DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. St. Nicolaas-geschenken. De Duitsche regeeringscrisis. PI RITUS ^Binnenland Fa. VAN DER HORST Ho. 279 Vrijdag 25 November 1932 134e Jaargang Hit het JUuCemettt BxiQelij&schOjoeMcAt Rijkspresident von Hindenburg meent, dat aan Hitter geen „presidentiëele" volmach ten mogen worden gegeven. Krijgt von Papen een nieuwe kans? Engeland zou niet betalen. „Evening Standard" verneemt, dat Groot Brittannie niet den Decembertermijn aan de Vereenigde Staten zal voldoen in verband met economische moeilijkheden, welke zich dan zouden voordoen. Buitenland PRUISEN EN HET RIJK. De Pruisische staatsraad en het Staatsgerechtshof. MIJNONGELUK IN DUITSCHLAND. Vier man ingesloten SPOORWEGONGELUK TE LEIPZIG DE AFFAIRE-SZ»YMANSKI. HET HERSTELVRAAGSTUK. Frankrijk en Engeland betalen. DE BEPERKENDE BEPALINGEN OP DEN INVOER IN ENGELAND. DE ONTDUIKING DER COUPON BELASTING IN FRANKRIJK. DE MANTSTOERIJSCHE KWESTIE IN DEN VOLKENBOND. ZIJN EIGEN ARM GEAMPUTEERD DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. De strijd te Mantsjoerije. De strijd bij den Zuid-Chinee- schen spoorweg. Terreur van de Japansche troe pen in Mantsjoerije? KUNSTHANDEL Langestraat 21 Telefoon 475 Onie Jioiomëa Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco d' r het geheele Rijk 2.50, Losse nummers 5 cents. r^JJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Bock- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N, ADEMA. aren Dtt nummer bestaat alt drie bladen. Den Haag, 24 November 1932. Het heeft heden niet veel tijd of moeite ge- Kost om de Tweede Kamer er "toe te brengen de haringvisscherij met steun uit de staats kas te helpen op de been te blijven De Re geering (de minister Verschuur) had machti ging gevraagd om tot een maximum van twee en een half millioen aan de reeders der ha jingvisscherij crediet te verkenen, ten einde jn de gelegenheid te zijn, wanneer de aan voer van haring zoo groot is, dat men er voor het oogenblik geen weg mede weet, deze van de visschers tegen bepaalden prijs af te koopen om ze vervolgens in pakhuizen op te slaan tot de gelegenheid zich voordoet om de visch tegen behoorlijken prijs van de hand te doen. Minister Verschuur heeft zoowel in zijn toelichting als hedenmid dag in zijn antwoord op enele bedenkingen van de "heeren Drop (s. d. a. p.) en Schouten (a.r.) uiteengezet, dat het risi co van het rijk bij deze zaak niet groot is, doch dat er door de belanghebbenden naar gestreefd moet worden de vangsten niet te groot te doen zijn. Zonder hoofdelijke stemming heeft daarop de Kamer haar goedkeuring aan het voorstel gehecht. Met het tweede punt van de agenda is het «niet zoo vlot gegaan. Het betrof het zooge naamde noodwetje tot bezuiniging op het Lager Onderwijs, door de Regeering inge diend, toen zij wist, dat de wijziging L. O., welke zij eenigen tijd geleden bij de Kamer had ingezonden, in geen geval nog in deze zittingperiode in het Staatsblad zou verschij neen. Zij heeft toen een soort van uittreksel uit het groote ontwerp in een klein ontwerp bijeengebracht en hoopt nu, wanneer dit tij dig tot wet verheven kan worden, daarmede een bezuiniging van ongeveer 6 millioen te bereiken. Hedenmiddag had het er evenwel dien schijn van, dat het voorstel geen ge nade bij de meerderheid van de Kamer zou vinden, in de eerste iplaats wegens de voor gestelde verhooging van het aantal leerlin gen per klasse. Reeds de eerste spreekster, mej. Westerman (lib.) kwam hier tegen op. De bezuiniging is gering, zal eerst over twee jaar doorwerken, en niet veel opleve ren. Intusschen wordt het klasseonderwijs door te talrijke