ottawa. Vervolgens maakte MacDonald bekend dat een wetsontwerp inzake wijzigingen in het on derzoek naar de behoeften van werkloozen is ingediend. HET ONTWAPENINGSVRAAGSTUK. Rede van Sir John Simon. In een redevoering in Cleckheaton heeft de Engelsche minister van buitenlandsche za ken wederom de ontwapening en de Duitsche eisch tot rechtsgelijkheid besproken. Hij wenschte, dat diegenen, die de Engelsche re dering in de laatste 6 maanden becritiseerd .iadden, eens achter de coulissen konden ko men, wanneer beraadslagingen in Genève of in het Engelsche kabinet plaats vonden. Dan zouden zij waardeering krijgen voor de rol, dien de Engelsche regeering en de Engelsche vertegenwoordigers in de ontwa peningskwestie spelen. Voornamelijk aan het Engelsche initiatief is de aanvaarding te danken van het besluit op grond waarvan de ontwapeningsconferentie zich verplichtte zich te laten leiden door de algemeene prin cipes van de verklaring van Hoover, dat n.1 een aanzienlijke verlaging der bewapeningen zou plaats vinden. Dit was echter het besluit, waar Duitschland tegen heeft gestemd. Verder, aldus ging Simon voort, is opge merkt, dat de Engelsche nota een soort juris- tisch schoolwerk geweest is, waarbij in het geheel geen poging werd gedaan zich bezig te houden met den kern van de Duitsche eischen. Niets kan verder van de waarheid af zijn, dan deze bewering. De nota heeft juist gezegd, dat de juridische verhouding de kern der aangelegenheid niet raakt. De li- miteering der Duitsche bewapeningen in het verdrag van Versailles is niet gedacht ais voorlooper van de algemeene ontwapening en ook niet als zoodanig aangekondigd. Onge acht de groote bewapeningsvermindering van Engeland is de regeering verplicht met al haar krachten in Genève mede te werken aan maatregelen tot algemeene kwantitatieve en kwalitatieve ontwapening. De Engelsche no ta dringt er op aan, dat de eenige weg, om de kwestie van den status te regelen daarin bestaat, met geduld de zaak tuscshen de be trokken mogendheden te bespreken. De En gelsche regeering werkt voortdurend achter de coulissen teneinde de betrekkingen tus schen Duitschland en zijn buren weer ver trouwensvol te maken. Het zal voor een groot deel afhangen van de verbetering dezer be trekkingen, of een groote mate yan ontwape ning bereikt kan worden. Engeland heeft er voor gewerkt, de gedachtenwisselingen tus schen Duitschland, Frankrijk, Italië en En geland weer op gang te brengen, teneind voorwaarden te schepjien op grond waarvan Duitschland weer zijn plaats in de conferen tie zal kunnen innemen. Niemand die geen deel heeft aan de verantwoordelijkheid die op de schouders der nationale regeering rust, kan de moeilijkheden op juiste waarde schat ten, welke worden ondervonden, wanneer men principes, die gemakkelijk worden uitge sproken in de ipractijk wil overbrengen. DE BELGISCHE REGEERINGSCRISIS De vorming van het nieuwe kabinet. De Broqueville heeft den opdracht om een regeering te vormen definitief aanvaard en hoopt vandaag de ministerlijst gereed te hebben. Het is nog niet zeker of de Vlaam sche katholieken hem zullen steunen. Dez> steun wordt afhankelijk gemaakt van de on middellijke ontbinding van het kabinet, het geen, zooals de zaken er thans voor staan waarschijnlijk in de eerstvolgende week plaats vinden. De ministerlijst zal er waar schijnlijk als volgt uitzien: Het ministerie van oorlog zal waarschijnlijk worden waar genomen door den voormaligen premier Theunis. Hijmans blijft minister van buiten Omdat NASH voor een matigen prijs een wagen maakt, die,wat kwaliteit en af werking betreft, met veel duurdere merken kan concurreeren. De lage, weloverwogen bouw van het chassis heeft het mogelijk gemaakt het NASH» koetswerk een ongemeen gedistingeerd cachet te geven. HET CONFLICT IN DE TEXTIEL INDUSTRIE TE LANCASTER. Geen overeenstemming. De officiëele bemiddelingsconferentie te Manchester tot bijlegging van de loonsge- schillen in de katoenspinnerijen van Lancas- hire heeft tot vannacht half vier voortge duurd, zonder dat de betrokken partijen tot overeenstemming konden komen. Tusschen het vergaande voorstel der arbeidersverte genwoordigers en den eisch tot loonsverla ging der fabrikanten is nog steeds een vel schil van ongeveer 3 pCt. De toestand is thans zeer gespannen aangezien de opzeg gingstermijn heden afloopt en indien de on derhandelingen mislukken Maandag een sta king of een uitsluiting begint, waarbij 2ÓO.OOO textielarbeiders zullen zijn betrok ken. DE CONTINGENTEERINGS- ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN FRANKRIJK EN DUITSCHLAND. In den tijd van 19 tot 21 October hebben in Parijs besprekingen tusschen Duitsche en Fransche regeeringsvertegenwoordigers plaatsgevonden over de voorgenomen Duit sche invoercontingenteeringen voor land bouwproducten. De vertegenwoordigers dei Fransche regeering hebben verklaard, dat zij gezien het feit, dat de Fransche regeering zelf een politiek van invoercontingenteering voert, zich niet principieel tegen een derge lijke maatregel van Duitschland kunnen verzetten. Intusschen hebben zij verschillen de bezwaren gemaakt, zonder hierbij de hoog te der contingenteeringen te berde te bren