klassen bedorven. Waarom niet liever zijn heil gezocht in optreden tegen de tallooze kleine scholen, welke ons land rijk is, en waarom niet gezorgd voor een be hoorlijke vergrooting van de scholen? Haar fractie was niet geneigd met het ontwerp mede te gaan. Van sociaal-democratische zijde, eerst door den heer K. ter Laan, later door den heer Van Zadelhof f, is heftig tegen het voorstel geprotesteerd. Men achtte het een aanval op de volsschool en vooral de heer Van Zadelhoff was haast pathetisch, noemde het een actie tegen den Bond van Nederlandsche Onderwijzers enz De heer Ter Laan achtte de gelegenheid gunstig om in tegenstelling met de bezuiniginsplannen aan te dringen op de invoering van een acht jarigen leerplicht, opheffing van de land bouwverloven, inrichting van vakscholen voor meisjes en bovendien ruimer tegemoet koming aan de gemeenten in de kosten van onderwijs. De heer Van Wijnbergen (r.k.) zag ongetwijfeld veel goeds in het voorstel, doch hij weigerde positief zijn stem aan het voor naamste artikel, dat betreffend de leerlingen- schaal. De heer Z ij 1 s t r a (a. r.) vond de verhooging van het leerlingenaantal per klasse ook niet mooi, doch als we hem goed ge hoord hebben, zal hij er daarom toch niet tegen stemmen. Vrij gunstig liet de heer Peereboom (St. Herv.) over het voorstel uit, terwijl de laatste spreker van den mid dag, de heer S u r i n g (r. k.) zich in het al gemeen wel met de bezuinigingsplannen kon vereenigen. Hedenavond zet de Kamer de behandeling van de Defensiebegrooting voort. Het schiet met de vorming van een nieuwe Duitsche rijksregeering slecht op. Langdu rige onderhandelingen schijnen niet te hel pen; de bezwaren welke telkens worden ge opperd door partijleiders e.a. kunnen blijk baar moeilijk overbrugd worden. Nu weer schijnt de poging, om Hitier rijkskanselier te maken, totaal mislukt te zijn. Hitier en von Hindenburg hebben een uit voerige correspondentie gevoerd, waarmee wij wel een pagina zouden kunnen vullen. In een eerste schrijven, dat Hitier den rijkspre sident deed toekomen, heeft hij na zijn prin- cipieele houding te hebben uiteengezet t.o.v. het plan van den president, dezen verzocht met de andere partijen te onderhandelen, zonder dat men van tevoren de bedoeling zou hebben, een nieuw presidentieel kabinet te vormen. Hitier spreekt in dezen brief over den 13den Augustus, over de onhoudbare isoleering van het kabinet von Papen en diens falen bij een poging, het economisch leven van Duitschland te redden, alsmede over het dreigend gevaar van toenemend bolsjewisme in breede lagen van het volk. Hij verzoekt den rijkspresident hem, met het oog op den toestand ten minste zooveel auto riteit en positie te geven, als de mannen vóór hem hadden gekregen, die tot de groote waarde van de autoriteit en tot de beteekenis van den naam von Hindenburg niet zooveel konden bijdragen als hij, Hitier. „Want", zoo maavlgt ^l4'er> »a's de grondwet het noodig van il voor de legale werkzaamheid narfii komende regeering den steun van de grootst1 VerkriJg' dan breng ik toch zelf de e Partij mede. Mijn eigen naam en het "van deze groote Duitsche beweging v-rniPKmi ^'e ^oor een ongunstigen afloop l j zouden worden. Dan echter, mijn- TT-mt,, zie ik achter ons niet een rhanc \Y/ maar de bolsjewistische te keerentnl1661-nu het plan i**1334» terug zuiver oudparlementaire regee- n-,-n« Waf n' ^an moet v°l£ens mijn overtifi- maat,/ yo°fnenien openlijk worden bekend gema r. in dat geval neem ik echter de vrij heid te wijzen op de vérstrekkende gevolgen van zoo n besluit. Ik zou dat ten zeerste be treuren. Ik verzoek derhalve tenslotte Uwe Excellentie, acht te willen slaan op mijn ar gumenten en te willen afzien van een derge lijke oplossing van de kabinetscrisis". o Intusschen heeft von Hindenburg Hitiers voorstellen van de hand-gewezen, doch daar mee was de mogelijkheid tot verdere onder handelingen tusschen deze twee personen niet uitgesloten. Hitier schijnt echter ieder compromis van de hand te hebben gewezen. Zoo moet hij o.m. geweigerd hebben een kabinet-Schlei- cher of een kabinet-Schacht te steunen. On der deze omstandigheden heeft de rijkspresi dent het niet dienstig geacht, verder met Hitier te onderhandelen. Staatssecretaris dr Meissner heeft Hitier n.1. het volgende schrij ven gestuurd: Zeer geëerde heer Hitier Ik heb de eer U op uw schrijven in op dracht van den rijkspresident het volgende te antwoorden 1. De rijkspresident neemt kennis van uw antwoord, dat u het verzoek een parlementai re meerderheidsregeering te vormen niet voor uitvoering vatbaar acht en derhalve de uw gegeven opdracht teruggeeft. Nopens de door u voor deze weigering gegeven motiveering doet de rijkspresident opmerken, dat hij juist na de uiteenzettingen van de leiders der Cen trumspartij en de Beiersche volkspartij, doch ook na uw eigen verklaringen in de bespre king op 19 November in tegendeel zou moe ten aannemen, dat het mogelijk zou zijn een meerderheid in den rijksdag te scheppen. Een innerlijke tegenspraak in zijn opdracht ver mag de rijkspresident des te minder erken nen, daar in mijn schrijven d.d. 22 Nov. na drukkelijk gewezen was op de mogelijkheid van een verdere ruggespraak voor het geval de door den rijkspresident gestelde voor waarden een onoverkomelijke hinderpaal zou den blijken te zijn bij de onderhandelingen. 2. De rijkspresident dankt u, zeer geëerde heer Hitier, voor uw bereidwilligheid de lei ding van een „presidentieel kabinet" op u te willen nemen. Hij gelooft evenwel het tegen over het Duitsche volk niet te kunnen verant woorden den leider van een partij zijn pre sidentieele volmachten te geven, een partij welke steeds opnieuw den nadruk heeft ge legd op haar exclusiviteit en welke tegen hem persoonlijk, zoowel als tegenover de door hem noodzakelijk geachte politieke en economische maatregelen overwegend nega tief was ingesteld. De rijkspresident moet onder deze omstandigheden vreezen, dat een door u geleid presidentieel kabinet zou lei den tot een partijdictatuur met al haar ge volgen voor een buitengewone toespitsing van de tegenstellingen in het Duitsche volk, welke hij niet in overeenstemming kan brengen met zijn eed en geweten. 3. Nadat u tot diep leedwezen van den rijkspresident, zoowel bij de tot nu toe ge voerde besprekingen met hem als ook in uw gisteren met zijn weten gevoerde gedachten- wisseling met den rijksweerminister gene raal von Schleicher iedere andere medewer king binnen of buiten een nieuw te vormen regeeren om het even onder wiens leiding deze regeering ook zou staan met alle be slistheid heeft van de hand gewezen, stelt de rijkspresident zich niet veel meer voor van verdere schriftelijke of mondelinge gedach- tenwisselingen over deze kwestie. Onafhankelijk hiervan herhaalt de rijks president evenwel zijn u in de laatste be spreking van Maandag afgelegde verklaring, dat zijn deur steeds voor u open staat, en dat hij steeds bereid zal zijn uw meening te ver nemen nopens aan de orde zijnde kwesties Want hij wil de hoop niet laten varen dat hij langs dezen weg nog zal gelukken u en uw beweging tewinnen voor de samenwerking met alle andere krachten der natie welke op bouwende willen werkzaam zijn. Met hoogachtirg verblijve w.g. Dr. Meiss ner". Op dezen brief heeft Hitier weer