gen. De Duitsche delegatie heeft verklaard, dat zij rapport zou uitbrengen aan de Duit sche regeering over deze bezwaren. De Duit sche delegatie vertrok gisteravond uit Parijs De Fransche bezwaren tijdens deze onder handelingen naar voren gebracht waren niet van principieelen aard en betroffen hoofd zakelijk de toegepaste methode, waarbij niet volgens de landen zou worden gecontingen teerd. Verder hebben de Fransche gedelegeer den verzocht de contingenten zoo hoog moge lijk te stellen. VERPLAATSING VAN DE BOLSJEWISTISCHE CENTRALE VOOR PROPAGANDA IN HET BUITENLAND? Van Berlijn naar Stockholm Naar „Svenska dagbladet" verneemt, zou de centrale der bolsjewistische propaganda in het buitenland, die tot dusver in Berlijn gevestigd was, naar Stockholm worden over geplaatst. In Moskou zou men tot de con clusie gekomen zijn, dat de centrale naar eer. veiliger schijnende plaats moet worden over gebracht, zooals b.v. Stockholm. Een om standigheid, die ook ten gunste van dit plan zou zijn, is, dat de Russische handelsdelega tie, die bij het gezantschap is ondergebracht exterritorialiteit geniet. In den laatsten tijd zijn veel aanvragen gedaan om toestemming tot het binnenkomen in Zweden. Dit werd ge motiveerd met de reden, dat de betrokken personen employés waren van het naphta- syndicaat. In den laatsten tijd is een groot aantal inspecteurs en controleurs van deze oliemaatschappij Zweden binnengekomen. welke hiertoe hebben geleid, heeft Manioe niet medegedeeld. Hij beriep zich slechts op bezui nigingsmaatregelen. In economisch opzicht bepleitte hij een on voorwaardelijke handhaving van de koers van de Lei. Voorts sprak Manioe over een enge samenwerking met Geneve ten einde gesteund door Geneve met de buitenlandsche crediteu ren te kunnen onderhandelen over een schul denvermindering. Op het gebied der buitenlandsche politiek sprak Manies zich uit voor de voortzetting van de onderhandelingen met Rusland. Er zullen evenwel geen verdragen mogen worden geslo ten, welke de door het Kellogpact vastgestelde rechten van Roemenië in gevaar zouden kun nen brengen. ERKENNING VAN DE NIEUWE CHILEENSCHE REGEERING. Uit Santiago de Chili wordt gemeld, dat Engeland, Duitschland en Frankrijk de nieu we Chileensche regeering hebben erkend. HET TSJECHO-SLOWAAKSCHE KABINET COLLECTIEF AFGETREDEN. De Tsjecho-Slowaaksche ministerraad heeft Vrijdagmiddag besloten en-bloc af te treden. Udrzal is direct weer naar Karlsbad ver trokken. De onderhandelingen van zijn op volger, Malypetr, die tot nu toe president van het Huis van Afgevaardigden is geweest, betreffende de vorming van een nieuwe regee ring zijn zoo goed als geslaagd. Het is te verwachten, dat de nieuwe regeering Zater dag zal worden samengesteld. PROGRAMMATISCHE VERKLARING VAN MANIOE. Manioe heeft gisteravond tegenover persver tegenwoordigers een soort programmatische re- geeringsverklaring afgelegd. Ten aanzien van de binnenlandsche politiek van Roemenië kondigde Manioe een vérgaande decentralisatie van het bestuur en een hervor ming van de kieswetten aan. Het onderstaatssecretariaat voor de Minder heden zal worden opgeheven. De motieven DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. A De Japansche richtlijnen voor de behandeling van het rapport-Lytton in den V.B.- raad. Semi-officiëel wordt medegedeeld, dat de Japansche bijzondere gedelegeerde Matsoeoka van het Japansche kabinet de volgende instruc ties voor de houding van de Japansche delega tie bij de beraadslagingen van den Volkenbond over het rapport Lytton heeft ontvangen: 1. Bij de beraadslagingen over de Mants- joerijsche kwestie moet de Volkenbond de Ja pansche bijzondere belangen in Mantsjoerije erkennen. 2. De besprekingen moeten zich bewegen binnen het kader van het rapport-Lytton en ge voerd worden vanuit het gezichtspunt, dat het Mantsjoerijsche rijk een onafhankelijke staat is, die niets heeft uit te staan met de Chineesche republiek. 3. Ingeval de Volkenbond tot een besluit mocht komen, dat inbreuk maakt op de Ja pansche belangen, moet Matsoeoka officiëel verklaren, dat Japan uit den Volkenbond treedt. 4. Ingeval de Volkenbond oog heeft voor de Japansche belangen, moet Matsoeoka voorstel len alle besprekingen over het Mantsjoerijsche vraagstuk drie of vier jaar uit te stellen. Bij de opgravingen op het kerkhof te Zoutelandeis gebleken, aat de kerk daar drie a vier maal zoo groot geweest is dan zij thans nog is. Zoutelande is trouwens in vroeger tijden door de zee geteisterd, en er is ook veel onder het duinzand bedolven. De heer P. Boendermaker te Bergen heeft een keur uit zijn groote verzameling werken van Nederlandsche schilders tijdeljk afgestaan voor het houden van een tentoon stelling in het oude Raadhuis te Hilversum. De tentoonstelling zal heden worden ge opend door den burgemeester van Hilversum en duurt tot 20 November. JUPITER EN VENUS. De maan was gistermorgen in de vroegte nu en dan door de wolken zichtbaar maar dat Jupiter en Venus elkaar tot O.l graad genaderd waren werd niet waarneem baar Men heeft hier tevergeefs aan deze op merkelijke constellatie van de twee planeten zijn aandacht geschonken. t

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1