uitvoerig geantwoord en het blijkt dat Hitier en von Hindenburg precies langs elkaar heen zei len. o Hitier is dus de eerste oogenblikken van de baan en de vraag is: wie zal nu een po ging doen, om een kabinet te vormen? Reeds heeft een bespreking plaats gevonden met dr. Kaas, den leider van de Centrum-partij, doch verrassender is het bericht, dat von Hin denburg vandaag von Papen opnieuw met de vorming van de regeering zou willen be lasten In hoeverre dit succes zal geven zullen we moeten afwachten. hunne regeeringen de annuïteiten van Decem ber zullen betalen. De Italiaanche regeering, die geen verzoek om uitstel van betaling heeft gedaan, heeft het staatsdepartement er van in kennis ge steld, dat zij ook in de toekomst betalen zal. De betalingen van Estland, Letland en Polen zijn reeds bij vroegere overeenkomsten uitge steld. Alleen Griekenland heeft het staats departement er van in kennis gesteld, dat het, ingeval de Amerikaansche regeering beta ling mocht blijven eischen, zou moeten ver klaren niet in staat te zijn te betalen. Roosevelt, die in Warmsprings is aangeko men, heeft geweigerd iets meer te zeggen over het schuldenvraagstuk voor 4 Maan. In den Pruisischen landdag zijn gister de algemeene debatten over de gronawetscon- flicten tusschen Pruisen en het rijk ingeleid door een lange redevoering van minister Hiertsiefer. Uitvoerig ging hij in op het von nis van Leipzig in en oefende in het bijzonder critiek uit op 't feit, dat de rijksregeering het nog niet noodig geoordeeld had den rijkspre- siaent de veranderingvan de noodverorde ning van den rijkspresident volgens dewelke de rijkscommissarissen mochten onderteeke nen met ,,De Pruisische minister-president", de „Pruisische minister van justitie" etc. De staatsregeering strijdt niet voor haar rech ten, maar voor de rechten van iedere Pruisi sche staatsregeering en bovendien voor de rechten van het land Pruisen. In dezen strijd vraagt zij de ondersteuning van den landdag zonder aanzien van partij. De Duitsch nationalen waren tijdens de verklaringen van minister Hiertsiefer uit de zaal gegaan. De president van den Pruisischen staats raad Adenauer heeft opdracht gekregen '■en aanklacht in te dienen bij het Staatsgerechts hof met betrekking tot de constitutionneele geschillen tusschen Pruisen en het rijk. Tegen het voorstel der constitutionneele commissie stemden de fractie der werkgemeenschap en de economische partij, die haar houding motiveerden. Gisteravond tegen half negen is een mijn gang ingestort in de Delbrueck-mijnen in Si lezië over een afstand van ongeveer 80 M Voor zoover tot dusver bekend is, werden 4 man ingesloten. De reddingswerkzaamheden werden onmiddellijk ter hand genomen Een der vier bedolvenen geeft klopteekens, de an dere drie hebben nog niets laten hooren. Gistermiddag is even voor het binnenrijden van het centraalstation te Leipzig een electri- sche rangeermachine in botsing gekomen met een uit Berlijn komenden D-trein. Beide loco motieven ontspoorden. Van de passagiers van den D-trein werden tien personen licht gewond. De president van hets peciale gerechtshof te Düsseldorf heeft gisteravond uitspraak gedaan in de zaak tegen den „smokkel ko ning" Szymanski en diens drie medeplichti gen. Alle vier verdachten worden wegens smok kelarij en de overtreding van de wet op de vuurwapenen en de invoerrechten, Szymanski bovendien wegens overtreding van par. 3, lid 3 van de Noordverordeninf d. 9 Aug. 1932 inzake politieke excessen wegens verzet tegen politiebeambten veroordeeld, Szymanski tot 20 maanden tuchthuisstraf en 5 jaar eerver lies; de verdachte Schankweïler, Rits en de Nederlander Kamps ieder tot negen maan den gevangenisstraf, met daarenoven ieder een geldboete van 1.146 R.M. De in beslag genomen 100 pistolen, 2475 patronen en de auto zijn verbeurd verklaard De ambassadeurs van Engeland en Frank rijk hebben staatssecretaris Stimson medege deeld, tijdens een geheime bespreking, dat Met het oog op de beperkende bepalingen op den invoer in Engeland ban bacon en ham, welke den 23 November van kracht zijn geworden, spreken de Poolsche producenten hun ernstige ontevrendenheid er over uit, dat wegens de h.i. onvoldoende quota Polen op de lijst van exporteurs van bacon wordt teruggedrongen van de tweede naar de derde plaats ten voordeele van de beide belangrijk ste concurrenten Nederland en Denemarken De Poolsche producenten zijn van meening, dat over twee maanden de Poolsche contin genten moeten worden verhoogd. De direc teur van het Poolsche instituut ter bevorde ring van den export, Turski, is naar Londen vertrokken ter bestudeering van den toestand op de baconmarkt. Gister is te Parijs de lijst gepubliceerd van de personen die betrokken zijn ia het grqete schandaal der ontduiking vart'de couponbe lasting. In totaal zullen zich 1090 beklaag den te verantwoorden hebben. Bij de samen stelling van deze lijst is de overheid uitge gaan van het feit, dat de genoemde personen voorkwamen op de in beslag genomen lijst van cliënten van de Banque Commerciale de Bale, In den Volkenbortdsraad hebben gister de vertegenwoordigers van Japan en China we derom verklaringen afgelegd over het Mant- sjoerijsche conflict. Wellington Koe deed in den loop van een lange redevoering zeer scherpe aanvallen op de Japansche regeeding in verband met de talrijke geheime militaire verdragen, die Japan in de laatste jaren met verschillende mogendheden met betrekking tot de politiek in China gesloten heeft. De president van den raad, De Layalera gaf den Japanschen vertegenwoordiger, Mat soeoka, het woord voor het laatste antwoord Matsoeoka handhaafde het Japansche standpunt volkomen en trachtte de verant woordelijkheid voor het geheele conflict op de Chineesche regeering te schuiven. Ten slotte volgden debatten van eenige uren over de groote kwestie of de commissie-Lytton ter aanvulling en correctie van haar rapport op grond van de verklaringen der Japansche en Chineesche vertegenwoordigers moet worden gemachtigd. Op zeer scherpe wijze weigerde Matsjoeoka steeds weer iedere inschakeling van de commissie-Lytton en verklaarde, dat deze commissie met het uitbrengen van haar rapport als ontbonden moet worden be schouwd. Te Mendota in den staat Illinois kwam de landbouwer Archie Smith tijdens het werk op het land te vallen, waardoor zijn linker arm door den tractor, waar hij mee werkte, werd verbrijzeld. Met een mes sneed hij den arm af, liep toen naar de dichtsbij gelegen telefoon, die ongeveer een kwartier verwij derd was. en telefoneerde om hulp. Bij aan komst in het ziekenhuis werd de amputatie voltooid en verklaarden de doctoren, dat Smith door zijn energieke daad zijn leven had gered. Volgens berichten in de bladen worden hevige gevechten geleverd tusschen troepen vrijwilligers en Japansche troepen bij den spoorweg Tainan-Anantsis. De bladen zijn van meening, dat de vrijwilliger hier den strijd hebben aangebonden om de Japansche troepen van Tsitsiiar ver te houden. De aanvallen der detachementen vrijwilli- lers zijn wear begonnen over de geheele uit gestrektheid van den Zuid-Chineeschen spoor weg. tholichtfe (vtmikkeM kopjrtn hoorS. model f 2.-1 li HÉT ST. NICOIAAS. S Möir cadeau. Spiritusverkoopkantoor „Bergen op Zoom-Deltt. De Chineesche legatie te Londen heeft gis teravond een bericht gepubliceerd, waarin wordt medegedeeld, dat volgens een telgram uit Nanking, de Japansche troepen ten oos ten van Moekden in de dorpen Pingtingsjan, Litsoekon en Sjien Sjin Pao 2700 Chineesche boeren, waaronder vele vrouwen en kinderen met machinegeweren hebben gemitrailleerd en de drie dorpen in brand hebben gestoken en met de grond gelijk gemaakt, omdat de bevolking de Chineesche vrijwilligers zou heb- ben gesteund. Slechts 130 personen zouden in leven zijn gebleven. Volgens het verhaal van den vluchteling hadden de Japanners den boeren bevolen in het open veld bij elkaar te komen om een onderzoek in te stellen naar hun schuld. In plaats van een onderzoek moesten zij echter neerknielen, waarna het vuur uit de machinegeweren werden geopend. De lijken en huizen zouden zijn verbrand, terwijl de oogst ter beschikking zou zijn ge steld van Koreaansche kolonisten. EEN FRAUDE VAN EEN PAAR TON. De Bataviasche Justitie stelt een onderzoek in naar de verdwijning van een bedrag van 200.000 a 250.000 ten nadeele der Ned. Indische Hotel-vereeniging, meldt de J -B. Dit is een vrij oude geschiedenis. Indertijd is reeds gebleken, dat een boekhouder van genoemd concern groote bedragen, tezamen ongeveer 2y, ton, had verduisterd. Hij deed dit door de gelden, welke door sommige hotels aan het hoofdkantoor der Hotelvereeniging wer den geremitteerd, ten eigen bate aan te wen den en ze niet in de boeken op te nemen. Nadat M. in 1930 plotseling was over leden, is door de Justitie een onderzoek aan gevangen, dat echter is doodgeloopen. Thans heeft men deze zaak weer ter hand genomen. DE WAPENSMOKKELARIJ AAN DE NEDERLANDSCH-DUITSCHE GRENS Uit Nederland afkomstige wapens in turfschepen over de grens ge. smokkeld. Douane-beambten te Nordhorn (Duitschland) hebben wederom een groote wapensmokkelaffaire ontdekt. Het „Osnabrücker Tageblatt" weet hieromtrent mede te deelen, dat uit het onderzoek is gebleken, dat voor het smokkelen der wapens turfschepeu werden gebruikt die Drentsche turf langs het Vecht-Eemskanaal naar Duitschland brachten. De te Nordhorn ontdekte wapenzending bestond uit een groot aantal karabijnen van de Belgi sche wapenfirma Orban-Ferrère. De wa pens waren verborgen in eenige turf schepen. Zij waren bedekt met zeil doek, waaroverheen een vrij dunne laag turf was gestapeld. Volgens het Duit sche blad zouden zij afkomstig zijn van graaf Metternich, die zich korten tijd geleden in Nederland heeft laten natu- raliseeren, en bestemd voor Duitsche rechtsche organisaties. Men vermoedt, dat als „turf" reeds verscheidene sche pen met wapens uit Nederland naar Duitschland zijn gesmokkeld. Te Nord horn doen allerlei geruchten de ronde en het „Osnabrücker Tageblatt" ver- w acht, dat de autoriteiten zoo uitvoerig mogelijk opheldering over deze zaak zullen geven. Bedoeld is in dit bericht graaf H. Metternich, die eenige jaren geleden als Nederlander werd genaturaliseerd, hoe wel hiertegen in de Tweede Kamer wel eenige bezwaren werden geopperd. Graaf Metternich, die ook in de sport wereld een bekende figuur is, woont op het kasteel „Hillehaard" te Swalmen in Limburg, dicht bij de Duitsche grens en is lid van den Gemeenteraad van Swal men. BRAND. Drie woningen afgebrand. Woensdagnacht is brand ontstaan in het blok huizen nabij het viaducht in het grens- plaatsje Bryel (Limb.) Toen de brandweer verscheen had de brand zich reeds tot drie woningen uitgebreid, welke tot den grond af brandden. Inboedel en meubilair gingen ver loren. De overige huizen konden behouden blijven. Persoonlijke ongelukken deden zich rj jpF «o/ir

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1